ΥΡΟΝΣΙΣΗΡΙΟ ΜΕΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Ο Μ Η Ρ Ο Σ

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ ΔΕΤΣΕΡΑ 12 ΙΟΤΝΙΟΤ 2017 ΙΣΟΡΙΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α1 α) ζ. 77 «Μηθξφηεξε απήρεζε ζηελ εζλνζπλέιεπζε ηνπ είρε ε πνιηηηθή παξάηαμε ησλ Δθιεθηηθψλ.» «Οη Δθιεθηηθνί ζηαζεξέο θπβεξλήζεηο.» β) ζζ «Σν 1909 ζπληειείηαη κία ηνκή έρνληαο επηηχρεη ηηο επηδηψμεηο ηνπ.» γ) ζζ «Ζ Διιάδα αληέδξαζε ζηνλ δησγκφ ηνπ 1914 ηνλ Οθηψβξην ηνπ 1914.» θαη ζζ «Με βάζε ην άξζξν 11 πεξηνπζίαο ησλ αληαιιαμίκσλ.» Θέμα Α2 α 2 β 6 γ 1 δ 5 ε 4 Θέμα Β1 α. ζ. 82 «ηε δεθαεηία ηνπ 1880 θάζε θνηλσληθήο νκάδαο» β. ζ. 82 «Γηα ηελ επηινγή θαη εμππεξεηήζεηο» θαη ζ. 84 «Οη ππνςήθηνη βνπιεπηέο απφ ηα θαηψηεξα ζηξψκαηα.» Φ. Σρικούπη 82 Κομοτηνή ελίδα 1

2 Θέμα Β2 α. ζ. 154 «Ζ ΔΑΠ δηέθξηλε ηελ απνθαηάζηαζε ησλ πξνζθχγσλ αληί εξγαηηθνχ πξνιεηαξηάηνπ.» β. ζ. 154 «Γφζεθε πξνηεξαηφηεηα παξακεζφξηεο πεξηνρέο.» Θέμα Γ1 α. Γχν κεγάια εμσηεξηθά γεγνλφηα ήξζαλ θαηά ην 1908 λα ηαξάμνπλ πάιη ηελ πνξεία ησλ θξεηηθψλ πξαγκάησλ: ε πξνζάξηεζε ηεο Βνζλίαο θαη ηεο Δξδεγνβίλεο απφ ηελ Απζηξία θαη ε αλαθήξπμε ηεο Βνπιγαξίαο ζε βαζίιεην, κε ηαπηφρξνλε πξνζάξηεζε ηεο Αλαηνιηθήο Ρσκπιίαο. ηελ Διιάδα ε ειιεληθή θπβέξλεζε ηνπ Γ. Θενηφθε ππέδεημε ζηνπο Κξήηεο ηελ αλάγθε ιατθψλ θηλεηνπνηήζεσλ, γηα ηελ θήξπμε ηεο έλσζεο κε ηελ Διιάδαο. Αιιά θαη ζηελ Κξήηε ν Διεπζέξηνο Βεληδέινο, φπσο επηβεβαηψλεηαη απφ ρεηξφγξαθε πξνθήξπμή ηνπ, ππνζηήξημε ηελ έλσζε ηεο λήζνπ ζηελ παξνχζα θάζε θξίλνληαο φηη νη δηεζλείο ζπγθπξίεο θαη πεξηζηάζεηο είλαη επλντθνί πξνο ηνλ ζθνπφ απηφ. ηνλ ίδην ηφλν ήηαλ θαη ην Γηάγγεικα ηεο Κπβεξλήζεσο ηεο Κξήηεο, ην νπνίν πξνζθαινχζε ηνπο Κξήηεο λα θεξχμνπλ ηελ πιήξε αλεμαξηεζία ηεο λήζνπ θαη ηελ έλσζή ηεο κε ηελ Διιάδα, θαζψο ηψξα νη δηεζλείο εμειίμεηο ην επηηξέπνπλ. Άμην πξνζνρήο είλαη φηη θαη ζηελ πξνθήξπμε ηνπ Δι. Βεληδέινπ, αιιά θαη ζην δηάγγεικα ηεο