مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات

Transcript

1 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات هومن آلنوری دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه بینالمللی امام خمینی)ره( قزوین و پژوهشگر پژوهشگاه حملونقل طراحان پارسه تهران ایران سید مهدی مشکانی)مسئول مکاتبات( دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگر پژوهشگاه حملونقل طراحان پارسه تهران ایران محمود صفارزاده استاد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تربیتمدرس و رئیس پژوهشگاه حملونقل طراحان پارسه تهران ایران سعید شرافتیپور دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس وپژوهشگر پژوهشگاه حملونقل طراحان پارسه تهران ایران دريافت: 9/0/ پذيرش: 9/0/8 چکیده: ايجاد محدوديت تردد وسايلنقليه شخصي در مناطق پرتراکم شهری به عنوان يکی از راهکارهای مديريت تقاضای ترافيک و يکي از روشهاي مرسوم کاهش آلودگي به شمار میرود. اگرچه اجرای طرح ممنوعيت تردد براساس شماره پالک )طرح زوج يا فرد( در شهر تهران در راستاي اعمال مديريت تقاضاي ترافيک بوده و توسط نيروهاي انساني در محل معابر ورودي محدوده صورت ميگيرد اما مشکالتي از قبيل انعطافپذيري کم نيروهاي انساني و تعداد قابل توجه تخلفات به دليل خطاي انساني لزوم استفاده از دوربين جهت کنترل مکانيزه معابر ورودی محدوده را بيش از پيش مينمايد. در اين پژوهش نويسندگان سعي کردهاند با هدف بيشينه کردن پوشش تخلفات اقدام به مکانيابي اين نوع دوربينها جهت کنترل مکانيزه محدوده نمايند. مدل ارائه شده در اين پژوهش از نوع صفر و يک بوده و محدوديتهاي مختلفي از جمله محدوديت بودجه تعداد نيروي انساني و تعداد حداقل معابر در هر رده عملکردي در نظر گرفته شده است. پس از حل اين مدل با استفاده از الگوريتم شاخه و کران از آنجا که تعداد معابر تحت پوشش کنترل مکانيزه متناسب با هزينه تخصيص داده شده است تحليل حساسيتي نيز بر روي هزينه و ميزان پوشش تخلفات ارائه شده است. نتايج حاصل از تحليل حساسيت هزينهها نشانگر افزايش چشمگير تخلفات پوشش داده شده تا هزينه تقريبی حدود 6/55 هزار ميليارد ريال و کاهش روند پوشش تخلفات پس از اين محدوده است. اين تحليل و ميزان پوشش تخلفات به ازای هزينههای مختلف تخصيص داده شده میتواند گام یموثر در جهت تسهيل تصميمگيری مديران به منظور تخصيص بودجه برای اجرای اين طرح باشد. واژههای کلیدی: مدیریت تقاضا پالک دوربین بودجه الگوریتم شاخه و کران 8 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

2 شرافتیپور سعید صفارزاده محمود مشکانی مهدی سید آلنوری هومن یگیرد. م قرار گروه این دارای ایران کالنشهر ترین بزرگ و پایتخت عنوان به تهران شهر و ترافیکی محدودیتهای اعمال زمینه در طوالنی پیشینهای تهران شهر ترافیک طرح مثال عنوان به است. تراکم قیمتگذاری مناطق به خودروها ورود براي محدوديت اعمال با پيش سالها از روبرو زيادي تغييرات با اخير سالهاي در و شده آغاز شهر مرکزي و کاستيها نمودن برطرف توسعه جهت در غالبا که است بوده قبل دهه یک حدود از همچنین میکند. حرکت طرح پيشرفت شهر هوای آلودگی موضوع بحرانیشدن و تراکم افزایش دلیل به پالک شماره براساس خودروها عبورومرور محدودیت طرح تهران در و ترافیک طرح محدوده حلقه موازات به فرد( یا زوج )طرح محدوده کنترل راستای در است. گردیده اجرا گستردهتر منطقهای موثرترین که میشود اجرایی گوناگونی سیاستهای ترافیک طرح کنترل اجرایی ضمانت لزوم و بیشتر تأثیرگذاری جهت در روش به توجه با همینراستا در است. تراکم قیمتگذاری محدوده مکانیزه طرح محدوده مکانیزه کنترل ترافیک طرح مکانیزاسیون مثبت سوابق و ورودی وسایلنقلیه کنترل افزایش هدف با تهران شهر فرد یا زوج میشود. پیشنهاد محدوده به غیرمجاز ورود کاهش مقدمه. خودرو مالکیت افزایش و کالنشهرها جمعیتی و اقتصادی شتابان رشد ناکارآمدی و شهری لونقل حم زیرساختهای محدودیت کنار در استفاده که است گردیده موجب کالنشهرها در همگانی لونقل حم درک با لونقل حم هریزان برنام یابد. افزایش شخصی خودروهای از گسترده آثار و شهری زندگی در پدیده این نامطلوب عوارض را گوناگونی سیاستهای آن محیطی زیست اجتماعی- اقتصادی- تحت که هاند گرفت بکار پدیده این عوارض کاهش و کنترل برای Shahamat,[ است لونقل حم تقاضای مدیریت سیاستهای عنوان مطرح زمينه اين در که راهکارهايي مهمترين از يکي.]et al.00 است. شهري معابر در تراکم قيمتگذاري روشهاي از استفاده است با که هستند مطرح تراکم قیمتگذاری زمینه در مختلفی موضوعات نظارت و طراحی کلی گروه دو به را آنها یتوان م )( شکل به توجه به مربوط سواالت مترین مه طراحی بخش در کرد. تقسیم کنترل و قیمتگذاری محدوده تعیین قیمتگذاری ه برنام تعیین موضوع سه بخش در که حالی در است محدوده در عبورومرور هزینه تعیین و اجرایی ضمانتهای در مطرح مسائل و ملزومات به کنترل و نظارت در نیز جاری مطالعات که یشود م پرداخته تراکم قیمتگذاری طرح تراکم قیمتگذاری و شهری حملونقل مدیریت راهکارهای انواع نمودار شکل. 8 9 زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی

3 تخلفات بیشینه پوشش رویکرد با فرد و زوج محدوده ورودی دوربینهای مکانیابی محدوده کنترل شرايط تغيير به نياز که معضالتي مهمترين کلي بهطور کنترل سمت به بصری کنترل سوی از حرکت و فرد یا زوج طرح طرح محدوده کنترل دشواری شامل مينمايد ايجاب را مکانيزه انعطافپذیری عدم محدوده گستردگی سبب به انسانی نیروی توسط با متناسب قیمتگذاری استراتژیهای اعمال زمینه در انسانی نیروی و محدوده در پیمودهشده مسافت یا و محدوده به ورودی ساعت با شهری معابر از کاربران استفاده در اجتماعی عدالت رعایت عدم است. اعمالی یکسان هزینههای به توجه تخلفات حداکثری پوشش هدف با نویسندگان پژوهش این در به اقدام فرد یا زوج طرح محدوده به غیرمجاز ورود کاهش و استفاده با محدوده این ورودی معابر مکانیزه دوربین های مکانیابی ور این از اند. کرده بهینهسازی روشهای و خطی برنامهریزی از وسایلنقلیه تردد محدودیت طرح اجرای پیشینه دوم بخش در پیرامون انجامشده مطالعات انواع پالک شماره براساس شخصی الگوریتم و حملونقل صنعت در مکانیزه دوربینهای مکانیابی در است گردیده مرور مساله حل روش عنوان به کران و شاخه تعیین از پس و شده تشریح پژوهش این روششناسی سوم بخش محدودیتها و هدف تابع و تصمیم متغيرهای مدل ساختار و ورودیها مطالعه نمونه معرفی از پس چهارم بخش در است. شده معرفی معرفی محدوده ورودی معابر تهران( شهر فرد یا زوج موردی)طرح محدودیتها به توجه با پیشین بخش در شده تعریف هدف تابع و تعیین شده تخصیصداده هزینه به توجه با بهینه جواب و شده حل شده انجام حساسیت تحلیل متفاوت هزینههای برای و گردیده آتی مطالعات زمینه در پیشنهاداتی جمعبندی از پس نهایت در است. ترافیکی تجهیزات مکانیابی مطالعات در که جا آن از است. شده ارائه سرعت کنترل دوربینهای و ترافیکی شمارندههای مکانیابی به عمدتا مطالعات نوع این به گردیده سعی مطالعه این در است شده پرداخته دوربینهای مکانیابی پیرامون مطالعهای و شود نگریسته دیگر بعد از گیرد. انجام محدوده ورودی کنترل ادیبات مرور. پالک شماره براساس وسایلنقلیهشخصی تردد محدودیت اجرای اما )005( دارد ساله هشت سابقهای )تهران( ایران در اگرچه عنوان به و داشته طوالنی پیشنیه کشورها سایر در طرح این اجرای پیش سال 6 به )الگوس( نیجریه کشور در طرح این اجرای مثال )989( پیش سال به )مکزیکوسیتی( مکزیک کشور در )977( کشور در )995( پیش سال 8 به )سائوپائولو( برزیل کشور در چین کشور و میگردد باز پیش )000( سال به )بوگوتا( کلمبیا اجرای به اقدام )008( ایران از پس که است کشوری تنها )پکن( است. نموده طرح این از نشان الگوس شهر در طرح این اجرای از حاصل نتایج بررسی تراکم که نحوی به دارد طرح ابتدایی سالیان در طرح این اثربخشی سرعت و یافته کاهش شهر این در تردد اوج ساعات در ترافیک است. شده مواجه افزایش با طرح محدوده در وسایلنقلیه تردد خودروهای خرید افزایش طرح اجرای از سال چندین گذشت با موجب مینیبوس( و )موتورسیکلت وسایلنقلیه سایر و ثانویه است شده طرح محدوده در ترافیک تراکم افزایش Amini, Mo-[ وسایلنقلیه درصدی 0 محدودیت طرح اجرای.]jaradi, 006 چشمگیر موفقیتهای موجب ابتدا در نیز مکزیکوسیتی شهر در اجرای نتایج اما است گردیده آالیندهها میزان کاهش موجب و بوده به شخصی وسایلنقلیه مالکیت نرخ افزایش از نشان طرح بلندمدت فزونی و متفاوت پالک شماره با ثانویه خودروهای خرید موجب Davis, ];006 دارد آن منافع بر طرح اجتماعی هزینههای یافتن درصدی 0 محدودیت نتایج بررسی.]Eskeland et al. 997 کاهش از نشان طرح سال اولین در سائوپائولو شهر در وسایلنقلیه تردد سرعت درصدی 0 افزایش و منوکسیدکربن تنی 50 تولید سفرهای تعداد درصدی افزایش همچنین و شبکه در اتوبوسها در طرح مجدد اجرای از پس ولی دارد اتوبوس با شده انجام وسایلنقلیه از استفاده سهم تردد اوج زمانی بازه در و آینده سالیان 9 زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی 8

4 هومن آلنوری سید مهدی مشکانی محمود صفارزاده سعید شرافتیپور عمومیبا درصد کاهش و استفاده از وسایلنقلیه شخصی با درصد افزایش داشته است و در واقع اجرای طرح با شکست مواجه شده است ]0 ;Charles,.]Jacobi, 999 اجرای طرح محدودیت 50 درصدی تردد وسایلنقلیه شخصی در پکن همزمان با برگزاری المپیک تابستانی سال 008 و نظارت محدوده با استفاده از دوربینهای نظارت تصویری در نهایت موجب کاهش 5 درصدی وسایلنقلیه در حال تردد و ممنوعیت تردد 00 هزار وسلیهنقلیه آالینده در این شهر شد نتایج مثبت اجرای طرح در زمان برگزاری مسابقات المپیک متصدیان شهری را برآن داشت که پس از المپیک طرح را با اعمال محدودیت 0 درصدی ادامه دهند Saffarzadeh[ al. 0.]et اعمال محدودیت تردد 0 درصدی وسایلنقلیه در شهر بوگوتا در دو بازه ساعت اوج تردد نیز همگام با بکارگیری سیاستهای تکمیلی )روزهای بدون خودرو توسعه حملونقل عموم یو شبکه دوچرخه( موجب بهبود وضعیت تردد در این شهر و در نتیجه موجب افزایش 58 درصدی سرعت تردد در شبکه کاهش 8 درصدی تصادفات کاهش زمان سفر به میزان یک ساعت و در نهایت موجب کاهش 0 درصدی آلودگی هوا گردیده است 008[ Mahendra,.]Baltes et al. 006; در نهایت میتوان دریافت اجرای این طرح در کشورهای مجری بجز چین همراه با کنترل بصری توسط نیروی انسانی بوده است و مسئولین شهر مکزیکوسیتی نیز قصد دارند تا در آیندهای نزدیک از این دوربینها برای کنترل ورود به محدوده طرح استفاده کنند. مطالعات آلنوری و همکاران )90( نشان میدهد با توجه به وقوع بیش از %5 تخلفات ورود به محدوده طرح زوج یا فرد شهر تهران از طریق معابر بزرگراهی و عدم اعمال نقش بازدارندگی مناسب برای جریمههای در نظر گرفته شده کنترل مکانیزه محدوده امری گریزناپذیر خواهد بود 0[ al..]alenoori et مطالعات صفارزاده و همکاران نیز بیانگر این موضوع است که در صورت اجرای کنترل مکانیزه محدوده منافع حاصل از طرح به نسبت هزینههای انجام شده در حدود 5 برابر است که بیانگر توجیه اقتصادی طرح همگام با توجیه فنی آن در بازه عمر مفید تجهیزات است 0[ al..]saffarzadeh et عالوه بر بررسی سابقه اجرای محدودیت تردد وسایلنقلیه براساس شماره پالک وسایلنقلیه الزم است تا مروری نیز بر مطالعات انجامشده در زمینه مکانیابی دوربینهای کنترل مکانیزه در صنعت حملونقل داشته باشیم. مطالعات انجام شده نشان میدهد تاکنون مطالعاتی در زمینه مکانیابی این نوع دوربینها جهت کنترل محدوده انجام نشده است و از این رو در این بخش سایر مطالعات مشابه مدنظر قرار گرفته است. مطالعات فاضل یفر و همکاران )90( که پیرامون مکانیابی نصب دوربینهای کنترل سرعت در راههای برونشهری به منظور کاهش تصادفات انجام شده است منجر به شناسایی نقاط پرمخاطره با استفاده از مدلهای بهینهسازی و تخصیص دو نوع دوربین ثابت و یا متحرک به این محدوده گردیده است Fazelifar,[ al. 0.]et فدایی نایینی و همکاران )9( نیز در مطالعات خود به بررسی مکانیابی شمارندههای ترافیکی به منظور بیشینهسازی پوشش مسیرها پرداختهاند که در این مطالعه نیز دو مدل بهینهسازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است در مدل ابتدایی با اضافه نمودن محدودیت بودجه بحث بیشینهسازی پوشش مسیرها بررسی شده و در مدل دوم بیشینهسازی تعداد مسیرها و کمینهسازی تعداد دوربینها مدنظر قرار گرفته است] 0 al..]fadaei et ساالری و همکاران )00( نیز در پژوهشی به تخصیص بهینه شناساگرهای نقطهای مانند شناساگرهای حلقوی جهت کمینهسازی خطای اندارهگیری عملکرد این شناساگرها پرداخته و برای بهینهسازی مکان این شناساگرها در طول محورهای آزادراهی از روش برنامهریزی خطی عدد صحیح و برای حل آن از تکنیک شاخه و کران بهره گرفتهاند. آزمایشهای عددی در طول محورهای آزادراهی نشان میدهد که این مدل مکانیابی برای تخصیص شناساگرهای حلقوی جهت افزایش دقت تخمین سفر با موفقیت همراه بوده است Salari[ 8 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

