ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ"

Χριστόφορος Βουρδουμπάς
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Νοέμβριος 2017 ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Κωνσταντίνα Πρασσά Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Υπ. Διδάκτωρ Ψυχολογίας-Πάντειο Πανεπιστήμιο Μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Θετικής Ψυχολογίας (Ε.Ε.ΘΕ.ΨΥ.)

2 Θλίψη Άγχος Φόβος Ενοχή Αγωνία Αβοηθητότητα Ανησυχία Ηττοπάθεια Απελπισία Ντροπή Αδικία Απογοήτευση Δυσαρέσκεια Μοναξιά Ανασφάλεια Αγανάκτηση Θυμός

3 Η ανεργία αυξήθηκε από 6,6% τον Μάϊο του 2008 στο 16,6% τον Μάϊο του 2011 (στους νέους από 18,6% στο 40,1%). Tο δημόσιο έλλειμμα αυξήθηκε μεταξύ 2007 και 2010 από 105,4% στο 142,8% του ΑΕΠ. H βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 8% το Τα περιστατικά κλινικής κατάθλιψης διπλασιάστηκαν μεταξύ του 2008 και Οι αυτοκτονίες μεταξύ 2007 και 2009 αυξήθηκαν κατά 17% ενώ το 2010 υπήρξε αύξηση της τάξης του 25% σε σχέση με το 2009 και το 2011 αύξηση 40% σε σχέση με το Τα ποσοστά βίας, κλοπών και δολοφονιών σχεδόν διπλασιάστηκαν μεταξύ του 2007 και Τα διαζύγια έφτασαν στο 35% των τελούμενων γάμων το 2016, ενώ προ κρίσης κυμαίνονταν στο 22%. Οι περικοπές στη δημόσια υγεία έφτασαν στο 40% το 2010.

4 Οικονομική κρίση Μείωση παραγωγικότητας Μέτρα λιτότητας Επιβάρυνση ψυχικής υγείας Περικοπή δημοσίων εξόδων Μείωση προϋπολογισμού για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας

5 Η οικονομική κρίση συμβάλλει στην αύξηση των ποσοστών κατάθλιψης και στη γενικότερη επιβάρυνση της ψυχικής υγείας του πληθυσμού (Economou et al., 2013; Lee et al., 2010; Hong et al., 2011). Οι οικονομικές δυσκολίες, η ανεργία, τα χρέη, η ανάγκη αποπληρωμής στεγαστικών δανείων και ο κίνδυνος κατάσχεσης επιβαρύνουν τη ψυχική υγεία και θέτουν τα άτομα σε υψηλό κίνδυνο για εμφάνιση ψυχικών διαταραχών (Lee, Guo & Tsang, 2010; Taylor, Pevalin & Todd, 2007; Brown, Taylor & Price, 2005). Όσο μεγαλύτερα είναι τα χρέη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης ψυχικών διαταραχών (Jenkins, Bhugra & Bebbington, 2008). Η κατάθλιψη τείνει να εξελιχθεί στη δεύτερη σοβαρότερη ασθένεια μετά τις καρδιοπάθειες. Η ανεργία δεν πλήττει μόνο τους ανέργους αλλά δημιουργεί υψηλά επίπεδα ανασφάλειας σε όλη την κοινωνία (Gili et al., 2013). Οι οικονομικές δυσκολίες πιθανώς να οδηγήσουν σε ενδοοικογενειακή βία και παραμέληση τέκνων (Wahlbeck & Mcdaid, 2012). Η φτώχεια δύναται να ασκήσει σημαντική επίδραση στη γνωστική, συναισθηματική και φυσική ανάπτυξη των παιδιών και να καθορίσει την μετέπειτα ζωή τους (Marmot & Bell, 2009).

6 Τα ποσοστά αυτοκτονιών στην Ελλάδα την περίοδο ήταν από τα χαμηλότερα στον κόσμο. Τα επίπεδα παρέμειναν χαμηλά ως το Η αύξηση της ανεργίας σχετίζεται με αύξηση του ποσοστού αυτοκτονιών (Barr et al., 2012; Stuckler, Basu & Suhrcke, 2009; Economou, Nikolaou & Theodossiou, 2008). Η αυτοκτονία/αυτοκτονικότητα συνδέεται με κοινωνικό-οικονομικούς παράγοντες όπως η ανεργία, το εισόδημα, η οικογενειακή κατάσταση. Για τον λόγο αυτό, σε περιόδους οικονομικών κρίσεων λόγοι όπως οικονομικές δυσκολίες, απώλεια θέσης εργασίας και κατάθλιψη μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοκτονία. Οι ψυχικές διαταραχές αποτελούν τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου αυτοκτονίας αφού περισσότερο από το 90% των θυμάτων έπασχαν από κάποια διαταραχή τη στιγμή του θανάτου τους, κυρίως από διαταραχή διάθεσης. To 90% των αποπειρών αυτοκτονίας χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο και το 60% των αποπειρών αυτοκτονίας με συγκεκριμένο σχέδιο λαμβάνουν χώρα εντός ενός έτους από την εμφάνιση αυτοκτονικού ιδεασμού (Kesler, 1999).

7 Κάθε χρόνο περίπου άνθρωποι αυτοκτονούν παγκοσμίως Οι πιο ευάλωτες ομάδες είναι: Πάσχοντες από κατάθλιψη Άνδρες Άτομα με οικονομικές δυσκολίες Παντρεμένοι Άτομα με χαμηλή διαπροσωπική εμπιστοσύνη Άτομα με ιστορικό αποπειρών αυτοκτονίας

8 «Είναι μια αίσθηση απόλυτου κενού, δεν έχει τίποτα νόημα, δεν αξίζει τίποτα πια, δεν έχει σημασία κανείς. Βουλιάζεις, το ξέρεις ότι βουλιάζεις, σε λίγο θα πνιγείς, κι αντί να σε τρομάξει αυτό, μπορεί και να σε ανακουφίζει». Μαρία K.

στιγμή στη ζωή τους Το ποσοστό κατάθλιψης στην Ελλάδα ανέρχεται στο 8% του πληθυσμού κατά μέσο όρο Το 60% των

9 Αποτελεί ένα από τα πιο συχνά νοσήματα ψυχικής υγείας Κατέχει την 4 η θέση ως αίτιο απώλειας ετών ζωής, αναπηρίας και κοινωνικής δυσλειτουργίας 1 στις 5 γυναίκες και 1 στους 8 άνδρες θα αναπτύξουν κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή τους Το ποσοστό κατάθλιψης στην Ελλάδα ανέρχεται στο 8% του πληθυσμού κατά μέσο όρο Το 60% των πασχόντων δε λαμβάνει καμία θεραπεία Όσοι αναζητούν βοήθεια αντιμετωπίζονται σχεδόν αποκλειστικά από γενικούς ιατρούς

10 Διασπαστική διαταραχή απορρύθμισης της διάθεσης Μείζων καταθλιπτική διαταραχή Επιμένουσα καταθλιπτική διαταραχή (Δυσθυμία) Προεμμηνορρυσιακή δυσφορική διαταραχή Προκαλούμενη από ουσίες/φάρμακα καταθλιπτική διαταραχή Καταθλιπτική διαταραχή οφειλόμενη σε άλλη σωματική κατάσταση Καταθλιπτική διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς

12 Πέντε ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα είναι παρόντα κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου δύο εβδομάδων και αντιπροσωπεύουν μια αλλαγή στην προηγούμενη λειτουργικότητα. Τουλάχιστον το ένα από τα συμπτώματα είναι είτε (1) καταθλιπτική διάθεση είτε (2) απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης. 1. Καταθλιπτική διάθεση στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν καθημερινά, όπως φαίνεται είτε από την υποκειμενική αναφορά (π.χ. αισθάνεται θλίψη, κενό ή απελπισία), είτε από την παρατήρηση των άλλων (π.χ. φαίνεται ευσυγκίνητος-η). 2. Έντονη ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε όλες ή σχεδόν όλες τις δραστηριότητες στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν καθημερινά. 3. Σημαντική απώλεια βάρους ενώ δεν κάνει δίαιτα ή αύξηση του βάρους (π.χ. μεταβολή πάνω από 5% του σωματικού βάρους τον μήνα), ή ελάττωση ή αύξηση της όρεξης σχεδόν καθημερινά. 4. Αϋπνία ή υπερυπνία σχεδόν καθημερινά. 5. Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση σχεδόν καθημερινά. 6. Κόπωση ή απώλεια της ενεργητικότητας σχεδόν καθημερινά.

13 7. Αισθήματα αναξιότητας ή υπέρμετρης ή απρόσφορης ενοχής (τα οποία είναι δυνατόν να είναι παραπλανητικά) σχεδόν καθημερινά (όχι απλώς αυτομομφή ή ενοχή επειδή είναι ασθενής). 8. Ελαττωμένη ικανότητα να σκεφτεί ή να συγκεντρωθεί, ή αναποφασιστικότητα σχεδόν καθημερινά. 9. Επανερχόμενες σκέψεις θανάτου (όχι μόνο φόβος θανάτου), επανερχόμενος αυτοκτονικός ιδεασμός χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο, ή απόπειρα αυτοκτονίας, ή συγκεκριμένο σχέδιο να αυτοκτονήσει. Τα συμπτώματα προκαλούν κλινικά σημαντική ενόχληση ή έκπτωση της κοινωνικής, επαγγελματικής ή άλλων σημαντικών περιοχών της λειτουργικότητας. Το επεισόδιο δεν οφείλεται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας ή άλλης σωματικής κατάστασης.

14 Καταθλιπτική διάθεση στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον δύο χρόνια. Παρουσία, όταν υπάρχει καταθλιπτική διάθεση, δύο (ή περισσότερων) από τα ακόλουθα: 1. Μειωμένη όρεξη ή υπερφαγία 2. Αϋπνία ή υπερυπνία 3. Χαμηλή ενεργητικότητα ή κόπωση 4. Χαμηλή αυτοεκτίμηση 5. Πτωχή συγκέντρωση ή δυσκολία λήψης αποφάσεων 6. Αισθήματα απελπισίας Κατά τη διάρκεια της περιόδου των 2 χρόνων της διαταραχής, το άτομο δεν ήταν ποτέ ελεύθερο συμπτωμάτων για περισσότερους από 2 μήνες. Τα συμπτώματα δεν οφείλονται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας ή άλλης σωματικής κατάστασης. Τα συμπτώματα προκαλούν κλινικά σημαντική ενόχληση ή έκπτωση της κοινωνικής, επαγγελματικής ή άλλων σημαντικών περιοχών της λειτουργικότητας.

15 Ψυχολογικοί παράγοντες Κοινωνικοί παράγοντες & γεγονότα ζωής Βιολογικοί παράγοντες

16 Γονίδια Ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη Μη ελεγχόμενοι ψυχοπιεστικοί παράγοντες

17 Πυρηνικές πεποιθήσεις Ενδιάμεσες πεποιθήσεις Αυτόματες σκέψεις

18 Θεωρία Lewinsohn (1974) Θεωρία αυτοελέγχου Θεωρία μαθημένης αβοηθησίας

20 Η ψυχοθεραπεία ορίζεται ως η σκόπιμη και επιθυμητή σχέση ανάμεσα σε δύο τουλάχιστον ανθρώπους, εκ των οποίων ο ένας γνωρίζει τι κάνει και ο άλλος αναζητά βοήθεια για να αλλάξει τη ζωή του προς το καλύτερο (de Rivera, 1992). Ψυχοθεραπεία είναι η μέθοδος θεραπείας κατά την οποία ο θεραπευτής και ο/οι θεραπευόμενος/οι συνεργάζονται για να βελτιώσουν τις ψυχοπαθολογικές καταστάσεις και τις λειτουργικές βλάβες μέσω της εστίασης στη θεραπευτική σχέση, τις συμπεριφορές, τις σκέψεις και το κοινωνικό πλαίσιο του θεραπευόμενου (Brent & Kolko, 1998). Ψυχοθεραπεία είναι η συστηματική εφαρμογή καθορισμένων μεθόδων στη θεραπεία της ψυχικής οδύνης και των ψυχοσωματικών εκδηλώσεων καθώς και των κρίσεων ζωής ποικίλων προελεύσεων. Η βάση για τη θεραπεία είναι η σχέση του ψυχοθεραπευτή με τον θεραπευόμενο. Η ψυχοθεραπεία απευθύνεται σε άτομα με συναισθηματικά προβλήματα αλλά και σε άτομα που θα ήθελαν να επεκτείνουν τις δυνατότητές τους και να αυτοβελτιωθούν (Pritz, 2002).

21 Ο θεραπευτής μπορεί να δημιουργήσει μια σταθερή και υποστηρικτική σχέση που ανακουφίζει τη συναισθηματική δυσφορία του θεραπευόμενου. Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας αισιόδοξης στάσης και να ενσταλάξει την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Oι συμπεριφορικές ασκήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενθάρρυνση παραγωγικών δραστηριοτήτων σε καθημερινή βάση. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων μπορούν να βοηθήσουν τον θεραπευόμενο να αντιμετωπίζει τους στρεσογόνους παράγοντες άμεσα και αποτελεσματικά. Η θεραπεία μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των κοινωνικών και διαπροσωπικών σχέσεων του θεραπευόμενου. Ο θεραπευτής έχει τη δυνατότητα να συνεργάζεται με άλλους ειδικούς και δομές ψυχικής υγείας ώστε να παρέχει την καλύτερη δυνατή φροντίδα στον θεραπευόμενο.

22 Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία Ψυχανάλυση Υπαρξιακή Θεραπεία Συστημική Θεραπεία Προσωποκεντρική Θεραπεία Θεραπεία Gestalt

23 Σκέψη Συμπεριφορά Συναίσθημα

24 «Ταράσσει τοὺς ἀνθρώπους οὐ τὰ πράγματα, ἀλλὰ τὰ περὶ τῶν πραγμάτων δόγματα» Επίκτητος

Οι εκφράσεις του προσώπου όχι μόνο αντανακλούν τα συναισθήματά μας αλλά μπορούν και να επηρεάσουν τη συναισθηματική μας κατάσταση και δεδομένου ότι τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά,

26 Οι εκφράσεις του προσώπου όχι μόνο αντανακλούν τα συναισθήματά μας αλλά μπορούν και να επηρεάσουν τη συναισθηματική μας κατάσταση και δεδομένου ότι τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά, επηρεάζουν και τα συναισθήματα των άλλων. Καταλαβαίνουμε λοιπόν, ότι βάσει αυτής της θεωρίας, η βίωση θετικών συναισθημάτων δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο θετικότητας με πολλαπλά οφέλη για όλους.

28 ?

29 Δεν είναι η αντικειμενική πραγματικότητα που μας κάνει ευτυχισμένους ή δυστυχισμένους. Είναι ο τρόπος που υποκειμενικά βλέπουμε και ερμηνεύουμε την πραγματικότητα. Θετικά πράγματα συμβαίνουν κάθε μέρα. Πρέπει να μάθουμε να μην τα αγνοούμε αλλά να δίνουμε έμφαση σε αυτά.

30 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!

Σχετικά έγγραφα

Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια

ρ ZΩΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ Νευρολόγος ιευθύντρια ΕΣΥ Η νόσος του Parkinson δεν είναι µόνο κινητική διαταραχή. Έχει υπολογισθεί ότι µέχρι και 50% των ασθενών µε νόσο Πάρκινσον, µπορεί να βιώσουν κάποια µορφή κατάθλιψης,