Γεφύρια και Βρύσες Λέσβου

Transcript

1 Γεφύρια και Βρύσες Λέσβου Μέλη ομαδας:καραμπέκιου Βασιλική Αφαλωνιάτου Ειρήνη - Ψωμάς Παναγιώτης Χατζηκλειδαράς Απόστολος ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΜΠΡΟΥΖΑΣ ΤΑΣΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΕΙΣΑΓΩΓΗ... ΚΥΡΙΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ... ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ... ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ... ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... Πρόλογος Η ερευνητική εργασία με θέμα «τις βρύσες και τα γεφύρια της Γέρας» εκπονήθηκε το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους στο Γενικό Λύκειο Γέρας. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τον κ. Μπρούζα Αναστάσιο για την πολύτιμη βοήθεια του.

2 Εισαγωγή Θέμα της εργασίας μας είναι τα γεφύρια και οι βρύσες της Γέρας και ότι συσχετίζεται με αυτά. Μετά από έρευνες πολλών εβδομάδων διαπιστώσαμε πολλά νέα στοιχεία για το θέμα μας, τα οποία δεν τα γνωρίζαμε. Ανακαλύψαμε τεχνικές που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι χρόνια πριν. Κυρίως θέμα Τα γεφύρια και οι βρύσες ήταν πολύτιμα παλαιότερα για τους ανθρώπους, καθώς οι άνθρωποι όταν δεν είχαν σπίτι εφοδιασμένο από σύστημα ύδρευσης αναγκάζονταν να μεταφέρουν το νερό από τις βρύσες που ήταν τοποθετημένες στο κέντρο των χωριών. Όσον αφορά τα γεφύρια ήταν εξίσου απαραίτητα για τους ανθρώπους διότι διευκόλυνε την διάβαση αλλά και ένωνε ορισμένα αποκομμένα μέρη του χωριού βοηθώντας έτσι την επικοινωνία αλλά και τη μεταφορά προϊόντων από τη μία πλευρά του χωριού στην άλλη. Ανακαλύψαμε και ένα μύθο που επικρατούσε πολλούς αιώνες πριν, ο οποίος έλεγε πως για την θεμελίωση των γεφυριών ήταν απαραίτητη μία θυσία και συγκεκριμένα της γυναίκας του πρωτομάστορα. Τέλος ανακαλύψαμε βρύσες και γεφύρια τα οποία χτίστηκαν πολύ πριν τον Ά παγκόσμιο πόλεμο και διατηρούνται μέχρι και σήμερα. Μεθοδολογία Τις πληροφορίες μας τις αντλήσαμε από διάφορες πηγές στο διαδίκτυο αλλά και από πληροφορίες που πήραμε από ηλικιωμένα μέλη της οικογένειάς μας. Προβλήματα Ιδιαίτερο πρόβλημα αντιμετωπίσαμε με το χρόνο, που ήταν περιορισμένος και δεν προλαβαίναμε να πραγματοποιήσουμε τις απαιτούμενες εργασίες που χρειάστηκαν για να τελειοποιήσουμε την εργασία που μας ανατέθηκε. Παρ όλα αυτά όμως είμαστε ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα, ελπίζουμε το ίδιο και για εσάς. Συμπεράσματα Σε σχέση με τα παλιά χρόνια για τους ανθρώπους τα γεφύρια και οι βρύσες σήμαιναν πολλά περισσότερα απ ότι για εμάς σήμερα. Εμείς το θεωρούμε κάτι το ασήμαντο και το δεδομένο και οι περισσότεροι δεν μπαίνουμε καν στον κόπο να μάθουμε ορισμένα πράγματα για αυτά, όπως το πότε χτίστηκε, κάτω από ποιες συνθήκες χτίστηκε μια βρύση ή ένα γεφύρι, τις τεχνικές που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι παλαιότερα αλλά και τα υλικά για την κατασκευή αυτών των οικοδομημάτων. Βιβλιογραφία