5 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات با توجه به آن که در این پژوهش مدل با استفاده از برنامهریزی عدد صحیح فرموله شده و با استفاده از الگوریتم شاخه و کران حل گردیده است ارائه توضيح مختصری پیرامون روش حل مسئله امری ضروری خواهد بود. الگوریتم شاخه و کران در سال 960 توسط دوئینگ و لند معرفی شده است و در سال 965 برای اولین بار این رویه محاسباتی توسط داکین بکار گرفته شد. هر مسئله برنام هریزی خطی عدد صحیح در واقع یک مسئله برنام هریزی خطی است که محدودیتهای عدد صحیح بودن متغیرهای تصمیم به آن اضافه میشود. بنابراین منطقه موجه برنامهریزی عدد صحیح جزئی از منطقه موجه مسئله است. به این ترتیب رابطه زیر در مسائل با تابع هدف Max برقرار است:.]et al. 00 سان و همکاران )00( در تحقیقی اقدام به مکانیابی شمارندههای ترافیکی با استفاده از مدل بهینه سازی کلونی مورچگان کردهاند. در این مقاله مدل بهینهسازی با دو تابع هدف ارائه شده که در سطح اول به بیشینه کردن پوشش تعداد جفت مبدا- مقصدها پرداخته و در سطح دوم تعداد ایستگاههای شمارش ترافیک را کمینه میکند ]00 al..]sun et همچنین کیم و همکاران )00( در پژوهشی به مکانیابی شمارندههای ترافیک برای تخمین ماتریس سفر مبدا- مقصد پرداختهاند که در مطالعات ایشان مدل بهینهسازی به منظور انتخاب مسیرهای بهینه جهت برآورد ماتریس مبدا-مقصد به صورت کمان مبنا و مسیرمبنا مورد بررسی قرار گرفته است و برای حل این مدل نیز از سه الگوریتم متفاوت GAS GA و BB استفاده شده است ]00 al..]kim, et یانگ و همکاران )00( نیز در پژوهشی به بررسی موضوع مکانیابی بهینه شمارشگر ترافیک با استفاده از الگوریتم ژنتیک پرداختهاند که در این پژوهش مساله مکانیابی به صورت دینامیکی فرموله شده و موضوع زمان و مکان بهینه نصب شمارشگرهای ترافیک با هدف بیشینهسازی پوشش زوج مبداء- مقصدها مورد توجه قرار گرفته است که البته در این بین محدودیت بودجه نیز وجود دارد] 00 al..]yang, et مروری بر مطالعات پیشین نشان میدهد با توجه به توجیه فنی و اقتصادی طرح بنابر مطالعات انجام شده لزوم مکانیزاسیون کنترل ورود به محدوده امری اجتنابناپذیر است از این رو براساس پیشینه مطالعات و متدولوژی مورداستفاده در تحقیق در عملیات سعی شده است تا این طرح با استفاده از متغیرهای تأثیرگذار و در دسترس با برنامهریزی عدد صحیح مدل شود و با استفاده از روش شاخه و کران مدل تعریفشده حل گردد. از آنجا که با توجه به تحقیقات انجام شده درباره مبحث مکانیابی به طور مشخص تحقیقاتی در زمینه دوربینهای کنترلی صورت نپذیرفته است از این رو این بخش از مطالعه نیز م یتواند به عنوان نوآوری پژوهش مدنظر قرار گیرد. به طور کلی الگوریتم»شاخه و کران«یک رویه جستجو است که منطقه موجه برنام هریزی خطی را برای اعداد صحیح به طور پیدر پی به مناطق کوچ کتر تقسیم و امکان وجود جوابهای عدد صحیح را در آن مناطق بررسیم یکند. به این ترتیب هر مسئله برنام هریزی عدد صحیح با این روش به طور سیستماتیک از حل متوالی تعدادی از مسائل فرعی حل م یشود. در روش شاخه و کران با انجام هر انشعاب دو مسئله جدید تعریف شده که نسبت به مسئله قبل دارای یک محدودیت اضافی است. در صورتی که مسئله دومتغیره باشد به دست آوردن جواب بهینه مسائل با حل ترسیم یانجام م یگیرد اما روش ترسیمی توانایی حل مسائل فرعی با بیش از دو متغیر را نداشته و برای حل این گونه مسائل باید از روش سیمپلکس روش تحلیل حساسیت و یا استفاده از شیوه تغییر متغير بهره جست.]Mehregan,009[. روششناسی در این بخش ساختار مدل بهینهسازی جهت پوشش حداکثری تخلفات در معابر ورودی محدوده طرح زوج یا فرد معرفی میشود. 85 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

6 شرافتیپور سعید صفارزاده محمود مشکانی مهدی سید آلنوری هومن بهینهسازی مدل کلی هدف شد بیان مقدمه بخش در که نطور هما پوشش حداکثر که است نحوی به دوربینها مکان تعیین شده ارئه ارائه بهینهسازی مساله ورودیهای ابتدا ادامه در شود. حاصل تخلفات تعريف مدل بعدی بخش در و شده تشریح مدل ساختار سپس شده شد داده شرح این از پیش که کران و شاخه روش از استفاده با شده است. گرديده حل مدل ورودیهای - از هریک در تخلف تعداد از عبارتند بهینهسازی مساله ورودیهای از هریک خطوط تعداد T( i ( فرد و زوج محدوده ورودی معابر متغير دو مبین خود متغير )این فرد و زوج محدوده ورودی معابر )n i ( محدوده ورودی معابر از هریک برای نیاز مورد دوربین تعداد )ń i ( معابر این از هریک برای موردنیاز انسانی نیروی تعداد و مدل ساختار - ورودی معابر دوربینهای مکانیابی مساله هدف اینکه به توجه با دو تنها مشخص یک در که آنجا از و است فرد و زوج محدوده مدل بنابراین دارد وحود دوربین نصب عدم و دوربین نصب حالت در است. صحیح عدد یک و صفر نوع از شده ساخته بهینهسازی هدف تابع تصمیم متغیر شامل بهینهسازی مدل مختلف اجزای ادامه شد. خواهد تشریح محدودیتها و تصمیم متغیر -- است یک و صفر نوع از شده ساخته بهینهسازی مدل تصمیم متغیر و در دوربین نصب نشاندهنده متغير این برای یک عدد که نیروی توسط بصری )کنترل دوربین نصب عدم بیانگر صفر عدد است. انسانی( نرخ انسانی) β ( نیروی از استفاده با تخلفات کاهش نرخ است( بر سالیانه تورم نرخ )α( مکانیزه کنترل از استفاده با تخلفات کاهش مکانیزه کنترل تجهیزات نصب و خریداری هزینه )I( درصد حسب تجهیزات نگهداری و تعمیر سالیانه هزینه C( ( ریال حسب بر بر انسانی نیروی سالیانه هزینه C( ( ریال حسب بر مکانیزه کنترل حجم )m( مکانیزه کنترل تجهیزات عمر طول C( ( ریال حسب )E f ( )بزرگراهی( درجه شریانی معابر طریق از محدوده به ورودی )E α ( درجه شریانی معابر طریق از محدوده به ورودی حجم و پخشکننده جمعکننده معابر طریق از محدوده به ورودی حجم درجه شریانی معابر در میانگین تردد طرح سرعت E( l ( محلی درجه شریانی معابر در میانگین تردد طرح سرعت E( f ( )بزرگراهی( هدف تابع -- حداکثری پوشش ایجاد مساله هدف تابع شد اشاره که نطور هما بیشترین با معابر که است نحوی به مکانیابی روند انجام و تخلفات عدم صورت در که است ذکر به الزم گردد. مکانیزه تخلفات میزان کنترل انسانی نیروی توسط آن یک در دوربین قرارگیری است بخش دو شامل ( )رابطه شده ساخته هدف تابع شد. خواهد مکانیزه دوربینهای توسط تخلفات پوشش به مربوط اول بخش که است. انسانی نیروی توسط تخلفات پوشش به مربوط دوم بخش و )( پخشکننده جمعکننده معابر در میانگین تردد طرح سرعت و V( α ( محدودیتها -- نوع محدودیت که دارد وجود محدودیت نوع سه مساله این در اجرای جهت شده داده تخصیص هزینه حداکثر به مربوط اول تعداد حداقل کننده تعیین دوم نوع محدودیت مکانیزاسیون سوم نوع محدودیت و خاص عملکردی رده با در مکانیزاسیون است. )V l ( محلی و تخصیصیافته بودجه میزان بودن مجهول به توجه با بین این در اجرا متفاوت بودجههای از استفاده با پژوهش این مدل ( ) B -ریال هزینه از استفاده با و نتایج مورد در حساسیت تحلیل یک و شده است. گرفته صورت 86 9 زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی

7 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات تعیینکننده حداکثر تعداد نیروی انسانی مورداستفاده برای کنترل بصری است. --- محدودیت نوع اول آشکار است که متصدیان شهری برای اجرای هر نوع پروژه در سطح شهر همواره با محدودیت بودجه مواجه اند. در این پژوهش محدودیت بودجه به عنوان اصل یترین دغدغه مدیران شهری در محدودیتها گنجانده شده است. بنابراین هزینههای مرتبط با تهیه نصب و نگهداری تجهیزات مکانیزاسیون و همچنین هزین ههای مرتبط با نیروی انسانی در بازه زمانی مورد نظر به عنوان محدودیت اول )رابطه ( در نظر گرفته شده است. هزین ههای مذکور همواره باید مقادیر کمتری نسبت به بودجه تخصیص داده شده داشته باشند. )( این محدودیت حداقل تعداد دوربین برای هر رده عملکردی تعیین گردید. اعمال این محدودیت بر تابع هدف سبب وزندهی به معابر تحت مطالعه براساس حجم تردد و سطح عملکردی معابر میشود به بیان دیگر معابر گوناگون از لحاظ عملکرد حجم عبوری و میزان تخلف رخ داده وزندهی میشوند که در صورت عدم اعمال این محدودیت تنها براساس تعداد تخلفات و تعداد خط دوربینها نصب میشدند. از این رو نسبتی برای توزیع تجهیزات کنترل مکانیزه در معابر با توجه به حجم تجمعی ورودی هر رده عملکردی خاص )E( و همچنین سرعت طرح تردد میانگین این نوع معابر) V ( تعیین شده است که این نسبت برای ردههای عملکردی بزرگراهی )F( )5 عدد( شریانی درجه )α( ) عدد( جمعکننده و پخشکننده )l( ) عدد( در رابطههای تا 5 نمایش داده است. )( )( )5( هما نطورکه در رابطه مشاهده میشود هزینههای مربوطه شامل دو بخش است که در بخش اول هزینههای خرید و نصب تجهیزات C( و نگهداری تجهیزات در طول بازه مورد نظر در ( نظر گرفته شده و در بخش دوم هزینههای مرتبط با نیروی انسانی در طول همین بازه منظور شده است. الزم به ذکر است --- محدودیت نوع سوم هزین ههای نیروی انسانی تنها مربوط به دستمزد آنهاست و هزینههای غیرمستقیمیرا که براثر آلودگی هوا و آلودگی صوتی برای سالمت ایشان هزینه میگردد شامل نمیشود. ضریب در بخش دوم این محدودیت بیانگر لزوم تغییر شیفت این نیروها برای کنترل محدوده )ساعت 6:0 الی 9:00( و مبین تعداد نوبت کاری است. --- محدودیت نوع دوم به منظور توزیع تجهیزات مکانیزاسیون در مرز ورودی محدوده و پوشش تمامیمعابر با ردههای عملکردی متفاوت و جلوگیری از تمرکز نصب تجهیزات بر روی معابر با رده عملکردی خاص در به علت هزین ههای سنگین ثانویه که کنترل بصری محدوده ورودی طرح به سالمت و آینده نیروهای راهنمایی و رانندگی تحمیل میکند سعی شده تا محدودیتی نیز در زمینه استفاده از حداکثر تعداد نیروی انسانی مورداستفاده اعمال شود که مانند رابطه )6( است. )6(. مطالعه موردی )محدوده طرح زوج یا فرد شهر تهران( شهر تهران به عنوان پایتخت و پرجمعیتترین شهر کشور دارای 87 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

8 شرافتیپور سعید صفارزاده محمود مشکانی مهدی سید آلنوری هومن ایجاد و تقاضا مدیریت سیاستهای اعمال زمینه در طوالنی پیشینه که طوری به است شخصی وسایلنقلیه برای تردد محدودیت است. شده اجرایی 58 سال از تقاضا مدیریت سیاستهای اولین اجرا به نیز تردد محدودیت الگوهای سایر بعد به سال این از ویژه مسیر ایجاد به میتوان الگوها این جمله از که است درآمده ممنوعیت تکسرنشین وسایلنقلیه تردد ممنوعیت اتوبوس تردد )طرح شهر مرکزی محدوده در غیرمجاز شخصی وسایلنقلیه تردد زمانی بازههای در سنگین وسایلنقلیه تردد ممنوعیت و ترافیک( کرد. اشاره شبانهروز از معین وسایلنقلیه تردد تقاضای کاهش منظور به اقدامات یاین تمام سهولت و هوا آلودگی کنترل و شهر مرکزی محدوده در شخصی سایر پاسخگویی عدم به توجه با رو این از است. شده اعمال تردد 8 سال ماه آذر از دما وارونگی پدیده وقوع همچنین و طرحها راهنمایی نیروهای کمک با تهران شهر حملونقلوترافیک معاونت شخصی وسایلنقلیه تردد ممنوعیت طرح اجرای به اقدام رانندگی و در کرد. فرد( یا زوج )طرح وسایلنقلیه پالک شماره اساس بر پالک راست سمت شماره آخرین براساس خودروها طرح این که بهنحوی میکردند پیدا را محدوده به ورود شایستگی خود روزهای در بود زوج آنها پالک راست سمت عدد که خودروهایی پالک راست سمت عدد که خودروهایی و چهارشنبه و دوشنبه شنبه هب میتوانستند پنجشنبه و سهشنبه یکشنبه روزهای در بود فرد آنها محدودهای ابتدا در طرح این شوند. وارد فرد یا زوج طرح محدوده میداد پوشش را تهران شهر سطح در کیلومترمربع 7 مساحت به حکیم رسالت- بزرگراه به شمال از که بود محدودهای شامل که و بعثت بزرگراه به جنوب از نواب چمران- بزرگراه به غرب از خیابان هوایی نیروی متری 0 خیابان بسیج بزرگراه به شرق از ورودی نقطه دارای و میگردید محدود آیت خیابان و امامت میشد. انتظامیکنترل نیروی مامورین بصری کنترل توسط که بود ابتدای از 8 سال زمستان در آزمایشی اجرای از پس طرح این حالت به 85 سال ماه فروردین پانزدهم تا 8 سال اسفندماه آن اجرای 85 سال نوروزی تعطیالت از پس و درآمد تعلیق توجه با. ]Alenoori et al. ]0 شد گرفته سر از مجددا افزایش نتیجه در و شخصی وسایلنقلیه از استفاده فزاینده رشد به دوباره 89 سال دوم نیمه در تهران شهر وسایلنقلیه آالیندههای در که بود هشدار سطح به شهری آالیندههای شدت افزایش شاهد به یا و داده دست از را خود جان بسیاری افراد افزایش این نتیجه توجه با رو این از شدند. مبتال هوا آلودگیهای از ناشی بیمارهای طرح 89 سال آذرماه سیام از پیوسته بوقوع بحرانی شرایط به و شده اجرایی تهران شهر کل در هفته دو مدت به فرد یا زوج تردد کیلومترمربع 0 به اسفندماه ابتدای از طرح این محدوده نهایت در یافت. افزایش آن شمالی محدوده و بوده ورودی نقطه 97 دارای جدید محدوده باقری- بزرگراه به آن شرقی محدوده و زینالدین همت- بزرگراه به کماکان خروج و ورود کنترل است ذکر به الزم میشود. محدود بسیج به توجه با.]Alenoori et al. است] 0 انسانی نیروی برعهده کاهش موجب انسانی نیروی از استفاده کنونی طرح اجرای در که آن و است نشده مطلوب نحو به غیرمجاز شخصی وسایلنقلیه از استفاده نوع این طریق از شهر در تردد حجم بیشترین که نیز بزرگراهی معابر پوشش بخوبی بصری کنترل روش از استفاده با یگیرد م انجام معابر به تا است گردیده پیشنهاد پژوهش این در نتیجه در نمیشود داده از ترکیبی فرد یا زوج طرح محدوده ورودی مبادی کنترل منظور تابع به توجه با انسانی نیروهای مامورین و مکانیزاسیون تجهیزات جانمایی خود مناسب مکان در تعریفشده محدودیتهای و هدف ورودی مبادی عملکردی خطوط تعداد و نوع اطالعات شوند. ذکر به الزم است. شده ارائه جدول در فرد یا زوج طرح محدوده عملکردی خطوط تعداد جدول این در شده ذکر خطوط تعداد است قادر نقطه این کنترل با که است مقطع باریکترین یا و یک بود. خواهیم به ورودی احجام کنترل به 88 9 زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی

9 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات جدول. اطالعات مبادی ورودی محدوده طرح زوج یا فرد ردیف نام رده عملکردی ردیف خط نام رده عملکردی خط 6 بزرگراه کردستان شریانی درجه خیابان هنگام شریانی درجه 7 بزرگراه آفریقا شریانی درجه خیابان جلفا 8 بزرگراه مدرس شریانی درجه خیابان شهید عراقی 9 بزرگراه حقانی شریانی درجه خیابان افشاری 0 بزرگراه صیاد شیرازی شریانی درجه خیابان گلزار 5 بزرگراه امام علی)ع( شریانی درجه خیابان واالئیان 6 خروجی وفادار شریانی درجه سیمتری اردیبهشت 7 بزرگراه خاوران شریانی درجه خیابان صابونیان 8 7 خیابان شهید بروجردی شریانی درجه خیابان بخارایی 9 5 بزرگراه رسالت شریانی درجه خیابان 96 غربی 0 6 خیابان دماوند شریانی درجه خیابان دردشت 7 بزرگراه محالتی شریانی درجه خیابان شهیدثانی 8 بزرگراهآهنگ شریانی درجه خیابان سعدی 9 بزرگراه جالل آل احمد شریانی درجه خیابان ائمهاطهار 50 بزرگراه حکیم شریانی درجه خیابان زمزم 5 5 خیابان شیخ بهایی شریانی درجه 5 متری ولیعصر 6 5 خیابان شیرازی شریانی درجه میدان حقشناس 7 5 خیابان توانیر شریانی درجه خیابان اسکندری 8 5 خیابان گاندی شریانی درجه خیابان محبوب مجاز 9 55 استاد حسن بنا شریانی درجه خیابان شکوفه 0 56 خیابان هنگام شریانی درجه خیابان دامپزشکی 57 خیابان سراج شریانی درجه خیابان آذربایجان 58 خیابان 7 شهریور شریانی درجه خیابان چنگیزی 59 خیابان شهید رجائی شریانی درجه خیابان ارومیه 60 خیابان دشت آزادگان شریانی درجه خیابان فرصت شیرازی 5 6 خیابان فرجام شریانی درجه خیابان گلبار 6 6 خیابان جانبازان شریانی درجه خیابان باقرخان 7 6 سیمتری نیروهوایی شریانی درجه خیابان شهید کاشی محلی 8 6 خیابان پیروزی شریانی درجه خیابان هاشمآباد محلی 9 65 خیابان هاللاحمر شریانی درجه خیابان عباسی محلی 0 66 خیابان کمیل شریانی درجه خیابان ذوالفقاری محلی 67 خیابان امامخمینی شریانی درجه بوستان ماهونیا محلی 68 خیابان جمهوری اسالمی شریانی درجه خیابان مرسلی محلی 69 خیابان آزادی شریانی درجه خیابان دارابی محلی 70 خیابان دکترفاطمی شریانی درجه خیابان شهید اسم زمانی محلی 5 89 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

10 شرافتیپور سعید صفارزاده محمود مشکانی مهدی سید آلنوری هومن فرد یا زوج طرح محدوده ورودی مبادی اطالعات - جدول ادامه ردیف نام عملکردی رده خط ردیف نام عملکردی رده خط 76 سفیدکوه خیابان محلی معصومی شهید محلی 7 77 مهربار خیابان محلی قطب کوچه محلی 7 78 گلستان خیابان محلی جوانمرد خیابان محلی 7 79 فروردین دهم خیابان محلی گلچین کوچه محلی 7 اکبری برادران محلی 75 ]Parseh Transportation Research Institute, ]0 معابر عملکردی رده تفکیک به تخلفات میزان و ورودی احجام اطالعات جدول. ردیف نوع معابر تعداد وسایلنقلیه حجم تخلفات حجم )بزرگراهی( درجه شریانی درجه شریانی محلی و پخشکننده جمعکننده ]Standard of classification of urban roads, عملکردی] 0 رده تفکیک به معابر طرح سرعت اطالعات جدول. ردیف نوع طرح سرعت محدوده ساعت( بر )کیلومتر پیشنهادی مقادیر ساعت( بر )کیلومتر تا 80 )بزرگراهی( درجه شریانی تا 50 درجه شریانی 5 70 تا 0 کمتر و 0 پخشکننده جمعکننده محلی اطالعات جمعآوری - مطالعه انجام و مکانیابی مساله برای تعریفشده مدل حل منظور به اطالعات از مجموعهای اختیارداشتن در به نیاز تهران شهر موردی ترافیکی اطالعات کلی دسته دو به میتوان را اطالعات این که است کرد. تقسیمبندی هزینهای اطالعات و ترافیکی اطالعات -- مبادی از هریک در تخلفات حجم و ورودی حجم تعیین منظور به شد اشاره آنها به اول نوع محدودیت و هدف تابع بخش در که منظور به رو این از بود. خواهیم دقیق اطالعات جمعآوری نیازمند محدوده ورودی معابر در تردد حجم به مربوط اطالعات عآوری جم متوالی روز دو در ورودیها این اطالعات و آمار فرد یا زوج طرح استفاده با طرح اجرای مدت در و سهشنبه( و )دوشنبه هفته میان و پخشکننده و جمعکننده محلی معابر در دستی آماربرداری از حجم به توجه با که است ذکر به الزم است شده برداشته شریانی این دستی آماربرداری در کافی دقت عدم و بزرگراهی معابر زیاد فیلم ضبط از استفاده با معابر این در حاصل اطالعات معابر نوع تجمعی حجم است. شده حاصل دفتر در انسانی نیروی شمارش و شده داده نمایش جدول در معابر عملکردی رده تفکیک به معابر منظور به شد مشاهده دوم نوع محدودیت در که طور همان است. ورودیها حجم داشتن اختیار در بر عالوه دوربینها مناسب توزیع اطالعات این که هستیم نیز معابر این طرح سرعت مقادیر نیازمند است. شده داده نمایش جدول در معابر عملکردی رده تفکیک به مبادی در مکانیزاسیون تجهیزات از استفاده اثربخشی تعیین جهت تخلفات کاهش نرخ تا است الزم فرد یا زوج طرح محدوده ورودی 90 9 زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی

11 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات این تجهیزات و همچنین نرخ کاهش تخلفات ناشی از کنترل بصری تعیین شود. جهت تعیین نرخ کاهش تخلفات با استفاده از تجهیزات مکانیزه اطالعات پی شبینی حجم قبل و بعد از مکانیزاسیون محدوده طرح زوج یا فرد در جدول نمایش داده شده است. این جدول با اشاعه الگوی مکانیزاسیون محدوده طرح ترافیک به محدوده طرح زوج یا فرد بدست آمده است و با استفاده از این جدول نرخ کاهش تخلفات بر اثر اجرای طرح مکانیزاسیون قابل تعیین خواهد بود. پس از وارد کردن اطالعات و انجام محاسبات مربوطه نرخ کاهش تخلفات براساس کنترل مکانیزه برابر با 0/56 درصد به دست میآید. الزم به ذکر است اطالعات مربوط جهت تعیین نرخ کاهش تخلفات نیز با استفاده از کنترل بصری براساس نتایج آماربرداری و در صورت حضور مستمر نیروی انسانی برآورد گردیده است که این میزان برابر با / درصد است. -- اطالعات هزینه پس از تعیین اطالعات ترافیکی جهت تعیین تعداد دوربینها الزم است تا اطالعاتی پیرامون هزینه خرید نصب و نگهداری تجهیزات و همچنین هزینه نیروی انسانی جم عآوری گردد. از این رو با توجه به اخذ نظرات کارشناسان شرکت کنترل ترافیک شهر تهران مبنی بر قابلیت پوشش دو خط توسط هریک از دوربینها و با فرض پوشش هریک از خطوط ورودی توسط یک مامور راهنمایی رانندگی تعداد دوربینها و یا افراد موردنیاز برای کنترل محدوده ورودی طرح با توجه به تابع هدف و هزینه تخصیص داده شده تعیین خواهد شد. از این رو در جدول شماره 5 اطالعات مرتبط با هزینه خرید نصب و نگهداری دوربینهای ورودی بر مبنای اطالعات سال 9 ارائه شده است. با توجه به آن که اطالعات مربوط به تجهیزات در جدول مرتبط با هزین ههای سال 9 است از این رو پس از تعیین نرخ تورم ماهه شاخص کاالهای غیرخوراکی و خدماتی)منتهی به شهریور ماه( از مرکز آمار ایران که برابر با 9/ درصد است اطالعات هزینهای این بخش به روز شده است و از آنجا که هزینه سالیانه نیروی انسانی در سال 9 معادل با هزینه حداقل حقوق این سال برآورد شده بود این اطالعات نیز به روز گردیده و به حداقل حقوق سال 9 تبدیل شده است. اطالعات مرتبط با هزینههای سال 9 در جدول 6 نمایش داده شده است. در نهایت الزم به ذکر است با توجه به اخذ نظرات کارشناسان شرکت کنترل ترافیک شهر تهران مبنی بر عمر مفید 0 ساله این تجهیزات محاسبات در این پروژه نیز برای بازه 0 ساله انجام گرفته است. جدول. پی شبینی آمار حجم مطالعات قبل و بعد مکانیزاسیون گستره زوج و فرد به تفکیک جبهه ]0 Institute, ]Tarrahan Parseh Transportation Research جبهه حجم کل ترافیک قبل از مکانیزاسیون تعداد کل تخلفات درصد تخلف حجم کل ترافیک بعد از مکانیزاسیون تعداد کل تخلفات درصد تخلف % 9 79 % شمال % % جنوب 580 % %5 578 شرق 09 % % غرب 7 % 50,,888 %8 78,50 جمع,00,9 جدول.5 اطالعات هزینهای پژوهش در سال 0[ 9 Institute, ]Tarrahan Parseh Transportation Research ردیف نوع هزینه هزینه خرید و نصب تجهیزات هزینه تعمیر و نگهداری سالیانه هزینه سالیانه نیروی انسانی هزینه ( ریال( 780,000,000 0,000,000 7,8,000 9 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

