και την εγκατάσταση P.L.C. Εκδόσεις Βρεττός Kεφάλαιο 1: Εισαγωγή

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "και την εγκατάσταση P.L.C. Εκδόσεις Βρεττός Kεφάλαιο 1: Εισαγωγή"

Transcript

1 Kεφάλαιο 1: Εισαγωγή Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή ίπλα στον εντυπωσιακό όγκο της υπάρχουσας βιβλιογραφίας σχετικά µε τα συστήµατα P.L.C. και την γλώσσα τους, ένα ακόµη βιβλίο θα φαινόταν ίσως περιττό. Παρόλα αυτά ο σκοπός αυτού του βιβλίου είναι διττός. Απο την µια σαν σκοπό έχει να υπενθυµίσει στον αναγνώστη ορισµένα θέµατα γύρω από την τεχνολογία P.L.C., τόσο σε επίπεδο υλικού (hardware), όσο και σε επίπεδο λογισµικού (software), και την γλώσσα που αυτή χρησιµοποιεί, προκειµένου να µπορέσει να προχωρήσει στην βαθύτερη κατανόηση του αντικειµένου µέσω παραδειγµάτων και εφαρµογών βήµα προς βήµα. Από την άλλη σαν σκοπό έχει να καταδείξει το ίδιο το λογισµικό, δηλαδή το πώς και κάτω απο ποιες συνθήκες δηµιουργείται ένα πρόγραµµα, τι προβλήµατα µπορεί να παρουσιάσθουν κατά την πορεία της δηµιουργίας ενός προγράµµατος και πώς µπορούµε να τα αντιµετωπίσουµε, όπως και το να δικαιολογηθούν οι όποιες επιλογές γίνονται για την ολοκλήρωση ενός προγράµµατος. Σε αυτό το σηµείο θα πρέπει να υπενθυµίσουµε ότι το βιβλίο αυτό δηµιουργήθηκε µε χρήση του P.L.C. Twido της Telemecanique και εποµένως τα παραδείγµατα είναι άµµεσα συνδεδεµένα µαζί του. Πάνω από όλα όµως το βιβλίο αυτό αποτελεί µια προσπάθεια να οδηγήσει τον αναγνώστη, χρήστη και προγραµµατιστή, µε ξεκάθαρα βήµατα στην εκµάθηση, µέσα από µια όσο το δυνατόν κατανοητή και σε βάθος προσέγγιση και µεθοδολογία, στον τρόπο σκέψης και χρήσης ενός σύγχρονου συστήµατος P.L.C.. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι το βιβλίο αυτό δηµιουργήθηκε κατόπιν απαιτήσεως µεγάλης µερίδας αυτοµατιστών, ηλεκτρολόγων και εγκαταστατών της βιοµηχανίας, στις ανάγκες των οποίων εστιάστηκε η ανάλυση και εξήγηση των λύσεων που προτείνονται σε αυτό το βιβλίο. Φυσικά, οι λύσεις αυτές σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούνται µονόδροµος, άλλα και όπως σε όλα τα άλλα πράγµατα στον αυτοµατισµό, µια πιθανή λύση σε ένα επίσης πιθανό σενάριο. Επίσης µεγαλύτερη µέριµνα δόθηκε στον τρόπο χρήσης και στην επεξήγηση µε τον απλούστερο κατα το δυνατόν τρόπο, των εργαλείων αυτών που θα µας βοηθήσουν στην δηµιουργία και την ανάπτυξη µιας ολοκληρωµένης εφαρµογής παρά στην στείρα αναπαραγωγή και παράθεση έτοιµων λύσεων προς αντιγραφή. 11

2 Kεφάλαιο 1: Εισαγωγή Και αυτό γιατί κάτι τέτοιο δεν εξυπηρετεί ούτε την µάθηση, άλλα σίγουρα ούτε και την εφαρµογή αυτοµάτων συστηµάτων, µια και για την δηµιουργία των εφαρµογών, δύο είναι τα απαραίτητα συστατικά από αρχής χρόνου: Γνώση και φαντασία. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, αν και αυτό αναφέρεται και παρακάτω, οι όποιες λύσεις και βοήθειες προσφέρονται σε αυτό το βιβλίο, µπορούν να δικαιολογηθούν αναγνωρίζοντας ότι ουσιαστικά προχωρήσαµε στην δηµιουργία ενός βιβλίου πιλότου ίσως όχι πρώτου, αλλά σίγουρα µοναδικού στα δεδοµένα της Ελληνικής βιβλιογραφίας, µε σκοπό όχι µόνο να ξεφύγει από τα στενά πλαίσια της εκπαίδευσης, αλλά µε βαθύτερη φιλοδοξία να σταθεί κοντά στις ανάγκες της βιοµηχανίας µε την µορφή ενός καλού βιβλίου - συνεργάτη. Σε αυτό το σηµείο θα πρέπει να δώσουµε ιδιαίτερη προσοχή, στην ανάγκη ανάγνωσης κάθε φορά των οδηγιών χρήσης του εκάστοτε ελεγκτή ή συναφών εξαρτηµάτων του, όπως κάρτες για παράδειγµα, για την εξασφάλιση µιας ασφαλούς εγκατάστασης και λειτουργίας. Έτσι οποιαδήποτε διαγράµµατα ή συνδεσµολογίες περιγράφονται σε αυτό το βιβλίο, σκοπό έχουν να διευκολύνουν τον αναγνώστη, αλλά σε καµία περίπτωση να αντικαταστήσουν τις οδηγίες χρήσης και εγκατάστασης που συνοδεύουν τον ελεγκτή, και χορηγούνται από την κατασκευάστρια εταιρεία Schneider Electric. Για οποια δήποτε άλλη απορία σχετικά µε τις συνδέσεις, ή την εφαρµογή σας, µπορείτε να επικονωνήσετε µε την Σνεντέρ Ελέκτρικ ΑΕ, και την γραµµή Εξυπηρέτησης Πελατών, στο (χωρίς χρέωση απο όλη την Ελλάδα). Τελειώνοντας θα πρέπει να πούµε ότι αυτή η εργασία και το αντικείµενο της επιστήµης που αυτή µελετά, ίσως µετά από µερικά χρόνια να ξεπεραστεί από την ίδια την επιστήµη, αλλά ελπίζω σε αυτό το µεταξύ χρονικό διάστηµα να προσφέρει έστω λίγη βοήθεια και έργο σε όσους θελήσουν να µάθουν τα βασικά γύρω από την τεχνολογία των προγραµ- µατιζοµένων λογικών ελεγκτών (P.L.C.) και την γλώσσα τους, χρησιµοποιώντας τα λόγια του Νέµο στο θρυλικό έργο του Ιουλίου Βέρν, Είκοσι χιλιάδες λεύγες υπό την θάλασσα : «...Έχετε διεξάγει τις έρευνές σας όσο η επίγεια επιστήµη σας έχει επιτρέψει. Μα δεν ξέρετε όλα όσα µπορεί να µάθει κανείς, ούτε και έχετε δεί ακόµη τα πάντα. Αφήστε µε να σας διαβεβαιώσω τότε, ότι δεν θα µετανιώσετε για τον χρόνο που ξοδέψατε πάνω στο σκάφος µου. Πρόκειται να επισκεφθείτε ένα υπέροχο κόσµο θαυµάτων...» Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2008 Χρήστος Παπαζαχαρίας 12

3 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C Γενική δοµή ενός συστήµατος αυτοµατισµού Σύστηµα αυτοµατισµού Σύστηµα αυτοµατισµού εννοούµε ένα σύστηµα το οποίο, βασισµένο σε πληροφορίες το οποίο παίρνει, εκτελεί προκαθορισµένες ενέργειες σε σχέση µε το περιβάλλον του. Εικόνα 2.1 : Σύστηµα αυτοµατισµού Οι ενέργειες εκτελούνται σύµφωνα µε µια ακριβή διαδικασία, η οποία εξαρτάται αποκλείστικά από τις πληροφορίες που δόθηκαν και υπολογίστηκαν, ή από προκαθορισµένες παραµέτρους. 14

4 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Παραδείγµατα µερών (εξαρτηµάτων) ενός συστήµατος αυτοµατισµού Εγκατάσταση Αισθητήρια Κινητήρια στοιχεία Έλεγχος ισχύος Μονάδα επεξεργασίας δεδοµένων εξαµενή Αισθητήριο Υπερήχων Αντλία Θερµοµαγνητικός ιακόπτης PLC Στοιχεία διαλόγου ανθρώπου-µηχανής, οθόνη, χειριστήρια Οθόνη απεικόνισης 16

5 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Το σύστηµα, µπορεί να είναι να είναι πολύπλοκο όπως µια γραµµή συναρµολόγησης, ή παραγωγής σε ένα εργοστάσιο. Είναι επίσης δυνατόν να περιέχει έναν συνδυασµό από απλούστερες συσκευές, όπως µια γκαραζόπορτα, µια πισίνα, ή ένα σύστηµα άρδευσης. Τα αισθητήρια, τα οποία όπως η όραση του οδηγού στο παράδειγµα του αυτοκινήτου, παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες από το περιβάλλον για την εφαρµογή. Τέτοια αισθητήρια µπορεί να είναι: Αισθητήρια στάθµης, ορίου Αισθητήρια θερµοκρασίας Αισθητήρια κίνησης Για παράδειγµα, για να ανιχνεύσουµε ένα αυτοκίνητο στην είσοδο ενός parking, χρησιµοποιείται ένα φωτοηλεκτρκό αισθητήριο (φωτοκύτταρο) Τα κινητήρια στοιχεία, επιτρέπουν ενέργειες να εκτελεστούν στο σύστηµα αυτοµατισµού. Μιλάµε εποµένως για κινητήρες, όπως αντλίες, αναδευτήρες κ.α. αλλά και κυλίνδρους γενικότερα. Ο έλέγχος ισχύος, όπως ρελέ, αυτόµατοι διακόπτες, κ.λ.π., παρέχει την απαραίτητη ενέργεια για τα κινητήρια στοιχεία π.χ. αντλίες, σε συνδυασµό µε τον επεξεργαστή, και τα λοιπά στοιχεία ελέγχου ισχύος. Η µονάδα επεξεργασίας δεδοµένων, είναι ο εγκέφαλος της εγκατάστασης (ή µηχανήµατος). Κάποτε δηµιουργούνταν χρησιµοποιώντας ένα δίκτυο από βοηθητικά ρελέ και βοηθητικές επαφές τους, σήµερα αποτελείται από Προγαραµµατιζόµενους Ελεγκτές P.L.C. µε ολοένα αυξανόµενες δυνατότητες σε υπολογισµούς και αποφάσεις, και ολοένα µικρότερες διαστάσεις. Τα Στοιχεία διαλόγου ανθρώπου-µηχανής, είναι απαραίτητα για την επίβλεψη ή έλεγχο κάθε αυτόµατου συστήµατος από τον άνθρωπο. Τέτοια στοιχεία µπορεί να είναι: Μπουτόν, χειριστήρια Πληκτρολόγια Οθόνες απεικόνισης 17

6 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Τι πρέπει να θυµόµαστε: Σύστηµα αυτοµατισµού εννοούµε ένα σύστηµα το οποίο, βασισµένο σε πληροφορίες το οποίο παίρνει, εκτελεί προκαθορισµένες ενέργειες σε σχέση µε το περιβάλλον του. Αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία: Το Σύστηµα αυτοµατισµού (Εγκατάσταση ή µηχάνηµα) Τα αισθητήρια Τον έλεγχο ισχύος Τα κινητήρια στοιχεία Την µονάδα επεξεργασίας δεδοµένων Τα στοιχεία διαλόγου ανθρώπου-µηχανής 18

7 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C ιάφορες Τεχνολογίες Μέχρι σήµερα µπορούµε να διακρίνουµε δυο τεχνολογικές επιλογές, όσον αφορά τον αυτοµατισµό. Αυτήν της καλωδιωµένης τεχνολογίας ή του κλασσικού αυτοµατισµού, όπως συνήθως αποκαλείται, Εικόνα 2.2 : Σύστηµα µε κλασσικό αυτοµατισµό και αυτήν της προγραµµατιζόµενης τεχνολογίας ή P.L.C., όπως επίσης συνήθως αποκαλείται. Εικόνα 2.3 : Σύστηµα µε τεχνολογία P.L.C. Μετά από µια σύντοµη µατιά και στις δυο θα συγκεντρώσουµε τα κύρια στοιχεία τους, µε τέτοιο τρόπο ώστε να µας βοηθήσει στην επιλογή µεταξύ των δυο διαφορετικών προσεγγίσεων ανά περίπτωση. 19