3 Ερευνητική Έκθεση Μαθητών Α τάξης Γενικό Λύκειο Γέρας Σχολικό έτος : Στην ερευνητική εργασία το βασικό θέμα ήταν Η αρχιτεκτονική της Γέρας. Στη δική μας ομάδα δόθηκε το ένα μέρος της έρευνας που αφορούσε την αρχιτεκτονική των ναών. Οι πληροφορίες που βρήκαμε αφορούν τα παρεκκλήσια, αλλά, κυρίως τις εκκλησίες, συγκεκριμένα τις κεντρικές, κάθε χωριού της Γέρας. Υπεύθυνος καθηγητής, για την παρακολούθηση της εξέληξης του θέματος μας, είναι ο κύριος Μπρούζας Τάσος, καθηγητής της Πληροφορικής του Γενικού Λυκείου Γέρας. Σε αυτή την ερευνητική άσκηση συμμετέχουν οι μαθήτριες: 1.Κοκώνη Στρατούλα 2.Ατζία Ζάνα 3.Μάντρρι Ενκελέντα 4.Μάντρρι Τζοάννα Η Γέρα είναι μια καταπράσινη περιοχή που συμπεριλαμβάνει τα πέντε εξής χωριά : Παλαιόκηπος, Πλακάδος, Παπάδος, Μεσσαγρός και Σκόπελος. Ακόμη, το έκτο χωριό, το οποίο είναι πιο μακριά από τα υπόλοιπαπέντε, το Πέραμα. Ένα παραλιακό χωριό με πολλά εξοχικά σπίτια και περιβόλια. Στη πανέμορφη αυτή περιοχή ανήκουν οι ναοί για τους οποίους κάναμε έρευνες, βασισμένοι στις εξής ερωτήσεις : 1.Πότε κατασκευάστηκε κάθε ναός; 2.Ποιά η ιστορία του; 3.Με ποιο τρόπο-οικοδομικά υλικά κατασκευάστηκαν; 4.Γνωρίζουμε πληροφορίες για τις τοιχογραφίες τους; Αυτές είναι οι ερωτήσεις που τέθηκαν στην αρχή της έρευνας. Δυστυχώς, δεν είχαμε την δυνατότητα,λόγω περιορισμένων πληροφοριών, να απαντήσουμε όλα τα παραπάνω ερωτήματα για κάθε ένα από τους ναούς. Βέβαια, εκτός από τις αναζητήσεις στο διαδίκτυο για την απάντηση των ζητούμενων ερωτήσεων, κάναμε και κάποιες επισκέψεις στα κοντινά χωριά, έτσι ώστε, να κατανοήσουμε καλύτερα τα αποτελέσματα των ερευνών μας. Αρχικά, ξεκινήσαμε από τον Πλακάδο, όπου,επισκεφθήκαμε την εκκλησία του Αγίου Βλασίου. Για αυτή την εκκλησία στην περίφημη περιοχή Σαπούνι,

4 υπάρχει μια ιστορία, την οποία διηγηθήκαμε στους συμμαθητές μας, που αφορά της θρησκευτικές λειτουγείες και το κτίσμα. Επιπλέον, περπατήσαμε μέχρι το Παπάδο, όπου υπάρχει ο ναός των Ταξιαρχών. Με βάση τις πληροφορίες που είχαμε βρείμέσο του διαδικτύου από τους υπολογιστές της αίθουσας πληροφορικής και των βιβλίων της βιβλιοθήκης του Λυκείου μας, ενημερώσαμε τους συμμαθητες μας για τον ναό. Οι κεντρικές εκκλησίες της Γέρας : 1.Παλαιόκηπος -> Άγιος Ερμόλαος 2.Πλακάδος -> Άγιος Βλάσης 3.Παπάδος ->Ταξιαρχών 4.Μεσσαγρός -> Ναός Ζωοδόχου Πηγής 5.Σκόπελος -> Άγιος Γεώργιος 6.Πέραμα -> Άγιος Παντελεήμονας Μερικά από τα παρεκκλήσια της Γέρας : 1.Παλαιοκήπου -> Παναγία Σπηλαιότισσα 2.Πλακάδος ->Αγία Κυριακή 3.Παπάδος ->Αγία Παρασκευή 4.Μεσσαγρός ->Άγιος Κωσταντίνος 5.Σκόπελος ->Αγία Μαγδαληνή 6.Πέραμα ->Άγιος Νικόλαος οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για την ολοκλήρωση της έρευνας μας είναι : lyk-geras.les.sch.gr

