Ο ρόλος των επαγγελματιών ψυχικής υγείας

Transcript

1 Ο ρόλος των επαγγελματιών ψυχικής υγείας Βασικό πρόγραμμα επιμόρφωσης (American Ρsychological Association) -σύντομη περιγραφή των μορφών κακοποίησης και ποσοστών εμφάνισης επιδημιολογίας -αναγνώριση ενδείξεων -διαδικασία παραπομπής και αναζήτησης βοήθειας -δεοντολογία και συχνά ηθικά διλήμματα -συνεργασία με επαγγελματίες άλλων ειδικοτήτων -ζητήματα που αφορούν την πρόληψη

2 Το να είναι κανείς μέλος της ομάδας προϋποθέτει: το δικαίωμα των προϋπαρχόντων μελών να έχουν βαρύνουσα γνώμη για τη διεύρυνση της ομάδας το δικαίωμα να συμπεριλαμβάνονται σε όλες τις γενικές συζητήσεις της ομάδας την υποχρέωση να ακολουθούν τους υπάρχοντες κανόνες και διαδικασίες

3 Ορισμός διεπιστημονικής ομάδας Τα μέλη της γνωρίζονται προσωπικά μεταξύ τους, είναι αποδεκτά από τα άλλα μέλη της ομάδας, έχουν την πρόθεση να δουλέψουν μαζί έπ αόριστο και εργάζονται πρόσωπο με πρόσωπο σε μικρούς ή μεγάλους αριθμούς. (Ινστιτούτο Brunel για την Οργάνωση και τις Κοινωνικές Επιστήμες - B.I.O.S.S., 1976)

4 Διεπιστημονική/διεπαγγελματική συνεργασία Σημαντικό σημείο: Η μετακίνηση από το μοντέλο του απόμακρου ειδικού επιστήμονα στην ισότιμα αμφίδρομη συνεργασία επαγγελματιών και ενδιαφερόμενων ομάδων Οι ρίζες της αλλαγής μπορούν να αναζητηθούν σε προηγούμενες δεκαετίες μέσα από τη διαμόρφωση της ιδεολογίας της κοινοτικής ψυχικής υγιεινής, όπου κύριο ζητούμενο αποτελεί η παροχή υπηρεσιών από τους ειδικούς στο φυσικό περιβάλλον των ενδιαφερόμενων. Οι πρόσφατες μετακινήσεις αφορούν ουσιαστικότερες αλλαγές, όπου ο «ειδικός» διαμορφώνει διερευνητικές συμμαχίες με τους ενδιαφερόμενους με στόχο την από κοινού αναζήτηση λύσεων.

5 Αξιολόγηση της επάρκειας της οικογένειας Βασικές αρχές: απαραίτητη η διερεύνηση/ αξιολόγηση πέρα από τους γονείς και τα παιδιά, των πλαισίων στα οποία λειτουργούν έμφαση στην έννοια της επικινδυνότητας που στηρίζεται κυρίως σε προηγούμενες πρακτικές μια «περίεργη» οικογένεια μπορεί να εγείρει άγχος στους επαγγελματίες, αλλά να θεωρείται ως επαρκής για τις ανάγκες της συγκεκριμένης οικογένειας. θέμα πλαισίου σχέσεων της οικογένειας με άλλα πλαίσια αναφοράς

6 ΟΤΑΝ ΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ σημαντικό να έχουμε υπόψη μας τα παρακάτω ερωτήματα: τι είδους αποφάσεις χρειάζεται να ληφθούν και για τίνος καλό; ποιος έχει την κύρια ευθύνη για τη λήψη αποφάσεων; ποιος έχει την ευθύνη για την υλοποίηση των αποφάσεων; σε ποιο βαθμό η αξιολόγηση ανταποκρίνεται στις ανάγκες γυναίκας και παιδιών ή στην ανάγκη των ειδικών να χειριστούν το άγχος τους;

