Δρ. Ελευθερία Ζάγκα Σχολική σύμβουλος ΠΕ02 Σεπτέμβριος 2016

Transcript

1 Δρ. Ελευθερία Ζάγκα Σχολική σύμβουλος ΠΕ02 Σεπτέμβριος 2016

2 Ε. Βεκρής, Σύμβουλος ΙΕΠ Ε. Ζάγκα, Σχ. Σύμβουλος ΠΕ02 Β. Καραμπέτσου, Σύμβουλος ΙΕΠ Ν. Κουντουρά, Σχ. Σύμβουλος ΠΕ02 Μ. Νέζη, Σχ. Σύμβουλος ΠΕ02

3 Θ. Αλεξιάδου, Εκπαιδευτικός Μ. Γνησίου, Σύμβουλος ΙΕΠ Κ. Γκούφας, Εκπαιδευτικός Ε. Ζάγκα, Σχ. Σύμβουλος ΠΕ02 Ν. Κουντουρά, Σχ. Σύμβουλος ΠΕ02 Β. Μπαλτά, Σχ. Σύμβουλος ΠΕ02

4 Η υποχρεωτική διατήρηση των σχολικών εγχειριδίων Η αξιοποίηση των ΔΕΠΠΣ ΑΠΣ f και των ΠΣ (πιλοτικά) που λειτουργούν συμπληρωματικά προς τα ισχύοντα (ΦΕΚ Β 2334 / ) Η αφαίρεση μέρους της διδακτέας ύλης Ειδικά για τη ΝΕΓ της Α Γυμνασίου η υποχρεωτική ενσωμάτωση των Βιωματικών Δράσεων στις αρχικές ενότητες του σχολικού βιβλίου Εισήγηση των επιτροπών εξορθολογισμού επεξεργασία του τελικού κειμένου από το ΙΕΠ

5 Το ζήτημα της διδακτέας ύλης δεν είναι ζήτημα μόνο ποσοτικό, αλλά και ποιοτικό: Απόλυτη συνάρτηση με τα ΑΠΣ Τη στοχοθεσία Την οργάνωση και τη μέθοδο της διδασκαλίας Π.χ. Η εμμονή σε μεταγλωσσικούς όρους αντί της λειτουργικής διδασκαλίας γραμματικών και συντακτικών φαινομένων, ακόμη και σε περιπτώσεις που έχουμε σημαντική μείωση της ύλης είναι χρονοβόρα και μαθησιακά αναποτελεσματική

6 Απαιτείται προσοχή σ αυτό που συχνά εκλαμβάνεται ως επικαλύψεις επαναλήψεις φαινομένων (π.χ. οι δευτερεύουσες προτάσεις) Ενίοτε πρόκειται για σπειροειδή ανάπτυξη των φαινομένων στο πλαίσιο του ΑΠΣ

7 Η αποφυγή αιφνιδιασμών σε σχέση με το περιεχόμενο (Οι Οδηγίες δε συνιστούν ΠΣ) Η έκταση των Οδηγιών Η αρχική δημιουργία παραρτήματος με ολοκληρωμένα διδακτικά εφαρμοσμένα παραδείγματα για την υποστήριξη των εκπαιδευτικών σε σχέση με το πλαίσιο αρχών δεν συμπεριλήφθηκε στο τελικό κείμενο Η ορολογία

8 ΔΕΠΠΣ ΑΠΣ + Συμπληρωματικά προς τα ισχύοντα ΠΣ, κατ επιλογήν του εκπαιδευτικού Δυνατότητα στοχοκεντρικής και όχι υλοκεντρικής οπτικής Ενδεικτική αναδιάταξη της ύλης οι θεματικές και διδακτικές ενότητες δεν ταυτίζονται Έμφαση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κατανόησης και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου Ενσωμάτωση των βασικών κειμενικών ειδών σε όλες τις ενότητες Παρουσίαση των σταδίων προσέγγισης των κειμένων Ποσοτικός περιορισμός του περιεχομένου για παραγωγή και παρουσίαση εργασιών στην τάξη Καθορισμός ελάχιστου αριθμού παραγόμενων κειμένων Α τάξη Ενσωμάτωση Βιωματικών Δράσεων

9 Με έμφαση στα μαθησιακά αποτελέσματα προτάθηκε αντί της αφαίρεσης ύλης : Η δυνατότητα στοχοκεντρικής και όχι υλοκεντρικής προσέγγισης του γλωσσικού μαθήματος Η εκκίνηση από τα ΑΠΣ προς τα εγχειρίδια και όχι η αξιοποίηση μόνο των εγχειριδίων Η δυνατότητα ευελιξίας των εκπαιδευτικών κατά τη διδασκαλία και η προσαρμογή τού περιεχομένου των μαθημάτων στις εκάστοτε ανάγκες των μαθητών

