Βιολογική καλλιέργεια της ελιάς Ανάπτυξη - Προοπτικές

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Βιολογική καλλιέργεια της ελιάς Ανάπτυξη - Προοπτικές"

Κόρη Καραβίας
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 2 o Διεθνές Συνέδριο για την Ποιότητα και την Εμπορία των Αγροτικών Προϊόντων Χερσόνησος Κρήτης Σεπτεμβρίου 2008 Βιολογική καλλιέργεια της ελιάς Ανάπτυξη - Προοπτικές Δημήτρης Ζιώγας Διεύθυνση Πιστοποίησης και Προδιαγραφών του Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π AGROCERT 1

Βιολογική καλλιέργεια της ελιάς Ανάπτυξη - Προοπτικές Δημήτρης

2 Μετά από δεκαετίες εντατικής καλλιέργειας και μαζικής παραγωγής γεωργικών προϊόντων, αλλά και των διατροφικών προβλημάτων που παρουσιάστηκαν, διαπιστώθηκε η ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των παραγωγών και των καταναλωτών αλλά και την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Για το σκοπό αυτό θεσπίστηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικοί κανόνες παραγωγής γεωργικών προϊόντων. Οι κανόνες αυτοί καθορίζονται από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία και είναι προαιρετικοί. Εφαρμόζονται δε με την επιφύλαξη όλων των άλλων κοινοτικών και εθνικών διατάξεων για την παραγωγή των αγροτικών προϊόντων. Οι μέθοδοι αυτοί είναι φιλικές προς το περιβάλλον που σκοπό έχουν την προστασία αυτού και την διατήρηση ή/και την αύξηση της γονιμότητας του εδάφους. Τα προϊόντα που παράγονταν βάσει αυτών των κανόνων, ελέγχονται σύμφωνα με τα μέτρα ελέγχου και πιστοποιούνται ως «ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ». Η κοινοτική νομοθεσία είναι ο ΚΑΝ (ΕΟΚ)2092/91 όπως έχει συμπληρωθεί, τροποποιηθεί και ισχύει έως και από ο ΚΑΝ(ΕΚ) 834/07 και ο ΚΑΝ(ΕΚ) 889/08. Η εθνική νομοθεσία είναι: 1. ΚΥΑ αριθμ / ΥΑ αριθμ / (ΦΕΚ 1927/ ) για τον καθορισμό λεπτομερειών εφαρμογής της ΚΥΑ αριθμ /06. Με βάση την εθνική νομοθεσία ορίστηκε το Σύστημα Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων βιολογικής γεωργίας στο οποίο συμμετέχουν οι εξής αρμόδιοι φορείς: Η Δ/νση Βιολογικής Γεωργίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π.) με διακριτικό τίτλο AGROCERT. 2

Για το σκοπό αυτό θεσπίστηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικοί κανόνες παραγωγής γεωργικών προϊόντων. Οι κανόνες αυτοί καθορίζονται από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία και είναι προαιρετικοί.

3 Οι εγκεκριμένοι ιδιωτικοί Οργανισμοί Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων βιολογικής γεωργίας. Οι επιχειρήσεις που παράγουν, παρασκευάζουν και εισάγουν προϊόντα βιολογικής γεωργίας. Ο Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π, είναι η αρμόδια Αρχή Επίβλεψης του συστήματος ελέγχου στο οποίο υπόκεινται οι οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης οι «επιχειρηματίες» και τα σημεία πώλησης, που έχουν ενταχθεί στο βιολογικό τρόπο παραγωγής, και έχει τις εξής αρμοδιότητες: 1. Συντάσσει και υποβάλλει, μετά από αξιολόγηση, αιτιολογημένη γνώμη για την έγκριση ή την ανάκληση έγκρισης των Οργανισμών Ελέγχου και Πιστοποίησης Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας. 2. Διενεργεί τακτικούς ή αιφνιδιαστικούς ελέγχους: Στους εγκεκριμένους Οργανισμούς Ελέγχου & Πιστοποίησης. Στους ενταγμένους επιχειρηματίες. Στους χώρους εμπορίας των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, σε κάθε σημείο λιανικής ή χονδρικής πώλησης. Οι έλεγχοι αφορούν στη σωστή χρήση των ενδείξεων, των όρων και των λογότυπων, καθώς και στη λήψη δειγμάτων για την ανίχνευση μη επιτρεπομένων από τον Κοινοτικό Κανονισμό ουσιών. 3. Χορηγεί ειδική άδεια εισαγωγής γεωργικών προϊόντων και ειδών διατροφής, προερχομένων από Τρίτες χώρες. 4. Τηρεί Μητρώο επιχειρηματιών ενταγμένων στο Σύστημα Ελέγχου. 5. Εκπονεί και διαχειρίζεται το Εθνικό Σήμα αναγνώρισης πιστοποιημένων ελληνικών προϊόντων βιολογικής γεωργίας. Στις περιπτώσεις που κατά τη διενέργεια των ελέγχων στοιχειοθετείται ευθύνη για παρατυπίες ή παραβάσεις, υποβάλλει τεκμηριωμένη έκθεση στις αρμόδιες επιτροπές εξέτασης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για την επιβολή κυρώσεων. 3