5 Γενικό Λύκειο Γέρας Ερευνητική εργασία: Αρχοντικά και πύργοι στην Μυτιλήνη. Σχολικό έτος Μελή ομάδας Ιφιγένεια Τυρέλλη Ραφαέλα Γούναρη Κατερίνα Καραμβακάλη Αγγελική Κωνσταντάρα Υπεύθυνος καθηγητής: Μπρούζας Αναστάσιος. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ-ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πρόλογος Η ερευνητική εργασία εκπονήθηκε το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους από την ομάδα μας, στο Γενικό Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά όσους βοήθησαν για την πραγματοποίηση της εργασίας, τους μαθητές του Λυκείου Γέρας που πρόθυμα συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια της έρευνας μας, τους ιδιοκτήτες των αρχοντικών της περιοχής που μας επέτρεψαν την είσοδο στα σπίτια τους Επίσης θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον καθηγητή μας κ. Μπρούζα Αναστάσιο για τις συμβουλές και την καθοδήγηση του. Εισαγωγή Η ομάδα μας αποτελείται από τέσσερα άτομα τα οποία είναι: Ιφιγένεια Τυρέλλη Ραφαέλα Γούναρη Κατερίνα Καραμβακάλη Αγγελική Κωνσταντάρα

6 Το πρώτο τετράμηνο ασχοληθήκαμε με τα αρχοντικά και τους πύργους στην Λέσβο. Τα ερωτήματα τα οποία μας απασχόλησαν ήταν τα εξής: 1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αναγνώρισης ενός αρχοντικού-πύργου; 2. Ποια είναι τα υλικά κατασκευής τους; 3. Ποια η ιστορία τους; 4. Ποιοι ήταν οι αρχιτέκτονες; Πύργοι Οι πύργοι ήταν συνήθως τριώροφοι με λιθοδομές μεγάλου πάχους στους εξωτερικούς τοίχους του πρώτου και δευτέρου ορόφου, και με προεξοχές τμημάτων του τρίτου ορόφου που στηρίζονται σε πέτρινα ή ξύλινα φουρούσια με το σύστημα της επεξοχής. Στους παλαιότερους πύργους πάνω από την είσοδο είχαν τον καταρράκτη ή φονιά από όπου μπορούσαν να ρίξουν καυτό λάδι ή νερό στα κεφάλια των εισβολέων. Οι πύργοι στα παλαιοτέρα χρόνια υπήρχαν για να προστατεύονται οι πολίτες από τους εχθρούς τους. Αρχοντικά Τα αρχοντικά διακρίνονται σε δυο είδη: Σε second empire, τα οποία είναι συμμετρικά, και το picturesque, σε αντίθεση με τον άλλον ρυθμό εκείνος είναι ασύμμετρος. Τα υλικά που χρησιμοποιούσαν πιο συχνά είναι το ξύλο και ο γύψος. Τα αρχοντικά άρχισαν μεταξύ του 19 ο και του 20 ο αιώνα στην περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης στην Μυτιλήνη. Οι αρχιτέκτονες που ξεχώρισαν ήταν ο Αργύρης Αδάλης και ο Ιγνάτιος Βαφειάδης. Πηγές και βιβλιογραφία: Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική

7 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΕΡΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική στη Λέσβο. ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΘΕΜΑ : Αρχιτεκτονική παραδοσιακών καφενείων, κάστρων και χωριών ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ : Άννα Μπουφί Βάσια Παντελή Υπεύθυνος καθηγητής: Μπρούζας Αναστάσιος, Πληροφορικός ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... ΚΥΡΙΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΗΓΕΣ...