10 Η διδασκαλία του μαθήματος νοείται όχι ως άθροισμα ενοτήτων, αλλά ως ένα σύνολο στόχων για την ενίσχυση της γλωσσικής και επικοινωνιακής ικανότητας των μαθητών Έμφαση στην κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου Έμφαση και σε μικροδεξιότητες: η αναγνώριση του κειμενικού είδους η ενίσχυση της ορθογραφίας η αναγνώριση των επικοινωνιακών συνθηκών των κειμένων (πομπός, μήνυμα, δέκτης κ.ά.) η κατάκτηση της δομής της ελληνικής γλώσσας η λειτουργία των γραμματικοσυντακτικών δομών στα κείμενα, κ.ά.

11 Εντοπισμός πληροφορίας/πληροφοριών. Οι μαθητές καλούνται να εντοπίζουν συγκεκριμένες πληροφορίες, όπως πρόσωπα, χώρο, χρόνο, σκηνικό, κοινωνικό πλαίσιο, περιοριζόμενοι αποκλειστικά στο κείμενο και στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό Κατανόηση του επικοινωνιακού πλαισίου. Οι μαθητές καλούνται να συσχετίζουν μεταξύ τους τα δεδομένα του κειμένου, ώστε α) να αναγνωρίζουν τα βασικά δομικά στοιχεία του, β) να διακρίνουν τις βασικές πληροφορίες από τις επουσιώδεις σε σχέση με τον πομπό, τον/τους δέκτη/ες και το βασικό μήνυμα του κειμένου και γ) να ορίζουν τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε καθώς και το κειμενικό είδος στο οποίο ανήκει Ερμηνεία κειμένου. Οι μαθητές καλούνται α) να εμβαθύνουν στο κείμενο και να ερμηνεύουν τα δεδομένα με βάση το πλαίσιό τους, κοινωνικό, ιστορικό, γεωγραφικό και β) να επισημαίνουν την οργάνωση των πληροφοριών μέσα σε αυτό και να κατανοούν τη μεταξύ τους συνοχή, να διακρίνουν από το κείμενο τις προθέσεις του συγγραφέα Κριτική κατανόηση. Οι μαθητές καλούνται να εξετάζουν το κείμενο με κριτική διάθεση υπό το πρίσμα εξωκειμενικών παραμέτρων, όπως οι προσωπικές γνώσεις και εμπειρίες τους, ώστε να αξιολογούν ιδέες, πράξεις και χαρακτήρες, να εντοπίζουν αντιφάσεις, προκαταλήψεις και στερεότυπα και να συγκρίνουν τα δεδομένα του κειμένου με τα δεδομένα άλλων κειμένων. Ως συνέπεια της επαφής τους με το κείμενο οι μαθητές καλούνται να εκφράζουν δικές τους σκέψεις, συναισθήματα, ερμηνείες και αξιολογικές κρίσεις (Harmer, 1991)

12 Η γραμματική προτείνεται να: διδάσκεται λειτουργικά (Χαραλαμπόπουλος, Α. & Χατζησαββίδης, Σ.1997) και να έπονται οι ταξινομίες διατρέχει το σύνολο του περιεχομένου διδασκαλίας, ανεξαρτήτως ενότητας εστιάζεται σε ανοίκειες δομές του συστήματος και όχι σε κατακτημένες εξοικονόμηση χρόνου (π.χ. συμφωνία ουσιαστικού επιθέτου για ορισμένες κατηγορίες)

13 Ένταξη σε πλαίσιο συμφραζομένων Επαναφορά σε κάθε ενότητα (όχι μόνο σε συγκεκριμένες ενότητες (π.χ. ενότητα 9, Α Γυμνασίου, Συνταγματικός Παραδειγματικός άξονας) εξοικονόμηση χρόνου Συστηματική αξιοποίηση και σαφής διδασκαλία του τρόπου χρήσης των βιβλίων αναφοράς (Λεξικό Γραμματική)

14 Ενσωμάτωση στην Α Γυμνασίου αρχών της βιωματικής μάθησης και του μαθήματος των Βιωματικών Δράσεων: Σχολική και Κοινωνική Ζωή, επειδή: Πρόκειται για τάξη μετάβασης από τη μία βαθμίδα εκπαίδευσης στην άλλη Απαιτείται διευκόλυνση της προσαρμογής των μαθητών Υπάρχουν ενότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν στην κατεύθυνση αυτή (1 η 2 η αλλά και άλλες)

