Α Π Ο Φ Α Σ Η 33 /2015

Transcript

1 Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ./1510/ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α Π Ο Φ Α Σ Η 33 /2015 Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος στην έδρα της την Tετάρτη και ώρα 10:00 µετά από πρόσκληση του Προέδρου της, προκειµένου να εξετάσει την υπόθεση που αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας. Παρέστησαν ο Αν. Πρόεδρος της Αρχής, Γεώργιος Μπατζαλέξης, κωλυοµένου του Προέδρου Πέτρου Χριστόφορου και τα αναπληρωµατικά µέλη Σπύρος Βλαχόπουλος, Γρηγόριος Λαζαράκος και Χαράλαµπος Ανθόπουλος, ως εισηγητής, σε αναπλήρωση των τακτικών µελών Λεωνίδα Κοτσαλή, Αναστάσιου-Ιωάννη Μεταξά και ηµήτριου Μπριόλα, αντίστοιχα, οι οποίοι, αν και εκλήθησαν νοµίµως εγγράφως, δεν παρέστησαν λόγω κωλύµατος. Παρούσες χωρίς δικαίωµα ψήφου ήταν η Φερενίκη Παναγοπούλου, νοµικός ελεγκτής-δικηγόρος, ως βοηθός εισηγήτρια και η Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου, υπάλληλος του τµήµατος διοικητικών και οικονοµικών υποθέσεων, ως γραµµατέας. Η Αρχή έλαβε υπόψη τα ακόλουθα: Με το υπ αρ. πρωτ. της Αρχής Γ/ΕΙΣ/6784/ έγγραφό προς την Αρχή η Α ζητεί την άδεια της Αρχής, προκειµένου να χρησιµοποιήσει ενώπιον δικαστηρίου προσωπικά δεδοµένα του εν διαστάσει συζύγου της Β, που η ίδια εξήγαγε από το παλαιό του κινητό τηλέφωνο. Από τα δεδοµένα αυτά προκύπτει ότι ο εν διαστάσει 1

2 σύζυγός της προέβαινε συστηµατικά σε αναζήτηση ερωτικών συντρόφων µέσω της ιστοσελίδας γνωριµίας οµοφυλοφίλων ανδρών, στην οποία είναι ενεργό εγγεγραµµένο µέλος µε ψευδώνυµο. Τα εν λόγω δεδοµένα επιθυµεί η Α να χρησιµοποιήσει ενώπιον δικαστηρίου µε σκοπό την ανάθεση σ αυτή της ασκήσεως γονικής µέριµνας και επικουρικά της επιµέλειας των τέκνων της και τη λύση του γάµου τους λόγω ισχυρού κλονισµού. Η Αρχή µε την υπ αριθ. 15/2015 απόφασή της απέρριψε την αίτηση της Α, καθώς η αιτούσα δεν έχει ασκήσει κάποιο από τα ένδικα βοηθήµατα που επικαλείτο στην αίτησή της, αλλά ανέφερε ότι επρόκειτο να διενεργηθούν δίκες προς ικανοποίηση των επικαλουµένων δικαιωµάτων της. Ως εκ τούτου, η Αρχή έκρινε ότι η αίτησή της ασκήθηκε προώρως και απερρίφθη. Πάντα ταύτα, ανεξαρτήτως των ζητηµάτων που θα µπορούσαν να ανακύψουν, όσον αφορά, προεχόντως, την εφαρµογή του νόµου 2472/1997 στην εν λόγω επεξεργασία (άρθρο 3 παρ. 2 εδαφ. α ), τη νοµιµότητα της κτήσεως των εν λόγω ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων και τη δυνατότητα της περαιτέρω επεξεργασίας µε τον επικαλούµενο τρόπο (χρήση αυτών ως αποδεικτικών µέσων ενώπιον δικαστηρίου), ζητήµατα τα οποία δεν µπορούν να κριθούν στο στάδιο αυτό (βλ. ΑΠ ΠΧ, Απόφαση 130/2012). Κατόπιν τούτου, η Α επανήλθε µε την υπ αριθ. πρωτ. ΑΠ ΠΧ/Γ/ΕΙΣ/897/ αίτησή της, όπως συµπληρώθηκε µε τα Γ/ΕΙΣ/1049/ και Γ/ΕΙΣ/1097/ συµπληρωµατικά έγγραφα προς την Αρχή, ζητώντας την άδεια της Αρχής προκειµένου να χρησιµοποιήσει ενώπιον δικαστηρίου προσωπικά δεδοµένα του εν διαστάσει συζύγου της Β, που η ίδια εξήγαγε από το παλαιό του κινητό τηλέφωνο και επιπρόσθετα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή της οικίας τους. Άδεια χρήσεως των εν λόγω δεδοµένων ζητεί η Α, προκειµένου να τα χρησιµοποιήσει α) ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου περιοχής Χ (διαδικασία ασφαλιστικών µέτρων) (αρ. καταθ. δικογρ. /2015 µε δικάσιµο την / /2015) για την υποστήριξη αιτήσεώς της µερικής ανακλήσεως άλλως µεταρρυθµίσεως της υπ αριθ. / / /2015 αποφάσεως του ιδίου δικαστηρίου, β) ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου περιοχής Χ για την υποστήριξη αγωγής αναθέσεως σε εκείνη αποκλειστικά της γονικής µέριµνας των ανηλίκων τέκνων τους 2

