ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ

Transcript

1 ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΒΟΤΑΝΙΚΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΚΛΕΙΔΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΙΓΚΑΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΑΘΗΝΑ 2012

2 1 ΚΛΕΙΔΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ ΚΛΕΙΔΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ 1 Φυτά επιπλέοντα ελεύθερα στην επιφάνεια του νερού ή κάτω από αυτή, μη ριζωμένα στη λάσπη. 2 Μικρά φυτά χωρίς εμφανή διαφοροποίηση σε βλαστούς και φύλλα. Lemnaceae 2 Φυτά με εμφανείς βλαστούς και φύλλα. 3 Φύλλα διαιρεμένα σε πολυάριθμα νηματοειδή τμήματα. 4 Φυτά με μικρούς αεροφόρους σάκους στα φύλλα ή σε άφυλλους βλαστούς. Άνθη εμφανή, κίτρινα. Lentibulariaceae 4 Φυτά χωρίς μικρούς αεροφόρους σάκους. Άνθη αφανή. 5 Φύλλα διαιρεμένα διχοτομικά. Ceratophyllaceae 5 Φύλλα διαιρεμένα πτεροειδώς. Haloragaceae 3 Φύλλα μη διαιρεμένα σε πολυάριθμα νηματοειδή τμήματα. 6 Φύλλα με βάση σφηνοειδή, 4-6 πλευρικά εξαρτήματα με μορφή σκληρών τριχών και ένα ακραίο κυκλικό τμήμα. Droseraceae 6 Φύλλα όχι όπως τα παραπάνω. 7 Περιάνθιο πεταλοειδές, η βάση των ποδίσκων διογκωμένη. Pontederiaceae 7 Περιάνθιο με ευδιάκριτο κάλυκα και στεφάνη, ποδίσκοι μη διογκωμένοι. 8 Άνθη 4-μερή. Έλασμα φύλλων ρομβικό. Trapaceae 8 Άνθη 3-μερή. Έλασμα φύλλων κυκλικό-νεφροειδές. Hydrocharitaceae 1 Φυτά χερσαία ή φυτά υδρόβια ριζωμένα στη λάσπη. 9 2-μερή ή 4-μερή έγχρωμα στημονώδη παρόντα. Φύλλα συχνά κατά δέσμες. 9 Όχι όπως παραπάνω. Molluginaceae 10 Άνθη με περιάνθιο αποτελούμενο από παρόμοια τμήματα σε 1, 2 ή περισσότερους σπόνδυλους, σπάνια χωρίς περιάνθιο. 11 Περιάνθιο πεταλοειδές. 12 Φυτά χωρίς χλωροφύλλη. 13 Άνθη συνήθως μονογενή, με έναν στήμονα. Balanophoraceae 13 Άνθη ερμαφρόδιτα, στήμονες Νήματα ελεύθερα. Pyrolaceae 14 Νήματα ενωμένα σε μία στήλη. Rafflesiaceae 12 Φυτά με χλωροφύλλη. 15 Περιάνθιο αποτελούμενο από ένα τμήμα που μοιάζει με βράκτιο. 15 Τμήματα περιανθίου περισσότερα από 1 ή περιάνθιο σωληνοειδές. Aponogetonaceae 16 Βλαστοί σαρκώδεις, με ομάδες αγκαθιών. Cactaceae 1

3 2 16 Όχι όπως παραπάνω. 17 Στήμονες περισσότεροι από Φύλλα πτεροειδή. Ranunculaceae 18 Φύλλα όχι πτεροειδή. 19 Πόες. Ranunculaceae 19 Δένδρα. Magnoliaceae 17 Στήμονες όχι περισσότεροι από Άνθη σε ωοειδή κεφάλια χωρίς περίβλημα. Rosaceae 20 Άνθη όχι σε κεφάλια, ή σε κεφάλια περιβαλλόμενα από βράκτια. 21 Ωοθήκη επιφυής. 22 Τμήματα περιανθίου Άνθη ζυγόμορφα. Proteaceae 23 Άνθη ακτινόμορφα. 24 Τμήματα περιανθίου ενωμένα σε ένα μακρύ σωλήνα. Thymelaeaceae 24 Τμήματα περιανθίου ελεύθερα. 25 Πόες. Liliaceae 25 Θάμνοι. Polygonaceae 22 Τμήματα περιανθίου περισσότερα από Καρπόφυλλα περισσότερα από 1, ελεύθερα ή σχεδόν ελεύθερα. 27 Φύλλα με 3 προεξέχουσες γωνίες, όλα στη βάση. Butomaceae 27 Φύλλα επίπεδα, στο βλαστό. Phytolaccaceae 26 Καρπόφυλλο 1 ή καρπόφυλλα εμφανώς συμφυή. 28 Τμήματα περιανθίου Βλαστός ισχυρός, ξυλώδης, ψηλότερος από 3 m. Φύλλα σαρκώδη. Agavaceae 29 Όχι όπως παραπάνω. 30 Άνθη ακτινόμορφα. Liliaceae 30 Άνθη ζυγόμορφα. Pontederiaceae 28 Τμήματα περιανθίου Στίγματα Παράφυλλα περίβλαστα, μεμβρανώδη. Polygonaceae 32 Φυτά χωρίς παράφυλλα. Basellaceae 31 Στίγμα 1, φυτά χωρίς παράφυλλα. 33 Σπερμοβλάστες πολυάριθμες, περιάνθιο διαιρεμένο σχεδόν μέχρι τη βάση του. Primulaceae 33 Σπερμοβλάστη 1, περιάνθιο με μακρύ σωλήνα. Nyctaginaceae 21 Ωοθήκη υποφυής ή άνθη άρρενα. 2

4 3 34 Φύλλα, τουλάχιστον εν μέρει, ανά τέσσερα ή περισσότερα σε σπονδύλους. Rubiaceae 34 Φύλλα όχι ανά τέσσερα ή περισσότερα σε σπονδύλους. 35 Άνθη χωρίς ποδίσκο σε κεφάλια περιβαλλόμενα από περίβλημα βρακτίων. 36 Ανθήρες ενωμένοι σχηματίζοντας ένα σωλήνα γύρω από το στύλο, ή άνθη μονογενή. Asteraceae 36 Ανθήρες ελεύθεροι, άνθη μονογενή. Dipsacaceae 35 Άνθη με ποδίσκο, αν και οι ποδίσκοι μερικές φορές είναι κοντοί και τα άνθη σχηματίζουν συμπαγή σκιάδια ή βότρεις. 37 Σπερμοβλάστες 1 ή Φύλλα αντίθετα. Valerianaceae 38 Φύλλα κατ εναλλαγή. 39 Άνθη μονήρη ή σε απλούς βότρεις. Santalaceae 39 Άνθη σε σκιάδια ή σε επικαθίμενους σπονδύλους. Apiaceae 37 Σπερμοβλάστες πολυάριθμες. 40 Τμήματα περιανθίου 3 ή περιάνθιο σωληνοειδές με ένα ακέραιο μονομερές χείλος. 40 Τμήματα περιανθίου 6 ή 8. Aristolochiaceae 41 Τμήματα περιανθίου σε δύο σπονδύλους των 4. Onagraceae 41 Τμήματα περιανθίου σε δύο σπονδύλους των Στήμονες 3. Iridaceae 42 Στήμονες Φυτά με σπάθη, βολβώδη. Amaryllidaceae 43 Βλαστοί φυλλώδεις. Φυτά ριζωματώδη. Agavaceae 11 Περιάνθιο ξηρό και μεμβρανώδες (αν και μερικές φορές με λαμπερά χρώματα) ή σεπαλοειδές ή λείπει. 44 Δένδρα ή θάμνοι, μερικές φορές μικροί. 45 Παράσιτα στα κλαδιά άλλων δέντρων ή θάμνων. Loranthaceae 45 Όχι παράσιτα. 46 Βλαστοί έρποντες ή αναρριχόμενοι με επιφυείς ρίδες. Φυτά αειθαλή. 46 Όχι όπως παραπάνω, 47 Τα περισσότερα φύλλα αντίθετα ή σχεδόν αντίθετα. Araliaceae 48 Νεαροί βλαστοί και φύλλα σαρκώδη. Chenopodiaceae 48 Ούτε οι βλαστοί ούτε τα φύλλα σαρκώδη. 49 Στύλος Φύλλα πτεροειδή. Oleaceae 50 Φύλλα απλά. 51 Άνθη σε ίουλους. Salicaceae 3

5 4 51 Άνθη όχι σε ίουλους. Rhamnaceae 49 Στύλοι 2 ή περισσότεροι. 52 Στήμονες 5, άνθη ερμαφρόδιτα. Rhamnaceae 52 Στήμονες 4 ή 8, άνθη συχνά μονογενή. 53 Στήμονες 4, φυτά αειθαλή. Buxaceae 53 Στήμονες 8, φυτά συνήθως φυλλοβόλα. Aceraceae 47 Τα περισσότερα φύλλα κατ εναλλαγή. 54 Φύλλα πτεροειδή. 55 Άρρενα άνθη σε ίουλους, στύλοι 2, εντεριώνη διαιρεμένη σε τμήματα με κάθετα χωρίσματα. 55 Άνθη όχι σε ίουλους, στύλοι 1 ή 3, εντεριώνη μη διαιρεμένη. Juglandaceae 56 Στύλος 1, καρπός πεπιεσμένος χέδρωπας με αρκετά σπέρματα. Fabaceae 56 Στύλοι 3, καρπός ξηρή μονόσπερμη δρύπη. Anacardiaceae 54 Φύλλα απλά. 57 Φύλλα όχι πλατύτερα από 2 mm, γραμμοειδή ή επιμήκη. 58 Στίγμα 1. Thymelaeaceae 58 Στίγματα Στήμονες 3. Empetraceae 59 Στήμονες 5. Chenopodiaceae 57 Φύλλα πλατύτερα από 2 mm. 60 Οφθαλμοί περιβαλλόμενοι από τη βάση των μίσχων των φύλλων. Platanaceae 60 Οφθαλμοί μη περιβαλλόμενοι από τη βάση των μίσχων των φύλλων. 61 Οι ανθήρες ανοίγουν με εγκάρσιες βαλβίδες. Lauraceae 61 Οι ανθήρες ανοίγουν με επιμήκη σχισμή. 62 Άνθη όχι σε ίουλους ή πυκνά κεφάλια. 63 Ταξιανθία αποτελούμενη από αρκετά άρρενα άνθη (κάθε ένα ένας στήμονας) και ένα θήλυ άνθος εμφανιζόμενο σαν μια ωοθήκη με ποδίσκο, όλα περιβαλλόμενα από 4-5 (-8) εμφανείς αδένες (κυάθιο). Φυτά με γαλακτώδη χυμό. Euphorbiaceae 63 Ταξιανθία όχι όπως παραπάνω. Φυτά χωρίς γαλακτώδη χυμό. 64 Άνθη μονογενή. 65 Ασπιδοειδείς ή λεπιοειδείς, ασημόχρωμες ή στο χρώμα της σκουριάς τρίχες παρόντες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, συχνά και αλλού. Ωοθήκη μονόχωρη, καρπός σαρκώδης. Elaeagnaceae 65 Ασπιδοειδείς τρίχες απούσες, ωοθήκη τρίχωρη, καρπός ξηρός. 64 Άνθη ερμαφρόδιτα. Euphorbiaceae 66 Δένδρα. Σωλήνας περιανθίου κοντός, με στήμονες που ξεκινούν κοντά στη βάση του περιανθίου. Ulmaceae 4

