Τζουμέρκας Ιωάννης «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας», Πανεπιστήμιο Πατρών και Θεσσαλίας, Βόλος, 2011 «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας», Πανεπιστήμιο Πατρών και Θεσσαλίας, Βόλος, 2011 Σδνπκέξθαο Ισάλλεο Φηιφινγνο, MSc, MPA «Σσεδίαζη project γλωζζικήρ διδαζκαλίαρ για πολύγλωζζη εκπαιδεςηική κοινόηηηα» Βόλορ, 23 Μαΐος 2010 1
Σδνπκέξθαο Ισάλλεο Σσεδίαζη project γλωζζικήρ διδαζκαλίαρ για πολύγλωζζη εκπαιδεςηική κοινόηηηα Περιεχόμενα 1 Δηζαγσγή... 2 2 χζηαζε θαη δνκή ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο... 3 3 ηφρνη νηθνδφκεζεο ηεο θνηλφηεηαο... 4 4 Μαζεζηαθφο ρψξνο θαη πιαίζην... 5 4.1 Ο ζρεδηαζηηθφο καζεζηαθφο ρψξνο... 5 4.2 Μαζεζηαθφ ρεδηαζηηθφ Πιαίζην... 6 5 Μεζνδνινγία επηθνηλσλίαο θαη ζπλεξγαζίαο... 6 6 Θεκαηηθφ πεδίν θαη άμνλεο... 6 7 Παηδαγσγηθνί ζηφρνη... 6 8 Γηδαθηηθή πξνζέγγηζε... 7 9 Γισζζηθή δηδαζθαιία... 7 10 πκπεξάζκαηα... 8 Βηβιηνγξαθία... 9 Διιελφθσλε... 9 Ξελφγισζζε... 9 Ιζηνζειίδεο... 9 When learner lifeworlds are so varied, diversity of perspective becomes a learning resource. M. Kalantzis et al.,(2010) Towards a Teaching Ecology for Diversity Πεπίλητη Σηηο ζύγρξνλεο πνιππνιηηηζκηθέο θνηλωλίεο ε ρξήζε ηωλ ΤΠΕ ζηε γιωζζηθή δηδαζθαιία πξνζθέξεη λέεο δπλαηόηεηεο γηα ηελ δεκηνπξγηθή ελεξγνπνίεζε πνιύγιωζζωλ εθπαηδεπηηθώλ θνηλνηήηωλ. Η ζπκπαξαγωγή εθπαηδεπηηθνύ πεξηερνκέλνπ κε βάζε θείκελα ηεο θνηλήο πνιηηηζκηθήο θιεξνλνκηάο πξνζθέξεη ζηα κέιε ηεο θνηλόηεηαο ηελ δπλαηόηεηα λα ζπλεξγαζηνύλ κε απζεληηθόηεηα, ακνηβαηόηεηα θαη πνιηηηζκηθή ηζνηηκία. Καζώο νη ζύγρξνλεο ηάζεηο ζρεδηαζκνύ καζεκάηωλ πξνβιέπνπλ ηελ αξρηηεθηνληθή ελόο πιαηζίνπ γηα αλάπηπμε δξάζεο από απηελεξγνύληα ππνθείκελα, ν ξόινο ηνπ project γηα ηελ νηθνδόκεζε θαη ζπληήξεζε κηαο θνηλόηεηαο ζην ρξόλν είλαη θαζνξηζηηθόο. Σηελ παξαθάηω εηζήγεζε παξνπζηάδεηαη ην ζεωξεηηθό πιαίζην θαη ε κεζνδνινγία πινπνίεζεο ελόο ηέηνηνπ εγρεηξήκαηνο από καζεηέο θαη θαζεγεηέο ηνπ 2 νπ Λπθείνπ Τξίπνιεο, ωο πηινηηθή εθαξκνγή γηα ππνζηήξημε ηέηνηωλ θνηλνηήηωλ από δηαθνξεηηθέο ρώξεο. Abstract This essay aims to analyze the experience of the learning community of the 2 nd Lyceum of Tripoli, collaborating on a project, based on Thucydides text. In modern multicultural societies, using an asynchronous e-learning platform in language teaching offers new opportunities for the construction of a multilingual educational community. Looking for learners actively engaged as knowledge producers, and teachers involved as designers of hybrid online and face-to-face learning environments, the longterm project method is very fertile for the community s mission. Authenticity, interaction and cultural equity are more feasible, when studying text of the common heritage in a multilingual edition. 1 Ειζαγωγή Η ζρεδίαζε ελφο εθπαηδεπηηθνχ project καθξάο δηάξθεηαο πξέπεη λα ιακβάλεη ππφςε ηηο άκεζεο θαη έκκεζεο επηδξάζεηο ηνπ ζηελ πξννπηηθή νηθνδφκεζεο κηαο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο. Απηφ
Τζουμέρκας Ιωάννης «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας», Πανεπιστήμιο Πατρών και Θεσσαλίας, Βόλος, 2011 ζεκαίλεη φηη ην πξφηαγκα ηεο ζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο πξώηα ν καζεηήο δελ εμαληιείηαη ζε θάπνηεο επηκέξνπο δξάζεηο αιιά ηνπνζεηεί ην καζεηή ζην θέληξν κηαο δηαδηθαζίαο αλαθαιππηηθήο κάζεζεο κε επξχηεξνπο ζηφρνπο θαη πξνζδνθίεο. Μία θνηλφηεηα πξέπεη λα έρεη έλα ζεκαηηθφ θέληξν, έλα πεδίν έξεπλαο θαη καζεηείαο πνπ δελ είλαη απζηεξά πεξηνξηζηηθφ αιιά δηαζέηεη πάλησο έλα επδηάθξηην πξνζαλαηνιηζκφ, φπσο, γηα παξάδεηγκα, ηα καζεκαηηθά, ε κνπζηθή, ε γισζζηθή δηδαζθαιία. Μηα ηέηνηα πξνζέγγηζε θαζφινπ δελ απνθιείεη, παξά αληίζεηα επηδεηά, ηελ δηαζεκαηηθή θαη δηεπηζηεκνληθή πξνζέγγηζε: θνηλφηεηεο ζεκαηηθά πξνζαλαηνιηζκέλεο κπνξνχλ πνιχ πην γφληκα λα ζπλεξγάδνληαη κεηαμχ ηνπο γηα ηε ζπκπαξαγσγή δηαζεκαηηθνχ εθπαηδεπηηθνχ πεξηερνκέλνπ, ελψ ε αζεκαηνπνίεηε ή πνιπζεκαηηθή θνηλφηεηα ιίγν ζπλεηζθέξεη ζηε ςπρνινγηθή θαη πλεπκαηηθή ζπλνρή ηεο νκάδαο. Ο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο παξαθάησ εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο είλαη ε γισζζηθή δηδαζθαιία κε βάζε ηελ πνιπηξνπηθή θαη πνιπγισζζηθή επεμεξγαζία ιφγησλ θεηκέλσλ πνπ δηδάζθνληαη ζηελ δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα. Πνιχ κεγάιε ζεκαζία έρεη, επίζεο, ν ζρεδηαζκφο ηνπ project σο αλνηθηήο δηαδηθαζίαο, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη δελ πξέπεη λα νξηνζεηεί κηα ηειηθή εθδνρή ηεο αλάγλσζεο αιιά λα ιεηηνπξγεί σο αθεηεξία θαη πξνζθιεηήξην γηα ζπλέρηζε ηνπ δηαγισζζηθνχ, θαη ζπλεπψο δηαπνιηηηζκηθνχ, δηαιφγνπ. Η παξαγσγή εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ κέζα απφ απηά ηα εθπαηδεπηηθά δίθηπα ζέηεη αλαπφθεπθηα ην δήηεκα ηεο δεκηνπξγηθήο αλάγλσζεο κε έλα ηξφπν επηηαθηηθφ, θαζψο ε αλαγλσζηκφηεηα ζπλπθαίλεηαη κε ηνλ γξακκαηηζκφ 1. Σαπηφρξνλα, φκσο, ζε κία πνιχγισζζε εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα, ην δήηεκα ηεο δεκηνπξγηθήο αλάγλσζεο κε ζθνπφ ηε ζπλδεκηνπξγία πνιχγισζζεο ειεθηξνληθήο έθδνζεο κε ρξήζε πνιπκέζσλ ελέρεη κηα κεγάιε πνιππινθφηεηα: νη εηεξφγισζζνη ζπλαλαγλψζηεο θαη ζπλδεκηνπξγνί πξέπεη φρη απιψο λα επηθνηλσλνχλ θαη λα δηαθνηλψλνπλ ζηνλ άιιν ηελ άπνςή ηνπο, αιιά ζπλάκα λα ζπλδηακνξθψλνπλ καδί κε ηνλ άιιν έλα γφληκν πιαίζην ζπλδεκηνπξγίαο, δειαδή, έλα λέν ηξφπν αλάγλσζεο ελφο θεηκέλνπ απφ έλαλ ηξίην αλαγλψζηε 2. Απηφ ππεξβαίλεη ήδε θαηά πνιχ ηηο απαηηήζεηο κηαο κεηάθξαζεο ή κηαο δηαθεηκεληθήο πξνζέγγηζεο. 2 Σύζηαζη και δομή ηηρ εκπαιδεςηικήρ κοινόηηηαρ Η εθπαηδεπηηθή θνηλφηεηα πνπ δεκηνπξγήζεθε ζην 2 ν Λχθεην Σξίπνιεο, ην δεχηεξν εθπαηδεπηηθφ ηεηξάκελν ηνπ ζρνιηθνχ έηνπο 2010-11, απνηειείηαη απφ ηνπο καζεηέο ησλ ηεζζάξσλ Σκεκάησλ ηεο Α Λπθείνπ θαη θαζεγεηέο δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ (: ηέζζεξηο θηινιφγνπο, δχν θηινιφγνπο ηεο Αγγιηθήο γιψζζαο, θαη δχν ηεο πιεξνθνξηθήο). Η θνηλφηεηα ζπγθξνηείηαη ζε νκάδεο κε δηαθνξεηηθνχο παηδαγσγηθνχο πξνζαλαηνιηζκνχο, αλάινγα κε ηηο θιίζεηο θαη ηηο επηζπκίεο θάζε καζεηή. Αλαιπηηθφηεξα: Ομάδα Ελληνικήρ γλώζζαρ (Literistas team) Απνζηνιή ηεο είλαη ε γισζζηθή επεμεξγαζία ηνπ πξσηφηππνπ θεηκέλνπ ζηα ηξία επίπεδα γισζζηθήο αλάιπζεο (: γξακκαηηθφ, ζπληαθηηθφ, ζεκαζηνινγηθφ), ε αλάδεημε ηεο πνηεηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο γιψζζαο θαη ηνπ επηηνληζκνχ, ε ζπγγξαθή ζπκθξαζηηθψλ πηλάθσλ (concordances) κέζα απφ ζψκαηα θεηκέλσλ, ην δνκηθφ δηάγξακκα (Structure diagram) θαη ε αμηνιφγεζε ησλ γξακκψλ δξάζεο (Fortune lines) ησλ δξαζηψλ. Τεσνολογική Πλαηθόπμα: Web Quest/ MS Office/ Excel/ Data Base/πιαηθφξκα moodle Ομάδα πολςγλωζζικήρ επεξεπγαζίαρ (Babel team) Η Babel team ζπγθξίλεη ην πξσηφηππν θείκελν κε ιφγηεο απνδφζεηο ηνπ ζηελ αγγιηθή γιψζζα θαη καδί κε ηελ Literistas team ζπγγξάθεη κηα ελδνγισζζηθή απφδνζε ζηε Νέα Διιεληθή, αλαζηνραδφκελε πάλσ ζηε ζεηξά ησλ ιέμεσλ κηαο γιψζζαο κε δεζκεπκέλε ηε ζεηξά ησλ ιέμεσλ (government language), φπσο ε Αγγιηθή, κε κηα γιψζζα ειεχζεξεο δηαπινθήο ησλ ιέμεσλ (non- 1 Baynham, M. (2000) [1995], Πξαθηηθέο Γξακκαηηζκνύ, (κηθξ.) Μ. Αξαπνπνχινπ, Αζήλα: Μεηαίρκην, ζ.21, θαη Σζάθνο Βαζίιεο (2004) Η Δηδαζθαιία ηεο Αξραίαο Ειιεληθήο Γξακκαηείαο θαη Γιώζζαο, Αζήλα: Μεηαίρκην, ζ.101 2 Κπλεγφο Υ. & Σξνχθε, Δ., Γηαλνχηζνπ, Ν., Φνπληάλα, Μ., & Αζαλαζίνπ, Σ. (2004), Centre for Collaboration and Exchange (CCE): Έλα εξγαιείν γηα ηελ ππνζηήξημε θνηλνηήησλ δξάζεο. ην: Μ. Γξεγνξηάδνπ, Α. Ράπηεο,. Βνζληάδνπ, Υ. Κπλεγφο (επηκ.), (2004), Οη Τερλνινγίεο ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηεο Επηθνηλωλίαο ζηελ Εθπαίδεπζε, ηφκ. ΙΙ, Πξαθηηθά 4 νπ Παλειιήληνπ πλέδξηνπ Διιεληθήο Δπηζηεκνληθήο Έλσζεο Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξίαο θαη Δπηθνηλσληψλ ζηελ Δθπαίδεπζε, Αζήλα: ΔΚΠΑ, ζ.374 3
Σδνπκέξθαο Ισάλλεο Σσεδίαζη project γλωζζικήρ διδαζκαλίαρ για πολύγλωζζη εκπαιδεςηική κοινόηηηα government language), φπσο ε Διιεληθή. ε δεχηεξε θάζε, ε δηαγισζζηθή επεμεξγαζία είλαη επεθηάζηκε φρη κφλν θαη κε άιιεο ηλδνεπξσπατθέο γιψζζεο αιιά θαη κε ζπγθνιιεηηθέο (agglutinative languages), φπσο ε θηλεδηθή θαη ε αξαβηθή, ζε επηιεθηηθφ επίπεδν. Αλαδεηθλχεηαη έηζη ε δνκηθή ζπκκεηξία θαη αζπκκεηξία ησλ γισζζψλ αιιά θαη ε επηθνηλσληαθή ηνπο δπλακηθή. Τεσνολογική Πλαηθόπμα: Web Quest/ MS Office/ Excel/ Data Base/πιαηθφξκα moodle Ομάδα αναπαπάζηαζηρ (Maketistas team) Καηαζθεπή καθέηαο γηα ηελ αλαπαξάζηαζε ηνπ πεδίνπ ηεο κάρεο θαη ηεο αξραίαο Κέξθπξαο. Καηαζθεπή ησλ ζθεληθψλ γηα ηηο εθδειψζεηο. Γεκηνπξγία ςεθηαθήο αλαπαξάζηαζεο ηνπ πεδίνπ ηεο κάρεο θαη ηεο αξραίαο πφιεο. Τεσνολογική πλαηθόπμα: Photoshop/ Autocat/ Γεσγξαθηθά ζπζηήκαηα πιεξνθνξηψλ Ομάδα ηθοποιών (Actors team) Η Actors team έρεη ηελ επζχλε γηα ηελ αλαπαξάζηαζε δξψκελσλ απφ ηελ δηήγεζε ηνπ Θνπθπδίδε εθηειψληαο ην ζελάξην πνπ έρεη επηκειεζεί ε Cartoonistas team ζε ζπλεξγαζία κε ηηο άιιεο νκάδεο. ηελ νκάδα ζπκκεηέρνπλ καζεηέο πνπ ππνδχνληαη επψλπκνπο ξφινπο απφ ηελ ηζηνξία ηνπ Δκθχιηνπ ζηελ Κέξθπξα θαη ηαπηφρξνλα ιεηηνπξγνχλ σο αθεγεηέο γηα ηε γξαθηζηηθή ηζηνξία. Τεσνολογική πλαηθόπμα: Φεθηαθφ βίληεν θαη ερνιεςία Ομάδα γπαθιζηικών (Cartoonistas team) Η Cartoonistas team έρεη ηελ επζχλε γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ παξαγσγή κηαο ηζηνξίαο κε cartoons ζην νπνίν πξσηαγσληζηνχλ νη εζνπνηνί ηεο Actors team θαη νκάδεο καζεηψλ, νη νπνίνη αλαπαξηζηνχλ ζθελέο απφ ηελ ηζηνξία ηνπ Θνπθπδίδε, αιιά κε ζνβαξνχο αλαρξνληζκνχο, θαζψο ε ηζηνξία κεηαθέξεηαη ζε ζχγρξνλν αζηηθφ ηνπίν θαη νη άλδξεο θαη νη γπλαίθεο δηεθδηθνχλ ηζφηηκε ζπκκεηνρή ζηα γεγνλφηα. Σα ζθεληθά θνπζηνχκηα είλαη ζχγρξνλα ελψ ε ηζηνξία επελδχεηαη κε απζεληηθή παξαγσγή ιφγνπ απφ ηνπο καζεηέο, κε βάζε έλα δέλδξν απνθάζεωλ (decision tree) γηα ηηο ελαιιαθηηθέο δπλαηφηεηεο δξάζεο ησλ πξσηαγσληζηψλ ηεο ηζηνξίαο. Δπζχλεηαη, αθφκε, γηα ηελ δεκηνπξγία πνιπηξνπηθνχ βίληεν, ηελ βηληενζθφπεζε θαη θσηνγξάθεζε, ηελ παξαγσγή ςεθηαθψλ θφκηθο, ηελ εγγξαθή ππνηίηισλ παξαγσγήο θαη ην κνληάδ. Τεσνολογική πλαηθόπμα: Photoshop actions/ Google earth/ Power Point/ Pinacle Ομάδα επεξεπγαζίαρ δεδομένων (Data Managers) Η Data Managers παξαιακβάλεη απφ ηηο άιιεο νκάδεο ηα ςεθηαθά δεδνκέλα, ηα θαηαρσξεί ζηελ πιαηθφξκα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο moodle, θαη δηαρεηξίδεηαη ην Management Information System (MIS) ηνπ project. Γηαρεηξίδεηαη επίζεο ηε Βάζε Γεδνκέλσλ (SQL) ηεο πιαηθφξκαο moodle. Ομάδα ζςνηονιζμού ηελικήρ έκδοζηρ (Final Edition team) H Final Edition Team έρεη ηε γεληθή επζχλε ζπληνληζκνχ ηνπ έξγνπ ησλ Οκάδσλ, ηεο ηήξεζεο ησλ ρξνλνδηαγξακκάησλ θαη ηεο δηακφξθσζεο ηεο ηειηθήο έθδνζεο θαη, επηπιένλ, δηαρεηξίδεηαη ηελ αμηνιφγεζε ηνπ Project κε SPSS. Σαπηφρξνλα, αζθεί ην έξγν ηεο θαζνδήγεζεο, ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο εκςχρσζεο ησλ κειψλ ησλ άιισλ νκάδσλ, ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο δηεπθνιπληέο (facilitators) θαζεγεηέο πνπ είλαη ζπληνληζηέο θάζε νκάδαο παξέρνληαο ηε ζθαισζηά ζε απηφ πνπ ν Βηγθφζθη απνθαιεί ε δώλε ηεο επηθείκελεο αλάπηπμεο 3. Τεσνολογική πλαηθόπμα: Data base / SPSS/ Publisher/ web design 3 Σηόσοι οικοδόμηζηρ ηηρ κοινόηηηαρ 4 Μέζα απφ ηελ νηθνδφκεζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο θνηλφηεηαο κάζεζεο, νη ζθεπηφκελνη καζεηέο θαη ηα ζπλεξγαδφκελα κέιε νκάδαο: Καιιηεξγνχλ κηα θνπιηνχξα πξσηνηππίαο θαη λεσηεξηζκψλ κε ην απαξαίηεην ξίζθν ππνινγηζκέλν Δπηδνθηκάδνπλ ηνλ πξνβιεκαηηζκφ θαη ηηο δεκηνπξγηθέο ιχζεηο έβνληαη ηελ εηεξφηεηα θαη ηε δηαθνξεηηθφηεηα Γεκηνπξγνχλ ελεξγνχο πνιίηεο πνπ ζα ιεηηνπξγνχλ απηφλνκα θαη ζα ζπλεηζθέξνπλ Γηαπιάζνπλ άηνκα κε θαιή γλψζε ησλ ηνπηθψλ ζπλζεθψλ ζηηο νπνίεο δνπλ, αιιά θαη κε θαιή αίζζεζε ηνπ παγθφζκηνπ πιαηζίνπ Δλζαξξχλνπλ ηε ζθέςε θαη ηελ άληιεζε πιεξνθνξηψλ απφ πνιιαπιέο πεγέο γηα ηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ, εθαξκφδνληαο παξάιιεια δηαθνξεηηθέο πξνζεγγίζεηο Καιιηεξγνχλ ηελ ηθαλφηεηα δηα βίνπ θαη δηεπξπκέλεο κάζεζεο 3 Vygotsky, L.(1978), Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Cambridge, MA: Harvard University Press, p.183. 4 χκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο Μάζεζεο κέζω ζρεδηαζκώλ (Learning by design) κηαο θνηλφηεηαο κάζεζεο ησλ Μ. Kalantzis θαη Β. Cope ζην http://newlearningonline.com/learning-by-design/the-new-school (πξνζπειάζηεθε ζηηο 4-3-2011)
Τζουμέρκας Ιωάννης «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας», Πανεπιστήμιο Πατρών και Θεσσαλίας, Βόλος, 2011 Αλαπηχζζνπλ ηελ ηθαλφηεηα θξηηηθήο επηθνηλσλίαο ρξεζηκνπνηψληαο πνηθηιία κέζσλ 4 Μαθηζιακόρ σώπορ και πλαίζιο 4.1 Ο ζσεδιαζηικόρ μαθηζιακόρ σώπορ 5 Η φιε ιεηηνπξγία ηεο θνηλφηεηαο θαηαηείλεη ζηελ δεκηνπξγία ελφο λένπ ζρεδηαζηηθνύ καζεζηαθνύ ρώξνπ, ν νπνίνο απνηειεί θαη κηα λέα επηθνηλσληαθή ζθαίξα αληαιιαγήο καζεζηαθψλ πεξηβαιιφλησλ. Δηδηθφηεξα, ν ρψξνο ηεο κάζεζεο επεθηείλεηαη πνιχ επξχηεξα απφ ην ζηελφ ζρνιηθφ πεξηβάιινλ κε ηηο πξνθαζνξηζκέλεο δαζθαινθεληξηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ζην έληππν βηβιίν. Σα κέιε ηεο θνηλφηεηαο κάζεζεο ζρεδηάδνπλ απφ θνηλνχ ηνπο ζηφρνπο θαη ην πιαίζην ηεο κάζεζεο, ιακβάλνληαο ππφςε φρη κφλν ηηο γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο πνπ απνθηήζεθαλ ζην ζρνιηθφ πεξηβάιινλ αιιά θαη ηηο εηδηθέο δεμηφηεηεο, θιίζεηο θαη ηαιέληα πνπ θέξεη ν θαζέλαο καδί ηνπ ζηελ θνηλφηεηα. Έηζη, ε έληαμε ησλ καζεηψλ ζε κηα νκάδα εξγαζίαο (αιιά θαη ν ίδηνο ν ζρεδηαζκφο απηψλ ησλ νκάδσλ) γίλεηαη κε βάζε ηελ αλίρλεπζε ησλ ηδηαηηέξσλ θιίζεσλ θαη ηθαλνηήησλ εθάζηνπ, ζχκθσλα κε ηελ ζεσξία ησλ ηχπσλ πνιιαπιήο επθπΐαο ηνπ Gardner 6 θαη ηνπο καζεζηαθνχο ηχπνπο ηνπ Kolb 7. Έηζη, ν ζηφρνο ηεο εμαηνκηθεπκέλεο κάζεζεο επηηπγράλεηαη κε ηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ ησλ νκάδσλ ηνπ project, ζχκθσλα κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ηεο λνεκνζχλεο θαηά ηνλ Gardner, κε ηελ έληαμε θάζε καζεηή ζε νκάδα αλάινγα κε ηελ αηνκηθή θιίζε ηνπ θαη λνεκνζχλε ηνπ: νη καζεηέο πνπ έρνπλ αλαπηπγκέλε πεξηζζφηεξν ηελ θηλαηζζεηηθή λνεκνζχλε, δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηηο νκάδεο κε πξνζαλαηνιηζκφ ζηε δξάζε (:Maketistas team, Actors team), απηνί πνπ έρνπλ κηα γισζζνινγηθή θιίζε, ζε νκάδεο γηα ηελ θεηκεληθή πξνζέγγηζε (:Literistas team, Babel team), απηνί πνπ έρνπλ αλαπηχμεη κηα ινγηθή-καζεκαηηθή ζθέςε ζηηο νκάδεο κε ηερλνινγηθή ζθέςε (:Data Manager team) απηνί πνπ έρνπλ κηα αλαπηπγκέλε ρσξνηαμηθή αληίιεςε ζηηο νκάδεο αλαπαξάζηαζεο θαη θαηαζθεπήο ρψξσλ (:Maketistas team, Cartoonistas team), ζπλδπάδνληαο δεμηφηεηεο θπζηθήο θαη εηθνληθήο αλαπαξάζηαζεο ρψξσλ θαη δξάζεο απηνί πνπ θιίλνπλ ζε κηα δηαπξνζσπηθή λνεκνζχλε, ζηελ νκάδα ζπληνληζκνχ θαη δηαρείξηζεο ηνπ project (:Final Edition team) ηφρνο ήηαλ λα αληρλεπζνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ηνπ ζπλφινπ ησλ εκπεηξηψλ θαη ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ αηφκνπ (lifeworld) (π.ρ. ηελ εκπεηξία, ηα ελδηαθέξνληα θαη ηνπο πξνζαλαηνιηζκνχο, ηηο αμίεο, ηηο πξνδηαζέζεηο θαη ηηο επαηζζεζίεο, ηελ επηθνηλσλία θαη ην δηαπξνζσπηθφ χθνο, ην δηαθνξεηηθφ χθνο κάζεζεο θαη ζθέςεο, θαη ηνλ ηξφπν δσήο) 8. Δλδηαθέξεη, εηδηθφηεξα, ε αλίρλεπζε θαη δηαρείξηζε δεκνγξαθηθψλ δηαθνξψλ ζηε ζχλζεζε ηεο θνηλφηεηαο κάζεζεο πνπ ππεξβαίλνπλ θαηά πνιχ ηηο ζπλήζεηο αληίζηνηρεο ηνπ γεληθνχ πιεζπζκνχ, κε βάζε ην θχιιν, ηελ θαηαγσγή, ηε γιψζζα, ηελ εζληθή ζπλείδεζε θαη ην θνηλσληθφ status: νη ηζηνξίεο (ε ηζηνξία ηεο δσήο θάζε καζεηή, νη εκπεηξίεο ηνπ θαη ην παξειζφλ ηνπ) νη πεξζόλεο (νη ηαπηφηεηεο πνπ επηδεηά θαη πηνζεηεί έλαο άλζξσπνο, ην γνχζην θαη ην ζηπι ηνπ), νη έιμεηο (νη εθιεθηηθέο ζπγγέλεηεο θαη πεπνηζήζεηο, πνιηηηθέο, ζξεζθεπηηθέο, αζιεηηθέο θ.ά.) θαη νη πξνζαλαηνιηζκνί (νη ηξφπνη πνπ ην άηνκν ζπλδέεηαη κε /αληηκεησπίδεη ην λέν, ην αλνίθεην, ην άγλσζην). Απηή ε έξεπλα γίλεηαη φρη κέζσ ελφο αξρηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ, αιιά κέζσ ηεο ζπκκεηνρήο ζηε δξάζε ηεο θνηλφηεηαο θαη ησλ απζφξκεησλ επηινγψλ θάζε κέινπο ηεο θνηλφηεηαο ζε θάζε ζηάδην. Μεηά ηελ νινθιήξσζε φκσο ηνπ project, ηα κέιε ηεο θνηλφηεηαο εξσηψληαη γηα ηηο επηινγέο ηνπο θαη αμηνινγνχλ ηελ εκπεηξία ηνπο απφ ηε ζπκκεηνρή ζε κηα νκάδα, θαη, έηζη, κπνξνχκε λα έρνπκε αμηνινγήζηκα ζπγθξηηηθά απνηειέζκαηα αλάκεζα ζηελ αξρηθή επηινγή κηαο persona θαη ζηελ χζηεξε αμηνιφγεζή ηεο κε βάζε ηελ εκπεηξία ηεο ζπκκεηνρήο. 5 Ό.π., Μ. Kalantzis & Cope, Β. ζην http://newlearningonline.com/learning-by-design/the-placemat (πξνζπειάζηεθε ζηηο 4-3-2011) 6 Gardner, H. (1983), Frames of Mind: The theory of multiple intelligences. New York: Basic Books. Basic Books Paperback, 1985 [1993], Tenth Anniversary Edition with new introduction, New York: Basic Books 7 Kolb, D. (1984), Experiential Learning: Experience As The Source Of Learning And Development, New Jersey: Prentice Hall 8 Kalantzis, M. & Cope, Β. (2005), Learning by Design, Melbourne: The Learner 5
Σδνπκέξθαο Ισάλλεο Σσεδίαζη project γλωζζικήρ διδαζκαλίαρ για πολύγλωζζη εκπαιδεςηική κοινόηηηα 4.2 Μαθηζιακό Σσεδιαζηικό Πλαίζιο 9 Δδψ, ελδηαθέξεη εηδηθφηεξα ε θαηαγξαθή ηεο γλψζεο πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θνηλφηεηα κάζεζεο ζην πιαίζην κηαο Μαζεζηαθήο Ελόηεηαο, πνπ απνηειείηαη απφ ην πιηθφ πνπ ππάξρεη ζην ζρνιηθφ εγρεηξίδην, ην γισζζηθφ θαη νπηηθναθνπζηηθφ πιηθφ πνπ δηαθηλείηαη κέζσ ηεο πιαηθφξκαο αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο, ην ζχλνιν ηνπ δηαζσδφκελνπ ππεξθείκελνπ ζρνιηαζκνχ ηνπ θεηκέλνπ θαη ησλ εηεξφγισζζσλ εθδνρψλ ηνπ, ην πνιπηξνπηθφ επνκέλσο θείκελν κε ην ζχλνιν ησλ ζπλδέζκσλ αλαθνξάο ηνπ, νη έξεπλεο WebQuest θαη, ηειηθά, ε πνιιαπιψλ επηπέδσλ ηειηθή έθδνζε ηνπ πιηθνχ, ην νπνίν φκσο, παξακέλεη αλνηθηφ ζηελ αλαζηνραζηηθή αλαζεψξεζε ζε θάζε βήκα δηακφξθσζήο ηνπ θαη κεηά απφ ηελ νινθιήξσζή ηνπ. 5 Μεθοδολογία επικοινωνίαρ και ζςνεπγαζίαρ Οη Οκάδεο επηθνηλσλνχλ θαη ζπλεξγάδνληαη κεηαμχ ηνπο ρξεζηκνπνηψληαο πιαηθφξκα αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο moodle 10 θαη έλα blog επηθνηλσλίαο ζην Παλειιήλην ρνιηθφ Γίθηπν ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο, δηά Βίνπ Μάζεζεο θαη Θξεζθεπκάησλ. Η πιαηθφξκα δνκείηαη ζε εβδνκαδηαίν θχθιν ζπλεξγαζίαο, κε ζπληνληζηή ηνλ Γηαρεηξηζηή ηνπ project. Κάζε Καζεγεηήο πληνληζηήο Οκάδαο έρεη ιάβεη δηθαηψκαηα Γαζθάινπ ζηελ πιαηθφξκα, θαη θάζε Μαζεηήο - ζπλεξγάηεο έρεη ιάβεη δηθαηψκαηα Υξήζηε εληαγκέλνο ζηελ Οκάδα πνπ αλήθεη. Τπάξρνπλ καζεηέο πνπ είλαη εληαγκέλνη ζε πεξηζζφηεξεο νκάδεο, κε δηθή ηνπο επηζπκία. Κάζε Οκάδα έρεη πξφζβαζε ζε έλα ζχλνιν ειεθηξνληθψλ αξρείσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ απνζηνιή ηεο, αιιά φρη θαη ζην ζχλνιν ησλ αξρείσλ ησλ άιισλ νκάδσλ, παξά κφλν ζε απηά πνπ θάζε νκάδα δηαζέηεη γηα ζπλεξγαζία ζηηο ππφινηπεο νκάδεο. 6 Θεμαηικό πεδίο και άξονερ Θέκα ηνπ project είλαη «Ο Εκθύιηνο ζηελ Κέξθπξα θαηά ηνλ Θνπθπδίδε νινθαύηωκα ή ηζνξξνπία Nash;». H αθήγεζε ησλ γεγνλφησλ απφ ηνλ Θνπθπδίδε, ζην πξψην θαη ηξίην Βηβιίν ηεο Ιζηνξίαο ηνπ, πεξηιακβάλεηαη σο χιε δηδαζθαιίαο ηεο αξραίαο Διιεληθήο Ιζηνξηνγξαθίαο ζηελ Α Λπθείνπ. Πεξηέρεη, επηπιένλ, νξηζκέλεο πνιχ ελδηαθέξνπζεο παξακέηξνπο γηα ηελ δηαπνιηηηζκηθή εθπαίδεπζε, θαζψο ηα γεγνλφηα εθηπιίζζνληαη ζε ηέζζεξηο πφιεηο, ηελ Κέξθπξα, ηελ Κφξηλζν, ηελ Αζήλα θαη ηελ Δπίδακλν, ε νπνία βξίζθεηαη ζηε ζεκεξηλή Αιβαλία, θαη κάιηζηα, νη εκθχιηεο ζπγθξνχζεηο εθεί γίλνληαη κε ηε ζπκκεηνρή ιαψλ πνπ θαηνηθνχζαλ εθεί ζηελ αξραηφηεηα, φπσο νη Σαπιάληηνη θαη άιινη Ιιιπξηνί. Αλαδεηθλχεηαη έηζη πψο νη δηακάρεο ησλ Διιεληθψλ πφιεσλ ηηο παξακνλέο ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ επεξεάδνπλ ηηο ηχρεο θαη φκνξσλ ιαψλ ηεο βαιθαληθήο, πξνσζψληαο ηελ ηδέα κηαο ζθαηξηθήο αληίιεςεο ηεο Ιζηνξίαο σο πεδίν ζπλχπαξμεο θαη αληαγσληζκνχ πνιιαπιψλ επηπέδσλ θαη πνιιαπιψλ ζπληειεζηψλ. Οη ζεκαηηθνί άμνλεο ηνπ project εζηηάδνπλ ζε έξεπλεο πάλσ ζηα εμήο εξσηήκαηα: Ο Δκθχιηνο πφιεκνο είλαη απνηέιεζκα αληηθξνπφκελσλ ζπκθεξφλησλ ζην εζσηεξηθφ κηαο θνηλσλίαο θαη ησλ ζρέζεψλ ηεο κε άιινπο ιανχο; Δίλαη αλαπφθεπθηνο ν πφιεκνο, αλ ζπληξέρνπλ αληηθεηκεληθέο πξνυπνζέζεηο; Πνηνο είλαη ν ξφινο ησλ πξσηαγσληζηψλ ηεο ηζηνξίαο ζηελ θιηκάθσζε ηεο ζχξξαμεο; Τπήξρε πεξηζψξην δεκηνπξγίαο θαη δηαηήξεζεο κηαο ηζνξξνπίαο Nash κεηαμχ ησλ αληηκαρνκέλσλ θνηλσληθψλ νκάδσλ; Πνηνο ήηαλ ν ξφινο ηνπ εμσηεξηθνχ παξάγνληα ζηε ζχξξαμε; 7 Παιδαγωγικοί ζηόσοι Διαδπαζηικόηηηα (interaction) 11 ηε ζπγθεθξηκέλε δηδαθηηθή πξνζέγγηζε ε δηαδξαζηηθφηεηα επηδηψθεηαη φρη απιψο ζηελ εκπινθή ησλ ΣΠΔ ζηε καζεζηαθή δηαδηθαζία αιιά ζε θάζε επίπεδν ζρεδηαζκνχ, πινπνίεζεο θαη αμηνιφγεζεο ηεο δηαδηθαζίαο. Αςθενηικόηηηα ζηο πεπιβάλλον ηηρ ηάξηρ (authenticity) 12. Η απζεληηθφηεηα αλαδχεηαη σο πνηνηηθή παξάκεηξνο πνπ δηαρέεη ην ζχλνιν ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαιήθζεθαλ, σο πξνο ηε 9 Ό.π., Kalantzis, M. & Cope, Β. (2005), Learning by Design, Melbourne: The Learner 10 Βι. αλαιπηηθφηεξα ηελ Πιαηθφξκα moodle ηνπ project Σδνπκέξθαο, Ι. (2010) The Civil War in Corfu by Thucydides holocaust or Nash s balance? ζην: www.tzoumerkas.gr/moodle/moodle θαη ηελ ηζηνζειίδα ζπλεξγαζίαο ηεο θνηλφηεηαο ζην http://blogs.sch.gr/tzoumerka 11 Stevens, V. (1992) Humanism and CALL:A coming of Age, in Pennington, M. and Stevens V. (eds.) Computers in Applied Linguistics, Multilingual Matters, North Somerset: Clevedon, p.32 12 Stevens, V. (1992) Humanism and CALL:A coming of Age, in Pennington, M. and Stevens V. (eds.) Computers in Applied Linguistics, Multilingual Matters, North Somerset: Clevedon, p. 15
Τζουμέρκας Ιωάννης «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας», Πανεπιστήμιο Πατρών και Θεσσαλίας, Βόλος, 2011 ζεκαηνινγία ηνπο (:δηεπηζηεκνληθφηεηα, δηαπνιηηηζκηθφηεηα, πνιπγισζζία), φζν θαη σο πξνο ηηο θεηκεληθέο ζηξαηεγηθέο πνπ αθνινπζήζεθαλ. Εξαηομίκεςζη (individualization) 13 ζηε γισζζηθή δηδαζθαιία αλαδεηψληαο ηε γλψζε κέζα απφ κία πξνζσπηθή θαζνδήγεζε (personalized instruction). Η πξνζσπηθή εκπινθή θάζε καζεηή θαη ε ζπκκεηνρή ηνπ ζε ζπγθεθξηκέλα εξεπλεηηθά ζρέδηα (instructions) θαηά ηηο δξαζηεξηφηεηεο εμεξεύλεζεο, θαηαλόεζεο θαη αλαζηνραζκνύ/αμηνιόγεζεο δεκηνπξγνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο κηαο ελεξγεηηθήο πνξείαο κάζεζεο, κηαο πεξηπέηεηαο γλψζεο. Εςελιξία (flexibility) ζηελ επεμεξγαζία θαη παξαγσγή απζεληηθνχ πιηθνχ, θαζψο ε γλψζε αλαδεηήζεθε κέζα απφ πνιιαπιέο πεγέο, κε βάζε ηελ αξρή ηεο δηαθξηηφηεηαο θαη κε ηελ αμηνιφγεζε αληηηηζέκελσλ πιεξνθνξηψλ. H επειημία απηή δηαρέεη νιφθιεξν ην ζρεδηαζκφ ηεο δξάζεο, ηφζν θαηά ηελ αλαδήηεζε θεηκεληθψλ, φζν θαη εμσ-θεηκεληθψλ πιεξνθνξηψλ. Ποικιλόηηηα (diversity) ζηνλ εκπινπηηζκφ ησλ δηδαθηηθψλ κέζσλ θαη πιηθνχ, σο ηζρπξφ θίλεηξν κάζεζεο θαη δεκηνπξγίαο 14, ζπλδπάζηεθε απζηεξά κε ηελ αμηνιφγεζε ηνπ πιηθνχ, θαζψο, νχησο ή άιισο, ε επεμεξγαζία ηνπ πιηθνχ κε Η/Τ δεκηνπξγεί ηζρπξφ θίλεηξν εκπινθήο γηα ηνπο καζεηέο, αιιά κπνξεί λα ζπζθνηίζεη νπζηψδεηο πιεπξέο ηεο εξκελεπηηθήο θαη θξηηηθήο πξνζέγγηζεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη φιεο νη θεηκεληθέο θαη εμσ-θεηκεληθέο ζηξαηεγηθέο πνπ αλαπηχρζεθαλ, δελ θαηαηείλνπλ απιψο ζηελ πνηθηιφηεηα αιιά ζηελ νιηζηηθή αλάγλσζε, πξάγκα πνιχ δηαθνξεηηθφ. 8 Διδακηική πποζέγγιζη Η επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο δηδαθηηθήο πξνζέγγηζεο επηρεηξείηαη κε ζπλεξγαηηθέο κεζφδνπο αλαθαιππηηθήο κάζεζεο, κε ηελ νκαδνζπλεξγαηηθή κέζνδν. Λακβάλνληαο ππφςε ηε δνκή ηεο θνηλφηεηαο, ηελ απνζηνιή θάζε νκάδαο θαη ην ρξνληθφ νξίδνληα πινπνίεζεο ηνπ project, νη γεληθφηεξνη δηδαθηηθνί ζηφρνη είλαη: Να θαηαλνήζνπλ νη καζεηέο ηεο Α Λπθείνπ ηελ νπζηαζηηθή πξνζθνξά ηεο αξραίαο ειιεληθήο ηζηνξηνγξαθίαο Να θαηαλνήζνπλ ηελ δηαθνξά κηαο γιψζζαο κε ζηαζεξή ζεηξά θαηαγξαθήο ησλ ιέμεσλ (government language) φπσο ε Αγγιηθή, κηαο γιψζζαο κε ειεχζεξε δηαπινθή ησλ ιέμεσλ (nongovernment language), φπσο ε ειιεληθή Να εκβαζχλνπλ ζε εηδηθφηεξα πξνβιήκαηα ελδνγισζζηθήο απφδνζεο ηνπ αξραίνπ ειιεληθνχ ιφγνπ ζηε Νέα Διιεληθή, αιιά θαη κεηάθξαζεο ζηελ Αγγιηθή Να αζθεζνχλ ζηελ ρξήζε ΣΠΔ ζηε γισζζηθή δηδαζθαιία θαη ζηελ ηερληθή δεκηνπξγίαο νινθιεξσκέλσλ ζρεδίσλ καζεκάησλ ζε πεξηβάιινλ Πιαηθφξκαο Αζχγρξνλεο Σειεθπαίδεπζεο Να αζθεζνχλ ζηε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ γηα ηελ αλαδήηεζε γεσγξαθηθψλ πιεξνθνξηψλ, δνξπθνξηθψλ ραξηψλ θ.ά. γηα ηελ νπηηθνπνίεζε θαη επνπηηθφηεηα ησλ ηζηνξηθψλ γεγνλφησλ Να αζθεζνχλ ζηελ αλαδήηεζε κέζσ Γηαδηθηχνπ πιεξνθνξηψλ γηα ηελ ηνπηθή ηζηνξία ηνπ πεδίνπ ηεο κάρεο δηα κέζνπ ησλ αηψλσλ Να θαηαλνήζνπλ ηελ εκπινθή ησλ αλζξψπσλ ζηελ ηζηνξηθή δξάζε, κέζσ ηεο δξακαηνπνίεζεο ηεο δξάζεο απφ ηνπο ίδηνπο θαη ηεο παξαγσγήο απζεληηθνχ δηδαθηηθνχ πιηθνχ 9 Γλωζζική διδαζκαλία Η δηδαζθαιία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Γιψζζαο κέζσ ηνπ πξσηφηππνπ θεηκέλνπ ηνπ Θνπθπδίδε, βαζίζηεθε ζε δχν επίπεδα ζχγθξηζεο, έλα ελδνγισζζηθφ θαη έλα δηαγισζζηθφ: ην αηηνχκελν, απφ ηε κία, ήηαλ ε απφδνζε ηνπ θεηκέλνπ ζηε Νέα Διιεληθή γιψζζα, θαη επηπξνζζέησο, ε δηεξεχλεζε ησλ κνξθνζπληαθηηθψλ θαη ιεμηθνγξαθηθψλ δεηεκάησλ πνπ αλαθχνληαη θαηά ηελ κεηάθξαζε ηνπ θεηκέλνπ ζηελ Αγγιηθή. Φπζηθά, ζηελ πξψηε πεξίπησζε, δεηήζεθε απφ ηνπο καζεηέο λα δηαρεηξηζηνχλ φια ηα δεηήκαηα ηεο ελδνγισζζηθήο απφδνζεο κφλνη ηνπο, σο θνξείο ηεο κεηξηθήο ηνπο γιψζζαο. Αληίζεηα, γηα ηε κειέηε ηεο δηαγισζζηθήο απφδνζήο ηνπο, ρξεζηκνπνηήζεθε κηα κεηθηή ηερληθή: κε βάζε κεηαθξάζεηο απφ ηελ ιφγηα παξάδνζε ηνπ θεηκέλνπ ζηελ Αγγιηθή, νη καζεηέο θιήζεθαλ λα αλαζηνραζηνχλ πάλσ ζηηο ιχζεηο πνπ επηιέρζεθαλ απφ ηνλ κεηαθξαζηή ζηελ απφδνζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ κνξθνζπληαθηηθψλ δνκψλ ηνπ πξσηφηππνπ θεηκέλνπ. ε θάζε πεξίπησζε απηή ε επεμεξγαζία δελ ζηνρεχεη ζηελ επηβνιή ζηνπο καζεηέο ηεο άπνςεο ή ηνπ λνήκαηνο πνπ έρεη πηνζεηήζεη ν δηδάζθσλ, αιιά ζηελ δηαπξαγκάηεπζε αλάκεζα ζηνπο δχν πφινπο ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. Οη νκάδεο ησλ καζεηψλ εηζέξρνληαη ζε απηή ηελ δηαδηθαζία κε δχν 13 Ahmad, K., Corbett, G., Rogers, M. & Sussex, R. (1985) Computers, Language Learning and Language Teaching, ΜΑ: Cambridge University Press, p.6 14 Hamel, M. (2001) Annex 1: A CALL concept based on text linguistics and SLA research, in Free text:report on Pre-formatted Tutorials 1-3-4, UK: UMIST 7
Σδνπκέξθαο Ισάλλεο Σσεδίαζη project γλωζζικήρ διδαζκαλίαρ για πολύγλωζζη εκπαιδεςηική κοινόηηηα πξναπαηηνχκελα: πξψηνλ, ρξεζηκνπνηνχλ ιφγηεο κεηαθξάζεηο ηνπ πξσηφηππνπ θεηκέλνπ (εηδηθφηεξα, ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ Αγγιηθή γιψζζα ε κεηάθξαζε ηνπ Dent) 15 θαη δεχηεξνλ, εηζάγνληαη ζηελ δηαγισζζηθή κεηάθξαζε ππνςηαζκέλνη γηα ην είδνο ησλ κνξθνζπληαθηηθψλ δεηεκάησλ πνπ πξέπεη λα αληηκεησπίζεη ν κεηαθξαζηήο ζηελ Αγγιηθή γιψζζα, πνπ ζρεηίδνληαη φρη κφλν κε ηελ εξκελεπηηθή πξνζέγγηζε ηνπ αξραίνπ ειιεληθνχ θεηκέλνπ απφ ηνλ ίδην, αιιά επηπιένλ, κε ην είδνο θαη ηελ πνηφηεηα ησλ ιχζεσλ πνπ επέιεμε γηα λα εθθξάζεη ηελ δηθή ηνπ κεηαθξαζηηθή άπνςε ζηελ αγγιηθή, φπσο γηα παξάδεηγκα, ε αλαγσγή ησλ ρξνληθψλ κεηνρψλ ηεο αξραίαο ειιεληθήο ζε ρξνληθέο πξνηάζεηο ζηελ Αγγιηθή. πλνπηηθά, ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη εμήο ζηξαηεγηθέο θαη δξαζηεξηφηεηεο γηα ηελ θεηκεληθή πξνζέγγηζε θαη δηδαζθαιία: Δπαζηηπιόηηηερ εξεπεύνηζηρ (Exploration activities) Ο ζηφρνο απηψλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ είλαη φρη κφλν ε αλάδεημε ησλ λνεκάησλ ηνπ θεηκέλνπ, αιιά θαη ηεο γισζζηθήο κνξθήο πνπ γίλεηαη απηή, ηφζν ζηελ πξσηφηππε κνξθή ηνπ, φζν θαη ζηελ ελδνγισζζηθή απφδνζή ηνπ θαη ηελ εηεξφγισζζε κεηάθξαζή ηνπ (: Φύιια Εξγαζίαο Ι,ΙΙ,ΙΙΙ θαη ΙV γηα ηελ κνξθνινγηθή επεμεξγαζία ηνπ θεηκέλνπ, ηελ πνηεηηθή ιεηηνπξγία ησλ ιέμεσλ θαη ηελ ελδνγισζζηθή θαη δηαγισζζηθή απφδνζε ηνπ πξσηφηππνπ θεηκέλνπ). Δπαζηηπιόηηηερ καηανόηζηρ (Comprehension activities) Ο ζηφρνο εδψ είλαη ε αλαδήηεζε εμσθεηκεληθψλ (πξαγκαηνινγηθψλ) πιεξνθνξηψλ 16 γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ ηζηνξηθνχ λνήκαηνο κέζα απφ παξαγσγή νπηηθνχ πιηθνχ 17. Δπαζηηπιόηηηερ επμηνείαρ Με απηέο δεηείηαη απφ ηνπο καζεηέο λα πξνβνχλ ζηελ αλαγλψξηζε θαη λα θαηαγξάςνπλ ζε πίλαθα αληηπαξαβνιήο ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θεηκέλνπ, σο πξνο ην ζέκα ή ε θπξίωο ηδέα ηνπ θεηκέλνπ, κε γεληθνχο φξνπο, ην ζθνπό θαη ηελ δξάζε θάζε πξσηαγσληζηή, ηελ εμήγεζε ελόο απνηειέζκαηνο, θαη ηηο αληαγωληζηηθέο πιεξνθνξίεο σο πξνο ηελ θαηαγξαθή θαη ηελ εμήγεζε ησλ ηζηνξηθψλ γεγνλφησλ απφ ην ζπγγξαθέα. Δπαζηηπιόηηηερ αξιολόγηζηρ και αναζηοσαζμού Όιεο νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνεγήζεθαλ θαηαηείλνπλ ζηελ σξίκαλζε απηνχ ηνπ ζηαδίνπ, ην νπνίν είλαη θαη ην ζπνπδαηφηεξν απφ φια, θαζψο απαηηείηαη ε εθαξκνγή πςειψλ λνεηηθψλ δηεξγαζηψλ γηα ηελ εθηέιεζή ηνπ: ε δηαδηθαζία ηεο ζύλδεζεο (:ε ζχλδεζε αλάκεζα ζηα αλαθεξφκελα ζην θείκελν θαη ζε γλψζεηο έμσ απφ απηφ, έγηλε εχθνια εθηθηή κέζσ ηνπ Φάθεινπ Εξγαζηώλ ηνπ Μαζεηή (Portfolio Assessment) ζηνλ νπνίν θαηαρσξήζεθαλ φιεο νη πιεξνθνξίεο πνπ αλαθηήζεθαλ θαηά ηηο πξνεγνχκελεο δξαζηεξηφηεηεο), ε εμήγεζε (: γηα ηελ παξνπζία ή ηε ζθνπηκφηεηα ησλ πιεξνθνξηψλ ηνπ θεηκέλνπ ή άιισλ ζηνηρείσλ πνπ είλαη ζπκβαηά κε ηα απνδεηθηηθά ζηνηρεία πνπ παξνπζηάδνληαη ζε απηφ, φπνπ ε έιιεηςε εξκελεηψλ, παξαπέκπεη ζε ζαθείο ηζηνξηθέο αληηιήςεηο θαη φρη ζε «ειιείςεηο»), ε δηαηύπωζε ππνζέζεωλ (πνπ ζηεξίδεηαη ζε εξσηήζεηο ηνπ ηχπνπ what if? ), ε εζωηεξηθή αμηνιόγεζε (:δηαηχπσζε κηαο ηειηθήο θξίζεο γηα ην θείκελν, φρη κφλν σο πξνο ηηο ινγνηερληθέο παξακέηξνπο θαη ηελ ηζηνξηθή αληίιεςε, αιιά θπξίσο, ζε αλαθνξά κε ηελ πξνζσπηθή αμηνιφγεζε απφ ηνπο καζεηέο ηεο ζηάζεο δσήο πνπ εθπξνζσπεί θάζε ηζηνξηθφο πξσηαγσληζηήο) θαη, ηέινο, ε εμωηεξηθή αμηνιόγεζε, πνπ δηελεξγήζεθε κε ηε κέζνδν ηεο αλίρλεπζεο ζηάζεσλ θαη αληηιήςεσλ κέζσ εξσηεκαηνινγίνπ. 10 Σςμπεπάζμαηα Η νηθνδφκεζε κηαο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο θαη ε δηαηήξεζή ηεο ζε βάζνο ρξφλνπ πξνυπνζέηεη ηελ αλάιεςε πινπνίεζεο ελφο ή πεξηζζφηεξσλ projects καθξάο δηάξθεηαο. Η πηνζέηεζε ηερληθψλ κεηθηήο εθπαίδεπζεο κε ηε ρξήζε πιαηθφξκαο αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο θαίλεηαη λα είλαη εμαηξεηηθά γφληκε κέζνδνο γηα ηε ζπλνρή ηεο θνηλφηεηαο, φπσο θαη ε ζχζηαζε νκάδσλ εξγαζίαο, κε ζπγθεθξηκέλε απνζηνιή, ηεξαξρεκέλε δνκή θαη απνζαθεληζκέλν ζρέδην ξνήο εξγαζηψλ. Καζψο νη νκάδεο ζπζηήλνληαη κε βάζε ηνλ ηχπν επθπΐαο, ηηο δεμηφηεηεο, ηηο θιίζεηο θαη ηα ελδηαθέξνληα θάζε καζεηή μερσξηζηά, επηηπγράλεηαη ε καζεζηαθή ηζνηηκία κέζα απφ ηελ δξαζηεξηνπνίεζε εθάζηνπ ζηε νκάδα ηνπ, δειαδή, κέζα απφ ηελ παξαγσγή απζεληηθνχ έξγνπ θαη φρη κέζα απφ ηελ απιή δήισζε πξνζέζεσλ θαη ηηο εμσηεξηθέο παξαηλέζεηο. Δπηπιένλ, κέζα απφ ηελ πνιπγισζζηθή επεμεξγαζία ηνπ 15 Dent, J. (1910), Thucydides. The Peloponnesian War, London. ην: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=perseus%3atext%3a1999.01.0200%3abook%3d3%3 Achapter%3D70%3Asection%3D1 (πξνζπειάζηεθε ζηηο 3-4-2011) 16 Αλαιπηηθφηεξα ζην Nord, C. (1991) Text Analysis in Translation: Theory, Methodology and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis, Amsterdam-Atlanta: Rodopi 17 Fischman, G. (2001), Reflections about images: Visual Culture, and Educational Research, Educational Researcher 30 (8), pp28-33, θαη Dickinson, D. (2002), Sifting images of developmentally appropriate practice as seen through different lenses, Educational Researcher, 31(1), pp 26-32
Τζουμέρκας Ιωάννης «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Μετανάστευση Διαχείριση Συγκρούσεων και Παιδαγωγική της Δημοκρατίας», Πανεπιστήμιο Πατρών και Θεσσαλίας, Βόλος, 2011 πξσηφηππνπ θεηκέλνπ (θαη ηελ νηνλεί επεθηαζηκφηεηα ηνπ project θαη ζε άιιεο γισζζηθέο εθδνρέο ζην κέιινλ) επηηπγράλεηαη ν ζηφρνο ηεο γισζζηθήο ηζνηηκίαο, θαζψο θάζε γισζζηθφ ππνθείκελν θαηαλνεί ζπγθξηηηθά ηηο γισζζηθέο θαη εξκελεπηηθέο δηαθνξέο, ζπκκεηξίεο θαη αζπκκεηξίεο. Γηαηί, φπσο ην έζεζαλ πξφζθαηα νη M. Kalantzis, B. Cope θαη E. Arvanitis, ε εξψηεζε-θιεηδί γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνχο, επνκέλσο, είλαη ην πψο απηνί νη λένη ηχπνη αλζξψπνπ καζαίλνπλ λα είλαη ν εαπηφο ηνπο, καζαίλνπλ λα ζρεηίδνληαη κε άιινπο, καζαίλνπλ πψο λα καζαίλνπλ θαη ηη λα καζαίλνπλ θαη καζαίλνπλ πψο λα παίξλνπλ πξάγκαηα πνπ έρνπλ παξαρζεί ζηηο ζεκεξηλέο νηθνινγίεο ηεο γλψζεο 18. Βιβλιογπαθία Ελληνόθωνη Baynham, M. (2000) [1995], Πξαθηηθέο Γξακκαηηζκνύ, (κηθξ.) Μ. Αξαπνπνχινπ, Αζήλα: Μεηαίρκην Κπλεγφο Υ. & Σξνχθε, Δ., Γηαλνχηζνπ, Ν., Φνπληάλα, Μ., Αζαλαζίνπ Σ., (2004), Centre for Collaboration and Exchange (CCE): Έλα εξγαιείν γηα ηελ ππνζηήξημε θνηλνηήησλ δξάζεο. ην: Μ. Γξεγνξηάδνπ, Α. Ράπηεο,. Βνζληάδνπ, Υ. Κπλεγφο (επηκ.), (2004), Οη Τερλνινγίεο ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηεο Επηθνηλωλίαο ζηελ Εθπαίδεπζε, ηφκ. ΙΙ, Πξαθηηθά 4 νπ Παλειιήληνπ πλέδξηνπ Διιεληθήο Δπηζηεκνληθήο Έλσζεο Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξίαο θαη Δπηθνηλσληψλ ζηελ Δθπαίδεπζε, Αζήλα: ΔΚΠΑ Σζάθνο Βαζίιεο (2004) Η Δηδαζθαιία ηεο Αξραίαο Ειιεληθήο Γξακκαηείαο θαη Γιώζζαο, Αζήλα: Μεηαίρκην Ξενόγλωζζη Ahmad, K., Corbett, G., Rogers, M. & Sussex, R. (1985) Computers, Language Learning and Language Teaching, Cambridge, ΜΑ: Cambridge University Press Dickinson, D. (2002), Sifting images of developmentally appropriate practice as seen through different lenses, Educational Researcher, 31(1) Fischman, G. (2001), Reflections about images: Visual Culture, and Educational Research, Educational Researcher 30 (8) Gardner, H. (1983), Frames of Mind: The theory of multiple intelligences. New York: Basic Books. Basic Books Paperback, 1985 [1993], Tenth Anniversary Edition with new introduction, New York: Basic Books Hamel, M. (2001) Annex 1: A CALL concept based on text linguistics and SLA research, in Free text:report on Pre-formatted Tutorials 1-3-4, UK: UMIST Kalantzis, M. & Cope, Β. (2005), Learning by Design, Melbourne: The Learner Kalantzis M., Cope B. & Arvanitis E.(2010), Towards a Teaching Ecology for Diversity, to: Mata P.(coord.) (2010), Intercultural Education as a Project for Social Transformation. Linking theory and practice towards Equity and Social Justice, Malta Conference Proceedings, 16-18 Sep. 2010, Malta, pp 283-305 Kolb, D. (1984), Experiential Learning: Experience As The Source Of Learning And Development, New Jersey: Prentice Hall Nord, C. (1991) Text Analysis in Translation: Theory, Methodology and Didactic Application of a Model for Translation-Oriented Text Analysis, Amsterdam-Atlanta: Rodopi Stevens, V. (1992) Humanism and CALL:A coming of Age, in Pennington, M. and Stevens V. (eds.) Computers in Applied Linguistics, Multilingual Matters, North Somerset: Clevedon Vygotsky, L.(1978), Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Cambridge, MA: Harvard University Press Ιζηοζελίδερ Dent, J. (1910), Thucydides. The Peloponnesian War, London. ην: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=perseus%3atext%3a1999.01.0200%3abook%3d3 %3Achapter%3D70%3Asection%3D1 (πξνζπειάζηεθε ζηηο 3-4-2011) Kalantzis, M. & Cope, Β. Learning by Design www.l-by-d.com (πξνζπειάζηεθε ηελ 27-3-2011) 18 Kalantzis M., Cope B. & Arvanitis E.(2010), Towards a Teaching Ecology for Diversity, to: Mata P.(coord.) (2010), Intercultural Education as a Project for Social Transformation. Linking theory and practice towards Equity and Social Justice, Malta Conference Proceedings, 16-18 Sep. 2010, Malta, p.288 9
Σδνπκέξθαο Ισάλλεο Σσεδίαζη project γλωζζικήρ διδαζκαλίαρ για πολύγλωζζη εκπαιδεςηική κοινόηηηα Σδνπκέξθαο, Ι. (2010) The Civil War in Corfu by Thucydides holocaust or Nash balance? ζην: www.tzoumerkas.gr/moodle/moodle (πξνζπειάζηεθε ζηηο 28-3-2011, ζηηο 11πκ) http://blogs.sch.gr/tzoumerka (πξνζπειάζηεθε ζηηο 28-3-2011 ζηηο 11πκ)