Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης Νεοελληνική Γλώσσα Β Δημοτικού Τίτλος: «Εφημερίδες! Εφημερίδες!» Συγγραφή: ΖΟΥΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ Εφαρμογή: ΤΟΚΜΑΚΙΔΟΥ ΕΛΠΙΔΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Θεσσαλονίκη 2013
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι. Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.5. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας γλώσσας πρωτοβάθμιας: Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: http://www.greeklanguage.gr Καραμαούνα 1 Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 459101, Φαξ: 2310 459107, e-mail: centre@komvos.edu.gr Σελίδα 2 από 18
Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Τίτλος «Εφημερίδες! Εφημερίδες!» Εφαρμογή σεναρίου Τοκμακίδου Ελπίδα Δημιουργία σεναρίου Ευαγγελία Ζούνη Διδακτικό αντικείμενο Νεοελληνική Γλώσσα Τάξη Β Δημοτικού Σχολική μονάδα 1 ο Δημοτικό Σχολείο Μενεμένης Διδακτική/θεματική ενότητα εφαρμογής Φιλαναγνωσία Ευέλικτη ζώνη Διαθεματικό Ναι Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα I. Φιλολογικής ζώνης Νεοελληνική Γλώσσα Νεοελληνική Λογοτεχνία ΙΙ. Άλλα γνωστικά αντικείμενα Σελίδα 3 από 18
Εικαστικά Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας ΙΙΙ. Ημιτυπικές και άτυπες διαδικασίες εκπαίδευσης Ευέλικτη Ζώνη Χρονική διάρκεια Για την εφαρμογή του σεναρίου απαιτήθηκαν 4 διδακτικές ώρες Χώρος Ι. Φυσικός χώρος Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας ΙΙ. Εικονικός χώρος Ιστότοποι φορέων (Μικρός Αναγνώστης, Λεξικό Τριανταφυλλίδη, Βικιλεξικό) Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή Εξοικείωση με ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, εξοικείωση με την αναζήτηση στο διαδίκτυο, βασική εξοικείωση με χρήση εφαρμογών κειμένου. Ύπαρξη αντίστοιχου αριθμού φορητών Η/Υ όσες και οι ομάδες της τάξης. Εφαρμογή στην τάξη Το συγκεκριμένο σενάριο εφαρμόστηκε στην τάξη. Το σενάριο στηρίζεται Παραδειγματικό σενάριο, μικρή δραστηριότητα Ευαγγελία Ζούνη, «Εφημερίδες! Εφημερίδες!» Νεοελληνική γλώσσα, Β Τάξη, 2011. Στο συγκεκριμένο σενάριο προτείνεται μια δραστηριότητα διάρκειας 2-3 διδακτικών ωρών. Η εφαρμογή της επεκτάθηκε σε μια επιπλέον ώρα. Το σενάριο αντλεί --- Σελίδα 4 από 18
Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σύμφωνα με τη συγγραφέα της προτεινόμενης δραστηριότητας, η διδακτική της πρόταση αποτελεί επέκταση των ασκήσεων 4 & 3, του βιβλίου μαθητή (γ τεύχος, σελ.12) και του τετραδίου εργασιών της Γλώσσας (β τεύχος, σ. 34), οι οποίες έχουν ως στόχο την εξοικείωση των μαθητών/-τριών με τα χαρακτηριστικά της βιβλιοπαρουσίασης. Παράλληλα επιδιώκεται ο εμπλουτισμός των παραπάνω ασκήσεων με βάση υλικό, το οποίο προέρχεται κυρίως από το διαδίκτυο. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα ενσωμάτωσης και αξιοποίησης των ΤΠΕ στις δραστηριότητες-ασκήσεις της συγκεκριμένης υποενότητας του σχολικού εγχειριδίου. Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο Το σκεπτικό της παρούσας δραστηριότητας είναι η επίτευξη του στόχου της συγκεκριμένης υποενότητας του σχολικού εγχειριδίου με την αξιοποίηση και τη συμβολή των ΤΠΕ. Ειδικότερα επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να αποκτήσουν γνώσεις για τον κόσμο, τη γλώσσα και να καλλιεργήσουν γραμματισμούς. Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής Επιχειρείται οι μαθητές/-τριες: να γνωρίσουν την παρουσίαση του περιεχομένου ενός βιβλίου και των χαρακτηριστικών του: ποιος είναι ο τίτλος του βιβλίου ποιος είναι ο συγγραφέας ποιος είναι ο εκδότης ποιος είναι ο τόπος και ο χρόνος έκδοσης Σελίδα 5 από 18
πόσες σελίδες έχει ποια είναι η υπόθεσή του να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης και συλλογής δεδομένων που αφορούν τα βιβλία. Γνώσεις για τη γλώσσα Επιχειρείται οι μαθητές/-ες: να αποκτήσουν νέο λεξιλόγιο να μάθουν τον ορισμό της νέας λέξης (βιβλιοπαρουσίαση) να καλλιεργήσουν τον προφορικό και τον γραπτό τους λόγο να εξοικειωθούν με την παραγωγή πολυτροπικών κειμένων. Γραμματισμοί Επιχειρείται οι μαθητές/-ες: να εξοικειωθούν με τη χρήση ηλεκτρονικού λεξικού να ασκηθούν στην αναζήτηση μέσω ηλεκτρονικής μηχανής αναζήτησης να μάθουν πώς μεγεθύνεται και μικραίνει η εικόνα να μάθουν να αποθηκεύουν στο έγγραφο εικόνα από το διαδίκτυο. Διδακτικές πρακτικές Οι διδακτικές πρακτικές συνοψίζονται στο Ε. Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Αφετηρία Μια πρώτη δυσκολία που έπρεπε να αντιμετωπιστεί κατά τη στιγμή της επιλογής, αφορούσε τη διαφορετική διδακτική ενότητα που βρισκόταν η τάξη εφαρμογής. Η ενότητα «Εφημερίδες, εφημερίδες» είναι κατά πολύ μεταγενέστερη της ενότητας την οποία επεξεργαζόταν η τάξη εφαρμογής και σύμφωνα με τις οδηγίες της συγγραφέα Σελίδα 6 από 18
της προτεινόμενης δραστηριότητας, η εφαρμογή θα έπρεπε να ακολουθεί τις εργασίες του σχολικού βιβλίου. Επειδή όμως το τελευταίο διάστημα στην ώρα της φιλαναγνωσίας οι μαθητές/-τριες της τάξης είχαν εξοικειωθεί με παρόμοιες δραστηριότητες (επεξεργασίας διαφόρων λογοτεχνικών βιβλίων, όπως της Karen Katz, 1999, The colors of us, Henry Holt and Company (BYR), της Lehman, B., 2004, The red book, New York: Houghton Mifflin Books for Children, Jae Soo Liu, Dong Il Sheen, 2002 και του βιβλίου The yellow umbrella, Νew Υork: Kane/Miller Book Pub, στα πλαίσια εφαρμογής του σεναρίου με τίτλο «Τα χρώματά μας... τα χρώματα της ευτυχίας» της Π. Καφετζή), η πρόταση της βιβλιοπαρουσίασης, παρά το γεγονός ότι δεν εντάσσονταν στην προτεινόμενη