ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

Transcript

1 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

2 Επιλογή σύγχρονης Ελληνικής Βιβλιογραφίας αναφορικά με την Αρχαία Ελληνική Μουσική ANNEMARIE JEANETT NEUBECKER, Η Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα, Εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα THEODOR REINACH, Η Ελληνική Μουσική, Εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα WEST MARTIN, Αρχαία Ελληνική Μουσική, Εκδ. Παπαδήμα, Αθήνα ΠΑΠΑΟΙΚΟΝΟΜΟΥ - ΚΗΠΟΥΡΓΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, Η Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα, Εκδ. Γεωργιάδη, Αθήνα 2007.

3 ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΣΟΛΩΝ, Εγκυκλοπαίδεια της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής, Εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα Μήτσου, Αλέξανδρος Χ., Πυθαγόρας και μουσική, Η μουσική επιστήμη στην αρχαία Ελλάδα, Εκδ. Γεωργιάδης, Αθήνα ΠΕΛΜΑΝ ΕΓΚΕΡΤ, Δράμα και μουσική στην αρχαιότητα, Εκδ. Καστανιώτης, 2000)

4 Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν διαποτισμένος από τη μουσική. Η Α.Ε.Μ. κατέχει ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στους μουσικούς πολιτισμούς της αρχαιότητας και τούτο γιατί οι ιστορικές μαρτυρίες και οι πηγές για την μελέτη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού είναι περισσότερες από εκείνες των άλλων μουσικών πολιτισμών της αρχαιότητας.

5 Ο αρχαιοελληνικός μουσικός πολιτισμός άσκησε σημαντική επίδραση σε μεταγενέστερους μουσικούς πολιτισμούς τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στον αραβικό μουσικό πολιτισμό.

6 Η επίδραση της Α.Ε.Μ., σε μεταγενέστερους ευρωπαϊκούς μουσικούς πολιτισμούς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, στην επίδραση που άσκησε συνολικά ο αρχαίος ελληνικός και λιγότερο, ο ρωμαϊκός πολιτισμός.

7 Η Α.Ε.Μ. έγινε για τους ουμανιστές αλλά και συχνά για τους μουσικούς της Αναγέννησης το ιδεατό πρότυπο μουσικής. Δημιουργήθηκε έτσι ένας μύθος γύρο από την Α.Ε.Μ. που στηριζόταν στη μουσική πραγματικότητα μεταγενέστερων εποχών αλλά στηριζόταν και σε ιστορικές πλάνες, παρά στην θετική γνώση των πηγών που διασώθηκαν. Ο μύθος αυτός ήταν οπωσδήποτε παραγωγικός για την εξέλιξη της νεότερης μουσικής, όπως δείχνει για παράδειγμα η γένεση της όπερας.

8 Από τον 19ο αι. ξεκίνησε ουσιαστικά μια συστηματική έρευνα της Α.Ε.Μ., απαλλαγμένη από τους παραμορφωτικούς φακούς προγενέστερων εποχών. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί εδώ ό,τι γνωρίζουμε για την Α.Ε.Μ. υπολείπεται κατά πολύ απ αυτό που θα επιθυμούσαμε να γνωρίζουμε. Οι πηγές έχουν συχνά κενά και δημιουργούν ερωτήματα για τα οποία όμως δεν υπάρχει καμιά απάντηση.

9 Από πού προέρχεται η γνώση μας για την αρχαία ελληνική μουσική; Από άμεσες και έμμεσες πηγές. Άμεσες πηγές: Σ αυτές συγκαταλέγονται τα σωζόμενα αποσπάσματα σπαράγματα μουσικών συνθέσεων με μουσική σημειογραφία. Διασώζονται σε μάρμαρο και παπύρους. Τα αποσπάσματα ή καλύτερα λείψανα της Α.Ε.Μ. ανέρχονται σε 51 συνολικά σύμφωνα με τον Martin West.

10 Εικονογραφικές μαρτυρίες ή εικονογραφικές πηγές καθώς και λείψανα μουσικών οργάνων. Είναι σημαντικός ο αριθμός των απεικονίσεων σε αγγεία όπου παριστάνονται σκηνές από την καθημερινή ζωή που σχετίζονται με τη μουσική. Οι απεικονίσεις αυτές μαρτυρούν τη σημασία της μουσικής στην καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Όσον αφορά τα λείψανα μουσικών οργάνων αυτά προέρχονται από ανασκαφές που πραγματοποιούνται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος.

11 Εμμεσες πηγές Είναι πολλές και περιέχουν πολύτιμες συχνά δε, και εκτεταμένες πληροφορίες για διάφορα ζητήματα που αφορούν τα μουσικά δρώμενα των αρχαίων Ελλήνων. Ωστόσο υπάρχουν κενά και δυσκολίες στην κατανόηση που δημιουργούν προβλήματα για την ακριβή γνώση διαφόρων επί μέρους τομέων και προβλημάτων της Α.Ε.Μ.

12 Σ αυτές συγκαταλέγονται τόσο ειδικές μουσικοθεωρητικές πραγματείες όσο και τα κείμενα που αναφέρονται στη μουσική δραστηριότητα των αρχαίων ελλήνων, όπως πολυάριθμες αναφορές στη μουσική σε λογοτεχνικά, φιλοσοφικά και ιστορικά έργα.

13 Απεικόνιση της μαρμάρινης πλάκας από τους Δελφούς, όπου επιγράφεται ο Δεύτερος Δελφικός Ύμνος στον Απόλλωνα με τίτλο Παιάν και Προσώδιον. 2ος αι. π.χ.

14 Πάπυρος του Βερολίνου. Τέλη 2 ου ή αρχές 3 ου μ.χ.

15 Αυλός από οστό πτηνού π.χ. Λιμναίος οικισμός του Δισπηλιού - Καστοριάς

16 Διαυλητής της Κέρου

17 Αρπιστής της Κέρου

18 Διαυλητής συνοδεύει πυγμάχους

19 Μουσική εκπαίδευση νέων

20 Μουσική διδασκαλία

21 Άθληση με συνοδεία μουσικής

22 Μούσα με Βάρβιτο

23 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο "Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων" έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.