ιστορίεςστοσχολείοσχολείο

Transcript

1 Τοπικέςιστορίες ιστορίεςστοσχολείοσχολείο Προσδιορισµός του αντικειµένου τι είναι και τι δεν είναι η τοπική ιστορία Ανάδειξη στερεοτύπων Ποιες είναι οι βασικές προσεγγίσεις που την αφορούν

2 Τιδεν δενείναιητοπικήιστορία; Γεγονοτολογική Ηρωική Χρονολογική εν προσφέρεται για αποµνηµόνευση εν είναι υπάλληλη της γενικής ιστορίας A1 α

3 ιαφάνεια 2 A1 Administrator; 21/11/2003

4 υπάλληλησχέση διχοτοµία γενικής και τοπικής ιστορίας διαµορφώνεται κατά τη διάρκεια του 19ου αι.

5 Εξελίξεις συγκρότηση και ενίσχυση έθνους κράτους καθεστώς µετάβασης από την ιστορία ως ενασχόληση των λόγιων στην ακαδηµαϊκή ιστορία η ενίσχυση του έθνους κράτους προσπερνά τους τόπους και επιβάλει µια ενιαία θεώρηση του παρελθόντος του

6 η τοπική ιστορία λειτουργεί αντίθετα στη θεώρηση του ενιαίου παρελθόντος η εθνική ιστορία ταυτίζεται µε την ιστοριογραφία και αναγνωρίζεται ως επιστήµη ενώ ταυτόχρονα περιθωριοποιείται η τοπική ιστορία

7 Ητοπικήιστορίαιστορία αντικείµενο ενασχόλησης τοπικών λογίων συνέχεια λόγιας παράδοσης της ιστοριογραφίας απευθύνεται στην τοπική κοινωνία και όχι στους ακαδηµαϊκούς κύκλους

8 Κοινωνικό πεδίο εξελίξεις ανάδειξη περιφέρειας δηµιουργία υπερεθνικών σχηµατισµών Ιστοριογραφικό πεδίο υπέρβαση των µεγάλων εθνικών αφηγήσεων µετάβαση από το µακρο-ιστορικό στο µικρο-ιστορικό ιστορικό

9 εξελίξεις καθιστούν άκυρη τη διχοτοµία γενικής τοπικής ιστορίας

10 Ηδιάκρισητοπικήςκαιγενικής ιστορίας παύει να υφίσταται για τις ιστορικές σπουδές καθώς και η γενική ιστορία εκφέρεται µε τη µορφή πολλών και διαφορετικών ιστοριών καθώς η τοπική ιστοριογραφία εντάσσεται στην παραγωγή του ιστοριογραφικού λόγου

11 Τιείναι είναιητοπικήιστορία; Ένας άλλος τρόπος να κάνεις ιστορία στο σχολείο

12 Ιστορίεςαµφισβήτησης Ερευνητική φυσιογνωµία του µαθήµατος της ιστορίας Μαθαίνω να µαθαίνω Η ιστορική µάθηση συνδέεται µε την ιστορική µέθοδο

13 Ητοπικήιστορίαιστορία ωςσύγχρονη σύγχρονηπρόταση διδακτικήςτης τηςιστορίας Ένα παράθυρο θέασης του ιστορικού παρελθόντος

14 έναπαράθυρο παράθυροθέασηςθέασης µετάβαση από το µακρο-ιστορικό στο µικρο-ιστορικό ιστορικό διαθεµατικότητα ανακάλυψη ιστορικότητας καλλιέργεια θετικών στάσεων

15 επισηµάνσεις η ορατότητα του ιστορικού τοπίου η βιωµατική σχέση του υποκειµένου της µάθησης µε το αντικείµενο της µάθησης τοπικιστικό στερεότυπο

16 Ορατότητατου τουιστορικούτοπίουτοπίου δεν υπάρχει ιστορικότητα του τοπίου αν αυτή δεν προσλαµβάνεται από τους ανθρώπους δεν είναι δυνατή η πρόσληψη της ιστορικότητας του τοπίου χωρίς τις κατάλληλες διεργασίες