σειρά του σχολικού εγχειριδίου, αποτέλεσε μια πρόκληση που τα παιδιά ήταν έτοιμα να δοκιμάσουν. Τελικά λόγω των συνθηκών εφαρμογής που περιγράφονται παρακάτω επιλέχθηκε η επεξεργασία του βιβλίου της K. Crowther Ο μαύρος κότσυφας και ο λευκός γλάρος(αθήνα: Σύγχρονοι Ορίζοντες, 1997), μια πρόταση που συνδέει τη συγκεκριμένη εφαρμογή με την προηγούμενή της, καθώς η επιλογή αυτού του βιβλίου προτείνεται ως συνέχεια των δραστηριοτήτων για τη φιλία και την αποδοχή της διαφορετικότητας, ένα θέμα που είχε την ευκαιρία να διαπραγματευτεί η συγκεκριμένη τάξη σε προηγούμενες διδακτικές ώρες της φιλαναγνωσίας. Κατά την εφαρμογή αξιοποιήθηκαν ώρες της ευέλικτης ζώνης και της φιλαναγνωσίας. Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο Βασικός στόχος της δραστηριότητας αποτελεί η εξοικείωση των μαθητών/τριών της Β Τάξης με πρακτικές της βιβλιοπαρουσίασης, επιδίωξη που συναντάται ως οριζόντιος και κάθετος στόχος της γλωσσικής διδασκαλίας, αρχίζοντας από τις μικρές ηλικίες των παιδιών με τον εντοπισμό του τίτλου ή του ονόματος του συγγραφέα σε ένα εξώφυλλο και προχωρώντας σε πιο σύνθετες απαιτήσεις από τάξη σε τάξη. Σελίδα 7 από 18
Από την άλλη πλευρά η ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων, ως καθημερινή εκπαιδευτική πρακτική, αποτελεί βασική επιδίωξη του Νέου Προγράμματος Σπουδών για τη γλώσσα και λογοτεχνία (2011, 114) σε μια προσπάθεια θεμελίωσης της σχέσης του παιδιού με το βιβλίο. Μάλιστα η επιλογή κειμένων με θέμα τη φιλία και την αποδοχή της διαφορετικότητας προτείνεται για τις μικρές ηλικίες των αναγνωστών. Αξιοποίηση των ΤΠΕ Σύμφωνα με τη συγγραφέα της προτεινόμενης δραστηριότητας η συγκεκριμένη πρόταση ενισχύει την άποψη για τη δυνατότητα ενσωμάτωσης και αξιοποίησης των ΤΠΕ στις δραστηριότητες του σχολικού εγχειριδίου. Στα πλαίσια αυτά το διαδίκτυο λειτουργεί ως πηγή πληροφοριών (για τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου των παιδιών αλλά και για την πρόσβαση σε διάφορα λογοτεχνικά έργα) ενώ ο Η/Υ βοηθά στην καταγραφή βασικών πληροφοριών με την ταυτόχρονη εξοικείωση όσον αφορά στη χρήση αλλά και τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων. Κείμενα K.Crowther, Ο μαύρος κότσυφας και ο λευκός γλάρος. Αθήνα: Σύγχρονοι Ορίζοντες, 1997. Διαθέσιμο και στην ιστοσελίδα του Μικρού Αναγνώστη http://www.mikrosanagnostis.gr/library/pageflip43/default.html Φύλλα δραστηριοτήτων Ιστοσελίδες /Εφαρμογές Ηλεκτρονικό Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (Τριανταφυλλίδη http://www.greeklanguage.gr/greeklang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html) Βικιλεξικό (http://el.wiktionary.org/wiki/) Εικονογραφημένο Λεξικό Α', Β', Γ' Δημοτικού σε έντυπη και ψηφιακή μορφή (http://pi-schools.sch.gr/dimotiko) Σελίδα 8 από 18
Διδακτική πορεία/στάδια/φάσεις 1η & 2η διδακτική ώρα Στην αρχή της συνάντησής μας και στην ολομέλεια της τάξης παρουσιάστηκε με τη βοήθεια του ανακλαστικού προβολέα, η σελίδα 12 από το Γ τεύχος του Β.Μ. στην οποία τα παιδιά καθοδηγούνταν να συμμετάσχουν στην παρουσίαση ενός βιβλίου. Η ερώτηση της Βάγιας της Κουκουβάγιας «Ξέρεις πώς λέγεται η παρουσίαση ενός βιβλίου» αλλά και οι σχετικές αναφορές στη συγκεκριμένη σελίδα καθοδήγησαν τη σκέψη των παιδιών αναφορικά με την ερμηνεία της λέξης «βιβλιοπαρουσίαση». Ακολουθώντας τις υποδείξεις της συγγραφέα της δραστηριότητας, ο ορισμός της λέξης αναζητήθηκε επιπλέον (χωρίς όμως επιτυχία) τόσο στο Βικιλεξικό (http://el.wiktionary.org/wiki/) όσο και στο Εικονογραφημένο Λεξικό Α', Β', Γ' Δημοτικού (στην έντυπη αλλά και στην ψηφιακή μορφή του). Οι μαθητές/τριες της τάξης έχοντας σχετική εμπειρία από αντίστοιχες αναζητήσεις πρότειναν τη χρήση του λεξικού της Πύλης για την ελληνική γλώσσα: (γνωστό στα παιδιά ως Λεξικό Τριανταφυλλίδη). Έτσι στην ολομέλεια της τάξης και με τη βοήθεια του ανακλαστικού προβολέα έγινε η αναζήτηση της λέξης βιβλιοπαρουσίαση και η επιβεβαίωση των αρχικών υποθέσεων των μαθητών/-τριών για την ερμηνεία της λέξης. Ο ορισμός με τη συμμετοχή των παιδιών (αξιοποιώντας τις γνώσεις που ήδη έχουν αποκτήσει για αντιγραφή και επικόλληση κειμένου) καταγράφηκε με τη βοήθεια του Σελίδα 9 από 18
Η/Υ της τάξης και του ανακλαστικού προβολέα σε ένα αρχείο κειμενογράφου, το οποίο αποθηκεύτηκε με τίτλο ΟΡΙΣΜΟΣ. Περιεχόμενο φακέλου για κάθε ομάδα Περιεχόμενο του αρχείου με τίτλο ΟΡΙΣΜΟΣ Στη συνέχεια οι ομάδες της τάξης (εξαιτίας της απουσίας κάποιων μαθητών/τριών στη σημερινή συνάντηση δημιουργήθηκαν 5 ομάδες των τεσσάρων/ πέντε παιδιών) καθοδηγήθηκαν να ανοίξουν ένα φάκελο που είχε αποθηκευτεί στην επιφάνεια εργασίας του Η/Υ τους και να εντοπίσουν ένα αρχείο κειμενογράφου με τίτλο 1η δραστηριότητα. Σε αυτό δίνονταν τόσο οι συνδέσεις για τον εντοπισμό του ορισμού της λέξης «βιβλιοπαρουσίαση» όσο και η σελίδα του Μικρού Αναγνώστη για την επιλογή ενός βιβλίου για «ανάγνωσή» του. Καθώς η σελίδα του Μικρού Αναγνώστη ήταν γνωστή στις ομάδες της τάξης από προηγούμενες δραστηριότητες η πρόσβαση σε αυτό και η επιλογή ενός βιβλίου, έγινε χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Εκείνο όμως που δημιούργησε πρόβλημα ήταν ο «θόρυβος» που δημιουργούνταν με την κοινή εκτέλεση πέντε διαφορετικών αφηγήσεων, που αποσπούσε την προσοχή των παιδιών. Έτσι χρειάστηκε κατά την εφαρμογή να διαφοροποιηθεί η δραστηριότητα από τον αρχικό σχεδιασμό του σεναρίου. Σύμφωνα με τη συγγραφέα της δραστηριότητας τα παιδιά θα έπρεπε να επιλέξουν τα ίδια ένα λογοτεχνικό κείμενο και να το «διαβάσουν» στα πλαίσια της ομάδας τους, ενώ τελικά επιλέχθηκε η προβολή της παρουσίασης του ίδιου λογοτεχνικού βιβλίου (της Κ. Κρόουθερ με τίτλο Ο μαύρος κότσυφας και ο άσπρος γλάρος) στην ολομέλεια της τάξης, με τη βοήθεια του ανακλαστικού προβολέα. Το βιβλίο αυτό επιλέχθηκε ως συνέχεια προηγούμενης εφαρμογής σεναρίου, με την οποία είχε εμπλακεί η τάξη. Στο σενάριο της Π. Καφετζή με τίτλο «Τα χρώματά μας... τα χρώματα της ευτυχίας», το συγκεκριμένο βιβλίο προτείνεται ως συνέχεια των δραστηριοτήτων για τη φιλία και την αποδοχή Σελίδα 10 από 18
της διαφορετικότητας, ένα θέμα που είχε την ευκαιρία να διαπραγματευτεί η τάξη σε προηγούμενες διδακτικές ώρες της φιλαναγνωσίας. Έτσι η διαπραγμάτευση του θέματος και του λογοτεχνικού κειμένου έγινε στα πλαίσια της ολομέλειας με τη συμμετοχή όλων των ομάδων της τάξης. Σε τακτά χρονικά διαστήματα γίνονταν διακοπές στην αφήγηση του κειμένου και σχολιάζονταν το περιεχόμενό του. Στις ομάδες μοιράστηκε αρχικά σε έντυπη μορφή το Φύλλο Εργασίας της συγγραφέα της δραστηριότητας, όπου οι μαθητές/τριες φρόντισαν να συμπληρώσουν βασικές πληροφορίες (τίτλος, όνομα συγγραφέα, εκδότης, έτος και τόπος έκδοσης, σελίδες) για το κείμενο. Στη συνέχεια οι ομάδες κλήθηκαν να εργαστούν στο ψηφιακό Φύλλο Δραστηριότητας (βλ. αμέσως πιο πάνω εικόνα και Φύλλα δραστηριοτήτων) που εντόπισαν στον φάκελό τους. Κάποια από τα μέλη τους ανέλαβαν την Σελίδα 11 από 18
πληκτρολόγηση των βασικών πληροφοριών ενώ κάποια άλλα προχώρησαν στην επεξεργασία των ερωτήσεων που αφορούσαν στο περιεχόμενο του κειμένου. Η αντιγραφή του εξώφυλλου του βιβλίου (με πρόσβαση στη σελίδα του Μικρού Αναγνώστη) και η επικόλλησή του σε συγκεκριμένη θέση στο Φύλλο δραστηριοτήτων έγινε χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, καθώς οι μαθητές/τριες της τάξης είχαν εξοικειωθεί παρόμοιες διαδικασίες από προηγούμενες εφαρμογές. Βέβαια πριν την ενασχόληση των ομάδων με τη συγκεκριμένη εργασία, έγινε επίδειξη των απαραίτητων ενεργειών μέσω του Η/Υ της τάξης και του ανακλαστικού προβολέα. Εκείνο που δυσκόλεψε κάπως ήταν το μέγεθος της εικόνας, εξαιτίας του οποίου η επικόλλησή της κάλυπτε όλο το έγγραφο του κειμενογράφου. Παρά την επίδειξη της αντιμετώπισης του προβλήματος με επιλογή της εικόνας (εντοπισμό του πλαισίου που αυτή καλύπτει) και σμίκρυνσή της, η βοήθεια της εκπαιδευτικού της τάξης ζητήθηκε από αρκετές ομάδες και δόθηκε όπου κρίθηκε αναγκαία (με επίδειξη στα πλαίσια της ομάδας και παραχώρηση χρόνου στα μέλη της για δοκιμή και διόρθωση, με τη χρήση της εντολής αναίρεσης / undo και της αποθήκευσης / save). Σελίδα 12 από 18
