ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ Συνοπτικές Ενδιάµεσες Οικονοµικές Καταστάσεις για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2014 έως 31 Μαρτίου 2014 ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΑΡ.ΓΕ.ΜΗ 305501000 Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 100 & ΜΑΡΑΘΩΝΟ ΡΟΜΟΥ 83.Ο.Υ ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ ΤΗΛ. 210 81 23 700 FAX 210 61 41 798
Βεβαιώνεται ότι οι Ενδιάµεσες Οικονοµικές Καταστάσεις της 31 Μαρτίου 2014 είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το ιοικητικό Συµβούλιο της «ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ» την 28/05/2014 Έχουν δε αναρτηθεί στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.koumbas.gr. Επισηµαίνεται ότι τα δηµοσιευθέντα συνοπτικά οικονοµικά στοιχεία και πληροφορίες στοχεύουν στο να παράσχουν στον αναγνώστη ορισµένα γενικά οικονοµικά στοιχεία αλλά δεν παρέχουν την ολοκληρωµένη εικόνα της οικονοµικής θέσης των χρηµατοοικονοµικών επιδόσεων και των ταµιακών ροών της εταιρίας και του Οµίλου, σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς. Επίσης επισηµαίνεται ότι, χάριν απλοποίησης, στα δηµοσιευθέντα στον τύπο συνοπτικά οικονοµικά στοιχεία έχουν γίνει ορισµένες συµπτύξεις και ανακατατάξεις κονδυλίων. Γεώργιος Μ. Κούµπας Πρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου και ιευθύνων Σύµβουλος
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ... 1 Έκθεση Επισκόπησης Ενδιάµεσης Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης... 4 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ(ποσά σε χιλιάδες ευρώ)... 6 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟ ΩΝ... 7 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ... 12 1. Γενικές Πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όµιλο... 13 2. οµή του Οµίλου... 14 2.1 Πωλήσεις Συµµετοχών... 14 3. Σύνοψη Σηµαντικών Λογιστικών Αρχών... 14 3.1 Βάση σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων... 14 3.2 Πλαίσιο Κατάρτισης Οικονοµικών Καταστάσεων... 15 3.3 Αλλαγή στις λογιστικές πολιτικές... 16 3.3.1 Νέα Πρότυπα, ιερµηνείες, αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις υφιστάµενων Προτύπων τα οποία έχουν τεθεί σε ισχύ και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση... 16 3.4 Σηµαντικές Λογιστικές Εκτιµήσεις και Κρίσεις της ιοίκησης... 18 3.4.1 Καθορισµός ρευστοποιήσιµης αξίας στοιχείων ενεργητικού... 18 3.4.2 Πρόβλεψη για φόρο εισοδήµατος... 18 3.4.3 Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις... 19 3.4.4 Εκτίµηση της αξίας των ακινήτων που αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους... 19 3.4.5 Εκτίµηση Εύλογης Αξίας Χρηµατοοικονοµικών Μέσων... 19 3.4.6 Πρόβλεψη για Αποζηµίωση Προσωπικού... 19 3.5 Θυγατρικές Εταιρείες... 19 3.6 Συγγενείς Επιχειρήσεις... 20 3.7 Λειτουργικοί Τοµείς... 20 3.8 Λειτουργικό Νόµισµα και Νόµισµα Παρουσίασης... 20 3.9 Συναλλαγές και Υπόλοιπα σε ξένο νόµισµα... 21 3.10 Μετατροπή Εκµεταλλεύσεων Εξωτερικού... 21 3.11 Ενσώµατα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία... 21 3.12 Επενδύσεις σε Ακίνητα... 22 3.13 Άυλα Περιουσιακά Στοιχεία - Λογισµικό... 22 3.14 Αποµείωση Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων... 23 3.14.1 Μη χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία... 23 3.14.2 Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία... 23 3.15 Χρηµατοοικονοµικά Στοιχεία... 23 3.15.1 Χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία αποτιµώµενα στην εύλογη αξία τους µέσω αποτελεσµάτων χρήσης... 24 3.15.2 άνεια και απαιτήσεις... 24 3.15.3 ιαθέσιµα για πώληση χρηµατοοικονοµικά περιουσιακά στοιχεία... 25 3.16 Εµπορικές Απαιτήσεις... 25 3.17 Ταµειακά ιαθέσιµα & Ισοδύναµα Στοιχεία... 25 3.18 Μετοχικό Κεφάλαιο... 25 3.19 ανεισµός... 25 3.20 Αναβαλλόµενος Φόρος Εισοδήµατος... 26 3.21 Φορολογία... 26 3.22 Πρόβλεψη για Αποζηµίωση Προσωπικού... 26 3.23 Κρατικά Ασφαλιστικά Προγράµµατα:... 26 3.24 Προβλέψεις και Ενδεχόµενες Υποχρεώσεις... 27 3.25 Αναγνώριση Εσόδων... 27 3.26 Μισθώσεις... 27 3.27 Κρατικές Επιχορηγήσεις... 27
3.28 ιάθεση Κερδών και ιανοµή Μερισµάτων... 27 3.29 Κέρδη Ανά Μετοχή... 28 3.30 Στρογγυλοποιήσεις... 28 3.31 ιαχείριση Χρηµατοοικονοµικού Κινδύνου... 28 3.31.1 Παράγοντες Χρηµατοοικονοµικού Κινδύνου... 28 3.31.2 Κίνδυνος αγοράς συναλλαγµατικών ισοτιµιών... 28 3.31.3 Πιστωτικός κίνδυνος... 28 3.31.4 Κίνδυνος ρευστότητας... 28 3.31.5 Κίνδυνος επιτοκίων... 28 3.31.6 Κίνδυνος αγοράς... 28 4. Πληροφόρηση κατά Τοµέα... 29 5. Καθαρά Έσοδα (Έξοδα) Χρηµατοοικονοµικής Λειτουργίας... 32 6. Χρηµατοοικονοµικά Μέσα Αποτιµώµενα σε Εύλογη Αξία... 32 7. Φόροι... 35 8. Κέρδη / ζηµίες ανά Μετοχή... 36 9. ιακοπείσες δραστηρίοτητες... 37 10. Σηµαντικότερες µεταβολές στα ενοποιηµένα στοιχεία της Κατάστασης Οικονοµικής Θέσης και της Κατάστασης Συνολικών Εσόδων Περιόδου... 38 10.1 Πελάτες και Λοιπές Απαιτήσεις- Προµηθευτές και λοιπές Υποχρεώσεις... 38 10.2 Επενδύσεις µε µεταβολή της εύλογης αξίας τους µέσω αποτελεσµάτων χρήσης... 38 10.3 Καθαρά έσοδα (έξοδα) χρηµατοοικονοµικής λειτουργίας... 38 11. Συναλλαγές µε Συνδεδεµένα Μέρη... 38 12. εσµεύσεις και Ενδεχόµενες Υποχρεώσεις... 39 12.1 Ενδεχόµενες Υποχρεώσεις από Επίδικες ή υπό ιαιτησία ιαφορές... 39 12.2 Υφιστάµενα Εµπράγµατα Βάρη... 40 12.3 Προβλέψεις και Λοιπές Ενδεχόµενες Υποχρεώσεις... 41 13. Αριθµός Απασχολούµενου Προσωπικού... 42 14. Μεταγενέστερα του Ισολογισµού Γεγονότα... 42 15. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ... 42