17 ιεργασίεςπρόσληψης πρόσληψηςτης ιστορικότηταςτου τουτοπίουτοπίου Σύνθετες νοητικές κοινωνικές υπακούουν σε ευρύτερα κοινωνικά και πολιτικά συµφραζόµενα

18 παράδειγµα η πρόσληψη της ιστορικότητας του τουρκοκρατούµενου ελληνόφωνου χώρου ως κοιτίδας του αρχαιοελληνικού πολιτισµού Κίνηµα νεοελληνικού διαφωτισµού Συνείδηση καταγωγής από Αρχαίους Έλληνες

19 Ερείπια Επιγραφές Αγάλµατα τεµάχια από αγγεία νοµίσµατα Γίνονται αντικείµενα παρατήρησης και µελέτης και αποκτούν ιστορικότητα

20 ηβιωµατικήσχέση συναισθηµατική ταύτιση εξιδανίκευση παρελθόντος

21 τοπικιστικόστερεότυπο στερεότυπο κοινά χαρακτηριστικά µε τον εθνικισµό της εθνικής ιστοριογραφίας ο τόπος έχει µια αδιάσπαστη και συνεχή παρουσία αναδεικνύεται η προσφορά του τόπου στις µεγάλες στιγµές του έθνους

22 τοπικιστικόστερεότυπο στερεότυπο η ευρωπαϊκή υπαιτιότητα για την παραγνώριση των δικαιωµάτων του έθνους αντικαθίσταται µε την υπαιτιότητα της πρωτεύουσας για την παραγνώριση της προσφοράς του τόπου

23 τοπικιστικόστερεότυπο στερεότυπο ρητό ή και λανθάνον όπως και το εθνικιστικό ενισχύεται λόγω των συνθηκών του ελληνικού 19ου αιώνα

24 προσεγγίσεις 3 βασικοί χαρακτήρες A2 τόπο θέµα προσέγγιση

25 ιαφάνεια 23 A2 Administrator; 21/11/2003

26 τόπος Πόλη Χωριό Κοινότητα ήµος νοµός Περιφέρεια Σχολείο Γειτονιά Οικογένεια ρόµος Τοπική επιχείρηση Μνηµείο Τόπος µνήµης

27 θέµα Πολιτική ιστορία Οικονοµική ιστορία Κοινωνική ιστορία ηµογραφική ιστορία Ιστορία της καθηµερινής ζωής της εκπαίδευσης της παιδικής ηλικίας των γυναικών της διατροφής της τέχνης

28 θέµα οι άνθρωποι η καθηµερινή ανθρώπινη δραστηριότητα την κοινή θεµατική βάση

29 προσεγγίσεις 1η παραπέµπει στην γενική ιστορία την οποία συγκεκριµενοποιεί και αισθητοποιεί Ένα µνηµείο Ένας τοπικός ήρωας Ένα τοπωνύµιο Ένα τοπικό γεγονός φωτίζουν σελίδες της γενικής ιστορίας

30 προσεγγίσεις 2η παραπέµπει στη µέθοδο της ιστορικής έρευνας τα αρχεία του τόπου οι ιστορικές γενικά µαρτυρίες εισάγουν τα παιδιά στις ιστορικές µεθόδους

31 Προσεγγίσεις 3η περιβαλλοντικές σπουδές όψεις του περιβάλλοντος διαθεµατικό αντικείµενο της σχολικής δραστηριότητας

32 περιβάλλονως ωςόλον ιστορικό γεωγραφικό φυσικό περιβάλλον ως σύνθετη πραγµατικότητα παιδαγωγική της αφύπνισης ηενότητα διαφορετικά διδακτικά αντικείµενα ηιστορία αποκαθιστά τη χρονική του διάσταση

33 Ηιστορίατουσχολείου Προνοµιακό πεδίο της τοπικής ιστορίας Κάθε τόπος διαθέτει το σχολείο του Κάθε σχολείο διατηρεί αρχεία και η πρόσβαση σ αυτά είναι σχετικά εύκολη