8 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Χαρακτηριστικά της καλωδιωµένης τεχνολογίας ή κλασσικού αυτοµατισµού Σε αυτή την περίπτωση, ο τρόπος λειτουργίας της εγκατάστασης καθορίζεται αποκλειστικά και µόνο από την καλωδίωση µεταξύ των διαφορετικών στοιχείων και εξαρτη- µάτων, όπως ρελέ, χρονικά, µετρητές, κ.α. Το µεγάλο πλεονέκτηµα που προσφέρει η καλωδιωµένη τεχνολογία είναι αναµφίβολα το χαµηλό επίπεδο τεχνογνωσίας σε επίπεδο κατασκεύης και κυρίως συντήρησης της εγκατάστασης, καθώς δεν απαιτούνται γνώσεις προγραµµατισµού ή ειδικά εργαλεία και λογισµικά (software). Εικόνα 2.4 : Σύστηµα µε κλασσικό αυτοµατισµό Φυσικά όσο πιο πολύπλοκη µια εγκατάσταση, τόσο πιο πολύπλοκη και εκτεταµένη και η καλωδίωση. Αυτό φυσικά συνεπάγεται αυξηµένη δυσκολία και πολυπλοκότητα της µελέτης, αποσφαλµάτωσης και θέσης σε λειτουργία (start-up) της εγκατάστασης. Για αυτόν ακριβώς το λόγο και οποιαδήποτε τροποποίηση της λειτουργίας απαιτηθεί στην συνέχεια, απαιτεί νέα µελέτη και πολλές φορές δυσανάλογα µεγάλη και δύσκολη τροποποίηση της καλωδίωσης. Αυτό είναι απαραίτητο πολλές φορές, έστω και για µια µικρή αλλαγή στην λειτουργία της εγκατάστασης, και αυτό συµβαίνει συνήθως λόγω του πλήθους των διαφορετικών στοιχείων και εξαρτηµάτων που είναι καλωδιωµένα. Επιπλέον όσο πιο πολύπλοκη εγκατάσταση, άρα και εκτεταµένη καλωδίωση, τόσο και πιο µεγάλες οι απαιτήσεις σε χώρο και εξαερισµό, ενώ ταυτόχρονα απαιτείται και η ανάλογη τεχνογνωσία σε επίπεδο κατασκευής κατάλληλων πινάκων και πεδίων ικανών να φιλοξενήσουν ένα τόσο µεγάλο αριθµό και όγκο καλωδίωσης, διαφορετικών στοιχείων και εξαρτηµάτων. Τέλος µια τέτοια τροποποίηση µπορεί να επιφέρει και ένα επιπλέον κόστος στην εγκατάσταση, καθώς µπορεί να προκύψουν καινούργια ή επιπλέον στοιχεία και εξαρτήµατα που πρέπει να τοποθετηθούν εκ νέου, ή να αντικαταστήσουν κάποια από τα υπάρχοντα, µε ανάλογο φυσικά κόστος. 20

9 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Την Μονάδα Τροφοδοσίας ή Τροφοδοτικό, Το τροφοδοτικό είναι απαραίτητο για την παροχή τροφοδοσίας στα µέρη του P.L.C.. Είναι ενσωµατωµένο στο P.L.C., και ανάλογα µε το µοντέλο µπορεί να είναι συνήθως 220 Vac, π.χ Twido Compact, ή 24 Vdc, π.χ Twido Modular Τον Επεξεργαστή ή CPU, Ο επεξεργαστής αποτελεί τον εγκέφαλο του P.L.C. Αυτός είναι που: διαβάζει τις τιµές των εισόδων, π.χ. αισθητήρια, εκτελεί το πρόγραµµα µε τα δεδοµένα που περιέχει, και διαµορφώνει την κατάσταση των εξόδων, π.χ. κινητήρες. Την Μνήµη, Η µνήµη περιέχει το πρόγραµµα το οποίο πρέπει να εκτελεστεί, όπως επίσης και τα δεδοµένα που χρησιµοποιούνται και διαµορφώνονται από το πρόγραµµα, π.χ. τιµές χρονικών, µετρητών, αριθµητικών πράξεων κ.λ.π. Εκεί εποµένως αποθηκεύονται όλα τα ζωτικής σηµασίας για την λειτουργία του P.L.C. δεδοµένα. Την Μονάδα Επικοινωνίας, Η µονάδα επικοινωνίας είναι αυτή µε την βοήθεια της οποίας επικοινωνεί ο ελεγκτής, προκειµένου να µεταφερθεί σε αυτόν το πρόγραµµα που πρόκειται να εκτελέσει π.χ. από ένα Η/Υ, και ανάλογα µε την περίπτωση, δεδοµένα π.χ. τιµές χρονικών, µετρητών, αριθ- µητικών πράξεων κ.λ.π. σε ένα δίκτυο P.L.C.. Στην περίπτωση του Twido, η µονάδα επικοινωνίας είναι ενσωµατωµένη, και το µόνο ορατό σηµείο της, είναι η ενσωµατωµένη θύρα προγραµµατισµού Mini-Din. Tις Μονάδες Εισόδων και Εξόδων Οι Μονάδες Εισόδων ή απλά Είσοδοι, µεταφέρουν τις τιµές των εισόδων, π.χ. αισθητήρια, στο P.L.C., ενώ οι Μονάδες Εξόδων ή απλά Έξοδοι, µεταφέρουν την κατάσταση των εξόδων, π.χ. κινητήρες. 25

10 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Τι πρέπει να θυµόµαστε: Ένα P.L.C. αποτελείται από τα ακόλουθα µέρη: Τον δίαυλο επικοινωνίας ή Bus Την Μονάδα Τροφοδοσίας ή Τροφοδοτικό Τον Επεξεργαστή ή CPU Την Μνήµη Την Μονάδα Επικοινωνίας Tις Μονάδες Εισόδων και Εξόδων 26

11 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C Βασικές έννοιες Ψηφίο ή Bit Μια από τις πιο βασικές έννοιες, ίσως και η πιο θεµελιώδης, πάνω στην οποία στηρίζεται όλο το οικοδόµηµα του αυτοµατισµού, είναι η έννοια του ψηφίου ή πιο γνωστού σε όλους µας ως Bit. Ένα Bit µπορεί να έχει µόνο δυο καταστάσεις: 1, π.χ. ΟΝ ενός διακόπτη και 0, π.χ. ΟFF ενός διακόπτη Περιοχή µνήµης Εικόνα 2.7 : Ένα Ψηφίο(Bit) στην περιοχή µνήµης Σε αυτό το σηµείο πρέπει να αναφέρουµε ότι στα P.L.C., συναντούµε τέσσερα είδη Bit: Το Bit εισόδου, ή Input Bit ( %I ), π.χ. ένας διακόπτης Το Bit εξόδου, ή Output Bit ( %Q ), π.χ. ένας κινητήρας Το Bit µνήµης, ή Memory Bit ( %M ), π.χ. ένα βοηθητικό ρελέ Το Bit συστήµατος, ή System Bit ( %S ), π.χ. ένα alarm Ένα Ψηφίο (Bit) Ο συµβολισµός στην παρένθεση είναι αυτός που χρησιµοποιείται για τον συµβολισµό του κάθε Bit, όσον αφορά τον προγραµµατισµό τους. Πρέπει να τονίσουµε ότι τον συµβολισµό αυτό ακολουθεί όχι µόνο το TwidoSuite µε το οποίο θα ασχοληθούµε στα επόµενα κεφάλαια, άλλα όλα τα Software της Telemecanique, όπως και όλα τα Software που υπακούουν στο πρότυπο IEC

12 Kεφάλαιο 2: Τεχνολογία και P.L.C. Λέξη ή Word Μια ακόµη βασική έννοια, πάνω στην οποία στηρίζονται όλες οι εφαρµογές, ακόµη και οι πιο απλές που περιέχουν µετρήσεις και εποµένως αριθµητικές τιµές, είναι η έννοια της λέξης ή πιο γνωστής σε όλους µας ως Word. Περιοχή µνήµης Μια Λέξη (Word) Εικόνα 2.8 : Μία Λέξη (Word) στην περιοχή µνήµης Σε αυτό το σηµείο πρέπει να αναφέρουµε ότι στα P.L.C., όπως και στην περίπτωση των Bit, συναντούµε τέσσερα είδη Word: Το Word εισόδου, ή Input Word ( %IW ), π.χ. µια θερµοκρασία Το Word εξόδου, ή Output Word ( %QW ), π.χ. µια τιµή 0-10V Το Word µνήµης, ή Memory Word ( %MW ), π.χ. µία τιµή ενός χρονικού Το Word συστήµατος, ή System Word ( %SW ), π.χ. ώρα συστήµατος Ο συµβολισµός στην παρένθεση είναι αυτός που χρησιµοποιείται για τον συµβολισµό του κάθε Word, όσον αφορά τον προγραµµατισµό τους, και ισχύουν όσα αναφέραµε και στην προηγούµενη παράγραφο που ασχολούνταν µε τα Bit. Όπως µπορεί πολύ εύκολα να καταλάβει κανείς, µια λέξη περιέχει ένα νούµερο, το οποίο για παράδειγµα θα µπορούσε να είναι η τιµή ενός µετρητή, ενός χρονικού, κ.λ.π. Με άλλα λόγια µια λέξη δεν είναι τίποτα άλλο από µια διεύθυνση µνήµης στην οποία περιέχεται η τιµή αυτή. 28

13 3.6.5 ίκτυο Modbus Kεφάλαιο 3: Βλέποντας το Hardware του Twido P.L.C. Η σύνδεση δικτύου Modbus είναι µια τοπολογία δικτύου µορφής διαύλου(bus) υψηλής ταχύτητας, αρχιτεκτονικής master/slave. Σκοπός της είναι η µεταφορά δεδοµένων µεταξύ του κύριου ελεγκτή (master) και µέχρι 31 αποµακρυσµένων (slave) συσκευών, όπως ελεγκτές, οθόνες απεικόνισης, Η/Υ, ρυθµιστές στροφών (inverters), αναλυτές ενέργειας κλπ.. Με αυτό τον τρόπο δεδοµένα της κάθε αποµακρυσµένης συσκευής µπορούν να µεταφερθούν σε ένα µέγιστο µήκος δικτύου 1000 m, µε µέγιστη ταχύτητα 19,2 Κbit/sec, ανάλογα µε τη ζήτηση και το πρόγραµµα του master ελεγκτή. Όπως προαναφέραµε, σε κάθε ελεγκτή µπορούν να χρησιµοποιηθούν δυο θύρες επικοινωνίας για σύνδεση µέχρι και σε δυο δίκτυα Modbus, όπου ο ελεγκτής µπορεί να λειτουργήσει ως Slave στην µια θύρα, και ταυτόχρονα ως master στην άλλη θύρα, όπως στην εφαρµογή της εικόνας Master ελεγκτής Slave 1 Slave 2 Slave 3 Εικόνα 3.29 : Εφαρµογή µε δίκτυο Modbus Slave 4 Σε αυτό το παράδειγµα συνδέουµε τρεις ίδιους ελεγκτές, όπου κάθε ένας έχει µια κάρτα επέκτασης HMI, και δεύτερη θύρα RS485 µε κλέµµες, όπως στην εικόνα Master Εικόνα 3.30 : Συνδέσεις εφαρµογής Modbus 121