Έκθεση Επισκόπησης Ενδιάµεσης Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης Προς τους µετόχους της ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ. Εισαγωγή Επισκοπήσαµε τη συνηµµένη συνοπτική εταιρική και ενοποιηµένη κατάσταση χρηµατοοικονοµικής θέσης της Εταιρείας ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ της 31ης Μαρτίου 2014 και τις σχετικές συνοπτικές εταιρικές και ενοποιηµένες καταστάσεις συνολικού εισοδήµατος, µεταβολών καθαρής θέσης και ταµειακών ροών της τρίµηνης περιόδου που έληξε αυτή την ηµεροµηνία, καθώς και τις επιλεγµένες επεξηγηµατικές σηµειώσεις, που συνθέτουν την ενδιάµεση συνοπτική χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση. Η ιοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και παρουσίαση αυτής της ενδιάµεσης συνοπτικής χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης, σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εφαρµόζονται στην Ενδιάµεση Χρηµατοοικονοµική Αναφορά ( ιεθνές Λογιστικό Πρότυπο «ΛΠ» 34). ική µας ευθύνη είναι η έκφραση ενός συµπεράσµατος επί αυτής της ενδιάµεσης συνοπτικής χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης µε βάση την επισκόπησή µας. Εύρος Επισκόπησης ιενεργήσαµε την επισκόπησή µας σύµφωνα µε το ιεθνές Πρότυπο Επισκόπησης 2410 «Επισκόπηση Ενδιάµεσης Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης που διενεργείται από τον Ανεξάρτητο Ελεγκτή της Οντότητας». Η επισκόπηση της ενδιάµεσης χρηµατοοικονοµικής πληροφόρησης συνίσταται στη διενέργεια διερευνητικών ερωτηµάτων κυρίως προς πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για χρηµατοοικονοµικά και λογιστικά θέµατα και στην εφαρµογή αναλυτικών και άλλων διαδικασιών επισκόπησης. Το εύρος της επισκόπησης είναι ουσιωδώς µικρότερο από αυτό του ελέγχου που διενεργείται σύµφωνα µε τα ιεθνή Πρότυπα Ελέγχου και συνεπώς, δεν µας δίδει τη δυνατότητα να αποκτήσουµε τη διασφάλιση ότι έχουν περιέλθει στην αντίληψή µας όλα τα σηµαντικά θέµατα τα οποία θα µπορούσαν να εντοπιστούν σε έναν έλεγχο. Κατά συνέπεια, µε την παρούσα δεν διατυπώνουµε γνώµη ελέγχου. Συµπέρασµα Με βάση τη διενεργηθείσα επισκόπηση, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή µας οτιδήποτε θα µας οδηγούσε στο συµπέρασµα ότι η συνηµµένη ενδιάµεση συνοπτική χρηµατοοικονοµική πληροφόρηση δεν έχει καταρτισθεί, από κάθε ουσιώδη άποψη, σύµφωνα µε το ΛΠ 34. 4
Έµφαση Θέµατος Εφιστούµε την ροσοχή σας στο γεγονός ότι οι συνο τικές οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας έχουν καταρτιστεί σε ρευστο οιήσιµες αξίες καθώς και στη σηµείωση 3.1 των οικονοµικών καταστάσεων, ό ου αρουσιάζεται η αξιολόγηση της Εταιρείας αναφορικά µε την αρχή της συνέχισης της δραστηριότητας και την ε ιλογή των ρευστο οιήσιµων αξιών ως βάσης αρουσίασης των συνηµµένων οικονοµικών καταστάσεων. Στη γνώµη µας δεν διατυ ώνεται ε ιφύλαξη σε σχέση µε το θέµα αυτό. Αθήνα, 30 Μαΐου 2014 Λέος Ιωάννης Α.Μ Σ.Ο.Ε.Λ.24881 5
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ(ποσά σε χιλιάδες ευρώ) ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Σημείωση 31.03.2014 31.12.2013 31.03.2014 31.12.2013 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ιδιοχρησιμοποιούμενα ενσώματα πάγια 6.278 6.353 182 182 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 4 6 0 0 Επενδύσεις σε θυγατρικές επιχειρήσεις 0 0 263 263 Επενδύσεις σε συγγενείς επιχειρήσεις 3.181 3.122 2.036 2.036 Επενδύσεις σε λοιπές επιχειρήσεις και λοιπές επενδύσεις 8.039 7.781 8.918 8.640 Επενδύσεις σε ακίνητα 7.007 6.958 4.579 4.579 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 91 84 0 0 Λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 31 33 13 13 24.631 24.337 15.991 15.713 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις 6.624 4.864 3.621 3.588 Επενδύσεις με μεταβολή της εύλογης αξίας τους μέσω αποτελεσμάτων χρήσης 7.472 5.464 6.862 5.457 Χρηματικά διαθέσιμα και ισοδύναμα 462 1.513 8 1 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία προοριζόμενα για πώληση 172 172 0 0 14.730 12.013 10.491 9.046 Σύνολο Ενεργητικού 39.361 36.350 26.482 24.759 ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Μετόχων της μητρικής: Μετοχικό κεφάλαιο 10.527 10.527 10.527 10.527 Αποθεματικό υπέρ το άρτιο 34.692 34.692 34.679 34.679 Αποθεματικά 2.497 2.491 3.464 3.464 Κέρδη (ζημίες) εις νέον (159.428) (160.147) (155.708) (156.150) Σύνολο καθαρής θέσης μετόχων εταιρείας (111.712) (112.437) (107.038) (107.480) Μη ελέγχουσες συμμετοχές (429) (473) 0 0 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων (112.141) (112.910) (107.038) (107.480) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Δάνεια 930 975 0 0 Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις 154 146 0 0 Προβλέψεις για παροχές στους εργαζόμενους μετά την έξοδο από την υπηρεσία 262 256 0 0 Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 24 25 8 8 1.370 1.402 8 8 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις 3.776 2.893 57 39 Λοιποί φόροι πληρωτέοι 663 715 481 498 Βραχυπρόθεσμα δάνεια 145.675 144.233 132.974 131.694 150.114 147.841 133.512 132.231 Υποχρεώσεις άμεσα συνδεδεμένες με μη κυκλοφορούντα 18 17 0 0 στοιχεία του ενεργητικού κατεχόμενα προς πώληση Σύνολο Υποχρεώσεων 4 151.502 149.260 133.520 132.239 Σύνολο Παθητικού 39.361 36.350 26.482 24.759 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων 6
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟ ΩΝ (ποσά σε χιλιάδες ευρώ) 01.01-31.03.2014 01.01-31.03.2013 (Aναθεωρημένη) 01.01-31.03.2014 01.01-31.03.2013 Σημείωση Κύκλος εργασιών 1.351 1.601 0 0 Μείον: Κόστος πωλήσεων (573) (675) 0 0 Μικτά Κέρδη / (Ζημιές) 778 926 0 0 Λοιπά έσοδα εκμεταλλεύσεως 30 46 8 29 Έξοδα διοικητικής λειτουργίας (419) (458) (16) (18) Έξοδα λειτουργίας διαθέσεως (12) (24) 0 0 ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ε 0 1. Κέρδη / (Ζημιές ) προ φόρων, χρηματοδοτικών και 4 377 490 (8) 11 επενδυτικών αποτελεσμάτων Αναλογία επί των Κερδών Συνδεδεμένων Επιχειρήσεων 58 (218) 0 0 331 (2.990) 450 (2.782) Καθαρά έσοδα (έξοδα) χρηματοοικονομικής λειτουργίας 5 Κέρδη / (Ζημιές ) προ φόρων 