Καρκίνος από κεραίες κινητής τηλεφωνίας

Transcript

1 Καρκίνος από κεραίες κινητής τηλεφωνίας Daniel Foggo από Sunday Times 22 Απριλίου 2007 Επτά εµφανίσεις καρκίνου και άλλες σοβαρές ασθένειες έχουν ανακαλυφθεί γύρω από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, προκαλώντας ανησυχίες σχετικά µε τον πιθανό αντίκτυπο της τεχνολογίας στην υγεία. Οι µελέτες αφορούν περιοχές που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά σε εµφανίσεις καρκίνου, εγκεφαλικών αιµορραγιών και υψηλής πίεσης αίµατος σε µια ακτίνα 360 µέτρα από κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Μια από τις µελέτες, στο Warwickshire, αποκάλυψε παρουσία 31 καρκίνων γύρω από έναν και µόνο δρόµο. Το ένα τέταρτο από τα 30 άτοµα προσωπικού σε σχολείο που βλέπει ο 27µετρος ιστός κεραίας έχει αναπτύξει όγκους από το 2000, ενώ άλλο ένα τέταρτο έχει σηµαντικά προβλήµατα υγείας. Η κεραία ξηλώνεται µε παρουσία πραγµατογνώµονα µετά από τις διαµαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής. Η εταιρία µε το όνοµα «Ο2» που είχε την κεραία απορρίπτοντας οποιαδήποτε σύνδεση της κεραίας µε τα προβλήµατα αναγνώρισε ότι η απόφαση για το ξήλωµα της κεραίας ήταν «σαφώς σπάνια και ασυνήθιστη». Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας έχουν προκαλέσει τις διαµαρτυρίες σε όλη τη Μεγάλη Βρετανία µε χιλιάδες ανθρώπους να αντιδρούν κάθε εβδοµάδα σε προγραµµατισµένες εγκαταστάσεις κεραιών. Υπάρχουν περίπου τέτοιες κεραίες σε όλο το Ηνωµένο Βασίλειο. Ο όκτορας John Walker, ο επιστήµονας που σύνταξε τις µελέτες για τους καρκίνους, µε τη βοήθεια των τοπικών ακτιβιστών πολιτών στο Devon, Lincolnshire, Staffordshire και τα West Midlands, είπε ότι ήταν πεπεισµένος για την πιθανή σύνδεση µεταξύ της ακτινοβολίας των κεραιών και τις ασθένειες που αποκαλύφθηκαν στους γύρω κατοίκους. «Οι κεραίες πρέπει να αποµακρυνθούν από τις πόλεις και τα σχολεία» είπε. Μερικοί επιστήµονες θεωρούν ήδη ότι µια τέτοια σύνδεση (ανάµεσα στις κεραίες και τις ασθένειες) υπάρχει και µελέτες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν µια άνοδο στους καρκίνους κοντά σε κεραίες. Το 2005 ο Sir William Stewart, πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Υγείας (Health Protection Agency), είπε ότι βρήκε τέσσερις τέτοιες µελέτες που ανησυχούν για το φαινόµενο, αλλά ότι ο κίνδυνος για την υγεία παραµένει µη αποδεδειγµένος.