14 Kεφάλαιο 3: Βλέποντας το Hardware του Twido P.L.C ίκτυο CANOpen Το δίκτυο CANOpen είναι επίσης µια τοπολογία δικτύου µορφής διαύλου(bus) υψηλής ταχύτητας, αρχιτεκτονικής master/slave. Σκοπός της είναι η µεταφορά δεδοµένων µεταξύ του κύριου ελεγκτή (master) και µέχρι των 16 αποµακρυσµένων (slave) συσκευών, όπως ελεγκτές, ρυθµιστές στροφών (inverters), ταχογεννητριών (encoders) κλπ., για απλές ή σύνθετες µηχανές, µεταφορά και διαχείριση υλικών, κ.α.. Με αυτό τον τρόπο δεδοµένα της κάθε αποµακρυσµένης συσκευής µπορούν να µεταφερθούν σε ένα µέγιστο µήκος δικτύου 1000 m, µε µέγιστη ταχύτητα 1Mbit/sec, ανάλογα µε τη ζήτηση και το πρόγραµµα του master ελεγκτή. Έτσι µε µε την µορφή µιας κάρτας επέκτασης που µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε κάθε ελεγκτή που επιδέχεται επέκταση, µε κωδικό TWDNCO1M για σύνδεση και διαχείριση, σαν master του CANOpen δικτύου αν το επιθυµούµε, ή απλά σαν slave, όπως στην εφαρµογή της εικόνας Εικόνα 3.31: Κάρτα CANOpen Εικόνα 3.32 : Εφαρµογή µε δίκτυο CANOpen H κάρτα επέκτασης µε κωδικό TWDNCO1M της Schneider Electric ακολουθεί τις προδιαγραφές του CANOpen Standard. Έτσι έχουµε την δυνατότητα να την ρυθµίσουµε µε το λογισµικό TwidoSuite. Επιπλέον µπορούµε να εισάγουµε αρχεία ρυθµίσεων άλλων στοιχείων και συσκευών CA- NOpen µε µορφή EDS, µέσα στον κατάλογο TwidoSuite, για να τα χρησιµοποιήσουµε στο δίκτυο της εφαρµογής µας. Ακόµη, ειδικά για τους ρυθµιστές στροφών (inverters) της σειράς Altivar της Schneider Electric, µε το TwidoSuite παραδίδονται ειδικές εντολές (macros) για την απλούστερη εκτέλεση των εντολών κινήσεων τους µέσω δικτύου CA- NOpen, όπως Περιστροφή δεξιά, Περιστροφή αριστερά, και στάση. 122

15 3.6.7 ίκτυο Ethernet Η σύνδεση δικτύου Ethernet είναι µια τοπολογία δικτύου µορφής αστέρα υψηλής ταχύτητας, αρχιτεκτονικής client/server. Εικόνα 3.33 : Ελεγκτής TWDLCxE40DRF Εικόνα 3.34 : Εφαρµογή µε Ethernet Kεφάλαιο 3: Βλέποντας το Hardware του Twido P.L.C. Σκοπός της είναι η µεταφορά δεδοµένων µεταξύ του κύριου ελεγκτή (server) και µέχρι όσων αποµακρυσµένων συσκευών (clients) επιτρέπουν οι ΙΡ διευθύνσεις του δικτύου, όπως ελεγκτές, οθόνες απεικόνισης, Η/Υ, inverters, Gateways κλπ.. Με αυτό τον τρόπο δεδοµένα του κάθε αποµακρυσµένου ελεγκτή µπορούν να µεταφερθούν, σε ένα µέγιστο µήκος δικτύου 100 m µέχρι το switch ή hub, µε µέγιστη ταχύτητα 100 Mbit/sec, ανάλογα µε τη ζήτηση και το πρόγραµµα του Client ελεγκτή. Έτσι, για να επικοινωνήσει µέσω δικτύου Ethernet, όπως ο ελεγκτής TWDLCxE40DRF ο οποίος διαθέτει ενσωµατωµένη θύρα επικοινωνίας RJ45 Ethernet, το ίδιο µπορεί να γίνει και µε τους υπόλοιπους ελεγκτές της σειράς Twido µε λειτουργικό τουλάχιστον V3.0, µε την χρήση του µετατροπέα (Gateway) TwidoPort από Modbus σε Ethernet της σειράς Conne- Xium, µε κωδ. 499TWD Η µόνη διαφορά έτσι που έχει ο ελεγκτής που χρησιµοποιεί το TwidoPort, σε σχέση µε τον ελεγκτή TWDLCxE40DRF ο οποίος διαθέτει ενσωµατωµένη θύρα επικοινωνίας RJ45 Ethernet, είναι ότι δεν µπορεί δώσει εντολή ανάγνωσης ή γραφής αιτηµάτων (requests) από το Twido µέσω του TwidoPort. 123

16 Kεφάλαιο 3: Βλέποντας το Hardware του Twido P.L.C. Τι πρέπει να θυµόµαστε: Όταν µιλάµε για επικοινωνία αποκλειστικά µεταξύ ελεγκτών Twido, µιλάµε για σύνδεση των ελεγκτών σε Αποµακρυσµένη σύνδεση. Σε αυτή την περίπτωση, µπορούµε να έχουµε δυο είδη δικτύωσης: Αποµακρυσµένες I/O Αποµακρυσµένοι Ελεγκτές Αντίστοιχα, όταν µιλάµε για επικοινωνία µεταξύ ελεγκτών Twido αλλά και άλλων συσκευών, µιλάµε για σύνδεση των ελεγκτών σε δίκτυο, το οποίο µπορεί να είναι: ASCII Modbus CanOpen Ethernet AS-i 125

17 Kεφάλαιο 4: Χρήση του Software TwidoSuite Ανάθεση Πίνακων λέξεων ή αλλιώς Word Tables Η εντολή της ανάθεσης µπορεί φυσικά να εκτελεσθεί και στους ακόλουθους πίνακες λέξεων, όπως φαίνεται και από την εικόνα µε τα παραδείγµατα 4.55, παρόµοια µε τους πίνακες ψηφίων: Άµεση τιµή => Πίνακα λέξεων (Γραµµή 1) ή Πίνακα διπλών λέξεων Λέξη => Πίνακα λέξεων (Γραµµή 2) Πίνακας λέξεων => Πίνακα λέξεων (Γραµµή 3) ιπλή λέξη => Πίνακα διπλών λέξεων Πίνακας διπλών λέξεων => Πίνακα διπλών λέξεων Άµεση δεκαδική τιµή => Πίνακα δεκαδικών λέξεων εκαδική λέξη => Πίνακα δεκαδικών λέξεων Πίνακα δεκαδικών λέξεων => Πίνακα δεκαδικών λέξεων Εικόνα 4.55 : Παραδείγµατα εντολών ανάθεσης πινάκων λέξεων 201

18 Kεφάλαιο 4: Χρήση του Software TwidoSuite Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δωθεί ώστε σε περιπτώσεις που έχουµε ανάθεση τιµής από πίνακα λέξεων σε πίνακα λέξεων όπως το παράδειγµα της γραµµής 3 και όχι µόνο βέβαια, το µήκος του πίνακα (L) πρέπει να είναι το ίδιο και για τους δύο πίνακες. Ειδικότερα, η σύνταξη όπως και οι τύποι των τελεστέων για τις εντολές ανάθεσης πινάκων λέξεων είναι: Τελεστής : = Σύνταξη και επεξήγηση Σύνταξη: [Op1: = Op2 ] Επεξήγηση : Τύπος Πίνακας Λέξεων (Word Table) Ο τελεστέος 1 Πίνακας ιπλών (Op1) λαµβάνει λέξεων (Double την τιµή του τελεστέου 2 Word Table) (Op2) Πίνακας εκαδικών λέξεων (Floating point Table) Τύπος τελεστέου 1 (Op1) %MWi:L, %SWi:L %MDi:L %MFi:L] Τύπος τελεστέου 2 (Op2) Άµεση τιµή, %MWi:L, %SWi:L, %MWi, %KWi, %IW, %QW, %IWA, %QWA, %SWi, %BLK.x Άµεση τιµή, %MDi, %KDi, %MDi:L, %KDi:L Άµεση δεκαδική τιµή, %MFi, %KFi, %MFi:L, %KFi:L 202

19 Kεφάλαιο 4: Χρήση του Software TwidoSuite Εντολή σύγκρισης Η εντολή σύγκρισης αποτελεί µετά από αυτήν της ανάθεσης, την επόµενη συνηθέστερη µορφή αριθµητικής εντολής. Η χρήση τους αποσκοπεί στην σύγκριση της τιµής που έχει ο τελεστέος Op1 σε σχέση µε τον τελεστέο Op2. Για παράδειγµα αν ο τελεστέος 1 είναι η αναλογική τιµή µιας θερµοκρασίας από ένα αισθητήριο PT100 που έχουµε συνδέσει σε µια αναλογική είσοδο του ελεγκτή, όπως λόγου χάριν η %IW3.0, µπορούµε να την συγκρίνουµε µε ένα όριο που έχουµε θέσει στην τιµή αυτή, όποια και να είναι αυτή, σε µια λέξη µνήµης, λόγου χάριν την %MW32. Η σύνταξη για τις εντολές σύγκρισης είναι: [Op1 Τελεστής Op2] Έτσι για το παραπάνω παράδειγµα µας θα µπορούσαµε να είχαµε π.χ, %IW3.0>%MW32 Ο ακόλουθος πίνακας απαριθµεί τους τύπους εντολών σύγκρισης, και τους ανάλογους τελεστές. Τελεστής > >= < <= = <> Λειτουργία Σύγκριση εάν ο τελεστέος 1 είναι µεγαλύτερος από τον τελεστέο 2 Σύγκριση εάν ο τελεστέος 1 είναι µεγαλύτερος ή ίσος από τον τελεστέο 2 Σύγκριση εάν ο τελεστέος 1 είναι µικρότερος από τον τελεστέο 2 Σύγκριση εάν ο τελεστέος 1 είναι µικρότερος ή ίσος από τον τελεστέο 2 Σύγκριση εάν ο τελεστέος 1 είναι ίσος µε τον τελεστέο 2 Σύγκριση εάν ο τελεστέος 1 είναι διάφορος από τον τελεστέο 2 Όπως αναφέραµε και στην εισαγωγή του κεφαλαίου, η σύνταξη των αριθµητικών εντολών σύγκρισης ακολουθεί κατά κανόνα την εισαγωγή τους σε αγκύλες. Ταυτόχρονα µε την χρήση της εντολής σύγκρισης γίνεται εφικτή η εκτέλεση δράσεων και εντολών, όπως λόγου χάριν η ενεργοποίηση ενός πηνίου ή µια εντολή ανάθεσης, κάτω από συνθήκες ή έστω υπό µια συνθήκη που ορίζει ο χρήστης. Έτσι, εάν το αποτέλεσµα της προηγούµενης εντολής σύγκρισης ήταν αληθές (Λογική Boole = 1), τότε η αριθµητική εντολή εκτελείται. Αντίστοιχα, εάν το αποτέλεσµα της προηγούµενης εντολής σύγκρισης ήταν ψευδές (Λογική Boole = 0), τότε η αριθµητική εντολή δεν εκτελείται και ο τελεστής παραµένει αµετάβλητος. 203

20 Kεφάλαιο 4: Χρήση του Software TwidoSuite Για να το κατανοήσουµε καλύτερα ας δούµε το παράδειγµα της εικόνας Εικόνα 4.56 : Παραδείγµατα εντολών σύγκρισης Οι τύποι των τελεστέων ειδικότερα για τις εντολές σύγκρισης είναι: Τύπος Λέξη (Word) ιπλή λέξη (Double Word) Τύπος τελεστέου 1 (Op1) %MWi, %KWi, %INWi, %IW, %IWAi, %QNWi, %QWi, %QWAi, %QNWi, %SWi, %BLK.x %MDi, %KDi Τύπος τελεστέου 2 (Op2) Άµεση τιµή, %MWi, %KWi, %INWi, %IW, %IWAi, %QNWi, %QW, %QWAi, %SWi, %BLK.x, %MWi[%MWi], %KWi[%MWi] Άµεση τιµή, %MDi, %KDi, %MDi[%MWi], %KD[%MWi] εκαδική λέξη (Floating Word) %MFi, %KFi Άµεση δεκαδική τιµή, %MFi, %KFi, %MFi [%MWi], %KFi [%MWi] 204