7 Οργάνωση της παρέμβασης ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ: ΔΙΚΤΥΩΣΗ Στόχοι: να καταγραφεί πόσοι ασχολούνται από το επαγγελματικό αλλά και το οικογενειακό δίκτυο και ποιος κάνει τι, πότε και γιατί. συζήτηση για το τι ανησυχεί τους επαγγελματίες και σύγκλιση των διαφορετικών απόψεων να δοθεί η δυνατότητα στις γυναίκες να πουν τι θέλουν από τους επαγγελματίες και να σχολιάσουν τις δικές τους ανησυχίες, για να δοθούν λύσεις και προτεραιότητες από κοινού να καταλήξουν σε ένα σχέδιο δράσης με ξεκάθαρες δραστηριότητες για τον καθένα που εμπλέκεται και σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

8 ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ: Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ Επικέντρωση στο παιδί: αναπτυξιακή πρόοδος συναισθηματική ασφάλεια του παιδιού (φόβος για τον γονέα) ικανότητα για αυτο-προστασία ασυνήθιστες συμπεριφορές και χαρακτηριστικά σχέσεις έξω από την πυρηνική οικογένεια, εκτεταμένη οικογένεια, συνομήλικοι και σχολείο Επικέντρωση στο πλαίσιο και στην εκτεταμένη οικογένεια βαθμός και μοντέλα στήριξης ποιότητα δικτύου εκτός οικογένειας οικονομικά, συνθήκες διαβίωσης καθημερινές ταλαιπωρίες, γεγονότα ζωής

9 ΘΕΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Πηγές πληροφόρησης Για τον προσδιορισμό μιας περίπτωσης χρειάζεται να ληφθεί υπόψη η σοβαρότητα της δυσκολίας η αντιλαμβανόμενη αναγκαιότητα για αντιμετώπιση η συμφωνία ή μη των αποτελεσμάτων ανάμεσα στους πληροφοριοδότες Οι γονείς είναι σημαντικότατοι πληροφοριοδότες καθώς είναι γνώστες των αντιδράσεων και συμπεριφορών των παιδιών. Από την άλλη πλευρά, οι εκτιμήσεις τους μπορεί να αντανακλούν τη κατάσταση του γονέα και όχι αντικειμενικά μετρήσιμες συμπεριφορές Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ως πληροφοριοδότη υπόκειται σε αντίστοιχες διαμορφωτικές διαδικασίες. Χαρακτηριστικά των ίδιων των παιδιών, όπως το φύλο, η ηλικία αλλά και, κυρίως, η σχολική επίδοση, επηρεάζουν τις εκτιμήσεις δυσκολιών από τους εκπαιδευτικούς σε επίπεδο συναισθηματικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

10 Συγκεκριμένοι δείκτες προβλημάτων και αναπτυξιακών δυσκολιών Υγεία και σωματική ανάπτυξη Υπάρχει καθυστέρηση Παρουσία ατυχημάτων Εισαγωγή του παιδιού στο νοσοκομείο, επισκέψεις σε γιατρό (λόγοι, συχνότητα) Χρόνια ασθένεια Εκπαίδευση και σωματική ανάπτυξη Καθυστέρηση ως προς τη φαντασία, το δημιουργικό παιχνίδι, το λόγο, επίλυση προβλημάτων, νοημοσύνη Σχέση με τη σχολική επίδοση και φοίτηση, κυρίως μείωση σχολικής επίδοσης

11 Ανάπτυξη συναισθημάτων και συμπεριφοράς Αλλαγή του παιδιού, απόσυρση ή απομόνωση, εύκολα θυμώνει ή ανησυχεί Ανταπόκριση σε καθημερινές δραστηριότητες και αλλαγές της ρουτίνας (διάκριση σε ποσοτικές και ποιοτικές διαφορές) Σχέσεις με την οικογένεια και συνομηλίκους Συστηματική απουσία φίλων ή επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις Περιπτώσεις θυματοποίησης ή υιοθέτησης από το ίδιο ενός ρόλου θύτη προς άλλα παιδιά

