Συστήματα και τεχνολογίες μετατροπής κεντρικής θέρμανσης πολυκατοικίας σε αυτόνομη και εφαρμογή τους σε αυτήν

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Συστήματα και τεχνολογίες μετατροπής κεντρικής θέρμανσης πολυκατοικίας σε αυτόνομη και εφαρμογή τους σε αυτήν Σπουδαστής: Μπακιρτζίδης Ραφαήλ ΑΕΜ: 4823 Επιβλέπων Καθηγητής: Γαβριηλίδης Σάββας

2 Καβάλα, 2012

3

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η πτυχιακή αυτή εργασία ασχολείται με την περιγραφή των συστημάτων αυτονομίας της θέρμανσης σε παλιές πολυκατοικίες. Το διαρκώς αυξανόμενο κόστος της ενέργειας (κόστος καυσίμου) επιβάλλει την ανάγκη της οικονομίας στη χρήση των ενεργειακών πόρων. Απαιτείται γνώση τόσο του κόστους όσο και των συνθηκών κατανάλωσης προκειμένου να συντελεστεί ο αναγκαίος προγραμματισμός. Η ύπαρξη νεώτερων τεχνολογικών εξελίξεων, όπως είναι η εφαρμογή συστημάτων αυτόνομης θέρμανσης σε παλαιές πολυκατοικίες οι οποίες στερούνταν μέχρι σήμερα αυτή τη δυνατότητα, δημιουργούν ένα νέο τοπίο στον υπολογισμό των δαπανών της κεντρικής θέρμανσης. Με την οικονομική κρίση και την πρόσφατη ισχύουσα νομοθεσία περί ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, το θέμα της κατανομής δαπανών της κεντρικής θέρμανσης έχει έλθει στην επικαιρότητα. Κάθε κτίριο αποτελείται από κατοίκους με διαφορετικές ανάγκες στην χρήση ενέργειας και συγκεκριμένα στην χρήση της θέρμανσης και αυτή η διαφοροποίηση οφείλεται κυρίως στις ποικίλες ηλικίες όπως βρέφη, ενήλικες αλλά και ιδιαιτερότητες ανθρώπων όπως, ηλικιωμένοι, ΑΜΕΑ. Συμβαίνει λοιπόν μοιραία, κάποιο διαμέρισμα να ζητά θέρμανση εντός της ημέρας για συγκεκριμένες ώρες όταν κάποιο άλλο διαμέρισμα τις ίδιες ώρες δεν την χρειάζεται. Η ανάγκη για την δημιουργία καλύτερων συνθηκών θερμικής άνεσης κρίνεται επιτακτική. Μέχρι σήμερα ο τρόπος λειτουργίας της θέρμανσης και το αρχικό μοντέλο των δισωλήνιων συστημάτων θέρμανσης των παλαιών πολυκατοικιών, δεν επέτρεπε την δημιουργία διαφορετικών συνθηκών θερμοκρασίας ανά τα διαμερίσματα με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα στους κατοίκους για τις ώρες λειτουργίας της θέρμανσης, για την διάρκεια λειτουργίας και για την θερμοκρασία προσαγωγής του νερού προς τα θερμαντικά σώματα. Η μετατροπή της υπάρχουσας εγκατάστασης σε αυτόνομη λόγω των υδραυλικών και ηλεκτρικών μετατροπών που απαιτούνται κοστίζει τόσο σε κόπο όσο και σε χρήμα. Καβάλα,2012 1

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η πτυχιακή αυτή εργασία ασχολείται με την περιγραφή των συστημάτων αυτονομίας της θέρμανσης σε παλιές πολυκατοικίες. Γίνεται αναλυτική περιγραφή των κεντρικών συστημάτων θέρμανσης των πολυκατοικιών και των επί μέρους συστημάτων που την απαρτίζουν και στην συνέχεια γίνεται αναλυτική περιγραφή των εναλλακτικών συστημάτων μετατροπής της κεντρικής θέρμανσης σε αυτόνομη. Τέλος γίνεται και μια οικονομοτεχνική ανάλυση των προαναφερόμενων τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας. ABSTRACT Thisfinal work deals with the description ofsystems of autonomy of heating in old blocks of flats. Becomes analytic description of centralsystems of heating of blocks of flats and on part ofsystems that composes him and then becomesanalytic description of alternative systems oftransformation of central heating in aut onomous. Finally becomes also a feasibility analysis of mentioned before technologies of saving of energy. 2

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 1 Περιεχόμενα...3 Ιστορική αναδρομή Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ : Γενική περιγραφη : Λεβητοστάσιο :Ορισμός : Θέση :Διαστάσεις : Τρόπος Κατασκευής : Εξαερισμός : Μηχανήματα Λεβητοστασίου : Λέβητας : Καυστήρας : Καπναγωγός : Κλειστό δοχείο διαστολής : Κυκλοφορητής : Συστήματα ελέγχου της καύσης : Συστήματα ασφάλειας : Ηλεκτροβάνα Πετρελαίου

7 1.3.9.: Αυτόματος πλήρωσης : Πυροσβεστήρας αυτόματης εκκένωσης : Σωληνώσης : Θερμαντικά σώματα ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ :Γενικά : Εισαγωγή : Ορισμός : Το πρόβλημα : Στις νέες πολυκατοικές : Στις παλιές πολυκατοικίες : Η λύση ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΣΗ :Γενικά : Πλεονεκτήματα συστήματος αυτονομίας με θερμιδομετρητές : Περιγραφή εγκατάστασης συστήματος αυτονομίας με θερμιδομετρητές : Για το διαμέρισμα : Για την πολυκατοικία (στο κλιμακοστάσιο) : Για την πολυκατοικία (στο λεβητοστάσιο) : Υλικά που αφορούν την εγκατάσταση συστήματος αυτονομίας

8 3.4.1.: Κατανεμητές δαπανών για θερμαντικά σώματα : Θερμοστατικοί διακόπτες και θερμοστατικές κεφαλές σωμάτων : Ελεγκτής αντιστάθμισης και βαλβίδα διαφορικής πίεσης : Εργαλεία που αφορούν τον εγκαταστάτη η την εταιρεία κοινοχρήστων : Software για προγραμματισμό και λήψη μετρήσεων : Σχηματική παράσταση συστήματος αυτονομίας με ασύρματη θερμιδομέτρηση Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΩΡΟΜΕΤΡΗΣΗ : Γενικά : Πλεονεκτήματα ασύρματου συστήματος αυτονομίας με ωρομετρητές Περιγραφή εγκατάστασης συστήματος αυτονομίας με ωρομετρητές : Για το διαμέρισμα : Για την πολυκατοικία : Υλικά συστήματος αυτονομίας : Ασύρματα συστήματα ελέγχου θερμοκρασιών : Θερμοστατικοί διακόπτες σωμάτων : Σχηματική παράσταση συστήματος αυτονομίας με ασύρματη ωρομέτρηση ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΕΠΙΤΟΙΧΟΣ ΛΕΒΗΤΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ : Γενικά

9 5.2.: Κατηγορίες επίτοιχων λεβήτων : Τεχνολογία συμπύκνωσης : Τύποι επίτοιχων λεβήτων.80 6 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΚΟΣΤΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ : Κόστος ασύρματης θερμιδομέτρησης : Κόστος ασύρματης ωρομέτρησης : Κόστος επίτοιχου λέβητα φυικού αερίου Βιβλιογραφία 85 6

10 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ Μερικά κτήρια στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία χρησιμοποίησαν τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης, διευθύνοντας τον αέρα που θερμαινόταν από τους φούρνους μέσω των κενών διαστημάτων κάτω από τα πατώματα και από τους σωλήνες σε ένα τοίχος-σύστημα γνωστό ως υπόκαυστο. Παρόμοιο σύστημα της κεντρικής θέρμανσης χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία Κορέα, όπου είναι γνωστό ως ondol. Θεωρείται ότι το σύστημα ondol χρονολογείται από την περίοδο των τριών βασίλειων(37 π.χ μ.χ.) όταν χρησιμοποιήθηκε η υπερβολική θερμότητα από τις σόμπες στα θερμά σπίτια. Στο πρόωρο μεσαιωνικό αλπικό υψίπεδο, υπήρχε ένα απλούστερο σύστημα κεντρικής θέρμανσης όπου η θερμότητα ταξίδευε μέσω των ενδοδαπέδιων καναλιών από το δωμάτιο φούρνων το οποίο αντικατέστησε το ρωμαϊκό υπόκαυστο σε μερικές θέσεις. Στο αβαείο Reichenau ένα δίκτυο των διασυνδεμένων ενδοδαπέδιων καναλιών θέρμαινε το μεγάλο δωμάτιο συνελεύσεων 300 μ ² των μοναχών κατά τη διάρκεια των χειμωνιάτικων μηνών. Ο βαθμός αποδοτικότητας του συστήματος έχει υπολογιστεί κατά 90%. Στο 13ο αιώνα, οι κιστερκιανοί μοναχοί αναβίωσαν την κεντρική θέρμανση στη χριστιανική Ευρώπη χρησιμοποιώντας τις παρεκτροπές ποταμών που συνδυάστηκαν με τους εσωτερικούς φούρνους. Το καλά συντηρημένο βασιλικό μοναστήρι (που ιδρύεται 1202) στον ποταμό Έβρου στην περιοχή της Αραγονίας της Ισπανίας παρέχει ένα άριστο παράδειγμα μιας τέτοιας εφαρμογής. Το ρωμαϊκό υπόκαυστο συνέχισε να χρησιμοποιείται σε μια μικρότερη κλίμακα κατά τη διάρκεια της πρόσφατης αρχαιότητας και από το χαλιφάτο Umayyad, ενώ οι μουσουλμάνοι οικοδόμοι χρησιμοποίησαν ένα απλούστερο σύστημα των ενδοδαπέδιων σωλήνων. 7

11 Από περίπου 1700 ρωσικούς μηχανικούς είχαν αρχίσει τα υδρολογικά συστήματα βασισμένα για την κεντρική θέρμανση. Το θερινό παλάτι( ) του Μέγα Πέτρου στην Αγία Πετρούπολη παρέχει το καλύτερο υπάρχον παράδειγμα. Ελαφρώς αργότερα, το 1716, ήρθε η πρώτη χρήση του νερού στη Σουηδία να διανείμει τη θερμότητα στα κτήρια. Ο Martin Triewald, ένας σουηδικός μηχανικός χρησιμοποίησε αυτήν την μέθοδο για ένα θερμοκήπιο στο Νιουκάστλ. Ο Jean Simon Bonnemain ( ), ένας γάλλος αρχιτέκτονας εισήγαγε την τεχνική στη βιομηχανία σε έναν συνεταιρισμό, στο κάστρο της lepêcq, κοντά στο Παρίσι. Ο Angier March Perkins ανέπτυξε και εγκατέστησε μερικά από τα πιό πρόωρα συστήματα ατμού-θέρμανσης στο 1830s. Ο πρώτος που το εγκατέστησε στο σπίτι του κυβερνήτη της Τράπεζας της Αγγλίας που ήταν ο John Horley Palmer έτσι ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν τα σταφύλια στο κρύο κλίμα της Αγγλίας. Ο Franz San Galli, ένας πολωνικός επιχειρηματίας που ζει στη Αγία Πετρούπολη, εφηύρε το θερμαντικό σώμα μεταξύ , το οποίο ήταν ένα σημαντικό βήμα στην τελική διαμόρφωση της σύγχρονης κεντρικής θέρμανσης. 8

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ 9

13 1.1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Κεντρική Θέρμανση ονομάζεται η παραγωγή θερμότητας για τη θέρμανση χώρων ή/και την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης από ένα κεντρικό σύστημα εγκατεστημένο σε ένα κτίριο (ή σύνολο κτιρίων) για το σκοπό αυτό. Το κεντρικό αυτό σύστημα αποτελείται από ένα σύνολο αλληλοσυνδεδεμένων συσκευών και οργάνων, και συγκεκριμένα από το λέβητα, τον καυστήρα, τον κυκλοφορητή, τη δεξαμενή καυσίμων, τις διατάξεις ασφαλείας, τις σωληνώσεις, την καπνοδόχο και τα θερμαντικά σώματα. Η ενέργεια που παράγεται μεταφέρεται στους διάφορους χώρους μέσω ενός θερμαντικού μέσου (νερό, ατμός, αέρας) ενώ η διανομή επιτυγχάνεται μέσω ενός δικτύου σωληνώσεων ή αεραγωγών, ή ακόμη και με συνδιασμό και των δύο ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Λεβητοστάσιο ονομάζεται κάθε χώρος που δέν υπάγεται στις διατάξεις περί ατμολεβητών μέσα στον οποίο είναι εγκατεστημένος τουλάχιστον ένας λέβητας παρασκευής θερμού νερού, ατμού, αέρα κ.λ.π. 10