παραγωγής, και έχει τις εξής αρμοδιότητες: 1.

4 Οι εγκεκριμένοι ιδιωτικοί Οργανισμοί Ελέγχου και Πιστοποίησης προϊόντων βιολογικής γεωργίας που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα είναι οι εξής: Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων «ΔΗΩ» (EL-01-BIO) Αριστοτέλους 38, Αθήνα «ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ Ε.Π.Ε.» - ΕΛΕΓΧΟΙ Ν. Πλαστήρα 24, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ Αλεξάνδρεια ΓΕΩΡΓΙΑΣ - ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΑΕΙΦΟΡΟΥ Ημαθίας ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (EL-02-BIO) ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ Κοδριγκτώνος 11β, ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ «ΒΙΟΕΛΛΑΣ Α.Ε.» (EL-03-BIO) Αθήνα. «QWAYS» Διαδρομές ποιότητας Α.Ε. (EL-04-BIO) Δημοκρατίας 8, Μελίσσια «A-CERT» ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Τήλου 2, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Α.Ε. (EL-05-BIO) Θεσσαλονίκη Α. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ & ΣΙΑ ΕΕ «IRIS» (EL-06-BIO) Ι. Μαρινέλη 13 & Ζώτου, Πλατεία Πειραιώς Ηράκλειο ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ 10 ο χλμ Βέροιας ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ «ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ» Σκύδρας, Δ.Δ. ΘΩΜΑΣ ΜΙΣΑΗΛΙΔΗΣ Ο.Ε. (EL-07-BIO) Στενημάχου Δ. Νάουσας ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Α.Ε. (EL-08-BIO) Παλαιοχώρι Δ. Πλατεός Ημαθίας, Στην Ελλάδα οι πρώτοι παραγωγοί εφάρμοσαν τους κανόνες της βιολογικής γεωργίας από τις αρχές της δεκαετίας του 90. Από τότε και μετά χρόνο με το χρόνο 4

Πλαστήρα 24, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ 59300 Αλεξάνδρεια ΓΕΩΡΓΙΑΣ - ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΑΕΙΦΟΡΟΥ Ημαθίας ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (EL-02-BIO) ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ Κοδριγκτώνος 11β, ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ «ΒΙΟΕΛΛΑΣ Α.Ε.» (EL-03-BIO) 10434 Αθήνα.

5 αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς και ειδικά τα τελευταία χρόνια η αύξηση ήταν αλματώδης Συνολικός αριθμός ενταγμένων επιχειρήσεων από 2002 έως , , , Συνολική έκταση εφαρμογής της βιολογικής γεωργίας

αριθμός ενταγμένων επιχειρήσεων από 2002 έως 2007 1800000 1600000 1400000 1701865,63 1521175 1200000 1000000

6 Ειδικότερα για την ελαιοκαλλιέργεια, η οποία αποτελεί τη ναυαρχίδα των βιολογικώς καλλιεργούμενων πολυετών καλλιεργειών, τα στατιστικά στοιχεία είναι πολύ ενθαρρυντικά, δεδομένου ότι από το 2004 έχουμε μεγάλη αύξηση Σιτηρά Όσπρια Αρωμ/κά, φαρμ/κά φυτά και βότανα Νωπά Λαχανικά Καλλιέργειες για ζωοτροφές Μήλα Βιολογικώς καλλιεργούμενες εκτάσεις ανά προϊόν Ακτινίδια Ροδάκινα Σύκα Πορτοκάλια Μανταρίνια Λεμόνια Αμυγδαλιά Καρύδια Ελιά βρώσιμη Ελιά ελαιοποιήσιμη Επιτραπέζια σταφύλια Σταφύλια προς οινοποίηση Σταφίδα Λοιπά Βιολογικώς καλλιεργούμενες εκτάσεις ελιάς στην Κρήτη 6