12 Φροντίδα του εαυτού και επάρκεια Τι μπορεί να κάνει ένα παιδί από μόνο του; τα καταφέρνει σε δεξιότητες αντίστοιχες της ηλικίας του; αναγνωρίζει προσωπική υπευθυνότητα για την ατομική του φροντίδα; Ταυτότητα Αυτοπεποίθηση, αίσθηση πως ανήκει κάπου κοινωνικά Επιρροή από πολιτισμικούς, κοινωνικούς παράγοντες

13 Κοινωνική παρουσία Προσαρμογή του παιδιού σε διάφορα κοινωνικά πλαίσια Ντύσιμο και παρουσία Αλλαγές, εμφάνιση παραμέλησης ή απόσυρση του παιδιού από διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες

14 Για την αξιολόγηση, οι επαγγελματίες χρειάζεται να λάβουν υπόψη τους: Ενδιαφέρον και ανησυχία των προσώπων που εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού ( από προσωπικό σχολείου, επισκέπτες υγείας, παθολόγοι κτλ) Παρατήρηση συμπεριφοράς (η αντικειμενική περιγραφή ως προς είδος, ένταση, συχνότητα προβλημάτων και περιβαλλουσών συνθηκών βοηθά ιδιαίτερα στη συζήτηση με έναν επαγγελματία που είναι αρμόδιος) Συγκρίσεις : πώς αναπτύσσεται το παιδί σχετικά με τους άλλους (πχ, τα αδέλφια, παιδιά από γείτονες στην ίδια πάνω κάτω ηλικία). Οι συγκρίσεις λαμβάνουν υπόψη θέματα τάξης, εθνικότητας, γλώσσας και πολιτισμού. Επίδραση: ο τρόπος που αναπτύσσεται το παιδί επηρεάζει το ίδιο ή την οικογένεια; Για παράδειγμα, το παιδί θυμώνει συχνά, και δεν μπορεί να εκφράσει με άλλον τρόπο τα συναισθήματά του ή το απορρίπτουν φίλοι/συνομήλικοι, του φέρονται άσχημα.

15 Οι ανάγκες όλων των παιδιών Οι γονείς για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των παιδιών χρειάζεται να είναι σε θέση να: προσφέρουν ένα ασφαλές φυσικό και συναισθηματικό περιβάλλον προσφέρουν πρότυπα επαρκούς συμπεριφοράς διδάσκουν και δίνουν κατάλληλες ευκαιρίες για την ανάπτυξη των παιδιών δείχνουν ενδιαφέρον και επιδοκιμάζουν το παιδί, τις δραστηριότητες και τα επιτεύγματά του μεταφέρουν κοινωνικές αξίες (τι λένε, - οι ερμηνείες δηλαδή των γονέων- και τι κάνουν)

16 ΜΙΑ ΕΠΑΡΚΗΣ ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΕΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ Γονική πρόβλεψη και διευκόλυνση Πρόβλεψη για παράδειγμα των αναγκών του παιδιού (και μη λεκτικών) ώστε ο γονέας να είναι σε θέση να «διαβάζει» σήματα σχετικά με δυσαρέσκεια του παιδιού, για παράδειγμα την πείνα του ή την ανάγκη για παιχνίδι. Πρόβλεψη για προβλήματα συμπεριφοράς και διευκόλυνση τρόπων αποτελεσματικού τους χειρισμού. Προετοιμασία του παιδιού για επικείμενες αλλαγές (έναρξη σχολείου, αλλαγή σχολείου, σπιτιού, νοσοκομείο) Ζεστασιά και ανταπόκριση από τον γονέα. Συναισθηματική επένδυση στο παιδί, κατανόηση του πώς νιώθει και με ποιον τρόπο ο γονέας ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στην χαρά ή στο άγχος του. Επιδοκιμασία και άκουσμα του παιδιού, θετική αναγνώριση και λιγότερο αρνητική ή εχθρική συμπεριφορά ή σκέψεις προς το παιδί. Αυτονομία του παιδιού. Αναγνώριση πως πρόκειται για ένα ξέχωρο άτομο, με διάκριση των αναγκών τους από αυτές του παιδιού και εμπλοκή που δεν είναι ούτε αδιάφορη ούτε υπερ-προστατευτική. Παροχή δυνατοτήτων που επιτρέπουν στο παιδί να αποκτήσει επάρκεια και στην συνέχεια, ανεξαρτησία. Συνεργασία γονέα παιδιού και ζητήματα ελέγχου. Θέματα ορίων και λογικής επίβλεψης, χρήση στρατηγικών που βοηθούν συνεργασία παιδιού με γονέα και επιτυχή διαπραγμάτευση αιτημάτων από την μια ή την άλλη πλευρά. Δραστηριότητες κοινές που αφορούν είτε μοίρασμα συμβάντων ή συζητήσεις που δεν αφορούν ζητήματα πειθαρχίας.