4 766 (2.718) 442 (2.771) Φόρος εισοδήματος 7 (2) (102) 0 0 Κέρδη / (Ζημιές ) μετά από φόρους από συνεχιζόμενες 764 (2.820) 442 (2.771) δραστηριότητες 4 Κέρδη / Ζημιές από διακοπείσες δραστηριότητες 9 0 (2) 0 Κέρδη / (Ζημιές ) μετά από φόρους (Α) 764 (2.822) 442 (2.771) Κέρδη /(ζημίες) αποδιδόμενα σε: Ιδιοκτήτες της μητρικής Μη ελέγχουσες συμμετοχές Λοιπά συνολικά έσοδα: 727 (2.844) 442 (2.771) 37 22 0 0 764 (2.822) 442 (2.771) Κονδύλια που θα ταξινομηθούν μεταγενέστερα στην κατάσταση συνολικών εσόδων: Συναλλαγματικές διαφορές στην μετατροπή εκμεταλλεύσεων εξωτερικού 5 (6) 0 0 Κονδύλια που δεν θα ταξινομηθούν μεταγενέστερα στην κατάσταση συνολικών εσόδων: Επίδραση από την Αναθεώρηση του IAS 19 0 (18) 0 0 Φόροι εισοδήματος λοιπών συνολικών εσόδων 0 5 0 0 Λοιπά συνολικά έσοδα μετά από φόρους (Β) 5 (19) 0 0 Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα μετά από φόρους(α) +(Β) 769 (2.841) 442 (2.771) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα αποδιδόμενα σε: Ιδιοκτήτες της μητρικής 732 (2.860) 442 (2.771) Μη ελέγχουσες συμμετοχές 37 19 0 0 Ζημίες μετά από φόρους ανά μετοχή ( / μετοχή) 8 0,0426 (0,1666) 0,0252 (0,1579) Κέρδη / (ζημιές) προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων 397 512 (8) 11 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων 7
Σηµείωση: Τα κονδύλια της συγκριτικής περιόδου που έληξε την 31/3/13 αναπροσαρµόστηκαν προκειµένου να περιληφθούν µόνο οι συνεχιζόµενες δραστηριότητες. Τα αποτελέσµατα των διακοπεισών δραστηριοτήτων περιλαµβάνονται διακριτά και αναλύονται σε ξεχωριστή σηµείωση (βλ. σηµείωση 9), σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του ΠΧΑ 5. 8
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσά σε χιλιάδες ευρώ) Μετοχικό Κεφάλαιο Κεφάλαιο υπέρ το άρτιο Αποθεματικά Ίδιες μετοχές Αποτελέσματ α εις νέον Σύνολο Μη ελέγχουσες συμμετοχές Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπα την 01.01.2014 10.527 34.692 3.681 (1.190) (160.147) (112.437) (473) (112.910) Καθαρό κέρδος/ζημιά χρήσεως 727 727 37 764 Συναλλαγματικές διαφορές στην μετατροπή εκμεταλλεύσεων εξωτερικού 5 (1) 4 1 5 Λοιπά συνολικά έσοδα 5 (1) 4 1 5 Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα 5 726 731 38 769 Μεταβολές από πωλήσεις συμμετοχών 0 0 0 (8) (8) 6 (2) Λοιπές μεταβολές 0 0 0 0 (8) (8) 6 (2) Υπόλοιπο την 31.03.2014 10.527 34.692 3.686 (1.190) (159.429) (111.713) (429) (112.142) 9
Μετοχικό Κεφάλαιο Κεφάλαιο υπέρ το άρτιο Αποθεματικά Ίδιες μετοχές Αποτελέσματ α εις νέον Σύνολο Μη ελέγχουσες συμμετοχές Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπα την 01.01.2013 10.527 34.692 3.864 (1.190) (149.652) (101.759) (248) (102.007) Καθαρό κέρδος/ζημιά χρήσεως (2.844) (2.844) 22 (2.822) Αναταξινόμηση αποθεματικού αναπροσαρμο 0 0 (24) 0 24 0 0 0 Συναλλαγματικές διαφορές στην μετατροπή εκμεταλλεύσεων εξωτερικού 0 0 (5) 0 0 (5) (1) (6) Λοιπά 0 0 (16) 0 1 (15) (3) (18) Φόροι εισοδήματος λοιπών συνολικών εσόδων 0 0 4 0 0 4 1 5 Λοιπά συνολικά έσοδα 0 0 (41) 0 25 (16) (3) (19) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα 0 0 (41) 0 (2.819) (2.860) 19 (2.841) Διάθεση περιουσιακών στοιχείων κατεχόμενων για πώληση 0 0 0 0 0 0 0 Αλλαγές στα ποσοστά συμμετοχής θυγατρικών 0 0 0 0 0 0 0 Υπόλοιπο την 31.03.2013 10.527 34.692 3.823 (1.190) (152.471) (104.619) (229) (104.848) Οι συνοδευτικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 10
(ποσά σε χιλιάδες ευρώ) ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μετοχικό Κεφάλαιο υπέρ Αποθεματικά Αποτελέσματα Σύνολο Ιδίων Κεφάλαιο το άρτιο εις νέον Κεφαλαίων Υπόλοιπα την 01.01.2014 10.527 34.679 3.464 (156.150) (107.480) Καθαρά κέρδη / (ζημίες) περιόδου 442 442 Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα 442 442 Υπόλοιπο την 31.03.2014 10.527 34.679 3.464 (155.708) (107.038) ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μετοχικό Κεφάλαιο υπέρ Αποθεματικά Αποτελέσματα Σύνολο Ιδίων Κεφάλαιο το άρτιο εις νέον Κεφαλαίων Υπόλοιπα την 01.01.2013 10.527 34.679 3.464 (146.535) (97.865) Καθαρά κέρδη / (ζημίες) περιόδου (2.771) (2.771) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα (2.771) (2.771) Υπόλοιπο την 31.03.2013 10.527 34.679 3.464 (149.306) (100.636) Οι συνοδευτικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων οικονοµικών καταστάσεων 11
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ (ποσά σε χιλιάδες ευρώ) 1.1.2014-31.03.2014 1.1.2013-31.03.2013 1.1.2014-31.03.2014 1.1.2013-31.03.2013 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Κέρδη (ζημίες) προ Φόρων (συνεχιζόμενες δραστηριότητες) 766 (2.720) 442 (2.771) Κέρδη (ζημίες) προ Φόρων (διακοπείσες δραστηριότητες) 0 0 0 0 Πλέον / μείον προσαρμογές για: 0 0 0 0 Αποσβέσεις 20 22 0 0 Απομειώσεις ενσώματων και άυλων παγίων περιουσιακών στοιχείων 0 0 0 0 Προβλέψεις 6 4 0 (3) Συναλλαγματικές διαφορές 0 0 0 0 Αποτελέσματα (έσοδα, έξοδα, κέρδη, ζημίες) επενδυτικής δραστηριότητας (1.839) 1.774 (1.734) 1.507 Χρεωστικοί τόκοι 1.457 1.438 1.296 1.280 Πλέον / μείον προσαρμογές για μεταβολές λογαριασμών κεφαλαίου κίνησης ή που σχετίζονται με τις λειτουργικές δραστηριότητες ΕΤΑΙΡΕΙΑ Μείωση / (Αύξηση) απαιτήσεων (1.725) (327) (21) 14 (Μείωση)/ Αύξηση υποχρεώσεων (πλην τραπεζών) 854 (623) 1 (5) Μείον: 0 0 0 0 Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα καταβεβλημένα (34) (110) (16) (15) Καταβεβλημένοι φόροι (16) (17) 0 0 Λειτουργικές ροές από διακοπείσες δραστηριότητες (6) 0 0 0 Σύνολο εισροών / (εκροών) από λειτουργικές δραστηριότητες (α) (517) (559) (32) 7 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΑΠΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απόκτηση/διάθεση θυγατρικών, συγγενών, κοινοπραξιών και λοιπών επενδύσεων (550) (31) 0 2 Είσπραξη δεσμευμένου τιμήματος από πώληση θυγατρικής 0 0 0 0 Αγορές