34 Ηιστορίατουσχολείου ιευθετεί µε νέο τρόπο τη σχέση των µαθητών και µαθητριών µε το σχολείο τα παιδιά οικειοποιούνται το σχολείο Τα παιδιά φροντίζουν το σχολείο Τα παιδιά διαµορφώνουν υπεύθυνη στάση για τα προβλήµατα του σχολείου

35 Ηιστορίατουσχολείου Η γνώση που αποκτούν µέσα από την ιστορική αναζήτηση για την ιστορία του σχολείου είναι ίσως η µόνη που διαθέτουν περίσσια σε σχέση µε αυτήν των καθηγητών τους Γνωρίζοντας περισσότερα για τον κοινό τους χώρο, σ ένα χώρο που η γνώση είναι η κύρια λειτουργία, αισθάνονται πιο ισότιµα µέλη της σχολικής κοινότητας

36 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου η ίδρυση του σχολείου η απόφαση για την ίδρυσή του η χρηµατοδότηση η συγκυρία της ίδρυσης το καθεστώς του σχολείου

37 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου η θέση του σχολείου στην τοπική κοινωνία µέσα στο χρόνο οι κτιριακές εγκαταστάσεις, αρχικό κτίριο και µεταγενέστερες εργασίες

38 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου η λειτουργία του σχολείου: σχολική πειθαρχία, σχολική επιτυχία και αποτυχία, εορτές, παρελάσεις, εκδηλώσεις σχολικές και δηµόσιες περίοδοι ανακατατάξεων πολιτικών και κοινωνικών και οι επιρροές στο σχολείο περίοδοι λειτουργίας και περίοδοι αργίας του σχολείου και συσχετίσεις µε άλλα ευρύτερα τοπικά και εθνικά φαινόµενα

39 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου ποσοτικοί και ποιοτικοί προσδιορισµοί του µαθητικού κοινού στη διαχρονία και συγκριτικά: αριθµός µαθητών και µαθητριών φύλο κοινωνική προέλευση εντοπιότητα οικογενειακή κατάσταση πρόοδος ροή διακυµάνσεις ροής και πιθανές συσχετίσεις των διαφόρων µεγεθών

40 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου ποσοτικοί και ποιοτικοί προσδιορισµοί του εκπαιδευτικού προσωπικού: τρόπος διορισµού, αριθµός, φύλο, ειδικότητα σπουδών και ειδικότητα διδακτικών αντικειµένων, τυπικά προσόντα, γεωγραφική και κοινωνική προέλευση, χρόνος παραµονής, δραστηριότητες και πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του σχολείου ή και της τοπικής κοινωνίας

41 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου η µνεία του σχολείου: λογοτεχνία, τέχνη, προφορικές µαρτυρίες, αναµνήσεις

42 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου ιστορία της γνώσης µέσα από την ιστορία του σχολείου: το περιεχόµενο της γνώσης αναπαραστάσεις για τη γνώση προσδοκίες από τη γνώση αξία και απαξίωση της γνώσης η θέση του/της της εκπαιδευτικού στην τοπική κοινωνία

43 Ταθέµατα θέµατατηςιστορίαςτουτου σχολείου ιστορία της εκπαίδευσης µέσα από την ιστορία του σχολείου: οδηγίες, ρυθµίσεις, προγράµµατα, εγκύκλιοι προς και από τη σχολική µονάδα Η ευρύτερη λειτουργία της εκπαίδευσης και της παιδείας στην περιοχή. Η ιστορία του Περιβαλλοντικού Κέντρου της περιοχής, ο ιδρυτικός σκοπός και οι στόχοι οργάνωσης και λειτουργίας του σ αυτήν