14 θερμοκρασίας μέχρι 110 C όταν η θερμική ισχύς του είναι πάνω απο KCAL/H (45kW) ΘΕΣΗ Η θέση του λεβητοστάσιου στο κτίριο προσδιορίζεται σε συνάρτηση με τη θέση της καπνοδόχου, με τη δυνατότητα προσαγωγής των καυσίμων, τη δυνατότητα αερισμού του χώρου του λεβητοστασίου και με την κατάλληλη διάταξη των απαιτούμενων σωληνώσεων και την ανάγκη προστασίας του κτιρίου από τους θορύβους που προκαλούνται στο χώρο λεβητοστασίου ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Το μέγεθος του λεβητοστασίου προσδιορίζεται σε συνάρτηση με τον αριθμό και τις διαστάσεις των λεβήτων που θα εγκατασταθούν σ'αυτό. Κατά τον προσδιορισμό του μεγέθους του λεβητοστασίου, πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια, ώστε να υπάρχει και ο αναγκαίος ελεύθερος χώρος για τη λειτουργία και τη συντήρηση των λεβήτων, χωρίς απαίτηση ανακατασκευής τοίχων ή ανοιγμάτων. Η διάταξη των λεβητών μέσα στο λεβητοστάσιο πρέπει να είναι τέτοια, ώστε για κάθε λέβητα να εξασφαλίζονται τα εξής: α. Μπροστά Η οριζόντια απόσταση μεταξύ της πλευράς του λέβητα που είναι το άνοιγμα της εστίας και του απέναντι τοίχου του λεβητοστασίου πρέπει να είναι ίση με το μήκος του λέβητα συν 1,00 μ, αλλά τουλάχιστον 1,50 μ στο σύνολο, για λέβητες μέχρι 300 KW, και τουλάχιστον 2,00 μ, για λέβητες πάνω από 300 KW. β. Πίσω Η οριζόντια απόσταση μεταξύ της πλευράς του λέβητα που βρίσκεται η έξοδος των καυσαερίων και του απέναντι τοίχου του λεβητοστασίου ή της απέναντι πλευράς της καπνοδόχου πρέπει να είναι ίση με το μισό της απόστασης, όπως αυτή ορίζεται προηγουμένως. Εφόσον υπάρχουν δύο ή 11

15 περισσότεροι αγωγοί καυσαερίων, η απόσταση αυτή αυξάνει ανάλογα με τον αριθμό τους. Σε περίπτωση που παρεμβάλλεται κάποια συσκευή μεταξύ της εξόδου καυσαερίων από το λέβητα και της καπνοδόχου (π.χ. καπνοσυλλέκτης), θα πρέπει να υπάρχει ελεύθερη απόσταση γύρω από αυτή τουλάχιστον 0,60 μ. γ. Πλάγια Η οριζόντια απόσταση μεταξύ των άλλων πλευρών του λέβητα και των τοίχων του λεβητοστασίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,60 μ. Το ίδιο μέγεθος (0,60 μ) ισχύει και για τη μεταξύ δύο λεβήτων απόσταση. δ. Ύψος Το ελεύθερο ύψος του λεβητοστασίου, μεταξύ δαπέδου και οροφής ή μεταξύ δαπέδου και κάτω παρειάς τυχόν υπάρχουσας δοκού, πρέπει να είναι τουλάχιστον: (ι) 2,20 μ για λέβητες ολικής εγκατεστημένης θερμικής ισχύος μέχρι 70 KW. (ιι) 2,40 μ για λέβητες θερμικής ισχύος από 70 KW έως 230 KW. (ιιι) 3,00 μ για λέβητες θερμικής ισχύος άνω των 230 KW. Τα παραπάνω ελάχιστα όρια προκειμένου περί αερολεβήτων προσαυξάνονται κατά 0,50 μ. Τα παραπάνω ελάχιστα απαιτούμενα ελεύθερα ύψη αυξάνονται για να εξασφαλίσουν ελεύθερο ύψος μεταξύ του λέβητα και της οροφής 0,80 μ ή μεταξύ απαραίτητων σωληνώσεων και οροφής 0,50 μ ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Το λεβητοστάσιο πρέπει να αποτελεί ξεχωριστό ΠΥΡΟΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ,εντός ή εκτός του υπολοίπου οικοδομικού όγκου. Οι πλευρικοί τοίχοι, το δάπεδο και η οροφή του λεβητοστασίου, πρέπει να κατασκευάζονται απο πυράντοχα υλικά. Οι διόδοι σωληνώσεων απο το λεβητοστάσιο μέσω τοίχων ορόφων ή δαπέδων, πρέπει να διαμορφώνονται ούτως ώστε να μη είναι δυνατή η 12

16 διαφυγή αερίων σε άλλους χώρους. Το δάπεδο του λεβητοστασίου πρέπει να έχει κατάλληλη αποχέτευση.!!! Το λεβητοστάσιο απαγορεύεται να βρίσκεται κάτω απο κλιμακοστάσιο ή φρεατίου ανελκυστήρα. Απαγορεύεται το λεβητοστάσιο να έχει οποιοδήποτε άνοιγμα προς κλιμακοστάσιο (άνοιγμα κουφώματος, αεραγωγό, γρίλιες κλπ). Το λεβητοστάσιο πρέπει να εφοδιάζεται με κατάλληλους φορητούς πυροσβεστήρες, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Πυροσβεστικού Σώματος. Οι πόρτες του λεβητοστασίου πρέπει να είναι μεταλλικές και να ανοίγουν προς την κατεύθυνση εξόδου απο το λεβητοστάσιο, να μην έχουν γρίλιες ή οποιοδήποτε άλλο άνοιγμα, και να κλειδώνουν. Κλειδί της πόρτας του λεβητοστασίου πρέπει να βρίσκεται μόνιμα κοντά στην πόρτα ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ Το λεβητοστάσιο επιβάλλεται να έχει ένα τουλάχιστον μεταλλικό παράθυρο προς τον υπαίθριο χώρο απ ευθείας ή μέσω αεραγωγού. Η καθαρή επιφάνεια του παραθύρου να ισούται κατ' ελάχιστον προς το 1/12 της επιφανείας του δαπέδου του λεβητοστασίου. Λεβητοστάσια συνολικής θερμικής ισχύος πάνω απο KCAL/H (300kW) πρέπει να έχουν δύο εξόδους, εκ των οποίων η μία να οδηγεί στο ύπαιθρο απ' ευθείας ή μέσω τούνελ, ικανών διαστάσεων για την εύκολη διαφυγή ανθρώπου. Όλα τα λεβητοστάσια πρέπει να έχουν τουλάχιστον δύο οπές εξαερισμού που να επικοινωνούν με το ύπαιθρο, απ' ευθείας ή μέσω καναλιών εξαερισμού. Η μία προορίζεται για την προσαγωγή αέρα η άλλη για την απαγωγή. Η οπή προσαγωγής αέρα να βρίσκεται στον τοίχο, κοντέ στο δάπεδο του 13

17 λεβητοστασίου. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται στερεά ή υγρά καυσιμα η ελεύθερη διατομή της οπής προσαγωγής αέρα, πρέπει να είναι τουλάχιστον ίση προς το μισό της συνολικής ελευθέρας διατομής των καπνοδόχων του λεβητοστασίου. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται αερια καυσιμα η ελεύθερη διατομή της οπής προσαγωγής αέρα πρέπει να είναι 5cm2. ανά KCAL/H (ή 6cm2. ανά 1kW)εγκατεστημένης θερμικής ισχύος και οπωσδήποτε να μην είναι μικρότερη των 300cm2 του μέτρου. Το άνοιγμα απαγωγής αέρα, ανεξάρτητα με το είδος του χρησιμοποιουμένου καυσίμου πρέπει να βρίσκεται στην οροφή του λεβητοστασίου και να έχει διατομή τουλάχιστον ίση με το 1/4 της συνολικής ελευθερης διατομής των καπνοδόχων του λεβητοστασίου, και οπωσδήποτε να μην είναι μικρότερη απο 200cm2.Η έξοδος των ανοιγμάτων εξαερισμού στο ύπαιθρο να απέχει τουλάχιστον 0,50 μ. από τυχόν ανοίγματα άλλων χώρων προς το ύπαιθρο. 14

18 1.3. ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΟΥ Ειδικότερα εγκαθίσταται: - Ο λέβητας. - Ο καυστήρας. - Ο καπναγωγός. - Το κλειστό δοχείο διαστολής. - Ο κυκλοφορητής. - Ο κεντρικός συλλέκτης διανομής. - Τα συστήματα ελέγχου της καύσης. - Τα συστήματα ασφαλείας. - Η ηλεκτροβάνα πετρελαίου. - Ο αυτόματος πλήρωσης. - Ο πυροσβεστήρας αυτόματης εκκένωσης. - Οι Σωληνώσεις. -Τα Θερμαντικά Σώματα. - Ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός κλπ. 15

19 ΛΕΒΗΤΑΣ Ο λέβητας είναι ουσιαστικά μια πιεστική δεξαμενή η οποία μεταβιβάζει θερμότητα στο θερμαντικό μέσο. Είναι ο χώρος όπου γίνεται η απαραίτητη καύση προκειμένου να θερμανθεί το μέσο αυτό (στη Ελλάδα είναι ως επί το πλείστον ζεστό νερό χαμηλών θερμοκρασιών).ο τύπος του λέβητα που χρησιμοποιείται καθορίζεται κυρίως από την απαιτούμενη θερμοκρασία και πίεση του παραγόμενου ατμού ή νερού. Η πιο διαδεδομένη σχεδίαση είναι ο λέβητας φλογοσωλήνων (ή κυψελωτός), όπου τα καυσαέρια διέρχονται μέσω συστοιχίας σωλήνων προσαρμοσμένων στο κύριο σώμα του λέβητα. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται πτερυγιοφόροι σωλήνες για την αύξηση της επιφάνειας θερμικής συναλλαγής, βελτιώνοντας έτσι την απόδοση και ελαχιστοποιώντας το μέγεθος των μονάδων. Αυτός ο τύπος λέβητα γενικά περιορίζεται μέχρι μια μέγιστη πίεση 25 bar και μέγιστη θερμοκρασία 300 C. Πέρα από τα όρια αυτά συνηθίζεται να χρησιμοποιούνται μονάδες υδροσωλήνων.σε αυτόν τον τύπο λέβητα, οι σωλήνες περιέχουν το νερό και τα καυσαέρια διέρχονται γύρω από τους σωλήνες και μεταφέρουν τη θερμότητα από την εξωτερική επιφάνεια των σωλήνων προς το εσωτερικό. 16

20 Έτσι διακρίνουμε τους λέβητες σε: Α) Χυτοσιδήρου(μαντεμένιους) Β) Χαλύβδινους Γ) Συμπαγείς (μονομπλόκ) Δ) Λυόμενοι ή μη συμπαγούς κατασκευής ΚΑΥΣΤΗΡΑΣ Ο καυστήρας τοποθετείται επάνω στο λέβητα. Η δουλειά του είναι να καίει την καύσιμη ύλη, όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τον πυρήνα της ελιάς, τα ξύλα, κ.ά. Με την καύση δημιουργείται θερμότητα. Η θερμότητα αυτή ζεσταίνει το νερό που κυκλοφορεί μέσα στο λέβητα και στην εγκατάσταση θέρμανσης. Ένα μέρος της θερμότητας των καυσαερίων χάνεται προς την ατμόσφαιρα μέσω της απαγωγής τους. Περίπου το 80% (όταν η εγκατάσταση λειτουργεί σωστά), της θερμογόνου ενέργειας της καύσης αποδίδεται στην εγκατάσταση. Στόχος μας είναι η τέλεια καύση της καύσιμης ύλης ώστε να περιορίζεται η σπατάλη του καυσίμου, η ρύπανση του περιβάλλοντος, καθώς και η σωστή λειτουργία της εγκατάστασης. Αν για παράδειγμα σε έναν καυστήρα η καύσιμη ύλη είναι το πετρέλαιο. Για να καεί το πετρέλαιο χρειάζεται οξυγόνο. 17

21 Τα προϊόντα καύσης είναι: το CO2 διοξείδιο του άνθρακα το νερό (για κάθε 1 κιλό πετρέλαιο παράγεται 1 κιλό νερό) η αιθάλη (καπνός) το SO2 διοξείδιο του θείου το CO μονοξείδιο του άνθρακα. Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι δηλητήριο. Αυτό παράγεται όταν η καύση είναι ατελής, από έλλειψη αέρα. Κατά τη καύση, και αν τα καυσαέρια βρίσκονται σε θερμοκρασία κάτω από τους 180C τότε υπάρχει περίπτωση υγροποίησης των καυσαερίων. Τότε θα δημιουργηθεί θειικό οξύ S03, με την ένωση του SO2 και του Η2Ο. Το θειικό οξύ είναι καταστροφικό για το λέβητα ΚΑΠΝΑΓΩΓΟΣ Ο καπναγωγός είναι το τμήμα εκείνο του συστήματος, που συνδέει τον λέβητα με την καπνοδόχο. Τα υλικά κατασκευής πρέπει να είναι ανθεκτικά σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 300 βαθμών Κελσίου. Αν 18

22 χρησιμοποιηθεί αμιαντοσωλήνας, δεν πρέπει σε αυτόν να εισέρχονται καυσαέρια θερμοκρασίας μεγαλύτερης των 250 βαθμών Κελσίου, γιατί μπορεί να σπάσει. Ο καπναγωγός είτε είναι κτιστός, είτε είναι σωλήνα μεταλλική ή αμιάντου, πρέπει να κατασκευάζεται σε τρία στρώματα. Το εσωτερικό στεγανός σωλήνας, ενδιάμεση ισχυρή μόνωση που να αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες και το εξωτερικό περίβλημα που θα προστατεύει την μόνωση. Το πάχος τοιχώματος από λαμαρίνα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3 χιλιοστά, για μικρής ή μεσαίας ισχύος λέβητες και τουλάχιστον 5 χιλιοστά για μεγάλους λέβητες. Το μήκος του καπναγωγού δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το ¼ του ύψους της καπνοδόχου. Πρέπει να αποφεύγονται οι κλειστές γωνίες και η πορεία του καπναγωγού πρέπει να είναι ανοδική προς την καμινάδα, με κλίση τουλάχιστον 10% για τους κτιστούς και 15% για τους μεταλλικούς καπναγωγούς. Η διατομή των κτιστών καπναγωγών, πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την διατομή της καπνοδόχου κατά 20% περίπου. Ο καπναγωγός πρέπει να έχει ανοίγματα (πάνω ή κάτω) καθαρισμού, με διατομή τέτοια που να μας επιτρέπεται ο καθαρισμός του. ΠΡΟΣΟΧΗ τα ανοίγματα πρέπει να κλείνουν στεγανά. Στον καπναγωγό πρέπει να προβλέψουμε μια οπή διαμέτρου 8 χιλιοστών και σε απόσταση 40 εκατοστών από τον λέβητα, για να μπορούμε να κάνουμε τις μετρήσεις καύσης με όργανα. Ο καπναγωγός πρέπει να εισέλθει στην καπνοδόχο, σε ύψος τουλάχιστον 0,5 του μέτρου από την βάση της και να μην προεξέχει στο εσωτερικό της. Μέσα στον καπναγωγό δεν πρέπει και δεν επιτρέπεται να τοποθετηθεί σύστημα μείωσης του ελκυσμού (π.χ. περσίδες), αλλά όμως μπορεί να τοποθετηθεί αυτόματο κινητό φράγμα (τάμπερ), για να εμποδίζεται η ψύξη του λέβητα κατά την διάρκεια των στάσεων λειτουργίας του καυστήρα. Αυτό όμως δεν είναι απαραίτητο, γιατί τέτοιο σύστημα διαθέτει το σύνολο των καυστήρων σήμερα. 19