21 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος 5.1 Γενικά για την δηµιουργία προγράµµατος Για τους περισσότερους απο εµάς που ασχολούµαστε µε τον αυτοµατισµό, η ίδια η ιδέα του λογικού ελεγκτή είναι σχεδόν απόλυτα συνυφασµένη µε τον ίδιο τον προγραµµατισµό του. Έτσι όπως είναι φυσικό η συγγραφή ενός βιβλίου µε θέµα τον αυτοµατισµό και ειδικότερα τους λογικούς ελεγκτές, δεν θα µπορούσε παρα να αφιερώσει ένα κεφάλαιο ειδικά στην διαδικασία δηµιουργίας του προγράµµατος του λογικού ελεγκτή, ώστε να παρέχει την µεγαλύτερη ευελιξία και ευκολία εκµάθησης. Σε αυτό το κεφάλαιο θα δούµε πως περατώνεται µια τέτοια διαδικασία, θα ορίσουµε τα στάδια της, και θα τα αναλύσουµε µε τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει απόλυτα κατανοητή και ταυτόχρονα απόλυτα προσιτή η διαδικασία δηµιουργίας ενός προγράµµατος. Είναι γεγονός βέβαια, ότι ο αποτελεσµατικότερος τρόπος εκµάθησης αλλά και εµπέδωσης ενός αντικειµένου, πόσο µάλιστα µιας διαδικασίας, είναι αυτός που εµπεριέχει την πράξη της θεωρίας στην πράξη. Για τον λόγο αυτό ταυτόχρονα µε την ανάλυση της διαδικασίας, θα δούµε ταυτόχρονα και ένα παράδειγµα εφαρµογής, το οποίο θα επιλύσουµε κατά την διάρκεια του κεφαλαίου, ώστε να ρίξουµε όσο το δυνατόν πιο άπλετο φώς στο κάθε στάδιο, αλλά και στην ολοκλήρωση του προγραµµατισµού ενός λογικού ελεγκτή. Εικόνα 5.1: Εφαρµογή ελέγχου µονάδας σιλό 254

22 5.2 ιάρθρωση προγράµµατος Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος Όπως είδαµε µέχρι στιγµής λέγοντας πρόγραµµα εννοούµε µια σειρά εντολών οι οποίες υποδεικνύουν στον επεξεργαστή του ελεγκτή, τις δράσεις που πρέπει να αναλάβει και να εκτελέσει. Έτσι, ακόµη και αν δεν δώσουµε τις εντολές µε µια λογική σειρά, ή δεν ακολουθούµε πάντα µια συγκεκριµένη διαδικασία προγραµµατισµού, αν αυτές οι εντολές είναι οι κατάλληλες, το πρόγραµµα θα επιτύχει τον σκοπό του. Όµως, µια και η ίδια η διαδικασία του προγραµµατισµού δεν αποτελεί παρά την επικοινωνία µεταξύ του προγραµµατιστή (ανθρώπου) και του ελεγκτή (µηχανή), θα πρέπει όπως και σε όλες τις διαδικασίες επικοινωνίας, να ακολουθούµε µια κατά το δυνατό συγκεκριµένη δοµή προγραµµατισµού. Και αυτό, γιατί για τον άνθρωπο που συµµετέχει στην διαδικασία, για εµάς µε άλλα λόγια, µια ορισµένη και επαναλήψιµη διαδικασία, µπορεί να µας βοηθήσει στην ενίσχυση της ικανότητα επίλυσης σύνθετων προβληµάτων, όπως αυτά εµφανίζονται σχεδόν πάντα στην βιοµηχανία. Με αυτό τον τρόπο θα πετύχουµε δραστική µείωση σε: Σφαλµάτα Επαναλήψεις Ελλείψεις και κενά Χρόνο προγραµµατισµού Χρόνο αποσφαλµάτωσης Χρόνο αλλαγών και βελτιώσεων Το διάγραµµα που ακολουθεί, απεικονίζει την διαδικασία διάρθρωσης και δηµιουργίας ενός προγράµµατος. Σε αυτό το διάγραµµα βλέπουµε αναλυτικά τα στάδια που θα ακολουθήσουµε, και το οποίο όπως θα δούµε αναµφίβολα µπορεί να µας βοηθήσει στα παραπάνω, και όχι µόνο. 255

23 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος 5.3 Ορισµός εισόδων/εξόδων και συµβόλων Το παράδειγµα που θα χρησιµοποιήσουµε για να κατανοήσουµε καλύτερα την διαδικασία δηµιουργίας ενός προγράµµατος, είναι µια τυπική εφαρµογή, παραλλαγές της οποίας µπορεί να συναντήσουµε σε πλήθος βιοµηχανιών. Σε αυτή την εφαρµογή, ο ελεγκτής µας Twido, δίνει εντολή run/stop σε έναν ιµάντα µεταφοράς φιαλών, ενώ τατόχρονα µετρά τον αριθµό των µπουκαλιών. Όταν ο αριθµός φθάσει στον επιθυµητό αριθµό που έθεσε ο χειριστής, ο ιµάντας σταµατά και ενεργοποιείται ένας βραχίονας παλετοποίησης. Ο βραχίονας παλετοποίησης έιναι εφοδιασµένος µε έναν τερµατικό διακόπτη ορίου. Μόλις ο τερµατικός του βραχίονα παλετοποίησης δώσει σήµα, που σηµαίνει ότι ο βραχίονας ολοκλήρωσε την κίνηση του, ο κύκλος ξεκινά από την αρχή. O ελεγκτής µας Twido ελέγχει επίσης την θερµοκρασία του φούρνου. Αν η θερµοκρασία είναι υψηλότερη από το όριο που θέτει ο χειριστής, δηµιουργείται σήµα alarm. Φυσικά η εντολή Run και Stop δίνεται από δυο απλά µπουτόν. Επίσης ο ιµάντας κινείται από κινητήρα µε προστασία θερµικού, το οποίο δίνει µε την σειρά του σε περίπτωση υπερθέρµανσης του κινητήρα σήµα alarm στο Twido. Στην εικόνα 5.2, βλέπουµε µια απεικόνιση της εφαρµογής µας. Εικόνα 5.2: Παράδειγµα µεταφοράς και παλετοποίησης µπουκαλιών Όπως αναφέραµε και στην προηγούµενη ενότητα, η διαδικασία προγραµµατισµού ενός ελεγκτή, µπορεί να διαχωριστεί σε επτά κύρια στάδια, απο τα οποία το πρώτο είναι αυτό του ορισµού των εισόδων / εξόδων και συµβόλων. 258

24 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος Ας τα πάρουµε λοιπόν ένα προς ένα: Πρώτη κίνηση µας, είναι να καταγράψουµε σε ένα πίνακα τις εισόδους της εφαρµογής µας, ξεκινώντας από τις ψηφιακές εισόδους (DI) : %Ι0.0 : Run %Ι0.1 : Stop %Ι0.2 : Ανιχνευτής µπουκαλιών (φωτοκύτταρο) %Ι0.3 : Τερµατικός διακόπτης (βραχίονα παλετοποίησης) %Ι0.4 : θερµικό κινητήρα (επαφή ) Αντίστοιχα για τις ψηφιακές εξόδους (DO), έχουµε: %Q0.0 : Κινητήρας Ιµάντα %Q0.1 : Βραχίονας παλετοποίησης %Q0.2 : Αlarm θερµοκρασίας φούρνου (ενδεικτική λυχνία) %Q0.3 : Ένδειξη λειτουργίας ιµάντα (ενδεικτική λυχνία) %Q0.4 : Αlarm θερµικού κινητήρα (ενδεικτική λυχνία) Τέλος για τις αναλογικές εισόδους (AI), έχουµε: %ΙW0.0 : Θερµοκρασία φούρνου (αισθητήριο PT100) Όπως βλέπουµε στην εφαρµογή µας, δεν έχουµε αναλογικές εξόδους, αν είχαµε όµως θα τις προσθέταµε στην λίστα που δηµιουργήσαµε µαζί µε όσες άλλες επιπλέον εισόδους και εξόδους χρειαζόµαστε. Όπως βλέπουµε µε την δηµιουργία του πίνακα εισόδων / εξόδων, έχουµε ολοκληρώσει το πρώτο πολύ σηµαντικό στάδιο της διαδικασίας δηµιουργίας του προγράµµατος µας, το οποίο ήταν: 1. Ορισµός εισόδων/εξόδων και συµβόλων 259

25 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος Τι πρέπει να θυµόµαστε: Η διαδικασία προγραµµατισµού ενός ελεγκτή, µπορεί να διαχωριστεί σε επτά κύρια στάδια, απο τα οποία το πρώτο είναι αυτό του ορισµού των εισόδων/εξόδων και συµβόλων. Ο ορισµός των εισόδων/εξόδων και συµβόλων πραγµατοποιείται µε την δηµιουργία µιας λίστας των στοιχείων που απαιτεί η εφαρµογή µας, όπως τα ακόλουθα: Ψηφιακές είσοδοι Ψηφιακές έξοδοι Αναλογικές είσοδοι Αναλογικές έξοδοι Λειτουργικά στοιχεία (Χρονικά, Μετρητές, κλπ) 260

26 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος 5.4 Επιλογή υλικού Όπως αναφέραµε στην προηγούµενη ενότητα, για τις ανάγκες της εφαρµογής του παραδείγµατος µας, έχουµε ήδη υπολογίσει ότι απαιτούνται τουλάχιστον: 5 Ψηφιακές είσοδοι 5 Ψηφιακές έξοδοι 1 Αναλογική έξοδος Σε αυτό το σηµείο, ανοίγουµε το λογισµικό TwidoSuite, και επιλέγουµε Προγραµµατισµός, όπως βλέπουµε στην εικόνα 5.3: Εικόνα 5.3: Παράθυρο επιλογής Προγραµµατισµού και γλώσσας Στην συνέχεια µέσα στο λογισµικό TwidoSuite, επιλέγουµε ηµιουργία νέας εφαρµογής, όπως βλέπουµε στην εικόνα 5.4: Εικόνα 5.4: Παράθυρο επιλογής διαχείρησης εφαρµογής 261

27 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος Ακολούθως, στις Πληροφορίες εφαρµογής, δίνουµε τα στοιχεία που θέλουµε να έχει η εφαρµογή µας, όπως ονοµασία εφαρµογής, φάκελλο που θα αποθηκευθεί στον Η/Υ, όνοµα συγγραφέα, τµήµα, κλπ. Παράλληλα, µας δίνεται η δυνατότητα µέσα από τις καρτέλλες µε τίτλους Σχόλιο, Περιγραφή και Εικόνα, να αποθηκεύσουµε κάποια σχόλια για την εφαρµογή µας, µια περιγραφή της, ακόµη και κάποια εικόνα της. Όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι φυσικά προαιρετικά, και σκοπεύουν στην δηµιουργία µιας όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωµένης τεκµηρίωσης, η οποία µπορεί να µας βοηθήσει και να µας κατατοπίσει στο µέλλον, να θυµηθούµε ή να προσέξουµε τις οποιεσδήποτε ιδιαιτερότητες περιέχει η εφαρµογή µας. Στην συνέχεια, προχωρούµε στην επιλογή του υλικού επιλέγοντας την καρτέλλα Περιγραφή, όπως βλέπουµε στην εικόνα 5.5: Εικόνα 5.5: Παράθυρο επιλογής καρτέλλας Περιγραφή Στην συνέχεια εµφανίζεται το περιβάλλον σχεδίασης της εφαρµογής µας, µέσα απο την οποία επιλέγουµε το υλικό που θα χρησιµοποιήσουµε. Η εύρεση του κατάλληλου υλικού είναι κυριολεκτικά παιχνίδι, ακόµη και αν δεν διαθέτουµε οποιοδήποτε έντυπο κατάλογο του υλικού ή οδηγό επιλογής, µέσα από το λογισµικό µας. Στην καρτέλλα Περιγραφή επιλέγουµε από µια λεπτοµερέστατη αναδιπλούµενη λίστα µορφής δέντρου (tree), που βρίσκεται στα δεξιά, το κατάλληλο υλικό για την εφαρµογή µας. 262

28 Πίνακας Απεικόνισης (Animation Table) Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος Αντίστοιχα, αν επιθυµούµε να δούµε και να ελέγξουµε συγκεκριµένες µεταβλητές και στοιχεία της εφαρµογής µας σε µορφή λίστας, επιλέγουµε Καρτέλλα ιαχείρισης Πινάκων Απεικόνισης, και ηµιουργία νέου πίνακα, όπως στην εικόνα 5.71: Εικόνα 5.71: ηµιουργία Πίνακα Απεικόνισης Έπειτα, στο αντίστοιχο κελί προσθέτουµε το στοιχείο όπως µια είσοδο, ή την τιµή που µας ενδιαφέρει να παρατηρήσουµε ή να τροποποιήσουµε την τιµή του, όπως στην εικόνα Εικόνα 5.72: Τροποποίηση Πίνακα Απεικόνισης 315

