κατά του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Νικόλαο Αθανίτη (Α.Μ ), που τον διόρισε με πάγιο πληρεξούσιο.

Transcript

1 1868/2014 ΣΤΕ ( ) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δημοτική φορολογία. Συντελεστές τελών καθαριότητας και φωτισμού. Σε περίπτωση μεγάλου δήμου, η θέσπιση εκ μέρους του δημοτικού συμβουλίου ενός συντελεστή για όλους αδιακρίτως τους στεγασμένους χώρους, χωρίς να παρατίθενται τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει το συμβατό της επιλογής αυτής με τις αρχές της ανταποδοτικότητας και της ίσης μεταχειρίσεως, δεν είναι νόμιμη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, καθ ό μέρος οι στεγασμένοι χώροι σταθμεύσεως αυτοκινήτων υπήχθησαν στον ενιαίο συντελεστή για επαγγελματικούς χώρους. Αριθμός 1868/2014 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Β Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 9 Απριλίου 2014, με την εξής σύνθεση: Ε. Γαλανού, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Ε. Νίκα, Εμμ. Κουσιουρής, Σύμβουλοι, Αγ. Σδράκα, Ειρ. Σταυρουλάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Ζυγουρίτσα. Για να δικάσει την από 24 Δεκεμβρίου 2013 αίτηση: της Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία «...» και το διακριτικό τίτλο «... Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (... και...), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Ηλία Δάμη (Α.Μ ), που τον διόρισε με ειδικό πληρεξούσιο, κατά του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Νικόλαο Αθανίτη (Α.Μ ), που τον διόρισε με πάγιο πληρεξούσιο. Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθούν: 1) η υπ αριθμ. 1099/2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων και 2) κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ειρ. Σταυρουλάκη. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αιτούσας εταιρείας, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο του καθ ου Δήμου, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο 1. Επειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (βλ. υπ αριθμ , /2013 ειδικά γραμμάτια παραβόλου σειράς Α ). 2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της 1099/2013 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, καθ ό μέρος διατήρησε για το έτος 2014 ως προς τους στεγασμένους χώρους σταθμεύσεως αυτοκινήτων τους ίδιους συντελεστές τελών καθαριότητας και φωτισμού με τους λοιπούς χώρους, όπου ασκείται επαγγελματική δραστηριότητα, που είχαν καθορισθεί για το έτος 2013 με την 1045/2012 απόφαση του αυτού Δημοτικού Συμβουλίου, ήτοι για σταθμούς μέχρι τ.μ. 6,50 ανά τ.μ. ετησίως, για σταθμούς από 1001 έως 6000 τ.μ. 1,65 ανά τ.μ. ετησίως και άνω των 6000 τ.μ. 3,90 ανά τ.μ. ετησίως. 3. Επειδή, η αιτούσα εταιρεία, η οποία φέρεται να εκμεταλλεύεται εντός των ορίων της διοικητικής περιφερείας του Δήμου Αθηναίων τέσσερις υπόγειους σταθμούς αυτοκινήτων,