44 Ηιστορίατουσχολείου ιστορικό µονοπάτι για την ιστορία της πόλης Παράδειγµα 1ο: Η µελέτη των κτιριακών εγκαταστάσεων του σχολείου µέσα στο χρόνο εµπεριέχει τη δυναµική της αναζήτησης ανάλογων κτιριακών εγκαταστάσεων στην πόλη τους και την ένταξη τους στη γενικότερη αρχιτεκτονική φυσιογνωµία της πόλης τη συσχέτιση µε τα υλικά κατασκευής, τις τεχνικές, τους εργάτες, τους µηχανικούς τη διαπλοκή µε τη χρηµατοδότηση του κτιρίου, µηχανισµούς, αποφάσεις κ.α. τη διασύνδεση µε την αύξηση του µαθητικού πληθυσµού της πόλης και την αιτία του φαινοµένου στη διαχρονία: δηµογραφικές µεταβολές, τη µείωση του αναλφαβητισµού, αύξηση προσδοκιών από τη µάθηση, κ. ά.

45 Ηιστορίατουσχολείου ιστορικό µονοπάτι για την ιστορία της πόλης Παράδειγµα 2ο: Η µελέτη του µαθητικού πληθυσµού του σχολείου : Επαγγέλµατα γονιών Κοινωνικές αναπαραστάσεις για τα φύλα και την εκπαίδευσή τους Αντιλήψεις και νοοτροπίες του σχολικού περιβάλλοντος για το σωφρονιστικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης Κοινωνική διαστρωµάτωση της πόλης, κωµόπολης ή επαρχίας Συνθήκες ζωής των παιδιών

46 Ηιστορίατουσχολείου ιστορικό µονοπάτι για την ιστορία της πόλης Ιστορικό µονοπάτι για την ευρύτερη εθνική, ευρωπαϊκή ή και παγκόσµια ιστορία

47 Τασχολικά σχολικάαρχεία Ευρετήρια µαθητών Μαθητολόγια µητρώα µαθητών Βιβλία ελέγχου επίδοσης µαθηµάτων Πρακτικά παιδαγωγικών συνεδριών Βιβλία εξετάσεων (εισαγωγικών, προαγωγικών, απολυτηρίων, επαναληπτικών, κατατακτηρίων) Βιβλία πράξεων συλλόγου και διευθυντή Βιβλία σχολικής βιβλιοθήκης Βιβλία ποινών των µαθητών Βιβλία περιουσίας και υλικού Πρωτόκολλα αλληλογραφίας Ηµερολόγια λειτουργίας Βιβλία πιστοποιητικών σπουδής Βιβλία σχολικής εφορείας

48 Τασχολικά σχολικάαρχεία τα αρχεία των αντίστοιχων ιευθύνσεων Εκπαίδευσης ο τοπικός τύπος προφορικές µαρτυρίες κατοίκων παλαιών µαθητών και µαθητριών του σχολείου καθώς και καθηγητών, καθηγητριών παλαιά σχολικά αντικείµενα και εγχειρίδια αρχεία τοπικών ηµόσιων Υπηρεσιών φυλλάδια από εκδηλώσεις του σχολείου ηµερολόγια

49 Ηιστορίατουσχολείου είναι σηµαντική ιστορία Λόγοι ιστορίας Λόγοι κοινωνίας Λόγοι παιδαγωγικής

50 Ιστορίατης τηςεπιχείρησης Χαρτογράφηση των βιοµηχανικών καταλοίπων της περιοχής του σχολείου Συσχέτιση µε λοιπά κατάλοιπα και διεργασίες υποθετικής ή συµπερασµατικής σκέψης Αναζήτηση δεδοµένων που σχετίζονται µε τη βιοµηχανική τους δραστηριότητα Προφορικές µαρτυρίες Φωτογραφίες εργαλεία

51 Ιστορίατης τηςεπιχείρησης Συσχέτιση των δεδοµένων µε την κοινωνία, τη γεωργία και την οικονοµία της περιοχής [πρώτες ύλες, επαγγελµατικές συνήθειες, κλπ] Αναζήτηση ανάλογων ή σχετικών βιοµηχανικών καταλοίπων στην ευρύτερη περιοχή ή στη χώρα ή στον ευρύτερο χώρο, βαλκανικό, ευρωπαϊκό ή άλλο