29 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος Στη συνέχεια θα µπορούσαµε πολύ απλά στο επόµενο κάτωθεν κελί να προσθέσουµε το επόµενο στοιχείο όπως π.χ. την επόµενη είσοδο, εδώ %I0.1, %Ι0.2, κ.ο.κ. ή ακόµη πιο εύκολα να κάνουµε κλίκ στο Πλήκτρο προσθήκης συγγενών στοιχείων, και να το κάνει το πρόγραµµα για εµάς, όσες φορές και αν χρειαστεί,αυτόµατα και ταχύτατα. Εικόνα 5.73: Προσθήκη συγγενών στοιχείων Αν βέβαια δηµιουργήσουµε έναν πίνακα απεικόνισης, που µας ενδιαφέρει να χρησιµοποιήσουµε και στο µέλλον, κάτι που συµβαίνει αρκετά συχνά, απλά επιλέγουµε την Εξαγωγή πίνακα απεικόνισης, όπως βλέπουµε στην εικόνα Εικόνα 5.74: Εξαγωγή πίνακα απεικόνισης 316

30 Kεφάλαιο 5: ηµιουργία Προγράµµατος ιαγνωστικές λειτουργίες µε το TwidoSuite Όπως έχουµε παρατηρήσει, το λογισµικό TwidoSuite είναι δοµηµένο µε τέτοιο τρόπο ώστε να µπορεί να µας παρέχει τις απαραίτητες σε µας πληροφορίες ακολουθώντας όσο περισσότερο γίνεται την πορεία της ίδιας της εφαρµογής µας. Με αυτό το σκεπτικό, έχοντας συνδεθεί στον ελεγκτή µας δίνονται επιπλέον διαγνωστικές λειτουργίες και δυνατότητες ρυθµίσεων. Εικόνα 5.78 : Πληροφορίες µνήµης ελεγκτή Η πρώτη που θα αναφέρουµε είναι αυτή που φαίνεται στην εικόνα 5.78, και στην οποία µπορούµε να δούµε όλα τα στοιχεία σχετικά µε την µνήµη του ελεγκτή µας, αρκεί να επιλέξουµε το πλήκτρο στο δεξιό µέρος της καρτέλλας Έλεγχος PLC. Εκεί µπορούµε να δούµε πληροφορίες σχετικά µε το πρόγραµµα µας όπως: Αν έχει αποθηκευτεί εκτός από την RAM, και στην EEPROM (Backup). Αν το αποθηκευµένο πρόγραµµα στην RAM είναι το όµοιο µε της EEPROM. Αν έχει προστατευθεί µε κωδικό είτε στην RAM, είτε στην EEPROM. Όλα τα παραπάνω και για την προαιρετική κάρτα µνήµης Ταυτόχρονα όµως στην ίδια καρτέλλα, µπορούµε να δούµε σε πραγµατικό χρόνο (Live) στοιχεία όπως: Ρύθµιση χρόνου ρολογιού πραγµατικού χρόνου RTC Στατιστικά της σύνδεσης σε δίκτυο Ethernet Επεξεργασία ρυθµίσεων Modem 320

δειγμα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2. Τεχνολογία και P.L.C Βλέποντας το Hardware του Twido P.L.C Γενική δοµή ενός συστήµατος αυτοµατισµού 14

δειγμα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2. Τεχνολογία και P.L.C Βλέποντας το Hardware του Twido P.L.C Γενική δοµή ενός συστήµατος αυτοµατισµού 14 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα 1. Eισαγωγή 11 2. Τεχνολογία και P.L.C. 13 2.1. Γενική δοµή ενός συστήµατος αυτοµατισµού 14 2.1.1. Σύστηµα αυτοµατισµού 14 2.1.2. ιάφορες Τεχνολογίες 19 2.1.3. Προγραµµατιζόµενος Λογικός

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ. Ασκήσεις 1-2 Εισαγωγή

Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ. Ασκήσεις 1-2 Εισαγωγή Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Εφαρµογές Προγραµµατιζόµενων Λογικών Ελεγκτών-Εργαστήριο Εργαστηριακός Συνεργάτης: Βέλλος Κων/νος Ασκήσεις 1-2 Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ. Εισαγωγή στους Προγραμματιζόμενους Λογικούς Ελεγκτές

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΑΕ ΙΙ. Εισαγωγή στους Προγραμματιζόμενους Λογικούς Ελεγκτές ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Εργαστηριακή Άσκηση 3 ΣΑΕ ΙΙ Εισαγωγή στους Προγραμματιζόμενους Λογικούς Ελεγκτές Εκτός από τα κλασσικά ή μοντέρνα συστήματα αυτομάτου ελέγχου, στην παραγωγική διαδικασία,

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ F3-9000 ΜΕ ΕΠΙΤΗΡΗΤΗ ΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥΣ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ F3-9000 ΜΕ ΕΠΙΤΗΡΗΤΗ ΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥΣ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ F3-9000 ΜΕ ΕΠΙΤΗΡΗΤΗ ΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥΣ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑ ΕΞΟ ΟΣ ΓΙΑ ΜΟΤΕΡ 380Vac 1.-2.-3. ΤΡΟΦΟ ΟΣΙΑ ΜΟΤΕΡ 380Vac ΦΑΣΕΙΣ. 4. ΟΥ ΕΤΕΡΟΣ ΜΟΤΕΡ. 5. ΓΕΙΩΣΗ ΜΟΤΕΡ. ΕΙΣΟ ΟΣ ΙΚΤΥΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Σηµαντικές παρατηρήσεις σχετικά µε το backround:

Σηµαντικές παρατηρήσεις σχετικά µε το backround: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ SOFTWARE SAE10 Το software της αναγγελίας ορόφων είναι απαραίτητο για τη δηµιουργία των USB flash που θα χρησιµοποιηθούν στην πλακέτα SAE10. Προσφέρει ταχύτητα, ευελιξία και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοματισμοί και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου. Ενότητα 2

Αυτοματισμοί και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου. Ενότητα 2 Αυτοματισμοί και Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου Ενότητα 2 Τι είναι το PLC ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 Τι είναι το PLC. 2.1 Πλεονεκτήματα των PLC. 2.2 Η δομή ενός PLC. 2.3 Τα PLC της αγοράς. 2.4 Αρχή λειτουργίας ενός PLC.

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ. Ασκήσεις 3-4 Χρονικά - Μετρητές

Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ. Ασκήσεις 3-4 Χρονικά - Μετρητές Τ.Ε.Ι. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Εργαστηριακός Συνεργάτης: Βέλλος Κων/νος Ασκήσεις 3-4 Χρονικά - Μετρητές Ονοµατεπώνυµο: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

PLC. Εισαγ γωγή στα. ιαδικασία προγραµµατισµού. Η δοµή ενός προγράµµατος. Η µνήµη και η δοµή της. Εκτέλεση προγράµµατος

PLC. Εισαγ γωγή στα. ιαδικασία προγραµµατισµού. Η δοµή ενός προγράµµατος. Η µνήµη και η δοµή της. Εκτέλεση προγράµµατος ιαδικασία προγραµµατισµού Η δοµή ενός προγράµµατος Η µνήµη και η δοµή της Εκτέλεση προγράµµατος 1 2 Εκτέλεση προγράµµατος Η εκτέλεση του προγράµµατος στα είναι κυκλική. ηλαδή όταν εκτελείται η τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 11. Απαντήσεις στο φυλλάδιο 57 Ερώτηση: 1 η : Οι ακροδέκτες αυτοί χρησιµοποιούνται για:

Σελίδα 1 από 11. Απαντήσεις στο φυλλάδιο 57 Ερώτηση: 1 η : Οι ακροδέκτες αυτοί χρησιµοποιούνται για: Σελίδα 1 από 11 Απαντήσεις στο φυλλάδιο 57 Ερώτηση: 1 η : Οι ακροδέκτες αυτοί χρησιµοποιούνται για: την επικοινωνία, µε τα υπόλοιπα ολοκληρωµένα κυκλώµατα του υπολογιστικού συστήµατος. την παροχή τροφοδοσίας

Διαβάστε περισσότερα

3. Σηµειώσεις Access. # Εισαγωγή ψηφίου ή κενού διαστήµατος. Επιτρέπονται τα ση-

3. Σηµειώσεις Access. # Εισαγωγή ψηφίου ή κενού διαστήµατος. Επιτρέπονται τα ση- Μάθηµα 3 Προχωρηµένες ιδιότητες πεδίων Μάσκες εισαγωγής Οι ιδιότητες Μορφή και Μάσκα εισαγωγής περιγράφονται µαζί γιατί έχουν κοινά χαρακτηριστικά που αφορούν την εµφάνιση. Με την ιδιότητα Μορφή καθορίζουµε

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙ ΑΣ ΣΤΟ MICROSOFT WORD

ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙ ΑΣ ΣΤΟ MICROSOFT WORD ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙ ΑΣ ΣΤΟ MICROSOFT WORD Σε ορισµένες περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιµη η δηµιουργία ιστοσελίδων ενηµερωτικού περιεχοµένου οι οποίες στη συνέχεια µπορούν να δηµοσιευθούν σε κάποιο τόπο

Διαβάστε περισσότερα

Κατασκευαστές. Κατασκευαστές. Ηλεκτρικών Συσκευών ΔΗΜΟΥΛΑΣ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΥΣΜΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΚΤΗ ΚΑΙ ΤΟ PLC

Κατασκευαστές. Κατασκευαστές. Ηλεκτρικών Συσκευών ΔΗΜΟΥΛΑΣ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΥΣΜΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΚΤΗ ΚΑΙ ΤΟ PLC Κατασκευαστές Κατασκευαστές Ηλεκτρικών Συσκευών Ηλεκτρικών Συσκευών ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΥΣΜΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΚΤΗ ΚΑΙ ΤΟ PLC ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΟΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΔΟΚΙΜΗΣ ΔΗΜΟΥΛΑΣ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ Σ ΥΣ ΤΗ Μ ΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 3: Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Μάθημα 3: Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Μάθημα 3: Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 3.1 Περιφερειακές μονάδες και τμήμα επεξεργασίας Στην καθημερινή μας ζωή ερχόμαστε συνέχεια σε επαφή με υπολογιστές. Ο υπολογιστής είναι μια συσκευή που επεξεργάζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ (ENGINE MANAGEMENT) Ονοµατεπώνυµο: Κορέτσης Γεώργιος. Αριθµός Μητρώου:

ΕΡΓΑΣΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ (ENGINE MANAGEMENT) Ονοµατεπώνυµο: Κορέτσης Γεώργιος. Αριθµός Μητρώου: ΕΡΓΑΣΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ (ENGINE MANAGEMENT) Ονοµατεπώνυµο: Κορέτσης Γεώργιος Αριθµός Μητρώου: 0 Στα σχήµατα 1 και 2 απεικονίζεται το ηλεκτρικό διάγραµµα του συστήµατος ελέγχου του

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή και επεξεργασία δεδοµένων

Εισαγωγή και επεξεργασία δεδοµένων Μάθηµα 4 Εισαγωγή και επεξεργασία δεδοµένων Εισαγωγή δεδοµένων σε πίνακα 1. Ανοίγουµε το παράθυρο του πίνακα Υπάλληλοι σε προβολή φύλλου δεδοµένων. 2. Η κενή γραµµή, η οποία υπάρχει πάντα στον πίνακα,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Αυτοματισμοί και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Προγραμματισμός Λογικού Ελεγκτή (ΠΛΕ)

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Προγραμματισμός Λογικού Ελεγκτή (ΠΛΕ) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προγραμματισμός Λογικού Ελεγκτή (ΠΛΕ) Επέκταση προγράμματος αυτοματισμού, μονάδας επεξεργασίας λυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Copyright, 2006 ΚΑΓΙΑΜΠΑΚΗΣ ΜΑΝΟΣ

Copyright, 2006 ΚΑΓΙΑΜΠΑΚΗΣ ΜΑΝΟΣ Copyright, 2006 ΚΑΓΙΑΜΠΑΚΗΣ ΜΑΝΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Βασικές πληροφορίες για τα PLC Σύστημα αυτοματισμού S7-200 -300-400 Λογισμικό προγραμματισμού STEP7-Micro/WIN Βασικές αρχές προγραμματισμού Εφαρμογές

Διαβάστε περισσότερα

Προϋποθέσεις για τo MyPC : WinXP µε ServicePack 2 Εγκαθιστούµε το USB Wifi στο MyPC µε όλους τους drivers και τα σχετικά. Αρχικά θα πρέπει να επιτύχου

