ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΜΕΤΟΧΙΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟΚΟΥΡΟΥ

Transcript

1 2 ο ΕΠΑ.Λ ΧΑΝΙΩΝ

2 ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΜΕΤΟΧΙΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟΚΟΥΡΟΥ Τμήμα: ΒΨ Υπεύθυνες καθηγήτριες: Ελληνιτάκη Βασιλική Φατσέα Μαρία

3 Τούρκικα Μετόχια Άρχισαν να δημιουργούνται μετά την κατάκτηση των Χανίων από τους Τούρκους το Ανήκαν σε Τούρκους αξιωματούχους.

4 Αρχιτεκτονική Τα Μετόχια αυτά αποτελούσαν αυτοτελή γεωργικά συγκροτήματα. Συνήθως αναπτυσσόταν γύρω από ένα ενιαίο κτιριακό συγκρότημα όπου βρισκόταν η κατοικία του ιδιοκτήτη ή του μετοχάρη. Περιμετρικά υπήρχαν αυτοδύναμα καταλύματα για το μόνιμο προσωπικό και τους εποχιακούς εργάτες γης.

5 Περίφραξη Το όλο συγκρότημα του μετοχιού, με διάφορους αρχιτεκτονικούς σχεδιασμούς, ήταν προστατευμένο με ψηλούς τοίχους ή μάντρες από τους έξω χώρους με τους οποίους η επικοινωνία γινόταν συνήθως διαμέσου μίας μεγάλης θολωτής εισόδου. Σε ορισμένα μετόχια συναντάμε και δεύτερη κύρια είσοδο έτσι ώστε η μία να εξυπηρετεί κατευθείαν την κατοικία του ιδιοκτήτη και η άλλη το συγκρότημα των χώρων του βοηθητικού προσωπικού και των αποθηκευτικών χώρων. Το όλο σύνολο εξασφάλιζε προστασία και ασφάλεια από τον έξω κόσμο καθώς και λειτουργικότητα για τις πάμπολλες αναγκαίες εργασίες του αγροκτήματος.

6 Βοηθητικοί χώροι Διάθεταν βοηθητικούς χώρους για τις λειτουργικές τους ανάγκες, στάβλους και αποθήκες για την φύλαξη προϊόντων, εφοδίων και ζωοτροφών, τον εληδώνα με το ελαιουργείο της εποχής. Υπήρχαν επίσης αεριζόμενοι οντάδες για την πρακτική της σηροτροφίας και φυσικά αυλές με πηγάδια και καλλωπιστικοί κήποι.

7 Εξωτερικοί χώροι Σε ορισμένα μετόχια οι κήποι ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένοι με κρήνες, ανοικτές δεξαμενές νερού που χρησιμοποιούνται για άρδευση αλλά και για λουτρά και χώρους περιπάτου.

8 Πατητήρια Τα περισσότερα από αυτά είναι μεταγενέστερης εποχής, καθώς η οινοποίηση απαγορευόταν από την Μουσουλμανική θρησκεία. Αυτό φυσικά είχε τραγικές συνέπειες στην αμπελουργία της Κρήτης μετά την κατάκτηση της από τους Οθωμανούς.

9 Κάτοχοι Μετοχιών Οι περισσότεροι κατοικούσαν σε πλούσια αρχοντικά στην πόλη των Χανίων για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να πηγαίνουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Στα μετόχια πήγαιναν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και μάλιστα εφόσον δεν ήταν σε εξέλιξη κάποιες από τις συχνές κρητικές επαναστάσεις.

10 Σούμπασης Ήταν ο επιστάτης του μετοχιού. Κάθε πρωί πήγαινε στην πόλη των Χανίων, φέρνοντας στην οικογένεια αγαθά που παρήγαγε το κτήμα.

11 Μετά το τέλος της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη Οι ιδιοκτήτες των μετοχιών: είτε πούλησαν τα κτήματά τους κι έφυγαν στην Τουρκία. είτε κράτησαν τα μετόχια έως το 1923 και στη συνέχεια, με την ανταλλαγή πληθυσμών, αυτά πέρασαν στα χέρια των Μικρασιατών προσφύγων. Είτε, όσοι είχαν υπηκοότητα ευρωπαϊκής χώρας, τα πωλούσαν κατά διαστήματα. Μάλιστα, οι τελευταίες αγοραπωλησίες έγιναν κατά τη δεκαετία του 1960.

12 Η αρχιτεκτονική του μαρτυρεί αραβική προέλευση. Σήμερα έχει σωθεί μια σειρά θολωτών κατασκευών και μια εκτεταμένη αίθουσα (πιθανώς ελαιουργείο). ΜΕΤΟΧΙ ΘΟΛΟΙ

13 ΜΕΤΟΧΙ ΦΕΣΑ ή ΠΑΝΑΓΙΑΣ Το συγκρότημα οργανώνεται γύρω οπό μια αυλή. Δυτικά του συγκροτήματος βρίσκεται μια μικρή μονόχωρη εκκλησία αφιερωμένη στην Πανάγια. Σύμφωνα με την παράδοση η εκκλησία αυτή χτίστηκε όταν ένα παιδί του Φεσά έπεσε σε ένα πηγάδι εκεί. Όταν το έβγαλαν σώο εκείνο είπε ότι μια μαυροφόρα γυναίκα το κρατούσε στην αγκαλιά της.