2 τον καθένα εμβαδού άνω των τ.μ., με προφανές έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς ασκεί την κρινομένη αίτηση. 4. Επειδή, στην παράγραφο 1 του άρθρου 21 του β.δ/τος της 24.9/ (Α 171), όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του ν. 1080/1980 (Α 246), ορίζεται ότι «Δια τας υπό του δήμου ή κοινότητος παρεχομένας υπηρεσίας καθαριότητος των οδών, πλατειών και κοινοχρήστων εν γένει χώρων, της περισυλλογής, αποκομιδής και διαθέσεως απορριμμάτων, ως και της κατασκευής και λειτουργίας κοινοχρήστων αφοδευτηρίων, επιβάλλεται τέλος οριζόμενον δι αποφάσεως του συμβουλίου,», στο δε άρθρο 22 του αυτού β.δ/τος προβλέπεται ότι «Δια τας δαπάνας εγκαταστάσεων, συντηρήσεως και ηλεκτρικής ενεργείας προς φωτισμόν των κοινοχρήστων χώρων επιτρέπεται δι αποφάσεως του συμβουλίου,, η επιβολή υπέρ του δήμου ή κοινότητος τέλους μη δυναμένου να υπερβή τα τριάκοντα τοις εκατόν του εκάστοτε επιβαλλομένου τέλους καθαριότητος». 5. Επειδή, με το άρθρο 1 του ν. 25/1975 (Α 74) καθιερώθηκε το εξής σύστημα για τον υπολογισμό, την βεβαίωση και είσπραξη των ως άνω δημοτικών και κοινοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού του β.δ/τος του 1958 (που ήδη ίσχυε για τους Δήμους Αθηναίων και Πειραιώς βάσει του α.ν. 507/1968): «1. Τα κατά την κειμένην νομοθεσίαν οφειλόμενα τέλη καθαριότητος και αποκομιδής απορριμμάτων και φωτισμού υπέρ των δήμων και κοινοτήτων καθορίζονται δι έκαστον εστεγασμένον ή μη χώρον ανά μετρητήν παροχής ηλεκτρικού ρεύματος προς φωτισμόν παρά της ΔΕΗ και εξευρίσκονται δια πολλαπλασιασμού των τετραγωνικών μέτρων της επιφανείας του χώρου τούτου επί συντελεστήν οριζόμενον εις ακεραίας μονάδας δραχμών δι αποφάσεως του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, εγκρινομένης υπό του νομάρχου Διά της κατά την παράγραφον 1 αποφάσεως του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου ορίζεται είς συντελεστής κατά τετραγωνικόν μέτρον δι`εστεγασμένους χώρους χρησιμοποιουμένους διά κατοικίαν ή εγκατάστασιν φιλανθρωπικών ή νοσηλευτικών ιδρυμάτων Δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εις ά δεν περιλαμβάνονται αι ιδιωτικαί κλινικαί και έτερος δι` εστεγασμένους χώρους άλλης χρήσεως. Εξαιρούνται οι στερούμενοι ηλεκτρικής εγκαταστάσεως ως και οι μη εστεγασμένοι χώροι, εφ` ων εφαρμόζονται τα εν άρθρω 3 του παρόντος οριζόμενα». Επακολούθησε ο ν. 429/1976 (Α 235), με το άρθρο 1 του οποίου αντικαταστάθηκε η προπαρατεθείσα παράγραφος 4 του άρθρου 1 του ν. 25/1975 ως εξής: «4. Δια της κατά την παράγραφον 1 αποφάσεως του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου δύναται να ορίζηται διάφορος συντελεστής κατά κατηγορίαν υποχρέων αναλόγως των παρεχομένων υπηρεσιών καθαριότητος και μέχρις επτά (7) κατηγοριών, εξ ων δύο δι` εστεγασμένους χώρους χρησιμοποιουμένους δια κατοικίαν ή εγκατάστασιν φιλανθρωπικών ή νοσηλευτικών ιδρυμάτων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εις ά δεν περιλαμβάνονται αι ιδιωτικαί κλινικαί και πέντε (5) δι` εστεγασμένους χώρους άλλης χρήσεως. Η διαφορά του συντελεστού μεταξύ της πρώτης και της τελευταίας κατηγορίας ανεξαρτήτως αριθμού κατηγοριών κατά τ` ανωτέρω δεν δύναται να ορισθή πέραν του τριπλασίου..». Τούτο δε διότι, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του νόμου, «παρετηρήθη ότι η καθιέρωσις δύο μόνον συντελεστών δια τον υπολογισμόν του τέλους καθαριότητος, ήτοι ενός δια τους χρησιμοποιουμένους χώρους δια κατοικίαν και ενός διά τους εστεγασμένους χώρους πάσης άλλης χρήσεως, λόγω μη ορθολογικής εφαρμογής υπό των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων, εδημιούργησεν ανισομερή