Επιδημιολογικές τάσεις ακμής. Σταμάτης Γρηγορίου Δερματολόγος Αφροδισιολόγος

Transcript

1 Επιδημιολογικές τάσεις ακμής Σταμάτης Γρηγορίου Δερματολόγος Αφροδισιολόγος

2 Ακμή Η συχνότερη δερματολογική διαταραχή 80% των ατόμων από ετών παρουσιάζουν κάποια μορφή ακμής (Ήπια ή σοβαρή) W. Bergfelf JAAD. 32(5)S1; 1995

3 Ακμή Φυσική εξέλιξη Έναρξη Κορύφωση Τέλος Άνδρες 15 ετών ετών ετών Γυναίκες 13 ετών ετών ετών * Σε 5% στις γυναίκες και 1% στους άντρες η ακμή μπορεί να παραμείνει σε ήπια μορφή μέχρι την ηλικία 40 ετών

4 Επιδημιολογία Ακμής

5 Διαφορές στην ηλικιακή κατανομή Αποτελεί αντικείμενο συζήτησης κατά πόσο έχει αυξηθεί το ποσοστό γυναικών μεγαλύτερης ηλικίας με επίμονη ακμή Μόνο σε μελέτες τύπου Framingham μπορούμε να έχουμε αξιόπιστες μετρήσεις

6 Ηλικία Elewski et al JAAD 2008 Cunliffe et Gould BMJ 1979 Γυναίκες Ανδρες Γυναίκες Άνδρες % 42.5% % 20.1% % 12.0% 5% 3% % 7.3% 8% 6%

7 Ακμή ενηλίκων 280 Ινδοί ασθενείς με ακμή >25 ετών 82% γυναίκες, 17% άνδρες Στο 73% επίμονη ακμή από την εφηβεία, στο 26% όψιμη έναρξη Κυριαρχία φλεγμονωδών βλαβών, ελάχιστοι φαγέσωρες Αίτια άγνωστα Khunger and Kumar, Indian J DVL 2012;78:335-41

8 Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Η επίπτωση στους Καυκάσιους είναι η ίδια από τις ΗΠΑ μέχρι την Αυστραλία Η επίπτωση στην Αφρική μικρότερη Ratnam AV BJD 1979;101: αλλά αυξάνεται Kane A Int J Dermatol 2007;46 S1:36-38 Πληθυσμοί της Αφρικής εμφανίζουν μικρότερο επιπολασμό ακμής συγκριτικά με τους μετανάστες απογόνους τους Park R BJD 1979;101:449-53

9 Kane A et al. Epidemiologic, clinical, and therapeutic features of acne in Dakar, Senegal Int J Dermatol 2007;46:36-38 Μέσος όρος έναρξης τα 25 έτη 75% γυναίκες 75% ανύπαντρες 76% φλεγμονώδη στοιχεία μόνο 12% κυστικά 67% διαταραχές μελάχρωσης

10 Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Μικρότερη στους Ιάπωνες σε παλαιότερες μελέτες αλλά πρόσφατες μελέτες στη Σιγκαπούρη και Κίνα παρόμοια επίπτωση με των δυτικών Wei B JEADV 2010; 24:953-7 Tan HH BJD 2007;156:547-51

11 Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Στους Ινουί μηδενική επίπτωση και εξισώνεται με την δυτικοποίηση του τρόπου ζωής Bendiner E Hosp Pract 1974;9: Στους τροφοσυλλέκτες Ινδιάνους της Παραγουάης και σε ένα πληθυσμό ιθαγενών της Ν Γουινέας επιπολασμός 0% Cordain L Arch Deermatol 2002;9: Αποδόθηκε από τους συγγραφείς κύρια στη χαμηλή γλυκαιμική δίαιτα

12 Διαφορές ανάλογα με τη φυλή Όμως σε άλλους ιθαγενείς της Ν Αμερικής π.χ. στους γηγενείς ινδιάνους του Περού 28% Freyre EA J Adolesc Health 1998;22:480-4 Στους Ινδούς 50% αγόρια και 38% στα κορίτσια ηλικίας ετών Pandey SS Ind J Dermatl 1983;28:109-10

13 Επιδημιολογία στον ελληνικό πληθυσμό 316 μαθητές Λυκείου Μέση ηλικία 16.01±1.24 ετών Επιπολασμός ακμής 59.2% Μόνο πρόσωπο 31.6% Μόνο ράχη 10.7% Πρόσωπο+Ράχη 57.8% Rigopoulos et al JEADV 2007;21:806-10