ενσώματων & άυλων παγίων περιουσιακών στοιχείων (1) (2) 0 0 Εισπράξεις από πωλήσεις ενσώματων και άυλων παγίων περιουσιακών στοιχείων 0 0 0 0 Τόκοι εισπραχθέντες 9 7 3 2 Μερίσματα εισπραχθέντα 36 16 36 16 Επενδυτικές ροές από διακοπείσες δραστηριότητες 0 0 0 0 Σύνολο εισροών / (εκροών) από επενδυτικές δραστηριότητες (β) (506) (10) 39 20 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΑΠΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εισπράξεις από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου 0 0 0 0 Εισπράξεις και πληρωμές από εκδοθέντα / αναληφθέντα δάνεια 0 0 0 0 Εξοφλήσεις δανείων 0 0 0 0 Εξοφλήσεις υποχρεώσεων από χρηματοδοτικές μισθώσεις (χρεολυσία) 0 0 0 0 Μερίσματα πληρωθέντα 0 0 0 0 Χρηματοδοτικές ροές από διακοπείσες δραστηριότητες 0 0 0 0 Σύνολο εισροών / (εκροών) από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (γ) 0 0 0 0 Καθαρή αύξηση / (μείωση) στα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα περιόδου (α)+(β)+(γ) (1.023) (569) 7 27 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα έναρξης περιόδου 1.513 1.190 1 1 Μείον χρηματικά διαθέσιμα από διακοπείσες δραστηριότητες (28) αναταξινόμηση διαθεσίμων σε μη κυκλοφορούντα στοιχεία προοριζόμενα για πώληση 0 0 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα λήξης περιόδου 462 621 8 28 Οι συνοδευτικές σηµειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο µέρος των ενοποιηµένων καταστάσεων οικονοµικών 12
1. Γενικές Πληροφορίες για την Εταιρεία και τον Όµιλο Οι αρούσες οικονοµικές καταστάσεις εριλαµβάνουν τις ετήσιες εταιρικές οικονοµικές καταστάσεις της ΚΟΥΜΠΑΣ Α.Ε. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (η «Εταιρεία») και τις ετήσιες ενο οιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και των θυγατρικών της (µαζί ο «Όµιλος»). Η Εταιρεία έχει ως αντικείµενο δραστηριότητας τη συµµετοχή της στο µετοχικό κεφάλαιο άλλων εταιρειών (συµµετοχική εταιρεία). Η θυγατρική της «ΓΙΟΥΡΟΜΠΡΟΚΕΡΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Α.Ε.» δραστηριο οιείται ως Ασφαλιστικός Σύµβουλος - Μεσίτης Ασφαλίσεων. Η θυγατρική ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. έχει ως αντικείµενο εργασιών την αραγωγή και διανοµή ανανεώσιµων ηγών ενέργειας. Η θυγατρική KOUMBAS SYNERGY SRB έχει ως αντικείµενο δραστηριότητας τη συµµετοχή της στο µετοχικό κεφάλαιο άλλων εταιρειών (συµµετοχική εταιρεία). Η συγγενής «THERMI ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΒΙΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ» µε τον διακριτικό τίτλο «ΤΗΕRΜΙ Α.