17 Ενδείξεις αδυναμίας του γονιού να καλύψει ανάγκες ασφάλειας και υγείας του παιδιού συνεχείς αρνητικές κρίσεις για το παιδί ο γονιός σταθερά δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμος, δεν ανταποκρίνεται ή παραμελεί αδυναμία να αναγνωρίσει ανάγκες του παιδιού και να τηρήσει όρια στη σχέση γονιού-παιδιού συνεχής χρησιμοποίηση του παιδιού ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του γονιού μηνύματα προς το παιδί που είναι διαστρεβλωμένα ή προκαλούν σύγχυση εχθρότητα, εκνευρισμός και κριτική του παιδιού ασυνεπείς ή ακατάλληλες προσδοκίες από το παιδί

18 ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Ενδογενείς παράγοντες αντίξοες εμπειρίες (τραύμα, κακοποίηση, αλλαγές σε πρόσωπα, αναπτυξιακά προβλήματα, σωματική ασθένεια, αυτοτραυματισμός, χαμηλή σχολική επίδοση, κακή ποιότητα συναισθηματικού δεσμού και σχέσεων) παιδικές εμπειρίες καλές εμπειρίες και σχέσεις ομάδα μειονότητας, εμπειρία διαφορετικού, καταπίεσης, ρατσισμού και αρνητικών προκαταλήψεων εθνικότητα ομάδα πλειοψηφίας επίμονες προσωπικές δυσκολίες στις σχέσεις προσωπικότητα καλές κοινωνικές δεξιότητες, ικανότητα για αρμονικές σχέσεις γενικές ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες γνωστικές ικανότητες γνωστικές ικανότητες άνω του μέσου όρου και εκπαίδευση συννοσηρότητα, με χρήση ουσιών, αλκοόλ και διαταραχή προσωπικότητας άλλες ψυχικές διαταραχές απουσία συννοσηρότητας αναπηρία, χρόνια ασθένεια σωματική υγεία υγεία, καμία αναπηρία

19 παρούσες περιστάσεις απούσες, ασύμφωνες σχέσεις με σύντροφο παρούσες, αρμονικές ασύμφωνες, διαταραγμένες, επικριτικές, απουσία ζεστασιάς, εμπάθειας σχέσεις γονέα και παιδιού αρμονικές, έπαινος, ζεστασιά και εμπάθεια παρούσα βία στο σπίτι απούσα απούσες, ασύμφωνες κοινωνικές σχέσεις παρούσες, υποστηρικτικές πολλές μετακινήσεις εντός και εκτός γεωγραφική κινητικότητα σταθερότητα και ασφάλεια ανεργία, αλλαγές στη δουλειά επαγγελματική κατάσταση σταθερή, ικανοποιητική χαμηλά κοινωνικοοικονομικά αποθέματα, δυνατότητες οικονομική ασφάλεια κακές συνθήκες συνθήκες σπιτιού ευρύχωρο, καλές συνθήκες ρατσισμός, απειλές, αποκλεισμός κοινότητα δίκτυα στήριξης, ομάδες, clubs Γεγονότα ζωής απώλειες, αρνητικές εμπειρίες γεγονότα ζωής και εμπειρίες θετικές εμπειρίες

