Ονοματεπώνυμο: Διαμαντή Μαρία Σειρά: 10 Επιβλέπων Καθηγητής: Παντουβάκης Άγγελος

Transcript

1 Ονοματεπώνυμο: Διαμαντή Μαρία Σειρά: 10 Επιβλέπων Καθηγητής: Παντουβάκης Άγγελος Ιανουάριος 2014

2 Κίνητρο για την επιλογή του θέματος: Ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες ανάπτυξης της χώρας μας. Σε αυτό το πλαίσιο και ειδικά τα τελευταία χρόνια που η χώρα μας είναι σε περίοδο βαθιάς οικονομικής ύφεσης, είναι πολύ σημαντικό να διερευνάται η πορεία του κλάδου όσο το δυνατόν συχνότερα, έτσι ώστε να αποτυπώνονται όλα τα πιθανά προβλήματα και οι αδυναμίες και να προτείνονται διαρκώς οι βέλτιστοι τρόποι αντιμετώπισης. Παράλληλα, οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν τα τελευταία χρόνια κάνει την εμφάνισή τους και στον υπό εξέταση κλάδο, δίνοντας ένα ακόμα κίνητρο για συστηματική μελέτη του βαθμού στον οποίο αυτές επηρεάζουν τελικά θετικά το χώρο του τουρισμού. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να αποτυπώσει την υφιστάμενη κατάσταση του ξενοδοχειακού κλάδου στην Ελλάδα και να διερευνήσει επιμέρους παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων.

3 Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του τουρισμού στην Ελλάδα: ιστορικό και πολιτιστικό απόθεμα φυσικοί πόροι σε αφθονία με τον πρόσφατο αναπτυξιακό νόμο δημιουργήθηκαν οι βάσεις για τη βελτίωση των ξενοδοχειακών και τουριστικών υποδομών Σημαντικές αδυναμίες προβλήματα: μεγάλες ελλείψεις σε υποδομές μη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μείωση ανταγωνιστικότητας έντονα εποχικός χαρακτήρας έλλειψη ειδικευμένου και κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού απουσία ισορροπίας στην τουριστική ανάπτυξη στις διάφορες περιφέρειες της χώρας η ποιότητα των υπηρεσιών στις περιόδους «high season» κρίνεται χαμηλή Η Ελλάδα καλείται να αναλάβει δράσεις προς συγκεκριμένες στρατηγικές κατευθύνσεις: ανάπτυξη ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού περισσότερη έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό

4 Οι προσδιοριστικοί παράγοντες ζήτησης περιλαμβάνουν μία σειρά από χαρακτηριστικά. Αναφορικά με τους οικονομικούς παράγοντες, στοιχεία που επηρεάζουν τη ζήτηση των τουριστικών υπηρεσιών είναι: ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας η ανεργία οι συναλλαγματικές ισοτιμίες το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών Επιπλέον σημαντικοί παράγοντες είναι: το πολιτικό κλίμα οι κλιματικές συνθήκες και η εποχικότητα οι υποδομές τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού

5 ΑΦΙΞΕΙΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΣ ΟΔΙΚΩΣ ΣΥΝΟΛΟ ΑΦΙΞΕΩΝ Πηγή: ΤΡΙΜΗΝΟ Ο ΤΡΙΜΗΝΟ Ο ΤΡΙΜΗΝΟ Ο ΤΡΙΜΗΝΟ

6 ΣTEPEA EΛΛAΔA IONIA ΝΗΣΙΑ NHΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ AIΓAIOY ΔΩΔEKANHΣA ΘEΣΣAΛIA ΘPAKH ΠEΛOΠONNHΣOΣ HΠEIPOΣ KPHTH KYKΛAΔEΣ MAKEΔONIA Πηγή: Κατανομή ξενοδοχειακών μονάδων κατά περιφέρεια

7 Τα στοιχεία σχετικά με τη σχέση δωματίων / διανυκτερεύσεων εμφανίζονται στον πίνακα που ακολουθεί: ΕΤΟΣ ΔΩΜΑΤΙΑ ΕΤΗΣΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΙΣ ΕΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΕΩΝ % ,40% % ,31% % ,35% % ,33% % Πηγή:

8 Σχετικά με τους δείκτες ρευστότητας, η οικονομική κατάσταση των εταιριών του κλάδου χαρακτηρίζεται από σχετικά σταθερές συνθήκες, οι οποίες ωστόσο δεν παρέχουν το περιθώριο ασφαλείας για να αντιμετωπιστούν ανεπιθύμητες εξελίξεις στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον. Ο δείκτης γενικής ρευστότητας παρουσιάζει μείωση τα τελευταία χρόνια: 2008: 0, : 0, : 0, : 0,84 ενώ αντίστοιχη είναι και η εικόνα του δείκτη ειδικής ρευστότητας. Η ταμειακή ρευστότητα παρόλα αυτά παρουσιάζει μια μικρή άνοδο τα τελευταία χρόνια. Όσον αφορά στους δείκτες δραστηριότητας, ο δείκτης μέσης περιόδου είσπραξης απαιτήσεων παρουσιάζει σημαντική αύξηση:2008: 117 ημέρες : 205 ημέρες ενώ ο δείκτης μέσης περιόδου εξόφλησης προμηθευτών είναι σχετικά σταθερός. Σχετικά με τους δείκτες αποδοτικότητας, η κυκλοφοριακή ταχύτητα ιδίων κεφαλαίων έχει μειωθεί:2008: 0, : 0, : 0,33 ενώ η κυκλοφοριακή ταχύτητα ενεργητικού είναι πιο σταθερή αλλά και πάλι με πτωτικές τάσεις: 2008: 0, : 0, : 0,16.

9 Αναφορικά με τις διανυκτερεύσεις ανά κατηγορία ξενοδοχείου, αξιοσημείωτη σταθερότητα παρουσιάζουν οι ποσοστιαίες κατανομές των διανυκτερεύσεων ανά κατηγορία ξενοδοχείων, την τετραετία Κατηγορία * 16% 17% 18% 18% 19% 4* 41% 40% 38% 39% 39% 3* 24% 24% 24% 25% 25% 2* 17% 17% 17% 17% 18% 1* 2% 2% 3% 3% 3% Πηγή:

10

11 Υ1: Η ύπαρξη του κατάλληλου προσωπικού ασκεί θετική επίδραση στη λειτουργία των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων Υ2: Η υπάρχουσα οικονομική ύφεση και το ασταθές πολιτικό περιβάλλον έχει αρνητική επίδραση στη λειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων Υ3: Η αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας (ΤΠΕ) ασκεί θετική επίδραση στο επιχειρηματικό προφίλ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων Υ4: Οι χαμηλές τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών στις περισσότερες χώρες ανταγωνιστές επιδρούν αρνητικά στη λειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε μικτή έρευνα (συνδυασμός της ποιοτικής και της ποσοτικής έρευνας). Α) Οι προσωπικές συνεντεύξεις που διεξήχθησαν περιλάμβαναν ανοιχτές ερωτήσεις και διέθεταν ημιδομημένη μορφή Β) Χρησιμοποιήθηκε και το ερωτηματολόγιο ώστε να συγκεντρωθούν και ποσοτικά δεδομένα (ερωτήσεις κλειστού τύπου 5-βάθμιας κλίμακας Likert) Τα ερωτηματολόγια της έρευνας ήταν σε ηλεκτρονική μορφή Το δείγμα της παρούσας έρευνας αποτελείται από 70 άτομα που εργάζονται σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, οι οποίες ανήκουν στις κατηγορίες 4 αστέρων, 5 αστέρων και luxury hotels στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κρήτη, τη Ρόδο, τη Σαντορίνη και την Πύλο Η συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών πραγματοποιήθηκε κατά το διάστημα 19 Νοεμβρίου 2013 έως 2 Δεκεμβρίου 2013 Η επεξεργασία των ποσοτικών δεδομένων έγινε με τη χρήση του στατιστικού προγράμματος spss.

12 Δυνατά σημεία: σημασία του ανθρώπινου δυναμικού και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών οι κλιματολογικές συνθήκες Αδυναμίες: έλλειψη υποδομής (λιμάνια, αεροδρόμια) απουσία σωστού μάρκετινγκ τουριστικών προορισμών μηδαμινή η προσφορά του Υπουργείου Τουρισμού έλλειψη συντονισμού μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα Ευκαιρίες: η τωρινή ανοδική πορεία που σημειώνει ο τουρισμός καταλυτικός ο ρόλος της σωστής αξιοποίησης της τεχνολογίας και πιο συγκεκριμένα του διαδικτύου Απειλές: απουσία ποιοτικής συνδρομής του κράτους στον κλάδο πολιτική αστάθεια

13 34,29 2,85 62,86 luxury hotel 5* 4* κλίνες κλίνες >200 κλίνες 2,86 8,57 88, ,71 12,86 1, ,14 οικογενειακή επιχείρηση 11,43 μέλος αλυσίδας 71,43 ανήκει σε όμιλο , ,57 14,29 8,57 7,14 1,43 Κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος 77,14 5,71 0,01 15, ,57 <= 5 έτη εμπειρία 6-10 έτη έτη ,43 7,14 4,29 0 Απόφοιτος ΑΕΙ 22, έτη 0 >20 έτη