3 και καταβολής διατροφής εκ µέρους του εν διαστάσει συζύγου της (αρ. καταθ. δικογρ. /2015 µε δικάσιµο την / /.2015), γ) ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου περιοχής Χ (διαδικασία γαµικών διαφορών) για υποστήριξη αγωγής λύσεως γάµου λόγω ισχυρού κλονισµού (αρ. καταθ. δικογρ. /2015 µε δικάσιµο την / /2015), δ) ενώπιον του Μονοµελούς Πρωτοδικείου περιοχής Χ (διαδικασία γαµικών διαφορών) για αγωγή λύσεως γάµου λόγω διετούς διαστάσεως (αρ. καταθ. δικογρ. /2015 µε δικάσιµο την / /2015). Η Αρχή, µετά από εξέταση των στοιχείων της υπόθεσης, αφού άκουσε τον εισηγητή και την βοηθό εισηγητή, η οποία στη συνέχεια αποχώρησε, κατόπιν διεξοδικής συζήτησης, ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ 1. Επειδή, κατ αρχάς, οι διατάξεις του άρ. 4 του Ν. 2472/1997 καθιερώνουν ως θεµελιώδη προϋπόθεση για τη νοµιµότητα της συλλογής και επεξεργασίας δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και τη νόµιµη σύσταση και λειτουργία του σχετικού αρχείου, την αρχή του σκοπού της επεξεργασίας και την αρχή της αναλογικότητας των δεδοµένων σε σχέση πάντα µε το σκοπό επεξεργασίας. Κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδοµένων, η οποία γίνεται πέραν του επιδιωκόµενου σκοπού ή δεν είναι πρόσφορη και αναγκαία για την επίτευξή του δεν είναι νόµιµη. Συνεπώς, για την αξιολόγηση κάθε φορά της νοµιµότητας της κρίσιµης επεξεργασίας, απαιτείται ιδίως ο προβαλλόµενος σκοπός επεξεργασίας να είναι καθορισµένος, σαφής και νόµιµος, και τα ζητηθέντα δεδοµένα να είναι συναφή, πρόσφορα, και όχι περισσότερα από όσα κάθε φορά απαιτείται εν όψει των σκοπών της επεξεργασίας αυτής. 2. Επειδή, ακολούθως, από τις διατάξεις του άρ. 7 του Ν. 2472/1997 σαφώς προκύπτει ότι η συλλογή και επεξεργασία ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, καταρχήν, εφόσον το υποκείµενο των δεδοµένων έχει δώσει τη συγκατάθεσή του. Ωστόσο, η συλλογή και επεξεργασία ευαίσθητων δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται, κατ εξαίρεση, και χωρίς τη συγκατάθεση του 3

4 υποκειµένου των δεδοµένων, υπό τις προϋποθέσεις του άρ. 7 παρ. 2 στοιχ. (γ ) του Ν. 2472/1997, δηλαδή, εφόσον η επεξεργασία αφορά δεδοµένα, που δηµοσιοποιεί το ίδιο το υποκείµενο ή είναι αναγκαία για την αναγνώριση, άσκηση ή υπεράσπιση δικαιώµατος ενώπιον δικαστηρίου ή πειθαρχικού οργάνου. Τέλος, από το συνδυασµό των διατάξεων των άρ. 2 και 3 του Ν. 2472/1997 σαφώς προκύπτει ότι εξαιρούνται από το πεδίο εφαρµογής του νόµου αυτού η συλλογή και επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και η σύσταση και λειτουργία του σχετικού αρχείου, που διενεργούνται από φυσικό πρόσωπο για την άσκηση δραστηριοτήτων αποκλειστικά προσωπικών ή οικιακών. 3. Επειδή, περαιτέρω, τα ως άνω δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του Β, τα οποία επικαλείται η Α, αποτελούν ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του ιδίου, υπό την έννοια των διατάξεων του άρ. 2 του Ν. 2472/1997, καθόσον παρέχουν πληροφορίες για τις ερωτικές του προτιµήσεις. Με βάση τα προαναφερόµενα, η πρόσβασή της Α στα ως άνω ευαίσθητα δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα του συζύγου της συνιστά πράγµατι επεξεργασία δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα, η οποία πραγµατοποιείται από φυσικό πρόσωπο. Πρόκειται για δεδοµένα αποθηκευµένα σε κινητό τηλέφωνο και σε ηλεκτρονικό υπολογιστή της οικίας τους, τα οποία συνέλλεξε και επεξεργάστηκε η αιτούσα. Αν τα δεδοµένα είχαν συλλεγεί στο πλαίσιο προσωπικής ή οικιακής χρήσεως, επί της οποίας συλλογής δεν τυγχάνει εφαρµογής ο Ν. 2472/1997, όπως αναφέρθηκε, αλλά πρόκειται να χρησιµοποιηθούν για σκοπό που εκφεύγει της αποκλειστικής οικιακής-προσωπικής χρήσεως, δηλαδή για χρήση ενώπιον του δικαστηρίου, τούτο αποτελεί χωριστή επεξεργασία και τυγχάνουν εφαρµογής οι διατάξεις του Ν. 2472/1997, για αυτή δε την περαιτέρω επεξεργασία θα απαιτείτο άδεια της Αρχής, σύµφωνα µε τις διατάξεις του εφαρµοζόµενου πλέον Ν. 2472/1997 (βλ. Αποφάσεις 81/2011 και 11/2012 της Αρχής, αναρτηµένες στην ιστοσελίδα της). 4. Στην παρούσα περίπτωση, κατά την άποψη δύο µελών, από τα στοιχεία του φακέλου δεν µπορεί να διακριβωθεί αν τα δεδοµένα, που προτίθεται να χρησιµοποιήσει η αιτούσα ως αποδεικτικό µέσο, στις δίκες που αναφέρει, συλλέχθηκαν κατά τρόπο θεµιτό και νόµιµο, κατά τα οριζόµενα στο άρθρο 4 παρ. 1 στοιχ. α του ν. 2472/1997. Η νοµιµότητα της συλλογής συνδέεται άρρηκτα µε τη νοµιµότητά τους ως αποδεικτικών µέσων και τη χρήση τους (βλ. άρθρα 370 Α, 370 Γ 4

5 ΠΚ) και συνακόλουθα το παραδεκτό της προσκοµίσεώς και επικλήσεως τους ενώπιον του δικαστηρίου, ζητήµατα τα οποία υπάγονται στην αποκλειστική αρµοδιότητα του δικαστηρίου, στο οποίο θα προσκοµισθούν και επικληθούν (βλ. και άρθρα 177 παρ. 2 ΚΠ και 270 παρ.2 ΚΠολ ). Εφόσον η Αρχή αδυνατεί να αποφανθεί επί του ζητήµατος αυτού, πρέπει να απόσχει της παροχής της αιτουµένης άδειας, κατά το διατακτικό. Κατά την άποψη όµως ενός τρίτου µέλους, η Αρχή πρέπει να απόσχει, διότι όπως αναφέρθηκε οι υπό κρίση εικόνες πρόκειται να χρησιµοποιηθούν στο πλαίσιο δικαστικής διαµάχης των µελών της οικογένειας κατ αλλήλων, συνεπεία δε τούτου η χρήση των υπό κρίση δεδοµένων στο δικαστήριο µεταξύ συζύγων εντάσσεται στο πλαίσιο της συντρέχουσας στην παρούσα περίπτωση «προσωπικήςοικιακής χρήσεως» επί της οποίας δεν έχει αρµοδιότητα η Αρχή. Συνεπώς, περί της νοµιµότητας συλλογής και χρήσεως των αποδεικτικών µέσων θα αποφανθεί ο δικαστής, στον οποίο αυτά θα προσκοµισθούν. Κατά την άποψη όµως ενός µέλους, στην παρούσα περίπτωση κατά το περιεχόµενο της αιτήσεως φέρεται όσον αφορά τα δεδοµένα που συνελέγησαν από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ότι η µε τον τρόπο αυτό επεξεργασία έλαβε χώρα στο πλαίσιο οικιακής χρήσεως αφού ο συγκεκριµένος υπολογιστής, κατά τα εκτιθέµενα στην αίτηση, χρησιµοποιείτο από την αιτούσα, τον εν διαστάσει σύζυγό της και τα τέκνα της, εκ των οποίων ο υιός προσπαθώντας να εµφανίσει (κατεβάσει) κάποια κινηµατογραφική ταινία βρέθηκε µπροστά σε ταινία οµοφυλοφιλικών σεξουαλικών σχέσεων µεταξύ ανδρών, γεγονός το οποίο απετέλεσε την αφορµή περαιτέρω έρευνας από την αιτούσα και συλλογής των επίµαχων ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων του εν διαστάσει συζύγου της. Επί της επεξεργασίας αυτής δεν τυγχάνει εφαρµογής ο Ν. 2472/1997 και η Αρχή δεν δύναται να ελέγξει τη νοµιµότητα της, µε την οποία, όπως αναφέρθηκε, συνδέεται άρρηκτα η νοµιµότητα και το παραδεκτό της χρησιµοποιήσεως τους στο δικαστήριο, το οποίο έχει την αποκλειστική αρµοδιότητα να κρίνει επ αυτού. Για την ξεχωριστή όµως χρήση των δεδοµένων αυτών µε προσκόµισή τους στο δικαστήριο τυγχάνουν εφαρµογής, όπως ήδη λέχθηκε, οι διατάξεις του Ν. 2472/1997 και θα έπρεπε να παρασχεθεί η άδεια της Αρχής που απαιτείται προς τούτο. Συνεπώς, κατά την άποψη αυτή, η αίτηση έπρεπε να γίνει δεκτή όσον αφορά τα δεδοµένα που συνελέγησαν από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, όχι όµως από το κινητό τηλέφωνο που ανήκει στον εν διαστάσει σύζυγο της αιτούσας και το οποίο χρησιµοποιούσε αποκλειστικά αυτός. 5

6 ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η Αρχή, κατά πλειοψηφία απέχει από την παροχή αδείας στην Α της αναφερόµενης στο σκεπτικό αδείας. Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος Η Γραµµατέας Γεώργιος Μπατζαλέξης Ειρήνη Παπαγεωργοπούλου 6