Βαςικά χαρακτθριςτικά δθμοτικοφ τραγουδιοφ

Transcript

1 Δθμοτικό Τραγοφδι Αποτελεί αναπόςπαςτο κομμάτι τθσ λαϊκισ παράδοςθσ και ςυςτατικό τθσ ιςτορικισ πορείασ του τόπου. Κρατάει ηωντανι τθν εκνικι μνιμθ-εκνικι ςυνείδθςθ. Εκφράηει ςυναιςκιματα, ανκρϊπινεσ καταςτάςεισ και περιςτατικά βγαλμζνα από τθν ηωι. Στάκθκε πθγι ζμπνευςθσ για πολλοφσ καλλιτζχνεσ ενϊ θ αξία του ζχει αναγνωριςτεί από ζλλθνεσ και ξζνουσ μελετθτζσ.

2 Βαςικά χαρακτθριςτικά δθμοτικοφ τραγουδιοφ 1. Ανωνυμία του δθμιουργοφ. 2. Θ απροςδιοριςτία του ακριβοφσ τόπου προζλευςθσ. 3. Θ απροςδιοριςτία του ακριβοφσ χρόνου ςφνκεςθσ. 4. Θ λαϊκι ζκφραςθ ακολουκϊντασ τοπικά ιδιϊματα. 5. Ο λαϊκόσ ψυχιςμόσ όπωσ εκδθλϊνεται ςτθ ηωι. 6. Οι παρατθροφμενεσ παραλλαγζσ. 7. Θ απόδοςθ ςε τραγοφδι και όχι ποίθμα. 8. Το ηωντανό φφοσ και θ ρεαλιςτικι περιγραφι. 9. Κυρίαρχο μζτρο ο ιαμβικόσ 15ςφλλαβοσ και ακολουκεί ο ιαμβικόσ 12ςφλλαβοσ.

3 Λαμβικόσ 15ςφλλαβοσ Στίχοσ που ζχει δεκαπζντε ςυλλαβζσ. Ο πιο ςυνθκιςμζνοσ του είδουσ είναι ο ιαμβικόσ δ. Ονομάηεται και πολιτικόσ ςτίχοσ. Θ ονομαςία αυτι δόκθκε από τουσ αρχαιολάτρεσ βυηαντινοφσ λόγιουσ και είχε απαξιωτικι ςθμαςία, επειδι κάκε πολιτικό το κεωροφςαν άξιο περιφρόνθςθσ τον χαρακτθριςμό αυτό. Τον ςυναντάμε για πρϊτθ φορά ςε κείμενο του Μιχαιλ Ψελλοφ.

4 Mακεδονία Τα παραδοςιακά Μακεδονικά τραγοφδια υπάγονται ςτα μουςικά ιδιϊματα τθσ Θπειρωτικισ Ελλάδασ, αλλα χαρακτθρίηονται από μεγάλθ ομοιογζνεια, λόγω διάφορων επιρροϊν που δζχτθκαν τόςο από τουσ γειτονικοφσ λαοφσ όςο και από τουσ πρόςφυγεσ τουσ οποίουσ δζχτθκε θ περιοχι και τθσ μορφολογίασ του χϊρου. Σε γενικζσ γραμμζσ οι Μακεδονικοί ρυκμοί και θ Μακεδονικι ςτιχουργικι κεματολογία είναι απαραίτθτοσ ενδιάμεςοσ ςυνδετικόσ κρίκοσ μεταξφ τθσ Μουςικισ παράδοςθσ τθσ Θπείρου και τθσ Κεςςαλίασ με τθν μουςικι παράδοςθ τθσ Κράκθσ και Κωνςταντινοφπολθσ. Χωρίσ τθν μελζτθ του οποίου, θ ανάλυςθ και διερεφνθςθ τθσ εξζλιξθσ του παραδοςιακοφ Ελλθνικοφ τραγουδιοφ ςτουσ αιϊνεσ κακίςταται ιδιαίτερα δυςχερισ.

5 Κριτθ Θ μουςικι και ο χορόσ είναι άμεςα ςυνδεδεμζνοι με τθν ψυχοςφνκεςθ και τθν κοινωνικι ηωι των κρθτικϊν. Οι μαντινάδεσ αποτελοφν τθν πιο γνϊςτθ μορφι τραγουδιοφ, πρόκειται για δίςτιχα δεκαπενταςφλλαβα ποιιματα (ομοιοκατάλθκτα), με κφριο κζμα τον ζρωτα. Μια άλλθ ςθμαντικι κατθγορία είναι τα ριηίτικα. Αυτά τραγουδιοφνται κυρίωσ ςτα χωριά τθσ ρίηασ των Λευκϊν Πρεων ςτα Χανιά.

6 Κφπροσ Θ κυπριακι μουςικι διαδόκθκε από ςτόμα ςε ςτόμα. Το όργανο που ςυνοδεφουν τθ μουςικι τουσ είναι θ φλογζρα, ο ταμπουράσ τα μπουτςιά και τα ςφυρίγματα, ενϊ ςτθ ςυνζχεια προςτζκθκε το λαοφτο και το ςολιςτικό Βιολί. Χρθςιμοποιϊντασ τον, ιδιωματιςμό τθσ γλϊςςασ τουσ οι κφπριοι μουςικοί τραγοφδθςαν τον πόνο, τθ χαρά, θρωικά κατορκϊματα, ξενιτιά και τθν ελπίδα τθσ ζνωςθσ με τθν Ελλάδα. Επίςθσ θ μουςικι τουσ επθρεάςτθκε από τθν Βυηαντινι μουςικι με τθν άλωςθ τθσ πόλθσ.

7 Είδθ δθμοτικοφ τραγουδιοφ 1. Ακριτικό(π.χ Ο κάνατοσ του Διγενι) 2. Κλζφτικο(π.χ Μάνα μου κλεφτόπουλα) 3. Λςτορικό 4. Κρθςκευτικό 5. Ραραλογι(π.χ Το γεφφρι τθσ Άρτασ) 6. Ταχτάριςμα 7. Ερωτικό 8. Γαμιλιο 9. Ξενιτίασ 10. Μοιρολόγι 11. Νανοφριςμα 12. Γιορταςτικό

8 Θπειρωτικι Ελλάδα Δθμοτικοί χοροί τθσ Ελλάδασ Ηαγορίςιοσ,Καλαματιανόσ,Κλζφτικοσ,Μενοφςθσ,Συρτόσ,Τςάμικοσ,Τςακϊνικοσ Νθςιά Λκαριϊτικοσ, Δοφτςα, Μπάλοσ, Ρεντοηάλθσ, Μαλεβιηιϊτικοσ Κράκθ Ηερβόσ, Ηερβοδζξιοσ, Ηωναράδικοσ, Μπαϊντοφςκα Μακεδονία Συρτόσ, Μακεδονίασ, Λεβζντικοσ, ουγκατςάρικο,γονατιςτόσ Ροντιακοί Χοροί Ρυρρίχιοσ, Μαντθλιά

9 Συμπζραςμα Μζςα από τθν ομαδικι ερευνθτικι εργαςία που μασ ανατζκθκε ςτο ςχολείο μασ μάκαμε ςπουδαία και ςθμαντικά πράγματα για τθν παραδοςιακι μουςικι τθσ χϊρασ μασ. Επίςθσ για τα διαφορετικά ακοφςματα που ζχει κάκε περιοχι τθσ Ελλάδοσ. Το βαςικότερο όμωσ είναι ότι είχαμε άψογθ ςυνεργαςία μεταξφ μασ και ζτςι μπορζςαμε να ολοκλθρϊςουμε τθν εργαςία μασ. Κζλουμε να πιςτζουμε ότι τα καταφζραμε πολφ καλά!!! Αρφάνθσ Κωνςταντίνοσ Βόρφισ Μανϊλθσ Γεωργακόπουλοσ Αλζξανδροσ

10 ΕΛΚΟΝΕΣ

11 ΤΕΛΟΣ

12 ΑΚΑΔΛΚΑ ΔΘΜΟΤΛΚΑ ΤΑΓΟΥΔΛΑ

13 ΛΛΓΑ ΛΟΓΛΑ ΓΛΑ ΤΑ ΔΘΜΟΤΛΚΑ ΤΑΓΟΥΔΛΑ Δθμοτικι ποίθςθ ζχουν αναπτφξει ςχεδόν όλοι οι λαοί με ςκοπό να εξωτερικεφουν τισ ςκζψεισ και τα ςυναιςκιματα τουσ Το ελλθνικό δθμοτικό τραγοφδι δεν ζπαψε ποτζ να υφίςταται όπωσ και δεν ζπαψαν οι Ζλλθνεσ να γλεντοφν, να παντρεφονται ι να μοιρολογοφν τα προςφιλι τουσ πρόςωπα και ιδιαίτερα για τουσ Αρκάδεσ για τουσ οποίουσ το δθμοτικό τραγοφδι ιταν φψιςτθσ ςθμαςίασ λόγω τθσ γεωγραφικισ κζςθσ τθσ πόλθσ τουσ.

14 ΤΑ ΔΘΜΟΤΛΚΑ ΤΑΓΟΥΔΛΑ ΣΤΘΝ ΑΚΑΔΛΑ Αγάπθςα μία βλάχα Άγουροσ πζτρα πελεκάει Αμπζλι μου πλατφφυλλο Απ' τθ γειτονιά μου βγαίνω Από τθν Ράτρα ερχόμουνα Απόψε κρφο ζκανε Αριςτείρθ μου Αρκαδιανι Αφινω γεια ςτισ όμορφεσ Βγικα ψθλά ςτα διάςελα Βουνά μθν καμαρϊνετε Βουνά τθσ Αλωνίςταινασ Διψάει ο Αντϊνθσ για νερό Δυόλεϊμόνια ςε μία κλάρα Βρύση μου μαλαματένια Γείραν τα ελατόκλαρα Γι ας πα' να δουν τα μάτια μου Για ειδέστε τον αμάραντο Για πάρε Δήμο τ' αλαφρό σπαθί Για σήκω απάνου Γιάννο μου Για το Δήμο Ζάγουρα Δεν μπορώ μανούλα μ', δεν μπορώ Διαμαντένια μου Διαμαντούλα Εγώ για το χατήρι σου Εδώ σε τούτο το χωριό Ελένη Ελενιώ

15 ΤΑ ΔΘΜΟΤΛΚΑ ΤΑΓΟΥΔΛΑ ΣΤΘΝ ΑΚΑΔΛΑ Ένα καραβάκι ξέβγαινε Ένα πουλάκι ξέβγαινε Ένας αϊτός καθότανε Ένας λεβέντης χόρευε Ενύχτωσα ρε ξάδερφε Εσείς βουνά της Άγκυρας Εχτές με την αγάπη μου Ζερβοπούλα Ζυγά ζυγά που περπατάς Θ' αφήσω γένια και μαλλιά Θα σ' αγαπώ αιώνια Καλώς τα τα πουλάκια μου Κατου στο ρέμα στις ιτιές Κάτω στη Ρόδο Κίνησα μία μέρα Τρίτη Κιτρολεμονιά Κορίτσια τι αγναντεύετε Κόφ' την Ελένη την ελιά Κυρά μου Κώστα μ' τα χιόνια λιώσανε Λάλα το πουλί κι αηδόνι Λεμονιά με τα λεμόνια Μαγουλιανίτισσα Μαυρομάτα μου

16 ΤΑ ΔΘΜΟΤΛΚΑ ΤΑΓΟΥΔΛΑ ΣΤΘΝ ΑΚΑΔΛΑ Με γζλαςε μία χαραυγι Μες' τθσ Λιβαδειάσ τον κάμπο Μιλο μου κόκκινο Μια βλάχα εροβόλαγε Μία κόρθ που ζπλενε Μιά κόρθ ρόδα μάηευε Μιά πζρδικα παινεφτθκε Μία φορά είν' θ λεβεντιά Μωρ' περδικοφλα του Μοριά Μωρι κοντι κοντακιανι Να 'χα νεράντηι Να είχε 'ναι μζρα δροςερι Να χαμπθλϊναν τα βουνά Ρεσ μου ρε Γιϊργθ ποιά αγαπάσ Ριάνουν ν' ανκίςουν τα κλαριά Ροιοσ είναι κείνοσ ςτο χορό Ροταμζ, τηάνεμ ποταμζ μου Ρου ιςουν πζρδικα Ρουλιά μου διαβατάρικα ουμελιωτάκι Σ' αγαπϊ δεν είναι κρίμα Σαν πιρα ζναν ανιφορο

17 Στίχοι τραγουδιοφ Ροταμζ, τηάνεμ ποταμζ μου, ποταμζ όταν γεμίηεισ και βαρείσ και κυματίηεισ. Ράρε με, τηάνεμ ποταμζ μου, πάρε με ςτα κφματα ςου, ςτα διπλογυρίςματά ςου, που 'ρχονται, τηάνεμ πόταμζ μου, που 'ρχονται ξανκιζσ και πλζνουν, μαυρομάτεσ και λευκαίνουν. Ιρκε θ μία, τηάνεμ ποταμζ μου, ιρκε θ μία, ιρκε κι θ άλλθ, ιρκε και θ πιο μεγάλθ, ιρκε αυτι, τηάνεμ ποταμζ μου, ιρκε 'κείνθ π αγαπάω, που εγϊ κα τθν επάρω.

18 Σχόλια μακθτϊν Θ εναςχόλθςθ μασ με το χϊρο του δθμοτικοφ τραγουδιοφ μασ άφθςε πολφ γλυκζσ και ευχάριςτεσ εντυπϊςεισ διότι είχαμε τθν δυνατότατα να γνωρίςουμε καλφτερα και να κατανοιςουμε τθ φιλοςοφία των ελλθνικϊν παραδόςεων!!!

19 πθγζσ ontent&view=category&id=47&itemid=71