14 Έλεγχος αξιοπιστίας και συνοχής δεδομένων Συντελεστής Δεδομένα cronbach a Χώρες προέλευσης 0,787 Κριτήρια επιλογής του ξενοδοχείου 0,735 Πλεονεκτήματα 0,784 Αδυναμίες 0,793 Κριτήρια επιλογής προσωπικού 0,674 Πλεονεκτήματα από τη χρήση διαδικτύου 0,678 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με την κατηγορία ξενοδοχειακής μονάδας: One way Anova test Παράγοντες F Σημαντικότητα Σημασία ύπαρξης κατάλληλου προσωπικού 0,287 0,751 Σημασία τιμής και σχέσης με ποιότητα υπηρεσιών 0,017 0,983 Σημασία αξιοποίησης νέων τεχνολογιών και επικοινωνίας 1,118 0,333 Σημασία ύπαρξης ασταθούς πολιτικού κλίματος 2,602 0,082 Δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε σχέση με την κατηγορία των ξενοδοχείων

15 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με τη δυναμικότητα ξενοδοχειακής μονάδας: One way Anova test Παράγοντες F Σημαντικότητα Σημασία ύπαρξης κατάλληλου προσωπικού 4,928 0,01 * Σημασία τιμής και σχέσης με ποιότητα υπηρεσιών 0,502 0,607 Σημασία αξιοποίησης νέων τεχνολογιών και επικοινωνίας 2,381 0,1 Σημασία ύπαρξης ασταθούς πολιτικού κλίματος 1,449 0,242 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με τη δυναμικότητα ξενοδοχειακής μονάδας: Σύγκριση μέσων τιμών Κλίνες Σημασία ύπαρξης κατάλληλου προσωπικού κλίνες 4, κλίνες 5,00 >200 κλίνες 4,79 Σύνολο 4,79 Η ύπαρξη του κατάλληλου προσωπικού έχει μεγαλύτερη σημασία στα μεγαλύτερα ξενοδοχεία.

16 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με την περιοχή εγκατάστασης ξενοδοχειακής μονάδας: One way Anova test Παράγοντες F Σημαντικότητα Σημασία ύπαρξης κατάλληλου προσωπικού 0,477 0,792 Σημασία τιμής και σχέσης με ποιότητα υπηρεσιών 2,897 0,02* Σημασία αξιοποίησης νέων τεχνολογιών και επικοινωνίας 2,195 0,066 Σημασία ύπαρξης ασταθούς πολιτικού κλίματος 1,272 0,287 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με την περιοχή εγκατάστασης ξενοδοχειακής μονάδας: Σύγκριση μέσων τιμών Σημασία τιμής και σχέσης με Περιοχή εγκατάστασης ποιότητα υπηρεσιών Αθήνα 3,5 Κρήτη 3,9 Ρόδος 3,7 Θεσσαλονίκη 3,6 Σαντορίνη 2,83* Πύλος 4 Η τιμή έχει σαφώς μικρότερη σημασία στη Σαντορίνη από ότι στις άλλες περιοχές

17 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με το επίπεδο εκπαίδευσης συμμετέχοντα: One way Anova test Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με το επίπεδο εκπαίδευσης συμμετέχοντα: Σύγκριση μέσων τιμών Επίπεδο εκπαίδευσης Σημασία τιμής και σχέσης με ποιότητα υπηρεσιών Απόφοιτος ΑΕΙ 3,25 Κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος 3,67

18 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με την επαγγελματική εμπειρία συμμετέχοντα: One way Anova test Παράγοντες F Σημαντικότητα Σημασία ύπαρξης κατάλληλου προσωπικού 0,151 0,929 Σημασία τιμής και σχέσης με ποιότητα υπηρεσιών 5,955 0,001* Σημασία αξιοποίησης νέων τεχνολογιών και επικοινωνίας 0,101 0,959 Σημασία ύπαρξης ασταθούς πολιτικού κλίματος 1,703 0,175 Έλεγχος στατιστικά σημαντικών διαφορών σε σχέση με την επαγγελματική εμπειρία συμμετέχοντα: Σύγκριση μέσων τιμών Δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε σχέση με την εμπειρία των ερωτηθέντων, παρά μόνο για τη σημασία της τιμής (p = 0,001). Η τιμή έχει μικρότερη σημασία σύμφωνα με τις απόψεις των ερωτηθέντων με μικρότερη εργασιακή εμπειρία από ότι έχει για τους πιο έμπειρους

