Αρχιτεκτονικι του χριςτιανικοφ ναοφ (Ρυκμοί)

Transcript

1 Αρχιτεκτονικι του χριςτιανικοφ ναοφ (Ρυκμοί)

2 Βαςιλικι Οι βαςιλικζσ ιταν δθμόςια κτιρια που χρθςιμοποιοφνταν ςτθν αρχαία Ρϊμθ ωσ χϊροσ δθμοςίων ςυνεδριάςεων, ε - μπορικϊν ςυναλλαγϊν αλλά και ωσ δικαςτιρια. Από τον 4ο αιϊνα θ βαςιλικι προςαρμόςτθκε ςτισ ανάγκεσ λατρείασ των χριςτιανϊν και αποτζλεςε για πολλοφσ αιϊνεσ τον κυριότερο αρχιτεκτονικό τφπο εκκλθςιαςτικοφ κτθρίου, τόςο ςτθν Ανατολι όςο και ςτθ Δφςθ, είτε ςτθν αρχικι μορφι τθσ, είτε ωσ τρουλαία Βαςιλικι. Οι Ρωμαίοι παρζλαβαν αυτόν τον κτθριακό τφπο από τουσ Ζλλθνεσ. Σζτοιο κτιριο ιταν θ «Βαςίλειοσ τοά» των Ακθνϊν, θ οποία ονομάςτθκε ζτςι προσ τιμι του άρχοντοσ βαςιλζωσ. Από αυτόν πιρε και το όνομα βαςιλικι. Οι χριςτιανοί ονόμαςαν τουσ ναοφσ αυτοφσ βαςιλικζσ διότι ςε αυτζσ λα - τρεφονταν ο Βαςιλεφσ Χριςτόσ.

3 Η βαςιλικι ιταν αρχικά ζνα μεγάλο ορκογϊνιο κτιριο με ςκεπι από κεραμίδια Οι χριςτιανικζσ βαςιλικζσ διαιροφνταν εςωτερικά ςε κλίτθ. Σα κλίτθ των βαςιλικϊν ιταν τρία, πζντε, επτά, μζχρι και εννζα και ζδιναν ςτο ναό αντίςτοιχθ ονομαςία

4 Αγ.Δθμιτριοσ Λουμπαρδιάρθσ (μονόκλιτθ βαςιλικι 9 οσ αι )

5 Σρίκλιτθ βαςιλικι

6 ειρζσ κιόνων ςχθμάτιηαν τα κλίτθ με το μεςαίο να καταλιγει ςε αψίδα.

7 το ανατολικό μζροσ του μεςαίου κλίτουσ βριςκόταν το ιερό Bιμα, το οποίο καταλάμβανε το ζνα τρίτο του κυρίωσ ναοφ

8 Σο μεςαίο κλίτοσ ιταν το πιο ευρφχωρο και το υψθλότερο.

9 Αχειροποίθτοσ (εξωτερικι άποψθ και εςωτερικό)

10 Πεντάκλιτθ βαςιλικι Σο μεςαίο και υψθλότερο κλίτοσ καλφπτονταν από αμφίκλινθ (ςαμαρωτι) ξφλινθ ςτζγθ, ενϊ τα πλάγια κλίτθ από μονόρρικτθ (επικλινι) ςτζγθ.

11 Οι κίονεσ οι οποίοι χϊριηαν τα κλίτθ μεταξφ τουσ, από ανατολικά προσ δυτικά, δεν είχαν ςυνικωσ ραβδϊςεισ και κατζλθγαν ςε περίτεχνα κορινκιακά κιονόκρανα.

12 Πολλοί χριςτιανικοί ναοί χτίςτθκαν με μζλθ (π.χ. κίονεσ) από αρχαίουσ ελλθνικοφσ ναοφσ.

13 Βαςιλικι με τροφλο (Σρουλαία βαςιλικι)

14 Ο τφποσ αυτόσ εμφανίςτθκε ςτα χρόνια του Iουςτινιανοφ ( )με κορυφαίο παράδειγμα τθν Αγία οφία ςτθν Κωνςταντινοφπολθ.

15 Πρόκειται για μια αρχιτεκτονικι εφεφρεςθ των μεγάλων μικραςιατϊν αρχιτεκτόνων Ανκζμιου από τισ Σράλλεισ και Ιςίδωρου από τθ Μίλθτο. Οι μθχανικοί αυτοί κατόρκωςαν να τοποκετιςουν ςτθν τετράγωνθ ςτζγθ τθσ βαςιλικισ τον κυκλικό τροφλο, ο οποίοσ, μζςω τεςςάρων ςφαιρικϊν τριγϊνων κατζλθγε να ςτθρίηεται ςε τζςςερισ μεγάλουσ πεςςοφσ.

16 φαιρικό τρίγωνο

17 Σμιμα από το εςωτερικό τθσ Αγ.οφίασ ι τθσ Αγίασ του Θεοφ ςοφίασ

18 Μθτρόπολθ Ακθνϊν

19 Εγγεγραμμζνοσ ςταυροειδισ με τροφλο Κφριο χαρακτθριςτικό ςτοιχείο αυτοφ του ρυκμοφ είναι ο ςχθματιςμόσ ςταυροφ εςωτερικά και εξωτερικά ςτο ςχεδόν τετράγωνο κτίςμα, με τον ζναν ι τουσ πζντε τροφλουσ.

20 Εγγεγραμμζνοσ ςταυροειδισ με τροφλο

21 Εγγεγραμμζνοσ ςταυροειδισ με τροφλο Βοιωτίασ

22 Εγγεγραμμζνοσ ςταυροειδισ τρίκογχοσ (αγιορείτικοσ)

23 ταυροειδισ πεντάτρουλοσ Οι ναοί αυτοφ του ρυκμοφ κτίηονται ςε ςχιμα ςταυροφ με κλίτθ και φζρουν ζναν ι περιςςότερουσ τροφλουσ.

24 Nαόσ τθσ Παναγίασ Παντάναςςασ, κτίςκθκε από τθν Ειρινθ, κόρθ του βαςιλιά Ανδρόνικου Παλαιολόγου, το Ο βυηαντινόσ ναόσ είναι αφιερωμζνοσ ςιμερα ςτον Άγιο Ακανάςιο.Είναι πεντάτρουλοσ ςταυροειδισ ναόσ.

25 Ιερόσ Ναόσ Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρα πεντάτρουλοσ ςταυροειδισ εγγεγραμμζνοσ, με κεντρικό τροφλο.

26 Εγγεγραμμζνοσ οκταγωνικόσ ναόσ Ο τρούλος τοσ είναι εγγεγραμμένος σ ένα κανονικό οκτάγωνο

27 τθν περίπτωςθ αυτι υπάρχει μεγάλοσ τροφλοσ, ο οποίοσ καλφπτει ολόκλθρθ ςχεδόν τθ ςτζγθ και ο οποίοσ δια οκτϊ ςφαιρικϊν τριγϊνων ςτθρίηεται ςε ιςάριςκμουσ κίονεσ.

28 Όςιοσ Λουκάσ Βοιωτίασ, κακολικό (1011 ι 1021)

29 Μονι Δαφνίου, κακολικό αφιερωμζνο ςτθν Κοίμθςθ τθσ Θεοτόκου (τζλοσ 11ου αι.) Νάρκθκασ = ανοιχτι ςτοά με κίονεσ ιωνικοφσ του ναοφ του Απόλλωνα

30 Η Ροτόντα ςτθ Θες/νίκθ αποτελεί χαρακτθριςτικό παράδειγμα Περίκεντρα κτιρια