6 66 Θάμνοι. Σωλήνας περιανθίου μακρύς, με στήμονες που ξεκινούν κοντά στην κορυφή του περιανθίου. 62 Τουλάχιστον τα άρρενα άνθη σε ίουλους ή πυκνά κεφάλια. 44 Ποώδη φυτά. 5 Thymelaeaceae 67 Φυτά με γαλακτώδη χυμό. Καρπός σαρκώδης. Moraceae 67 Φυτά χωρίς γαλακτώδη χυμό. Καρπός ξηρός. 68 Φυτά συχνά δίοικα, χωρίς περιάνθιο. 69 Βράκτια (λέπια του ίουλου) νηματοειδή ή λοβοειδή στην κορυφή. Άνθη με έναν κυπελοειδή δίσκο. 69 Βράκτια (λέπια του ίουλου) ακέραια. Άνθη χωρίς δίσκο. 70 Φύλλα με διαφανείς αδένες. Στήμονες με κοντά νήματα. Σπερμοβλάστη Φύλλα χωρίς διαφανείς αδένες. Στήμονες με μακριά νήματα. Σπερμοβλάστες πολυάριθμες. 68 Φυτά μόνοικα. Περιάνθιο παρών στα αρσενικά ή στα θηλυκά άνθη ή και στα δύο. 71 Στύλοι 3 ή περισσότεροι. Περιάνθιο παρόν στα άνθη και των δύο φύλων. 71 Στύλοι 2. Περιάνθιο παρόν στα άνθη του ενός φύλου μόνο. Salicaceae Myricaceae Salicaceae Fagaceae 72 Αρσενικά άνθη 3 σε κάθε βράκτιο, με περιάνθιο. Betulaceae 72 Αρσενικά άνθη 1 σε κάθε βράκτιο, χωρίς περιάνθιο. Corylaceae 73 Περιάνθιο απών ή με τη μορφή λεπίων ή σκληρών τριχών αδιόρατων κατά την ανθοφορία. Άνθη ένα ή περισσότερα στις μασχάλες των βρακτίων σχηματίζοντας ένα σταχύδιο. Φύλλα συνήθως γραμμοειδή και περίβλαστα στη βάση τους σχηματίζοντας έναν κολεό. 74 Άνθη συνήθως με ένα βράκτιο πάνω και ένα κάτω. Κολεοί συνήθως ανοιχτοί. Βλαστοί συνήθως με κούφια μεσογονάτια διαστήματα, όχι τριγωνικοί. Poaceae 74 Άνθη με ένα βράκτιο κάτω. Κολεοί συνήθως κλειστοί. Βλαστοί συνήθως με συμπαγή μεσογονάτια διαστήματα, συχνά τριγωνικοί. Cyperaceae 73 Περιάνθιο παρόν, ή απόν και τότε τα άνθη δε σχηματίζουν σταχύδια. 75 Υδρόβια φυτά με βυθισμένα ή επιπλέοντα φύλλα. Ταξιανθία μερικές φορές εξερχόμενη από την επιφάνεια του νερού. 76 Φύλλα διαιρεμένα σε πολυάριθμα νηματοειδή τμήματα. 77 Φύλλα πτεροειδώς διαιρεμένα, άνθη σε ακραίο στάχυ. Haloragaceae 77 Φύλλα διαιρεμένα διχοτομικά, άνθη μονήρη, μασχαλιαία. 76 Φύλλα ακέραια ή λεπτώς οδοντοτά. Ceratophyllaceae 78 Καρπίδια με ποδίσκους αρκετές φορές το μήκος τους. Ruppiaceae 78 Καρπίδια χωρίς ποδίσκους. 5

7 79 Άνθη σε στάχεις Ρίζωμα πυκνά καλυμμένο με σκληρές ίνες. Ταξιανθία περιβαλλόμενη από πολυάριθμα φυλλόμορφα βράκτια. (Θαλάσσια φυτά). Posidoniaceae 80 Ρίζωμα χωρίς σκληρές ίνες. Ταξιανθία μη περιβαλλόμενη από πολυάριθμα φυλλόμορφα βράκτια. 81 Άνθη στη μια πλευρά μιας επίπεδης ράχης. (Θαλάσσια φυτά). Zosteraceae 81 Άνθη περιμετρικά ή σε δύο απέναντι πλευρές μιας κυλινδρικής ράχης. (Φυτά γλυκών νερών). 79 Άνθη όχι σε στάχεις. 82 Άνθη σε κεφάλια ή σε διακλαδισμένες ταξιανθίες. Potamogetonaceae 83 Άνθη ερμαφρόδιτα. Juncaceae 83 Άνθη μονογενή. 84 Όλα τα φύλλα στη βάση, κεφάλια μονήρη, σε μακριά στελέχη. Eriocaulaceae 84 Μερικά τουλάχιστον φύλλα στο βλαστό, ταξιανθία με θηλυκά κεφάλια κάτω και αρσενικά επάνω. Sparganiaceae 82 Άνθη μονήρη ή ολιγάριθμα, χωρίς ή με κοντούς ποδίσκους, συνήθως τοποθετημένα στις μασχάλες των φύλλων. 85 Φύλλα κατά σπονδύλους των 8 ή περισσότερων. Hippuridaceae 85 Φύλλα όχι κατά σπονδύλους των 8 ή περισσότερων. 86 Καρπόφυλλα 2 ή περισσότερα, ελεύθερα. Zannichelliaceae 86 Καρπόφυλλα ενωμένα ή μονήρη 87 Τμήματα περιανθίου 4 ή 6, στήμονες 4 ή περισσότεροι. Φύλλα ωοειδή ή αντωοειδή. 88 Τμήματα περιανθίου 4, ωοθήκη υποφυής. Onagraceae 88 Τμήματα περιανθίου 6, ωοθήκη επιφυής. Lythraceae 87 Τμήματα περιανθίου λιγότερα από 4 ή περιάνθιο λείπει, στήμονες 1-3. Φύλλα γραμμοειδή έως λογχοειδή. 89 Τμήματα περιανθίου 3. Ωοθήκη υποφυής. Στήμονες 2-3. Hydrocharitaceae 89 Περιάνθιο δίχειλο, καπελοειδές ή λείπει. Ωοθήκη επιφυής. Στήμονες 1 (-2). 90 Φύλλα χωρίς κολεό στη βάση. Ωοθήκη πεπιεσμένη, βαθιά 4-λοβη. 90 Φύλλα με κολεό στη βάση. Ωοθήκη κυλινδρική, χωρίς λοβούς. Callitrichaceae 91 Φύλλα ακέραια. Zannichelliaceae 91 Φύλλα οδοντωτά με συμμετρικά ή πολύ μικρά δόντια. Najadaceae 75 Χερσαία φυτά ή υδρόβια φυτά με αναδυόμενους βλαστούς και φύλλα. 92 Αναρριχόμενα φυτά με μονογενή άνθη. 93 Φύλλα αντίθετα. Τμήματα περιανθίου 5. Cannabaceae 93 Φύλλα κατ εναλλαγή. Τμήματα περιανθίου 6. Dioscoreaceae 92 Μη αναρριχόμενα ή σπάνια αναρριχόμενα φυτά με άνθη ερμαφρόδιτα. 6

8 94 Φύλλα γραμμοειδή. 95 Άνθη μονογενή Θηλυκά άνθη μονήρη, αρσενικά μονήρη ή σε κοντές κυματώδεις ταξιανθίες. Chenopodiaceae 96 Θηλυκά και αρσενικά άνθη πολυάριθμα, σε πυκνά κεφάλια ή στάχεις. 97 Αρσενικά και θηλυκά (και μερικά ερμαφρόδιτα) άνθη ανάμικτα στον ίδιο στάχυ. Στήμονας Αρσενικά και θηλυκά άνθη χωριστά στην ταξιανθία. Στήμονες 2 ή περισσότεροι. Lilaeaceae 98 Αρσενικά και θηλυκά άνθη σε χωριστά σφαιρικά κεφάλια. Sparganiaceae 98 Άνθη σε έναν πυκνό κυλινδρικό στάχυ, τα αρσενικά πάνω και τα θηλυκά κάτω, μερικές φορές με μία απόσταση μεταξύ τους. Typhaceae 95 Άνθη ερμαφρόδιτα. 99 Φυτά πυκνά τριχωτά. Chenopodiaceae 99 Φυτά λεία ή αραιά τριχωτά. 100 Άνθη σε έναν πυκνό στάχυ που βρίσκεται πλευρικά ενός επίπεδου φυλλόμορφου βλαστού. Araceae 100 Όχι όπως παραπάνω. 101 Καρπόφυλλο Φύλλα σχεδόν σπονδυλωτά, μικρά παράφυλλα παρόντα. Caryophyllaceae 102 Φύλλα όχι σχεδόν σπονδυλωτά, παράφυλλα λείπουν. Chenopodiaceae 101 Καρπόφυλλα περισσότερα από Καρπόφυλλα ελεύθερα (εκτός από τη βάση τους). Φύλλα με εμφανή πόρο στην κορυφή. Scheuchzeriaceae 103 Καρπόφυλλα σχεδόν τελείως ενωμένα. Φύλλα χωρίς εμφανή πόρο στην κορυφή. 104 Τμήματα περιανθίου Φύλλα κατά σπονδύλους, γλαυκά. Molluginaceae 105 Φύλλα αντίθετα, όχι γλαυκά. Caryophyllaceae 104 Τμήματα περιανθίου Άνθη σε αδιακλάδωτους βότρεις. Στύλοι κοντοί ή λείπουν. Juncaginaceae 106 Άνθη σε κυματώδεις ταξιανθίες, συνήθως με μια διακλαδισμένη ταξιανθία. Στύλοι 3, ευδιάκριτοι. Juncaceae 94 Φύλλα λογχοειδή ή πλατύτερα, ή μικρά και λεπιόμορφα αλλά όχι γραμμοειδή. 107 Φύλλα σύνθετα. 108 Άνθη σε σύνθετα σκιάδια. Apiaceae 108 Άνθη όχι σε σύνθετα σκιάδια. 109 Άνθη σε κεφάλια. 110 Φύλλα πτεροσχιδή. Στύλοι 1 ή 2. Rosaceae 110 Φύλλα τριμερή. Στύλοι 3-5. Adoxaceae 109 Άνθη όχι σε κεφάλια. 7

9 8 111 Ωοθήκη υποφυής, στύλοι 3, δισχιδείς. Datiscaceae 111 Ωοθήκη επιφυής, στύλοι 1, 4 ή Στήμονες πολυάριθμοι. Ranunculaceae 112 Στήμονες 4-5 (-10). 113 Επικάλυκας παρών. Rosaceae 113 Επικάλυκας απών. Geraniaceae 107 Φύλλα απλά ή απόντα. 114 Άνθη μικρά, συνήθως πολυάριθμα, τοποθετημένα σε έναν άξονα (σπάδικα) υποβασταζόμενο και συχνά σχεδόν πλήρως περιβαλλόμενο από ένα εμφανές βράκτιο (σπάθη). Araceae 114 Όχι όπως παραπάνω. 115 Ταξιανθία αποτελούμενη από αρκετά αρσενικά άνθη (κάθε ένα από 1 στήμονα) και ένα θηλυκό άνθος εμφανιζόμενο σαν μια ωοθήκη με ποδίσκο, όλα περιβαλλόμενα από 4-5 (-8) εμφανείς αδένες. Φυτά με γαλακτώδη χυμό. Euphorbiaceae 115 Όχι όπως παραπάνω. 116 Φύλλα απόντα, βλαστός πράσινος και σαρκώδης. Chenopodiaceae 116 Φύλλα εμφανή, βλαστός όχι σαρκώδης. 117 Κατώτερα φύλλα αντίθετα, ανώτερα κατ εναλλαγή. Φυτά μόνοικα. Αρσενικά άνθη με περιάνθιο διμερές, θηλυκά άνθη με σωληνοειδές περιάνθιο. Theligonaceae 117 Όχι όπως παραπάνω. 118 Φυτά πυκνά καλυμμένα με αστεροειδείς ή ασπιδοειδείς τρίχες. Ωοθήκη τρίχωρη με μια σπερμοβλάστη σε κάθε χώρο. Euphorbiaceae 118 Όχι όπως παραπάνω. 119 Φυτά καλυμμένα με πυκνές θηλές. 120 Φύλλα επιμήκως λογχοειδή, όχι πλατειά λοβοειδή. Ο καρπός ανοίγει με 5 βαλβίδες. Aizoaceae 120 Φύλλα ωοειδή ρομβικά, συχνά πλατειά λοβοειδή. Καρπός αδιάρρηκτος. 119 Φυτά μη καλυμμένα από πυκνές θηλές. 121 Φύλλα κατά σπονδύλους. Tetragoniaceae 122 Στίγμα 1, βλαστοί κοίλοι. Hippuridaceae 122 Στίγματα 3, βλαστοί συμπαγείς. Molluginaceae 121 Φύλλα όχι κατά σπονδύλους. 123 Φύλλα αντίθετα (σπάνια κάποια από τα ανώτερα εμφανώς κατ εναλλαγή). 124 Φύλλα οδοντωτά ή λοβωτά. 125 Άνθη ερμαφρόδιτα. 126 Ωοθήκη υποφυής ή μεσοφυής, στίγματα 2. Saxifragaceae 126 Ωοθήκη επιφυής, στίγματα 5. Geraniaceae 125 Άνθη μονογενή. 8

10 9 127 Τμήματα περιανθίου 2 ή 4, στύλος 1. Urticaceae 127 Τμήματα περιανθίου 3, στύλοι 2. Euphorbiaceae 124 Φύλλα ακέραια. 128 Περιάνθιο απών. Ωοθήκη ισχυρά πεπιεσμένη, βαθειά τετράλοβη. Callitrichaceae 128 Περιάνθιο παρών. Ωοθήκη όχι πεπιεσμένη και τετράλοβη. 129 Τμήματα περιανθίου 3. Polygonaceae 129 Τμήματα περιανθίου 4 ή περισσότερα. 130 Ωοθήκη υποφυής. Onagraceae 130 Ωοθήκη επιφυής. 131 Τμήματα περιανθίου 6 ή 12, στύλος και στίγμα 1. Lythraceae 131 Τμήματα περιανθίου 4 ή 5, στύλοι και στίγματα 2 ή περισσότερα. 132 Φύλλα με μακριά αγκαθωτή κορυφή, τμήματα περιανθίου εγκαρσίως πτερυγωτά κατά την καρποφορία. Chenopodiaceae 132 Φύλλα χωρίς μακριά αγκαθωτή κορυφή, τμήματα περιανθίου χωρίς πτερύγια κατά την καρποφορία. Caryophyllaceae 123 Φύλλα κατ εναλλαγή ή όλα στη βάση (σπάνια τα κατώτερα αντίθετα). 133 Στήμονες πολυάριθμοι, καρπόφυλλα ελεύθερα, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις που είναι ενωμένα στη βάση. Ranunculaceae 133 Στήμονες 12 ή λιγότεροι, καρπόφυλλα μονήρη ή ενωμένα. 134 Καρπόφυλλα τοποθετημένα σε έναν κεντρικό άξονα ή ελεύθερα. Phytolacaceae 134 Καρπόφυλλο 1 ή καρπόφυλλα εμφανώς ενωμένα. 135 Στήμονες 12. Aristolochiaceae 135 Στήμονες 10 ή λιγότεροι. 136 Παράφυλλα ενωμένα σε έναν κολεό. Polygonaceae 136 Παράφυλλα ελεύθερα ή λείπουν. 137 Φύλλα πολύ μεγάλα, παλαμοειδώς λοβωτά, όλα στη βάση. Ταξιανθία αποτελούμενη από πυκνούς πολυανθείς στάχεις, πολύ κοντύτερη από τα φύλλα. Haloragaceae 137 Όχι όπως παραπάνω. 138 Επικάλυκας παρών, παράφυλλα με μορφή φύλλων. Rosaceae 138 Eπικάλυκας λείπει, παράφυλλα μικρά ή λείπουν. 139 Ωοθήκη υποφυής. 140 Φύλλα νεφροειδή, καρδιοειδή. Saxifragaceae 140 Φύλλα βελονοειδή έως γραμμοειδώς λογχοειδή. Santalaceae 139 Ωοθήκη επιφυής. 141 Περιάνθιο σωληνοειδές στο κατώτερο τμήμα του. 142 Στήμονες 1-5. Σπερμοβλάστη στη βάση. Chenopodiaceae 142 Στήμονες 8. Σπερμοβλάστη κρεμάμενη. Thymelaeaceae 141 Τμήματα περιανθίου ελεύθερα ή σχεδόν ελεύθερα. 9

11 143 Τμήματα περιανθίου Άνθη σε βοτρυώδεις ταξιανθίες, χωρίς βράκτια. Brassicaceae 144 Άνθη σε μασχαλιαίες δέσμες. Urticaceae 143 Τουλάχιστον στα αρσενικά άνθη τμήματα περιανθίου Περιάνθιο χλοώδες, ή απουσιάζει στα θηλυκά άνθη. Chenopodiaceae 145 Περιάνθιο μεμβρανώδες. Amaranthaceae 10 Περιάνθιο αποτελούμενο από 2 (σπάνια περισσότερους) σπονδύλους που διαφέρουν μεταξύ τους σε μορφή, μέγεθος, χρώμα και υφή. 146 Όλα τα πέταλα ενωμένα στη βάση σε έναν κοντό ή μακρύ σωλήνα. 147 Ωοθήκη υποφυής. 148 Στήμονες 4-5 ή 8-10 με νήματα διαιρεμένα στη βάση. 149 Φυτά ποώδη. Οι ανθήρες ανοίγουν με επιμήκεις σχισμές. Φύλλα τριμερή. 149 Φυτά ξυλώδη. Οι ανθήρες ανοίγουν με ακραίους πόρους. Φύλλα απλά. 148 Στήμονες 5 ή λιγότεροι, νήματα μη διαιρεμένα. Adoxaceae Ericaceae 150 Φύλλα κατά σπονδύλους των 4 ή περισσοτέρων. Rubiaceae 150 Φύλλα όχι κατά σπονδύλους. 151 Στήμονες απέναντι από τους λοβούς της στεφάνης. Primulaceae 151 Στήμονες εναλλασσόμενοι με τους λοβούς της στεφάνης. 152 Παράφυλλα παρόντα μεταξύ των μίσχων. Rubiaceae 152 Παράφυλλα απόντα ή παρόντα αλλά όχι μεταξύ των μίσχων. 153 Άνθη σε κεφάλια με περίβλημα αποτελούμενο από περισσότερα από 2 βράκτια. 154 Ανθήρες ενωμένοι σε σωλήνα γύρω από τον στύλο. 155 Σπερμοβλάστη 1, κάλυκας αντιπροσωπευόμενος από τρίχες, λέπια, κορώνα ή ωτίδιο. Asteraceae 155 Σπερμοβλάστες πολυάριθμες, οι λοβοί του κάλυκα εμφανείς, συνήθως πράσινοι. Campanulaceae 154 Ανθήρες ελεύθεροι. 156 Σπερμοβλάστη 1, λοβοί της στεφάνης συνήθως κοντύτεροι από τον σωλήνα. Dipsacaceae 156 Σπερμοβλάστες πολυάριθμες, λοβοί της στεφάνης μακρύτεροι από τον σωλήνα. Campanulaceae 153 Άνθη όχι σε κεφάλια ή σε κεφάλια με περίβλημα αποτελούμενο από 2 βράκτια. 157 Ανθήρες ενωμένοι σε σωλήνα γύρω από τον στύλο. Campanulaceae 157 Ανθήρες ελεύθεροι. 10

12 Ανθήρες χωρίς νήματα, γυρεόκοκκοι ενωμένοι σε γυρεόμαγμα. Orchidaceae 158 Ανθήρες με νήματα, γυρεόκοκκοι όχι ενωμένοι σε γυρεόμαγμα. 159 Φύλλα μακρύτερα από 100 cm. Musaceae 159 Φύλλα όχι μακρύτερα από c. 50 cm. 160 Στήμονες 1-3 (-4). 161 Στεφάνη 4-μερής ή 5-μερής. Valerianaceae 161 Στεφάνη 3-μερής. 162 Σέπαλα ενωμένα σε σωλήνα. Zingiberaceae 162 Σέπαλα ελεύθερα. Cannaceae 160 Στήμονες Ωοθήκη επιφυής. 163 Φυτά θαμνώδη (μερικές φορές μικρά και έρποντα) ή αναρριχώμενα. Caprifoliaceae 163 Φυτά ποώδη. 164 Έλικες παρόντες. Cucurbitaceae 164 Έλικες απόντες. 165 Φύλλα πτεροειδή. Caprifoliaceae 165 Φύλλα όχι πτεροειδή. 166 Άνθη ερμαφρόδιτα, καρπός κάψα. Campanulaceae 166 Άνθη μονογενή, καρπός σαρκώδης. Cucurbitaceae 167 Άνθη ψυχόμορφα 168 Σέπαλα ελεύθερα, στήμονες 8. Polygalaceae 168 Σέπαλα ενωμένα, στήμονες 10. Fabaceae 167 Άνθη όχι ψυχόμορφα. 169 Στήμονες τουλάχιστον διπλάσιοι από τους λοβούς της στεφάνης. 170 Φυτά ποώδη με σαρκώδη φύλλα. Crassulaceae 170 Φυτά θαμνώδη ή δενδρώδη. 171 Άνθη μονογενή. Ebenaceae 171 Άνθη ερμαφρόδιτα. 172 Οι ανθήρες ανοίγουν με κορυφαίους πόρους. Τρίχες απλές ή λεπιοειδείς. Ericaceae 172 Οι ανθήρες ανοίγουν με επιμήκη σχισμή. Τρίχες αστεροειδείς. 169 Στήμονες όχι περισσότεροι από τους λοβούς της στεφάνης. 173 Φυτά χωρίς χλωροφύλλη, φύλλα λεπιοειδή. 174 Άνθη ακτινόμορφα. Βλαστοί λεπτοί, περιελισσόμενοι. 174 Άνθη σχεδόν ζυγόμορφα. Βλαστοί ισχυροί, όρθιοι. Styracaceae Convolvulaceae 11