15 Στη γλωσσική διδασκαλία μεθοδεύεται η εργασία των πρώτων/ αρχικών διδακτικών ωρών στη λογική ενός project Ενδεικτικό θέμα του project: «Γνωρίζομαι με τους συμμαθητές μου. Μιλώ για το παλιό και καινούργιο σχολείο μου». Ή/και Μιλώ για τις αγαπημένες μου δραστηριότητες», που επιλέγεται ως οικείο, σχετικό με τις εμπειρίες των μαθητών και κατάλληλο για παραγωγή λόγου από όλους τους μαθητές ανεξαρτήτως του πολιτισμικού τους κεφαλαίου (διδακτικό παράδειγμα μετά το τέλος των Οδηγιών) Κι ακόμη: Κατά το σχολικό έτος προτείνεται το περιεχόμενο του σχολικού εγχειριδίου της Α Γυμνασίου να διδαχθεί, όχι με γραμμικό τρόπο, αλλά με αναδιάταξη ορισμένων ενοτήτων και ενσωμάτωση δεξιοτήτων και γραμματικοσυντακτικών φαινομένων καθ όλη τη διάρκεια του έτους

16 Θεματικοί άξονες: Σχολείο (2), Φύση Υγεία και Διατροφή, Θέατρο/ κινηματογράφος, Δραστηριότητες, Ο κόσμος μέσα από την οθόνη/ εικόνα, Αθλητισμός, Γνώση, Τόπος και πολιτισμός Γένη λόγου Κειμενικά Είδη: Περιγραφή, Αφήγηση, Επιχειρηματολογία, Πολυτροπικά κείμενα Δεξιότητες: Κατανόηση προφορικού λόγου, Κατανόηση γραπτού λόγου, Παραγωγή προφορικού λόγου, Παραγωγή γραπτού λόγου, Παράγραφος, Περίληψη Γραμματικά- συντακτικά φαινόμενα: Προτάσεις, Ονοματική φράση Επιθετικός προσδιορισμός, Κλίση ουσιαστικών επιθέτων, Ρήμα, Οι πτώσεις και οι λειτουργίες τους, Οριστικό και αόριστο άρθρο, Παρατακτική και υποτακτική σύνδεση, Ασύνδετο σχήμα.

17 Ο εκπαιδευτικός δε χρειάζεται να αντιμετωπίζει τη διδακτέα ύλη ως άθροισμα σελίδων, αλλά ως σύνολο στόχων που χρειάζεται να καλυφθούν στη διάρκεια του σχολικού έτους Ο σχεδιασμός της διδασκαλίας δε χρειάζεται να ακολουθεί τη γραμμική διάταξη του σχολικού εγχειριδίου Οι διδάσκοντες σε συνεργασία μπορούν να επιλέγουν: Τη θεματική των διδακτικών ενοτήτων με βάση τα ενδιαφέροντα των μαθητών Από τις διδακτικές ενότητες τα θέματα, με όποια σειρά κρίνουν σκόπιμη, αυτοτελώς ή και σε συνδυασμό πάντοτε κοινά για όλα τα τμήματα της ίδιας τάξης Ενδεικτικός διδακτικός χρόνος διδασκαλίας των συνδιδασκόμενων ενοτήτων συνολικά: ώρες

18 Ενδεικτική διδακτική ενότητα: Γνωριμία και προσαρμογή στο νέο σχολείο (Ενότητες 1 η,2 η, πιθανόν 6 η ) Ενδεικτική διδακτική ενότητα: Ελεύθερος χρόνος (Ενδεικτικές ενότητες 5η,6η,7η, 8η,9 η ) Ενδεικτική διδακτική ενότητα: Υγεία, άσκηση, διατροφή (Ενότητες για διατροφή, αθλητισμό, υγεία: 4η, 8η Ενδεικτική διδακτική ενότητα: Ανακαλύπτω τη γνώση: Ανακαλύπτω τον τόπο μου (Ενδεικτικές ενότητες: 9 η, 10 η ) Η αφήγηση, περιγραφή και επιχειρηματολογία που περιλαμβάνονται στην τρίτη ενότητα δε θα διδαχθούν αυτόνομα στις εν λόγω ενότητες. Λόγω της σπουδαιότητάς τους, κείμενα αφήγησης, περιγραφής και επιχειρηματολογίας θα διδάσκονται σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και σε όλες τις διδακτικές ενότητες Ο διδακτικός χρόνος των συνδιδασκόμενων ενοτήτων: ώρες Ορίζεται αριθμός παραγόμενων κειμένων στην τάξη: 6-7 για την Α Γυμνασίου, τουλάχιστον 5 για τις Β και Γ