23 Πολλοί χρησιμοποιούν και εφαρμόζουν πρόχειρες κατασκευές για καπναγωγό. Έτσι θα δούμε πολύ συχνά, ο καπναγωγός να είναι ένας σωλήνας αμόνωτος ελαστικός από λεπτό φύλλο αλουμινίου. Ο αεραγωγός αυτός, που είναι πολύ καλός για άλλες χρήσεις, (όπως για τους απορροφητήρες στις κουζίνες κλπ) χρησιμοποιείται πολύ συχνά σαν καπναγωγός. Οι αεραγωγοί αυτοί καταστρέφονται εύκολα, ψύχονται τα καυσαέρια και ακούγεται ο θόρυβος της καύσης. Είναι βέβαια μια εύκολη λύση αλλά δεν είναι η σωστή λύση. Πολλές πάλι φορές, ένα ταυ αμιάντου τοποθετημένο με την μία οπή του πάνω στον λέβητα ενώ στην άλλη οπή του εφαρμόζεται η καπνοδόχος, αποτελεί μια λύση σε μικρές κυρίως εγκαταστάσεις. Θα πρέπει όμως το ελεύθερο μέρος του (προς τα κάτω), να κλείνει αεροστεγώς και να υπάρχει πρόσβαση προς αυτό για τον καθαρισμό του ΚΛΕΙΣΤΟ ΔΟΧΕΙΟ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ Κάθε υλικό, υγρό στερεό ή αέριο, όταν ζεσταίνεται διαστέλλεται (δηλαδή μεγαλώνει ο όγκος του) και όταν κρυώνει συστέλλεται. Έτσι σε εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης ή ψύξης με νερό, έχουμε μια συνεχή διαστολή και συστολή του νερού, λόγου της θέρμανσης ή ψύξης αυτού. Έχουμε π.χ. μια εγκατάσταση κεντρικής θέρμανσης με θερμοκρασία νερού 10 βαθμούς Κελσίου και με όγκο νερού μέσα στην εγκατάσταση 500 λίτρα. Όταν θέσουμε σε λειτουργία την εγκατάσταση και θερμάνουμε το 20

24 νερό σε 90 βαθμούς Κελσίου, τότε λόγω διαστολής, η ποσότητα του νερού σε λίτρα θα γίνει περίπου 515 λίτρα. Τα επιπλέον αυτά 15 λίτρα αν δεν αποθηκευθούν κάπου, τότε θα ανέβει η πίεση του νερού μέσα στην εγκατάσταση σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να έχουμε διάφορες βλάβες, λόγω της πίεσης αυτής. Την επιπλέον λοιπόν αυτήν ποσότητα, την αποθηκεύουμε στο δοχείο διαστολής, διατηρώντας έτσι σταθερή την πίεση νερού μέσα στην εγκατάσταση.όταν τώρα η θερμοκρασία του νερού πέσει στην αρχική θερμοκρασία (πριν την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης), τότε ο όγκος του νερού επανέρχεται στα 500 λίτρα. Η πίεση του νερού στην εγκατάσταση διατηρείται σταθερή, με την πλήρωση αυτής, από το νερό που αποθηκεύτηκε στο δοχείο διαστολής. (Εικόνα 1 φάσειςλειτουργίας κλειστού δοχείου διαστολής) ΚΥΚΛΟΦΟΤΗΤΗΣ Η αρχή λειτουργίας των κυκλοφορητών είναι παρόμοια με των αντλιών. Το κέλυφος τους είναι κατασκευασμένο από χυτό χάλυβα ή πλαστικό ενώ σε κατάλληλη θέση φέρουν κιβώτιο όπου γίνεται η ηλεκτρολογική σύνδεση. Ο κινητήρας τους μπορεί να είναι μονοφασικός στα μικρά μοντέλα (συνήθως) ενώ τριφασικός στα μεγαλύτερα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στους τριφασικούς καθώς εάν πέσει μια φάση κατά την διάρκεια λειτουργίας η μειωμένη απόδοση πιθανόν να μη γίνει αντιληπτή. Ο κυκλοφορητής όμως εάν σταματήσει δεν θα μπορέσει να εκκινήσει με συνεπακόλουθο εάν δεν έχει προβλεφθεί θερμικό προστασίας 21

25 να καταστραφεί ο κινητήρας.η φορά περιστροφής στους μονοφασικούς είναι σταθερή ενώ σε τριφασικό μοντέλο εάν η φορά περιστροφής είναι αντίθετη από τη ζητούμενη τότε απλώς εναλλάσσουμε δύο πόλους μεταξύ τους. Διακρίνονται σε υδρολύπαντους που είναι οι κυρίως χρησιμοποιούμενοι και σε ελαιολύπαντους.η θέση τοποθέτησης τους, με τον άξονα οριζόντια ή κατακόρυφα, προδιαγράφεται από τον κατασκευαστή (καθώς εξαρτάται από τον τρόπο λίπανσης) και πρέπει να τηρείται πάντοτε. Σε καμία περίπτωση πάντως το ηλεκτρικό μοτέρ δεν τοποθετείται κάτω από το σώμα της αντλίας. Στα νέα μοντέλα υπάρχει η δυνατότητα 3 ταχυτήτων ("σκάλες" του κυκλοφορητή) ώστε να μπορούμε να μεταβάλουμε το μανομετρικό τους σε συνάρτηση με την παροχή, όπως αναλύθηκε στο τμήμα των αντλιών. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, καθώς μας δίνει την δυνατότητα να βελτιώσουμε την απόδοση μιας εγκατάστασης (πρόχειρη μελέτη και κατασκευή) χωρίς να προβούμε σε αντικατάσταση του κυκλοφορητή. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις όπου η ταχύτητα κίνησης του νερού στο δίκτυο σωληνώσεων είναι μεγάλη, εμφανίζεται ένας ιδιαίτερα ενοχλητικός θόρυβος. Για να μειώσουμε την ταχύτητα απλώς "κατεβάζουμε" τον κυκλοφορητή μια "σκάλα". Σε μεγάλες εγκαταστάσεις όταν ο υψηλότερος όροφος δεν ζεσταίνεται αυτό συνήθως οφείλεται στην ανεπάρκεια του κυκλοφορητή να υπερνικήσει τις απώλειες τριβών του δικτύου στο συγκεκριμένο κύκλωμα με συνέπεια η κυκλοφορία του νερού να είναι περιορισμένη. Ανεβάζοντας τον κυκλοφορητή μια σκάλα, το πρόβλημα συνήθως λύνεται. 22

26 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΚΑΥΣΗΣ Όλες ο λειτουργίες και τα μέρη του λέβητα pellet ελέγχονται και προγραμματίζονται από την Μονάδα Ελέγχου που υπάρχει επάνω του. Αυτή η μονάδα χρησιμοποιεί μία σειρά από αισθητήρες ώστε να προσαρμόσει την καύση και την λειτουργία του λέβητα ανάλογα με την ζήτηση θερμότητας από την εγκατάσταση. Σε κάθε Λέβητα το πόσο εξελιγμένο ή όχι είναι το σύστημα ελέγχου αυτό, προσφέρει αντίστοιχα πολλές ή λίγες δυνατότητες αλλά και μικρότερη ή περισσότερη οικονομία ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Οι αναγκαίες διατάξεις μιας εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης, για την ασφαλή λειτουργία είναι: Το κλειστό δοχείο διαστολής, ο αυτόματος πλήρωσης, η βαλβίδα ασφαλείας και η βαλβίδα ανοδικής προστασίας. Το δοχείο διαστολής χωρίζεται σε δύο μέρη με μία μεμβράνη. Στο ένα μέρος 23

27 που χωρίζει η μεμβράνη αυτή, εισχωρεί το νερό της εγκατάστασης θέρμανσης και το άλλο μέρος είναι γεμάτο με αέρα και με πίεση ανάλογη της εγκατάστασης. Όταν το νερό διαστέλλεται, τότε αυξάνεται ο όγκος του και πιέζει την μεμβράνη, η οποία με την σειρά της συμπιέζει τον αέρα στο άλλο μέρος του δοχείου. Έτσι, αυξάνεται μεν η πίεση του αέρα μέσα στο δοχείο, η πίεση όμως του νερού μέσα στην εγκατάσταση θέρμανσης, παραμένει σταθερή. Το αντίθετο συμβαίνει όταν το νερό συστέλλεται. Η μεμβράνη επανέρχεται στην θέση της. Για να συμπληρώσουμε τώρα το νερό, που υπάρχει πιθανότητα να χαθεί από την εγκατάσταση, λόγω διαρροών ή άλλης αιτίας, τοποθετούμε έναν αυτόματο πληρωτή νερού και για την περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο ανέβει η πίεση του νερού μέσα στην εγκατάσταση πάνω από τα επιτρεπτά όρια, τοποθετούμε μία βαλβίδα ασφαλείας (ή εκτόνωσης όπως συνήθως ονομάζεται), πάνω στον λέβητα ή σε σωλήνα. Η βαλβίδα ανοδικής προστασίας χρησιμοποιείται για την αποφυγή ηλεκτρόλυσης φαινόμενο που μπορεί να καταστρέψει σώματα και λέβητα ΗΛΕΚΤΡΟΒΑΝΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ Στο τέλος του σωλήνα τροφοδότησης πετρελαίου προς τον καυστήρα και πριν το φίλτρο πετρελαίου τοποθετούμε μία ηλεκτρομαγνητική βάνα. Αυτή πρέπει να ανοίγει παίρνοντας ηλεκτρικά εντολή (φάση), μόνο από τον καυστήρα. Έτσι, σε περίπτωση φωτιάς έχουμε βραχυκύκλωμα, με αποτέλεσμα να κλείσει αυτή και να καεί μόνο το πετρέλαιο που υπάρχει μέσα στο φίλτρο και τα σωληνάκια του καυστήρα και όχι όλο το πετρέλαιο της δεξαμενής.η ηλεκτρομαγνητική βάνα όμως, εμποδίζει και την διαρροή 24

28 του πετρελαίου σε περίπτωση καταστροφής του σωλήνα τροφοδότησης, του φίλτρου πετρελαίου, ή του εύκαμπτου σωλήνα τροφοδότησης του καυστήρα. Προϋπόθεση γι αυτό, είναι η σύνδεση της να γίνει όσο το δυνατόν πιο κοντά στην δεξαμενή και η εντολή ηλεκτρικά να δίνεται από το ηλεκτρονικό του καυστήρα (από την επαφή σύνδεσης της ηλεκτρομαγνητικής του καυστήρα). Ορισμένοι κατασκευαστές, έχουν έτοιμη παροχή ηλεκτρικής σύνδεσης της ηλεκτρομαγνητικής πετρελαίου ΑΥΤΟΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΩΣΗΣ Σκοπός του αυτόματου πλήρωσης είναι να γεμίσει την εγκατάσταση με νερό στην αρχική φάση λειτουργίας και να συμπληρώνει αυτήν σε περίπτωση διαρροών από διάφορα σημεία, ή από την βαλβίδα ασφαλείας.πριν και μετά τον αυτόματο πληρωτή τοποθετούμε από μία βάνα, για να μπορούμε να κλείνουμε την παροχή νερού από το δίκτυο πόλης και να μπορούμε να αντικαταστήσουμε αυτόν σε περίπτωση βλάβης, χωρίς να αδειάσουμε όλο το νερό της εγκατάστασης. Τις βάνες αυτές, επιβάλλεται να τις κλίνουμε όταν απουσιάζουμε για καιρό από το σπίτι ( αυτό ισχύει για περίπτωση ατομικής θέρμανσης). Κατά την διάρκεια όμως λειτουργίας της εγκατάστασης, οι βάνες αυτές πρέπει να είναι πάντα ανοικτές και αν έχουμε ανύψωση πίεσης στο δίκτυο θα πρέπει να εξετάζουμε τον λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό. Αν ο αυτόματος πληρωτής είναι κλειστός και έχουμε κάποια διαρροή, τότε θα 25

