ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ Παράγραφος 2.1 Η σύγχρονη επιχείρηση Παραγωγική Διαδικασία Παράγραφος 2.2 Μορφές επιχειρήσεων Κριτήρια Ταξινόμησης φύση άνθρωπος εργαλεία έδαφος εργασία κεφάλαιο Εμπορεύματα Προϊόντα Υπηρεσίες Στις σύγχρονες κοινωνίες η διεργασία της παραγωγής γίνεται στις επιχειρήσεις. Είδος Ιδιοκτησίας 1. Ιδιωτικές 2. Δημόσιες Τομέας Δραστηριότητας 1. Πρωτογενής Τομέας 2. Δευτερογενής Τομέας 3. Τριτογενής Τομέας Μέγεθος 1. Πολύ μικρές 2. Μικρές 3. Μεσαίες 4. Μεγάλες ως αυτόνομη και αυτοτελής μορφή ιδιοκτησίας Παραδείγματα : Επιχείρηση βασική μονάδα παραγωγής αναλαμβάνει την πρωτοβουλία για την παραγωγή εμπορευμάτων Νομική Μορφή 1.Ατομικές 2.Εταιρείες α) Ομόρρυθμη β) Ετερρόρυθμη γ) Ε.Π.Ε. δ) Α.Ε. (α) Το είδος της ιδιοκτησίας Κριτήριο Ταξινόμησης Ιδιοκτήτης Επιχείρησης Αυτοκινητοβιομηχανία Ταξιδιωτικό γραφείο Τράπεζα Βιοτεχνία ενδυμάτων Συνεργείο αυτοκινήτων Κατασκευαστική εταιρεία Αγροτικές & κτηνοτροφικές μονάδες Κατάστημα ρούχων Εστιατόριο Δημόσιες Ο ιδιοκτήτης είναι το κοινωνικό σύνολο. Διάκριση (με βάση την ιδιοκτησία) Ιδιωτικές Ο ιδιοκτήτης είναι ιδιώτης. Μικτές Κοινή ιδιοκτησία κράτους ή Ο.Τ.Α. και ιδιωτών. Κράτος Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Σελίδα 1 από 9

2 Μερική Κρατικοποίηση Το κράτος αγοράζει τμήμα του κεφαλαίου μιας ιδιωτικής επιχείρησης. Συνήθως στις μικτές επιχείρησεις, το κράτος διατηρεί το δικαίωμα να ορίζει τη διεύθυνση και να αναλαμβάνει τη διαχείριση. (β) Η νομική μορφή Κριτήριο Ταξινόμησης Δικαιώματα Εταίρων Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε.) Μικτές Μερική Ιδιωτικοποίηση Το κράτος πουλάει τμήμα του κεφαλαίου μιας δημόσιας επιχείρησης σε ιδιώτες. εξαρχής από κοινού ίδρυση Σύμπραξη ιδιωτικών και κρατικών κεφαλαίων και κοινή ιδιοκτησία. Διάκριση (με βάση τα δικαιώματα υποχρεώσεις των εταίρων) Ατομικές Ιδιοκτήτης είναι μόνο ένα άτομο Εταιρείες Ιδιοκτήτες είναι δύο ή περισσότερα άτομα Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε.) Ετερόρρυθμη Εταιρεία (Ε.Ε.) Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Ανήκει σε δύο ή περισσότερους εταίρους ο καθένας εκ των οποίων συνεισφέρει τμήμα του συνολικού κεφαλαίου (μερίδιο). Τα μερίδια μπορεί να είναι ίσα ή άνισα. Όλοι οι εταίροι, ανεξαρτήτως μεριδίου, έχουν απεριόριστη ευθύνη για τις υποχρεώσεις της εταιρείας, δηλαδή δεν περιορίζεται στο μερίδιο που έχουν εισφέρει, αλλά φτάνει μέχρι την ατομική τους περιουσία. Οι ομόρρυθμοι εταίροι διαχειρίζονται και εκπροσωπούν την εταιρεία όμως έχουν πλήρη και απεριόριστη ευθύνη για τις υποχρεώσεις της εταιρείας. Οι ετερόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται για τις υποχρεώσεις της εταιρείας μέχρι του ποσού της συνεισφοράς τους, αλλά δεν έχουν δικαίωμα διαχείρισης και εκπροσώπησης της εταιρείας. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) Όλοι οι εταίροι ευθύνονται μόνο για το μερίδιο που έχουν εισφέρει στην εταιρεία. Το κεφάλαιο της εταιρείας χωρίζεται σε μερίδια και κάθε εταίρος παίρνει τόσα μερίδια, όση είναι η συνεισφορά του στην εταιρεία. Τα εταιρικά μερίδια των Ε.Π.Ε. δεν μετατρέπονται σε μετοχές, αλλά μπορούν να μεταβιβαστούν (πώληση, κληρονομιά, δωρεά) σε άλλους εταίρους ή τρίτους, συνήθως με τη σύμφωνη γνώμη των υπόλοιπων εταίρων. Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Όλοι οι εταίροι ευθύνονται μόνο για το χρηματικό ποσό που έχουν εισφέρει στην εταιρεία. Το κεφάλαιο της εταιρείας χωρίζεται σε μετοχές, που αποτελούν την ιδιοκτησία της εταιρείας. Οι μετοχές των Α.Ε. μπορούν να μεταβιβαστούν ελεύθερα ή και να αγοραστούν ή να πωληθούν στο χρηματιστήριο (χρηματιστήριο αγορά μετοχών και ομολόγων). Η Α.Ε. διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο που το εκλέγει η Γενική Συνέλευση των μετόχων. Στη Γενική Συνέλευση κάθε μέτοχος έχει τόσες ψήφους, όσες και οι μετοχές που έχει. Στη Γενική Συνέλευση το Διοικητικό Συμβούλιο απολογείται για το έργο που έχει κάνει, αλλά και ζητάει την έγριση για τον προγραμματισμό των όσων θα κάνει το επόμενο χρονικό διάστημα. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει ποιος θα είναι ο Γενικός Διευθυντής ή Διευθύνων Σύμβουλος που θα διευθύνει καθημερινά την εταιρεία. Ο Γενικός Διευθυντής μπορεί να είναι μέτοχος της εταιρείας ή και όχι. Ένα τμήμα των κερδών της εταιρεία, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης μοιράζεται στους μετόχους. Το κέρδος που μοιράζεται σε κάθε μετοχή ονομάζεται μέρισμα. Στις Δημόσιες Ανώνυμες Εταιρείες το Διοικητικό Συμβούλιο ορίζεται με απόφαση του κοινοβουλίου ή της κυβέρνησης. (γ) Ο τομέας δραστηριότητας της επιχείρησης Κριτήριο Ταξινόμησης Παραγόμενο Προϊόν Ετερόρρυθμη Εταιρεία (Ε.Ε.) Υπάρχουν ομόρρυθμοι εταίροι και ετερόρρυθμοι εταίροι. Σελίδα 2 από 9

3 Διάκριση (με βάση το παραγόμενο προϊόν) Παράγραφος 2.3 Η παραγωγική διαδικασία Πρωτογενή Τομέα Γεωργός Κτηνοτρόφος Ψαράς Υλοτόμος Κυνηγός Δευτερογενή Τομέα Εξόρυξη λιγνίτη Άντληση πετρελαίου Βιομηχανία τροφίμων & ποτών Υφαντήρια Ανακύκλωση ΔΕΗ ΕΥΔΑΠ ΔΕΠΑ Κατασκευές σπιτιών & δρόμων Τριτογενή Τομέα Τουρισμός Εμπορικά Καφενεία Ξενοδοχεία Εστιατόρια Μεταφορικές ΟΤΕ Τράπεζες Ασφάλειες Φροντιστήρια Νοσοκομεία Δημόσιες υπηρεσίες Δικηγόροι Ιατροί Λογιστές Παραγωγική Διαδικασία: η διαδικασία μετατροπής των εμπορευμάτων σε διαφορετικού είδους εμπορεύματα. Πρώτες Ύλες Παραγωγική Διαδικασία Ανθρώπινη Εργασία γίνεται με αποτελούν Συντελεστές Παραγωγής Μέσα Παραγωγής ή Κεφαλαιουχικός Εξοπλισμός (δ) Το μέγεθος της επιχείρησης Κριτήριο Ταξινόμησης Αριθμός Εργαζομένων Διάκριση (με βάση τον αριθμό των εργαζομένων) Συντελεστές Παραγωγής εισροές Πολύ Μικρές Μικρές Μεσαίες Μεγάλες Παραγωγική Διαδικασία εκροές Προϊόντα ή Υπηρεσίες Το μέγεθος των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου 3522/2006, ορίζεται ως ακολούθως: Είδος Επιχείρησης Αριθμός Εργαζομένων Πολύ Μικρή Επιχείρηση εργαζόμενοι < 10 Μικρή Επιχείρηση 10 εργαζόμενοι < 50 Πρώτες Ύλες: τα εμπορεύματα που ενσωματώνονται (περιέχονται, συνθέτουν) στο νέο εμπόρευμα. Ανθρώπινη Εργασία: η καταβολή ανθρώπινης προσπάθειας, σωματικής ή πνευματικής, για την παραγωγή ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Μέσα Παραγωγής ή Κεφαλαιουχικός Εξοπλισμός: τα εμπορεύματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την παραγωγική διαδικασία. Μεσαία Επιχείρηση 50 εργαζόμενοι < 250 Μεγάλη Επιχείρηση εργαζόμενοι 250 Σελίδα 3 από 9

4 Παραγωγική Διαδικασία Τραπεζιού Πρώτες Ύλες δέντρα ξυλεία καρφιά κόλλες για ξύλο βερνίκια για λούστρο 1 ο Στάδιο κοπή δέντρων και επεξεργασία ξύλου 2 ο Στάδιο μεταφορά ξύλου και κατασκευή τραπεζιού 3 ο Στάδιο μεταφορά και πώληση τραπεζιού Ανθρώπινη Εργασία σχεδιασμός τραπεζιού (μορφή, διαστάσεις, συναρμολόγηση) κοπή ξύλου λείανση ξύλου καρφώματα κολλήματα χρωματισμός λουστράρισμα έλεγχος ποιότητας συσκευασία αποθήκευση μεταφορά πώληση Μέσα Παραγωγής ή Κεφαλαιουχικός Εξοπλισμός εργαλεία (τσεκούρια, πριόνια, σφυριά, κοπίδια) μηχανήματα (κοπής, λείανσης, λουστραρίσματος) μεταφορικά μέσα (φορτηγά, πλοία, τρένα) οικήματα και αποθήκες (φύλαξης και προστασίας) συσκευές Η τριπλή λειτουργία των επιχειρήσεων 1. Η απόκτηση, μέσω μιας σειράς ανταλλαγών, των υλικών εμπορευμάτων και της ανθρώπινης εργασίας που απαιτούνται για την παραγωγή. 2. Ο αποτελεσματικός συνδυασμός της εργασίας με τα μέσα παραγωγής για το μετασχηματισμό των πρώτων υλών σε τελικά προϊόντα που πρόκειται να πουληθούν στην αγορά. Επίσης, κάθε επιχείρηση: Συντονίζει τις εργασίες της με τις εργασίες των επιχειρήσεων που προμηθεύουν πρώτες ύλες και μέσα παραγωγής καθώς και με τις επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν να πουλήσουν το προϊόν της και να το διαθέσουν στον καταναλωτή. Προσλαμβάνει και απασχολεί εργαζόμενους, οι οποίοι διαθέτουν τις κατάλληλες γνώσεις, ώστε να συμβάλλουν στην παραγωγή του προϊόντος. Αναλαμβάνει το σχεδιασμό του προϊόντος, ελέγχει την ποιότητα και φροντίζει να γίνει γνωστό το προϊόν και τα χαρακτηριστικά του στους καταναλωτές. Παράγραφος 2.4 Οι κίνδυνοι και οι υποχρεώσεις της επιχείρησης Κίνδυνοι Κράτος πληρωμη μισθού Προμηθευτές Λειτουργίες Επιχείρησης προκύπτουν Πελάτες προς Εργαζόμενους προς Εργαζόμενους συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας Κοινωνικό Σύνολο σεβασμός δικαιωμάτων 3. Ο σχεδιασμός, συντονισμός και έλεγχος των επιμέρους δραστηριοτήτων που αναλαμβάνει να εκτελέσει κάθε εργαζόμενος. Σελίδα 4 από 9

5 προς Προμηθευτές πρώτων υλών, μέσων παραγωγής, υπηρεσιών (νομικά, λογιστικά, διαφήμιση, τραπεζικά) πληρωμή αντιτίμου στις προθεσμίες που έχουν συμφωνηθεί δεν προέβλεψε σωστά τις επιθυμίες και τη δυνατότητα των καταναλωτών να αγοράσουν το προϊόν της ή διότι απρόβλεπτα γεγονότα (τεχνολογικές μεταβολές, απεργίες, θεομηνίες) δεν της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει τα σχέδιά της. Κέρδος: το αντιστάθισμα (η αμοιβή) για τις υποχρεώσεις και τους κινδύνους που αναλαμβάνει η επιχείρηση. Παράγραφος 2.5 Το κίνητρο της παραγωγής ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ α ν α λ α μ β ά ν ε ι προς Πελάτες παράδοση εμπορεύματος στην τιμή, την ποιότητα, την ποσότητα και στους χρόνους που έχουν συμφωνηθεί Κινδύνους π ρ ο σ δ ο κ ώ ν τ α ς ΚΕΡΔΗ Οικονομικό Αποτέλεσμα = Έσοδα Κόστος πληρωμη φόρων προς Κράτος παροχή στατιστικών πληροφοριών για τις δραστηριότητές της Έσοδα > Κόστος Οικονομικό Αποτέλεσμα: ΚΕΡΔΟΣ Έσοδα < Κόστος Οικονομικό Αποτέλεσμα: ΖΗΜΙΑ Έσοδα = Πωλούμενη Ποσότητα x Τιμή Πώλησης ΕΣΟΔΑ = ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ε ξ α ρ τ ώ ν τ α ι προς Κοινωνικό Σύνολο Πωλούμενη Ποσότητα Τιμή Πώλησης προστασία περιβάλλοντος εγγύηση ποιότητας προϊόντων Κόστος: δαπάνες (πληρωμές) για την παραγωγή συγκεκριμένης ποσότητας προϊόντος. ΚΟΣΤΟΣ ασφαλής καταστροφή βλαπτικών ουσιών παραγωγής Συντελεστές Παραγωγής Επιχειρηματικότητας Αν η επιχείρηση δεν μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, τότε αντιμετωπίζει οικονομική αποτυχία και τις νομικές συνέπειες των παραλείψεών της. Επιχειρηματικός Κίνδυνος: ο κίνδυνος να μην μπορέσει η επιχείρηση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, επειδή Σελίδα 5 από 9

6 ΚΟΣΤΟΣ (Συντελεστών Παραγωγής) ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Έδαφος Αγορά πρώτων υλών, ενοίκια οικοπέδων Εργαλεία Αγορά εργαλείων, μηχανημάτων, συσκευών Εργασία Μισθοί εργαζομένων, ασφαλιστικές εισφορές ΠΡΩΤΕΥΟΝ Κέρδος ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ Έλεγχος Αγοράς Παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας Δημόσια εικόνα επιχείρησης ΚΟΣΤΟΣ (Επιχειρηματικότητας) ΚΕΡΔΗ Πληρωμές λογαριασμών (ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ), δανείων, φόρων Δαπάνες προστασίας περιβάλλοντος (φίλτρα, καμινάδες κλπ) Δαπάνες συσκευασίας, μεταφοράς, αποθήκευσης προϊόντων ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ Μεγαλύτερο εισόδημα ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Επενδύσεις για αγορά νέων μηχανημάτων και άνοιγμα νέων καταστημάτων ΖΗΜΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ (μη κερδοσκοπικές) κ α λ ύ π τ ε τ α ι Ιδιοκτήτες (επιπλέον εισφορές) Τράπεζες (δάνεια) Αν μια επιχείρηση εμφανίζει για μεγάλο χρονικό διάστημα ζημίες, τότε χρεωκοπεί και σταματάει τη λειτουργία της. ΚΙΝΗΤΡΑ εξυπηρέτηση κοινωνικού συνόλου βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ καλύπτουν το κόστος λειτουργίας από τα έσοδά τους δέχονται κρατικές επιχορηγήσεις ΣΤΟΧΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Μεγιστοποίηση Κέρδους Ελαχιστοποίηση Ζημίας ΔΗΜΟΣΙΕΣ Δημόσια σχολεία Δημόσια νοσοκομεία Αστυνομία ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ Ιδιωτικά σχολεία Ιδιωτικές κλινικές Εταιρείες Security Σελίδα 6 από 9

7 ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ Δεν υπήρχε το κίνητρο του κέρδους Σκοπός της παραγωγής ήταν η άμεση κατανάλωση των προϊόντων Παράγραφος 2.6 Η οργάνωση της σύγχρονης επιχείρησης Παράγραφος Η δομή της επιχείρησης Θέσεις Εργασίας: οι θέσεις (τα πόστα) στις οποίες κατανέμονται (μοιράζονται) οι άνθρωποι με βάση τα προσόντα τους, για να γίνουν οι εργασίες της επιχείρησης προκειμένου αυτή να επιτύχει τους σκοπούς της Καθήκοντα ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Θέση Εργασίας αντιστοιχεί που απασχολούν έναν εργαζόμενο (ιδιοκτήτης) κάνουν κατανομή του χρόνου εργασίας στις διάφορες θέσεις, για να ανταποκριθεί η επιχείρηση στις υποχρεώσεις της. Οργανόγραμμα: γραφική απεικόνιση του τρόπου με τον οποίο κατανέμεται το προσωπικό (οι εργαζόμενοι) στα διάφορα τμήματα της επιχείρησης Τμήμα Προμηθειών ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ Υπάρχει το κίνητρο του κέρδους Σκοπός της παραγωγής είναι η ανταλλαγή των προϊόντων Στόχος Η οικονομικότερη προμήθεια των πρώτων υλών και των μέσων παραγωγής (κεφαλαιουχικός εξοπλισμός) Έρευνα αγοράς για τις επιχειρήσεις που πωλούν τις πρώτες ύλες και τα μέσα παραγωγής (κεφαλαιουχικός εξοπλισμός) Αγορά μέσων παραγωγής (κεφαλαιουχικός εξοπλισμός) και πρώτων υλών με βάση: την ποιότητα την ποσότητα τις τιμές τους χρόνους παράδοσης Τμήμα Αποθήκης Στόχος Προφύλαξη των πρώτων υλών, των μέσων παραγωγής (κεφαλαιουχικός εξοπλισμός) και των ημιτελών ή τελικών προϊόντων από την καταστροφή, τις καιρικές συνθήκες και την κλοπή Αποθήκευση πρώτων υλών, μέσων παραγωγής και τελικών ή ημιτελών προϊόντων Φύλαξη πρώτων υλών, μέσων παραγωγής και τελικών ή ημιτελών προϊόντων Διάθεση πρώτων υλών, μέσων παραγωγής και τελικών ή ημιτελών προϊόντων Έλεγχος αποθεμάτων και ενημέρωση διοίκησης Τμήμα Πωλήσεων Στόχος Πώληση προϊόντων ή υπηρεσιών που παράγει η επιχείρηση σε άλλες επιχειρήσεις ή στον τελικό καταναλωτή Έρευνα αγοράς για τις προτιμήσεις των καταναλωτών Έρευνα αγοράς για τις τιμές των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων Προετοιμασία διαφημιστικών εκστρατειών Αποστολή προϊόντων ή υπηρεσιών σε εκθέσεις Εκτύπωση τιμοκαταλόγων παρουσίασης των προϊόντων Προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών σε επιχειρήσεις και διαπραγμάτευση με τους αγοραστές για πολιτικές πωλήσεων με έκπτωση, με πίστωση ή με δόσεις Τμήμα Σχεδιασμού Δημιουργία υπάρχουσας ποικιλίας καθώς και νέων τύπων προϊόντων ή υπηρεσιών, ώστε να είναι ελκυστικά στον καταναλωτή Παρακολούθηση σχεδίων από ανταγωνιστές, ειδικά περιοδικά και εκθέσεις Τμήμα Παραγωγής Επεξεργασία πρώτων υλών Συναρμολόγηση και τελειοποίηση προϊόντος Συσκευασία και αποθήκευση προϊόντος Τμήμα Λογιστηρίου Παρακολούθηση οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης Συγκέντρωση τιμολογίων και αποδείξεων από αγορές και πωλήσεις Προγραμματισμός πληρωμών: προμηθευτών δανείων που έχουν συναφθεί με τράπεζες αμοιβών προσωπικού φόρων Σελίδα 7 από 9

8 υπόλοιπων υποχρεώσεων (ενοίκια, ασφαλιστικές εισφορές, λογαριασμοί ηλεκτρικού, τηλεφώνου, νερού) Τμήμα Προσωπικού Πρόσληψη προσωπικού Τοποθέτηση προσωπικού στα διάφορα τμήματα Μισθοδοσία Προαγωγές Απολύσεις Προγραμματισμός αδειών Προγραμματισμός και υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης, τεχνικής κατάρτισης και εξειδίκευσης του προσωπικού Καθιέρωση και έλεγχος εφαρμογής εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας Διαπραγμάτευση με εκπροσώπους των εργαζομένων Τήρηση των όρων των συλλογικών συμβάσεων εργασίας Διάφορα Τμήματα Τμήμα υγιεινής και ασφάλειας για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων από φύλακες, θυρωρούς, κλητήρες και για τον καθαρισμό και την υγιεινή των χώρων εργασίας από καθαριστές, -ριες Τμήμα κοινωνικής μέριμνας για την φύλαξη των παιδιών των εργαζομένων (παιδότοπος) Ιατρικό τμήμα για παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση αιφνίδιας ασθένειας ή εργατικού ατυχήματος εξασφαλίζει τον συντονισμό των τμημάτων και αναθέτει καθήκοντα Παράγραφος Η διεύθυνση της επιχείρησης Η διεύθυνση μπορεί να αποτελείται από ένα άτομο ή από μια ομάδα ατόμων. Μικρές και Μεσαίες Η διεύθυνση συμπίπτει με την ιδιοκτησία. Διεύθυνση = Ιδιοκτησία ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ θέτει τους στόχους ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ λαμβάνει τις αποφάσεις και διαμορφώνει τις πολιτικές Μεγάλες Η διεύθυνση διαχωρίζεται από την ιδιοκτησία. Διεύθυνση Ιδιοκτησία Η διεύθυνση για να συντονίζει και να ελέγχει καλύτερα τις εργασίες αναθέτει διευθυντικά καθήκοντα σε συγκεκριμένα άτομα του προσωπικού (στελέχη) για κάθε τμήμα: διευθυντής προσωπικού ή προσωπάρχης, προϊστάμενος λογιστηρίου, προϊστάμενος πωλήσεων, προϊστάμενος παραγωγής ή εργοδηγός. Κάθετα Συγκεντρωμένη Επιχείρηση: ονομάζεται η επιχείρηση που διατηρεί και λειτουργεί όλα τα τμήματά της με δικό της προσωπικό. Υπεργολαβία: το σύστημα συναλλαγών που αναπτύσεεται μεταξύ της βασικής επιχείρησης και των επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν ένα μέρος των εργασιών της, για παράδειγμα. μια μικρή επιχείρηση που δεν διαθέτει λογιστήριο, αναθέτει τις λογιστικές εργασίες σε ένα λογιστικό γραφείο, μια επιχείρηση που κατασκευάζει προγράμματα για Η/Υ αναθέτει σε άλλες επιχειρήσεις ή πανεπιστήμια τη δημιουργία κάποιων προγραμμάτων, ένα εργοστάσιο επίπλων μπορεί να συνεργάζεται με μια επιχείρη που κάνει το λουστράρισμα των επίπλων. Παράγραφος 2.7 Η εργασία στη σύγχρονη επιχείρηση Μισθός: η αμοιβή που πληρώνει ο εργοδότης επιχειρηματίας στον εργάτη υπάλληλο για τη δουλειά που αυτός προσφέρει. Μισθωτοί: οι εργάτες υπάλληλοι που πληρώνονται από τον επιχειρηματία - εργοδότη. Θέσεις Εργασίας: οι θέσεις (τα πόστα) στις οποίες κατανέμονται (μοιράζονται) οι άνθρωποι με βάση τα προσόντα τους, για να γίνουν οι εργασίες της επιχείρησης προκειμένου αυτή να επιτύχει τους σκοπούς της Εσωτερικός καταμερισμός της εργασίας: ο τρόπος με τον οποίο κατανέμονται οι θέσεις εργασίας μέσα στην επιχείρηση. Καθήκοντα Θέση Εργασίας α ν τ ι σ τ ο ι χ ε ί Καθήκοντα του οδηγού του αυτοκινήτου μιας επιχείρησης που μεταφέρει τα προϊόντα της: προσεκτική οδήγηση, συντήρηση και καθαριότητα αυτοκινήτου, τήρηση βιβλίου κίνησης, έγκαιρη παράδοση εμπορευμάτων κλπ. Σελίδα 8 από 9

9 Καθήκοντα της γραμματέως μιας επιχείρησης: τήρηση φακέλου αλληλογραφίας, οργάνωση ραντεβού, χειρισμός μηχανών και συσκευών γραφείου κλπ. Διευθυντικό Δικαίωμα: το δικαίωμα που έχει η διεύθυνση να ορίζει τον τρόπο οργάνωσης και εκτέλεσης των εργασιών, το ρυθμό της εργασίας και την ποιότητα της εργασίας. ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ο ρ ί ζ ε ι τον τρόπο οργάνωσης και εκτέλεσης της εργασίας τον ρυθμό και την ποιότητα της εργασίας Επάγγελμα: όμοια εργασιακά καθήκοντα που αντιστοιχούν σε μια θέση εργασίας. ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΕΣ Πολυεπαγγελματισμός Τα άτομα έκαναν πολλές εργασίες (γεωργός, κτηνοτρόφος, σιδεράς, ξυλουργός, ψαράς κλπ) ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ Καταμερισμός Εργασίας Τα άτομα κάνουν μόνο μία εργασία (ασχολούνται με την παραγωγή ενός προϊόντος) Δεξιότητα: η ικανότητα που έχουν οι εργαζόμενοι να εκπληρούν αποτελεσματικά τα εργασιακά τους καθήκοντα. Εργασιακά Καθήκοντα α π ο κ τ ώ ν τ α ι Μόρφωση Εμπειρία Αυτοαπασχολούμενοι: ιδιοκτήτες ατομικής επιχείρησης, δηλαδή εργάζονται μόνοι τους, χωρίς να απασχολούν άλλα άτομα ως μισθωτούς (π.χ. γεωργία, εμπόριο, υπηρεσίες κλπ). Συμβοηθούντα και μη αμειβόμενα μέλη: άτομα της οικογένειας (σύζυγος, παιδιά, γονείς) που εργάζονται στην ατομική επιχείρηση, χωρίς να αμείβονται για την εργασία που προσφέρουν. Σελίδα 9 από 9