12 شرافتیپور سعید صفارزاده محمود مشکانی مهدی سید آلنوری هومن نتایج ارائه - مناسب مکان و موردنیاز دوربین تعداد محاسبه در که آن دلیل به این در است اثرگذار بسیار هزینه پارامتر دوربینها از استفاده با ارائهشده مدل ریال میلیارد 650 با معادل هزینهای فرض با بخش شده ارائه 7 جدول در نتایج و گردیده حل کران و شاخه الگوریتم نشاندهنده عدد شد تشریح سوم بخش در که طور همان است. از استفاده نمایشگر صفر عدد و این در دوربین از استفاده دریافت یتوان م 7 جدول از استفاده با رو این از است انسانی نیروی خیابانهای ورودی 79 بین از درنظرگرفتهشده بودجه به باتوجه و ماهونیا بوستان ذوالفقاری سعدی دردشت عراقی شهید سراج از استفاده با معابر مابقی و انسانی نیروی از استفاده یبا معصوم شهید گردید. خواهند کنترل دوربین 0 و بزرگراهی تمامیمعابر اول گام در میشود دیده که طور همان 6 و است شده داده پوشش درجه شریانی از نیروی توسط است محلی و پخشکننده جمعکننده معابر از که دیگر دوربینها این از استفاده با شد. خواهند کنترل رانندگی راهنمایی از رسید. خواهد 690 مورد به شده پوششداده تخلفات تعداد معین هزینه یک براساس تنها ارائهشده نتایج بخش این در که آنجا انجام مختلف هزینههای روی حساسیت تحلیل بعد بخش در است خواهد معین شده پوششداده تخلفات تعداد هزینه هر برای و شده شد. حساسیت تحلیل - مستقیم طور به تخلفات پوشش میزان و دوربین تعداد که آن به باتوجه بر حساسیتی تحلیل رو این از دارد رابطه تجهیزات نوع این هزینه با شهری مدیران سوی از شده تخصیصداده مختلف هزینههای روی هرحالت در مورداستفاده دوربین و انسانی نیروی تعداد تا شده انجام 9 سال در پژوهش هزینهای اطالعات 6. جدول ردیف هزینه نوع تجهیزات نصب و خرید هزینه سالیانه نگهداری و تعمیر هزینه انسانی نیروی سالیانه هزینه ريال( ( هزینه,009,0,000 55,80,000 58,50,000 ریال میلیارد 650 هزینه با مدل حل از حاصل نتایج 7. جدول دوربین دوربین دوربین دوربین دوربین دوربین دوربین زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی

13 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات مشخص گردد. با استفاده از حل این مدل براساس تخصیص بودجههای گوناگون میتوان دریافت با تخصیص هزینهای معادل با ریال تمام یمعابر محدوده به دوربین مجهز خواهند گردید و 896 مورد از تخلفات پوشش داده خواهد شد. میلیون ریال به میلیون ریال پوشش تخلفات به میزان /57 درصد افزایش خواهد یافت در حالی که با افزایش بودجه از میلیون ريال به میلیون ریال میزان پوشش تخلفات تنها به میزان 0/ درصد افزایش خواهد یافت. الزم به ذکر است حداقل هزینه این پروژه با فرض محدودیتهای تعریفشده در بخش روششناسی برابر با ریال است که برای مکانیزه نمودن کنترل 6 از 79 صرف خواهد شد و موجب پوشش 005 موردی تخلفات میگردد. دلیل آن که تنها 6 )6 نفر( با استفاده از نظارت بصری کنترل خواهند گردید و سایر معابر محلی نیز تحت پوشش دوربین قرار گرفتهاند آن است که محدودیت تعریفشده نوع دوم در این مدل محدودیتی الزامآور بوده و با کاهش هزین هها این محدودیت موجب غیرموجهشدن محدوده جوابها خواهد گردید. از این رو نمایی از تغییرات تعداد میزان تخلفات پوششدادهشده به نسبت هزینه تخصیص داده شده در شکل نمایش داده شده است. هما نطور که در شکل مشخص است با افزایش هزینهها در گامهای ابتدایی تغییرات زیادی در حجم تخلفات پوشش داده شده به وقوع خواهد پیوست به طور یکه با افزایش بودجه از نتیجهگیری و ارائه پیشنهادات تهران به عنوان پایتخت و کالنشهری با بیشترین تعداد سفرهای روزانه درونشهری در ایران پس از اعمال سیاستهای گوناگون مدیریت تقاضای حملونقل رو به سوی کنترل و قیمتگذاری محدوده مرکزی و پرتراکم شهر آورده است. نتایج مثبت اجرای طرح قیمتگذاری محدوده طرح ترافیک و کنترل ورود به این محدوده مدیران شهری را بر آن داشت تا با توجه به افزایش تراکم ترافیک در سایر مناطق شهری و بحرانی شدن وضعیت آلودگی هوای شهر تهران اقدام به معرفی حلقهای بزرگ تر از طرح ترافیک کنونی با عنوان محدوده طرح زوج یا فرد کنند. تجارب مثبت اجرای کنترل مکانیزه طرح ترافیک و وقوع معضالتی همچون دشواری کنترل محدوده توسط نیروی انسانی به سبب گستردگی محدوده عدم انعطافپذیری نیروی انسانی در زمینه اعمال بررسی رابطه هزینه تخصیص یافته و تخلفات پوشش داده شده هزینه تخصیص یافته ( میلیون تومان( شکل. نمودار بررسی رابطه هزینه تخصیص یافته و تخلفات پوشش داده شده 9 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

14 شرافتیپور سعید صفارزاده محمود مشکانی مهدی سید آلنوری هومن و محدوده به ورودی ساعت با متناسب قیمتگذاری استراتژیهای تخلف برای مناسب فرصت ایجاد محدوده در پیمودهشده مسافت یا و کنترلی نیروی سوی از تخلفات ثبت هنگام در رانندگان برخی را مگیران تصمی کشورها سایر در طرح این کوتاهمدت اثربخشی کنترل از استفاده با نیز را دوم محدوده کنترل تا داشت خواهد برآن گیرند. برعهده مکانیزه و تخلفات حداکثری پوشش هدف با نویسندگان پژوهش این در دوربین های مکانیابی به اقدام طرح محدوده به غیرمجاز ورود کاهش و خطی هریزی برنام از استفاده با محدوده این ورودی معابر مکانیزه اند. کرده بهینهسازی روشهای تردد محدودیت طرح اجرای پیشینه بر مروری از پس رو این از انجامشده مطالعات انواع و پالک شماره براساس شخصی وسایلنقلیه ورودیها لونقل حم صنعت در مکانیزه دوربینهای مکانیابی پیرامون معرفی محدودیتها و هدف تابع و تصمیم متغيرهای مدل ساختار انتخاب مساله حل روش عنوان به کران و شاخه الگوریتم و شده است. گردیده و معابر از هریک در تخلف وقوع براساس شده تعریف هدف تابع منظور به که است شده تعریف تخلفات پوشش افزایش جهت در کاهش نرخ دستی و مکانیزه کنترل روشهای از هریک اثربخشی محدودیتهای مساله حل منظور به است. گردیده تعیین تخلفات تجهیزات هزینه به توجه با بودجه محدودیت دسته سه به موجود از عملکردی رده هر در دوربین تعداد محدودیت انسانی نیروی و تردد میانگین سرعت و عبوری حجم ورودی تعداد به توجه با معابر پیشنهادی تعداد به توجه با انسانی نیروی محدودیت همچنین و موردی مطالعه محدوده تشریح از پس ادامه در است. شده تعریف با هدف تابع و معرفی محدوده ورودی معابر فرد( یا زوج )طرح به توجه با بهینه جواب و است گردیده حل محدودیتها به توجه هزینههای برای و است گردیده تعیین شده تخصیصداده هزینه است. شده انجام حساسیت تحلیل متفاوت بیشتر هرچه تخصیص با میدهد نشان انجامگرفته حساسیت تحلیل تخلفات پوشش میزان ریال میلیارد 655 حدود سقف تا بودجه میزان این از پس که آن حال بود خواهد شاهد را محسوسی تفاوت چشمگیری رشد شاهد تخلفات پوشش میزان هزینهها افزایش با بود. نخواهد کنترل دوربینهای مکانیابی به اقدام نویسندگان پژوهش این در ورود کاهش راهکارهای و کرده طرح محدوده ورودی معابر مکانیزه تحلیلها این از استفاده با و کنند بررسی را طرح محدوده به غیرمجاز قرار شهری مدیران اختیار در بودجه تخصیص برای مناسب ابزاری دهند. توجهی قابل بخش که فرد یا زوج طرح محدوده وسعت به توجه با مبداء نقاط میگیرد دربر را تهران شهر مرکزی محدوده مساحت از محدوده این درون شهروندان سفرهای از توجهی قابل تعداد مقصد و محدودهای درون سفرهای به را تخلفات و سفرها و گرفته قرار این کاهش جهت تا میشود پیشنهاد اساس براین میکند. تبدیل مکانیابی جهت در نیز فرد یا زوج طرح محدوده داخل تخلفات نوع قرار آتی مطالعات جهت مکانیابی مطالعه مورد کنترلی دوربینهای کاهش آن پی در و محدوده کل مناسب پوشش با ترتیب این به گیرد. اهداف به پایتخت مرکزی محدوده در عرضه مدیریت طرح تخلفات شد. خواهد تر نزدیک خود سپاسگزاری 6. در را نویسندگان که تهران شهر ترافیک کنترل شرکت کارشناسان از میشود. سپاسگزاری دادند ياري مقاله اين اطالعات تهيه پینوشتها 7. -Branch-and-Bound- است هر به مربوط شماره i - - Binary Integer Model 9 9 زمستان / دوم شماره / ششم سال / نقل و حمل مهندسی

15 مکانیابی دوربینهای ورودی محدوده زوج و فرد با رویکرد پوشش بیشینه تخلفات تهران" یازدهمین کنفرانس حمل و نقل و ترافیک تهران. - مرکز آمار ایران) 9 ( "آمارهای برگرفته از مرکز آمار ایران".website: 8. مراجع - آلنوری ه. میربها ب و ادیبفر ع. )9( بررسی فنی اقتصادی محدوده زوج و فرد شهر تهران" یازدهمین کنفرانس حملونقل و ترافيك تهران. - اميني ب و مجردي م. )85( بررسي وارزيابي طرح تردد نوبتي شهرتهران هفتمين کنفرانس حملونقل و ترافيك تهران. - مهرگان محمدرضا )89( "پژوهش عملیاتی برنامهریزی خطی و کاربردهای آن" نشر کتاب دانشگاهی ویراست چهارم. - Baltes, M. R., Barrios, J. C., Cain, A., Darido, G. and Rodriguez, P. (006) Applicability of Bogota s TransMilenio BRT (Bus Rapid Transit) System to the United States, Technical Report, Center for Urban Transportation Research, Federal Transit Administration, Washington, DC. - پژوهشکده حمل و نقل طراحان پارسه )9( "تاثير مکانيزاسيون بر کنترل وسعت محدوده طرح زوج و فرد شهر تهران" گزارش فنی شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران تهران. - پژوهشکده حملونقل طراحان پارسه )9( "مطالعات توجیهی مکانیزاسیون محدوده طرح زوج و فرد شهر تهران" گزارش فنی شرکت کنترل ترافيک شهرداری تهران تهران - Charles, R. R. (0) Congestion pricing for Latin America: Prospects and constraints, Research in Transportation Economics, Vol. 0, Issue, April, pp سازمان ملی استاندارد )90( " استاندارد طبقهبندی معابر شهری" کرج سازمان ملی استاندارد - Davis, L.W. (006) The effect of driving restrictions on air quality in Mexico City, Journal of Political Economy, vol. 6, No., pp شهامت ج. زیاری ح. و احمدینژاد م. )8( مدیریت تقاضا در حمل و نقل شهری" دوازدهمین کنفرانس مهندسی عمران تهران. - فاضلیفر ع. منبتی ا. و سیدحسینی س.م. )9( "مدل - Eskeland, G. and Feyzioglu, T. (997) Rationing can backfire: The day without a car in Mexico City, The World Bank Economic Review, Vol., pp مکانیابی نصب دوربینهای کنترل سرعت در راههای برون شهری" یازدهمین کنفرانس حمل و نقل و ترافیک تهران. - فدایی نایینی م. قطعی م. و تشکری هاشمی س. م.) 9 ( - Jacobi, P., Segura, D. B. and Kjellén, M. (999), Governmental responses to air pollution: summary of a "ارائه دو مدل جديد براي مساله مكانيابي شمارنده هاي ترافيكي به منظور بيشينه سازي پوشش مسيرها: مطالعه موردي بزرگراههاي 95 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9

16 هومن آلنوری سید مهدی مشکانی محمود صفارزاده سعید شرافتیپور - Yang, C., Chen, A. and Chootinan, P. (00) Traffic counting location planning using genetic algorithms, Journal of The Eastern Asia Society For Transportation study of the implementation of Rodízio in SãoPaulo Environment and Urbanization, Vol., No., April, pp Studies, Vol.5. pp Kim, H., Chang, S. and Chung, H. )00( Selection of the optimal traffic counting locations for estimating origin-destination trip matrix, Journal Of The Eastern Asia Society For Transportation Studies, Vol.5. p Mahendra, A. (008) Vehicle restrictions in four Latin American cities: Is congestion pricing possible?, Transport Reviews: A Transnational Transdisciplinary Journal, Volume 8 (), pp Saffarzadeh, M., Alenoori, H. and Mirbaha, B. (0) Technical and economical evaluation of using ITS technologies for enforcment of plate number rationing in Tehran,WCTR, Rio de Janeiro, Brazil. - Salari, A., Faturechi, R. Seyedabrishami, S. and Yargholi, E. (00) A new traffic counting program for intercity roads based on integer, 7th ITS World Congress, Busan. - Sun, D., Chang, Y. Zhang, L. and Peng, Z. (0) An ant colony optimization model for traffic counting location problem, 90th Annual Meeting of The Transportation Research Board. 96 مهندسی حمل و نقل / سال ششم / شماره دوم / زمستان 9