Προϋποθέσεις για τo MyPC : WinXP µε ServicePack 2 Εγκαθιστούµε το USB Wifi στο MyPC µε όλους τους drivers και τα σχετικά. Αρχικά θα πρέπει να επιτύχου LAN PC TO LAPTOP (II). Case: Έχουµε ένα τοπικό δίκτυο µε πρόσβαση στο Internet. Έχουµε επίσης και ένα Laptop (η άλλο PC). Θέλουµε να το συνδέσουµε το Laptop ασύρµατα και να έχει και αυτό πρόσβαση στο Internet,

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόµενα. I Βασικές Γνώσεις 1

Περιεχόµενα. I Βασικές Γνώσεις 1 Περιεχόµενα I Βασικές Γνώσεις 1 1 Μοντελοποίηση Προγραµµάτων 3 1.1 Ψευδογλώσσα....................... 6 1.2 Διαγράµµατα Ροής..................... 6 1.3 Παραδείγµατα σε Ψευδογλώσσα και Διαγράµµατα Ροής.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Πληροφορική

Εισαγωγή στην Πληροφορική Εισαγωγή στην Πληροφορική Χειµερινό Εξάµηνο 2006-07 ρ. Παναγιώτης Χατζηδούκας (Π..407/80) Εισαγωγή στην Πληροφορική 1 Γενικές πληροφορίες Εισαγωγή στην Πληροφορική ιδασκαλία: Παναγιώτης Χατζηδούκας Email:

Διαβάστε περισσότερα

Γενική οργάνωση υπολογιστή «ΑΒΑΚΑ»

Γενική οργάνωση υπολογιστή «ΑΒΑΚΑ» Περιεχόμενα Γενική οργάνωση υπολογιστή «ΑΒΑΚΑ»... 2 Καταχωρητές... 3 Αριθμητική-λογική μονάδα... 3 Μονάδα μνήμης... 4 Μονάδα Εισόδου - Εξόδου... 5 Μονάδα ελέγχου... 5 Ρεπερτόριο Εντολών «ΑΒΑΚΑ»... 6 Φάση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Χειρισµός εδοµένων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Χειρισµός εδοµένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Χειρισµός εδοµένων 2.1 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2.1 Αρχιτεκτονική Υπολογιστών 2.2 Γλώσσα Μηχανής 2.3 Εκτέλεση προγράµµατος 2.4 Αριθµητικές και λογικές εντολές 2.5 Επικοινωνία µε άλλες συσκευές

Διαβάστε περισσότερα

2ο ΓΕΛ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΕΠΠ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΔΙΟΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ

2ο ΓΕΛ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΕΠΠ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ ΔΙΟΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΤΑΘΕΡΕΣ είναι τα μεγέθη που δεν μεταβάλλονται κατά την εκτέλεση ενός αλγόριθμου. Εκτός από τις αριθμητικές σταθερές (7, 4, 3.5, 100 κλπ), τις λογικές σταθερές (αληθής και ψευδής)

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access Κεφάλαιο 2 Χειρισμός πινάκων... 27

Περιεχόμενα. Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access Κεφάλαιο 2 Χειρισμός πινάκων... 27 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στην Access... 9 Γνωριμία με την Access... 12 Δημιουργία βάσης δεδομένων... 22 Άνοιγμα και κλείσιμο βάσης δεδομένων... 24 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης... 25 Πρακτική εξάσκηση...

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΡΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΩΝ Ultima

ΣΕΙΡΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΩΝ Ultima ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 2015 ΣΕΙΡΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΩΝ Ultima POLYMECHANICS Τηλ: +302315 318802 www.polymechanics.gr info@polymechanics.gr Χαρακτηριστικά συστηµάτων Ultima Το ULTIMA-1 είναι ένα σύστηµα παρακολούθησης,

Διαβάστε περισσότερα

Τετάρτη 5-12/11/2014. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 3 ου και 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η/Υ Α ΕΞΑΜΗΝΟ

Τετάρτη 5-12/11/2014. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 3 ου και 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η/Υ Α ΕΞΑΜΗΝΟ Τετάρτη 5-12/11/2014 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 3 ου και 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η/Υ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: ΤΡΟΧΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 1. Παράσταση και οργάνωση δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Βιομηχανικοί Ελεγκτές. Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 7 ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Βιομηχανικοί Ελεγκτές. Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 7 ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Βιομηχανικοί Ελεγκτές Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 7 ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΛΑΦΟΔΗΜΟΣ Τμήμα Μηχ. Αυτοματισμού ΤΕ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Σηµαντικές παρατηρήσεις σχετικά µε το backround:

Σηµαντικές παρατηρήσεις σχετικά µε το backround: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ SOFTWARE SAE10 Το software της αναγγελίας ορόφων είναι απαραίτητο για τη δηµιουργία των USB flash που θα χρησιµοποιηθούν στην πλακέτα SAE10. Προσφέρει ταχύτητα, ευελιξία και πολλές

Διαβάστε περισσότερα

-I/O-SYSTEM 750 BMS ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ

-I/O-SYSTEM 750 BMS ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ VER.DATE: 10/04/2014 -I/O-SYSTEM 750 BMS ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ η φιλοσοφία To σύστημα ελέγχου WAGO έχει σχεδιαστεί με σκοπό την ευκολία στην σχεδίαση και στην εκτέλεση ενός project

Διαβάστε περισσότερα

ηµιουργία Β.. ανειστική Βιβλιοθήκη Μάθηµα 5 Ορισµός σχέσεων - Σύνδεση πινάκων

ηµιουργία Β.. ανειστική Βιβλιοθήκη Μάθηµα 5 Ορισµός σχέσεων - Σύνδεση πινάκων Μάθηµα 5 ηµιουργία Β.. ανειστική Βιβλιοθήκη - Ορισµός σχέσεων - Σύνδεση πινάκων ηµιουργία Β.. ανειστική Βιβλιοθήκη Η ανειστική Βιβλιοθήκη θα αποτελέσει ένα απλό, αλλά ολοκληρωµένο παράδειγµα δηµιουργίας

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες για το Βιβλίο Κοστολογίου στα Γ κατηγορίας βιβλία

Οδηγίες για το Βιβλίο Κοστολογίου στα Γ κατηγορίας βιβλία Οδηγίες για το Βιβλίο Κοστολογίου στα Γ κατηγορίας βιβλία Για τις οικοδοµικές εταιρίες στις οποίες τηρούµε βιβλίο Κοστολογίου θα πρέπει να ακολουθήσουµε τα παρακάτω βήµατα: 1. Από το menu Παράµετροι &

Διαβάστε περισσότερα

THERMOMETER TC-101 ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ. 7/12/2011 AUTOGUARD-PG Σελ.1 7/12/2011 AUTOGUARD-PG Σελ.2

THERMOMETER TC-101 ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ. 7/12/2011 AUTOGUARD-PG Σελ.1 7/12/2011 AUTOGUARD-PG Σελ.2 THERMOMETER TC-101 ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗΣ 7/12/2011 AUTOGUARD-PG Σελ.1 7/12/2011 AUTOGUARD-PG Σελ.2 1. Γενικά Είναι ένα σύστηµα µέτρησης θερµοκρασίας πολλών σηµείων και τηλεειδοποίησης µέσω

Διαβάστε περισσότερα

5.1 Θεωρητική εισαγωγή

5.1 Θεωρητική εισαγωγή ΨΗΦΙΑΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΚΩ ΙΚΟΠΟΙΗΣΗ BCD Σκοπός: Η κατανόηση της µετατροπής ενός τύπου δυαδικής πληροφορίας σε άλλον (κωδικοποίηση/αποκωδικοποίηση) µε τη µελέτη της κωδικοποίησης BCD

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Αυτοματισμοί και

Διαβάστε περισσότερα

Προβλήματα, αλγόριθμοι, ψευδοκώδικας

Προβλήματα, αλγόριθμοι, ψευδοκώδικας Προβλήματα, αλγόριθμοι, ψευδοκώδικας October 11, 2011 Στο μάθημα Αλγοριθμική και Δομές Δεδομένων θα ασχοληθούμε με ένα μέρος της διαδικασίας επίλυσης υπολογιστικών προβλημάτων. Συγκεκριμένα θα δούμε τι

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΠΑΧΑΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΠΑΧΑΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΠΑΧΑΡΙΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 Γενική περιγραφή - HARDWARE 2 1.1 Εισαγωγή 2 1.2 Δοχεία αποθήκευσης μπαχαρικών 2 1.3 Κινούμενη ζυγαριά 2 1.4 Εγκέφαλος συστήματος 2 1.5

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΘΕΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ. Μετά την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής θα μπορείτε:

ΣΥΝΘΕΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ. Μετά την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής θα μπορείτε: Ενότητα 2.6 Κεφάλαιο 2 ΣΥΝΘΕΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΟΙ Μετά την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής θα μπορείτε: Να αιτιολογείτε την αναγκαιότητα χρησιμοποίησης κάθε είδους αυτοματισμού. Να διακρίνετε

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές δοµές. µτ α.τ. Όχι. ! απαγορεύεται µέσα σε µία ΓΙΑ να µεταβάλλουµε τον µετρητή! διότι δεν θα ξέρουµε µετά πόσες επαναλήψεις θα γίνουν

Επαναληπτικές δοµές. µτ α.τ. Όχι. ! απαγορεύεται µέσα σε µία ΓΙΑ να µεταβάλλουµε τον µετρητή! διότι δεν θα ξέρουµε µετά πόσες επαναλήψεις θα γίνουν Επαναληπτικές δοµές Η λογική των επαναληπτικών διαδικασιών εφαρµόζεται όπου µία ακολουθία εντολών εφαρµόζεται σε ένα σύνολο περιπτώσεων που έχουν κάτι κοινό. Όταν ψάχνουµε θέση για να παρκάρουµε κοντά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Βιομηχανικοί Ελεγκτές. Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Βιομηχανικοί Ελεγκτές. Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Βιομηχανικοί Ελεγκτές Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΡΙΦΑΣΙΚΟΥ ΚΙΝΗΤΗΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΛΑΦΟΔΗΜΟΣ Τμήμα Μηχ. Αυτοματισμού ΤΕ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη ιπλωµατικής Εργασίας

Περίληψη ιπλωµατικής Εργασίας Περίληψη ιπλωµατικής Εργασίας Θέµα: Εναλλακτικές Τεχνικές Εντοπισµού Θέσης Όνοµα: Κατερίνα Σπόντου Επιβλέπων: Ιωάννης Βασιλείου Συν-επιβλέπων: Σπύρος Αθανασίου 1. Αντικείµενο της διπλωµατικής Ο εντοπισµός

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 13: (Μέρος Β ) Λειτουργικό Σύστημα Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην επιστήµη των υπολογιστών ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Εισαγωγή στην επιστήµη των υπολογιστών ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην επιστήµη των υπολογιστών ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 1 Αριθµητικό Σύστηµα! Ορίζει τον τρόπο αναπαράστασης ενός αριθµού µε διακεκριµένα σύµβολα! Ένας αριθµός αναπαρίσταται διαφορετικά σε κάθε σύστηµα,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣ-151. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ι (FORTRAN 77) (Άνοιξη 2004)

ΦΥΣ-151. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ι (FORTRAN 77) (Άνοιξη 2004) 1 ΦΥΣ-151. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ι (FORTRAN 77) (Άνοιξη 2004) ιάλεξη 1 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ FORTRAN 77 Ένα πρόγραµµα σε οποιαδήποτε γλώσσα προγραµµατισµού δεν τίποτα άλλο από µια σειρά εντολών που πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ ΣΤΟ SCRATCH ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ

ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ ΣΤΟ SCRATCH ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ ΣΤΟ SCRATCH ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΒΗΜΑ ΣΕΝΑΡΙΟ ΠΑΙΧΝΙ ΙΟΥ Το παιχνίδι θα αποτελείται από δυο παίκτες, οι οποίοι θα βρίσκονται αντικριστά στις άκρες ενός γηπέδου δεξιά και αριστερά, και µια µπάλα.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 001: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 003: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 001: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 003: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΠΛ 001: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΕΠΛ 003: ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ακαδηµαϊκό Έτος 2003-2004, Εαρινό Εξάµηνο ιδάσκων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ : ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 1 περίοδος

ΘΕΜΑ : ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 1 περίοδος ΘΕΜΑ : ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΕΛΕΓΚΤΕΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 1 περίοδος Σε αυτό το μάθημα θα μάθετε να: 1. Αναφέρετε τα διάφορα είδη μνήμης και συσκευές που τις περιέχουν. 2. Περιγράφετε τα σημαντικά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Λίγα λόγια από το συγγραφέα... 7. 91 Εισαγωγή στους υπολογιστές... 9. 92 Μονάδες µέτρησης χωρητικότητας... 31. 94 Συσκευές εισόδου...

Λίγα λόγια από το συγγραφέα... 7. 91 Εισαγωγή στους υπολογιστές... 9. 92 Μονάδες µέτρησης χωρητικότητας... 31. 94 Συσκευές εισόδου... Περιεχόµενα Λίγα λόγια από το συγγραφέα... 7 91 Εισαγωγή στους υπολογιστές... 9 92 Μονάδες µέτρησης χωρητικότητας... 31 93 Οι βασικές λειτουργίες ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή... 37 94 Συσκευές εισόδου...

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ. ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΝΧΤ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ BLUETOOTH, I2C και serial communication

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ. ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΝΧΤ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ BLUETOOTH, I2C και serial communication ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΝΧΤ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ BLUETOOTH, I2C και serial communication ΜΠΑΝΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 533 ΤΣΙΚΤΣΙΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 551 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΡΟΜΠΟΤ LEGO NXT Το ρομπότ

Διαβάστε περισσότερα

Επιλογή και επανάληψη. Λογική έκφραση ή συνθήκη

Επιλογή και επανάληψη. Λογική έκφραση ή συνθήκη Επιλογή και επανάληψη Η ύλη που αναπτύσσεται σε αυτό το κεφάλαιο είναι συναφής µε την ύλη που αναπτύσσεται στο 2 ο κεφάλαιο. Όπου υπάρχουν διαφορές αναφέρονται ρητά. Προσέξτε ιδιαίτερα, πάντως, ότι στο

Διαβάστε περισσότερα

Βασική δοµή και Λειτουργία Υπολογιστή

Βασική δοµή και Λειτουργία Υπολογιστή Βασική δοµή και Λειτουργία Υπολογιστή Η τεχνολογία των Η/Υ έχει βασιστεί στη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισµού. Οπως ο άνθρωπος πέρνει εξωτερικά ερεθίσµατα από το περιβάλλον τα επεξεργάζεται και αντιδρά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τμήμα ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Οι εργαστηριακές ασκήσεις Βιομηχανικών Ελεγκτών διεξάγονται τις ημέρες Δευτέρα και Τετάρτη (ώρες 16:00 19:00 και 19:00

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ Με το σχεδιασµό επιφάνειας (Custom επιφάνεια) µπορούµε να σχεδιάσουµε επιφάνειες και αντικείµενα που δεν υπάρχουν στους καταλόγους του 1992. Τι µπορούµε να κάνουµε µε το σχεδιασµό

Διαβάστε περισσότερα

o AND o IF o SUMPRODUCT

o AND o IF o SUMPRODUCT Πληροφοριακά Εργαστήριο Management 1 Information Συστήματα Systems Διοίκησης ΤΕΙ Τμήμα Ελεγκτικής Ηπείρου Χρηματοοικονομικής (Παράρτημα Πρέβεζας) και Αντικείµενο: Μοντελοποίηση προβλήµατος Θέµατα που καλύπτονται:

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Έννοιες της Πληροφορικής

Βασικές Έννοιες της Πληροφορικής Βασικές Έννοιες της Πληροφορικής Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Αυτόματη ηλεκτρονική μηχανή που δέχεται, φυλάσσει, επαναφέρει, επεξεργάζεται και παρουσιάζει πληροφορίες σύμφωνα με προκαθορισμένες εντολές. Δεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

Όλα τα αντικείµενα διαθέτουν εναλλακτικό κείµενο Με το εναλλακτικό κείµενο, οι χρήστες κατανοούν τις πληροφορίες που παρουσιάζονται στις εικόνες και σ

Όλα τα αντικείµενα διαθέτουν εναλλακτικό κείµενο Με το εναλλακτικό κείµενο, οι χρήστες κατανοούν τις πληροφορίες που παρουσιάζονται στις εικόνες και σ ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Σύντοµες Οδηγίες για τη ηµιουργία Προσβάσιµων Εγγράφων µε το MS Word 2010 Έκδοση: 1.0 Περιεχόµενα Όλα τα αντικείµενα διαθέτουν εναλλακτικό κείµενο Πίνακες µε σαφή κεφαλίδα Μεγάλα έγγραφα

Διαβάστε περισσότερα

Συστήµατα DAQ. 6.1 Εισαγωγή

Συστήµατα DAQ. 6.1 Εισαγωγή 6 Συστήµατα DAQ 6.1 Εισαγωγή Με τον όρο Acquisition (Απόκτηση) περιγράφουµε τον τρόπο µε τον οποίο µεγέθη όπως η πίεση, η θερµοκρασία, το ρεύµα µετατρέπονται σε ψηφιακά δεδοµένα και απεικονίζονται στην

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρµογές Πληροφορικής Υπολογιστών. Κεφάλαιο 3 Το υλικό του υπολογιστή

Εφαρµογές Πληροφορικής Υπολογιστών. Κεφάλαιο 3 Το υλικό του υπολογιστή Κεφάλαιο 3 Το υλικό του υπολογιστή Εισαγωγή Τµήµατα του Η/Υ καιοργάνωση Μονάδα Κεντρικής Μνήµης Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας (CPU) Μονάδα Εισόδου Εξόδου ίαυλοι Επικοινωνίας Εναλλακτικές αρχιτεκτονικές

Διαβάστε περισσότερα

MEGASOFT ΤΜΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ. Οδηγός Ρυθµίσεων Συγχρονισµού PrismaWin Pos Sync

MEGASOFT ΤΜΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ. Οδηγός Ρυθµίσεων Συγχρονισµού PrismaWin Pos Sync MEGASOFT ΤΜΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Οδηγός Ρυθµίσεων Συγχρονισµού PrismaWin Pos Sync Ρυθµίσεις Συγχρονισµού Pos Sync Η διαδικασία του συγχρονισµού γίνεται από τον Η/Υ που έχει το BackOffice. Βασική προϋπόθεση για

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ» ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ

«ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ» ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΚ. ΕΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Τομέας Ηλεκτρικής Ισχύος Ηρώων Πολυτεχνείου 9, Ζωγράφου, 157 73 Αθήνα ιδάσκων: Γ. Κορρές, Καθ. ΕΜΠ «ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στα PLC. ιαδικασία προγραµµατισµού. Η δοµή ενός προγράµµατος. Η µνήµη και η δοµή της. Εκτέλεση προγράµµατος

Εισαγωγή στα PLC. ιαδικασία προγραµµατισµού. Η δοµή ενός προγράµµατος. Η µνήµη και η δοµή της. Εκτέλεση προγράµµατος ιαδικασία προγραµµατισµού Η δοµή ενός προγράµµατος Η µνήµη και η δοµή της Εκτέλεση προγράµµατος 1 2 Εκτέλεση προγράµµατος Η εκτέλεση του προγράµµατος στα PLC είναι κυκλική. ηλαδή όταν εκτελείται η τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

21. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 - ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ BYOB BYOB. Αλγόριθμος Διαδικασία Παράμετροι

21. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 - ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ BYOB BYOB. Αλγόριθμος Διαδικασία Παράμετροι 21. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 - ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ BYOB BYOB Αλγόριθμος Διαδικασία Παράμετροι Τι είναι Αλγόριθμος; Οι οδηγίες που δίνουμε με λογική σειρά, ώστε να εκτελέσουμε μια διαδικασία ή να επιλύσουμε ένα

Διαβάστε περισσότερα

Packet Tracer. ηµιουργία τοπολογίας Βήµα 1: Εκτελούµε το Packet Tracer

Packet Tracer. ηµιουργία τοπολογίας Βήµα 1: Εκτελούµε το Packet Tracer Packet Tracer Το Packet Tracer είναι ένα πρόγραµµα που προσοµοιώνει τη λειτουργία ενός δικτύου και των πρωτοκόλλων µε τα οποία λειτουργεί. Αναπτύχθηκε από τον Dennis Frezzo και την οµάδα του στη Cisco

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριµία µε τη Microsoft Access

Γνωριµία µε τη Microsoft Access Γνωριµία µε τη Microsoft Access ηµιουργία νέας βάσης δεδοµένων Έναρξη - Προγράµµατα - Microsoft Access - ηµιουργία νέας βάσης δεδοµένων µε χρήση Κενής βάσης δεδοµένων - ΟΚ Επιλέγουµε Φάκελο και στο Όνοµα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Βιομηχανικοί Ελεγκτές. Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Βιομηχανικοί Ελεγκτές. Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Βιομηχανικοί Ελεγκτές Ενότητα: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΛΑΦΟΔΗΜΟΣ Τμήμα Μηχ. Αυτοματισμού ΤΕ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΟ ARIS

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΟ ARIS ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΟ ARIS 1. Εγκατάσταση Εισάγοντας το CD στον υπολογιστή σας, θα εκτελεστεί το auto - run και θα σας εµφανίσει ένα παράθυρο µε επιλογές εγκατάστασης. (εάν δεν εκτελεστεί το auto - run, εκτελέστε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ KAI ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ KAI ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Ε.Κ.Ε.Τ.Α.) / Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ) Θεσσαλονίκη, 07-12-2017 Αριθμ. Πρωτ.: 000313 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ KAI ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικό ιαγώνισµα Πληροφορικής Γ Γυµνασίου Γιώργος Λιακέας Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Ερωτήσεις

Επαναληπτικό ιαγώνισµα Πληροφορικής Γ Γυµνασίου Γιώργος Λιακέας Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Ερωτήσεις Επαναληπτικό ιαγώνισµα Πληροφορικής Γ Γυµνασίου (νέο βιβλίο Πληροφορικής Γυµνασίου Αράπογλου, Μαβόγλου, Οικονοµάκου, Φύτρου) Γιώργος Λιακέας Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Ερωτήσεις 1. Τι είναι ο Αλγόριθµος;

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 8. Προγραμματιζόμενοι Λογικοί Ελεγκτές (PLC)

Άσκηση 8. Προγραμματιζόμενοι Λογικοί Ελεγκτές (PLC) Άσκηση 8 Προγραμματιζόμενοι Λογικοί Ελεγκτές (PLC) ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1.1 Η εξέλιξη των αυτοματισμών και οι προγραμματιζόμενοι λογικοί ελεγκτές (PLC) Η εξέλιξη των αυτοματισμών ακολούθησε την εξέλιξη της τεχνολογίας.

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 8: Επικοινωνία Συσκευών με τον Επεξεργαστή

Μάθημα 8: Επικοινωνία Συσκευών με τον Επεξεργαστή Μάθημα 8: Επικοινωνία Συσκευών με τον Επεξεργαστή 8.1 Τακτική σάρωση (Polling) Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα πληκτρολόγιο συνδεδεμένο σε ένα υπολογιστικό σύστημα. Το πληκτρολόγιο είναι μια μονάδα εισόδου.

Διαβάστε περισσότερα

Μαθαίνοντας το hardware του αναπτυξιακού

Μαθαίνοντας το hardware του αναπτυξιακού 1. ΑΣΚΗΣΗ 1 Μαθαίνοντας το hardware του αναπτυξιακού Προϋποθέσεις Το εργαστήριο αυτό προϋποθέτει το διάβασμα και χρήση των εξής: Αρχείο mcbstr9.chm HTML, που δίδεται με τα υπόλοιπα αρχεία του εργαστηρίου.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΚΤΥΟΥ ΙΑΝΟΜΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΑΚΗΡΥΞΗ ΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟ -ΧΧΧ ΕΡΓΟ: «Πιλοτικό Σύστηµα Τηλεµέτρησης και ιαχείρισης της Ζήτησης Παροχών Ηλεκτρικής Ενέργειας Οικιακών και Μικρών

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Αυτοματισμοί και

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΧΡΗΣΗΣ ΣΤΟ DYNAMICS NAV INNOVERA ERP

Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΧΡΗΣΗΣ ΣΤΟ DYNAMICS NAV INNOVERA ERP Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΧΡΗΣΗΣ ΣΤΟ DYNAMICS NAV INNOVERA ERP Για να κλείσουµε µία χρήση στο InnovEra ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα: Από το κεντρικό µενού επιλέγουµε διαδοχικά «Οικονοµική ιαχείριση», «Γενική

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Αυτοματισμοί και

Διαβάστε περισσότερα

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών

Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Αρχιτεκτονική Υπολογιστών Ενότητα 13: (Μέρος Β ) Λειτουργικό Σύστημα Δρ. Μηνάς Δασυγένης mdasyg@ieee.org Εργαστήριο Ψηφιακών Συστημάτων και Αρχιτεκτονικής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΏΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ GAMBIT

ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΏΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ GAMBIT ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Α Κ Α Η Μ Α Ι Κ Ο Ε Τ Ο Σ 2 0 1 1-2 0 1 2 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΏΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ GAMBIT Ο συγκεκριµένος οδηγός για το πρόγραµµα

Διαβάστε περισσότερα

1. Εγκατάσταση του NetMeeting

1. Εγκατάσταση του NetMeeting Οδηγίες Εγκατάστασης και Χρήσης του Netmeeting Περιεχόµενα 1. Εγκατάσταση του Netmeeting 2. Το Interface του Netmeeting 3. Κύρια Κουµπιά Netmeeting 4. Πραγµατοποίηση Κλήσεων - Συνδέσεων 5. Το Μενού του

Διαβάστε περισσότερα

Υπάρχουν δύο τύποι μνήμης, η μνήμη τυχαίας προσπέλασης (Random Access Memory RAM) και η μνήμη ανάγνωσης-μόνο (Read-Only Memory ROM).

Υπάρχουν δύο τύποι μνήμης, η μνήμη τυχαίας προσπέλασης (Random Access Memory RAM) και η μνήμη ανάγνωσης-μόνο (Read-Only Memory ROM). Μνήμες Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των ψηφιακών συστημάτων σε σχέση με τα αναλογικά, είναι η ευκολία αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων πληροφοριών, είτε προσωρινά είτε μόνιμα Οι πληροφορίες αποθηκεύονται

Διαβάστε περισσότερα

Σύντοµο Εγχειρίδιο Χρήσης. του Λογισµικού Στατιστικής Επεξεργασίας. SPSS for Windows v. 8.0

Σύντοµο Εγχειρίδιο Χρήσης. του Λογισµικού Στατιστικής Επεξεργασίας. SPSS for Windows v. 8.0 Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Τµήµα Μεθοδολογίας, Ιστορίας & Θεωρίας της Επιστήµης ιαπανεπιστηµιακό Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Βασική και Εφαρµοσµένη Γνωσιακή Επιστήµη» Σύντοµο Εγχειρίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Αυτοματισμός PLC. Ειδικά Συστήματα Ελέγχου Πλοίου 2012 Κεφ. 2: Αυτοματισμός. Γ. Παπαλάμπρου

Αυτοματισμός PLC. Ειδικά Συστήματα Ελέγχου Πλοίου 2012 Κεφ. 2: Αυτοματισμός. Γ. Παπαλάμπρου Αυτοματισμός PLC Ειδικά Συστήματα Ελέγχου Πλοίου 2012 Κεφ. 2: Αυτοματισμός Γ. Παπαλάμπρου Άσκηση 3. Τυπικό διάγραμμα συστήματος συναγερμού με οπτικο-ακουστικό σήμα* Το σύστημα παρουσιάζεται σε κανονική

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνώριση υποθεµάτων αρχείων Αντιγραφή κειµένου Αντιγραφη εικόνων Αντιγραφή video

Αναγνώριση υποθεµάτων αρχείων Αντιγραφή κειµένου Αντιγραφη εικόνων Αντιγραφή video Σύντοµες οδηγίες Αναγνώριση υποθεµάτων αρχείων Αντιγραφή κειµένου Αντιγραφη εικόνων Αντιγραφή video 2 ο Ε.Κ.Φ.Ε. Ηρακλείου Κρήτης Περιεχόµενα Πλήκτρα που θα χρησιµοποιήσουµε...3 Αναγνώριση υποθεµάτων αρχείων...4

Διαβάστε περισσότερα

BIOMASS ELECTRONIC CONTROLLER PWC-2500. διαχείριση. συστημάτων θέρμανσης βιοκαυσίμων

BIOMASS ELECTRONIC CONTROLLER PWC-2500. διαχείριση. συστημάτων θέρμανσης βιοκαυσίμων BIOMASS ELECTRONIC CONTROLLER PWC-2500 διαχείριση συστημάτων θέρμανσης βιοκαυσίμων CONTROLLER PWC-2500 Ο CONTROLLER PWC-2500 κατασκευάσθηκε για να καλύψει τις ανάγκες που απαιτούνται για τον έλεγχο την

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (MBL) DBLAB 3.2 ΤΗΣ FOURIER.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (MBL) DBLAB 3.2 ΤΗΣ FOURIER. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ (MBL) DBLAB 3.2 ΤΗΣ FOURIER. Γενική περιγραφή και χρήση Το DBLAB 3.2 είναι ένα σύστηµα λήψης και επεξεργασίας µετρήσεων ποικίλων φυσικών

Διαβάστε περισσότερα

Η στοίβα (stack) H στοίβα είναι ένας αποθηκευτικός χώρος οργανωµένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίζει δύο βασικές λειτουργίες:

Η στοίβα (stack) H στοίβα είναι ένας αποθηκευτικός χώρος οργανωµένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να υποστηρίζει δύο βασικές λειτουργίες: Άσκηση 5Α_5 26/3/2003 11.5. Άσκηση 5A - [αναγνώριση αντικειµένων-διάγραµµα κλάσεων] [Σε αντικατάσταση της άσκησης 5 του κεφαλαίου 11] 11.5.1. Περιγραφή Η άσκηση αυτή είναι η πρώτη από µία σειρά ασκήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο KNX. Ανακαλύψτε το KNX

Εισαγωγή στο KNX. Ανακαλύψτε το KNX Εισαγωγή στο KNX Ανακαλύψτε το KNX Συμβατική εγκατάσταση Κάθε λειτουργία απαιτεί ένα ή περισσότερα καλώδια για να πραγματοποιηθεί Πολλές λειτουργίες = πολλά καλώδια Κάθε λειτουργία πρέπει να έχει μελετηθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ (Τμήματα Υπολογιστή) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ:ΠΟΖΟΥΚΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ Κάθε ηλεκτρονικός υπολογιστής αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού

Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Κεφάλαιο 7 : Είδη, Τεχνικές, και Περιβάλλοντα Προγραµµατισµού ( Απαντήσεις & Λύσεις Βιβλίου) 1. Σκοποί κεφαλαίου Κύκλος ανάπτυξης προγράµµατος Κατηγορίες γλωσσών προγραµµατισµού

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 3.8 Τεχνικές μεταφοράς δεδομένων Λειτουργία τακτικής σάρωσης (Polling) Λειτουργία Διακοπών DMA (Direct Memory Access)

Μάθημα 3.8 Τεχνικές μεταφοράς δεδομένων Λειτουργία τακτικής σάρωσης (Polling) Λειτουργία Διακοπών DMA (Direct Memory Access) Μάθημα 3.8 Τεχνικές μεταφοράς δεδομένων Λειτουργία τακτικής σάρωσης (Polling) Λειτουργία Διακοπών DMA (Direct Memory Access) Μελετώντας το μάθημα θα μπορείς να ξέρεις τη λειτουργία του Polling να ξέρεις

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Αυτοματισμοί και

Διαβάστε περισσότερα

3.1 εκαδικό και υαδικό

3.1 εκαδικό και υαδικό Εισαγωγή στην επιστήµη των υπολογιστών Υπολογιστές και εδοµένα Κεφάλαιο 3ο Αναπαράσταση Αριθµών 1 3.1 εκαδικό και υαδικό εκαδικό σύστηµα 2 1 εκαδικό και υαδικό υαδικό Σύστηµα 3 3.2 Μετατροπή Για τη µετατροπή

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΓΛΩΣΣΑ PASCAL

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΓΛΩΣΣΑ PASCAL 8.1. Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η ΓΛΩΣΣΑ PACAL Πως προέκυψε η γλώσσα προγραμματισμού Pascal και ποια είναι τα γενικά της χαρακτηριστικά; Σχεδιάστηκε από τον Ελβετό επιστήμονα της Πληροφορικής Nicklaus Wirth to

Διαβάστε περισσότερα

ιδάσκων: ηµήτρης Ζεϊναλιπούρ

ιδάσκων: ηµήτρης Ζεϊναλιπούρ Κεφάλαιο 1.3-1.4: Εισαγωγή Στον Προγραµµατισµό ( ιάλεξη 2) ιδάσκων: ηµήτρης Ζεϊναλιπούρ Περιεχόµενα Εισαγωγικές Έννοιες - Ορισµοί Ο κύκλος ανάπτυξης προγράµµατος Παραδείγµατα Πότε χρησιµοποιούµε υπολογιστή?

Διαβάστε περισσότερα

Synco 100 Ελεγκτές απευθείας τοποθέτησης

Synco 100 Ελεγκτές απευθείας τοποθέτησης SIEMENS Synco 100 Ελεγκτές απευθείας τοποθέτησης Hvac Products Αναρίθµητες µελέτες αναφέρουν ότι το κόστος λειτουργίας ενός κτιρίου αντιστοιχεί στο 40% έως 60% του κόστους κατασκευής. Σχεδόν κάθε κτίριο

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο χρήσης του Άβακα

Εγχειρίδιο χρήσης του Άβακα Εγχειρίδιο χρήσης του Άβακα Με το παρόν λογισμικό γίνεται προσομοίωση των λειτουργικών δυνατοτήτων του εκπαιδευτικού υπολογιστή που έχει την ονομασία Άβακας. Η εικόνα του Άβακα εμφανίζεται σε παράθυρο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα:

Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows Σελίδα: ----------Εισαγωγή στη Χρήση του SPSS for Windows ------------- Σελίδα: 0------------ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ο 7.1. Μορφοποίηση πινάκων 7.2 ηµιουργία Υποδείγµατος Πινάκων (TEMPLATE) 7.3 Κατασκευή Γραφηµάτων 7.4 ηµιουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟ ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ «IrYdium» Η εκκίνηση του Εικονικού εργαστηρίου Χηµείας «IrYdium Chemistry Lab» γίνεται µε διπλό κλικ στο αρχείο «VLab.exe». Κατόπιν επιλέγετε το µενού Αρχείο > Άνοιγµα

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες εγκατάστασης και χρήσης (v 0.9.3)

Οδηγίες εγκατάστασης και χρήσης (v 0.9.3) Ultima-1 Οδηγίες εγκατάστασης και χρήσης (v 0.9.3) E05.06.01.GR.0.9.3.10.2.2015 2/28 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ...5 2. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...7 3. ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ...13 4. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ...15

Διαβάστε περισσότερα

Cubitech Hellas Ακροπόλεως 24, Καλλιθέα, Αθήνα Τ.Κ. 176 75, Ελλάδα, Τηλ. 210 9580887-8 Φαξ.2109580885

Cubitech Hellas Ακροπόλεως 24, Καλλιθέα, Αθήνα Τ.Κ. 176 75, Ελλάδα, Τηλ. 210 9580887-8 Φαξ.2109580885 CubisLITE Client Οδηγίες Χρήσεως Cubitech Hellas Ακροπόλεως 24, Καλλιθέα, Αθήνα Τ.Κ. 176 75, Ελλάδα, Τηλ. 210 9580887-8 Φαξ.2109580885 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενικά 1. Τι είναι ο CubisLITE Server 2. Τι είναι ο

Διαβάστε περισσότερα

PLC Σύνδεση ιακοπτών. Εισαγ γωγή στα. Η λογική του προγραµµατισµού. Τυπική Γραµµή ιαγράµµατος Κλίµακας. Βασικά Στοιχεία & Συνδυασµοί

PLC Σύνδεση ιακοπτών. Εισαγ γωγή στα. Η λογική του προγραµµατισµού. Τυπική Γραµµή ιαγράµµατος Κλίµακας. Βασικά Στοιχεία & Συνδυασµοί Η λογική του προγραµµατισµού Σύνδεση ιακοπτών Τυπική Γραµµή ιαγράµµατος Κλίµακας Βασικά Στοιχεία & Συνδυασµοί Περισσότερες υνατότητες Έλεγχος Ροής Προγράµµατος 1 2 Περισσότερες υνατότητες Χρονιστές Στα

Διαβάστε περισσότερα