ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ Σχολικό έτος 2006 2007 ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το δημοτικό τραγούδι: ένα αναπόσπαστο κομμάτι της λαϊκής μας παράδοσης Υπεύθυνη προγράμματος: Δώρα Χαραλαμπή ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Το δημοτικό τραγούδι, είναι ένα από το πιο σημαντικά κομμάτια του λαϊκού πολιτισμού μας, συνδεδεμένο με όλες τις εκδηλώσεις, την ιστορία και τα συναισθήματα του Έλληνα. Οδηγός για τον τρόπο που το προσεγγίσαμε και το δουλέψαμε αποτέλεσαν η γλώσσα, η ιστορία, τα θρησκευτικά και το ανθολόγιο της Ε και ΣΤ τάξης, μια και το δημοτικό τραγούδι είναι ένα πλούσιο σε επεξεργασία θέμα. Πλησιάσαμε και το δουλέψαμε σύμφωνα με την εποχή που διανύαμε, τη γιορτή που γιορτάζαμε, το μήνα που είχαμε και τις ανακαλύψεις των παιδιών από τις έρευνες που έκαναν. Το πρόγραμμα δουλεύτηκε από παιδιά της Ε και της ΣΤ τάξης κατά κύριο λόγω είχαμε όμως και τη συμμετοχή της Δ, καθώς και της Β και Γ τάξης. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ Ιστορία του δημοτικού τραγουδιού Τραγούδια Γνωριμία με λαϊκά μουσικά όργανα Παραδοσιακοί χοροί ΣΤΟΧΟΙ Να γνωρίσουν την ιστορία του δημοτικού τραγουδιού Να μάθουν για τα παραδοσιακά όργανα της πατρίδας τους Να μάθουν την ιστορία και το τρόπο που χορεύονται διάφοροι παραδοσιακοί χοροί Να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες τους στο χορό, τη ζωγραφική, το τραγούδι, το θέατρο Να καλλιεργήσουν και να αναπτύσσουν το αίσθημα συνεργασίας με άλλα παιδιά. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Καταιγισμός ιδεών Συζήτηση Συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών Μέθοδος project Κατασκευές αφισών
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Με τον καταιγισμό ιδεών φτιάξαμε ένα ιστόγραμμα (project) ορίζοντας όσο ήταν δυνατό τις κατηγορίες που θα αναλύαμε: Γνωριμία με τα παραδοσιακά όργανα της πατρίδας μας ζωγραφική Γνωριμία με τους παραδοσιακούς χορούς Το δημοτικό τραγούδι τραγούδια Δραματοποίηση τραγουδιών ιστορία Στην αρχή μιλήσαμε γενικά για την ιστορία του δημοτικού τραγουδιού, ποιος το δημιούργησε, γιατί δημιουργήθηκε, που το συναντάμε, και αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις να δημιουργούνται και σήμερα δημοτικά τραγούδια. Τα Χριστούγεννα, με αφορμή τα κάλαντα που βρήκαμε στο ανθολόγιο και τη γλώσσα της Ε και της Στ τάξης, μιλήσαμε για τα παραδοσιακά κάλαντα της Ελλάδας, αναλύσαμε τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας και τραγουδήσαμε τα κάλαντα Μυτιλήνης και άλλων περιοχών της πατρίδας μας. Οι Αποκριές είναι μια περίοδος που το δημοτικό τραγούδι έχει πλούσιο ρεπερτόριο. Αφού συζητήσαμε για τον τρόπο που γλεντούσαν άλλοτε αυτή τη περίοδο και τη συγκρίναμε με το σήμερα, τραγουδήσαμε και δραματοποιήσαμε το Χαραλάμπη. Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του δημοτικού τραγουδιού είναι η περίοδος που γράφτηκαν τα ιστορικά, κλέφτικα και ακριτικά τραγούδια. Με πυξίδα το ανθολόγιο, τη γλώσσα και την ιστορία μιλήσαμε γι αυτές τις κατηγορίες, την ιστορία της χώρας μας, ζωγραφίσαμε σε διαστάσεις αφίσας από το βιβλίο το Διγενή Ακρίτα και βασιζόμενοι σ όλα τα παραπάνω πραγματοποιήσαμε τη γιορτή της 25 ης Μαρτίου. Μπαίνοντας ο Μάρτης μιλήσαμε για μια άλλη κατηγορία καλάντων, αυτά που αναφέρονται στους μήνες,όπως τα κάλαντα του Μάρτη που ανακάλυψαν όπως επίσης και τα κάλαντα του Λαζάρου. Τέλος βρήκαμε, μιλήσαμε και τραγουδήσαμε
το Μοιρολόι της παναγιάς, όπως το τραγουδάνε στα Λουτρά της Λέσβου τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ. Τα τραγούδια του καθημερινού βίου είναι μια κατηγορία δημοτικών τραγουδιών η οποία περιλάμβανε διάφορα τραγούδια ανάλογα με το βρίσκανε τα παιδιά στα βιβλία τους. Έτσι ασχοληθήκαμε με τραγούδια της ξενιτιάς, λιανοτράγουδα, νανουρίσματα, ταχταρίσματα, τραγούδια του γάμου και του γλεντιού. Τα αναλύσαμε, τα τραγουδήσαμε και μάθαμε για τον τρόπο με τον οποίο χορεύονται. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να δουν και να ακούσουν όλα τα παραδοσιακά όργανα της πατρίδας μας σε προτζέκτορα. Στο τέλος της 3ωρης παρουσίασης απάντησαν σε ερωτηματολόγιο βασισμένο στην προβολή παρουσίασης των οργάνων. Όλα τα παραπάνω θα συγκεντρωθούν σε μια εκδήλωση που θα γίνει στο σχολείο στο τέλος του διδακτικού έτους. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Μέσω των τραγουδιών, της έρευνας, και της συζήτησης για το δημοτικό τραγούδι, τα παιδιά εκτός από τη κατάκτηση του γνωστικού αντικειμένου του προγράμματος, ανέπτυξαν τις δεξιότητες τους στο θέατρο, στο τραγούδι, στη παντομίμα και στη ζωγραφική. Έμαθαν να συνεργάζονται με άλλα παιδιά και αποδέχτηκαν τη διαφορετικότητα του καθενός από αυτά προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ(2006 2007) 1. Πρόβα το μεγάλο ερωτικό του Χατζηδάκη από τα λιανοτράγουδα 2. Ταχτάρισμα 3. Η δημιουργία αφίσας με το Διγενή Ακρίτα
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΠΠΕΙΟΥΣ(2006 2007) 4. Νανούρισμα 5. δραματοποίηση του τραγουδιού «Ο Χαραλάμπης» 6. Προβολή παραδοσιακών οργάνων