14 ΜΕΤΟΧΙ ΧΑΤΖΑΛΗ Έχει υποστεί σημαντικές επεμβάσεις και αλλοιώσεις. Ωστόσο αναγνωρίζονται πολλά από τα στοιχεία της αρχικής συγκρότησης.

15 ΜΕΤΟΧΙ ΚΑΪΜΑΚΑΜΗ Από τα μεγάλα διώροφα ερειπωμένα σήμερακτίρια του φαίνεται ότι ήταν σπουδαίο αρχοντικό. Ανήκε στον αξιωματικό της Τουρκικής χωροφυλακής Καϊμακάμη.

16 ΜΕΤΟΧΙ ΣΟΥΡΛΑΝΤΟΥ Το συγκρότημα απαρτίζεται από δύο παράλληλους όγκους που ορίζουν μια περίκλειστη αυλή με βοτσαλωτό. Η πύλη της αυλής είναι κατεστραμμένη. Η εξωτερική δυτική πλευρά του είναι διαμορφωμένη με διακριτούς λαξευμένους γωνιόλιθους.

17 ΜΕΤΟΧΙ ΣΑΚΗΡ ΜΠΕΗ Από τα πιο σημαντικά κτιριακά συγκροτήματα. Διασώζονται πολλά από τα αρχιτεκτονικά του στοιχεία στα εσωτερικό του και το εξωτερικό περίβλημα από την ενετική και την τούρκικη περίοδο. Ένα τμήμα έχει υποστεί σημαντικές αλλοιώσεις από τους σημερινούς ιδιοκτήτες που το χρησιμοποιούν ως μόνιμη κατοικία.

18 ΜΕΤΟΧΙ ΗΣΥΧΑΚΗ Είναι το πλέον αναλλοίωτο και σημαντικό από αρχιτεκτονική άξια κτιριακό συγκρότημα της ενετικής περιόδου κηρυγμένο ως διατηρητέο. Διαθέτει τον μοναδικό σε αρκετά καλή κατάσταση αναγεννησιακό κήπο της Κρήτης.

19 ΜΕΤΟΧΙ ΑΝΩ ΜΟΥΛΑ ΧΑΝΟΥΜ Από το συγκρότημα σώζονται μόνο διάσπαρτα στοιχεία. Πρέπει να υπήρξε πολυτελής κατοικία. Στα σωζόμενα στοιχεία συγκαταλέγεται η διαμόρφωση της κρήνης, του καταρράκτη και της λίμνης καθώς και μία κλειστή υδατοδεξαμενή.

20 ΜΕΤΟΧΙ ΚΑΤΩ ΜΟΥΛΑ ΧΑΝΟΥΜ Σώζεται η κεντρική πύλη του συγκροτήματος με το εσωτερικό και εξωτερικό τόξο, η πτέρυγα δυτικά της πύλης, σε ημιερειπιώδη κατάσταση, ενώ η ανατολική πτέρυγα έχει μετατραπεί σε σύγχρονες κατοικίες, με διακριτά τα στοιχεία του αρχικού κτίσματος. Στο δυτικό περιτοίχισμα σώζεται θολωτή κατασκευή που στεγάζει το πηγάδι.

21 ΑΛΛΑ ΜΕΤΟΧΙΑ ΜΕΤΟΧΙ ΒΟΣΚΑΚΗ ΜΕΤΟΧΙ ΝΤΑΜΗΡΑ ΜΕΤΟΧΙ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗ ΜΕΤΟΧΙ ΓΙΑΣΕΜΗ ή ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΜΕΤΟΧΙ ΠΕΤΡΟΚΟΚΚΙΝΟΥ ΜΕΤΟΧΙ ΑΛΗ ΜΠΕΗ ΜΕΤΟΧΙ ΜΕΜΕΤ ΠΑΣΑ ΜΕΤΟΧΙ ΚΑΟΥΡΗ ΜΕΤΟΧΙ ΝΤΟΛΑΠΑ ΜΕΤΟΧΙ ΚΑΨΑΛΩΝΑ ή ΜΑΣΤΡΑΚΑ

22 ΜΕΤΟΧΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣΑΝ ΤΟ 1823 ΜΕΤΟΧΙ ΨΙΤΤΗ ΜΕΤΟΧΙ ΜΕΜΙΣΗ ΜΕΤΟΧΙ ΣΑΪΖΑΓΑ ΜΕΤΟΧΙ ΜΕΜΕΤ ΑΓΑ ΜΕΤΟΧΙ ΧΑΛΙΚΟΥΤΗ ΜΕΤΟΧΙ ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΣΑΡΔΕΛΑΚΗ

23 ΠΗΓΕΣ Ιωάννης Φατσέας, Νεροκούρου. Παλιές Αναμνήσεις, Χανιά blogs.sch.gr/akallivretaki