Taller de Cultura Sociedad, historia y cultura de América Latina IV Κοινωνία, ιστορία και πολιτισμός της Λατινικής Αμερικής, Μέρος Δ.

Transcript

1 Taller de Cultura Sociedad, historia y cultura de América Latina IV Κοινωνία, ιστορία και πολιτισμός της Λατινικής Αμερικής, Μέρος Δ. Este curso ofrece, a lo largo de 15 encuentros, un recorrido ameno por los distintos países de Latinoamérica, en busca de sus tradiciones, sus historias y sus distintas manifestaciones culturales: la literatura, la pintura, la música, etc. La cultura es una forma original de acercarse a la historia y la sociedad de nuestros países. Por eso, en clase utilizaremos cuentos, poemas, canciones e imágenes para abordar temas históricos y sociales. El objetivo es, así, triple: aproximarnos a la realidad latinoamericana, conocer algunos de sus principales escritores, artistas y músicos, desarrollar competencias lingüísticas específicas, como el vocabulario, la comprensión lectora y la expresión oral. Programa de encuentros: En este trimestre nos vamos a centrar en la literatura fantástica y, en particular, en la ciencia ficción. Comenzaremos rastreando los orígenes de este género a comienzos del siglo XX, con escritores de la talla de Nervo, Quiroga, Lugones y Darío. Luego pasaremos a discutir dos grandes figuras de la literatura fantástica (Bioy Casares y Borges) y dos clásicos de la ciencia ficción latinoamericana, Arango y Rodrigué. Los últimos seis encuentros los dedicaremos exclusivamente a las nuevas figuras de la ciencia ficción latinoamericana; se trata de un grupo de jóvenes escritores con propuestas originales que buscan renovar los temas tradicionales de este género literario. Al final de nuestro curso quedará claro que la literatura fantástica y la ciencia ficción son ramas de la literatura injustamente relegadas a un segundo plano; son, por el contrario, ámbitos privilegiados para reflexionar sobre la naturaleza humana, la evolución social y la tecnología. 1. Introducción: presentación del curso y distribución de temas entre los participantes. Técnicas de lectura y métodos de trabajo. Qué son la literatura fantástica y la ciencia ficción? La ciencia ficción anglosajona y su influencia en América Latina. 2. Los pioneros (I): Amado Nervo Los congelados (1921) 3. Los pioneros (II): Horacio Quiroga El hombre artificial (1910) 4. Los pioneros (III): Leopoldo Lugones Un fenómeno inexplicable (1906) 5. Los pioneros (IV): Rubén Darío La extraña muerte de fray Pedro (1911) 6. Grandes figuras del siglo XX (I): Adolfo Bioy Casares La trama celeste 7. Grandes figuras del siglo XX (II): Jorge Luis Borges Tlön, Uqbar, Orbis Tertius 8. Grandes figuras del siglo XX (III): Ángel Arango El cosmonauta 9. Grandes figuras del siglo XX (IV): Emilio Rodrigué Plenipotencia 10. La nueva generación (I): Jorge Aristizábal Gáfaro La delación 11. La nueva generación (II): José Enrique Lage Straight 12. La nueva generación (III): Bernardo Fernández Las últimas horas de los últimos días 13. La nueva generación (IV): José Urriola La droga 14. La nueva generación (V): Pedro Mairal Recuerdo del La nueva generación (VI): Carlos Yushimito Oz

2 Modalidad de trabajo: Cada encuentro comenzará con una presentación general (a cargo del docente) del autor y el tema seleccionados para ese día. Luego, dos participantes expondrán y analizarán el texto correspondiente. (Al inicio del curso los participantes elegirán un texto/tema de su especial interés para exponer.) Finalmente, seguirán el análisis y la discusión grupales. En los encuentros también se utilizará material audiovisual (extractos de películas, canciones, vídeos, fotografías) para ilustrar aspectos del autor o del tema tratado. El objetivo principal es que los participantes se acerquen a la historia y la sociedad latinoamericanas de una manera novedosa, por medio del material que se analizará en clase. En particular, el curso se propone: mejorar la capacidad de lecto-comprensión de los participantes; o desarrollar las capacidades de análisis e interpretación del texto literario; ofrecer un espacio abierto y estimulante de discusión sobre la cultura y la problemática social de Latinoamérica. Ello propiciará el desarrollo de las capacidades relacionadas con la expresión oral de los alumnos. Nota: el primer día de clase se distribuirá a los alumnos una lista con la bibliografía específica para el curso. Ellos mismos podrán sugerir material adicional. Idioma: El curso es en español y está orientado tanto a hablantes nativos de español como a estudiantes de la lengua que tengan un nivel intermedio (B2) o superior. Duración y horario del curso: 30 horas, divididas en 15 encuentros de dos horas cada uno. GRUPO A : Del al Lunes de a h. GRUPO B : Del al Martes de a h. Precio: 300 Mínimo de alumnos: 8 Formas de pago: o Mediante ingreso o transferencia en la cuenta bancaria del Instituto Cervantes: Piraeus Bank Nº Cuenta: IBAN: GR o Mediante tarjeta VISA y MasterCard exclusivamente (hasta 3 plazos sin recargo). Descuentos: o 10% para antiguos alumnos del Instituto Cervantes. o 5% para desempleados y jubilados o Máximo descuento acumulable: 15%. MATRÍCULAS: Desde el 10 de enero de De lunes a jueves: y h a h. Viernes: h. Secretaría, 1er piso.

3 Marcos G. Breuer nació en Argentina. Estudió Filosofía en la Universidad Nacional de Córdoba. Luego de trabajar dos años como consultor en el ámbito de la administración pública, obtuvo una beca para realizar su doctorado de Filosofía en la Universidad de Düsseldorf, Alemania. Tras concluir el doctorado en 2006, pasó tres años en Roma. Allí trabajó en la docencia y la investigación académica. En 2009 se trasladó a Atenas. Breuer organiza regularmente talleres y cursos de historia de la filosofía y de la literatura. Ha publicado Agentes, procesos y configuraciones (UNC, 2000), Sociología en la ética (Lit, 2006) y diversos artículos en revistas especializadas. Próximamente aparecerá su libro sobre el debate bioético en torno a la eutanasia. Su página web: Το εργαστήριο προσφέρει, σε 15 συναντήσεις, μια ευχάριστη περιήγηση στις χώρες της Λατινικής Αμερικής σε αναζήτηση των παραδόσεων, της ιστορίας και των εκδηλώσεων του πολιτισμού τους: λογοτεχία, ζωγραφική, μουσική κ.τ.λ. Ο πολιτισμός είναι ένας πρωτότυπος τρόπος προσέγγισης της ιστορίας και της κοινωνίας των χωρών, γι αυτό κα στο μάθημα θα χρησιμοποιηθούν διηγήματα, ποιήματα, τραγούδια και εικόνες για την παρουσίαση ιστορικών και κοινωνικών θεμάτων. Ο στόχος, λοιπόν, είναι τριπλός: Η προσέγγιση της λατινοαμερικανικής πραγματικότητας, η γνωριμία με ορισμένους από τους σημαντικότερους συγγραφείς, καλλιτέχνες και μουσικούς, η ανάπτυξη συγκεκριμένων γλωσσικών δεξιοτήτων, όπως το λεξιλόγιο, η κατανόηση κειμένου και η προφορική έκφραση. Πρόγραμμα συναντήσεων: Αυτό το εξάμηνο, στο επίκεντρο θα βρίσκεται η λογοτεχνία του φανταστικού και, πιο συγκεκριμένα, η επιστημονική φαντασία. Θα ξεκινήσουμε αναζητώντας τις απαρχές του είδους στις αρχές του 20ού αιώνα, με συγγραφείς του βεληνεκούς του Νέρβο, του Κιρόγα, του Λουγόνες και του Νταρίο. Στη συνέχεια θα συζητήσουμε δύο σπουδαίες μορφές της λογοτεχνίας του φανταστικού (τους Μπιόι Κασάρες και Μπόρχες) και δύο «κλασικούς» της λατινοαμερικανικής επιστημονικής φαντασίας, τους Αράνγκο και Ροδριγέ. Οι έξι τελευταίες συναντήσεις θα είναι αποκλειστικά αφιερωμένες στις νέες μορφές της λατινοαμερικανικής επιστημονικής φαντασίας: πρόκειται για μια ομάδα νεαρών συγγραφέων με πρωτότυπες προτάσεις, οι οποίοι επιδιώκουν την ανανέωση των παραδοσιακών θεμάτων αυτού του λογοτεχνικού είδους. Στο τέλος του εργαστηρίου θα καταστεί σαφές ότι η λογοτεχνία του φανταστικού και η επιστημονική φαντασία αποτελούν κλάδους της λογοτεχνίας που έχουν άδικα υποβιβαστεί σε δεύτερο πλάνο. Αντιθέτως, αποτελούν προνομιούχα περιβάλλοντα περισυλλογής σχετικά με την ανθρώπινη φύση, την κοινωνική εξέλιξη και την τεχνολογία. 1. Εισαγωγή: παρουσίαση του εργαστηρίου και διανομή των θεμάτων στους συμμετέχοντες.

4 Τεχνικές ανάγνωσης και μέθοδοι εργασίας. Τι σημαίνει λογοτεχνία του φανταστικού και επιστημονική φαντασία; Η αγγλοσαξωνική επιστημονική φαντασία και η επιρροή της στη Λατινική Αμερική. 2. Οι πρωτοπόροι (I): Αμάδο Νέρβο Los congelados (1921) 3. Οι πρωτοπόροι (II): Οράσιο Κιρόγα El hombre artificial (1910) 4. Οι πρωτοπόροι (III): Λεοπόλδο Λουγόνες Un fenómeno inexplicable (1906) 5. Οι πρωτοπόροι (IV): Ρουμπέν Νταρίο La extraña muerte de fray Pedro (1911) 6. Μεγάλες μορφές του 20 ου αιώνα (I): Αδόλφο Μπιόι Κασάρες La trama celeste 7. Μεγάλες μορφές του 20 ου αιώνα (II): Χόρχε Λουίς Μπόρχες Tlön, Uqbar, Orbis Tertius 8. Μεγάλες μορφές του 20 ου αιώνα (III): Άνχελ Αράνγκο El cosmonauta 9. Μεγάλες μορφές του 20 ου αιώνα (IV): Εμίλιο Ροδριγέ Plenipotencia 10. Η νέα γενιά (I): Χόρχε Αριστισάμπαλ Γάραφο La delación 11. Η νέα γενιά (II): Χοσέ Ενρίκε Λάχε Straight 12. Η νέα γενιά (III): Μπερνάρδο Φερνάντες Las últimas horas de los últimos días 13. Η νέα γενιά (IV): Χοσέ Ουριόλα La droga 14. Η νέα γενιά (V): Πέδρο Μαϊράλ Recuerdo del Η νέα γενιά (VI): Κάρλος Γιουσιμίτο Oz Μεθοδολογία: Κάθε συνάντηση θα ξεκινά με μια γενική παρουσίαση (από τον διδάσκοντα) του συγγραφέα και του θέματος που θα έχει επιλεγεί για τη συγκεκριμένη ημέρα. Στη συνέχεια, δύο συμμετέχοντες θα παρουσιάζουν και θα αναλύουν το αντίστοιχο κείμενο. (Στην αρχή του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες θα επιλέγουν ένα κείμενο/θέμα που τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα ώστε να το παρουσιάσουν.) Στο τέλος θα ακολουθεί ανάλυση και ομαδική συζήτηση. Στις συναντήσεις θα χρησιμοποιείται οπτικοακουστικό υλικό (αποσπάσματα ταινιών, τραγούδια, βίντεο, φωτογραφίες) για να παρουσιάζονται πληρέστερα τα χαρακτηριστικά του συγγραφέα ή του θέματος του κάθε μαθήματος. Ο κυριότερος στόχος είναι να μπορέσουν οι συμμετέχοντες να προσεγγίσουν την ιστορία της κοινωνίας της Λατινικής Αμερικής με πρωτοποριακό τρόπο, μέσω του υλικού που θα αναλύεται στο μάθημα. Πιο συγκεκριμένα, το εργαστήριο στοχεύει: Στη βελτίωση της ικανότητας των συμμετεχόντων στην κατανόηση κειμένου, o Στην ανάπτυξη των ικανοτήτων ανάλυσης και ερμηνείας του λογοτεχνικού κειμένου, Στην προσφορά ενός ανοικτού και πλούσιου σε ερεθίσματα χώρου συζήτησης σχετικά με τον πολιτισμό και την κοινωνική προβληματική της Λατινικής Αμερικής. Έτσι θα ευνοηθεί η ανάπτυξη των ικανοτήτων που σχετίζονται με την προφορική έκφραση των σπουδαστών. Σημείωση: την πρώτη μέρα των μαθημάτων θα διανεμηθεί στους σπουδαστές ένας κατάλογος με συγκεκριμένη βιβλιογραφία για το εργαστήριο. Και οι ίδιοι οι σπουδαστές θα μπορούν να προτείνουν πρόσθετο υλικό. Γλώσσα: Το εργαστήριο θα γίνει στα ισπανικά και απευθύνεται τόσο σε άτομα με μητρική γλώσσα την ισπανική όσο και σε σπουδαστές που έχουν μεσαίο (B2) ή ανώτερο επίπεδο.

5 Διάρκεια και ωράριο του εργαστηρίου: 30 ώρες, κατανεμημένες σε 15 δίωρες συναντήσεις. ΟΜΑΔΑ A : Από έως Κάθε Δευτέρα ΟΜΑΔΑ B : Από έως Κάθε Τρίτη Τιμή: 300 Ελάχιστος αριθμός συμμετεχόντων: 8 Τρόπος πληρωμής: o Με κατάθεση ή μεταφορά του ποσού στον τραπεζικό λογαριασμό του Ινστιτούτου Θερβάντες στην Τράπεζα Πειραιώς: Αρ. λογαριασμού: IBAN: GR o Μέσω πιστωτικής κάρτας VISA ή MasterCard αποκλειστικά (μέχρι τρεις άτοκες δόσεις) Εκπτώσεις: o 10% για παλιούς μαθητές του Ινστιτούτου Θερβάντες o 5% για ανέργους και συνταξιούχους. o Η συνολική έκπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15% ΕΓΓΡΑΦΕΣ: Από τις 15 Ιανουαρίου Δευτέρα έως Πέμπτη: και Παρασκευή: Γραμματεία, 1 ος όροφος. Ο Μάρκος Γ. Μπρόιερ γεννήθηκε στην Αργεντινή. Σπούδασε Φιλοσοφία στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα και αφού εργάστηκε επί δύο χρόνια ως σύμβουλος στον τομέα της δημόσιας διοίκησης, πήρε υποτροφία για διδακτορικό στη Φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο του Ντύσελντορφ της Γερμανίας. Αφού το ολοκλήρωσε το 2006, πέρασε τρία χρόνια στη Ρώμη. Εκεί εργάστηκε στη διδασκαλία και στην ακαδημαϊκή έρευνα. Το 2009 μετακόμισε στην Αθήνα. Οργανώνει τακτικά εργαστήρια και κύκλους μαθημάτων ιστορίας της φιλοσοφίας και λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει τα έργα Agentes, procesos y configuraciones (UNC, 2000), Sociología en la ética (Lit, 2006) και διάφορα άρθρα σε εξειδικευμένα περιοδικά. Σύντομα θα εκδοθεί το βιβλίο του σχετικά με τη βιοηθική συζήτηση γύρω από την ευθανασία. Η ιστοσελίδα του είναι: