Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact"

Transcript

1 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Ειρήνη Κόκκα, Ψυχολόγος, ΕΔΕΑΥ ΔΑΔ Λάρισας Γεωργία Ζέρβα, Κοιν. Λειτουργός, ΕΔΕΑΥ ΔΑΔ Λάρισας

2 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Τι είναι ομάδα: Η ομάδα είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μελών της (Kurt Lewin, στο Ναυρίδης, 2005). Ένα σύνολο ατόμων αρχίζει να αποτελεί ομάδα όταν αυτά μοιράζονται κοινές συναισθηματικές εμπειρίες και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στο «εδώ και τώρα».

3 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης είναι οι ομάδες που συνδυάζουν εκπαίδευση και ψυχολογία, μάθηση και βιωματική εμπειρία (Brown, 2004). Είναι ομάδες που δεν έχουν στόχο τη θεραπεία των συμμετεχόντων αλλά την απόκτηση γνώσεων. Η ιδιαιτερότητα τους έγκειται στο ότι η μάθηση επιτυγχάνεται με συνδυασμό πληροφοριών και ασκήσεων.

4 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Ο στόχος των ψυχοεκπαιδευτικών ομάδων με παιδιά στα σχολεία είναι να βοηθάει τους μαθητές να εκτιμούν τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους και να μάθουν να ζουν μαζί (ΤΡΙΠΛΗ ΕΣΤΙΑΣΗ, Goleman & Senge, 2015). Άλλωστε, οι θετικές ανθρώπινες σχέσεις και η υψηλή αυτοεκτίμηση αποτελούν τη βάση για κάθε είδους μάθηση (MASLOW, 1970 στο Φιλίππου & Καραντάνα, 2010).

5 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Επίσης οι ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες: Επιδιώκουν την αλλαγή συμπεριφορών και αντιδράσεων, βοηθούν δηλαδή τα παιδιά να αποκτήσουν νέους τρόπους σκέψης και αντιμετώπισης των καθημερινών καταστάσεων. Συμβάλλουν στην πρόληψη καθώς βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες για να αντεπεξέρχονται σε καθημερινές και μελλοντικές καταστάσεις.

6 Οφέλη: Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" η ίδια η φύση του πλαισίου (Βασιλόπουλος κ.ά., 2011). η ευκαιρία που δίνεται στα παιδιά για αλλαγή και βελτίωση μέσα από τις αλληλεπιδράσεις τόσο με άλλα παιδιά όσο και με τον συντονιστή (επανορθωτική ταύτιση, Trounson, 1996). η κοινωνική αλληλεπίδραση (μάθηση αποδεκτών τρόπων συμπεριφοράς και ευκαιρίες για κατάλληλη έκφραση).

7 Οφέλη: Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης και της ενσυναίσθησης. η αποδοχή της διαφορετικότητας. η καλλιέργεια του αισθήματος του ανήκειν. Η καλλιέργεια πνεύματος εμπιστοσύνης. ομαδικότητας, συνεργασίας και αλληλεγγύης.

8 Συνεπώς: Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Οι ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες συντελούν στην ολόπλευρη ανάπτυξη του ατόμου και είναι πιο αποδοτικές συγκριτικά με την ατομική εργασία από άποψη εξοικονόμησης χρόνου.

9 Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Τα βήματα του σχεδιασμού μιας ομάδας είναι: 1) Ο καθορισμός των συναντήσεων της ομάδας. 2) Ο καθορισμός της θεματικής ενότητας - στόχου κάθε συνάντησης. 3) Η διαμόρφωση των επιμέρους στόχων.

10 Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Τα βήματα του σχεδιασμού μιας ομάδας είναι: 4) Η επιλογή μεθόδων για την επίτευξη των στόχων. 5) Η επιλογή δρατηριοτήτων για κάθε μέθοδο. 6) Ο σχεδιασμός της δομής της εκάστοτε συνάντησης.

11 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" «Ομάδες δρω αλληλεπιδρώ»: Ομάδες ανάπτυξης δεξιοτήτων ζωής. Ταξίδι συναντήσεων, δράσεων και αλληλεπιδράσεων, γνώσεων, αναζητήσεων και κυρίως μια ευκαιρία ανακάλυψης του εαυτού. Βασικά εργαλεία: το παραμύθι, οι βιωματικές ασκήσεις, οι κοινωνικές ιστορίες και η δραματοποίησή τους, τα παιχνίδια ρόλων, η ζωγραφική, το θεατρικό παιχνίδι, η μουσική και ο χορός.

12 Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Βασικά εργαλεία: το παραμύθι, οι βιωματικές ασκήσεις, οι κοινωνικές ιστορίες και η δραματοποίησή τους, τα παιχνίδια ρόλων, η ζωγραφική, το θεατρικό παιχνίδι, η μουσική και ο χορός.

13 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" «Ομάδες δρω αλληλεπιδρώ»: Συνολικά σχηματίστηκαν 20 ομάδες παιδιών. Από αυτές οι 8 ήταν σε σταθερή εβδομαδιαία βάση (μ.ό. συναντήσεων: 12, ώρες: 2/ εβδομάδα). Οι άλλες 12 ήταν βραχείας παρέμβασης (μ.ό. συναντήσεων: 3, μ.ό. ωρών: 2/ εβδομάδα).

14 Ομάδες ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" «Ομάδες δρω αλληλεπιδρώ»: Θέματα που δουλεύτηκαν Η οριοθέτηση, η συνεργασία και η ομαδικότητα, ο σεβασμός και η αποδοχή της διαφορετικότητας, η έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων, η αυτοεκτίμηση, η ενσυναίσθηση, η διαχείριση συγκρούσεων, η αποτελεσματική επικοινωνία και διεκδίκηση.

15 Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Σχηματισμός ομάδας: 1 η συνάντηση ομάδας Γνωριμία ομάδας Επεξήγηση της όλης διαδικασίας Προσδοκίες «Συμβόλαιο ομάδας»: εμπλοκή όλων των συμμετεχόντων στον καθορισμό των δικαιωμάτων, των υποχρεώσεων αλλά και των ενδεχομένων συνεπειών μιας μη επιθυμητής συμπεριφοράς.

16 Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Η δομή της εκάστοτε συνάντησης περιλαμβάνει 5 βασικά στάδια: 1) Τελετουργικό έναρξης ομάδας. 2) Ζέσταμα (εισαγωγικές βιωματικές ασκήσεις). 3) Κύριο μέρος (ασκήσεις ανάπτυξης, παραμύθι, ζωγραφιές, ομαδικά παιχνίδια κ.ά.). 4) Κλείσιμο - τελική ανατροφοδότηση. 5) Τελετουργικό κλεισίματος ομάδας.

17 Δυσκολίες: Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" 1) Περιορισμένος χρόνος. 2) Προβλήματα συνεργασίας. 3) Ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή.

18 Ομάδες Ψυχοεκπαίδευσης: "Δρω-Αλληλεπιδρώ", "Act-Interact" Αποτελέσματα: Γενικά, παρατηρήθηκε μείωση ή και απαλοιφή των μη αποδεκτών συμπεριφορών. Τα παιδιά έγιναν ομάδα και έμαθαν να συνεργάζονται, να εκφράζονται και να επικοινωνούν με πιο αποτελεσματικούς τρόπους, καθώς και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45 Ευχαριστούμε για την προσοχή σας

46 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Brown, W. N. (2004). Psychoeducational groups: Process and practice (2th ed.). New York: Brunner - Routledge. 2. Goleman, D. (2011). Η συναισθηματική νοημοσύνη. Αθήνα: Πεδίο. 3. Goleman, D. & Senge, P. (2015). Τριπλή Εστίαση. Αθήνα: Πεδίο. 4. Gordon, Th. (2011). Τα μυστικά του αποτελεσματικού δασκάλου. Αθήνα: Ερευνητές. 5. Marcoli, A. (2001). Ο θυμός των παιδιών. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

47 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 6. Marcoli, A. (2013). Το παιδί που χάθηκε και ξαναβρέθηκε. Θεσσαλονίκη: University Studio Press. 7. Satir, V. (1992). Ανθρώπινη Επικοινωνία. Αθήνα: Δίοδος. 8. Trounson, C.D. (1996). From chaos to cohesion: Group therapy with preschool aged children. Journal of Child and Adolescent Croup Therapy, 6, Wardle, J. (2009).

48 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 9. Αρχοντάκη, Ζ. & Φιλίππου Δ. (2003). 205 Βιωματικές ασκήσεις για εμψύχωση ομάδων. Αθήνα: Καστανιώτης. 10. Βασιλόπουλος, Φ., Κουτσοπούλου, Ι. & Ρέγκλη, Δ. (2011). Ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες για παιδιά. Αθήνα: Γρηγόρης. 11. Γεωργιάδου, Ν. (2008)....Και ζήσαμε εμείς καλύτερα, Θεραπευτικές ιστορίες. Αθήνα: Οξυγόνο. 12. Γεωργιάδου, Ν. (2012). Θεραπευτικά παραμύθια. Αθήνα: Οξυγόνο.

49 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 13. Μαλικιώση Λοϊζου, Μ. (2001). Η συμβουλευτική Ψυχολογία στην εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 14. Ναυρίδης, Κλ. (2005). Ψυχολογία των ομάδων. Αθήνα: Παπαζήσης. 15. Παπαθανασίου, Α. & Μπασκλαβάνη, Ο. (2001). Θεατροπαιχνίδια. Αθήνα: Κέδρος. 16. Φιλίππου, Δ. & Καραντάνα, Π. (2010). Ιστορίες για να ονειρεύεσαι...παιχνίδια για να μεγαλώνεις... Αθήνα: Καστανιώτης.