επιβάρυνσιν των υποχρέων εν σχέσει προς την παρεχομένην υπηρεσίαν καθαριότητος». Περαιτέρω, το ίδιο άρθρο 1 του ν. 429/1976 πρόσθεσε στο άρθρο 1 του ν. 25/1975 νέα παράγραφο 5, κατά την οποία «5. Δι`εστεγασμένους χώρους άλλης χρήσεως, εμβαδού άνω των χιλίων (1.000) τετραγωνικών μέτρων, το πέραν του ορίου τούτου εμβαδόν δια την καταβολήν τελών καθαριότητος και φωτισμού δύναται να προσδιορίζηται μειωμένον υπό του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, λαμβανομένων υπ` όψιν των παρεχομένων υπηρεσιών καθαριότητος και του πράγματι εξυπηρετουμένου υπό της υπηρεσίας καθαριότητος χώρου» διότι, κατά την εισηγητική έκθεση, «παρετηρήθη εν τη πράξει ότι η επιβάρυνσις δια τινας κατηγορίας χώρων υπήρξε κατά παράβασιν της αρχής της ανταποδοτικότητος του τέλους λίαν υπέρογκος, ως π.χ. επί κλειστών αθλητικών χώρων, εκπαιδευτηρίων, βιομηχανιών, καπναποθηκών κλπ.». Στη συνέχεια η ως άνω παράγραφος 5 του ανωτέρω άρθρου 1 του ν. 25/1975 αντικαταστάθηκε και πάλι με την παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 1080/1980 ως εξής: «Δι` εστεγασμένους χώρους άλλης χρήσεως, το εμβαδόν άνω των χιλίων (1.000) τετραγωνικών μέτρων και μέχρις εμβαδού εξ χιλιάδων (6.000) τετραγωνικών μέτρων δύναται να ορισθή μειωμένον υπό του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, λαμβανομένων υπ` όψιν των παρεχομένων υπηρεσιών καθαριότητος και του πράγματι,

3 εξυπηρετουμένου υπό της υπηρεσίας καθαριότητος χώρου. Δια το πέρα των εξ χιλιάδων (6.000) τετρ. μέτρων εμβαδόν, ο συντελεστής του τέλους δεν δύναται να ορισθή μεγαλύτερος του εξήκοντα επί τοις εκατόν (60%) του ορισθέντος δι εστεγασμένους χώρους μέχρι χιλίων (1.000) τετραγωνικών μέτρων. Αι διατάξεις της παρούσης παραγράφου δύναται να εφαρμόζωνται και επί μη εστεγασμένων χώρων, περί ων η παρ. 2 του άρθρου 3 του παρόντος νόμου, μέχρις εμβαδού εξ χιλιάδων (6.000) τετρ. μέτρων. Δι` εμβαδόν πέρα των εξ χιλιάδων (6.000) τετρ. μέτρων δεν δύναται να ορισθή συντελεστής μεγαλύτερος του τριάκοντα επί τοις εκατόν (30%) του ορισθέντος δια τα χίλια (1.000) πρώτα τετραγωνικά μέτρα μη εστεγασμένου χώρου». Οι τελευταίες αυτές διατάξεις του ν. 1080/1980 απέβλεψαν, σύμφωνα με την σχετική εισηγητική έκθεση, στην ορθολογική εφαρμογή του νόμου κατά τον προσδιορισμό των συντελεστών των τελών καθαριότητος και φωτισμού για τους χώρους εστεγασμένους ή μη μεγάλων επιφανειών και στην όσο το δυνατόν ακριβή τήρηση της αρχής της ανταποδικότητος από τα δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια. Εξ άλλου, με την παρ. 2 του ιδίου άρθρου 5 του ν. 1080/1980 προστέθηκε παρ.10 στο άρθρο 1 του ν. 25/1975, σύμφωνα με την οποία «Ο συντελεστής των τελών καθαριότητος εστεγασμένων ή μη χώρων αναγνωριζομένων κατά τας ισχυούσας εκάστοτε διατάξεις ως Ελευθέρων Τελωνειακών Συγκροτημάτων, δεν δύναται να ορίζεται από 1ης Ιανουαρίου 1981 εις ποσοστόν μεγαλύτερον του πεντήκοντα τοις εκατόν (50%) του ορισθέντος συντελεστού δια τους αντιστοίχους χώρους άνω των εξ χιλιάδων (6.000) τετραγωνικών μέτρων». Ακολούθως, με την παρ.4 άρθρου 7 του ν. 2307/1995 (Α 113) αντικαταστάθηκε το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του ανωτέρω άρθρου 1 του ν. 25/1975 ορισθέντος ότι «Η διαφορά του συντελεστή μεταξύ της πρώτης και της τελευταίας κατηγορίας ανεξαρτήτως αριθμού κατηγοριών κατά τα ανωτέρω δεν μπορεί να ορισθεί πέραν του πενταπλασίου». Τέλος, με την παράγραφο 12 του άρθρου 25 του ν. 1828/1989 (Α 2), που αναριθμήθηκε σε παρ. 11 με το άρθρο 13 παρ. 10 του ν. 2539/1997 (Α 244), ενοποιήθηκαν σε ενιαίο ανταποδοτικό τέλος τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις των άρθρων 21 και 22 του β.