ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ / ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Transcript

1 Αγαπητοί συνάδελφοι, κατά την τελευταία συνεδρίαση του πυρήνα της Ομάδας Εργασίας παρουσιάστηκε από τον κο Βασ. Σπανό και τον Κύριο Εμμ. Βαβουρανάκη ένα προσχέδιο για την εκπαίδευση/πιστοποίηση των επεμβατικών καρδιολόγων στην Ελλάδα.. Όπως όλοι σας καταλαβαίνετε η ανωτέρω προσπάθεια αποτελεί ένα σημαντικό βήμα εκ μέρους της ΟΕ για την καλύτερη εκπαίδευση εκείνων των συναδέλφων που θέλουν να ακολουθήσουν σαν υποειδικότητα την επεμβατική καρδιολογία. Οι προτάσεις φυσικά είναι υπό συζήτηση και κάθε παρατήρηση είναι ευπρόσδεκτη αρκεί να αναφέρεται η προέλευση μαζί με τηλέφωνο ή για να γίνεται επικοινωνία με τον αποστολέα. Παρακαλούμε οι παρατηρήσεις να προωθούνται στον Κο Βασ. Σπανό ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ / ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην κατάρτιση αυτού του προσχεδίου για την εκπαίδευση στην επεμβατική καρδιολογία λάβαμε υπ όψιν τις προτάσεις της αρμόδιας επιτροπής του ΚΕΣΥ για την λειτουργία των Αιμοδυναμικών Εργαστηρίων (συνεδρίαση 23 ης Σεπτεμβρίου 2009, πρόεδρος ο Καθηγητής Κ ος Χριστόδουλος Στεφανάδης), καθώς και τις κατευθυντήριες οδηγίες της ομάδας εργασίας της Ευρωπαικής Καρδιολογικής Εταιρείας (WG 10 - μετέπειτα EAPCI) με στόχο την εναρμόνιση της εκπαίδευσης των επεμβατικών καρδιολόγων στις χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης (Carlo Di Mario et al. Curriculum and syllabus for Interventional Cardiology subspecialty training in Europe Eurointervention 2006;2:31-36). Εξειδίκευση στην Επεμβατική Καρδιολογία Προυπόθεση για την ένταξη σε σχετικό πρόγραμμα εκπαίδευσης είναι η απόκτηση της ειδικότητας της Καρδιολογίας.

2 H επιλογή των εκπαιδευόμενων καρδιολόγων θα βασίζεται τόσο στην συνολική αξιολόγηση τους κατά την διάρκεια της απόκτησης ειδικότητας όσο και στις δεξιότητες που ανέπτυξαν κατά την εκπαίδευση τους στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο. Η διάρκεια της εκπαίδευσης προτείνεται να είναι διετής. Εκπαιδευτικοί στόχοι του προγράμματος Ο επεμβατικός καρδιολόγος πρέπει στην διάρκεια του προγράμματος εκπαίδευσης να αποκτήσει: 1. Ικανότητα επιλογής τόσο των κατάλληλων βλαβών/ασθενών όσο και του ιδανικού χρονισμού για την διενέργεια μιας ενδοστεφανιαίας επέμβασης, προσαρμόζοντας τις αντίστοιεχς κατευθυντήριες οδηγίες στις ανάγκες του συγκεκριμένου ασθενούς και λαμβάνοντας παράλληλα υπ όψιν το οικονομικό κόστος της επέμβασης. 2. Δυνατότητα να αντιλαμβάνεται, να εξηγεί και να συζητά τις προοπτικές της φαρμακευτικής, διαδερμικής και χειρουργικής αντιμετώπισης των καρδιαγγειακών νόσων με τους ασθενείς και τους συγγενείς τους, τον θεράποντα του ασθενούς καρδιολόγο, καθώς και με άλλους καρδιολόγους και καρδιοχειρουργούς. 3. Απόκτηση των θεωρητικών γνώσεων και των πρακτικών ικανοτήτων που θα του επιτρέψουν να διενεργεί αυτοδύναμα ενδοστεφανιαίες επεμβάσεις σε ενηλίκους. 4. Ικανότητα επιλογής της βέλτιστης επεμβατικής στρατηγικής, με καθορισμό των μεθόδων και της τεχνικής που θα χρησιμοποιηθεί, καθώς και εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση αποτυχίας της αρχικής στρατηγικής.

3 Ικανότητα αντιμετώπισης τυχόν επιπλοκής. 5. Ικανότητα σχεδιασμού της αντιμετώπισης του ασθενούς τόσο πριν, όσο και κατά την διάρκεια αλλά και μετά την επέμβαση. Καθορισμός της συνοδού φαρμακευτικής αγωγής, επιλογή της αρτηρίας που θα αποτελέσει πύλη εισόδου, με στόχο την αποφυγή αιμοραγικών επιπλοκών, αλλεργικών αντιδράσεων και νεφρικής ανεπάρκειας. 5. Ικανότητα σχεδιασμού της κλινικής παρακολούθησης του ασθενούς μετά από ενδοστεφανιαία επέμβαση, με έμφαση στην φαρμακευτική αγωγή και την δευτεροβάθμια πρόληψη. Εκπαίδευση για την επίτευξη των στόχων Οι εκπαιδευόμενοι προτείνεται να λαμβάνουν θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση Η θεωρητική εκπαίδευση θα αφορά την ολοκληρωμένη κατάρτιση και εμβάθυνση στην Καρδιαγγειακή ανατομία και φυσιολογία, αγγειακή βιολογία και παθολογοανατομία Φαρμακολογία, με έμφαση στην αντιαιμοπεταλιακή αγωγή, τους αγγειοδραστικούς και αντιθρομβωτικούς παράγοντες, καθώς και στις σκιαγραφικές ουσίες Χρήση της ακτινοβολίας στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο και ακτινοπροστασία

4 Επεμβατικές τεχνικές, με ειδική αναφορά σε: παρακέντηση και συστήματα αρτηριακής σύγκλεισης επιλογή οδηγού καθετήρα, οδηγών συρμάτων διεξοδική εκπαίδευση στις διαφορετικές επεμβατικές μεθόδους (αγγειοπλαστική, stent, συσκευές αναρόφησης θρόμβου, φίλτρα προστασίας, συσκευές αντιμετώπισης ασβεστωμένων βλαβών, κλπ) Γνώση των ενδείξεων της ενδοστεφανιαίας επέμβασης καθώς και όλου του εύρους των διαδερμικών επεμβάσεων (βαλβιδοπλαστική ή επέμβαση τοποθέτησης βαλβίδος, επεμβάσεις σε περιφερικά αγγεία, κλπ) Χρησιμοποίηση της ιατρικής στατισπκής και επιδημιολογίας και εξοικίωση με τα οικονομικά της υγείας. Η θεωρητική εκπαίδευση θα οργανώνεται σε μαθήματα που θα λαμβάνουν χώρα τόσο στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο αναφοράς όσο και σε ευρύτερο τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο. Παράλληλα οι εκπαιδευόμενοι θα ενθαρύνονται να παρακολουθούν εθνικά και διεθνή συνέδρια επεμβατικής καρδιολογίας. Κρίνεται εξ άλλου σκόπιμη η τακτική (ανά εβδομάδα για παράδειγμα) διοργάνωση συναντήσεων στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο με παρουσίαση/συζήτηση σημαντικών δεδομένων από την βιβλιογραφία και την κλινική έρευνα. Η κατάρτιση αναλυτικού εκπαιδευτικού προγράμματος θα καθορίσει και τον αντίστοιχο αριθμό διδακτικών ωρών που θα κριθούν απαραίτητες (ενδεικτικά προτείνονται οι 240 ώρες ως διάρκεια του προγράμματος). Η αξιολόγηση της θεωρητικής κατάρτισης του εκπαιδευόμενου μπορεί να γίνει με σειρά ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής μετά την ολοκλήρωση της διετούς εκπαίδευσης. Η πρακτική εκπαίδευση θα βασιστεί στην καθημερινή κλινική παρουσία του εκπαιδευόμενου, καθώς και στην τακτική παρουσία του εκτός ωραρίου σε

5 εφημερίες/κατ επίκληση αγγειοπλαστικές σε οξέα στεφανιαία σύνδρομα, οι οποίες προτείνεται να αποτελούν περίπου το ένα τρίτο της συνολικής του εμπειρίας. Η κλινική απόδοση του εκπαιδευόμενου θα εποπτεύεται από εκπαιδευτές επεμβατικούς καρδιολόγους και θα περιλαμβάνει: Συμμετοχή στο σχεδιασμό των επεμβάσεων, με αξιολόγηση των ενδείξεων και αντενδείξεων και εκτίμηση του σχετικού κινδύνου, με βάση τα κλινικά και αγγειογραφικά δεδομένα Χειρισμό του ασθενούς κατά την εισαγωγή του, ενημέρωση του για τους πιθανούς κινδύνους και την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα της επέμβασης, ευθύνη της προεπεμβατικής φαρμακευτικής αγωγής και σχεδιασμό των ενδεικνυόμενων αναίμακτων εξετάσεων και λειτουργικών δοκιμασιών Διενέργεια ενδοστεφανιαίων επεμβάσεων με προοδευτική αύξηση τον αριθμού και του επιπέδου δυσκολίας. O εκπαιδευόμενος καλό είναι να ολοκληρώσει 200 τουλάχιστον ενδοστεφανιαίες επεμβάσεις ως πρώτος ή μόνος χειριστής στην διάρκεια της διετούς εκπαίδευσης. Ο εκπαιδευόμενος θα συμμετέχει ως δεύτερος χειριστής σε σύμπλοκες στεφανιαίες βλάβες (διχασμοί, βλάβες με παρουσία θρόμβου, χρόνιες αποφράξεις, διάχυτη νόσος, ιδιαίτερα ασβεστωμένες βλάβες) ενώ παράλληλα θα εκτελεί ως πρώτος ή μόνος χειριστής τις απλούστερες και σε επόμενο στάδιο θα ενεργήσει ως πρώτος χειριστής σε σύμπλοκες στενώσεις. Όλες οι επεμβάσεις θα αναλύονται με τον υπεύθυνο εκπαιδευτή του πριν και μετά τη διενέργεια των επεμβάσεων Χειρισμό του ασθενούς μετά την επέμβαση, με ευθύνη στην έγκαιρη αναγνώριση τυχόν επιπλοκών

6 Συμμετοχή στον καθορισμό της φαρμακευτικής αγωγής τόσο πριν, κατά την διάρκεια της επέμβασης και για το διάστημα νοσηλείας του ασθενούς όσο και κατά την έξοδο του Εξοικείωση με απεικονιστικές και λειτουργικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στο Αιιμοδυναμικό Εργαστήριο (ενδοστεφανιαίο υπερηχογράφημα, ενδοστεφανιαία μέτρηση πίεσης) Συμμετοχή στις εβδομαδιαίες συναντήσεις του Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου, όπου θα συζητούνται οι ενδείξεις για ενδοστεφανιαία επέμβαση σε συγκεκριμένους ασθενείς, ενδιαφέρουσες περιπτώσεις και επιπλοκές που τυχόν συνέβησαν. Όσον αφορά στις επιπλοκές θα αναλύονται τυχόν λανθασμένες προσεγγίσεις και θα εξάγονται συμπεράσματα τόσο για την αποφυγή τους στο μέλλον όσο και για την βέλτιστη αντιμετώπιση τους όταν συμβούν. Συμμετοχή στις ερευνητικές δραστηριότητες του Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου, με ευθύνη καταγραφής στοιχείων των επεμβάσεων στην οικεία βάση δεδομένων, καθώς και επεξεργασία δεδομένων και παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε εθνικά και διεθνή συνέδρια. Η επάρκεια της πρακτικής άσκησης θα τεκμαίρεται από την διατήρηση βιβλίου καταγραφής των επεμβάσεων που συμμετείχε ο εκπαιδευόμενος, όπου θα είναι σαφής η παρουσία του ως πρώτου, δεύτερου ή μόνου χειριστή. Από το ίδιο βιβλίο ή την βάση δεδομένων του Εργαστηρίου πρέπει να μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για τον αριθμό των επειγουσών επεμβάσεων και των σύμπλοκων βλαβών τις οποίες διενήργησε, τυχόν επιπλοκές των επεμβάσεων αυτών και η επάρκεια του εκπαιδευόμενου στην αντιμετώπισή τους.

7 Συνεχιζόμενη εκπαίδευση/επάρκεια του επεμβατικού καρδιολόγου Προτείνεται η επάρκεια του επεμβατικού καρδιολόγου να τεκμαίρεται από την διενέργεια ικανού αριθμού ενδοστεφανιαίων επεμβάσεων (τουλάχιστον 50 ανά έτος) με καταγραφή τόσο των επεμβάσεων όσο και των επιπλοκών που συνέβησαν. Αναμένεται παράλληλα διαρκής ενημέρωση ως προς τις νεώτερες μεθόδους αντιμετώπισης με παρακολούθηση ή συμμετοχή σε συνέδρια σχετικά με την Επεμβατική Καρδιολογία συνολικής διάρκειας τουλάχιστον 20 ωρών ετησίως.