Κπβέξλεζεο ηεο Κξήηεο ηνλίδεηαη φηη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ επίηεπμε ηεο έλσζεο είλαη ε ηήξεζε ηεο δεκφζηαο ηάμεο θαη ηδηαηηέξσο ε αζθάιεηα ησλ κνπζνπικάλσλ θαη ε πξνζηαζία ησλ δηθαησκάησλ ηνπο. Ο Βεληδέινο κάιηζηα θαιεί ηνλ θξεηηθφ ιαφ ζηα Χαληά άνπιν σο έκπξαθηε δήισζε φηη ε θπβέξλεζε ηεο Κξήηεο εγγπάηαη ηελ αζθάιεηα ησλ κνπζνπικάλσλ ηεο λήζνπ. ε ιατθή ζπγθέληξσζε ζηα Χαληά εγθξίζεθε νκφθσλα ην πξψην ςήθηζκα ηεο έλσζεο θαη ε Κξεηηθή Κπβέξλεζε εμέδσζε κε ηε ζεηξά ηεο επίζεκν Ψήθηζκα (24 επηεκβξίνπ 1908), ην νπνίν θήξπηηε ηελ έλσζε κε ηελ Διιάδα θαη πξνέηξεπε ηηο αξρέο ηνπ λεζηνχ λα ζπλερίζνπλ λα αζθνχλ ηα θαζήθνληά ηνπο. Γηα ηελ επίζεκε έλαξμε ηεο λέαο πεξηφδνπ ηεο πνιηηηθήο δσήο ζηελ Κξήηε, ζρεκαηίζηεθε πξνζσξηλή δηαθνκκαηηθή Κπβέξλεζε. Ζ Διιεληθή Κπβέξλεζε, γηα λα κελ πξνθαιέζεη δηεζλείο πεξηπινθέο κε ηελ αληίδξαζε ηεο Σνπξθίαο, απέθπγε λα αλαγλσξίζεη επίζεκα ηελ έλσζε θαη πεξηνξίζηεθε ζε παξαζθεληαθέο νδεγίεο ζηε λέα Πξνζσξηλή Κπβέξλεζε ηεο Κξήηεο. β. ηηο εμειίμεηο ζηελ Κξήηε ην 1908 ε Οζσκαληθή Απηνθξαηνξία αληέδξαζε. Οη Νεφηνπξθνη θαηέζηεζαλ ζαθέο φηη δελ επηζπκνχζαλ κία αθφκε δηπισκαηηθή ήηηα πνπ ζα επέθεξε ηνλ πεξαηηέξσ εδαθηθφ αθξσηεξηαζκφ ηεο απηνθξαηνξίαο, κεηά ηηο ππνρσξήζεηο πνπ είραλ ήδε Φ. Σρικούπη 82 Κομοτηνή ελίδα 2

3 θάλεη ζην δήηεκα ηεο παξαμηθνπεκαηηθήο πξνζάξηεζεο ηεο Αλαηνιηθήο Ρσκπιίαο απφ ηελ Βνπιγαξία θαη ζε εθείλε ηεο Βνζλίαο- Δδεξγνβίλεο απφ ηελ Απζηξία. Γη απηφ ζηηο δηαπξαγκαηεχζεηο κε ηηο Μεγάιεο Γπλάκεηο δήηεζαλ απφ απηέο λα δηεπθξηλίζνπλ κε ζαθήλεηα ηηο πξνζέζεηο ηνπο. Οη Μεγάιεο Γπλάκεηο απφ ηελ άιιε αξρηθά είδαλ ζρεηηθά ζεηηθά ην δήηεκα ηεο έλσζεο κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα ηεξείην ε δεκφζηα ηάμε θαη ε αζθάιεηα ησλ κνπζνπικάλσλ ηνπ λεζηνχ. Έηζη, παξά ηηο έληνλεο δηακαξηπξίεο ηεο Οζσκαληθήο Απηνθξαηνξίαο, νη Μεγάιεο Γπλάκεηο, αλ θαη επέδεημαλ κία επηθπιαθηηθφηεηα θαη αλαδηπιψζεθαλ θάπσο απφ ηελ αξρηθά επκελή ζηάζε ηνπο, σζηφζν δελ αληέδξαζαλ δπλακηθά θαη θάλεθαλ λα απνδέρνληαη ζησπεξά ηηο λέεο εμειίμεηο. Γελ πξνρψξεζαλ φκσο ζε θακηά επίζεκε αλαίξεζε ηνπ πνιηηηθνχ θαζεζηψηνο, φπσο ην είραλ ππνγξάςεη ην Όηαλ φκσο πςψζεθε ζην θξνχξην ηνπ Φηξθά ε ειιεληθή ζεκαία, νη Μ. Γπλάκεηο απαίηεζαλ ακέζσο ηελ ππνζηνιή ηεο. Ζ Κπβέξλεζε ηεο Κξήηεο δελ ππάθνπζε θαη παξαηηήζεθε. Καη θαζψο δελ βξέζεθε Κξεηηθφο λα ππνζηείιεη ηελ ειιεληθή ζεκαία, νη Μ. Γπλάκεηο απνβίβαζαλ ζηξαηησηηθφ άγεκα, ην νπνίν απέθνςε ηνλ ηζηφ ηεο. Βέβαηα, ε απνηπρία ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ κε ζηφρν ηελ έλσζε ηεο Κξήηεο κε ηελ Διιάδα δελ εκπφδηζε ηηο Μεγάιεο Γπλάκεηο λα πξνρσξήζνπλ ζηελ απφθαζή ηνπο λα απνζχξνπλ ηα ζηξαηεχκαηά ηνπο απφ ηελ λήζν Κξήηε. ηηο 24 Ηνπιίνπ 1909 απνρψξεζαλ θαη ηα ηειεπηαία αγήκαηα ησλ Μεγάισλ Γπλάκεσλ κε κφλε εγγχεζε ηελ αζθάιεηα ησλ κνπζνπικάλσλ θαη ηε δηαθχιαμε ησλ επηθπξηαξρηθψλ δηθαησκάησλ ηνπ ζνπιηάλνπ. Σν πνιηηηθφ θελφ ζηε δηαθπβέξλεζε ηεο Κξήηεο κεηά ηελ παξαίηεζε ηεο Πξνζσξηλήο Κπβέξλεζεο θαιχθζεθε κε πξνζσξηλά θπβεξλεηηθά ζρήκαηα, έσο ηηο εθινγέο ηνπ Μαξηίνπ Σν θφκκα ηνπ Δι. Βεληδέινπ πιεηνςήθεζε θαη ζρεκάηηζε θπβέξλεζε δχν κήλεο αξγφηεξα (17 Μαΐνπ 1910). Γηα ην Κξεηηθφ Εήηεκα άλνηγε κηα λέα πεξίνδνο, θαηά ηελ νπνία ν θχξηνο δηαρεηξηζηήο ηνπ ήηαλ ν Δι. Βεληδέινο, πνπ είρε νξηζηηθά επηβιεζεί σο ε θνξπθαία πνιηηηθή πξνζσπηθφηεηα ζηελ Κξήηε. [Οη ηζηνξηθέο γλψζεηο πνπ αληινχκε απφ ην ζρνιηθφ βηβιίν γηα ην Θέκα Γ1 πεξηέρνληαη ζηηο ζειίδεο (έθδνζε 2013). Σα ρσξία ζε θφθθηλε απφρξσζε είλαη νη επεμεξγαζκέλεο απφ ηηο πεγέο πιεξνθνξίεο.] Θέμα Γ1 α. ηα δχζθνια ρξφληα, κε απνθνξχθσκα ηε δεθαεηία ηεο Διιεληθήο Δπαλάζηαζεο ( ), ζηε δηάξθεηα ησλ ζπγθξνχζεσλ, ν ειιεληθφο εκπνξηθφο ζηφινο κεηαηξάπεθε ζε πνιεκηθφ, νη δξφκνη ηνπ εκπνξίνπ έθιεηζαλ θαη ηα παξαδνζηαθά λαπηηθά θέληξα γλψξηζαλ ηελ θαηαζηξνθή (Ψαξά, Γαιαμίδη) ή ηελ παξαθκή. Απφ ηελ αθκάδνπζα πξνεπαλαζηαηηθή λαπηηιία απέκεηλαλ ιίγα πξάγκαηα. Σν θπξηφηεξν απφ απηά ήηαλ ε πξνδηάζεζε γηα ηε ζάιαζζα θαη ε γλψζε ησλ λαπηηθψλ ππνζέζεσλ. Φ. Σρικούπη 82 Κομοτηνή ελίδα 3