δ. της 24.9/ τέλη καθαριότητος και φωτισμού, για τον καθορισμό δε του συντελεστού καθώς και την διαδικασία βεβαιώσεως και εισπράξεως του εν λόγω ενιαίου ανταποδοτικού τέλους ορίσθηκε ότι εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 25/1975, όπως τροποποιήθηκαν με το ν. 429/1976 και το άρθρο 5 του ν. 1080/ Επειδή, το επίδικο ενιαίο τέλος, ως ανταποδοτικό (ΣτΕ 274/2014 επταμ., 60/2010 επταμ., 609/2004 επταμ.), πρέπει να επιμερίζεται μεταξύ των υποχρέων αναλόγως του βαθμού χρήσεως των παρεχομένων υπηρεσιών. Προς τούτο ο νομοθέτης ορίζει ότι τα τετραγωνικά μέτρα της επιφανείας του χώρου που κάθε υπόχρεος καταλαμβάνει πολλαπλασιάζονται επί συντελεστή που ορίζει με απόφασή του το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο. Από την εξέλιξη της νομοθεσίας, που παρατέθηκε, προκύπτει ότι ενώ αρχικά προβλεπόταν ότι το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο ορίζει για τους στεγασμένους χώρους δύο συντελεστές, ένα για τις κατοικίες ή νοσηλευτικά ιδρύματα, και ένα για τους στεγασμένους χώρους πάσης άλλης χρήσεως, στη συνέχεια, με το άρθρο 1 του ν. 429/1976, δόθηκε στα δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια η δυνατότητα να ορίζουν μέχρι και επτά συντελεστές, ήτοι δύο για κατοικίες και νοσηλευτικά ιδρύματα, και δύο ή περισσοτέρους, με ανώτατο όριο τους πέντε, για τους χώρους άλλης χρήσεως. Η διεύρυνση αυτή, που στοχεύει σε μια κατά το δυνατόν ισομερή επιβάρυνση των υποχρέων ώστε να υπάρξει δικαιότερη κατανομή των τελών μεταξύ τους, υποχρεώνει τα δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια να ασκούν την κανονιστική αρμοδιότητα που τους απένειμε ο νόμος σύμφωνα με τις αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της ανταποδοτικότητας και με τρόπο που να είναι εφικτός ο σχετικός έλεγχος από τον ακυρωτικό δικαστή. Ετσι λοιπόν, στην περίπτωση ενός μεγάλου δήμου, όπου, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, ασκούνται από πολυάριθμους υποχρέους πάσης φύσεως δραστηριότητες που συνεπάγονται όλως διαφορετικό βάρος για τις υπηρεσίες καθαριότητος και αποκομιδής απορριμμάτων του δήμου η κάθε μία, η παρά την υπό του νόμου παρεχομένη δυνατότητα καθορισμού μέχρι και πέντε συντελεστών για τους χώρους άλλης χρήσεως θέσπιση εκ μέρους του δημοτικού συμβουλίου ενός συντελεστού για όλους αδιακρίτως τους στεγασμένους χώρους, χωρίς να παρατίθενται ή να προκύπτουν από τον φάκελλο τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει το συμβατό της επιλογής αυτής με τις ως άνω αρχές της ανταποδοτικότητος και της ίσης μεταχειρίσεως, δεν παρίσταται νόμιμη. 7. Επειδή, κατά τα προαναφερθέντα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων απεφάσισε με την 1099/2013 απόφασή του τη διατήρηση για το έτος 2014 του οικιακού συντελεστού και του συντελεστού λοιπών χώρων (επαγγελματικού συντελεστή) των τελών καθαριότητας και φωτισμού στα επίπεδα τιμών του έτους 2013, όπως αυτά είχαν καθορισθεί

4 με την υπ αριθμ. 1045/2012 απόφασή του, ήτοι 1,65 ευρώ ανά τ.μ. κατ έτος για τις οικίες και 6,50 ευρώ ανά τ.μ. κατ έτος για τους λοιπούς (επαγγελματικούς) χώρους. Ειδικότερα, αναφορικά με τους στεγασμένους επαγγελματικούς χώρους, ο ως άνω συντελεστής ορίσθηκε σε 6,50 ευρώ ανά τ.μ. για επιφάνεια μέχρι τ.μ. και σε 3,90 ευρώ ανά τ.μ. για επιφάνεια άνω των τ.μ., ομοίως δε, αναφορικά με τους στεγασμένους χώρους σταθμεύσεως, ο ως άνω συντελεστής ορίσθηκε σε 6,50 ευρώ ανά τ.μ. για επιφάνεια μέχρι τ.μ., σε 1,65 ευρώ ανά τ.μ. για επιφάνεια από έως τ.μ., κατ επίκληση του άρθρου 5 του ν. 1080/1980, και σε 3,90 ευρώ ανά τ.μ. για επιφάνεια άνω των τ.μ. Τέλος, ο ως άνω συντελεστής για τους στεγασμένους τελωνειακούς χώρους ορίσθηκε στο ποσό των 1,95 ευρώ ανά τ.μ.. 8. Επειδή, η προσβαλλομένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου θεσπίζοντας για όλους τους στεγασμένους επαγγελματικούς χώρους, έναν ενιαίο συντελεστή υπολογισμού τέλους, παρ όλο που, κατά κοινή πείρα, οι ασκούμενες στον Δήμο Αθηναίων δραστηριότητες των πολυαρίθμων υποχρέων συνεπάγονται η κάθε μία όλως διαφορετικό βάρος για τις υπηρεσίες του καθαριότητας και αποκομιδής απορριμμάτων, χωρίς να παρατίθενται ή να προκύπτουν από τον φάκελλο τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει το συμβατό της επιλογής αυτής προς τις αρχές της ανταποδοτικότητος και της ίσης μεταχειρίσεως, είναι αντίθετη με τις προπαρατεθείσες διατάξεις. Συνεπώς, για τον λόγο αυτό, βασίμως προβαλλόμενο με την κρινομένη αίτηση, πρέπει να ακυρωθεί η προσβαλλομένη απόφαση, καθ ό μέρος υπήγαγε τους στεγασμένους σταθμούς αυτοκινήτων στον ενιαίο συντελεστή υπολογισμού του τέλους για τους στεγασμένους επαγγελματικούς χώρους με αποτέλεσμα να καθίσταται αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών προβαλλομένων λόγων περί μη επαρκούς αιτιολογήσεως του τρόπου υπολογισμού των επιδίκων τελών και δη ως προς τα μνημονευόμενα στην προσβαλλομένη απόφαση έξοδα του καθ ού Δήμου (ΣτΕ 274/2014 επταμ. ad hoc). Δ ι ά τ α ύ τ α Δέχεται την υπό κρίση αίτηση. Ακυρώνει την 1099/2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, καθ ό μέρος με αυτήν οι στεγασμένοι χώροι σταθμεύσεως αυτοκινήτων υπήχθησαν στον ενιαίο συντελεστή για επαγγελματικούς χώρους, κατά τα εκτιθέμενα στο αιτιολογικό. Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου. Επιβάλλει στο Δήμο Αθηναίων την δικαστική δαπάνη της αιτούσας, η οποία ανέρχεται στο ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ. Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 14 Απριλίου και 7 Μαΐου 2014 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 21ης Μαΐου Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας Ε. Γαλανού Α. Ζυγουρίτσα ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ Εντέλλεται προς κάθε δικαστικό επιμελητή να εκτελέσει όταν του το ζητήσουν την παραπάνω απόφαση, τους Εισαγγελείς να ενεργήσουν κατά την αρμοδιότητά τους και τους Διοικητές και τα άλλα όργανα της Δημόσιας Δύναμης να βοηθήσουν όταν τους ζητηθεί. Η εντολή πιστοποιείται με την σύνταξη και την υπογραφή του παρόντος. Αθήνα, Ο Πρόεδρος του Β Τμήματος Ο Γραμματέας του Β Τμήματος Φ. Αρναούτογλου Ι. Μητροτάσιος

5 Ν.Σ.