29 αδειάσει το κύκλωμα και αρκετές φορές και ο λέβητας, με αποτέλεσμα να δουλεύει ο καυστήρας, χωρίς να υπάρχει νερό μέσα στον λέβητα. Ο καυστήρας βέβαια θα σβήσει, αν η θερμοκρασία μέσα στον λέβητα ανέβει στους 90 βαθμούς, αλλά η θερμοκρασία του φλογοθαλάμου του λέβητα, θα φτάσει σε τέτοια θερμοκρασία, που σίγουρα αυτό θα προκαλέσει ζημιά. Σχεδόν όλοι οι αυτόματοι πληρωτές είναι μιας ροής και έχουν ενσωματωμένη βαλβίδα αντεπιστροφής. Ένα βέλος ανάγλυφο πάνω στον κορμό του αυτόματου πληρωτή, δείχνει την ροή του νερού. Επιβάλλεται όμως, να τοποθετήσουμε μια έξτρα βαλβίδα αντεπιστροφής, μεταξύ του αυτόματου πληρωτή και του δικτύου πόλης. Σκοπός της βαλβίδας αντεπιστροφής είναι, να εμποδίσει την ροή από την εγκατάσταση θέρμανσης, προς το δίκτυο πόλης. Αυτό μπορεί να γίνει, είτε επειδή το δίκτυο πόλης δεν έχει νερό, είτε επειδή η πίεση αυτού είναι, μικρότερη από την πίεση της εγκατάστασης θέρμανσης ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑΣ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΚΚΕΝΩΣΗΣ Για να υπάρχει ασφάλεια, πρέπει γύρω από την δεξαμενή, να χτίσουμε μία στεγανή λεκάνη, που να χωράει όλη την ποσότητα πετρελαίου της δεξαμενής, σε περίπτωση διαρροής. Ενδεχόμενες διαρροές θα πρέπει να προβλέψουμε ώστε να μην πλησιάζουν τον λέβητα ή σε άλλο μέρος του χώρου όπου, το πετρέλαιο μπορεί να προκαλέσει 26

30 καταστροφές ή να δημιουργήσει κίνδυνο πυρκαγιάς. Πάνω από τον καυστήρα τοποθετούμαι ένα πυροσβεστήρα σκόνης αυτόματης εκκένωσης (σε θερμοκρασία συνήθως 60 βαθμών Κελσίου) και βάρους τουλάχιστον 6 κιλών. Ο πυροσβεστήρας αυτός χρειάζεται αναγόμωση κάθε 18 μήνες ή όποτε ορίζει ο κατασκευαστής ΣΩΛΗΝΩΣΕΙΣ Η μεταφορά του νερού από το λέβητα στα θερμαντικά σώματα και η επιστροφή του πίσω στο λέβητα επιτυγχάνεται μέσω του δικτύου σωληνώσεων. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται τρία είδη σωλήνων: - Χαλκοσωλήνες, -Χαλυβδοσωλήνες -και πλαστικοί σωλήνες. Οι χαλκοσωλήνες είναι οι πιο διαδεδομένοι σήμερα, οι πλαστικοί χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο, ενώ οι χαλυβδοσωλήνες έχουν εγκαταλειφθεί. 27

31 ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ Τα θερμαντικά σώματα αποτελούν τις τελικές συσκευές ενός συστήματος εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης μέσω των οποίων η θερμότητα που μεταφέρει το θερμαντικό ρευστό μεταδίδεται στους εσωτερικούς χώρους. Τα σώματα είναι συνήθως κασκευασμένα από χάλυβα ή αλουμίνιο. Τα χυτοσίδηρα σώματα έχουν εγκαταληφθεί σήμερα καθώς είναι πιό βαριά, και ενώ διατηρούν τη θερμοκρασία τους για πολλή ώρα αργούν να ζεσταθούν. Τα θερμαντικά σώματα διαθέτουν ειδικούς διακόπτες που επιτρέπουν την απομόνωσή τους προκειμένου να μην ξοδεύεται ενέργεια άσκοπα σε χώρους που δεν κατοικούνται. Διαθέτουν επίσης βαλβίδες εξαερισμού για την εξαέρωσή τους σε περιπτώσεις που συσσωρεύεται αέρας μη επιτρέποντας την ομαλή κυκλοφορία του νερού στο εσωτερικό τους. 28

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ 29

33 2.1. ΓΕΝΙΚΑ Οι ασχολούμενοι με τον τομέα της θέρμανσης στη χώρα μας γνωρίζουν ότι μεθοδολογίες που ακολουθούνται σε διάφορα τεχνικά θέματα αποτελούν συχνά το προϊόν της ζύμωσης ετερόκλητων και όχι σπάνια αντικρουόμενων παραγόντων. Οι λύσεις που υιοθετούνται είναι οι συνισταμένη του τεχνικά ορθού, της ανάγκης και της συνήθειας ή της παράδοσης που έρχεται από το παρελθόν. Αυτός είναι ο λόγος που μας ωθεί περισσότερο στην προσαρμογή και την τροποποίηση και λιγότερο στη ριζική μεταβολή και το νέο ξεκίνημα. Δεν είμαστε οι μόνοι που ενεργούμε με τον τρόπο αυτό. Ούτε κατ ανάγκη ή ιδιαιτερότητα της σκέψης μας είναι κατακριτέα. Όταν γνωρίζουμε το περιορισμένο ορίζοντα των προοπτικών που η λογική αυτή επιτρέπει τότε μπορεί να ειδωθεί και σαν πλεονέκτημα ευελιξίας και προσαρμοστικότητας ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η οικιακή θέρμανση αποτελεί χώρο που εφαρμόστηκε και συνεχίζει ακόμα και σήμερα η πιο πάνω λογική. Ειδικά για τις πολυκατοικίες και γενικά κτίρια με χώρους στους οποίους η ανάγκη θέρμανσης διαφέρει εφαρμόστηκε με επιτυχία πριν από μερικά χρόνια η τεχνική της αυτονομίας της θέρμανσης. Η υπάρχουσες όμως πολυκατοικίες διατήρησαν των αρχικό τρόπο λειτουργίας τους ο οποίος συνιστάται στην από κοινού συμφωνία των κατοικιών για τις ώρες λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης. Σήμερα τα γνωστά από πάντα προβλήματα του τρόπου αυτού γίνονται περισσότερο πιεστικά και έντονα δεδομένης της αλλαγής στις συνθήκες διαβίωσης και της εντατικοποίησης των περιβαλλοντικών ανησυχιών των πολιτών. Επίσης με τον καιρό παρουσιάστηκαν επιπλέον αδυναμίες που αν και κάποτε φάνταζαν ως αναγκαίο κακό σήμερα κάποιος αδυνατεί να τις υποστεί. Όλα αυτά οδηγούν στην αναζήτηση τεχνικών με τη βοήθεια των οποίων η αυτονομία της θέρμανσης θα μπορέσει να εφαρμοστεί και σε κτίρια στα οποία δεν 30

34 είχε εξ αρχής ληφθεί τέτοια μέριμνα. Η υπάρχουσα τεχνολογία είναι αρωγός επιτρέποντας μας να το επιχειρήσουμε με επιτυχία ΟΡΙΣΜΟΣ Η λεγόμενη «αυτονομία θέρμανσης» αποτελεί στην πραγματικότητα τεχνική που δίνει απάντηση σε δύο διαφορετικά, ανεξάρτητα αλλά αλληλένδετα προβλήματα: 1.την ανεξάρτητη θέρμανση των χώρων και συνεπώς την αυτονόμησή τους ως προς αυτό. Με τον όρο αυτονόμηση στη θέρμανση εννοούμε ότι ο κάθε χώρος μπορεί να ζητήσει απ το κεντρικό σύστημα να θερμανθεί ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους. Πρακτικά το κάθε διαμέρισμα έχει τη δυνατότητα οποιαδήποτε ώρα απαιτηθεί να στείλει εντολή ζήτησης θέρμανσης προς το κεντρικό σύστημα και αυτό να ανταποκριθεί. 2. την κατανομή της δαπάνης της θέρμανσης για τον κάθε χώρο ή ιδιοκτησία ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ: Έχει γίνει πρόβλεψη για αυτονομία θέρμανσης η κάθε ιδιοκτησία τροφοδοτείται με θερμό νερό από το λεβητοστάσιο μέσω ενός και μοναδικού σημείου το οποίο ελέγχεται συνήθως μέσω μιας βάνας ολικής παροχής. Όταν ζητηθεί θέρμανση η εντολή από το θερμοστάτη χώρου της ιδιοκτησίας στέλνεται στη βάνα και ταυτόχρονα στο λεβητοστάσιο. Η βάνα ανοίγει και ο λέβητας με το κυκλοφορητή αναλαμβάνουν να στείλουν νερό θέρμανσης στο χώρο. Στην περίπτωση αυτή επιτυγχάνεται η αυτονόμηση των χώρων ενώ η κατανομή της δαπάνης θέρμανσης μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. 31

35 Ο οικονομικότερος αλλά και πλέον ανακριβής και αντιεπιστημονικός είναι η τοποθέτηση ωρομετρητών στο λεβητοστάσιο που καταγράφουν το χρόνο ζήτησης θέρμανσης που προέρχεται από την κάθε ιδιοκτησία. Οι χρόνοι των ιδιοκτησιών αποτελούν παραμέτρους εισόδου για τον αλγόριθμο υπολογισμού της δαπάνης που αντιστοιχεί σε κάθε ιδιοκτησία. Αν και η μεθοδολογία αυτή δίνει κάποιο στοιχείο αναλογικότητας στην κατανομή της δαπάνης εντούτοις συγκεντρώνει πλήθος αδυναμιών που την καθιστούν αναποτελεσματική. Για λόγους που δε θα εξηγηθούν η χρήση της πρέπει να αποφεύγεται. Αντί των ωρομετρητών συνιστάται η χρήση θερμιδομετρητών μέσω των οποίων μετριέται η πραγματική κατανάλωση της ιδιοκτησίας σε θερμική ενέργεια. Κατόπιν οι μετρήσεις όλων των ιδιοκτησιών εισάγονται στον αλγόριθμο υπολογισμού των επιμέρους δαπανών της κάθε ιδιοκτησίας. Ο τρόπος αυτός είναι ο πλέον ορθός και αποδοτικός. Συμβάλει στην δίκαιη κατανομή του κόστους και παρέχει ισχυρό κίνητρο στον κάθε ιδιοκτήτη για να επιτύχει οικονομικότερη θέρμανση. Τα πλεονεκτήματα της αυτονόμησης της θέρμανσης συνοψίζονται στα παρακάτω: -Άνετες συνθήκες διαβίωσης -Δίκαιη κατανομή της δαπάνης -Προστασία του περιβάλλοντος -Οικονομία καυσίμου -Αποφυγή διαφωνιών για τις ώρες θέρμανσης 32

36 ΣΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΕΣ: Η αυτονόμηση της θέρμανσης δεν υφίσταται και η κατανομή της δαπάνης γίνετε με βάση τα χαρακτηριστικά της μελέτης θέρμανσης του κτηρίου. Εκεί η κατάσταση είναι ακόμα πιο προβληματική διότι και η δαπάνη κατανέμεται ανακριβώς αλλά και δεν υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής από τον κάθε ιδιοκτήτη ξεχωριστά των διαστημάτων και της έντασης της θέρμανσης. Τα σημαντικότερα μειονεκτήματα είναι: -Ασυμφωνία για τις ώρες θέρμανσης -Άδικος κόπος κατανομής και δαπάνης -Δυνατότης κακόβουλης παρέμβασης από τους ιδιοκτήτες -Επιβάρυνση του περιβάλλοντος και αυξημένη κατανάλωση καυσίμου -Ασύμβατες με το νέο τρόπο ζωής συνθήκες θέρμανσης Δυστυχώς η υπάρχουσα εγκατάσταση σε παλιά κτίρια δεν επιτρέπει την αυτονόμηση. Από το λεβητοστάσιο ξεκινούν περισσότερες της μίας σωλήνες (στήλες) που οδηγούν το θερμό νερό στις διάφορες ιδιοκτησίες. Οι στήλες αυτές διατρέχουν το κτίριο κάθετα και τροφοδοτούν με θερμική ενέργεια χώρους διαφορετικών ιδιοκτησιών. Συνεπώς η θερμική ενέργεια εισέρχεται στην κάθε ιδιοκτησία από πολλά σημεία. Έτσι η τοποθέτηση κεντρικού θερμιδομετρητή και κατά συνέπεια η ανεξάρτητη κατανομή της πραγματικής κατανάλωσης ενέργειας είναι ανέφικτη. Επιπλέον όμως δεν υπάρχει η υποδομή για να λυθεί ούτε και το πρόβλημα της αυτονόμησης της θέρμανσης. Δεν υπάρχουν ξεχωριστοί θερμοστάτες σε κάθε ιδιοκτησία ούτε καλωδιώσεις. Επομένως στις παλιές πολυκατοικίες κανένα από τα δύο σκέλη της «αυτονομίας θέρμανσης» δεν ικανοποιείται. 33

37 2.5. Η ΛΥΣΗ Η λύσης του πιο πάνω προβλήματος συνίσταται στην επίλυση των δύο επιμέρους προβλημάτων που το συναποτελούν, την αυτονόμηση και την κατανομή. Η αυτονόμηση, όπως εξηγήθηκε είναι ιδιαίτερα δύσκολο να επιτευχθεί διότι διαφορετικές στήλες τροφοδοτούν ταυτόχρονα διαφορετικές ιδιοκτησίες. Για το λόγο αυτό αντικαθίστανται οι απλοί διακόπτες κάθε σώματος της κάθε ιδιοκτησίας με άλλους οι οποίοι μπορούν να ελέγχονται κεντρικά από έναν θερμοστάτη που βρίσκεται στο διαμέρισμα. Οι διακόπτες αυτοί μπορεί να είναι ενσύρματοι με ηλεκτροθερμικές κεφαλές ή ασύρματη τροφοδοτούμενη από μπαταρία. Ασφαλώς η πιο ενδεδειγμένη επιλογή είναι η δεύτερη αφού έτσι αποφεύγονται μερεμέτια από το πέρασμα των καλωδίων και επιπλέον αναστάτωση. Οι ασύρματες αυτές βάνες συνεργάζονται με επίσης ασύρματους θερμοστάτες χώρου που φροντίζεται να τοποθετηθούν σε ένα θερμικά αντιπροσωπευτικό σημείο του διαμερίσματος. Όταν ζητηθεί θέρμανση από κάποια ιδιοκτησία ο θερμοστάτης μεταβιβάζει την ασύρματη εντολή του στις βάνες των σωμάτων της ιδιοκτησίας. Η ίδια εντολή μεταβιβάζεται και στο λεβητοστάσιο ώστε να ενεργοποιηθεί ο λέβητας και ο κυκλοφορητής. Οι βάνες ανοίγουν και το θερμό νερό εισέρχεται στα σώματα του συγκεκριμένου διαμερίσματος. Η αυτονόμηση της θέρμανσης έχει επιτυχθεί. Η κατανομή της δαπάνης που αποτελεί το δεύτερο σκέλος του προβλήματος επιλύεται με τη χρήση είτε πίνακα ωρομέτρησης είτε κατανεμητών δαπανών θέρμανσης. Η χρήση του πίνακα ωρομέτρησης περιγράφηκε εμφανίζει και εδώ τα ίδια μειονεκτήματα. Καταγράφει τις ώρες και όχι θερμική ενέργεια και συνεπώς η ιδέα είναι προβληματική εν τη γενέσει της. Παρόλο που συστήνεται η αποφυγή της χρήσης τους δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα συστήματα αυτονομίας σε παλιές πολυκατοικίες επιλύουν (λανθάνουσα) το πρόβλημα της κατανομής χρησιμοποιώντας ωρομετρητές. 34