2 Daniel Foggo and Maurice Chittenden από The Sunday Times April 22, 2007 Τα θύµατα του καρκίνου ρωτούν: «Ευθύνονται οι κεραίες;» Η κυρία Margaret Hines-Randle µάχεται τον καρκίνο, αλλά δεν είναι µόνη στην προσπάθειά της. Στην πραγµατικότητα οι περισσότεροι από τους γείτονες στο δρόµο της µάχονται παράλληλα µε αυτήν, δεδοµένου ότι έχουν την ίδια ασθένεια. Στην πιο πρόσφατη µέτρηση, 30 από τους άµεσους γείτονες της είτε υπέφεραν από καρκίνο, είτε είχαν ήδη πεθάνει. «Είµαστε όλοι σε µια γραµµή, είναι απίστευτο» είπε η 64χρονη, στην οποία εντοπιστικέ καρκίνος τους στήθους πριν οκτώ χρόνια. «Είναι µια πολύ δραµατική περίπτωση καρκίνου. Οι άνθρωποι στο σπίτι πίσω µας και αυτοί στο πλάι, έχουν επίσης. Και οι άνθρωποι στα πρώτα και δεύτερα σπίτια του δρόµου είχαν καρκίνο και πέθαναν. Τώρα το άτοµο που µετακόµισε εκεί, έχει καρκίνο του στήθους και αυτό». Πιο κάτω στο δρόµο στο Καθολικό σχολείο πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης St Edward s, οι τσέπες του Pat Ward είναι γεµάτες χαρτοµάντιλα, αλλά δεν έχει συνάχι. Ο αναπληρωτής διευθυντής τα χρησιµοποιεί για τις αιµορραγίες στις µύτες των µαθητών του: διαπιστώνει ότι η αιµορραγία στις µύτες είναι µε τέτοια συχνότητα που χρειάζεται να είναι διαρκώς εφοδιασµένος µε χαρτοµάντιλα. Η επόµενη στάση µας είναι στο σχολείο Woodlands. Eπτά από τα 30 άτοµα του προσωπικού έχουν αναπτύξει όγκους τα τελευταία χρόνια. ύο έχουν πεθάνει. Στον επιστάτη έχει εντοπιστεί όγκος στον προστάτη µόλις στην ηλικία των 37. Ακόµη και η κυρία που εκτελούσε χρέη σχολικού τροχονόµου πέθανε από καρκίνο. Τα αίτια όλων αυτών των ασθενειών στο Coleshill δεν είναι σαφή. Αλλά πολλοί από εκείνους που ζουν στην εύπορη κωµόπολη της περιοχής Warwickshire της κεντρικής Αγγλίας, θεωρούν ότι ένα µεγάλο µέρος µπορεί να αποδοθεί σε µια κεραία κινητής τηλεφωνίας που δεσπόζει πάνω από το νότιο τµήµα της πόλης. Τα σχολεία, που είναι δίπλα στη 27µέτρη κεραία, βρίσκονται στη σκιά της για σχεδόν 15 χρόνια. Πιο ανησυχητικό ίσως είναι ότι παρ ότι η περίπτωση των καρκίνων στο Coleshill είναι δραµατική, δεν είναι η µοναδική. Καρκίνοι και άλλες ασθένειες έχουν καταγραφεί γύρω από κεραίες και σε άλλα µέρη της χώρας, και οι φόβοι γι αυτές είναι πολύ διαδεδοµένοι. Ήδη είναι αποδεκτό ότι υπάρχει σύνδεση µεταξύ της ηλεκτροµαγνητικής ακτινοβολίας από τα καλώδια ρεύµατος υψηλής τάσης και της παιδικής λευχαιµίας - κάτι που συζητήθηκε επίσης για πολλά χρόνια. Οι πολίτες που δραστηριοποιούνται στο σχετικό ζήτηµα υπολογίζουν ότι σήµερα στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν περισσότερες από 1000 ενεργές προσφυγές που αφορούν κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Υπάρχουν ήδη κεραίες, αλλά οι τηλεφωνικές επιχειρήσεις βάζουν κι άλλες καθηµερινά και οι φόβοι για την ασφάλειά της υγείας αυξάνονται γοργά.

3 Η Eileen Ο Connor, µία ακτιβίστρια ενάντια στον πολλαπλασιασµό των κεραιών και µέλος επιτροπής προστασίας της υγείας από τα ηλεκτροµαγνητικά πεδία, είπε: «Απλά δεν υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον σχετικά µε τις επιπτώσεις αυτής της τεχνολογίας. εν έχω καµία αµφιβολία ότι τίθεται σηµαντικό πρόβληµα δηµόσιας υγείας». Είναι τελικά οι κεραίες ασφαλείς; Είναι τα επίπεδα επιτρεπόµενης ακτινοβολίας σωστά και θα έπρεπε υπουργοί και νόµοι να κάνουν περισσότερα για να προστατεύσουν τους ανθρώπους; Την προηγούµενη εβδοµάδα ένας δηµοσιογράφος από τους Sunday Times ως ιδιοκτήτη σπιτιού πλησίασε τους πέντε κύριους κατασκευαστές τηλεφωνικών δικτύων κινητής τηλεφωνίας των εταιριών Ο2, 3, T-Mobile και Vodafone - για να διερευνήσει για τη δυνατότητα να εγκατασταθεί κεραία στο σπίτι του. Όλοι εκτός από τη Vodafone άρπαξαν την ευκαιρία και είπαν ότι θα πλήρωναν για τη συµφωνία και ακόµα ότι θα µεταµφίεζαν την κεραία, ώστε να µη ενοχλήσουν τους γείτονες. Ο Kevin Hull, ένας σύµβουλος δικτύων της Ο2, είπε: «Πληρώνουµε υψηλότερα µισθώµατα στα κέντρα πόλεων και χαµηλότερα µισθώµατα στην επαρχία βασισµένα στην αναµενόµενη απόδοση. «Ακολουθούµε έναν κώδικα πρακτικής ο οποίος περιλαµβάνει κοινωνική διαβούλευση, αλλά µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε και µια σειρά λύσεων για να µεταµφιέσουµε τις κεραίες. «Οι τυποποιηµένες κεραίες τείνουν να µοιάζουν µε στήλες φωτισµού οδών. Χρησιµοποιούµε επίσης αντίγραφα τηλεγραφικών στύλων φτιαγµένους από ίνες γυαλιού και πλαστικά δέντρα σαν κυπαρίσσια». Ο Mike Yates, διευθυντής αγορών στην εταιρίας Orange, είπε ότι η επιχείρησή του θα µπορούσε επίσης να βοηθήσει. «Θα χρειαστεί πιθανώς την άδεια, ανάλογα µε την κεραία, και οι γείτονες θα ξέρουν. Τις βάζουµε στα σπίτια ως σωλήνες αποχέτευσης, αλλά υπάρχουν αρκετές δαπάνες εάν πρέπει να τις καλύψουµε». Είναι αυτός ο συνδυασµός οικονοµικής ανταµοιβής και απόκρυψης που έχει επιτρέψει στις τηλεφωνικές εταιρίες της Μεγάλης Βρετανίας για να βάλουν τόσο πολλές κεραίες, τόσο γρήγορα. Εξηγεί επίσης γιατί τόσες πολλές τοπικές κοινότητες µόλις τώρα ξυπνούν λόγο πιθανής απειλής υγείας. εν υπάρχει αµφιβολία µεταξύ των επιστηµόνων, ότι η ηλεκτροµαγνητική ακτινοβολία του τύπου που εκπέµπεται από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας σε υψηλές εντάσεις µπορεί να προκαλέσει καρκίνο και γενετική ζηµία. Εντούτοις, η επιστηµονική κοινότητα διχάζετε για το πέρα από ποια ένταση η ακτινοβολία είναι ασφαλής. Η βιοµηχανία στη Μεγάλη Βρετανία υπόκειται σε όρια οδηγιών για τις εκποµπές ακτινοβολίας, σύµφωνα µε τις οποίες πρέπει να λειτουργούν οι κεραίες. Αλλά µερικοί επιστήµονες θεωρούν ότι τα όρια έχουν τεθεί πάρα πολύ υψηλά. είχνουν άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, ειδικότερα το Σάλτζµπουργκ στην Αυστρία, το οποίο έχει αποδεκτά όρια ακτινοβολίας που είναι κάτω από τα επίπεδα που επιτρέπονται στη Μεγάλη Βρετανία. Ο Sir William Stewart, πρόεδρος της επιτροπής προστασίας υγείας (Health Protection Agency), δηµοσίευσε µια έκθεση το 2000 που έλεγε ότι δεν υπήρξε κανένα σηµαντικό αποδεικτικό στοιχείο επιπτώσεων στην υγεία των ενηλίκων, µια άποψη που αναπαρήγαγε η Παγκόσµια Οργάνωση Υγείας. Εντούτοις, το 2005,

4 παρουσίασε µια περαιτέρω έκθεση «Κινητά τηλέφωνα και υγεία», στην οποία είπε ότι τα µικρά παιδιά πιθανά δεν πρέπει να εκτίθενται στα κινητά τηλέφωνα. Είπε επίσης ότι πρέπει να ληφθεί µέριµνα ώστε οι κεραίες να µην κατευθύνουν τις ισχυρότερες ακτίνες τους προς σχολεία. «εν µπορώ να δεχτώ ότι στα παιδιά από τριών ως οκτώ ετών µπορεί να δικαιολογηθεί η κατοχή κινητού τηλεφώνου» είπε. Για τα κινητά γενικώς πρόσθεσε: «Επειδή απλά υπάρχουν 50εκατοµύρια κινητά στη χώρα, δεν σηµαίνει ότι είναι απολύτως ασφαλή». Παρά αυτές τις ανησυχίες, µια έρευνα του BBC πριν τρία χρόνια διαπίστωνε ότι ένα στα 10 σχολεία είχε κοντά κεραία. Σύµφωνα µε µια άλλη έρευνα στο Λονδίνο σχεδόν κάθε σχολείο έχει µία κοντινή κεραία. Στην περίπτωση του St Edward s, -ένα από τα κορυφαία σχολεία πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης στη χώρα- και το σχολείο του Woodlands, τα παιδιά και οι δάσκάλοι περνούν την καθηµερινότητα τους κάτω από την ακτινοβολία µιας ύποπτης κεραίας εγκατεστηµένης µόλις 40 µέτρα µακριά. ύο χρόνια πριν - παρακινούµενοι από εκθέσεις για ανθρώπους που ανέπτυξαν καρκίνο- οι γονείς των παιδιών που πηγαίνουν στο St Edward s, µαζί µε τις σχολικές αρχές και µια οµάδα κατοίκων, άρχισαν να πιέζουν για την αποµάκρυνση της κεραίας. Οργάνωσαν έρευνες για τα προβλήµατα υγείας µεταξύ των µαθητών, των δασκάλων και των κοντινών κατοίκων. «Υπήρξε πολύ αργή πρόοδος µε πόρταπόρτα δουλεία και κουβέντα σε ανθρώπους στην είσοδο των σχολείων, αλλά αυτά που ανακαλύψαµε µας συγκλόνισαν», είπε ο Jacqui Slater, ένας από τους διοργανωτές της έρευνας. Τα αποτελέσµατα ήταν πράγµατι τροµακτικά. Εκτός από το µεγάλο αριθµό καρκίνων, πάνω από τα µισά παιδιά που εξετάστηκαν είχαν ναυτία και υπέφεραν από πονοκεφάλους και περισσότερα από το ένα τέταρτο ανέφεραν τακτικές αιµορραγίες της µύτης. Μεταξύ του προσωπικού και στα δύο σχολεία σχεδόν όλοι εκείνοι που ρωτήθηκαν αισθάνονταν κουρασµένοι και είχαν τα προβλήµατα ύπνου και σχεδόν οι µισοί υπέφεραν από ζαλάδες και βουητό στα αυτιά τους. Μια έρευνα σε κατοίκους της κοντινής περιοχής οδήγησε πάνω σε µια µεγαλύτερη έκπληξη. Σε µια µόνη οδό την Castle Drive και κάποιους παρακείµενους δρόµους, βρέθηκαν συνολικά 31 περιπτώσεις καρκίνου, ένας σε κάθε δεύτερο άτοµο στην άµεση περιοχή. «Όταν είδα τα αποτελέσµατα αισθάνθηκα άρρωστος ο ίδιος», είπε ο Pat Jones, ένας άλλος κάτοικος της περιοχής που συµµετείχε στην έρευνα. «Παίζονται πολλά χρήµατα στην κινητή τηλεφωνία και οι επιχειρηµατίες δεν φαίνεται ακόµα να θέλουν να ξέρουν τι συµβαίνει στους ανθρώπους». Οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν δόθηκαν στον όκτορα John Walker, ένα φυσικό και µέλος σχετικής ερευνητικής οµάδας (Electromagnetic Radiation Research Trust) που έχει µελετήσει διάφορες παρόµοιες περιπτώσεις οµαδικών καρκίνου γύρω από άλλες κεραίες κινητής τηλεφωνίας στο Ηνωµένο Βασίλειο. «Οι κεραίες συνήθως εκπέµπουν ακτινοβολία σε τρεις κατευθύνσεις, και εκεί όπου οι ακτίνες χτυπούν το έδαφος είναι πού θα βρείτε συνήθως τη εµφάνιση των καρκίνων ή άλλων ασθενειών», είπε και προσέθεσε «Η περιοχή του Coleshill έχει τη µεγαλύτερη οµαδική εµφάνιση καρκίνων που έχω δει µέχρι τώρα, και αυτό µπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι στην οδό Drive Castle βρίσκετε το σηµείο όπου συγκλίνει ακτινοβολία από δύο κεραίες, µία από την πλευρά του σχολείου και µία από την άλλη πλευρά της πόλης. Οι κάτοικοι και οι δάσκαλοι είναι

5 πιθανότερο να έχουν τα προβλήµατα υγείας επειδή εκτίθενται στην ακτινοβολία για περισσότερα χρόνια από τους µαθητές, οι οποίοι εγκαταλείπουν κάποια στιγµή το σχολείο». Για κάποιο διάστηµα υπήρξε µεγάλη ένταση στην κοινότητα. Οργανώθηκαν διαµαρτυρίες γονέων που κράτησαν για µία µέρα τα παιδιά τους µακριά από το σχολείο. Για 12 µήνες η καµπάνια συνεχίζεται Επιστολές που δηλώνουν πρόθεση να µηνύσουν την εταιρία «Ο2» εάν τα ιατρικά στοιχεία γίνουν ισχυρότερα στο µέλλον στάλισαν στην επιχείρηση, ενώ η επισκοπή έστειλε επίσης επιστολές διαµαρτυρίας. Ο Mike Ο Brien, βουλευτής της περιοχής, κλήθηκε από αυτούς που έκαναν την καµπάνια να βοηθήσει. Πλησίασε τους επιχειρηµατίες αλλά σκόπιµα κινήθηκε επιφυλακτικά όσων αφορά την εκπροσώπηση των ανησυχιών των κατοίκων για την υγεία τους. «Είπα στην Ο2 ότι δεν επρόκειτο να θέσω το ζήτηµα σε ιατρική βάση την οποία έτσι κι αλλιώς η εταιρία δεν αποδέχεται ως ζήτηµα- αλλά να βασιστώ στο γεγονός ότι το σχολείο θέλει το χώρο που βρίσκετε η κεραία, και ότι η κεραία είναι παλιά και µάλλον άσχηµη και καλύτερα να αντικατασταθεί» τους είπε ο βουλευτής. Η προσέγγισή του, µαζί µε τις φωνές των κατοίκων και της εξαιρετικής έρευνάς τους, έχει οδηγήσει τώρα την Ο2 να συµφωνήσει στο κατέβασµα της κεραίας. Οι εναλλακτικές περιοχές έχουν βρεθεί για τη νέα κεραία και είναι µακριά από τα δύο σχολεία. Αλλά οι διαµαρτυρίες για τις υπάρχουσες κεραίες και αυτές που προγραµµατίζεται να τοποθετηθούν αυξάνονται καθώς η εξάπλωση της νέας τεχνολογίας «3G» των κινητών τηλεφώνων, που επιτρέπει στα κινητά πρόσβαση στο διαδίκτυο, απαιτεί κι άλλες κεραίες σε ολόκληρη τη χώρα. Εντούτοις, µερικοί θεωρούν ότι αµοιβαία ικανοποιητικές συµφωνίες µεταξύ των εταιριών κινητής τηλεφωνίας και των διαµαρτυρόµενων κατοίκων µπορούν να γίνουν εάν ακολουθηθεί το πρότυπο του Coleshill. Ο βουλευτής είπε: «Υπάρχει ίσως ένα προηγούµενο εδώ. Το πρόβληµα προέρχεται από τους κατοίκους που θεωρούν ότι κάτι γίνεται εδώ για το οποίο είναι απληροφόρητοι και για το οποίο δεν έχουν λόγο.» Εντούτοις, για την κυρία Ηines-Randle -που αναφερθήκαµε στην αρχή- και τους γείτονές της που έχουν ήδη αναπτύξει όγκους, η µάχη µε την ασθένεια συνεχίζεται. «δεν ξέρω εάν ο καρκίνος µου προκλήθηκε από τις κεραίες», µας είπε την προηγούµενη εβδοµάδα. «Αλλά αξίζει να εξεταστεί το θέµα περαιτέρω». Η προέλαση των κεραιών Περίπου 60 εκατοµµύρια κινητά χρησιµοποιούνται σήµερα στο Ηνωµένο Βασίλειο, που υποστηρίζονται από περίπου κεραίες, γνωστές και ως «σταθµοί βάσης». Υπολογίζεται ότι σήµερα οι πραγµατοποιούµενες διαµαρτυρίες κατοίκων που ζουν δίπλα σε κεραίες είναι περισσότερες από σε οποιαδήποτε στιγµή στην Μεγάλη Βρετανία. εδοµένου ότι τα κινητά τηλέφωνα ξεκίνησαν τη δεκαετία του '80, η αγορά είναι µεγάλη. Οι άδειες για να λειτουργήσει η τρίτη γενιά κινητών γνωστή ως 3G, πωλήθηκε από την κυβέρνηση για 22.5 δισεκατοµµύρια λίρες πριν επτά χρόνια. Η βρετανική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει τις οδηγίες που εκδίδονται από τη διεθνή Επιτροπή για την προστασία από την µη ιονίζουσα ακτινοβολία (ICNIRP) που

6 προβλέπει ότι οι σταθµοί βάσης (οι κεραίες) δεν πρέπει να εκπέµπουν περισσότερα από 10 Watt ηλεκτροµαγνητικής ενέργειας ανά τετραγωνικό µέτρο, ανάλογα µε τη χρησιµοποιούµενη συχνότητα. Στην πραγµατικότητα οι περισσότεροι εκπέµπουν µόνο ένα µικρό µέρος αυτού του ορίου. Εντούτοις µερικοί επιστήµονες έχουν προτείνει, τα όρια που θέτει η ICNIRP να µειωθούν περισσότερο από το υποχιλιαπλάσιο δεδοµένου ότι τα στοιχεία που δείχνουν σχέση της ακτινοβολίας µε καρκίνους είναι πια αρκετά ακόµα και αν οι κεραίες εκπέµπουν χαµηλότερα από τα σηµερινά όρια. Ο Sir William Stewart, πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Υγείας (Health Protection Agency), έχει καλέσει για περισσότερη συζήτηση σχετικά µε το ζήτηµα και έχει προωθήσει µια «προληπτική προσέγγιση» στην τεχνολογία. Αλλά δεν δέχεται ότι υπάρχουν οποιεσδήποτε αποδεδειγµένες συνδέσεις µε τις ασθένειες που παρουσιάστηκαν. Η ύπαρξη των κεραιών κινητής τηλεφωνίας κοντά σε σχολεία έχει γίνει πεδίο ιδιαίτερης αντιπαράθεσης. Η ένωση επιχειρήσεων κινητής τηλεφωνίας λέει ότι λιγότερες από το 2% των κεραιών εγκαθίστανται στα σχολεία, αλλά πολλές τοποθετούνται κοντά. Μια πρόσφατη έρευνα υποστήριξε ότι κάθε σχολείο στο Λονδίνο έχει κοντά του µία κεραία.