8 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ερευνητική εργασία πραγματοποιήθηκε το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους από την ομάδα μας, στο Γενικό Λύκειο Γέρας. Κατά την διάρκεια του χρονικού αυτού διαστήματος επισκεφθήκαμε κάποια παραδοσιακά αρχοντικά και εκκλησιές για να παρατηρήσουμε από κοντά την αρχιτεκτονική τους δομή με βάση την χρονολογία που χτίστηκαν. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Θέμα της εργασίας μας είναι αρχιτεκτονική κάποιων παραδοσιακών χωριών,κάστρων και καφενείων της περιοχής μας. Στην περιοχή μας,δηλαδή στην Γέρα και γενικότερα στην Λέσβο υπάρχουν πολύ όμορφα παραδοσιακά χωριά τα οποία έχουν παραδοσιακά καφενεία αλλά και εντυπωσιακά κάστρα. Ένα από τα ξεχωριστά παραδοσιακά καφενεία είναι το παραδοσιακό καφενείο ο Ερμής στην Μυτιλήνη. Ο Ερμής είναι ένα από τα παλαιοτέρα καφενεία το οποίο λειτουργεί από το Στη συνέχεια θα σας μιλήσουμε για δύο παραδοσιακά χωριά,τον Παλαιόκηπο και τον Σκόπελο. Η προέλευση του ονόματος φαίνεται να προήλθε από την υπάρξει κήπων σε παλαιότερες εποχές. Χτίστηκε το 1923,ο Παλαιόκηπος είναι ένα από τα χωριά που ιδρύθηκαν μετά την άλωση. Ο Σκόπελος είναι κτισμένος από πλάκες τεφροκύανου μαρμάρου. Μέσα στο Σκόπελο βρίσκονται σκορπισμένα υπό μορφή εντοιχισμένων κυρίως λιθοπλίνθων αρκετά τεκμήρια από το παλαιοχριστιανικό παρελθόν. Επίσης θα σας μιλήσουμε για το πανέμορφο κάστρο της Μυτιλήνη μας όπου χτίστηκε το 1644,είναι ένα από τα μεγαλύτερα κάστρα της Μεσογείου, καλύπτοντας μια έκταση 200 στρεμμάτων. Χωρίζεται στο Ανω κάστρο,στο Κάτω κάστρο και στο Μεσαίο κάστρο. Για το κάστρο του Μολύβου δεν υπάρχει ακριβής χρονολογία για το πότε ακριβώς χτίστηκε. Ξέρουμε όμως ότι θεμελιώθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Υπάρχουν όμως δύο εκδοχές: (1) Ότι χτίστηκε κατά τον 6 αιώνα από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό.(2) Ότι χτίστηκε μετά τα μέσα του 13 αιώνα με σκοπό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των Τούρκων και Φράγκων επιδρομέων. ΚΥΡΙΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ: Ο στόχος της εργασίας μας ήταν να δούμε πως έχτιζαν παλιά τα κτήρια οι άνθρωποι οι οποίοι δεν είχαν τα εργαλεία και τα υλικά που διαθέτουμε εμείς σήμερα. Να διαπιστώσουμε από τι ήταν φτιαγμένα και ποιο ήταν το αρχιτεκτονικό σύστημα τους. Κάποια μαγευτικά κτήρια που χτίστηκαν με μια συγκεκριμένη αρχιτεκτονική δομή όπως είναι τα κάστρα της Μυτιλήνης και Μολύβου.Το κάστρο της Μυτιλήνης από μορφολογικής απόψεως διαιρείται σε τρία τμήματα : Την Ακρόπολη ("Επάνω Κάστρο") στο βόρειο και ψηλότερο σημείο του λόφου. Την κυρία περίβολο ("το Μεσαίο Κάστρο") το μεγαλύτερο σε έκταση τμήμα