4 Απφ ηα παξαδνζηαθά λαπηηθά θέληξα, πνπ παξφιεο ηηο απψιεηεο δηαηήξεζαλ ηελ λαπηηθή ηνπο αίγιε ήηαλ ε Ύδξα, νη πέηζεο θαη ην Γαιαμίδη. ηελ πεξίπησζε ηεο Ύδξαο θαη ησλ πεηζψλ αλ θαη ηα πεξηζζφηεξα εκπνξηθά ηνπο πινία είραλ θαηαζηξαθεί θαηά ηε δηάξθεηα ησλ πνιεκηθψλ ζπγθξνχζεσλ, έλαο αξθεηά ζεκαληηθφο αξηζκφο απηψλ πεξηζψζεθε. χκθσλα κε ην απφζπαζκα απφ ηνλ Λενληαξίηε ε Ύδξα θαη νη πέηζεο παξφιν πνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο Δπαλάζηαζεο ηνπ 1821 είραλ ράζεη κεγάιν πνζνζηφ ησλ πινίσλ ηνπο, 78% θαη 50% αληίζηνηρα, εληνχηνηο ζην ηέινο ηνπ Αγψλα ηεο Αλεμαξηεζίαο ε κελ πξψηε δηέζεηε πινία ζπλνιηθήο ρσξεηηθφηεηαο ηφλσλ, νη δε πέηζεο πινία ζπλνιηθήο ρσξεηηθφηεηαο ηφλσλ. Σν Γαιαμίδη απφ ηελ άιιε επξηζθφκελν ζηηο βφξεηεο αθηέο ηνπ θνξηλζηαθνχ θφιπνπ ζεκείσζε θαηά ηελ πεξίνδν ζεκαληηθή νηθνλνκηθή αλάπηπμε, ε νπνία ζηεξίρηεθε θπξίσο ζηελ παξαγσγή θαη εθκεηάιιεπζε ησλ ηζηηνθφξσλ. Σν δηάζηεκα απηφ ζην Γαιαμίδη πεληαπιαζηάδεηαη ν ζηφινο ησλ ηζηηνθφξσλ, απφ 64 ην 1840 ζε 319 ην Σελ ίδηα πεξίνδν κεηά ηελ Δπαλάζηαζε ηνπ 1821 αλαδεηθλχνληαη θαη λέα λαπηηθά- εκπνξηθά θέληξα, φπσο ε χξνο θαη ν Πεηξαηάο, κε ηελ πξψηε λα δηαηεξεί αδηακθηζβήηεηα ηελ πξψηε ζέζε αλάκεζα ζε φια. β. ηελ Διιάδα θαηά ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 19 νπ αηψλα ην πην ζεκαληηθφ εκπνξηθφ θέληξν θαη ιηκάλη ήηαλ ε χξνο. Οη ιφγνη πνπ ζπληέιεζαλ ζηελ αλάπηπμε ηνπ λεζηνχ ζπκππθλψλνληαη ζηα αθφινπζα ζεκεία. Αξρηθά, ε ζηξαηεγηθή ζέζε ηνπ λεζηνχ, ζην θέληξν ηνπ Αηγαίνπ θαη πάλσ αθξηβψο ζηηο δηαδξνκέο πνπ ζπλέδεαλ ηα ηελά θαη ηε Μαχξε Θάιαζζα κε ηνπο κεζνγεηαθνχο δξφκνπο ηνπ εκπνξίνπ, ζπλέβαιε ζηε δεκηνπξγία ηζρπξφηαηνπ φρη κφλν γηα ηα ειιεληθά κέηξα λαπηηιηαθνχ θέληξνπ. Ζ χξνο απνηέιεζε ιφγσ ηεο ζέζεο ηεο θέληξν ηνπ δηακεηαθνκηζηηθνχ εκπνξίνπ ηεο Μεζνγείνπ. Πξντφληα απφ ηε Γχζε δηνρεηεχνληαλ ζηελ Αλαηνιή θαη ην αληίζηξνθν κε ζηαζκφ ηε χξν. Δπίζεο ζηελ χξν έθηαλαλ ηα αγαζά πνπ εηζήγαγε ε Διιάδα απφ ην εμσηεξηθφ θαη απφ εθεί, απφ ην ιηκάλη ηνπ λεζηνχ δηνρεηεχνληαλ ζηελ ππφινηπε ρψξα. Έπεηηα ζηελ αλάπηπμε απηή ζεκαληηθφ ξφιν δηαδξακάηηζε ε δπλακηθή παξνπζία θαη δξαζηεξηφηεηα ησλ ειιεληθψλ παξνηθηψλ ζηα θπξηφηεξα εκπνξηθά θέληξα ηεο πεξηνρήο: ζηα ιηκάληα ηεο Νφηηαο Ρσζίαο, ζηηο εθβνιέο ηνπ Γνχλαβε, ζηελ Κσλζηαληηλνχπνιε, ζηε κχξλε θαη αξγφηεξα ζηελ Αίγππην. Δπίζεο, ε δπλακηθή παξνπζία ηνπ λαππεγείνπ ζην λεζί έδσζε ψζεζε ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο χξνπ. Σν λαππεγείν είρε έληνλε θαη ζεκαληηθή δξαζηεξηφηεηα, ε νπνία νθεηιφηαλ αθελφο κελ ζηελ παξνπζία Ψαξηαλψλ θαη Χίσλ λαππεγψλ, αθεηέξνπ δε ζηελ εμεηδηθεπκέλε εξγαζία πνπ παξείρε έλα πνιπάξηζκν εξγαηηθφ δπλακηθφ, ην νπνίν αξηζκνχζε πάλσ απφ άηνκα. Αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη ν ζπλνιηθφο ελεξγφο πιεζπζκφο ηεο Δξκνχπνιεο ήηαλ ην άηνκα, ηφηε ν αξηζκφο ησλ αλζξψπσλ πνπ απαζρνινχληαλ ζην λαππεγείν απνδεηθλχεη ηε ζεκαληηθή ηνπ ζέζε ζηελ νηθνλνκηθή δσή ηνπ λεζηνχ. Φ. Σρικούπη 82 Κομοτηνή ελίδα 4

5 Σελ αλάπηπμε ηεο χξνπ θαη ηελ αλάδεημή ηεο ζην ζπνπδαηφηεξν λαπηηθφ- εκπνξηθφ θέληξν ηνπ ηφπνπ απνδεηθλχνπλ θαη νη αξηζκνί θαηά ην δηάζηεκα λαππεγήζεθαλ ζηε χξν πεξηζζφηεξα απφ 260 πινία, ελψ ην 1870 ε χξνο δηέζεηε 700 πνληνπφξα θνξηεγά ηζηηνθφξα, πεξηζζφηεξα απφ θάζε άιιν λαπηηθφ θέληξν ηεο ρψξαο- ηελ ίδηα επνρή ην Γαιαμίδη δηέζεηε 319 ηζηηνθφξα, νη πέηζεο 211, ε Ύδξα 119 θαη ν Πεηξαηάο κφιηο 49. [Οη ηζηνξηθέο γλψζεηο πνπ αληινχκε απφ ην ζρνιηθφ βηβιίν γηα ην Θέκα Γ1 πεξηέρνληαη ζηηο ζειίδεο (έθδνζε 2013). Σα ρσξία ζε θφθθηλε απφρξσζε είλαη νη επεμεξγαζκέλεο απφ ηηο πεγέο πιεξνθνξίεο.] Δπηκέιεηα Αζαλαζηάδνπ Γέζπνηλα Φηιφινγνο Α.Π.Θ. Φ. Σρικούπη 82 Κομοτηνή ελίδα 5