52 Ιστορίατης τηςεπιχείρησης Παρατήρηση της αρχιτεκτονικής Παρατήρηση των υλικών και των τεχνικών κατασκευής ιακρίβωση της χρονικότητας των κτισµάτων και συσχετίσεις

53 Ιστορίατης τηςεπιχείρησης Τι; Πως; Γιατί;

54 ιδακτικέςπροσεγγίσεις ταυτότητα επιχείρησης Ιδρυτές/τριες τριες Προϊόντα Θέση στην αγορά Κτήρια και εγκαταστάσεις εργαζόµενοι Χωροθέτηση Χρονοθέτηση επικοινωνία Ποιός/ποιά ποιά; Από πού; Πρώτες ύλες Παραγόµενα προϊόντα Αγορές Ανταγωνιστές Καινοτοµίες Εργοστάσιο Επαγγέλµατα Εκπαίδευση εργαζοµένων Ωράριο εργασίας

55 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Τιµολόγια: Από τα τιµολόγια µπορούµε να πληροφορηθούµε: το ύψος των πωλήσεων, τα προϊόντα που παρήγαγε η επιχείρηση, το πελατολόγιό της, την τιµή των προϊόντων, τα σηµεία πωλήσεων της εταιρείας, τους φόρους επί των πωλήσεων, τις εκπτώσεις επί των προϊόντων και τις επιστροφές προϊόντων

56 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Καταστάσεις µισθοδοσίας: Από τις καταστάσεις µισθοδοσίας µπορούµε να πληροφορηθούµε τον αριθµό των εργαζοµένων στην επιχείρηση, το ύψος των αποδοχών και του συνόλου, το φύλο και την ηλικία των εργαζοµένων, τα επιδόµατα, τις κρατήσεις και τους φόρους επί των µισθών και ηµεροµισθίων, τα επαγγέλµατα και τις ειδικότητες, το χρόνο εργασίας, τα ωράρια, τις υπερωρίες και τις βάρδιες, πόσοι ήταν παρόντες ή απόντες ανά ηµέρα, νέες προσλήψεις και απολύσεις,

57 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Συγκεντρωτικές καταστάσεις τιµολογίων και µισθοδοσίας Όλες τις παραπάνω πληροφορίες έχουµε τη δυνατότητα να τις προσεγγίσουµε µέσα από µηνιαίες και ετήσιες καταστάσεις µισθοδοσίας.

58 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Πρακτικά συνεδριάσεων του.σ Από τα πρακτικά συνεδριάσεων µπορούµε να µάθουµε τη σύνθεση του ιοικητικού Συµβουλίου, την κάθε φορά ηµερήσια διάταξη, τις περιεχόµενο της συνεδρίασης και τις αποφάσεις

59 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Καρτέλες αποθήκης Μπορούµε να πληροφορηθούµε την αξία και το ύψος των αποθεµάτων στις διάφορες αποθήκες, τη διάρκεια της αποθήκευσης, τη συχνότητα των αγορών των πρώτων υλών, βοηθητικών υλικών, ετοίµων προϊόντων κ.ά

60 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Τα παραπάνω αρχεία αποτελούν τα συνήθη αρχεία των επιχειρήσεων. Χρήσιµες συσχετίσεις και πολύτιµα συµπεράσµατα υποστηρίζονται. Παράδειγµα: Αθροίζοντας τις αποδοχές των ανδρών και των γυναικών εργαζοµένων στην επιχείρηση, διαιρώντας µε τον αριθµό εργαζοµένων κατά φύλα, έχουµε το µέσο ύψος αµοιβής ανδρών και γυναικών στην επιχείρηση. Ο δείκτης αυτός µαζί µε το ποσοστό συµµετοχής ανδρών και γυναικών στο σύνολο των εργαζοµένων µας δίνει τις µισθολογικές διακρίσεις κατά φύλο. Ο δείκτης αυτός συγκρινόµενος µε τον αντίστοιχό του, µια ή περισσότερες δεκαετίες νωρίτερα ή αργότερα µας δίνει τη συνέχεια ή τη µεταβολή του φαινοµένου µέσα στο χρόνο.