19 Διατίθεται για: Την παρουσίαση εργασιών των μαθητών Τη διόρθωση των γραπτών και για ανατροφοδότηση Βελτίωση της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών Εμβάθυνση, όπου ο εκπαιδευτικός θεωρεί ότι απαιτείται Διαθεματικές εργασίες Την κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών των μαθητών ανάλογα με τις εκπαιδευτικές συνθήκες

20 Για το σχολικό έτος είναι υποχρεωτική η συνεξέταση των εισαγωγικών ενοτήτων 1 και 2 στην Α Γυμνασίου Η συνεξέταση των υπόλοιπων ενοτήτων είναι προαιρετική και οι διδάσκοντες μπορούν να ακολουθήσουν είτε τον ενδεικτικό προτεινόμενο συνδυασμό είτε να ακολουθήσουν τη δική τους διδακτική διαδρομή Στην περίπτωση που επιλεγεί η αυτόνομη διδασκαλία ο ενδεικτικός διδακτικός χρόνος για κάθε ενότητα υπολογίζεται στις 10 ώρες, με τις επισημάνσεις για τη διδασκαλία του λεξιλογίου, των γραμματικοσυντακτικών φαινομένων και των δεξιοτήτων που προαναφέρθηκαν Το σύνολο των διδακτικών ενοτήτων που θα διδαχθούν στην πρώτη τάξη είναι οκτώ και οι ενότητες που επιλέγονται είναι κοινές για όλα τα τμήματα της Α Γυμνασίου Στις τάξεις Β και Γ θα διδαχθούν 5 διδακτικές ενότητες

21 ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΝΕΓ\Ανακεφαλαιωτική εξέταση ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.docx

22 Το θεωρητικό πλαίσιο είναι το ίδιο με αυτό του Γυμνασίου Παρουσιάζεται το περιεχόμενο για την Α Λυκείου στοχοκεντρικά με ενδεικτικές διδακτικές διαδρομές Δίνεται έμφαση στην κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου Ενσωματώνονται στοιχεία του γλωσσικού συστήματος ή άλλα πεδία του λόγου στη διδασκαλία και δεν εξετάζονται αυτόνομα (π.χ. η συνοχή των κειμένων, η ανάπτυξη παραγράφου) αλλά επανέρχονται καθ όλη τη διάρκεια του έτους

23 Βασικές αρχές: Η αναδιάταξη του περιεχομένου (Ενδεικτικά: Το (αυτο)βιογραφικό σημείωμα μπορεί να διδαχθεί σε συνδυασμό με τη συστατική επιστολή, η είδηση και το σχόλιο μπορούν να εντοπισθούν σε δημοσιογραφικά κείμενα τα οποία παρουσιάζουν θέματα σχετικά με την εργασία, τα στερεότυπα, τον ρατσισμό, την τέχνη κ.ά. και να μη διδαχθούν ξεχωριστά) Άρση της γραμμικότητας στοχοκεντρική οπτική - ενδεικτική αναδιάταξη της ύλης

24 Εστίαση στην κατανόηση και παραγωγή κειμένων θεωρείται δεδομένη η κατάκτηση του συστήματος Πορεία: κατανόηση του περιεχομένου, ερμηνεία σημείων, κριτική, σύγκριση κειμένων Παρουσιάζεται η οργάνωση του περιεχομένου από μια στοχοκεντρική οπτική, καθώς και ενδεικτικές προτάσεις διδακτικής διαχείρισης Ορίζεται αριθμός παραγόμενων κειμένων στην τάξη: 6-7

25 Προτάσσεται η διδασκαλία της περίληψης και η οργάνωση του λόγου, στα οποία οι διδάσκοντες επανέρχονται κατά τη διδασκαλία των κειμένων που ενδείκνυνται, καθ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους Η ενότητα Είδηση και σχόλιο προτείνεται να διδαχθεί σε συνδυασμό με τις θεματικές ενότητες ρατσισμός, στερεότυπα, κ.ά. Η κατανόηση κειμένων και η δεξιότητα της λήψης σημειώσεων διατρέχουν επίσης το σύνολο της διδασκαλίας. Μετά την ολοκλήρωση των ενοτήτων ζητείται παραγωγή γραπτού λόγου από τους μαθητές σε θέμα σχετικό με αυτά που πραγματεύτηκαν Η συνεξέταση κειμενικών ειδών που παρουσιάζουν συνάφεια (π.χ. βιογραφικό σημείωμα- συστατική επιστολή) και θα είναι χρήσιμοι στους μαθητές Κειμενικά είδη όπως η βιβλιοκριτική και η βιβλιοπαρουσίαση έχουν αυθεντικότερο πλαίσιο ένταξης το μάθημα της Λογοτεχνίας Το κειμενικό είδος του ημερολογίου αφαιρέθηκε Δεν υπάρχουν αλλαγές στην αξιολόγηση του μαθήματος

26