20 ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Ενδογενείς μικρότερη ηλικία μεγαλύτερη αγόρι φύλο κορίτσι γενικές ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ανάπτυξη (γλώσσα και γνωστικές ικανότητες) επαρκείς γλωσσικές και γνωστικές ικανότητες χρόνια σωματική ασθένεια, αναπηρία σωματική υγεία καλή κατάσταση υγείας προδιάθεση για ψυχική διαταραχή γενετικοί παράγοντες όχι αρνητική προδιάθεση δύσκολο ταμπεραμέντο εύκολο διαφορά, μειονότητα εθνικότητα πλειοψηφία

21 παρούσες συνθήκες δύσκολες, ασύμφωνες σχέσεις γονέα παιδιού καλές, αμοιβαίες χαλαρό, σκληρό, απουσία ελέγχου, παραμέληση, κακοποίηση συννοσηρότητα, και οι δυο γονείς ασθενείς, μονογονεικότητα απούσες, αταίριαστες, καταπιεστικές οικονομικές δυσκολίες γονεική πρακτική γονεική ψυχική υγεία σχέσεις με αδέρφια και συνομηλίκους κοινωνικοοικονομική κατάσταση θετική, συνεργασία, έλεγχος, αλληλεπιδράσεις ο σύντροφος υγιής καλές και υποστηρικτικές οικονομική ασφάλεια πυκνότητα, συνθήκες υγιεινής στέγαση και συμβίωση καλή, ευρύχωρη χαμηλό ήθος, μικρή στήριξη, θυματοποίηση, τιμωρίες απουσία στήριξης, αντικοινωνικές επιρροές γεγονότα ζωής σχολείο κοινότητα καλό σχολικό ήθος, υποστήριξη στήριξη, παροχή δραστηριοτήτων για παιδιά απώλεια, αρνητικές εμπειρίες γεγονότα και εμπειρίες θετικά γεγονότα, αναγνώριση επιτευγμάτων

22 άγχος στενοχώρια κούραση αδυναμία συγκέντρωσης ευέξαπτος, κοιμάται άσχημα ως προς το σώμα καρδιακοί ρυθμοί ίδρωμα βαριά ανάσα μυϊκή ένταση και πόνοι ζαλάδες τάση για λιποθυμία διάρροια δυσπεψία

23 Το άγχος είναι μια κατάσταση με σωματικές και ψυχολογικές εκδηλώσεις Παραδείγματα αντιδράσεων άγχους Ανησυχία Γνωστικές Σωματικές Συμπεριφορικές Πόνοι, ενούρηση, Εκνευρισμός, Προβλήματα τικ, κινητικότητα, αποφυγή συγκέντρωσης, αυξημένοι κτύποι δύσκολων μνήμης, προσοχής, καρδιάς, ιδρώτας, καταστάσεων, λεκτικά ικανότητας λύσης ναυτία, μυϊκή παράπονα, παράλογη προβλημάτων ένταση συμπεριφορά Υπερευαισθησία

24 Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ Αντιμετώπιση Πηγή κινδύνου Συμπεριφορά Σκέψεις Σωματικές αντιδράσεις

25 Οι αντιδράσεις άγχους κυμαίνονται από τις ήπιες αντιδράσεις έως τις παθολογικές, οι οποίες παρεμβάλλονται σημαντικά στην ψυχολογική προσαρμογή Ακόμη και στις περιπτώσεις των ήπιων, μη παθολογικών με τη στενή σημασία του όρου, αντιδράσεων, οι συνέπειες είναι σημαντικές για την προσωπική και κοινωνική προσαρμογή των ατόμων AΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή Διαταραχή πανικού Κοινωνική Φοβία Απλή φοβία Διαταραχή άγχους αποχωρισμού Μετατραυματική διαταραχή στρες Ψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή

26 Διαταραχές διατροφής Πρόκειται για σοβαρές διαταραχές κατά την λήψη της τροφής, οι οποίες παρουσιάζουν συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά εμφάνισης, κυρίως στις δυτικές χώρες. Οι διαταραχές πρωτοεμφανίζονται στην εφηβική ηλικία, με αναλογία κοριτσιών/αγοριών 20/1. Ψυχογενής ανορεξία: τα συμπτώματα είναι η υπερβολική απώλεια βάρους, η αποστεωμένη όψη, η διαστρεβλωμένη αντίληψη του ατόμου για την εμφάνισή του, η άρνηση τροφής και η υπερβολική, θεωρητική ενασχόληση με το φαγητό. Στο 5% των περιπτώσεων, η κατάσταση είναι μη ανατρέψιμη και οδηγεί σε θάνατο. Οι θεωρητικές αιτιολογικές εξηγήσεις επικεντρώνονται κυρίως ψυχολογική στην άρνηση του ατόμου να ενηλικιωθεί αλλά και στην προσπάθεια ελέγχου των προσωπικών παρορμήσεων και του περιβάλλοντος μέσω του φαγητού. Ψυχογενής βουλιμία. Χαρακτηρίζεται από εναλλαγές κρίσεων υπερβολικού φαγητού και νηστείας ή χρήσης τεχνητών τρόπων για την αποβολή του φαγητού (πρόκληση εμετού, χρήση καθαρτικών κλπ). Τα άτομα διατηρούν κανονικό βάρος, αλλά προκαλούνται σοβαρές οργανικές βλάβες.

27 Χαρακτηριστικά ψυχιατρικής διαταραχής κατάθλιψη βασικά συμπτώματα καταθλιπτική διάθεση απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης αίσθημα κούρασης, απουσία ενεργητικότητας, μειωμένη δραστηριότητα Συμπληρωματικά συμπτώματα μειώνεται η δυνατότητα για συγκέντρωση και προσοχή αισθήματα ενοχής και απαξίας απαισιόδοξη ματιά για το μέλλον ιδέες ή ενέργειες για να κάνει κανείς κακό στον εαυτό του ή για αυτοκτονία προβλήματα στον ύπνο (αϋπνία στην αρχή του ύπνου, πρωινό ξύπνημα, ξυπνάει ενδιάμεσα) μείωση της όρεξης για φαγητό και απώλεια βάρους

28 διπολική συναισθηματική διαταραχή καταθλιπτικά συμπτώματα επιπλέον, σωματικά συμπτώματα όπως μειώνεται η όρεξη για φαγητό και απώλεια βάρους δυσκολία να αποκοιμηθεί δυσκοιλιότητα τα συμπτώματα μανίας εμπεριέχουν: την αίσθηση πως είναι χαρούμενη και σε διέγερση ευερέθιστος με όσους δεν μοιράζονται την αισιοδοξία του γεμάτος ενέργεια και ζωντάνια αδυναμία ή απροθυμία για ύπνο αίσθηση πως έχει νέες και συναρπαστικές ιδέες ακούει φωνές που οι άλλοι δεν τις ακούν νιώθει πιο σημαντικός απ ότι συνήθως πηδάει από θέμα σε θέμα κάνει σχέδια ουτοπικά και μεγαλόπνοα κινείται πολύ γρήγορα και συνέχεια είναι στην πρίζα συμπεριφέρεται περίεργα μιλάει πολύ γρήγορα παίρνει αποφάσεις περίεργες και στο λεπτό ξοδεύει αλόγιστα χρήματα σεξουαλικές αναστολές