14 Επιδημιολογία στον ελληνικό πληθυσμό Βλατίδες-φλύκταινες 60% ασθενών Ανοιχτοί φαγέσωρες 46% Κλειστοί φαγέσωρες 22% Κύστεις 16%

15 Πηγές ενημέρωσης των Ελλήνων εφήβων

16 Ποιοι πάνε στο δερματολόγο Αγόρια και κορίτσια επισκέπτονται δερματολόγο με την ίδια συχνότητα Μεγαλύτερες ηλικίες επισκέπτονται συχνότερα 41.7% είχε επισκεφτεί δερματολόγο τουλάχιστον 1 φορά

17 Συχνότερα χορηγούμενες θεραπείες 37% είχε πάρει συνταγή από δερματολόγο 50% είχε αγοράσει προιόντα από φαρμακείο χωρίς συνταγή 28% είχε αγοράσει προιόντα από σουπερμάρκετ 60.4% είχε κάνει τοπική αγωγή 18.7% είχε πάρει συστηματική αγωγή

18 Θεωρούμενοι επιβαρυντικοί παράγοντες

19 Θεωρούμενοι βελτιωτικοί παράγοντες Συχνό πλύσιμο 80% Ηλιοθεραπεία 38% Επαρκείς ώρες ύπνου 18%

20 Θεωρούμενοι επιβαρυντικοί και βελτιωτικοί παράγοντες Lello et al Μαθητές Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, στρες, ιδρώτας Tan et al Ασθενείς Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, μικρόβια Rasmussen et al Ασθενείς Υγιεινή, δίαιτα, στρες Smithard et al Μαθητές Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, μικρόβια Niemeier et al Ασθενείς Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα Al Hoqail Φοιτητές Δίαιτα, στρες, μικρόβια Green et al Εκτοετείς Φοιτητές Ιατρικής Harisson et al Ιατροί Βελτίωση με ήλιο Αλκοόλ, κάπνισμα, υγιεινή, δίαιτα, στρες Brajac et al Ασθενείς και γιατροί Ορμόνες, υγιεινή, κληρονομικότητα, δίαιτα, στρες, ιδρώτας

21 Κακοποίηση βλαβών 60% στον Ελληνικό πληθυσμό συνηθίζουν να κακοποιούν τις βλάβες 15% στον Ελληνικό πληθυσμό ανέφεραν κνησμό. Οι περισσότεροι ασθενείς που κακοποιούν τις βλάβες δεν εμφανίζουν κατάθλιψη ή άλλη ψυχιατρική διαταραχή Bach M Psychosom Psychother 1993;60:207-10

22 Επίδραση στον ψυχισμό Οι έφηβοι με ακμή εμφανίζουν συχνά καταθλιπτικά συμπτώματα, μειωμένη αυτοεκτίμηση. Halvorsen J Invest Dermatol 2010 Το 25% έχει αυτοκτονικό ιδεασμό! Rehn LM JEADV 2009;23:1294-7

23 Επίδραση στον ψυχισμό στον Ελληνικό πληθυσμό Tasoula et al An Bras Dermatol 2012;87:862-9

24 Ακμή και κάπνισμα Υπάρχουν έρευνες που έδειξαν θετική συσχέτιση ακμής-καπνίσματος Η συσχέτιση αφορά και γραμμική εξάρτηση της βαρύτητας της ακμής από τον αριθμό τσιγάρων που καπνίζονται ημερησίως Schafer T. BJD 2001;145:100-4

25 Ακμή και κάπνισμα Υπάρχουν και άλλες έρευνες που δεν τεκμηριώνουν επιβαρυντική επίδραση του καπνίσματος στον επιπολασμό της ακμής Mills CM Clin Exp Dermatol 1993;19:100-1 Firooz A BMC Dermatol 2005;5:2 Στον ελληνικό πληθυσμό δεν τεκμηριώθηκε το κάπνισμα ως επιβαρυντικός παράγοντας για την εμφάνιση ακμής

26 Ακμή και κάπνισμα Η τεκμηριωμένη συσχέτιση παρουσιάζει μεθοδολογικά προβλήματα δεδομένου ότι η ηλικία έναρξης καπνίσματος είναι ίδια ή μεγαλύτερη της ηλικίας εμφάνισης της ακμής Επιπλέον η αθροιστική δράση του καπνίσματος μετά από κάποια χρόνια συνδυάζεται με τις ηλικίες αποδρομής της ακμής