9 που διαμορφώθηκε από τους Γατελούζους. "Το Κάτω Κάστρο" στη βορειοδυτική πλευρά που ως επί το πλείστον διαμορφώθηκε επί Τουρκοκρατίας. Επίσης, στην εξωτερική πύλη υπάρχει πλάκα με το οικόσημο των Παλαιολόγων. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας έγιναν προσθετικές εργασίες και κατασκευάστηκε επίσης ένα Τούρκικο Ιεροδιδασκαλείο, κτίσμα που σώζεται μέχρι σήμερα. Μέσα στο κάστρο σώζονται υπόγειες στοές, που λειτούργησαν ως καταφύγιο για τα γυναικόπαιδα της πόλης σε περιόδους πολέμου, καθώς και υδατοδεξαμενή χωρητικότητας 4.000κ.μ. Κάστρο Μολύβου-Μύθημνας Το κάστρο έχει σχήμα ακανόνιστου τραπεζίου, με πλευρά 70 μ. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι δομημένο κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα τοιχοποιίας. Χρησιμοποιήθηκαν μεγάλοι λαξευμένοι λίθοι από βασαλτικό πέτρωμα. Η ΒΑ πλευρά παρουσιάζει ομαλότερο έδαφος, που επέβαλε την οικοδόμηση υψηλότερων προτειχισμάτων για την εξασφάλιση μεγαλύτερης προστασίας. ψευδοϊσόδομο σύστημα (ορθογώνιες παραλληλόγραμμες πέτρες με διαφορετικό ύψος σε κάθε στρώση). Η πρόσβαση στο κάστρο γίνεται μέσω τριών διαδοχικών πυλών. Η εξωτερική ανοίγεται στο νοτιότερο άκρο του εξωτερικού περιβόλου και χρονολογείται στην οθωμανική περίοδο με βάση την επιγραφή που φέρει και τη διαμόρφωση με οξυκόρυφο τόξο. Σε μικρή απόσταση έχουμε μια δεύτερη είσοδο με θολοσκέπαστο διαβατικό με εγκάρσιες νευρώσεις που οδηγεί σε έναν υπαίθριο χώρο ο οποίος προστατεύεται από τα τείχη. Ανεβαίνοντας το καλντερίμι βρισκόμαστε στην τρίτη κατά σειρά πύλη που αποτελεί την κύρια είσοδο του κάστρου και χρονολογείται στον 14ο αι. Ενδιαφέρουσα είναι η ξύλινη, με μεταλλική επένδυση, θύρα που κλείνει την είσοδο (οθωμανικής περιόδου).στο εσωτερικό του κάστρου σώζεται από εποχή του Βυζαντίου υπόγεια

10 υδροδεξαμενή μεγάλου μεγέθους με τοξωτή επιστέγαση. Αυτή εξασφάλιζε πόσιμο νερό στους πολιορκημένους. Από την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας διατηρείται στο νότιο τμήμα της εισόδου ένα τριμερές κτίσμα με θόλο. Χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή, ενώ κατά μια άλλη εκδοχή είχε χρήση πυριτιδαποθήκης. Στο ανατολικό τμήμα της κυρίας εισόδου υπάρχει ένα κτίσμα, επίσης της Οθωμανικής περιόδου, αποτελούμενο από τέσσερις χώρους. Στο βόρειο τμήμα του φρουρίου δύο ακόμη οικοδομήματα αποτελούσαν πιθανότατα καταλύματα της φρουράς. Τέλος ένα χώρο υγιεινής μαρτυρεί αποχετευτικός αγωγός. ΠΗΓΕΣ: