ΑΝΤΙ-DFS70 ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ: ΝΕΟΣ ΒΙΟΔΕΙΚΤΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΑΝΟΣΩΝ ΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

Transcript

1 ΑΝΤΙ-DFS70 ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ: ΝΕΟΣ ΒΙΟΔΕΙΚΤΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΑΝΟΣΩΝ ΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Α. Γιαννακού 2, Κ. Σουφλερός 1, Μ. Μπανταδάκη 2, Ε. Συνοδινού 1, Α.Μ. Μαρκαντωνάτου 2, Γ. Κολιτσόπουλος 1, Μ. Τσούρα 1, Αικ. Παυλίτου 2, Α. Τσιρογιάννη 1 1.Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν.Α. "Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ", ΑΘΗΝΑ 2.Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας, Γ.Ν.Θ. "ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ", Θεσσαλονίκη

2 Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ) Συστηματικά Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα (ΣΑΡΝ) ANA: Αυτοαντισώματα έναντι κυτταρικών αντιγόνων θέτουν τη σφραγίδα των ΣΑΡΝ και έχουν χρησιμοποιηθεί ως βιοδείκτες για τη διάγνωσή τους, περισσότερο από μισό αιώνα.

3 Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ, anti-nuclear antibodies) Η ανίχνευση των ΑΝΑ με έμμεσο ανοσοφθορισμό (IIF), σε Hep-2 κύτταρα, είναι η βασική διαγνωστική δοκιμασία επιλογής (screening test) για κάθε ασθενή με σοβαρή υπόνοια ΣΑΡΝ. Η δοκιμασία ΑΝΑ (IIF) είναι ευαίσθητη όχι όμως ειδική ώστε να επιβεβαιώνει τη διάγνωση ΣΑΡΝ, όταν εκτελείται σε ασθενείς χωρίς σαφείς κλινικές ενδείξεις ΣΑΡΝ. + ΑΝΑ στο 20% υγιών ατόμων + ΑΝΑ στο 35-50% ασθενών χωρίς ΣΑΡΝ (άλλες αυτοάνοσες, φλεγμονώδεις και κακοήθεις καταστάσεις κ.α.)

4 Αντι- DFS70 αντισώματα Τα άτομα αυτά στον IIF σε υπόστρωμα HEp-2 παρουσιάζουν θετικά ΑΝΑ, με πυκνό λεπτό στικτό (dense fine speckled, DFS) φθορισμό του πυρήνα και έντονη χρώση της χρωματίνης στη μίτωση. Το μοτίβο αυτό του φθορισμού συνήθως οφείλεται σε αντισώματα έναντι ενός νέου αντιγόνου (DFS70) και είναι διαφορετικό από τους τύπους των ΑΝΑ που συνδέονται με ΣΑΡΝ.

5 Αντι-DFS70 αντισώματα (IIF-Hep2) Τα αντι-dfs70 αντισώματα έχουν σαν στόχο μια DNA πρωτεΐνη την DFS70, και χαρακτηρίζονται από πυκνό λεπτό στικτό φθορισμό του πυρήνα (dense fine speckled) και της χρωματίνης στη μίτωση και ανιχνεύονται σε υγιείς και σε άτομα με άλλα μη ΣΑΡΝ νοσήματα. Πυκνός λεπτός στικτός (DFS) Η θετικότητα των αντι- DFS70 abs καθώς δεν σχετίζονται με ΣΑΡΝ, προκαλεί μόνο περιττή ανησυχία ασθενών και γιατρών και πρόσθετο κόστος υγείας. Λεπτός Στικτός (ΣΑΡΝ) Η ανίχνευση τους συμβάλλει στην αύξηση της ειδικότητας των ΑΝΑ στη διάγνωση των ΣΑΡΝ.

6 Σκοπός Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση και αξιολόγηση των αντι-dfs70 αντισωμάτων, ως νέου αναδυόμενου δείκτη, στην αύξηση της ειδικότητας των ANA (HEp2- IIF) θετικών αποτελεσμάτων στη διάγνωση των ΣΑΡΝ.

7 Υλικό-Μέθοδος: Δείγματα ορών 290 ασθενών που προσήλθαν στα Ανοσολογικά Τμήματα των Νοσοκομείων "Ευαγγελισμός" και "Παπαγεωργίου" τα οποία ταξινομήθηκαν σε δύο ομάδες ανάλογα με τη διάγνωση τους Ομάδα Α: 120 ασθενείς με ΣΑΡΝ Ομάδα Β: 170 ασθενείς με διάφορα μη ΣΑΡΝ Ελέγχθηκαν για ΑΝΑ (IIF-Hep2 INOVA), αντι-dsdna και αντι-enas αντισώματα (INOVA ELISA). Όλοι οι ασθενείς είχαν θετικά ΑΝΑ-IIF και DFS τύπο φθορισμού

8 Ανοσοπροσρόφηση αντι-dfs-70 αντισωμάτων Μετά την πρώτη εκτίμηση των ΑΝΑ και του DFS τύπου φθορισμού έγινε: ανοσοπροσρόφηση των αντι-dfs70 αντισωμάτων με ειδικό αντιγόνο DFS70 (NOVA Lite HEp-2 Select* kit) επανέλεγχος μετά προσρόφηση όλων των δειγμάτων για ΑΝΑ (IIF-Hep2 INOVA)

9 Ανοσοπροσρόφηση αντι-dfs-70 αντισωμάτων και επανέλεγχος ΑΝΑ Mahler Μ et al. Clinical and Developmental Immunology A. Watanabe, Arthritis & Rheumatism, 2004; (50): Muro Y. Lupus, 2008; 17 (3): Mariz H. A., Arthritis & Rheumatism, 2011; (63):

10 Ασθενείς (n=290) Α. ΟΜΑΔΑ ΣΑΡΝ ασθενών (n=120) Β. ΟΜΑΔΑ ΜΗ ΣΑΡΝ ασθενών (n=170) Αποτελέσματα: ΑΝΑ IIF ΘΕΤΙΚΑ ΜΕΤΑ αντι-dfs70 προσρόφηση ANA-IIF ΘΕΤΙΚΑ ΜΕΤΑ αντι-dfs70 προσρόφηση ANA-IIF ΑΡΝΗΤΙΚΑ Φύλο Ηλικία (94,2%) 7 (5,8%) Α=7, Γ= (43,5%)) 96 (56,5%) Α=17 Γ= ΣΑΡΝ ασθενείς: μετά την προσρόφηση και την αναστολή της δράσης των αντι-dfs70 αντισωμάτων, παρέμειναν ANA-IIF θετικοί 94.2% (113/120) λόγω παρουσίας άλλων ειδικών αυτοαντισωμάτων. Επτά ασθενείς (5,8%) όπως αναφέρεται και διεθνώς αρνητικοποιήθηκαν :3 με Δερματικό Λύκο (dsdna, ΕΝΑ-αρνητικά), 1 με Μυοσίτιδα (SSA-, Jo-1 θετικά), 2 με Σύνδρομο Raynaud ( ΕΝΑ-αρνητικά) και 1 με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα. Μη ΣΑΡΝ ασθενείς: Το 56,5% αρνητικοποιήθηκε, ενώ οι υπόλοιποι 43,5% (74/170) που παρέμειναν ΑΝΑ θετικοί (DNA-, ΕΝΑ-αρνητικά), η διάγνωσή τους ήταν μια άλλη αυτοάνοση/φλεγμονώδης νόσος (Ιδιοπαθής Φλεγμονώδης Νόσος του εντέρου, Αυτοάνοση Ηπατίτιδα, Πολλαπλή Σκλήρυνση,. Hashimoto).

11 Συμπεράσματα Τα αντι-dfs70 Abs φαίνεται να αποτελούν ένα νέο βιοδείκτη που δεν σχετίζεται με την κλινική διαγνωστική των ΣΑΡΝ. Το πρωτόκολλο προσρόφησης των αντι-dfs70 Abs στα ΑΝΑ-IIF θετικά δείγματα με τον χαρακτηριστικό πυκνό λεπτό στικτό φθορισμό, είναι απαραίτητο, γιατί αυξάνει την ειδικότητα των ΑΝΑ στη διαγνωστική προσέγγιση των ΣΑΡΝ. Ωστόσο, για τον ακριβή τους ρόλο και την καθιέρωσή τους στον αλγόριθμο αναζήτησης των ΑΝΑ στην κλινική πρακτική, θα απαιτηθούν διαχρονικά περαιτέρω μελέτες και ανάπτυξη προτυποποιημένων ανοσομεθόδων που θα διασφαλίζουν την ακρίβεια του προσδιορισμού τους διεργαστηριακά.