61 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Από τις καρτέλες της αποθήκης, αποµονώνουµε τις πληροφορίες που σχετίζονται µε τις αγορές πρώτων και βοηθητικών υλών. Στις πληροφορίες αυτές µας ενδιαφέρει, στο πλαίσιο αυτού του παραδείγµατος, το είδος της πρώτης ύλης και την ποσότητα της αγοράς της. Αν συσχετίσουµε τις παραπάνω πληροφορίες µε την παραγωγή των αγροτικών τοπικών προϊόντων και βρεθεί συνάφεια έχουµε ήδη έναν πρώτο λόγο για την εγκατάσταση της επιχείρησης στο συγκεκριµένο τόπο

62 Αρχείαεπιχειρήσεων επιχειρήσεων Ανθρώπινο δυναµικό Εργασιακές σχέσεις, αντιλήψεις και πρακτικές εργασίας Τοπική κοινωνία, οικονοµία και πολιτισµός

63 Ιστορίατης τηςεπιχείρησης Οικονοµική Κοινωνική Πολιτισµική ιστορία

64 οιπηγές πηγέςτουτοπίουτοπίου το τοπίο δηµόσια κτήρια, κτίσµατα και ερείπια Τοπωνύµια Οδωνύµια Τοπογραφικά Καλλιέργειες Οδοποιία Χρήσεις της γης Μνηµεία & µνηµειακοί τόποι µουσεία

65 οιπηγές πηγέςτουτοπίουτοπίου το τοπίο δηµόσια κτήρια, κτίσµατα και ερείπια Μνηµεία & µνηµειακοί τόποι Σπήλαια Τάφοι Τείχη & οχυρώσεις Γεφύρια, πηγάδια, δηµόσιες βρύσες, υδραγωγεία Ταχυδροµεία, στρατώνες Αγροκτήµατα, στάνες Κάθε λογής κτίσµα & θραύσµα κτίσµατος µουσεία

66 οιπηγές πηγέςτουτοπίουτοπίου το τοπίο δηµόσια κτήρια, κτίσµατα και ερείπια Μνηµεία & µνηµειακοί τόποι µουσεία το κάθε λογής µουσείο ο χρόνος ανέγερσης οι προσδοκίες το κτήριο οι χορηγίες το κοινό το εισιτήριο τα εκθέµατα τα εκπαιδευτικά προγράµµατα

67 το τοπίο οιπηγές πηγέςτουτοπίουτοπίου δηµόσια κτήρια, κτίσµατα και ερείπια Ανδριάντες Ηρώα Προτοµές Αναµνηστικές πλάκες το µνηµειακό δηµιούργηµα Ή Μνηµεία & µνηµειακοί τόποι µουσεία Ό,τι φέρει επίσηµη ή ανεπίσηµη µνηµειακή σηµείωση το χαρακτηρισµένο ως µνηµείο ή το φέρον µνήµη

68 Μνηµείακαι καιτόποιµνήµης το δηµιούργηµα το µετα-δηµιούργηµα Μνηµονική λειτουργία Μνηµειακή πολιτική

69 Μνηµείακαι καιτόποιτηςµνήµης συµµετέχουν στη διαµόρφωση του ιστορικού νοήµατος επεµβαίνουν στην κοινωνική συγκρότηση της συλλογικής µνήµης και της ιστορικής νοοτροπίας

70 Μνηµείακαι καιτόποιτηςµνήµης Επιλογές µνηµόνευσης Εντολές µνήµης και λήθης

71 Μνηµονικήλειτουργία η απόφαση διαιώνισης της θύµησης το είδος της ενθύµησης που επιθυµούν να διατηρήσουν ζωντανό και κυρίαρχο η απάλειψη των διαφορετικών ενθυµήσεων η οµογενοποίηση της µνήµης η προσηµείωση των ιστορικών αντιλήψεων