500000 450000 400000 456809 405276 410200 350000 300000 250000 200000 197573 150000 100000 97653 50000 0 6253 39347 11350 1933 2935 1000 1156 15471 2770 2101 10664 1443 20738 25978 2559 Σιτηρά Όσπρια

7 Λόγω των ιδιαίτερων απαιτήσεων των κανόνων αυτών, παράγονται προϊόντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και συνεπώς μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία η οποία δίνει τη δυνατότητα στους παραγωγούς να τα διαθέτουν σε καλύτερες τιμές ή ευκολότερα στην αγορά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, η ποιότητα είναι, με διαφορά, το βασικό κριτήριο για την αγοραστική επιλογή των καταναλωτών με ποσοστό 65% ακολουθεί δε η τιμή με ποσοστό 45%. Η άνοδος της καταναλωτικής ζήτησης για τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας είναι ιδιαίτερα αισθητή τα τελευταία χρόνια και το μερίδιο των βιολογικά καλλιεργούμενων εκτάσεων αυξάνεται διαχρονικά. Παράλληλα, η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ με προσανατολισμό στην παραγωγή ποιοτικών και φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων, διαγράφουν ευοίωνο το μέλλον της βιολογικής γεωργίας. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι, η αξία της παγκόσμιας αγοράς βιολογικών τροφίμων, έχει ξεπεράσει σήμερα τα 30 δισ. δολάρια. Στη Γερμανία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Σουηδία και τις ΗΠΑ αναμένεται διπλασιασμός του τζίρου των βιολογικών στα επόμενα 5 χρόνια. Οι Γερμανοί, το 2006 κατανάλωσαν βιολογικά προϊόντα αξίας 4.5 δις., ενώ για το 2007 αναμένεται αύξηση πάνω από 10% στην κατανάλωση. Στην ανάπτυξη της αγοράς συμβάλλουν σημαντικά η λειτουργία καταστημάτων βιολογικών προϊόντων. Όσον αφορά στο ελαιόλαδο, αν και έχει ήδη αναπτύξει θετική εμπορική δυναμική, οι προκλήσεις του μέλλοντος μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνον με την πλήρη ανταπόκριση στις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς. Ειδικότερα, για το βιολογικό ελαιόλαδο υπάρχουν πολλά περιθώρια επέκτασης της διάθεσής του. 7

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, η ποιότητα είναι, με διαφορά, το βασικό κριτήριο για την αγοραστική επιλογή των καταναλωτών με ποσοστό 65% ακολουθεί δε η τιμή με ποσοστό 45%.

8 Είναι αναγκαία επίσης η ευρεία πληροφόρηση του καταναλωτικού κοινού, ούτως ώστε να το αναγνωρίζει, να το επιλέγει και να το επιβάλλει με την αγοραστική του συμπεριφορά. Ο καταναλωτής για να το προτιμήσει πρέπει να είναι απόλυτα πεπεισμένος για την ωφελιμότητα της επιλογής του και διασφαλισμένος ότι το προϊόν που του προσφέρεται είναι αρίστης ποιότητας και εξαιρετικών προδιαγραφών. Για το λόγο αυτό, αξιοποιώντας και τη φήμη της μεσογειακής διατροφής, πρέπει να αναδειχθούν τα πλεονεκτήματα του ελληνικού τυποποιημένου και ποιοτικού ελαιολάδου, προκειμένου να ενισχυθεί και να εδραιωθεί το προϊόν στις αγορές. Ο ανταγωνισμός που δέχεται το ελαιόλαδο από διάφορα λίπη και σπορέλαια είναι ισχυρότατος. Αρκεί να αναφερθεί ότι το ελαιόλαδο ακόμη αντιπροσωπεύει μόνον το 3% περίπου της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης ελαίων. Η ζήτηση αυξάνεται με ρυθμό περίπου 6% ετησίως, χάρη στη θετική εικόνα του ελαιολάδου από άποψη υγιεινής διατροφής και ποιότητας. Με τα δεδομένα αυτά, η προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών, η εδραίωση της εμπιστοσύνης τους στο βιολογικό ελαιόλαδο και η αποφυγή φαινομένων παραπλάνησής τους, είναι ζητήματα υψίστης προτεραιότητας. 8

Σχετικά έγγραφα

Ηµερίδα Βιολογικής Γεωργίας

Ηµερίδα Βιολογικής Γεωργίας ΙΚΤΥΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ BIOLOGICA 2008 «Σύστηµα Ελέγχου και Πιστοποίησης Προϊόντων Βιολογικής Γεωργίας» ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΜΥΤΙΝΟΣ ιευθύνων Σύµβουλος AGROCERT Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π. 29/05-01/06