29 ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΣΤΗ ΓΟΝΕΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΓΟΝΕΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ δυσθυμία καταθλιπτική διαταραχή ψυχωτική κατάθλιψη *απουσία ενέργειας, λήθαργος, κακή διάθεση *ενοχές, απόγνωση, αδυναμία για βοήθεια, αυτοκριτική, ιδέες αυτοκτονίας, κλάμα, απουσία ελπίδας *παραληρητικές ενοχές, απόγνωση και μηδενισμός, ψευδαισθήσεις, ιδέες ή πλάνα για αυτοκτονία και ανθρωποκτονία *σωματική και συναισθ. παραμέληση *κριτική και αρνητικά σχόλια *απουσία επικοινωνίας και συναισθ. στήριξης *ασυνεπής συμπεριφορά *αναζήτηση παρηγοριάς από το παιδί (αντιστροφή ρόλων) *ασυνεπής γονεική συμπεριφορά (υπερ- ή υπο-εμπλοκή) *σοβαρή παραμέληση *εμπλοκή στο παραλήρημα σχιζοφρένεια *θετικά συμπτώματα (παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις) *αρνητικά συμπτώματα (απάθεια και απόσυρση) *ασυνέπεια *υπερ-εμπλοκή (θετική ή εχθρική) *εμπλοκή στο παραλήρημα *παραμέληση (δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιούσωματική και ή συναισθηματική) διαταραχές προσωπικότητας (κυρίως οριακή) ασταθείς σχέσεις, παρορμητικότητα, εχθρικότητα, βία, χρήση αλκοόλ και ουσιών, απουσία εμπάθειας, κίνδυνος για αυτο-τραυματισμό *υπερ-εμπλοκή (σκληρή πειθαρχία, και κριτική, απουσία εμπάθειας, πρότυπο αντικοινωνικής συμπεριφοράς) *έκθεση σε καυγάδες/ βία *ασυνέπεια *αναντίστοιχες προσδοκίες για την ασφάλεια του παιδιού *αναζήτηση παρηγοριάς από το παιδί *παραμέληση, εύκολη ματαίωση του γονέα από την ανάγκη του παιδιού για φροντίδα

30 ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Ενδογενείς παράγοντες αντίξοες εμπειρίες (τραύμα, κακοποίηση, αλλαγές σε πρόσωπα, αναπτυξιακά προβλήματα, σωματική ασθένεια, αυτοτραυματισμός, χαμηλή σχολική επίδοση, κακή ποιότητα συναισθηματικού δεσμού και σχέσεων) παιδικές εμπειρίες καλές εμπειρίες και σχέσεις ομάδα μειονότητας, εμπειρία διαφορετικού, καταπίεσης, ρατσισμού και αρνητικών προκαταλήψεων εθνικότητα ομάδα πλειοψηφίας επίμονες προσωπικές δυσκολίες στις σχέσεις προσωπικότητα καλές κοινωνικές δεξιότητες, ικανότητα για αρμονικές σχέσεις γενικές ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες γνωστικές ικανότητες γνωστικές ικανότητες άνω του μέσου όρου και εκπαίδευση συννοσηρότητα, με χρήση ουσιών, αλκοόλ και διαταραχή προσωπικότητας άλλες ψυχικές διαταραχές απουσία συννοσηρότητας αναπηρία, χρόνια ασθένεια σωματική υγεία υγεία, καμία αναπηρία

31 παρούσες περιστάσεις απούσες, ασύμφωνες σχέσεις με σύντροφο παρούσες, αρμονικές ασύμφωνες, διαταραγμένες, επικριτικές, απουσία ζεστασιάς, εμπάθειας σχέσεις γονέα και παιδιού αρμονικές, έπαινος, ζεστασιά και εμπάθεια παρούσα βία στο σπίτι απούσα απούσες, ασύμφωνες κοινωνικές σχέσεις παρούσες, υποστηρικτικές πολλές μετακινήσεις εντός και εκτός γεωγραφική κινητικότητα σταθερότητα και ασφάλεια ανεργία, αλλαγές στη δουλειά επαγγελματική κατάσταση σταθερή, ικανοποιητική χαμηλά κοινωνικοοικονομικά αποθέματα, δυνατότητες οικονομική ασφάλεια κακές συνθήκες συνθήκες σπιτιού ευρύχωρο, καλές συνθήκες ρατσισμός, απειλές, αποκλεισμός κοινότητα δίκτυα στήριξης, ομάδες, clubs Γεγονότα ζωής απώλειες, αρνητικές εμπειρίες γεγονότα ζωής και εμπειρίες θετικές εμπειρίες