38 Η βέλτιστη λύση είναι η χρήση κατανεμητών δαπανών θέρμανσης. Πρόκειται (στις μέρες μας) για ηλεκτρονικές τροφοδοτούμενες από μπαταρία συσκευές που τοποθετούνται μία σε κάθε σώμα. Κάνοντας μαθηματικούς υπολογισμούς βρίσκουν την ενέργεια που απελευθέρωσε κάθε σώμα στο χώρο και καταγράφουν τη μέτρηση σε μια μικρή ενσωματωμένη οθόνη. Το άθροισμα των ενεργειών του κάθε σώματος αντιστοιχεί με τη συνολική ενέργεια που συνέρευσε στο διαμέρισμα. Συνεπώς γνωρίζοντας τα ποσά για όλα τα διαμερίσματα και με βάση τη μελέτη της θέρμανσης και τη συνολική δαπάνη μπορεί να γίνει επιμερισμός για κάθε ιδιοκτησία. Μια αυτονομία θέρμανσης αποτελείται από τα παρακάτω όργανα και συσκευές: 1. Τους θερμοστάτες χώρου, που ελέγχουν τη θερμοκρασία του χώρου. 2 Τις ηλεκτροβάνες αυτονομίας, που επιτρέπου ή διακόπτουν, ανάλογα με την εντολή που δέχονται, την δίοδο του θερμού νερού στα θερμαντικά σώματα του χώρου. 3. Τον κεντρικό δείκτη εντολών, την ηλεκτρονική συσκευή δηλαδή που αναλύει τις εντολές. 4. Τους ωρομετρητές, που καταγράφουν για κάθε χώρο ξεχωριστά, τις ώρες λειτουργίας, για να γίνεται με δίκαιο τρόπο η χρέωση του καταναλωτή. Τελευταία χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικοί θερμιδομετρητές, που καταγράφουν αυτόματα το θερμικό φορτίο (θερμίδες) που κατανάλωσε κάθε χώρος. 35

39 Ας πάρουμε μια αυτόνομη θέρμανση σε παλιά πολυκατοικία. Οποιαδήποτε ώρα της ημέρας χρειαστεί να θερμανθεί το διαμέρισμα, επιλέγεται η θερμοκρασία του χώρου από τον θερμοστάτη. Τότε αυτόματα δίνεται εντολή να λειτουργήσει η εγκατάσταση ενώ συγχρόνως ανοίγει η ηλεκτροβάνα και επιτρέπει την είσοδο του θερμού νερού στα θερμαντικά σώματα καλοριφέρ του διαμερίσματος. Επίσης με την έναρξη λειτουργίας, αρχίζει και καταγράφει ο ωρομετρητής το χρόνο λειτουργίας της εγκατάστασης. Έτσι θερμένεται μόνο το διαμέρισμα που έχει ενεργοποιήσει το σύστημα. Αν κατά τη λειτουργία θέρμανσης του διαμερίσματος αυτού, ενεργοποιηθεί και άλλο διαμέρισμα, το σύστημα αρχίζει να θερμένεται, καταγράφοντας τις ώρες λειτουργίας στο δικό του ωρομετρητή. Η αυτόνομη θέρμανση προσφέρει άνεση, ελεύθερη επιλογή του χρόνου θέρμανσης κάθε χώρου και οικονομία στη λειτουργία της εγκατάστασης. Η αυτονομία απαιτεί κόστος εγκατάστασης και συντήρησης. Εφαρμόζεται κυρίως στη μονοσωλήνια και ενδοδαπέδια θέρμανση. 36

40 Για τη μετατροπή της θέρμανσης από κεντρική σε αυτόνομη υπάρχουν οι εξής 3 επιλογές: -ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΣΗ Αυτονόμηση ανά δωμάτιο δίκαιη κατανομή δαπανών -ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΩΡΟΜΕΤΡΗΣΗ Ασύρματη διαχείριση θερμοκρασίας αυτονομία -ΕΠΙΤΟΙΧΟΣ ΛΕΒΗΤΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Αυτονομία με ξεχωριστό επίτοιχο λέβητα Ας τα δούμε αναλυτικά 37

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΣΗ Αυτονόμηση ανά δωμάτιο δίκαιη κατανομή δαπανών 38

42 3.1. ΓΕΝΙΚΑ Καθώς το κόστος λειτουργίας για θέρμανση αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του οικογενειακού προϋπολογισμού είναι λογικό ο τελικός καταναλωτής να έχει απαίτηση, αφενός για ικανοποιητική θέρμανση (σε διάρκεια και ποσότητα) και αφετέρου για οικονομική λειτουργία. Το πρόβλημα λοιπόν που πρέπει να αντιμετωπιστεί στη λειτουργία της κεντρικής θέρμανσης, αφορά την αυτονομία στη χρήση της, ώστε ο καταναλωτής να έχει θέρμανση τις ώρες που θέλει και να μη γίνεται αλόγιστη χρήση σε ώρες που το διαμέρισμα είναι κλειστό. Το επόμενο ζήτημα που προκύπτει είναι η δίκαιη κατανομή των δαπανών θέρμανσης, ώστε ο καταναλωτής να εμπιστεύεται τη σωστή λειτουργία της και να τη χρησιμοποιεί χωρίς ενδοιασμούς. Ας δούμε όμως την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην ελληνική πραγματικότητα. Η κατανομή των δαπανών θέρμανσης σε κτίρια με περισσότερες από μια ιδιοκτησίες και κεντρική θέρμανση, με τον τρόπο που εφαρμόζεται στη χώρα μας, παρουσιάζει αρκετές ιδιομορφίες και γίνεται σε πολλές περιπτώσεις αντικείμενο διενέξεων και τριβών μεταξύ των ενοίκων. Γεγονός είναι ότι στα Ελληνικά κτίρια, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, δεν γίνεται μέτρηση της κατανάλωσης θερμότητας σε κάθε ιδιοκτησία, ώστε η δαπάνη θέρμανσης να συνδέεται με την πραγματική κατανάλωση. Ακόμα και στις σύγχρονες κατασκευές αυτόνομης θέρμανσης με χρήση ωρομετρητών, η κατανάλωση θερμότητας εκτιμάται, διότι μετριέται ο χρόνος χρήσης της θέρμανσης από το διαμέρισμα και όχι το πραγματικό ποσό θερμότητας που αποδίδεται σε αυτό. Έτσι, το σύστημα αυτονομίας δημιουργεί μεν μια αίσθηση δίκαιης κατανομής των δαπανών θέρμανσης αλλά έχει αρκετές πρωτογενείς αδυναμίες, αφού προϋποθέτει ακριβή ρύθμιση των παροχών, ενώ δεν υπολογίζει την μειωμένη απόδοση 39

43 θερμότητας στις ιδιοκτησίες όταν γίνεται μερική χρήση των θερμαντικών σωμάτων (π.χ. κλειστά σώματα σε μη χρησιμοποιούμενους χώρους). Επιπλέον, και ενώ τα συστήματα θέρμανσης με αυτονομία αντιμετωπίζονται κατά την εφαρμογή του Τεχνικού Κανονισμού για την κατανομή δαπανών θέρμανσης (ΦΕΚ 631/ ) ως συστήματα με μετρητές θερμότητας για τα οποία το μέγεθος των θερμαντικών σωμάτων δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, στην πράξη δεν είναι δυνατή η αντικατάσταση θερμαντικών σωμάτων, αφού κάτι τέτοιο θα πρέπει να οδηγήσει σε νέα μελέτη κατανομής δαπανών θέρμανσης εφόσον μεταβάλλεται η δυνατότητα της ιδιοκτησίας να παραλαμβάνει θερμότητα από το κεντρικό σύστημα. Η κατάσταση είναι βέβαια ακόμα χειρότερη σε συστήματα θέρμανσης "κλασσικού τύπου" (δισωλήνιο, χωρίς αυτονομία). Στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται μόνο θέμα δίκαιης η μη κατανομής των δαπανών θέρμανσης, αλλά ακόμα και ζήτημα αποδεκτής χρήσης του συστήματος σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των καταναλωτών, αφού αυτό δεν είναι στην διάθεσή τους όταν πραγματικά το χρειάζονται, ενώ η συμμετοχή της κάθε ιδιοκτησίας στις δαπάνες του είναι ανεξάρτητη της χρήσης ή όχι του συστήματος. Πέραν των άλλων, ο τρόπος κατανομής των δαπανών θέρμανσης όπως γίνεται στην Ελλάδα, αποτελεί ουσιαστικό αντικίνητρο για την εξοικονόμηση ενέργειας στις κατοικίες, αφού δεν συνδέει την πραγματική κατανάλωση θερμότητας της κάθε ιδιοκτησίας με την δαπάνη θέρμανσης. Εάν μπορεί για παράδειγμα το κόστος θέρμανσης να συνδεθεί με την πραγματική κατανάλωση, ο καταναλωτής θα μπορεί να χρησιμοποιεί τα θερμαντικά σώματα το χρόνο και στους χώρους που αυτός επιλέγει. Το γεγονός αυτό αποτελεί και φιλοσοφία της Κοινοτικής Οδηγίας 93/76/EWG, γνωστής και ως δράσης SAVE για τον περιορισμό της κατανάλωσης καυσίμων και εκπομπών καυσαερίων μέσω της ορθολογικής χρήσης της ενέργειας, το οποίο συνιστά στα κράτη-μέλη να προχωρήσουν στην 40

44 ανάπτυξη των προϋποθέσεων ώστε να συνδέεται το κόστος θέρμανσης και κλιματισμού με την πραγματική κατανάλωση. Η λύση στο πρόβλημα της κατανομής δαπανών θέρμανσης, σε κτίρια χωρίς αυτονομία, αποτελεί η χρήση Κατανεμητών Δαπανών Κόστους Θερμαντικών Σωμάτων (Heat cost allocators). Οι κατανεμητές δαπανών θέρμανσης αποτελούν την ιδανική λύση αυτονόμησης κτιρίων με δισωλήνιο σύστημα. Ο κάθε ένοικος επιλέγει πότε θα ενεργοποιήσει το σύστημα θέρμανσης (με χρήση θερμοστατικών κεφαλών) και ποια θα είναι η επιθυμητή θερμοκρασία για κάθε δωμάτιο, ενώ παράλληλα καταγράφεται με ακρίβεια η καταναλισκόμενη θερμαντική ενέργεια. Η μέτρηση της κατανάλωσης γίνεται με μετρητές (κατανεμητές δαπανών) που τοποθετούνται σε κάθε θερμαντικό σώμα. Δεν χρειάζεται υδραυλική ή ηλεκτρική επιπλέον εγκατάσταση και ο χρόνος τοποθέτησής τους είναι μικρότερος της μισής ώρας για κάθε διαμέρισμα, ενώ η ανάγνωση των μετρήσεων γίνεται χωρίς επίσκεψη μέσα στο διαμέρισμα. Οι μετρητές σώματος είναι πιστοποιημένες μετρητικές συσκευές κατανομής δαπανών θέρμανσης και δεν παραβιάζονται. Έχουν προδιαγραφές σύμφωνες με αυτές που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (DIN, EN, ΕΛΟΤ) και την εγγύηση της Γερμανικής τεχνολογίας QUNDIS GmbH 41

45 Ο έλεγχος της θέρμανσης του διαμερίσματος γίνεται με θερμοστατικό διακόπτη (εικόνα1) με θερμοστατική κεφαλή ο οποίος αντικαθιστά τον πάνω διακόπτη του σώματος και ρυθμίζει αυτόματα τη λειτουργία της θέρμανσης σύμφωνα με τη θερμοκρασία που έχει επιλεγεί για κάθε δωμάτιο. Μπορούν να επιλεγούν διαφορετικές θερμοκρασίες για κάθε δωμάτιο, π.χ. σαλόνι 20 C, δωμάτια 18 C, λουτρό 22 C με άμεσο αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ενέργειας. Μόνο όποιος μπορεί να ανοίγει και να κλείνει το θερμαντικό του σώμα, μπορεί να ορίσει την κατανάλωση και να επωφεληθεί από την σύνδεση της δαπάνης με την πραγματική κατανάλωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε ένας βαθμός χαμηλότερης θερμοκρασίας χώρου έχει σαν αποτέλεσμα 6% περίπου χαμηλότερη κατανάλωση. O έλεγχος της λειτουργίας του κεντρικού λέβητα γίνεται με σύστημα αντιστάθμισης. Η αντιστάθμιση διαμορφώνει αυτόματα τη λειτουργία του λέβητα για να καλύπτει την απαίτηση της θέρμανσης που υπάρχει κάθε στιγμή σε συνδυασμό και με την εξωτερική θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Στο λεβητοστάσιο επιβάλλεται η εγκατάσταση βαλβίδας 42

