Περιεχόμενα Οι Συγγραφείς Πρόλογος της Ελληνικής Έκδοσης Πρόλογος της Αμερικανικής Έκδοσης Σκοπός και Αντικείμενο του Βιβλίου ΜΕΡΟΣ Ι ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89 ΜΕΡΟΣ ΙI Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΠΟΙΚΙΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 4 Η προέλευση της ζωής 5 Ο τελευταίος οικουμενικός πρόγονος και το δένδρο της ζωής 6 Ποικιλοποίηση των βακτηρίων και αρχαίων: I. Φυλογένεση και βιολογία 7 Ποικιλοποίηση των βακτηρίων και αρχαίων: II. Γενετική και γονιδιωματική 8 Προέλευση και απόκλιση των ευκαρυωτών 9 Πολυκυτταρικότητα και ανάπτυξη 10 Η ποικιλοποίηση φυτών και ζώων 11 Η εξέλιξη των αναπτυξιακών προγραμμάτων ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΡΟΣ III vii
viii ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 12 Η δημιουργία της ποικιλότητας μέσω της μετάλλαξης και του ανασυνδυασμού 13 H Ποικιλότητα στο DNA και τις Πρωτεΐνες 14 Η ποικιλοποίηση των γενετικά πολύπλοκων χαρακτήρων 15 Τυχαία γενετική εκτροπή 16 Δομή των πληθυσμών 17 Επιλογή επί της ποικιλομορφίας 18 Η αλληλεπίδραση μεταξύ επιλογής και άλλων δυνάμεων 19 Μετρώντας την επιλογή 20 Φαινοτυπική εξέλιξη 21 Σύγκρουση και συνεργασία 22 Είδη και ειδογένεση 23 Εξέλιξη των Γενετικών συστημάτων 24 Εξέλιξη του νεωτερισμού ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΕΡΟΣ IV 25 Εξελικτική ιστορία του ανθρώπου 26 Τρέχοντα θέματα στην εξέλιξη του ανθρώπου ΜΕΡΟΣ V 27 Φυλογενετική ανασύσταση 28 Εξελικτικά πρότυπα Γλωσσάριο Πηγές των εικόνων Ευρετήριο
Λεπτομερή Περιεχόμενα Οι Συγγραφείς Πρόλογος της ελληνικής έκδοσης Πρόλογος της αμερικανικής έκδοσης Σκοπός και αντικείμενο του βιβλίου ΜΕΡΟΣ Ι ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική Μία σύντομη περίληψη της σύγχρονης Γενετικής και Εξέλιξης Η εξέλιξη πριν τον Δαρβίνο Κάρολος Δαρβίνος Η έκλειψη της φυσικής επιλογής Η εξελικτική σύνθεση 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας Οι απαρχές της μοριακής βιολογίας Εξελικτική και μοριακή βιολογία: Μια νέα σύνθεση 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη Αποδείξεις για την εξέλιξη Αντιρρήσεις ως προς το Γεγονός της Εξέλιξης Επιστήμη και κοινωνία ΜΕΡΟΣ ΙI Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΠΟΙΚΙΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 4 Η Προέλευση της Ζωής Πότε άρχισε η ζωή στη Γη; Πώς άρχισε η ζωή στη Γη; 5 Ο Τελευταίος Καθολικός Κοινός Πρόγονος και το Δέντρο της Ζωής Ανιχνεύοντας την πρώιμη εξελικτική ιστορία Οικουμενικές ομολογίες, ΤΟΚΠ και το δένδρο της ζωής 6 Η Ποικιλοποίηση των Βακτηρίων και των Αρχαίων. Ι: Φυλογένεση και Βιολογία ix
x Λεπτομερή Περιεχόμενα Εισαγωγή στα βακτήρια και αρχαία Φυλογενετική ανάπτυξη των βακτηρίων και αρχαίων Βιολογική ετερογένεια των βακτηρίων και αρχαίων 7 Ποικιλοποίηση των βακτηρίων και αρχαίων. ΙΙ: Γενετική και γονιδιωματική Η φύση των γονιδιωμάτων των αρχαίων και των βακτηρίων Οριζόντια μεταφορά του DNA 8 Προέλευση και απόκλιση των ευκαρυωτών Η φύση των γονιδιωμάτων των αρχαίων και των βακτηρίων Δομή και εξέλιξη του πυρηνικού γονιδιώματος Ποικιλοποίηση των ευκαρυωτών 9 Πολυκυτταρικότητα και Ανάπτυξη Πώς επιτυγχάνεται η πολυκυτταρικότητα Η κατανομή της εργασίας μέσω της διαφοροποίησης Η ποικιλότητα των σωματικών σχεδίων Η γενετική της κατασκευής ενός σωματικού σχεδίου 10 Η ποικιλοποίηση φυτών και ζώων Η δημιουργία των απολιθωμάτων και ο γεωλογικός χρόνος Η ροή της εξέλιξης των ζωικών μορφών Τα επόμενα 500 εκατομμύρια χρόνια Η ζωή μετά την Κάμβριο περίοδο Εξελικτικά πρότυπα 11 Η εξέλιξη των αναπτυξιακών προγραμμάτων Δημιουργία του εμπρόσθιου οπίσθιου προτύπου: Τα γονίδια Hox Ρύθμιση της ανάπτυξης Τα γονίδια Hox εμφανίζεται να εμπλέκονται στην εξελικτική αλλαγή Η εξέλιξη του σκελετού στα αγκαθερά Η εξέλιξη του αραβοσίτου από το teosinte Η οικουμενικότητα των αναπτυξιακών συστημάτων ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΡΟΣ III 12 Η δημιουργία της ποικιλότητας μέσω της μετάλλαξης και του ανασυνδυασμού Οι μεταλλάξεις και οι μηχανισμοί δημιουργίας τους Οι μηχανισμοί προστασίας, πρόληψης και επιδιόρθωσης περιορίζουν τον αριθμό των μεταλλάξεων που προκαλούνται από τη βλάβη του DNA και τα λάθη αντιγραφής Ρυθμοί και πρότυπα των μεταλλάξεων Η δημιουργία ποικιλότητας λόγω ανάπτυξης: Φύλο και οριζόντια γονιδιακή μεταφορά 13 H Ποικιλότητα στο DNA και τις Πρωτεΐνες Γενετική ποικιλότητα Τύποι γενετικής ποικιλότητας 14 Η ποικιλοποίηση των γενετικά πολύπλοκων χαρακτήρων Εισαγωγή στους ποσοτικούς χαρακτήρες
Λεπτομερή Περιεχόμενα xi Αναλύοντας την ποσοτική ποικιλότητα Η γενετική βάση της ποσοτικής ποικιλότητας Η δημιουργία της ποσοτικής ποικιλότητας 15 Τυχαία γενετική παρέκκλιση Η εξέλιξη είναι ευρέως τυχαία διεργασία Τυχαία εκτροπή των συχνοτήτων των αλληλομόρφων Συγχώνευση Η θεωρία της ουδετερότητας Ανασυνδυασμός και τυχαία εκτροπή 16 Δομή των πληθυσμών Γονιδιακή ροή Η γονιδιακή ροή αλληλεπιδρά με άλλες εξελικτικές δυνάμεις Γενεαλογίες σε δομημένους πληθυσμούς 17 Επιλογή επί της ποικιλομορφίας Η φύση της επιλογής Επιλογή σε ποσοτικά χαρακτηριστικά Επιλογή σε πολλαπλά γονίδια 18 Η αλληλεπίδραση μεταξύ επιλογής και άλλων δυνάμεων Επιλογή και τυχαία εκτροπή Επιλογή και γονιδιακή ροή Εξισορροπούσα επιλογή Μετάλλαξη και επιλογή 19 Μετρώντας την επιλογή Άμεση μέτρηση της επιλογής Έμμεση μέτρηση Επιλογή σε συνδεδεμένους γενετικούς τόπους Επιλογή σε μη κωδικό DNA Η έκταση της επιλογής 20 Φαινοτυπική εξέλιξη Εξελικτική βελτιστοποίηση Γήρανση Εξελικτικά παίγνια Φυλετική επιλογή 21 Σύγκρουση και συνεργασία Κοινωνική εξέλιξη Σύγκρουση μεταξύ γονιδίων Αλληλεπιδράσεις μεταξύ συγγενών Εξέλιξη και συνεργασία 22 Είδη και ειδογένεση Ορίζοντας το είδος Η γενετική της ειδογένεσης Μηχανισμοί ειδογένεσης Γεωγραφία της ειδογένεσης 23 Εξέλιξη των Γενετικών συστημάτων Μελετώντας την εξέλιξη των γενετικών συστημάτων Εξέλιξη των μεταλλακτικών ρυθμών Εξέλιξη του φύλου και ανασυνδυασμός
xii Λεπτομερή Περιεχόμενα Συνέπειες του φύλου Εξέλιξη της εξελιξιμότητας 24 Εξέλιξη του νεωτερισμού Τα βασικά χαρακτηριστικά του νεωτερισμού Αλλαγές στη δραστικότητα των γονιδιακών προϊόντων Αλλαγές στη γονιδιακή ρύθμιση και αλληλεπιδράσεις εντός ενός δικτύου: Στόχευση, διαφοροποίηση και ανάπτυξη Πλεονασμός Ευρωστία, θνησιμότητα και διαμερισματοποίηση Απόκτηση νέων λειτουργιών από άλλα είδη: Γονιδιακή μεταφορά και συμβίωση Η φυσική επιλογή για μακρές χρονικές περιόδους οδηγεί στην προέλευση του νεωτερισμού ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΕΡΟΣ IV 25 Εξελικτική ιστορία του ανθρώπου Τοποθετώντας τον άνθρωπο στο δένδρο της ζωής Η εξέλιξη των ανθρωπίνων Γενετική και εξέλιξη του ανθρώπου Γονιδιωματική και ανθρωπότητα 26 Τρέχοντα θέματα στην εξέλιξη του ανθρώπου Η γενετική βάση της ασθένειας Κατανοώντας την ανθρώπινη φύση ΜΕΡΟΣ V 27 Φυλογενετική ανασύσταση 28 Εξελικτικά πρότυπα Γλωσσάριο Πηγές των εικόνων Ευρετήριο