3η & 4η διδακτική ώρα Η συνέχιση της δραστηριότητας στο ψηφιακό φύλλο εργασίας αποφασίστηκε να γίνει την ίδια ημέρα καθώς τα παιδιά είχαν επεξεργαστεί ικανοποιητικά το περιεχόμενο του λογοτεχνικού κειμένου και χρειαζόταν να τους δοθεί χρόνος για την καταγραφή των εντυπώσεών τους. Πράγματι συνεργάστηκαν αρμονικά και στο χρόνο που τους διατέθηκε κατάφεραν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις μιας βιβλιοπαρουσίασης. Σύμφωνα με την πρόταση της συγγραφέα της δραστηριότητας κάθε ομάδα θα μπορούσε στην ολομέλεια της τάξης να συμμετάσχει σε μια εκδήλωση «Βιβλιοπαρουσίασης», η οποία όπως και η ίδια παρατηρεί απαιτεί περισσότερο χρόνο, από αυτόν που είχε υπολογιστεί. Την 4η ώρα οι ομάδες της τάξης βρέθηκαν σε ξεχωριστό χρόνο σε μια αίθουσα του σχολείου όπου είχαν πρόσβαση σε εκτυπωτή και επέστρεψαν στην τάξη με την εκτυπωμένη μορφή της εργασία τους. Στην ολομέλεια διάβασαν τις πληροφορίες που είχαν καταγράψει, σχολιάζοντας πως κάποιες είναι ακριβώς ίδιες (τίτλος, όνομα συγγραφέα, εκδότης, έτος και τόπος έκδοσης, σελίδες) με τις καταγραφές των υπόλοιπων ομάδων ενώ κάποιες άλλες Σελίδα 13 από 18
παρά το γεγονός ότι αναφέρονται στο ίδιο περιεχόμενο διαφέρουν μεταξύ των ομάδων αφού «λέμε τι μας άρεσε από το βιβλίο». Η τελευταία παρατήρηση αποτελεί ένα στοιχείο που συνηγορεί στην επιλογή του ίδιου λογοτεχνικού κειμένου για όλες τις ομάδες, αφού μέσα από τη βιωματική τους εμπειρία οι μαθητές/-τριες της τάξης διαπίστωσαν τη διαφορετική επίδραση που μπορεί να έχει το ίδιο κείμενο σε διαφορετικούς αποδέκτες. Ο χρόνος επίσης δεν ήταν επαρκής για μια ακόμη πρόταση της συγγραφέα της δραστηριότητας. Σύμφωνα με αυτή οι μαθητές/-τριες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν ένα πρόγραμμα ζωγραφικής (π.χ. Ζωγραφική των Windows ή Τuxpaint) για να φτιάξουν μια ζωγραφιά σχετική με το θέμα του βιβλίου. Η πρόταση αυτή θα μπορούσε να είναι εφικτή και σίγουρα ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα των παιδιών, αρκεί ο χρόνος εφαρμογής να είναι μέσα στα πλαίσια που έχουν προσχεδιαστεί. Όπως η ίδια αναγνωρίζει ο αριθμός των δραστηριοτήτων είναι μεγάλος σε σχέση με το διδακτικό χρόνο για αυτό και κατά την επιλογή των δραστηριοτήτων έγινε προσπάθεια αυτές να ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα των μαθητών και στο διάθεσιμο χρόνο της τάξης. Με το ίδιο σκεπτικό δεν αξιοποιήθηκε μια ακόμη πρόταση της σχεδιάστριας του σεναρίου. Αυτή αφορούσε τη βιντεοσκόπηση των ομάδων κατά τη διάρκεια εφαρμογής του σεναρίου. Σελίδα 14 από 18
ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/-Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Σελίδα 15 από 18
ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σελίδα 16 από 18
Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ Ήδη η τάξη εφαρμογής γνωρίζει ότι στην πορεία των μαθημάτων θα κληθεί να συμμετάσχει στη δημιουργία μιας εφημερίδας. Για αυτό και προτάθηκε οι συγκεκριμένες εργασίες των παιδιών να αξιοποιηθούν στο άμεσο χρονικό διάστημα προκειμένου να αποτελέσουν στήλη της εφημερίδας της τάξης. Επίσης θα μπορούσε η συγκεκριμένη εμπειρία να αξιοποιηθεί και για την βιβλιοπαρουσίαση και άλλων λογοτεχνικών κειμένων από τους/τις μαθητές/-τριες της τάξης. Η. ΚΡΙΤΙΚΗ Σύμφωνα με τη δημιουργό της δραστηριότητας, οι προτάσεις της μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εμπλουτισμό του γλωσσικού μαθήματος. Η χρήση των ΤΠΕ στη γλωσσική διδασκαλία αποδεικνύεται ότι μπορεί να λειτουργήσει με αυτό το στόχο. Ειδικότερα για τη διδακτική υποενότητα του σχολικού εγχειριδίου για την οποία σχεδιάστηκε, η αξιοποίηση πόρων και υλικού του διαδικτύου, όπως είναι η βάση δεδομένων του Μικρού Αναγνώστη, με τη διάθεση διάφορων λογοτεχνικών βιβλίων, μπορεί να λειτουργήσουν ως εναλλακτική πηγή πληροφοριών (για τη δημιουργία ενός πολυτροπικού κειμένου με τη χρήση του εξώφυλλου αλλά και πληροφοριών γύρω από το κείμενο). Στη συγκεκριμένη εφαρμογή αποδείχθηκε επίσης ότι η δραστηριότητα μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς να ακολουθεί τη λογική και τη σειρά που έχει το σχολικό εγχειρίδιο, αρκεί να μπει σε ένα πλαίσιο που γίνεται αποδεκτό από την ομάδα στην οποία προτείνεται. Η προοπτική της βιβλιοπαρουσίασης αποτέλεσε λογική συνέπεια μιας σειράς δραστηριοτήτων που αφορούσαν την επαφή και επεξεργασία κειμένων με συγκεκριμένο θέμα και περιεχόμενο (φιλία και αποδοχή της διαφορετικότητας). Έτσι το σενάριο αντιμετωπίστηκε ως η φυσική εξέλιξη προηγούμενου σεναρίου προτείνοντας αλλαγή στην σειρά του σχολικού βιβλίου όχι όμως των στόχων της γλωσσικής διδασκαλίας στη Β Τάξη. Σελίδα 17 από 18
Οι μαθητές/-τριες της τάξης εφαρμογής είχαν την ευκαιρία, μέσα από την εμπλοκή τους στη δραστηριότητα, να εξοικειωθούν με δράσεις βιβλιοπαρουσίασης, αναπτύσσοντας δεξιότητες αναζήτησης και συλλογής δεδομένων που αφορούν τα βιβλία. Παράλληλα μέσα από τη χρήση του διαδικτύου και του Η/Υ μπόρεσαν να ανταποκριθούν σε βασικούς διδακτικούς στόχους της δραστηριότητας, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι η χρήση των ΤΠΕ μπορεί να συμβάλει στον εμπλουτισμό των σχολικών εργασιών παράλληλα με την υλοποίηση στόχων που αφορούν στους νέους γραμματισμούς. Θ. BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ι.Ε.Π. 2011. Πρόγραμμα σπουδών για τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο δημοτικό σχολείο. Διαθέσιμο: http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php [10.3.2013]. Γαβριηλίδου, Ζ., Μ. Σφυρόερα & Λ. Μπεζέ. 2006. Γλώσσα Β Δημοτικού: Ταξίδι στον κόσμο της Γλώσσας, τ. Γ Βιβλίο Μαθητή. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, ΟΕΔΒ (Υ.Π.Ε.Π.Θ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο). Σελίδα 18 από 18