46 διαφορικής πίεσης, η οποία προστατεύει την εγκατάσταση από υψηλές πιέσεις που δημιουργούνται όταν δεν υπάρχει ζήτηση θέρμανσης. Ο συνδυασμός κατανεμητών δαπανών και θερμοστατικών κεφαλών σε κάθε θερμαντικό σώμα, καθώς και ελεγκτή αντιστάθμισης που ρυθμίζει τη θερμοκρασία του νερού στις κεντρικές σωληνώσεις, παρέχει στο κτίριο την μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας, αυτονόμηση σε επίπεδο δωματίου και δίκαιη κατανομή δαπανών βάσει της πραγματικής κατανάλωσης ενέργειας ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΤΕΣ 1.Μέγιστη οικονομία Από στατιστικά στοιχεία προκύπτει πως η μέση οικονομία που προκαλείται από την εφαρμογή του SIEMENS SET είναι της τάξης του 40%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά το 50%. Η οικονομία οφείλεται στο γεγονός ότι διαχειριζόμαστε πλέον τη θέρμανση ανά δωμάτιο, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα, και όχι συνολικά για ολόκληρο το σπίτι. Για παράδειγμα, αν είχαμε ένα διακόπτη για όλα τα φώτα στο σπίτι μας και με αυτόν τα ανάβαμε όλα μαζί θα καταναλώναμε περισσότερο ή λιγότερο ρεύμα; Επίσης, η εγκατάσταση του συστήματος αντιστάθμισης στο λεβητοστάσιο μεγιστοποιεί το βαθμό οικονομίας. 2.Δίκαιη κατανομή δαπανών θέρμανσης Χρεώνεστε μόνο για αυτό που πραγματικά καταναλώνετε. 3.Μέγιστη άνεση Αποκτήστε θέρμανση: -Σε όποιο δωμάτιο θέλετε. -Στη θερμοκρασία που επιθυμείτε. 43

47 -Όση ώρα τη χρειάζεστε. 4.Επιλύει χρόνια προβλήματα Ασυμβίβαστα ωράρια ενοίκων, μη ομοιόμορφη κατανομή θέρμανσης (διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ πρώτων και τελευταίων ορόφων), μη δίκαιη κατανομή δαπανών θέρμανσης. Το σύστημα δίνει διεξόδους και λύσεις σε πολυκατοικίες και κτίρια: -Που έχουν το παλιό παραδοσιακό σύστημα κεντρικής θέρμανσης. -Που χρησιμοποιούν το άδικο σύστημα της ωρομέτρησης για την κατανομή των δαπανών θέρμανσης. 5.Εύκολη και γρήγορη τοποθέτηση Χωρίς μετατροπή της υφιστάμενης εγκατάστασης θέρμανσης, χωρίς καλωδιώσεις, χωρίς σκαψίματα, χωρίς σωληνώσεις. Ο μέσος χρόνος εγκατάστασης ανά διαμέρισμα είναι 60 λεπτά. 6.Πολύ απλό στη χρήση του Ρυθμίζετε απλά τη θερμοκρασία που επιθυμείτε. 7.Αξιόπιστη και αδιάβλητη διαδικασία καταγραφής μετρήσεων Οι Κατανεμητές Κόστους Θέρμανσης (μετρητές) διαθέτουν υψηλή τεχνολογία που διασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας καταγραφής των μετρήσεων. Σε περίπτωση που επιχειρηθεί η παραβίασή τους, αποστέλλουν άμεσα μήνυμα συναγερμού στις Μονάδες Συλλογής Μετρήσεων. 8.Κατάλληλο για οποιοδήποτε καύσιμο 44

48 Πετρέλαιο, φυσικό αέριο, τηλεθέρμανση, και ό,τι άλλο 9.Ανταποδοτικό κόστος εγκατάστασης Με αποδεδειγμένη οικονομία στο πετρέλαιο θέρμανσης μέχρι και 40%, το κόστος εγκατάστασης αποσβαίνει σε μήνες. 10.Υπεραξία στο ακίνητό σας Προσδίδετε αξία στο χρόνο για το ακίνητό σας και προετοιμάζεστε για τις επερχόμενες εξελίξεις περί «Ενεργειακής Πιστοποίησης Κτιρίων». 11. Αξιόπιστη και αδιάβλητη διαδικασία καταγραφής μετρήσεων Oι κατανεμητές δαπανών διαθέτουν υψηλή τεχνολογία που διασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας καταγραφής των μετρήσεων ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ (τοποθετούνται σε όλα τα σώματα) Αντικατάσταση του επάνω κλασσικού διακόπτη (προσαγωγής του ζεστού νερού) κάθε σώματος καλοριφέρ με έναν θερμοστατικό διακόπτη. Εδώ χρειάζεται υδραυλική παρέμβαση σε αλλαγή μόνο των παλαιών διακοπτών όχι σε σωληνώσεις. 45

49 Βιδώνεται μια θερμοστατική κεφαλή πάνω στον θερμοστατικό διακόπτη κάθε σώματος καλοριφέρ η οποία ρυθμίζει αυτόματα τη λειτουργία της θέρμανσης σύμφωνα με τη θερμοκρασία που έχει επιλεγεί για κάθε δωμάτιο.η θερμοστατική κεφαλή πρέπει να τοποθετείται με τον άξονά της οριζόντιο. Σε περίπτωση καλυμμένου σώματος τοποθετείται θερμοστατική κεφαλή με από μακρυσμένο τριχοειδές τύπου αισθητήριο. Τοποθετείται σε κάθε θερμαντικό σώμα (καλοριφέρ) ένας Κατανεμητής Κόστους Θέρμανσης (μετρητής). Ο κατανεμητής κόστους θέρμανσης προσαρμόζεται με ειδικό μοχλισμό στήριξης επάνω στο θερμαντικό σώμα, χωρίς να τρυπάει το σώμα και χωρίς να μπορεί να αφαιρεθεί από αυτό και καταγράφει αυτόματα την κατανάλωση ενέργειας του θερμαντικού σώματος. Οι κατανεμητές κόστους θέρμανσης (μετρητές) διαθέτουν υψηλή τεχνολογία (διπλού αισθητηρίου) που διασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας καταγραφής των μετρήσεων. Σε περίπτωση που επιχειρηθεί η παραβίασή τους, αποστέλλουν άμεσα μήνυμα συναγερμού στις Μονάδες Συλλογής Μετρήσεων ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ (στο κλιμακοστάσιο) Τοποθετούνται στον κοινόχρηστο χώρο (κλιμακοστάσιο) της πολυκατοικίας Μονάδες Συλλογής Μετρήσεων (δέκτες) και ελέγχου όλης της λειτουργίας του συστήματος (ένας ανά δύο ορόφους). Οι μετρητές αποστέλλουν σε τακτά χρονικά διαστήματα ασύρματα την ένδειξή τους στους δέκτες από τους οποίους και τις συλλέγει η εταιρεία 46

50 έκδοσης κοινοχρήστων προκειμένου να εκδόσει λογαριασμούς θέρμανσης. Έτσι αποφεύγεται η ενόχληση των ενοίκων για την ανάγνωση των μετρήσεων ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ (στο λεβητοστάσιο) Τοποθετούνται στον κοινόχρηστο χώρο (κλιμακοστάσιο) της πολυκατοικίας Μονάδες Συλλογής Μετρήσεων (δέκτες) και ελέγχου όλης της λειτουργίας του συστήματος (ένας ανά δύο ορόφους). Οι μετρητές αποστέλλουν σε τακτά χρονικά διαστήματα ασύρματα την ένδειξή τους στους δέκτες από τους οποίους και τις συλλέγει η εταιρεία έκδοσης κοινοχρήστων προκειμένου να εκδόσει λογαριασμούς θέρμανσης.έτσι αποφεύγεται η ενόχληση των ενοίκων για την ανάγνωση των μετρήσεων. Τοποθέτηση στο λεβητοστάσιο της πολυκατοικίας βαλβίδας διαφορικής πίεσης, η οποία προστατεύει την εγκατάσταση από υψηλές πιέσεις που δημιουργούνται όταν δεν υπάρχει ζήτηση θέρμανσης. 47

51 Για την επίτευξη του μέγιστου βαθμού οικονομίας τοποθετείται στο λεβητοστάσιο ελεγκτής θέρμανσης (αντιστάθμιση) ο οποίος ρυθμίζει τη θερμοκρασία του νερού που διαρρέει όλη την εγκατάσταση, ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Η εξοικονόμηση ενέργειας που θα γίνει με την αντιστάθμιση θα είναι τουλάχιστον 30% ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΤΑΝΕΜΗΤΕΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ 1. Ηλεκτρονικός κατανεμητής δαπανών HKVE διπλού αισθητηρίου με θύρα επικοινωνίας υπερύθρων για τον υπολογισμό της κατανάλωσης ενέργειας σε θερμαντικά σώματα. Τροφοδοσία με μπαταρία (διάρκεια ζωής 10χρόνια). Ειδικός μηχανικός και ηλεκτρονικός μηχανισμός για την αποτροπή κακόβουλων παρεμβάσεων. Διαστάσεις: 90x40x27,5mm Τύπος 202 S 48

52 2. Ηλεκτρονικός κατανεμητής δαπανών HKVE με ασύρματη επικοινωνία (Radio 868MHz) διπλού αισθητηρίου με θύρα επικοινωνίας υπερύθρων για τον υπολογισμό της κατανάλωσης ενέργειας σε θερμαντικά σώματα. Τροφοδοσία με μπαταρία (διάρκεια ζωής 10χρόνια). Ειδικός μηχανικός και ηλεκτρονικός μηχανισμός για την αποτροπή κακόβουλων παρεμβάσεων (σε περίπτωση που επιχειρηθεί η παραβίασή τους, αποστέλλουν άμεσα μήνυμα συναγερμού στις μονάδες συλλογής μετρήσεων-δέκτες). Διαστάσεις: 90x40x27,5mm Τύπος 202 R 3. Σετ εγκατάστασης για σώματα τύπου AKAN αποτελούμενο από βάση προσαρμογής (αλουμινίου) του κατανεμητή στο σώμα, τραπεζοειδές περικόχλιο για κόντρα πίσω από το σώμα, βίδα τυποποιημένη και ασφάλεια κατανεμητή. Τύπος AKAN Kit 49

53 4. Σετ εγκατάστασης για σώματα τύπου Panel αποτελούμενο από βάση προσαρμογής (αλουμινίου) του κατανεμητή στο σώμα, βίδα τήξεως (μπρούτζινη βίδα κολλιέται στο σώμα με ειδική πόντα), περικόχλιο (παξιμάδι) με εγκοπή για κατσαβίδι και ασφάλεια κατανεμητή. Τύπος PANEL Kit 5. Μονάδα ασύρματου δικτύου (απλή) με θύρα επικοινωνίας υπερύθρων για την συλλογή των μετρήσεων (Radio 868MHz). Τροφοδοσία με μπαταρία (διάρκεια ζωής 10χρόνια). Ασφαλής και απαραβίαστη λειτουργία. Δυνατότητα επικοινωνίας με έως και 240 κατανεμητές. Διαστάσεις: 200x200x46mm Τύπος RCU4 s+ (έως 100 κατανεμητές) RCU4 s+xr (έως 240 κατανεμητές) 6. 50

54 Ασύρματο δίκτυο Network με έναν ή περισσότερους κόμβους (rcubi) που επικοινωνούν μεταξύ τους με μια κεντρική μονάδα δικτύου (rcu4m). Μέγιστος αριθμός κόμβων δικτύου: 9 Εφαρμογή σε μεσαίου μεγέθους και μεγάλα κτίρια με περισσότερους από έναν δέκτες συλλογής μετρήσεων. Τύπος RCU4 bi (κόμβος δικτύου) RCU4 m (κεντρική μονάδα) 7. Μονάδα (δέκτης) ασύρματου δικτύου (Radio 868MHz), με τροφοδοσία μπαταρίας και δυνατότητα επικοινωνίας μέσω πύλης GSM για λήψη των μετρήσεων από απόσταση. Τύπος RCU4 m-gsm ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΟΙ ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΕΣ ΚΕΦΑΛΕΣ ΣΩΜΑΤΩΝ 1. Ίσιος θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση 51

55 M30x1.5 Τύπος EB 1/2 D EB 3/4 D Διατομή 1/2"-DN15mm 3/4"-DN20mm 2. Γωνιακός θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος Διατομή EB 1/2 E 1/2"-DN15mm EB 3/4 E 3/4"-DN20mm 3. Αξονικός θερμοστατικός διακόπτης (axial), θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος Διατομή EB 1/2 ES 1/2"-DN15mm 52

56 4. Δις-γωνικός δεξιός θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος EB 1/2 WESR Διατομή 1/2"-DN15mm 5. Δις-γωνικός αριστερός θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Διατομή Τύπος EB 1/2 WESL 1/2"-DN15mm 6. Θερμοστατική κεφαλή με ενσωματωμένο αισθητήριο, αυτόματη ρύθμιση θερμοκρασίας χώρου, και με δυνατότητα να 53

57 ανοίγει ή να κλείνει το διακόπτη όταν η θερμοκρασία χώρου είναι διαφορετική (μικρότερη ή μεγαλύτερη) από την προεπιλεγμένη θερμοκρασία. Απευθείας σύνδεση με όλους τους θερμοστατικούς διακόπτες με σύνδεση M30x1.5. Τύπος Κλίμακα ρύθμισης ET C C 7. Θερμοστατική κεφαλή με απομακρυσμένο τριχοειδές τύπου αισθητήριο (μήκος τριχοειδούς σωλήνα 2m) για απομακρυσμένο έλεγχο της θερμοκρασίας χώρου. (κατάλληλη για σώματα καλυμμένα). Απευθείας σύνδεση με όλους τους θερμοστατικούς διακόπτες με σύνδεση M30x1.5 Τύπος Κλίμακα ρύθμισης ETL C 8. Θερμοστατική κεφαλή με τηλεχειριστήριο αποστάσεως τριχοειδές τύπου (μήκος τριχοειδούς σωλήνα 2m) για έλεγχο της θερμοκρασίας χώρου. (κατάλληλη για σώματα καλυμμένα). Απευθείας σύνδεση με όλους τους θερμοστατικούς διακόπτες με 54