13 Φύλλα σαρκώδη κατά την καρποφορία. Στεφάνη με κυλινδρικό σωλήνα, 2-χειλη, ανώτερο χείλος ακέραιο, κατώτερο ακέραιο ή βραχέως τρίλοβο. Scrophulariaceae 175 Φύλλα όχι σαρκώδη κατά την καρποφορία. Στεφάνη 5-λοβη, 2-χειλη ή σχεδόν κανονική. 173 Φυτά πράσινα (με χλωροφύλλη). Orobanchaceae 176 Ωοθήκη βαθειά (2-)4-λοβη με μία σπερμοβλάστη σε κάθε λοβό. Ο καρπός διαιρείται σε κάρυα όταν ωριμάσει. 177 Φύλλα κατ εναλλαγή. Boraginaceae 177 Φύλλα αντίθετα. 178 Στύλος γυνοβασικός. Lamiaceae 178 Στύλος κορυφαίος. Verbenaceae 176 Ωοθήκη όχι βαθειά (2-)4-λοβη. 179 Άνθη ευδιάκριτα ζυγόμορφα. 180 Οι ανθήρες ανοίγουν με κορυφαίους πόρους. Ericaceae 180 Οι ανθήρες ανοίγουν με επιμήκεις σχισμές. 181 Κάλυκας με αφιστάμενα αγκάθια και όρθιους, μεμβρανώδεις και συνήθως μαυρόστικτους λοβούς. Primulaceae 181 Κάλυκας όχι όπως παραπάνω. 182 Άνθη μικρά, συναθροισμένα σε κεφάλιο. Globulariaceae 182 Άνθη όχι σε κεφάλια. 183 Ωοθήκη μονόχωρη. Φυτά σαρκοφάγα. Lentibulariaceae 183 Ωοθήκη 2-χωρη. Φυτά όχι σαρκοφάγα. 184 Σπερμοβλάστες Βράκτια και βρακτίδια κοντύτερα του κάλυκα. Verbenaceae 185 Βράκτια ή βρακτίδια μακρύτερα του κάλυκα. Acanthaceae 184 Σπερμοβλάστες πολυάριθμες. 186 Φύλλα όλα στη βάση του φυτού. Gesneriaceae 186 Φύλλα παρόντα και στο βλαστό. 187 Κάψα όχι μακρύτερη από το διπλάσιο του πλάτους της. Scrophulariaceae 187 Κάψα πολύ μακρύτερη του πλάτους της. 188 Κάψα με κοντό ράμφος. Pedaliaceae 188 Κάψα με ένα κέρατο μήκους 8-20 cm. Martyniaceae 179 Άνθη ακτινόμορφα ή σχεδόν ακτινόμορφα. 189 Σέπαλα Πέταλα 2, φύλλα όλα στη βάση. Eriocaulaceae 190 Πέταλα 5, φύλλα όχι όλα στη βάση. Portulacaceae 189 Σέπαλα περισσότερα από Καρπόφυλλα ελεύθερα. 12

14 Καρπόφυλλα 4 ή περισσότερα, δεν υπάρχει γαλακτώδης χυμός. Crassulaceae 192 Καρπόφυλλα 2, υπάρχει γαλακτώδης χυμός. 193 Στεφάνη με κορώνα, στύλοι 2, ελεύθεροι αλλά ενώνονται κοντά στο στίγμα. Asclepiadaceae 193 Στεφάνη χωρίς κορώνα, στύλοι 2, ενωμένοι εκτός από τη βάση τους. Apocynaceae 191 Καρπόφυλλα ενωμένα. 194 Στήμονες λιγότεροι από τους λοβούς της στεφάνης. 195 Φυτά ποώδη. Scrophulariaceae 195 Φυτά δενδρώδη ή θαμώδη. 196 Φύλλα αντίθετα. Oleaceae 196 Φύλλα κατ εναλλαγή. 197 Φύλλα με πολυάριμους διαφανείς αδένες. Myoporaceae 197 Φύλλα χωρίς διαφανείς αδένες. 198 Στεφάνη κίτρινη. Oleaceae 198 Στεφάνη όχι κίτρινη. Scrophulariaceae 194 Στήμονες ισάριθμοι με τους λοβούς της στεφάνης. 199 Στήμονες απέναντι από τους λοβούς της στεφάνης. 200 Στύλοι ή στίγματα περισσότερα από 1, σπερμοβλάστη 1. Plumbaginaceae 200 Στύλος και στίγμα 1, σπερμοβλάστες πολυάριθμες. 201 Φυτά ποώδη. Primulaceae 201 Φυτά θαμνώδη. Myrsinaceae 199 Στήμονες εναλλασσόμενοι με τους λοβούς της στεφάνης. 202 Φύλλα αντίθετα ή κατά σπονδύλους. 203 Στεφάνη εξ ολοκλήρου μεμβρανώδης. Plantaginaceae 203 Στεφάνη όχι μεμβρανώδης. 204 Φυτά ποώδη. 205 Υδρόβια φυτά με έμμισχα φύλλα. Menyanthaceae 205 Χερσαία φυτά με άμισχα φύλλα. Gentianaceae 204 Φυτά θαμνώδη. 206 Φυτά μικρά, έρποντα, αειθαλή, με δερματώδη φύλλα. Ericaceae 206 Φυτά μεγάλα, όρθια, φυλλοβόλα, με χλοώδη φύλλα. 207 Φύλλα παλαμοσχιδή. Verbenaceae 207 Φύλλα απλά. 208 Άνθη σε μακριές φόβες, καρπός κάψα. Buddlejaceae 208 Άνθη σε κορύμβους, καρπός δρύπη. Verbenaceae 202 Φύλλα κατ εναλλαγή ή όλα στη βάση. 209 Λοβοί της στεφάνης και στήμονες Στεφάνη μεμβρανώδης. Plantaginaceae 13

15 Στεφάνη όχι μεμβρανώδης. Gesneriaceae 209 Λοβοί της στεφάνης και στήμονες Ωοθήκη 3-χωρη, στίγματα 3 ή 1 αλλά τότε εμφανώς 3-λοβο. 212 Φύλλα χλοώδη, στεφάνη όχι λευκή. Polemoniaceae 212 Φύλλα δερματώδη, στεφάνη λευκή. Diapensiaceae 211 Ωοθήκη 2-χωρη, στίγματα 2 ή Σπερμοβλάστες 4 ή λιγότερες. 214 Άνθη πολυάριθμα σε σκορπιοειδές κύμα (βόστρυχος). Boraginaceae 214 Άνθη συνήθως μονήρη ή λίγα, σπάνια σε συμπυκνωμένους βότρεις. Convolvulaceae 213 Σπερμοβλάστες πολυάριθμες. 215 Φυτά υδρόβια ή ελόβια, λοβοί της στεφάνης νηματοειδείς. Menyanthaceae 215 Φυτά χερσαία, λοβοί της στεφάνης όχι νηματοειδείς. 216 Φύλλα όλα στη βάση. Gesneriaceae 216 Μερικά φύλλα στο βλαστό. 217 Στύλος βαθειά διαιρεμένος. Hydrophyllaceae 217 Στύλος αδιαίρετος. 218 Λοβοί της στεφάνης αλληλοεπικαλυπτόμενοι στα μπουμπούκια, εσωτερικό φλοίωμα απών. Scrophulariaceae 218 Λοβοί της στεφάνης πτυχωτοί ή εφαπτόμενοι στα μπουμπούκια, εσωτερικό φλοίωμα παρών. Solanaceae 146 Πέταλα όχι όλα ενωμένα σε σωλήνα στη βάση, πολύ σπάνια ενωμένα στην κορυφή. 219 Ωοθήκη υποφυής ή μερικώς υποφυής. 220 Πέταλα πολυάριθμα. 221 Φυτά υδρόβια, φύλλα όχι σαρκώδη. Nymphaeaceae 221 Φυτά χερσαία, φύλλα σαρκώδη. Portulacaceae 220 Πέταλα 5 ή λιγότερα. 222 Πέταλα και σέπαλα Άνθη ζυγόμορφα. 224 Στύλοι και νήματα εμφανή. Iridaceae 224 Στύλοι και νήματα απόντα. Orchidaceae 223 Άνθη ακτινόμορφα. 225 Φύλλα και βράκτια αγκαθωτώς-οδοντωτά. Bromeliaceae 225 Φύλλα και βράκτια όχι αγκαθωτώς οδοντωτά. 226 Εξωτερικός σπόνδυλος περιανθίου σεπαλοειδής. 226 Και οι δύο σπόνδυλοι του περιανθίου πεταλοειδείς. Hydrocharitaceae 227 Στήμονες 6. Amaryllidaceae 227 Στήμονες 3. Iridaceae 14

16 222 Πέταλα και σέπαλα 2, 4 ή Στήμονες πολυάριθμοι Φύλλα αντίθετα με διαφανείς αδένες. Myrtaceae 229 Φύλλα κατ εναλλαγή χωρίς διαφανείς αδένες. 230 Φύλλα ακέραια, σπέρματα καλυμμένα με χυμώδες περίβλημα. Punicaceae 230 Φύλλα πριονωτά (με πολύ μικρά δόντια), σπέρματα ξηρά. 231 Στύλοι ελεύθεροι, καρποί σαρκώδεις. Rosaceae 231 Στύλοι συμφυείς, εκτός από την κορυφή τους, καρπός ξηρός. Hydrangeaceae 228 Στήμονες 10 ή λιγότεροι. 232 Φυτά υδρόβια. Φύλλα πτεροειδή με νηματοειδή φυλλάρια. Άνθη σε στάχεις. 232 Όχι όπως παραπάνω. 233 Φυτά ποώδη. 234 Πέταλα 5. Haloragaceae 235 Στήμονες 5. Apiaceae 235 Στήμονες 10. Saxifragaceae 234 Πέταλα 2 ή Άνθη σε σκιάδια περιβαλλόμενα από 4 εμφανή λευκά βράκτια. Cornaceae 236 Άνθη όχι σε σκιάδια. Χωρίς εμφανή λευκά βράκτια. Onagraceae 233 Φυτά θαμνώδη ή ξυλώδη αναρριχώμενα. 237 Άνθη σε σκιάδια. 238 Αναρριχώμενα φυτά. Araliaceae 238 Όρθιοι θάμνοι. 239 Φυτά αειθαλή, σκιάδια επίπεδα. Apiaceae 239 Φυτά φυλλοβόλα, σκιάδια σφαιρικά. Cornaceae 237 Άνθη όχι σε σκιάδια. 240 Φύλλα παλαμοειδώς λοβωτά. Grossulariaceae 240 Φύλλα όχι λοβωτά. 241 Και οι δύο σπόνδυλοι του περιανθίου με μορφή πετάλων. 241 Εξωτερικός σπόνδυλος περιανθίου με μορφή σεπάλων. Onagraceae 242 Δόντια κάλυκα πολύ μικρά, σπερμοβλάστη 1 σε κάθε καρπόφυλλο, καρπός δρύπη. Cornaceae 242 Δόντια κάλυκα μεγάλα, σπερμοβλάστες πολυάριθμες, καρπός κάψα. 243 Στήμονες 10. Hydrangeaceae 243 Στήμονες 5. Escalloniaceae 15

17 219 Ωοθήκη επιφυής 244 Καρπόφυλλα 2 ή περισσότερα, ελεύθερα ή ενωμένα μόνο στη βάση τους. 245 Σέπαλα και πέταλα Καρπόφυλλα περισσότερα από Φύλλα λοβωτά. Ranunculaceae 247 Φύλλα ακέραια. Alismataceae 246 Καρπόφυλλα Φύλλα παλαμοειδώς ή πτεροειδώς διαιρεμένα, μίσχοι αγκαθωτοί. Palmaceae 248 Φύλλα απλά, άμμισχα. Crassulaceae 245 Σέπαλα ή πέταλα περισσότερα από Άνθη ζυγόμορφα. 250 Πέταλα βαθειά διαιρεμένα. Resedaceae 250 Πέταλα ακέραια. Ranunculaceae 249 Άνθη ακτινόμορφα. 251 Στήμονες περισσότεροι από το διπλάσιο του αριθμού των πετάλων. 252 Φυτά θαμνώδη ή ποώδη. Φύλλα με παράφυλλα. Άνθη περίγυνα. Rosaceae 252 Φυτά ποώδη. Φύλλα χωρίς παράφυλλα αν και μερικές φορές οι βάσεις των φύλλων περιβάλλουν το βλαστό. Άνθη υπόγυνα. 253 Καρπός κεφάλιο αποτελούμενο από αχαίνια, σέπαλα αποπίπτοντα. 253 Καρπός αποτελούμενος από 2-5 θύλακες, σέπαλα παραμένοντα. 251 Στήμονες όχι περισσότεροι από το διπλάσιο του αριθμού των πετάλων. Ranunculaceae Paeoniaceae 254 Φύλλα με 3 φυλλάρια. Rosaceae 254 Φύλλα απλά. 255 Δένδρα με παλαμοειδώς λοβωτά φύλλα. Άνθη σε σφαιρικά κεφάλια. Platanaceae 255 Φυτά θαμνώδη ή ποώδη, με φύλλα όχι παλαμοειδώς λοβωτά. Άνθη όχι σε σφαιρικά κεφάλια. 256 Καρπόφυλλα σπειροειδώς τοποθετημένα στο επιμηκισμένο υπάνθιο. 256 Καρπόφυλλα σε ένα σπόνδυλο. Ranunculaceae 257 Φυτά ποώδη ή μικροί θάμνοι. Φύλλα περισσότερο ή λιγότερο σαρκώδη. Crassulaceae 257 Φυτά θαμνώδη με γωνιώδεις βλαστούς. Φύλλα όχι σαρκώδη. Coriariaceae 244 Καρπόφυλλα εμφανώς ενωμένα για το μισό τουλάχιστον του μήκους τους ή καρπόφυλλα μονήρη. 16

18 258 Άνθη ζυγόμορφα. 259 Ένα ή περισσότερα τμήματα του περιανθίου σακκοειδή ή με πλήκτρο στη βάση Σέπαλα 2, μικρά. Papaveraceae 260 Σέπαλα 3 ή Σέπαλα 3, πολύ άνισα, 1 με πλήκτρο. Πέταλα 3, χωρίς πλήκτρο. Balsaminaceae 261 Σέπαλα και πέταλα Φύλλα ασπιδοειδή. Tropaeolaceae 262 Φύλλα όχι ασπιδοειδή. 263 Φύλλα αντίθετα. Geraniaceae 263 Φύλλα κατ εναλλαγή. 264 Εξωτερικός σπόνδυλος περιανθίου με μορφή σεπάλων. Violaceae 264 Και οι δύο σπόνδυλοι του περιανθίου με μορφή πετάλων. Ranunculaceae 259 Περιάνθιο όχι σακκοειδές ή με πλήκτρο στη βάση. 265 Όλοι ή όλοι εκτός από έναν οι στήμονες ενωμένοι στα νήματά τους σχηματίζοντας σωλήνα. Fabaceae 265 Όλοι οι στήμονες ελεύθεροι. 266 Δένδρα ή θάμνοι. 267 Φύλλα σύνθετα. 268 Φύλλα με 3 φυλλάρια ή πτεροειδή. Fabaceae 268 Φύλλα παλαμοειδή, με περισσότερα από 3 φυλλάρια. Hippocastanaceae 267 Φύλλα απλά. 269 Ωοθήκη πάνω σε μακρύ γυνοφόριο. Capparaceae 269 Ωοθήκη απόδισκη ή σχεδόν απόδισκη. 270 Πέταλα 4. Brassicaceae 270 Πέταλα 5. Fabaceae 266 Ποώδη φυτά. 271 Ωοθήκη και καρπός βαθειά 5-λοβα. 272 Άνθη σε σκιαδιόμορφες κυματώδεις ταξιανθίες. Καρπός με μακρύ ράμφος. Geraniaceae 272 Άνθη σε βότρεις. Καρπός χωρίς ράμφος. Rutaceae 271 Ωοθήκη και καρπός όχι βαθειά 5-λοβα. 273 Πέταλα με κρόσσια ή λοβωτά. Resedaceae 273 Πέταλα ακέραια ή εγκολπωτά. 274 Στήμονες 10. Fabaceae 274 Στήμονες όχι περισσότεροι από Σέπαλα εισερχόμενα σε ένα κυπελλόμορφο υπάνθιο. Caryophyllaceae 275 Σέπαλα όχι εισερχόμενα σε ένα κυπελλόμορφο υπάνθιο. 276 Ωοθήκη 2-χωρη, γυνοφόριο κοντό ή λείπει. Brassicaceae 17

19 Ωοθήκη 1-χωρη, γυνοφόριο μακρύ. Capparaceae 258 Άνθη ακτινόμορφα. 277 Εσωτερικός σπόνδυλος περιανθίου με πλήκτρο. Ranunculaceae 277 Και οι δύο σπόνδυλοι του περιανθίου χωρίς πλήκτρο. 278 Κορώνα αποτελούμενη από επιμήκη νήματα παρούσα στο εσωτερικό των πετάλων. 278 Άνθη χωρίς κορώνα. 279 Πέταλα περισσότερα από Υδρόβια ποώδη φυτά, φύλλα με παράφυλλα. Passifloraceae 281 Φύλλα επιπλέοντα, συνήθως με μια βαθειά εγκόλπωση στη βάση. Nymphaeaceae 281 Φύλλα όχι επιπλέοντα, ασπιδοειδή. Nelumbonaceae 280 Χερσαία ποώδη φυτά ή θάμνοι με άμμισχα ή σχεδόν άμμισχα φύλλα. 282 Στήμονες 4-6. Berberidaceae 282 Στήμονες πολυάριθμοι. Aizoaceae 279 Πέταλα λιγότερα από Στήμονες περισσότεροι από το διπλάσιο του αριθμού των πετάλων. 284 Στήμονες με νήματα ενωμένα σε σωλήνα. Malvaceae 284 Στήμονες ελεύθεροι ή ενωμένοι σε χωριστές δέσμες. 285 Τα τμήματα του περιανθίου, 2 μικρά και 2 μεγάλα, παραμένουν στον καρπό. 285 Τα τμήματα του περιανθίου όχι όπως παραπάνω. Polygonaceae 286 Ωοθήκη πάνω σε μακρύ γυνοφόριο. Capparaceae 286 Ωοθήκη απόδισκη ή σχεδόν απόδισκη. 287 Ωοθήκη περιβαλλόμενη από το κυπελλόμορφο υπάνθιο. Σπερμοβλάστη Άνθη χωρίς κυπελλόμορφο υπάνθιο. Σπερμοβλάστες 2 ή περισσότερες. Rosaceae 288 Άνθη μικρά, σε πυκνούς στάχεις ή σφαιρικά κεφάλια, τοποθετημένα σε βότρεις ή φόβες. Fabaceae 288 Άνθη όχι όπως παραπάνω. 289 Καρπόφυλλο 1. Φύλλα δις-τρίφυλλα, τα κατώτερα φυλλάρια έμισχα. 289 Καρπόφυλλα 2 ή περισσότερα. Φύλλα όχι όπως παραπάνω. Ranunculaceae 290 Μεγάλα δένδρα. Ταξιανθία με εμφανές βράκτιο μερικώς ενωμένο με τον ποδίσκο της. Tiliaceae 290 Όχι όπως παραπάνω. 291 Στύλοι περισσότεροι από 1, ελεύθεροι. 292 Φύλλα αντίθετα ή κατά σπονδύλους. Hypericaceae 292 Τα περισσότερα φύλλα κατ εναλλαγή. 18

20 Φύλλα με διαφανείς ή ημιδιαφανείς αδένες. Rutaceae 293 Φύλλα χωρίς διαφανείς ή ημιδιαφανείς αδένες. 291 Στύλος 1 ή λείπει. 294 Πέταλα 4. Papaveraceae 294 Πέταλα Ωοθήκη μονόχωρη ή με διαφράγματα μόνο στη βάση. Στήμονες πολυάριθμοι. Cistaceae 295 Ωοθήκη 3-χωρη. Στήμονες 15. Zygophyllaceae 283 Στήμονες όχι περισσότεροι από το διπλάσιο του αριθμού των πετάλων. 296 Φυτά δενδρώδη, θαμνώδη ή ξυλώδη αναρριχητικά. 297 Άνθη σε άκαμπτα, φυλλόμορφα κλαδώδια. Φύλλα λεπιοειδή, καστανά. Liliaceae 297 Όχι όπως παραπάνω. 298 Φύλλα μικρά, λεπιοειδή ή ερεικοειδή. 299 Τμήματα περιανθίου σε 2 σπονδύλους των 3, στήμονες 3. Empetraceae 299 Τμήματα περιανθίου και στήμονες περισσότεροι από 3, σε ένα σπόνδυλο. 300 Φύλλα αντίθετα. Frankeniaceae 300 Φύλλα κατ εναλλαγή. Tamaricaceae 298 Φύλλα όχι λεπιοειδή ή ερεικοειδή. 301 Ποδίσκοι των ανθέων συμφυείς με τους μίσχους των φύλλων. Ωοθήκη σε κοντό γυνοφόριο. Cneoraceae 301 Όχι όπως παραπάνω. 302 Όλα τα φύλλα αντίθετα. 303 Φύλλα πτεροειδή. 304 Καρπός αποτελούμενος από 2 μονόσπερμα σαμάρια (δισαμάριο). 304 Καρπός κάψα ή δρύπη. Aceraceae 305 Καρπός κάψα. Staphyleaceae 305 Καρπός μια μαύρη, υποσφαιρική δρύπη. Rutaceae 303 Φύλλα ακέραια ή παλαμοειδώς λοβωτά. 306 Καρπός αποτελούμενος από 2 μονόσπερμα σαμάρια (δισαμάριο). Φύλλα συνήθως παλαμοειδώς λοβωτά. Aceraceae 306 Καρπός σαρκώδης κάψα. Φύλλα ακέραια. Celastraceae 302 Τουλάχιστον μερικά φύλλα κατ εναλλαγή. 307 Στήμονες 8. Sapindaceae 307 Στήμονες 4, 5, 6, 10 ή Στήμονες 10 ή Φύλλα ακέραια. Ericaceae 309 Φύλλα πτεροειδή. 19