27 Ακμή και διατροφή H ακμή δεν σχετίζεται με την παχυσαρκία Bourne S. BMJ 1956;1: Τροφές με υψηλά ω-3 λιπαρά οξέα συνδυάζονται με λιγότερο λιπαρό δέρμα και μικρότερο αριθμό φαγεσώρων Logan AC Arch Dermatol 2003;139:941-2 Δίαιτες με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο φαίνεται να οδηγούν σε βελτίωση της ακμής Smith RN Am J Clin Nutr 2007;86: Γαλακτοκομικά και μάλιστα αποβουτυρωμένων προιόντων οδηγούν σε ψηλότερο επιπολασμό ακμής Adebamowo CA JAAD 2008;58:787-93

28 Διατροφή και ανδρογόνα Το χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο της τροφής σχετίζεται με καθυστερημένη εμμηναρχή Frisch R. N Eng J Med 1980;303:17-19 Η ηλικία της εμμηναρχής ανέβηκε στα 16 έτη το 1970 έναντι 12 ετών το 1835 Frisch R. Pediatrics 1972;50: Σε πενταετή μελέτη 871 κοριτσιών τεκμηριώθηκε συσχέτιση του αριθμού φαγεσώρων με πρώιμη εμμηναρχή και υψηλή DHEA-S Lucky AW Arch dermatol 1994;130:308-14

29 Ρετινόλη και ψευδάργυρος Οι ασθενείς με ακμή έχουν χαμηλότερα επίπεδα δεσμευτικής της ρετινόλης πρωτείνης και Zn Michaelsson G. Arch Dermatol 1977; Υπάρχουν αναφορές για εξάρσεις ακμής σε ασθενείς υπό παρεντερική διατροφή πτωχής σε Zn Van Vloten Dermatologica 1978;156: Ωστόσο η βελτίωση της ακμής μετά χορήγηση Zn και ρετινόλης ήταν ίδια με την ομάδα ελέγχου Michaelsson G. Arch Dermatol 1977;

30 Γενετικοί παράγοντες Μελέτες διδύμων και οικογενούς επίπτωσης δείχνουν τον καθοριστικό ρόλο των γενετικών παραγόντων στην παθογένεια της ακμής Μελέτες διδύμων προσφέρουν το πλεονέκτημα της ομοιογένειας των περιβαλλοντικών παραγόντων

31 Μελέτες διδύμων Επιπολασμός στο 98% των μονοζυγωτικών διδύμων έναντι 46% των διζυγωτικών Swale V BJD 1998;139:15-6 Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι εμφανίζουν συχνότερα ακμή στην ίδια ηλικία Palatsi R Acta Dermatovenereologica 1979;59: Οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι εμφανίζουν συχνότερα κεραυνοβόλο ακμή Darley CR J R Soc Med :328-30

32 Μελέτες διδύμων Άλλες μελέτες δείχνουν ίση επίπτωση ακμής σε ζευγάρια μονοζυγωτικών και διζυγωτικών διδύμων Οι μόνοι παράγοντες κινδύνου που τεκμηριώθηκαν να σχετίζονται στατιστικά με μεγαλύτερη επίπτωση ακμής ήταν η χρήση αντισυλληπτικών και η υψηλή γλυκόζη νηστείας Bataille V J Invest dermatol 2002;119:

33 Κληρονομικότητα Οι συγγενείς ασθενών με ακμή έχουν 4 φορές μεγαλύτερο σχετικό κίνδυνο να εμφανίσουν ακμή Goulden V. BJD 1999;141: Η κληρονομικότητα σε μελέτες διδύμων ποικίλλει από 50-90% Kirk KM. Twin Res 2001;4:190

34 Χρησιμότητα των επιδημιολογικών ερευνών (1) Προσφέρουν γνώσεις για τον τρόπο σκέψης και τις ανάγκες του ασθενούς Βοηθούν το δερματολόγο να περάσει τις σημαντικές πληροφορίες Βοηθούν στο σχεδιασμό θεραπευτικών μελετών

35 Χρησιμότητα των επιδημιολογικών ερευνών (2) Οδηγούν στη διατύπωση υποθέσεων για την ύπαρξη πιθανών παθογενετικών παράγοντων που μπορούν να εξηγήσουν συνδυαστικά τα επιδημιολογικά δεδομένα

36 Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες Μελέτες διδύμων 80% επιπολασμός σε δυτικές κοινωνίες Οικογενής επίπτωση μηδενική επίπτωση σε μη δυτικοποιημένες κοινωνίες Υποτροπή μετά ισοτρετινοίνη Γονίδια ΑΚΜΗ Περιβάλλον

37 Ευχαριστώ για για την προσοχή σας σας