58 σύνδεση M30x1.5 Τύπος Κλίμακα ρύθμισης ETF C ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΛΒΙΔΑ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ 1. Ελεγκτής αντιστάθμισης για μονοκατοικίες και πολυκατοικίες με αναλογικό πάνελ προγραμματισμού και ενσωματωμένο ημερήσιο χρονοδιακόπτη για επίτοιχη τοποθέτηση. Εφαρμογές Ρύθμιση θερμοκρασίας προσαγωγής μέσω ελέγχου κινητήρα προοδευτικής λειτουργίας με τρίοδη ή τετράοδη βάνα ανάμειξης και κυκλοφορητή ή έλεγχος θερμοκρασίας λέβητα μέσω ελέγχου μονοβάθμιου καυστήρα και κυκλοφορητή.στην συσκευασία περιλαμβάνονται ο 55

59 αισθητήρας περιβάλλοντος (AFS), ο αισθητήρας επαφής (VFAS) και η βάση τοποθέτησης. Τύπος Κ1 2. Παρακαμπτήρια βαλβίδα διαφορικής πίεσης (by-pass) για περιορισμό της πίεσης σε κλειστά κυκλώματα θέρμανσης και προστασία του συστήματος από υδραυλική υπερπίεση. Η βαλβίδα διαφορικής πίεσης τοποθετείται μετά τον κυκλοφορητή, μεταξύ σωλήνα προσαγωγής και σωλήνα επιστροφής. Συνδέσεις: θηλυκή - αρσενικό ρακόρ. Μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας:110 C. Μέγιστη πίεση λειτουργίας: 6bar. Τύπος Σύνδεση Πίεση USVR20 3/4"FΜ 0,03-0,50 USVR25 1"FΜ 0,03-0,55 USVR32 1 1/4"FΜ 0,06-0,46 56

60 3.5. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΤΗ Η ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ SOFTWARE ΓΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ 1. Software προγραμματισμού των κατανεμητών δαπανών, βιβλιοθήκη συντελεστών Kc και εγχειρίδιο εγκατάστασης κατανεμητών (Οδηγίες υλικά). Τύπος PC- Tool 202R 2. Software προγραμματισμού μονάδων, ελέγχου δικτύων, προγραμματισμού της πύλης GSM και λήψη των δεδομένων. Τύπος KSS 57

61 3. Προσαρμογέας με υπέρυθρη θύρα και καλώδιο USB για, σύνδεση κατανεμητών H/Y για προγραμματισμό και διάγνωση μέσω του προγράμματος PC-Tool 202R και σύνδεση μονάδων δικτύου H/Y για προγραμματισμό, διάγνωση, έλεγχο και λήψη των μετρήσεων μέσω του προγράμματος KSS. Τύπος Opto-Head G99/PKK1-01 Παρατηρήσεις -Δεν χρειάζεται υδραυλική ή ηλεκτρική εγκατάσταση. -Η ανάγνωση των μετρήσεων γίνεται χωρίς επίσκεψη μέσα στο διαμέρισμα, τα δεδομένα των μονάδων κατανάλωσης μεταφέρονται ασύρματα στη μονάδα συλλογής δεδομένων. -Οι ασύρματοι θερμιδομετρητές σώματος είναι πιστοποιημένες μετρητικές συσκευές κατανομής δαπανών θέρμανσης και δεν παραβιάζονται. Έχουν προδιαγραφές σύμφωνες με αυτές που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Eνωση (DIN, ΕΝ, ΕΛΟΤ) 58

62 3.6. ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΣΗ Η τοποθέτηση θερμοστατικής κεφαλής (2) πάνω σε νέο διακόπτη δίνει δυνατότητα ελέγχου της θέρμανσης ανά δωμάτιο με επιλογή θερμοκρασίας. Η κατανάλωση ενέργειας από τα θερμαντικά σώματα καταγράφεται αυτόματα από μετρητές (1) που τοποθετούνται επάνω τους με ειδικό μοχλισμό στήριξης. Οι μετρήσεις μεταδίδονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα σε δέκτες (3) που τοποθετούνται σε κοινόχρηστο χώρο, απο τους οποίους και τις συλλέγει η εταιρεία έκδοσης κοινοχρήστων προκειμένου να εκδόσει λογαριασμούς θέρμανσης. Παράλληλα ένας ελεγκτής αντιστάθμισης (4) ρυθμίζει την θερμοκρασία του νερού που διαρρέει όλη την εγκατάσταση ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες προσφέροντας έτσι την μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας. Επίσης στο λεβητοστάστιο τοποθετείται μια βαλβίδα διαφορικής πίεσης για προστασία της εγκατάστασης από υδραυλική υπερπίεση. 59

63 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΩΡΟΜΕΤΡΗΣΗ Ασύρματη διαχείριση θερμοκρασίας αυτονομία 60

64 4.1 ΓΕΝΙΚΑ Για να γίνει αυτονομία σε μια πολυκατοικία, όπως χρόνια τώρα εφαρμόζεται στις νέες οικοδομές στην Ελλάδα, πρέπει να δημιουργηθεί μία κατάσταση όπου ο κάθε ένοικος θα ενεργοποιεί τη θέρμανση του διαμερίσματός του αλλά και το λέβητα από ένα και μόνο σημείο (τον θερμοστάτη) και θα τη σβήνει από αυτό ενώ ένας μετρητής θα μετρά το χρόνο που το διαμέρισμα απορροφά θέρμανση από το κεντρικό σύστημα. Με το σκεπτικό αυτό δημιουργήθηκε το ασύρματο σύστημα αυτονομίας, ειδικό για παλαιές δισωλήνιες θερμάνσεις που εγκαθίσταται εύκολα, χωρίς υδραυλικές μετατροπές και καλώδια μέσα στα διαμερίσματα, χρησιμοποιώντας την ασύρματη τεχνολογία. Κάθε συσκευή του συστήματος συντονίζεται με συγκεκριμένο κωδικό την κάθε φορά, ώστε να μην υπάρχει παρεμβολή από όμοιες ή άλλες συσκευές ραδιοσυχνότητας που βρίσκονται στο χώρο. Η κατανομή της δαπάνης γίνεται με τη χρήση είτε κατανεμητών δαπανών θέρμανσης είτε πίνακα ωρομέτρησης. Παρόλο που συστήνεται η αποφυγή της τοποθέτησης ωρομετρητών στο λεβητοστάσιο που καταγράφουν το χρόνο ζήτησης θέρμανσης και όχι την πραγματική κατανάλωση του διαμερίσματος σε θερμική ενέργεια, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα συστήματα αυτονομίας σε παλιές πολυκατοικίες επιλύουν (λανθασμένα) το πρόβλημα της κατανομής χρησιμοποιώντας ωρομετρητές. 61

65 4.2. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΑΣΥΡΜΑΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΩΡΟΜΕΤΡΗΤΕΣ 1.Εξοικονόμηση ενέργειας και προσαρμογή της θέρμανσης στις ανάγκες κάθε χρήστη. 2.Προσιτό κόστος εγκατάστασης, χωρίς μερεμέτια και χωρίς καλώδια μέσα στα διαμερίσματα. 3. Λειτουργία κεφαλών θερμαντικών σωμάτων και θερμοστατών με αλκαλικές μπαταρίες διάρκειας ζωής τουλάχιστον 2 χρόνια. 4. Ασφαλής λειτουργία σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες για ασύρματα συστήματα ελέγχου. 5. Αξιόπιστη και απαραβίαστη λειτουργία. 6. Μέτρηση κατανάλωσης ανά διαμέρισμα με ωρομετρητές στο χώρο του λεβητοστασίου. 7. Έκδοση κοινοχρήστων όπως γινόταν μέχρι σήμερα, με επιπλέον καταγραφή ωρών από το διαχειριστή της πολυκατοικίας. 62

66 4.3 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΩΡΟΜΕΤΡΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ Αντικατάσταση του επάνω κλασσικού διακόπτη (προσαγωγής) κάθε σώματος καλοριφέρ με έναν θερμοστατικό διακόπτη. Εδώ χρειάζεται υδραυλική παρέμβαση σε αλλαγή μόνο των παλαιών διακοπτών όχι σε σωληνώσεις Βιδώνεται μια ασύρματη κεφαλή-βαλβίδα πάνω στον θερμοστατικό διακόπτη κάθε σώματος καλοριφέρ η οποία λειτουργεί με 2 αλκαλικές μπαταρίες και δέχεται εντολή από τον θερμοστάτη χώρου του κάθε διαμερίσματος και έτσι ανάβει και σβήνει το κάθε σώμα καλοριφέρ. Τοποθετείται μέσα σε κάθε διαμέρισμα ένας θερμοστάτης χώρου απλός ή ψηφιακός προγραμματιζόμενος που λειτουργεί με 2αλκαλικές μπαταρίες και επικοινωνεί ασύρματα με όλες τις κεφαλές των σωμάτων καλοριφέρ και τον δέκτη εντολών. Ο θερμοστάτης χώρου αποτελεί την "καρδιά" του συστήματος καθώς δίνει την δυνατότητα στον ένοικο του κάθε διαμερίσματος να λειτουργεί την θέρμανση σε επιθυμητές ώρες και θερμοκρασίες χώρου. 63

67 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ Τοποθετείται στο κλιμακοστάσιο ή στο λεβητοστάσιο της πολυκατοικίας ένας ή περισσότεροι (αναλόγως του αριθμού των διαμερισμάτων) ασύρματοι δέκτες λήψης εντολών από τους θερμοστάτες χώρου κάθε διαμερίσματος. Όλοι οι δέκτες εντολών, συνδέονται καλωδιακά με τον πίνακα αυτονομίας με ωρομετρητές που τοποθετείται στο λεβητοστάσιο της πολυκατοικίας. Ο πίνακας αυτονομίας όταν λάβει εντολή από τον θερμοστάτη χώρου, ενεργοποιεί τον ωρομετρητή του διαμερίσματος και θέτει σε λειτουργία τον λέβητα και τον κυκλοφορητή θέρμανσης. Εντός των διαμερισμάτων δεν υπάρχουν καλώδια καθώς όλες οι 64

68 συσκευές λειτουργούν ασύρματα. Κάθε συσκευή του συστήματος συντονίζεται με συγκεκριμένο κωδικό την κάθε φορά, ώστε να μην υπάρχει παρεμβολή από όμοιες ή άλλες συσκευές ραδιοσυχνότητας που βρίσκονται στο χώρο. Όλες οι παραπάνω ασύρματες συσκευές λειτουργούν σε συχνότητα 868,35MHz που εναρμονίζεται με τις νέες ευρωπαϊκές οδηγίες περί οικιακών συχνοτήτων λειτουργίας. Εμβέλεια συσκευών έως 120μέτρα σε ανοικτό χώρο ή 30μέτρα μέσω παρεμβαλλόμενων τοιχωμάτων. Η κατανομή της δαπάνης γίνεται με τη χρήση είτε κατανεμητών δαπανών θέρμανσης είτε πίνακα ωρομέτρησης. Παρόλο που συστήνεται η αποφυγή της τοποθέτησης ωρομετρητών στο λεβητοστάσιο που καταγράφουν το χρόνο ζήτησης θέρμανσης και όχι την πραγματική κατανάλωση του διαμερίσματος σε θερμική ενέργεια, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα συστήματα αυτονομίας σε παλιές πολυκατοικίες επιλύουν (λανθασμένα) το πρόβλημα της κατανομής χρησιμοποιώντας ωρομετρητές. 65

69 4.4. ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ 1. Ασύρματος ηλεκτρονικός θερμοστάτης χώρου (πομπός) χειμώνα/θέρους που λειτουργεί με δύο αλκαλικές μπαταρίες 1,5V (μικρή LR03 τύπου AAA, δεν περιλαμβάνεται). Ακρίβεια ρύθμισης ±1 C. Φωτεινές ενδείξεις (LED) λειτουργίας, αλλαγής μπαταρίας και λήψης σήματος. Συχνότητα λειτουργίας: 868MHz. Μέγιστο εύρος σήματος έως 120m ανοικτού χώρου ή 30m μέσω παρεμβαλλόμενων τοιχωμάτων. Θερμοκρασιακή κλίμακα: -5 C +55 C. Κωδικός Τύπος ΤΕΤΧ03 2. Ασύρματος εβδομαδιαίος χρονοθερμοστάτης χώρου (πομπός) με δύο επίπεδα θερμοκρασίας (κανονικό/άνεσης & μειωμένο/οικονομικό) ψηφιακή οθόνη και εβδομαδιαίο πρόγραμμα λειτουργίας. Λειτουργεί με 66

70 δύο αλκαλικές μπαταρίες 1,5V (μικρή LR03 τύπουaaa, δεν περιλαμβάνεται), ακρίβεια ρύθμισης ±0,5 C, ενδείξεις λειτουργίας, αλλαγής μπαταρίας, λήψης σήματος, θερμοκρασίας και χρονοπρογράμματος. Θερμοκρασιακή κλίμακα: -5 C +55 C Κωδικός Τύπος CRTX03 3. Ασύρματη κεφαλή/βαλβίδα σωμάτων (δέκτης) που λειτουργεί με δύο αλκαλικές μπαταρίες 1,5V (μεσαία LR14 τύπουc, δεν περιλαμβάνεται). Διαθέτει φωτεινές ενδείξεις λήψης σήματος, αλλαγής μπαταρίας και κατάστασης λειτουργίας (ON/OFF). Τοποθετείται σε θερμοστατικό διακόπτη θερμαντικού σώματος και δέχεται ασύρματη εντολή απο το θερμοστάτη χώρου (απλό ή χρονοθερμοστάτη). Ένας θερμοστάτης μπορεί επίσης να ελέγξει περισσότερες από μία ασύρματες κεφαλές/βαλβίδες. Κωδικός Τύπος VTRX01/3 67

71 4. Πλαστικός δακτύλιος για κλείδωμα της ασύρματης καφαλής/βαλβίδας στον θερμοστατικό διακόπτη. Σε περίπτωση παραβίασης ο δακτύλιος καταστρέφεται. Κωδικός Τύπος CA01VT 5. Δέκτης εντολών 1 ζώνης από τον θερμοστάτη χώρου (απλό ή χρονοθερμοστάτη) για ενεργοποίηση αντίστοιχων συσκευών (ωρομετρητής, βάνα αυτονομίας, καυστήρας κλπ). Τάση λειτουργίας AC 230V, με 1+1 εξόδους ρελέ 230V/5A, φωτεινές ενδείξεις (LED) λειτουργίας, συγχρονισμού και έντασης λήψης σήματος. Κωδικός Τύπος RX01/P 6. Δέκτης εντολών 1 ζώνης από τον θερμοστάτη χώρου (απλό 68

72 ή χρονοθερμοστάτη) για τον λέβητα (διαστάσεις 60x60mm). Τάση λειτουργίας AC 230V, με 1+1 εξόδους ρελέ 230V/5A, φωτεινές ενδείξεις (LED) λειτουργίας, συγχρονισμού και έντασης λήψης σήματος. Κωδικός Τύπος RX01/M 7. Δέκτης εντολών 2+1 αυτόνομων ζωνών από δύο ξεχωριστούς θερμοστάτες χώρου (απλούς ή χρονοθερμοστάτες) για ενεργοποίηση αντίστοιχων συσκευών (ωρομετρητής, βάνα αυτονομίας, καυστήρας κλπ). Τάση λειτουργίας AC 230V, με 2+1 εξόδους ρελέ 230V/5A, φωτεινές ενδείξεις (LED) λειτουργίας, συγχρονισμού και έντασης λήψης σήματος. Κωδικός Τύπος RX02/P 8. Δέκτης εντολών 8 αυτόνομων ζωνών από οκτώ διαφορετικούς θερμοστάτες χώρου (απλούς ή χρονοθερμοστάτες) 69

73 για ενεργοποίηση αντίστοιχων συσκευών (ωρομετρητής, βάνα αυτονομίας, καυστήρας κλπ). Διαθέτει φωτεινές ενδείξεις (LED) λειτουργίας, συγχρονισμού και έντασης λήψης σήματος. Για την λειτουργία του απαιτείται η αγορά του relay-box BC0801 με το οποίο επικοινωνεί ενσύρματα (καλώδιο 4x1mm²). Κωδικός Τύπος RX0801/P 9. Τροφοδοτικό κουτί Relay box BC0801/ διαφορετικών εξόδων (π.χ. για ωρομετρητές ή βάνες αυτονομίας). Συνδέεται καλωδιακά με τον δέκτη RX0801/P. Τάση λειτουργίας AC 230V και ρελέ εξόδου 8A/230V. Διαθέτει φωτεινή ένδειξη της γενικής λειτουργίας και των επιμέρους ζωνών. Κωδικός Τύπος BC0801/

74 Αλκαλική οικολογική μπαταρία Europower AAA size 1,5V. Κατάλληλη για θερμοστάτη χώρου απλό ή προγραμματιζόμενο. Συσκευασία 4τεμ. Κωδικός DILR Αλκαλική οικολογική μπαταρία Europower C size 1,5V. Κατάλληλη για ασύρματη κεφαλή/βαλβίδα. Συσκευασία 2τεμ. Κωδικός DILR14 71

75 ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΟΙ ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΣΩΜΑΤΩΝ 1. Ίσιος θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος EB 1/2 D EB 3/4 D Διατομή 1/2"-DN15mm 3/4"-DN20mm 2. Γωνιακός θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος EB 1/2 E EB 3/4 E Διατομή 1/2"-DN15mm 3/4"-DN20mm 3. Αξονικός θερμοστατικός διακόπτης (axial), θηλυκός με 72

76 προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος EB 1/2 ES Διατομή 1/2"-DN15mm 4. Δις-γωνικός δεξιός θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος EB 1/2 WESR Διατομή 1/2"-DN15mm 5. Δις-γωνικός αριστερός θερμοστατικός διακόπτης, θηλυκός με προρύθμιση και μικρές διαστάσεις κορμού. Εύκολα αφαιρούμενο καπάκι. Σύνδεση M30x1.5 Τύπος EB 1/2 WESL Διατομή 1/2"-DN15mm 73

77 6. Παρακαμπτήρια βαλβίδα διαφορικής πίεσης (by-pass) για περιορισμό της πίεσης σε κλειστά κυκλώματα θέρμανσης και προστασία του συστήματος από υδραυλική υπερπίεση. Η βαλβίδα διαφορικής πίεσης τοποθετείται μετά τον κυκλοφορητή, μεταξύ σωλήνα προσαγωγής και σωλήνα επιστροφής. Συνδέσεις: θηλυκή - αρσενικό ρακόρ. Μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας:110 C. Μέγιστη πίεση λειτουργίας: 6bar. Τύπος Σύνδεση Πίεση USVR20 3/4"FΜ 0,03-0,50 USVR25 1"FΜ 0,03-0,55 USVR32 1 1/4"FΜ 0,06-0,46 7. Πίνακας αυτονομίας με ρελέ για κάθε διαμέρισμα και ωρομετρητές, σε μεταλλικό κιβώτιο με φωτεινές ενδείξεις LED για κάθε διαμέρισμα και διακόπτη ON/OFF με ενδεικτική λυχνία. 74

78 Τύπος PKP 02 Πίνακας αυτονομίας 2 ωρομετρητών PKP 03 Πίνακας αυτονομίας 3 ωρομετρητών PKP 04 Πίνακας αυτονομίας 4 ωρομετρητών PKP 05 Πίνακας αυτονομίας 5 ωρομετρητών PKP 06 Πίνακας αυτονομίας 6 ωρομετρητών PKP 07 Πίνακας αυτονομίας 7 ωρομετρητών PKP 08 Πίνακας αυτονομίας 8 ωρομετρητών 75

79 4.5. ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΜΕ ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΩΡΟΜΕΤΡΗΣΗ Η τοποθέτηση ασύρματης κεφαλής/βαλβίδας (1) πάνω σε νέο διακόπτη δίνει δυνατότητα ελέγχου της θέρμανσης κεντρικά από ένα θερμοστάτη (2) που βρίσκεται στο διαμέρισμα και που φροντίζεται να τοποθετηθεί σε ένα θερμικά αντιπροσωπευτικό σημείο του διαμερίσματος. Όταν ζητηθεί θέρμανση από κάποιο διαμέρισμα ο θερμοστάτης στέλνει εντολή στις βαλβίδες των σωμάτων και συγχρόνως σε ένα δέκτη (3) στο λεβητοστάσιο ο οποίος συνδέεται καλωδιακά με τον πίνακα αυτονομίας (4) και θέτει σε λειτουργία τον λέβητα και τον κυκλοφορητή και παράλληλα αρχίζει η καταγραφή των ωρών. 76

80 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΠΙΤΟΙΧΟΣ ΛΕΒΗΤΑΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Αυτονομία με ξεχωριστό επίτοιχο λέβητα 77

81 5.1. ΓΕΝΙΚΑ H εγκατάσταση Φυσικού Αέριου με ατομικούς επίτοιχους λέβητες βρίσκει χρήση α) σε παλιές πολυκατοικίες με σύστημα κεντρικής θέρμανσης χωρίς αυτονομία, β) σε νέες πολυκατοικίες, γ) σε μονοκατοικίες. Οι επίτοιχοι λέβητες μπορούν να λειτουργήσουν σε εγκατάσταση θέρμανσης με θερμαντικά σώματα ή με ενδοδαπέδια θέρμανση ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΤΟΙΧΩΝ ΛΕΒΗΤΩΝ -Συμβατικοί επίτοιχοι λέβητες -Επίτοιχοι λέβητες συμπύκνωσης Οι επίτοιχοι λέβητες συμπύκνωσης προσφέρουν πολύ μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας λόγω της τεχνολογίας τους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ Ένας λέβητας συμπύκνωσης, έχει βαθμό απόδοσης μεγαλύτερο από το συμβατικό λέβητα,(102%), γιατί εκμεταλλεύεται και τη θερμότητα των καυσαερίων, μέρος της οποίας ανακτάται μέσω ενός ειδικά σχεδιασμένου εναλλάκτη, στον οποίο πραγματοποιείται η ψύξη και συμπύκνωση των καυσαερίων. Επιπρόσθετα, η ηλεκτρονικά ελεγχόμενη και μεταβαλλόμενη ισχύς του λέβητα συμπύκνωσης, εγγυάται πάντα τέλεια καύση και μεγάλο βαθμό απόδοσης και οικονομία σε όλο το εύρος ισχύος του λέβητα. Τέλος, οι γενικότερες απώλειες από την καμινάδα και τα τοιχώματα του λέβητα συμπύκνωσης είναι πολύ μικρότερες από εκείνες ενός συμβατικού λέβητα, λόγω της χαμηλότερης θερμοκρασίας (45-70 C) που βρίσκονται τα καυσαέριά του.έτσι, ο λέβητας συμπύκνωσης επιτυγχάνει μια σημαντική μείωση της κατανάλωσης καυσίμου σε σχέση με έναν συμβατικό λέβητα, σε κάθε τύπο εγκατάστασης 78

82 Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα των λεβήτων συμπύκνωσης, είναι ότι πλησιάζουν πολύ στο θεωρητικό μοντέλο της «τέλειας» καύσης, κάτι που σημαίνει ότι σχεδόν δεν παράγονται «επικίνδυνοι» ρύποι όπως το CO (μονοξείδιο του άνθρακα), ή τα ΝΟx (οξείδια του αζώτου), κάτι που από οικολογικής απόψεως τους κάνει ιδανικούς.δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στις προηγμένες Ευρωπαϊκές χώρες, ήδη υλοποιείται σχέδιο αντικατάστασης όλων των συμβατικών λεβήτων με νέους, λέβητες συμπύκνωσης. Ας δούμε ένα παράδειγμα: 79

83 5.4. ΤΥΠΟΙ ΕΠΙΤΟΙΧΩΝ ΛΕΒΗΤΩΝ ΤΥΠΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗ KCAL/H - MICROGENUS PLUS 24MI MICROGENUS PLUS 28MI MICROGENUS PLUS 24MFFI MICROGENUS PLUS 28MFFI MICROGENUS PLUS 31MFFI ΤΥΠΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗ KCAL/H -TX 23 MFFI TX 27 MFFI ΤΥΠΟ ΑΠΟΔΟΣΗ KCAL/H -SELECTA 24 MFFI SELECTA 28 MFFI

84 ΤΥΠΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗ KCAL/H -ACO 27 MFFI

85 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΚΟΣΤΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 6.1. ΚΟΣΤΟΣ ΑΣΥΡΜΑΤΗΣ ΘΕΡΜΙΔΟΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΝΕΜΗΤΗΣ ΔΑΠΑΝΩΝ HKVE 202R Τιμή με τοποθέτηση :Ευρώ 45,00 ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ (ίσιος ή γωνιακός) ΜΕ ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΗ Τιμή με τοποθέτηση : Ευρώ 41,00 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΤΙΜΗ ΑΝΑ ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΟ ΣΩΜΑ Ευρώ 86,00 *σε περίπτωση καλυμμένου σώματος τοποθετείται θερμοστατική κεφαλή με απομακρυσμένο αισθητήριο με επιπλέον τιμή Ευρώ 40,00 ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΜΟΝΑΔΑ (ΔΕΚΤΗΣ) ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (ανά δύο έως τρείς ορόφους) Τιμή με τοποθέτησης :Ευρώ 270,00 82

86 ΒΑΛΒΙΔΑ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Τιμή με τοποθέτηση : Ευρώ 370,00 ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ (ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ) Τιμή με τοποθέτηση : Ευρώ 740,00 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΤΙΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ, 1.380,00 Επιμερίζεται σε όλα τα διαμερίσματα της πολυκατοικίας (ισόποσα ή με βάση τα χιλιοστά θέρμανσης του κάθε διαμερίσματος) 6.2. ΚΟΣΤΟΣ ΑΣΥΡΜΑΤΗΣ ΩΡΟΜΕΤΡΗΣΗΣ Το σύστημα αυτονομίας με ασύρματο έλεγχο θερμοκρασιών ΑΣΥΡΜΑΤΗ ΩΡΟΜΕΤΡΗΣΗ δίνει τη δυνατότητα σε κλασσικά συστήματα θέρμανσης (παλιές πολυκατοικίες), χωρίς καμιά επέμβαση στο δίκτυο σωληνώσεων, να αυτονομηθούν και να έχει τη δυνατότητα ο κάτοικος του κάθε διαμερίσματος να ενεργοποιεί τη θέρμανση του διαμερίσματος του αλλά και το λέβητα από ένα και μόνο σημείο (τον θερμοστάτη) και θα τη σβήνει από αυτό, ενώ ένας μετρητής (ωρομετρητής) θα μετρά το χρόνο που το διαμέρισμα απορροφά θέρμανση από το κεντρικό σύστημα και σε συνδυασμό με τα χιλιοστά του υπολογίζεται η χρέωση με απλό τρόπο. Πώληση του συστήματος ανά θερμαντικό σώμα και ανάλογους δέκτες στο κλιμακοστάσιο ή το λεβητοστάσιο και πίνακα αυτονομίας στο λεβητοστάσιο με τους ωρομετρητές που αντιστοιχούν στα διαμερίσματα. 83