21 Δένδρα με αγκάθια. Fabaceae 310 Θάμνοι ή δένδρα χωρίς αγκάθια. 311 Στήμονες με συμφυή νήματα. Meliaceae 311 Στήμονες ελεύθεροι. 312 Θάμνοι ή μικρά δένδρα. Καρπόφυλλο 1. Καρπός μικρή δρύπη. Anacardiaceae 312 Μεγάλα δένδρα. Καρπόφυλλα 5-6, ± ελεύθερα. Καρπός μια ομάδα από σαμάρια. 308 Στήμονες όχι περισσότεροι από 6. Simaroubaceae 313 Στήμονες 6. Brassicaceae 313 Στήμονες 4 ή Στήμονες απέναντι από τα πέταλα. 315 Ξυλώδη αναρριχώμενα φυτά. Πέταλα μακρύτερα των σεπάλων. Vitaceae 315 Θάμνοι ή μικρά δέντρα. 316 Πέταλα μακρύτερα των σεπάλων. Rutaceae 316 Πέταλα κοντύτερα των σεπάλων. Rhamnaceae 314 Στήμονες εναλλασσόμενοι με τα πέταλα. 317 Πολύ αγκαθωτοί θάμνοι. Celastraceae 317 Θάμνοι ή μικρά δένδρα, χωρίς αγκάθια. 318 Φλοιός ρητινώδης. Σπερμοβλάστη 1. Anacardiaceae 318 Φλοιός όχι ρητινώδης. Σπερμοβλάστες αρκετές. 319 Περιθώρια των φύλλων συνήθως αγκαθωτά. Καρπός μια γυαλιστερή κόκκινη δρύπη. Aquifoliaceae 319 Περιθώρια των φύλλων όχι αγκαθωτά. Καρπός κάψα. Pittosporaceae 296 Ποώδη φυτά, μερικές φορές ± ξυλώδη στη βάση. 320 Σέπαλα 2, πέταλα Βλαστοί όρθιοι ή έρποντες, όχι περιελισσόμενοι. Portulacaceae 321 Βλαστοί περιελισσόμενοι. Basellaceae 320 Σέπαλα ισάριθμα με τα πέταλα. 322 Άνθη 3-μερή. Commelinaceae 322 Άνθη 4-μερή ή πολυμερή. 323 Φύλλα σχηματίζοντα μικρά ασκίδια. Στίγμα πολύ μεγάλο, ασπιδοειδές. Sarraceniaceae 323 Όχι όπως παραπάνω. 324 Άνθη ισχυρώς περίγυνα, με σωληνοειδές ή καμπανουλοειδές υπάνθιο. Lythraceae 324 Άνθη υπόγυνα ή περίγυνα με επίπεδο ή ελαφρά κοίλο υπάνθιο. 325 Φύλλα βλαστού αντίθετα ή κατά σπονδύλους. 326 Φύλλα διαιρεμένα ή πριονωτά. 20

22 Πέταλα 4. Brassicaceae 327 Πέταλα Στήμονες χωρίς λέπια στην εσωτερική πλευρά των νημάτων τους. Geraniaceae 328 Στήμονες με λέπια στην εσωτερική πλευρά των νημάτων τους. Zygophyllaceae 326 Φύλλα αδιαίρετα και ακέραια. 329 Φύλλα σε ένα σπόνδυλο. Άνθη μονήρη, επάκρια. Liliaceae 329 Όχι όπως παραπάνω. 330 Παράφυλλα παρόντα. 331 Παράφυλλα μεμβρανώδη. Χερσαία φυτά. Caryophyllaceae 331 Παράφυλλα όχι μεμβρανώδη. Συνήθως ημιβυθισμένα υδρόβια φυτά. Elatinaceae 330 Παράφυλλα απόντα. 332 Σέπαλα ενωμένα για περισσότερο από το μισό του μήκους τους. 333 Στύλοι ενωμένοι. Σπερμοβλάστες στα περιφερειακά τοιχώματα της ωοθήκης. Frankeniaceae 333 Στύλοι ελεύθεροι. Σπερμοβλάστες ελεύθερες στο κέντρο της ωοθήκης (δε συνδέονται με τα περιφερειακά τοιχώματα). Caryophyllaceae 332 Σέπαλα ελεύθερα ή ενωμένα μόνο στη βάση τους. 334 Ωοθήκη μονόχωρη. Σπερμοβλάστες ελεύθερες στο κέντρο της ωοθήκης (δε συνδέονται με τα περιφερειακά τοιχώματα). Caryophyllaceae 334 Ωοθήκη 4- ή 5-χωρη. Σπερμοβλάστες στο κέντρο της ωοθήκης αλλά συνδεδεμένες με τα περιφερειακά τοιχώματα μέσω των διαφραγμάτων της ωοθήκης. Linaceae 325 Φύλλα βλαστού κατ εναλλαγή ή όλα στη βάση, σπανίως απόντα. 335 Ποώδη αναρριχώμενα φυτά με έλικες. Sapindaceae 335 Φυτά όχι αναρριχώμενα, χωρίς έλικες. 336 Φύλλα με 3 ή 4 φυλλάρια. Oxalidaceae 336 Φύλλα όχι με 3 ή 4 φυλλάρια. 337 Σέπαλα και πέταλα 2 ή 3. Polygonaceae 337 Σέπαλα και πέταλα 4 ή Σέπαλα και πέταλα 4. Στήμονες 4 ή Παράφυλλα απόντα. Στήμονες συνήθως 6. Brassicaceae 339 Παράφυλλα παρόντα. Στήμονες 4. Caryophyllaceae 338 Σέπαλα και πέταλα 5. Στήμονες 5 ή Φύλλα με εμφανείς, κόκκινες, κολλώδεις αδενώδεις τρίχες. 340 Όχι όπως παραπάνω. Droseraceae 341 Φύλλα με πολυάριθμους διαφανείς ή ημιδιαφανείς αδένες, με έντονη μυρωδιά όταν σπάσουν. Rutaceae 341 Φύλλα χωρίς διαφανείς ή ημιδιαφανείς αδένες. 21

23 Στύλος 1. Στίγμα ακέραιο ή ελαφρά λοβωτό. Οι ανθήρες ανοίγουν με κορυφαίους πόρους. Pyrolaceae 342 Στύλοι ή στίγματα περισσότερα από 1. Οι ανθήρες ανοίγουν με επιμήκεις σχισμές. 343 Στίγματα Φύλλα λοβωτά ή πτεροειδή. Geraniaceae 344 Φύλλα ακέραια ή λείπουν. 345 Σέπαλα ενωμένα. Φύλλα στη βάση ή λείπουν. Plumbaginaceae 345 Σέπαλα ελεύθερα. Φύλλα στο βλαστό. Linaceae 343 Στίγματα Άνθη με εμφανή αδενώδη νηματοειδή στημονώδη. Parnassiaceae 346 Αδενώδη νηματοειδή στημονώδη απόντα. 347 Στήμονες 5. Caryophyllaceae 347 Στήμονες 10. Saxifragaceae 22

24 23 ΚΛΕΙΔΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ ΚΛΕΙΔΕΣ ΓΕΝΩΝ ACANTHACEAE Στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται μόνο από το γένος Acanthus L. ACERACEAE Στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται μόνο από το γένος Acer L. AGAVACEAE Στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται μόνο από το ξενικό είδος Agave americana L. AIZOACEAE 1 Άνθη χωρίς πέταλα. Ωοθήκη επιφυής. Aizoon 1 Άνθη με πέταλα που προέρχονται από τους στήμονες. Ωοθήκη υποφυής. 2 Στίγματα Καρπός σαρκώδης με σπέρματα βυθισμένα σε βλεννώδες υλικό. Carpobrotus 3 Καρπός με μορφή κάψας. Σπέρματα όχι βυθισμένα σε βλεννώδες υλικό. Malephora 2 Στίγματα Στίγματα 4. Φύλλα ± καρδιόσχημα στη βάση τους. Aptenia 4 Στίγματα 5. Φύλλα όχι καρδιόσχημα στη βάση τους. Mesembryanthemum ALISMATACEAE 1 Τουλάχιστον μερικά άνθη μονογενή, συνήθως ανά 3 σε απλούς σπονδύλους. Φύλλα συνήθως με ωτίδια στη βάση τους. Sagittaria 1 Άνθη ερμαφρόδιτα, σε απλούς ή σύνθετους σπονδύλους. Φύλλα ακέραια. 2 Καρπόφυλλα μεγαλύτερα από 10 mm, ενωμένα στη βάση, με μακρύ ράμφος. Φύλλα στρογγυλά στην κορυφή. Damasonium 2 Καρπόφυλλα κοντύτερα από 5 mm, με κοντό ράμφος. Φύλλα οξυκόρυφα ή αμβλυκόρυφα. 3 Ταξιανθία με πολλές διακλαδώσεις. Καρπόφυλλα σε ένα σπόνδυλο. Alisma 3 Ταξιανθία με λίγες διακλαδώσεις. Καρπόφυλλα σπειροειδώς τοποθετημένα σε ένα σφαιρικό κεφάλιο. Baldellia 23

25 24 AMARANTHACEAE 1 Φύλλα κατ εναλλαγή. Ταξιανθία μια πυκνή και επάκρια φόβη ή αποτελούμενη από μασχαλιαίες ομάδες ανθέων. Τα περισσότερα άνθη μονογενή. Στημονώδη απόντα. Amaranthus 1 Φύλλα αντίθετα. Ταξιανθία ένας αραιός επάκριος στάχυς. Άνθη ερμαφρόδιτα. Στημονώδη παρόντα. Achyranthes ANACARDIACEAE 1 Φύλλα απλά. Cotinus 1 Φύλλα πτεροειδή ή παλαμοειδή. 2 Φύλλα παλαμοειδή. Rhus 2 Φύλλα πτεροειδή. 3 Ώριμα φύλλα και νεαροί βλαστοί τριχωτοί. Rhus 3 Ώτιμα φύλλα και νεαροί βλαστοί άτριχοι, οι μίσχοι μερικές φορές τριχωτοί. 4 Φύλλα μήκους μέχρι 15 cm. Πέταλα απόντα. Pistacia 4 Φύλλα μήκους 25 cm ή περισσότερο. Πέταλα 5. Schinus APOCYNACEAE 1 Άνθη μονήρη στις μασχάλες των φύλλων. Vinca 1 Άνθη μερικά ή πολλά μαζί σε κυματώδεις ταξιανθίες. 2 Όρθιοι θάμνοι ύψους 2-6 m, με φύλλα 6-30 cm. Στεφάνη μεγάλη, μήκους mm, με εμφανή κροσσωτά εξαρτήματα στο φάρυγγα. Ανθήρες συμφυείς με το στίγμα. Nerium 2 Ποώδη φυτά, μερικές φορές ξυλώδη στη βάση, όχι ψηλότερα από 1 m. Στεφάνη μικρότερη (12-16 mm), χωρίς εξαρτήματα στο φάρυγγα. Ανθήρες όχι συμφυείς με το στίγμα. Amsonia AQUIFOLIACEAE Στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται μόνο από το είδος Ilex aquifolium L. ARACEAE 1 Περιθώρια της σπάθης αλληλοκαλυπτόμενα στη βάση αλλά όχι ενωμένα. 2 Φύλλα λογχοειδή με 2 λοβούς στη βάση τους (όταν είναι ώριμα). Arum 2 Φύλλα ποδοσχιδώς διαιρεμένα σε πολυάριθμα τμήματα. Dracunculus 1 Περιθώρια της σπάθης ενωμένα στη βάση σχηματίζοντας σωλήνα. 24

26 25 3 Αρσενικά και θηλυκά άνθη γειτνιάζοντα στον σπάδικα, άγονα άνθη απόντα. Βλαστός μακρύς, κυρίως πάνω από την επιφάνεια του εδάφους. Φύλλα με καρδιοειδή ή βελοειδή βάση. Arisarum 3 Αρσενικά και θηλυκά άνθη χωρισμένα στον σπάδικα από μια ζώνη με άγονα άνθη. Βλαστός κυρίως υπόγειος. Φύλλα με σφηνοειδή ή ακρότμητη βάση. Biarum ARALIACEAE Στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται μόνο από το είδος Hedera helix L. ARISTOLOCHIACEAE 1 Άνθη κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, επάκρια σε πολύ κοντούς βλαστούς, ακτινόμορφα. Περιάνθιο παραμένει στην καρποφορία. Στήμονες 12, ελεύθεροι. Asarum 1 Άνθη μασχαλιαία σε καλά αναπτυγμένους βλαστούς, ζυγόμορφα. Στήμονες 6 ή λιγότεροι, ενωμένοι με τον στύλο. Aristolochia ASCLEPIADACEAE 1 Λοβοί της στεφάνης κεκαμένοι κατά την ανθοφορία. Θύλακες συνήθως με αγκάθια. 2 Στεφάνη λευκή. Φύλλα 2-10 cm. Gomphocarpus 2 Στεφάνη ροζ ή πορφυρή. Φύλλα (10-) cm. Asclepias 1 Λοβοί της στεφάνης αφιστάμενοι ή όρθιοι κατά την ανθοφορία. Θύλακες χωρίς αγκάθια. 3 Κορόνα διπλή, με 10 τμήματα. Cynanchum 3 Κορόνα απλή, με 5 τμήματα. 4 Τμήματα κορόνας με αγκάθι. Οι ανθήρες ανοίγουν με κατά μήκος σχισμές. Periploca 4 Τμήματα κορόνας χωρίς αγκάθι. Οι ανθήρες ανοίγουν με κορυφαίους πόρους. 5 Τμήματα κορόνας ± ενωμένα με μία μεμβράνη. Ταξιανθίες ολιγανθείς. Γυρεομάγματα κρεμάμενα. Vincetoxicum 5 Τμήματα κορόνας ελεύθερα. Ταξιανθίες πολυανθείς. Γυρεομάγματα όρθια. Cionura 25

27 26 ASTERACEAE (COMPOSITAE) 1 Όλα τα άνθη γλωσσοειδή, με 5 δόντια. Φυτά με γαλακτώδη χυμό. Ομάδα Α 1 Όχι όλα τα άνθη γλωσσοειδή, τουλάχιστον τα επιδίσκια σωληνοειδή. Φυτά χωρίς γαλακτώδη χυμό. 2 Φύλλα ή/και βράκτια περιβλήματος αγκαθωτά Ομάδα Β 2 Ούτε τα φύλλα ούτε τα βράκτια περιβλήματος αγκαθωτά. 3 Κεφάλια ακτινοειδή, περιφερειακά άνθη γλωσσοειδή, συνήθως με 3- (σπάνια με 5 ή περισσότερα) δόντια, εμφανώς μακρύτερα από τα επιδίσκια άνθη. 4 Γλωσσοειδή άνθη κίτρινα έως πορτοκαλί. Ομάδα Γ 4 Γλωσσοειδή άνθη λευκά, κρεμ, ροζ, κόκκινα, πορφυρά ή μπλε. Ομάδα Δ 3 Κεφάλια δισκοειδή, περιφερειακά άνθη σωληνοειδή και μερικές φορές επιμηκυσμένα, πεπλατυσμένα και ακτινωτά αλλά συνήθως ± κυλινδρικά, ή μικροσκοπικά γλωσσοειδή και κοντύτερα από τα επιδίσκια άνθη. 5 Υπάνθιο με λέπια ή μακριές τρίχες (μήκους τουλάχιστο 1/3 του μήκους της στεφάνης). Ομάδα Ε 5 Υπάνθιο γυμνό ή το πολύ με βλεφαρίδες ή δόντια στα περιθώρια των κυψελίδων. Ομάδα ΣΤ Ομάδα Α 1 Φυτά εύρωστα και αγκαθόμορφα. Βλαστοί με αγκαθωτά πτερύγια. Scolymus 1 Φυτά όχι αγκαθόμορφα. Βλαστοί όχι με αγκαθωτά πτερύγια. 2 Αχαίνια χωρίς πάππο ή με πάππο αποτελούμενο από λέπια ή άγανα αλλά όχι από τρίχες. 3 Όλα τα αχαίνια χωρίς πάππο. 4 Αχαίνια σουβλοειδή, εξωτερικά αχαίνια ± καμπυλομένα, αστεροειδώς εκτεινόμενα και ολόκληρα κλεισμένα στα τυλιγμένα βράκτια του περιβλήματος. Εσωτερικά αχαίνια αποπτίτοντα. Rhagadiolus 4 Αχαίνια επιμήκη, ± ευθυτενή, όχι κλεισμένα από όρθια βράκτια του περιβλήματος, όλα αποπτίτοντα. Lapsana 3 Πάππος, τουλάχιστον των εσωτερικών αχαινίων, αποτελούμενος από λέπια ή δύσκαμπτα άγανα. 5 Κεφάλιο 1 σε άφυλλο βλαστό. Κεντρικά αχαίνια με πτερύγια, τα εσωτερικά κυλινδρικά. Hyoseris 5 Κεφάλια 2 ή περισσότερα σε διακλαδισμένους βλαστούς με φύλλα τουλάχιστον στη βάση τους. 6 Βράκτια περιβλήματος μεμβρανώδη, τουλάχιστο στα περιθώρια. 7 Φύλλα λυροειδώς πτεροσχιδή. Βράκτια περιβλήματος ωοειδή, αμβλυκόρυφα, χόνδρινα, με στενά μεμβρανώδη περιθώρια. Hymenonema 7 Φύλλα ακέραια ή ελαφρώς οδοντωτά. Βράκτια περιβλήματος στενά ωοειδώς λογχοειδή, οξύληκτα ή ακιδωτά, μεμβρανώδη. Catananche 6 Βράκτια περιβλήματος χωρίς καθόλου μεμβρανώδη τμήματα. 8 Βλαστοί με πλευρικούς κλάδους που υπερκαλύπτουν το ακραίο κεφάλιο. Ποδίσκοι με πολυάριθμα στενά βράκτια κάτω από το περίβλημα. Βράκτια περιβλήματος στενά λογχοειδή. Tolpis 8 Όχι όπως παραπάνω. 26

28 27 9 Κεφάλια σφαιρικά στην καρποφορία. Περιφερειακά αχαίνια με κορόνα, εγκλισμένα στα βράκτια του περιβλήματος. Τα εσωτερικά αχαίνια φέρουν σουβλοειδή λέπια μήκους ± 1/2 του μήκους των αχαινίων. Άνθη κίτρινα. Hedypnois 9 Κεφάλια επιμήκη στην καρποφορία. Περιφερειακά αχαίνια όχι εγκλισμένα από τα βράκτια του περιβλήματος. Όλα τα αχαίνια με κοντά άγανα μήκους ± 1/5 του μήκους των αχαινίων. Άνθη μπλε, σπάνια λευκά. Cichorium 2 Τουλάχιστο μερικά αχαίνια με πάππο από μαλακές τρίχες, σπάνια τα αχαίνια μόνο βλεφαριδωτά στην κορυφή. 10 Πάππος εσωτερικών αχαινίων αποτελούμενος από πτεροειδείς τρίχες. 11 Τουλάχιστον τα κεντρικά αχαίνια με ράμφος. 12 Βράκτια περιβλήματος σε 1 σειρά ή σε 2-3 σειρές, αλλά τότε όλα τα βράκτια παρόμοια και σχεδόν ίσου μεγέθους. 13 Πάππος τριχωτός σε όλα τα αχαίνια. Υπάνθιο γυμνό ή κοντά βλεφαριδωτό. 14 Φύλλα με πτεροειδή νεύρωση, σπάνια ακέραια. Βράκτια περιβλήματος ενωμένα στη βάση τους. Αχαίνια ± πεπιεσμένα με ράμφος διογκωμένο στη βάση του. Urospermum 14 Φύλλα με ± παράλληλη νεύρωση, σφηνοειδή στη βάση και ακέραια. Ράμφος αχαινίων όχι διογκωμένο. Tragopogon 13 Πάππος εωτερικών αχαινίων αποτελούμενος από 3-7 αγανωτά λέπια. Υπάνθιο με μερικά μακριά νηματοειδή άγανα. Geropogon 12 Βράκτια περιβλήματος σε 2 ή περισσότερες σειρές, σχεδόν ίσου μεγέθους αλλά ανόμοια, ή ± συμμετρικά κεραμιδοειδώς τοποθετημένα. 15 Υπάνθιο με μεμβρανώδη, επιμήκη-λογχοειδή λέπια. Hypochoeris 15 Υπάνθιο γυμνό. 16 Εξωτερικά βράκτια περιβλήματος ωοειδή, καρδιοειδή, σχεδόν ισομήκη με τα γραμμοειδώς λογχοειδή εσωτερικά. Helminthotheca 16 Εξωτερικά και εσωτερικά βράκτια περιβλήματος παρόμοια, κεραμιδοειδώς τοποθετημένα. Leontodon 11 Αχαίνια ακρότμητα, σφηνοειδή ή εμβολοειδή στην κορυφή. 17 Τρίχωμα, τουλάχιστον εν μέρει, αποτελούμενο από διακλαδισμένες τρίχες. Περιφερειακά αχαίνια μερικές φορές με κορόνα ή κρόσσια. 18 Περιφερειακά αχαίνια σχεδόν ευθυτενή, με ραβδώσεις ή με νευρώσεις. Ο πάππος παραμένει. Το τρίχωμα συνήθως περιέχει διχαλωτές τρίχες με ποδίσκο. Leontodon 18 Εξωτερικά αχαίνια συχνά καμπυλομένα, με 5 νευρώσεις. Ο πάππος αποπίπτει. Το τρίχωμα αποτελείται από αγκυρόμορφες, μικροσκοπικά ακανθωτές τρίχες. Picris 17 Τρίχωμα, εφόσον υπάρχει, εξ ολοκλήρου αποτελούμενο από απλές, χνουδωτές τρίχες. Όλα τα αχαίνια φέρουν πάππο με πτεροειδείς τρίχες. Scorzonera 10 Πάππος, τουλάχιστον των εσωτερικών αχαινίων, αποτελούμενος από απλές, τραχείες ή ακανθωτές τρίχες ή βλεφαρίδες. 19 Εξωτερικά αχαίνια καμπυλομένα εσωτερικά, μακρύτερα από το περίβλημα. Πάππος αποτελούμενος από κοντές βλεφαρίδες περίπου 0,2 mm. Rhagadiolus 27

29 19 Αχαίνια κοντύτερα από το περίβλημα και καλυμμένα σε αυτό. Πάππος με μακρύτερες τρίχες Αχαίνια με ράμφος στην κορυφή, ή στενά και εμβολοειδή. 21 Κεφάλιο 1, σπάνια μερικά μαζί, σε άφυλλο βλαστό. Φύλλα σε ρόδακα, εκπτίσσονται από τη ρίζα. 22 Άνω τμήμα των αχαινίων ακιδωτό ή φυματώδες. Taraxacum 22 Αχαίνια λεία ή ακιδωτά σε όλο το μήκος τους. Crepis 21 Κεφάλια μερικά ή πολυάριθμα σε βλαστούς με φύλλα. 23 Αχαίνια ± κυλινδρικά ή γωνιώδη, η κορυφή του ράμφους μπορεί να παχαίνει αλλά δε γίνεται πεπλατυσμένη ή δισκόμορφη. 24 Αχαίνια με διακριτό ράμφος, περιβαλλόμενο στη βάση από μια κορόνα. 25 Γλωσσοειδή άνθη μέχρι 12. Περίβλημα πλάτους μέχρι 5 mm, σχεδόν λείο. Chondrilla 25 Γλωσσοειδή άνθη περισσότερα από 15. Περίβλημα πλάτους μεγαλύτερου από 15 mm, με πυκνές μαύρες αδενώδεις τρίχες. Willemetia 24 Τα αχαίνια στενεύουν στην κορυφή ή φέρουν δυσδιάκριτο ράμφος το οποίο δεν περιβάλλεται στη βάση από κορόνα. Crepis 23 Αχαίνια συμπιεσμένα, κορυφή του ράμφους βαθμιαία διευρυνόμενη σε δίσκο του πάππου. Lactuca 20 Αχαίνια χωρίς ράμφος στην κορυφή, στρογγυλεμένα ή ακρότμητα. 26 Τρίχωμα αποτελούμενο, τουλάχιστον εν μέρει, από αστεροειδείς τρίχες. Αχαίνια με 10 ευδιάκριτες ραβδώσεις. Πάππος μουντόχρωμος ή καστανός. 27 Οι ραβδώσεις των αχαινίων φτάνουν μέχρι την κορυφή τους και έχουν ± οδοντωτά περιθώρια. Τρίχες πάππου σε 1 σειρά. Φυτά με ή χωρίς στόλονες. 28 Φύλλα ± πράσινα, τουλάχιστον στην πάνω επιφάνεια, σπάνια με πυκνές αστεροειδείς τρίχες, τοποθετημένα κυρίως στη βάση, ροδακώδη. Τρίχες πάππου τραχείες, παραμένουσες και εύθραυστες. Pilosella 28 Φύλλα λευκά ή χρυσαφί με άφθονες αστεροειδείς τρίχες. Φύλλα όχι κυρίως στη βάση. Μονοετή φυτά χωρίς στόλονες. Τρίχες πάππου με κοντά άκαμπτα τριχίδια στη βάση, αποπτίτουσες. Andryala 27 Οι ραβδώσεις των αχαινίων συγκλίνουν και σχηματίζουν έναν δακτύλιο στην κορυφή τους, ραβδώσεις με λεία περιθώρια.τρίχες πάππου σε 2 σειρές. Πολυετή φυτά χωρίς στόλονες. Hieracium 26 Τρίχωμα, εφόσον υπάρχει, αποτελούμενο από αδενώδεις ή μη αδενώδεις, μη αστεροειδείς τρίχες. Αχαίνια με διάφορο αριθμό ραβδώσεων, μερικές φορές 10. Πάππος συνήθως λευκός, μερικές φορές κίτρινος ή καστανός. 29 Λεπτά πολυετή φυτά με στόλονες. Φύλλα κυρίως στη βάση. Βλαστοί συνήθως με 1 κεφάλιο. Sonchus 29 Χαρακτήρες συνδυασμένοι διαφορετικά, αλλά τα φυτά δε φέρουν ποτέ στόλονες. 30 Αχαίνια επιμήκη ή κολωνοειδή, κυλινδρικά ή κάπως πεπλατυσμένα. 31 Αχαίνια με 4 ραβδώσεις, οι ραβδώσεις των εξωτερικών αχαινίων φυματώδεις σε όλη τους την επιφάνεια. Πάππος πάνω σε δακτύλιο, αποπίπτων. Τα βράκτια του περιβλήματος μεταπίπτουν βαθμιαία σε βράκτια των ποδίσκων. Reichardia 31 Χαρακτήρες συνδυασμένοι διαφορετικά. Αχαίνια ποτέ φυματώδη ή ελαφρώς φυματώδη στο ανώτερο τμήμα τους. Τα βράκτια του περιβλήματος ποτέ δε μεταπίπτουν βαθμιαία σε βράκτια των ποδίσκων. 28

30 29 32 Τρίχες πάππου κάπως δύσκαμπτες. Φύλλα με παράλληλη νεύρωση. Scorzonera 32 Τρίχες πάππου μαλακές. Φύλλα με πτεροειδή νεύρωση. 33 Αχαίνια με 3-4 ραβδώσεις. Άνθη πορφυρά. Βράκτια περιβλήματος βαθμιαία αυξανόμενα σε μέγεθος από το εξωτερικό προς το εσωτερικό. Prenanthes 33 Αχαίνια με (5-) (-30) ραβδώσεις. Άνθη κίτρινα, σπανιότερα λευκά. Τα εσωτερικά φυλλάρια σχεδόν ισομήκη, τα εξωτερικά πολύ κοντύτερα. 34 Αχαίνια λεία ή ακιδωτά σε όλη τους την επιφάνεια. Εσωτερικά βράκτια περιβλήματος ποτέ με προεκβολή (κέρατο) κάτω από την κορυφή τους. Crepis 34 Αχαίνια ελαφρώς φυματώδη ή με μικρά αγκάθια στο ανώτερο τμήμα τους. Εσωτερικά βράκτια περιβλήματος μερικές φορές με προεκβολή (κέρατο) κάτω από την κορυφή τους. Taraxacum 30 Αχαίνια αντίστροφα ωοειδή ή αντίστροφα λογχοειδή, ± ισχυρά συμπιεσμένα. Η βάση των κεφαλίων (αλλά όχι οι ποδίσκοι) παχαίνει και σκληραίνει κατά την καρποφορία. Sonchus Ομάδα Β 1 Κεφάλια μονογενή. Αρσενικά κεφάλια σε σφαιρικές, σύνθετες, κεφαλιόμορφες, επάκριες ταξιανθίες που έχουν τη μορφή στάχυ. Θηλυκά κεφάλια μονήρη ή λίγα μαζί, μασχαλιαία, ωοειδή, καλυμμένα με αγκιστροειδή αγκάθια. Xanthium 1 Κεφάλια διγενή, όλα όμοια, χωρίς αγκιστροειδή αγκάθια (εκτός από το Arctium). 2 Περιφερειακά άνθη γλωσσοειδή. Στύλος συνήθως χωρίς δακτύλιο από μικρές τρίχες κάτω από το σημείο διακλάδωσης. 3 Φύλλα και εξωτερικά βράκτια περιβλήματος με αγκαθωτά δόντια. Πάππος αποτελούμενος από πτεροειδείς τρίχες. Atractylis 3 Φύλλα και εξωτερικά βράκτια περιβλήματος με αγκάθια μόνο στην κορυφή. Πάππος χωρίς τρίχες. 4 Γλωσσοειδή άνθη κίτρινα. Φύλλα χωρίς αγκάθια, εξωτερικά βράκτια περιβλήματος με αγκάθι στην κορυφή. Pallenis 4 Γλωσσοειδή άνθη λευκά. Φύλλα μόνο με κορυφαίο μικρό αγκάθι. Βράκτια περιβλήματος μη αγκαθωτά. Anthemis 2 Περιφερειακά και κεντρικά άνθη σωληνοειδή ή χοανοειδή, συχνά βαθειά 5-λοβα. Στύλος με δακτύλιο από μικρές τρίχες κάτω από το σημείο διακλάδωσης (εκτός από το Anthemis). 5 Τα βράκτια περιβλήματος καταλήγουν σε αγκιστροειδή αγκάθια. Κατώτερα φύλλα ωοειδώς καρδιοειδή και μη ακανθωτά. Arctium 5 Τα βράκτια περιβλήματος δεν καταλήγουν σε αγκιστροειδές αγκάθι, αν και μερικές φορές είναι καμπυλομένα προς τα έξω ή προς τα κάτω. Φύλλα όχι όπως παραπάνω. 6 Κεφάλια με 1 άνθος και συγκεντρωμένα πολλά μαζί σε ± σφαιρικές σύνθετες κεφαλιόμορφες ταξιανθίες (ψευδοκεφάλια). Echinops 6 Κεφάλια με αρκετά έως πολυάριθμα άνθη, ελεύθερα ή συγκεντρωμένα σε σύνθετες κεφαλιόμορφες ταξιανθίες. 7 Πάνω επιφάνεια των φύλλων καλυμμένη με μικρά αγκάθια. Cirsium (sect. Epitrachys) 7 Πάνω επιφάνεια των φύλλων όχι καλυμμένη με μικρά αγκάθια. 8 Πάππος αποτελούμενος από πτεροειδείς τρίχες (μαλακές ή σκληρές). 9 Βλαστός με πτερύγια σε όλο το μήκος του. 29