19 Τα σημαντικότερα κριτήρια επιλογής ξενοδοχείου είναι: η αίσθηση ασφάλειας η καθαριότητα η συμπεριφορά του προσωπικού η αξιοπιστία συναλλαγών Τα βασικότερα πλεονεκτήματα για τη λειτουργία μιας ξενοδοχειακής μονάδας είναι: τα ειδικά πακέτα προσφορών η παρουσία στο διαδίκτυο η ύπαρξη κατάλληλου προσωπικού η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και επικοινωνίας Η πλέον σημαντική αδυναμία είναι: η έλλειψη κατάλληλου προσωπικού η ύπαρξη ασταθούς πολιτικού κλίματος η απουσία / έλλειψη υποδομής τα κόστη κατασκευής / ανακαίνισης Τα σημαντικότερα κριτήρια επιλογής προσωπικού είναι: η ευγένεια η κατάλληλη εκπαίδευση / γνώσεις η προϋπηρεσία Τα πλεονεκτήματα από τη χρήση διαδικτύου είναι: οι προσφορές τελευταίας στιγμής οι online κρατήσεις η διεύρυνση της αγοράς στόχου

20 Για την 1η ερευνητική υπόθεση, αναφορικά με τη σημασία του κατάλληλου προσωπικού, αποδεικνύεται πως αυτή είναι ιδιαίτερα μεγάλη, κάτι που αποδείχθηκε ανεξάρτητο από τα χαρακτηριστικά των ξενοδοχειακών μονάδων και των ερωτηθέντων. Ο μόνος παράγοντας που αποδείχθηκε να επηρεάζει τη σημασία ήταν το μέγεθος των ξενοδοχείων, καθώς φάνηκε ότι η ύπαρξη του κατάλληλου προσωπικού έχει μεγαλύτερη σημασία στα μεγαλύτερα ξενοδοχεία. Άρα η 1 η υπόθεση επιβεβαιώνεται. Για τη 2 η υπόθεση αναφορικά με τη σημασία τους ασταθούς πολιτικού κλίματος, αποδεικνύεται πως αυτή είναι ιδιαίτερα μεγάλη κάτι που αποδείχθηκε ανεξάρτητο από τα χαρακτηριστικά των ξενοδοχειακών μονάδων και των ερωτηθέντων. Άρα και η 2 η υπόθεση επιβεβαιώνεται. Για την 3 η ερευνητική υπόθεση της εργασίας, η αξιοποίηση των ΤΠΕ ασκεί θετική επίδραση στο επιχειρηματικό προφίλ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, κάτι που φάνηκε από την έρευνα. Η αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας (ΤΠΕ) δε φάνηκε να είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες / πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει μία ξενοδοχειακή επιχείρηση. Ωστόσο, ήταν σαφές πως η χρήση του διαδικτύου έχει τη δυνατότητα να προσφέρει σε πάρα πολλούς τομείς σε μία ξενοδοχειακή μονάδα. Επιπλέον, το αποτέλεσμα αυτό είναι ανεξάρτητο από όλα τα χαρακτηριστικά των ξενοδοχειακών μονάδων αλλά και των ερωτηθέντων. Άρα η 3 η υπόθεση επιβεβαιώνεται. Για την 4 η υπόθεση αναφορικά με τη σημασία της τιμής (σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές), αποδείχθηκε πως αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτό φάνηκε να επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα, η τιμή έχει σαφώς μικρότερη σημασία στην Σαντορίνη από ότι στις άλλες περιοχές. Επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα η τιμή έχει μικρότερη σημασία σύμφωνα με τις απόψεις των αποφοίτων ΑΕΙ από ότι έχει για τους κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου. Τέλος, η τιμή έχει μικρότερη σημασία σύμφωνα με τις απόψεις των ερωτηθέντων με μικρότερη εργασιακή εμπειρία από ότι έχει για τους πιο έμπειρους. Άρα η 4 η υπόθεση επιβεβαιώνεται εν μέρει.

21 Περιορισμοί μικρό χρονικό περιθώριο διεξαγωγής της έρευνας οι υπό εξέταση ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ανήκουν στις κατηγορίες 4 αστέρων, 5 αστέρων και luxury hotels η έρευνα επικεντρώθηκε σε μεγάλα αστικά κέντρα και σε νησιά δύσκολη η συγκέντρωση του απαιτούμενου δείγματος Προτάσεις περαιτέρω διερεύνηση της σημασίας των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας στην ανάπτυξη και βιωσιμότητα των ξενοδοχειακών μονάδων ανάγκη για έρευνα σε περισσότερες περιοχές της Ελλάδας ανάγκη για έρευνα σε μικρότερες ξενοδοχειακές μονάδες ή σε άλλους τύπους καταλυμάτων

22