Ε.» δραστηριο οιείται στην ίδρυση και ανά τυξη θερµοκοιτίδας, µε σκο ό την ρότυ η αροχή υ ηρεσιών (business-marketing plans, networking, venture capital) σε νεοσύστατες καινοτόµες ε ιχειρήσεις µε στόχο την υ οστήριξη τεχνολογικών καινοτοµιών και την ε ιχειρηµατική εκµετάλλευσή τους. Η συγγενής ΚΑΠΑ ΥΝΑΜΙΚΗ ΑΤΕ τεχνική εταιρεία µε δραστηριότητα την ανάληψη και εκτέλεση χωµατουργικών έργων εξόρυξης και α οκάλυψης λιγνιτικών κοιτασµάτων. Η Εταιρεία εδρεύει στην Ελλάδα, Νοµό Αττικής, στο ήµο Αµαρουσίου, στην οδό Λ. Κηφισίας 100 και Μαραθωνοδρόµου 83. Η ηλεκτρονική διεύθυνση της Εταιρείας είναι www.koumbas.gr. Ο Όµιλος δραστηριο οιείται στην Ελλάδα και στην ευρύτερη εριοχή των Βαλκανίων Την 2/4/2012, ο Πρόεδρος του Χρηµατιστηρίου Αθηνών, κατό ιν αιτήµατος της Ε ιτρο ής Κεφαλαιαγοράς, α οφάσισε την ροσωρινή αναστολή δια ραγµάτευσης των µετοχών της εταιρίας ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ στο Χ.Α. Kατά τη συνεδρίαση του ιοικητικού Συµβουλίου του Χρηµατιστηρίου Αθηνών της 05.04.2012, α οφασίστηκε, κατ' εφαρµογή της αραγράφου 3.1.2.4 του Κανονισµού του Χ.Α., η µεταφορά των µετοχών της θυγατρικής εταιρείας ΓΙΟΥΡΟΜΠΡΟΚΕΡΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΑΕ στην Κατηγορία Ε ιτήρησης. Ειδικότερα, οι µετοχές της εταιρείας εντάχθηκαν στην Κατηγορία Ε ιτήρησης λόγω αρνητικών ιδίων κεφαλαίων κατά τη χρήση 2011. Η ένταξη των µετοχών στη συγκεκριµένη κατηγορία ισχύει α ό τη συνεδρίαση της 10/04/2012. Οι οικονοµικές καταστάσεις έχουν εγκριθεί ρος δηµοσίευση α ό το ιοικητικό Συµβούλιο της εταιρείας την 28η Μαΐου 2014. 13
2. οµή του Οµίλου Οι ενδιάµεσες οικονοµικές καταστάσεις της εριόδου 01/01/2014-31/03/2014 εριλαµβάνουν τις εταιρικές οικονοµικές καταστάσεις της ΚΟΥΜΠΑΣ Α.Ε. ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (εφεξής η «Εταιρεία») και τις ενο οιηµένες οικονοµικές καταστάσεις της Εταιρείας και των θυγατρικών της (µαζί ο «Όµιλος»). Ο Όµιλος α αρτίζεται α ό τις κάτωθι εταιρείες (άµεσες και έµµεσες συµµετοχές): ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ 31.03.2014 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΔΡΑ % ΣΧΕΣΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΟΥΡΟΜΠΡΟΚΕΡΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Α.Ε. Ελλάδα 84,40% Άμεση Ολική ΚΟΥΜΠΑΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΕ Ελλάδα 90,02% Άμεση Ολική KOUMBAS SYNERGY AD BELGRADE Σερβία 90,00% Άμεση Ολική KAPA LAND LTD BELGRADE Σερβία 54,00% Έμμεση Ολική REMACO A.E. Ελλάδα 29,54% Έμμεση Καθαρή θέση ΚΑΠΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ελλάδα 23,86% Έμμεση Καθαρή θέση ΤΗΕRΜΙ Α.Ε. Ελλάδα 40,00% Άμεση Καθαρή θέση 2.1 Πωλήσεις Συµµετοχών Τον Φεβρουάριο του 2014 η θυγατρική εταιρεία ΓΙΟΥΡΟΜΠΡΟΚΕΡΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Α.Ε, ροέβη σε ώληση 83.244 µετοχών ήτοι οσοστό 91,04% της θυγατρικής της εταιρείας EUROGROUP INSURANCE BROKERS ROMANIA S.R.L. έναντι συνολικού τιµήµατος 80.000. Μετά την ανωτέρω µεταβίβαση η ΓΙΟΥΡΟΜΠΡΟΚΕΡΣ ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Α.Ε. δε συµµετέχει λέον στο µετοχικό κεφάλαιο της ως άνω εταιρείας. Για µεγαλύτερη ανάλυση βλέ ε την σηµείωση 9 των οικονοµικών καταστάσεων. 3. Σύνοψη Σηµαντικών Λογιστικών Αρχών Οι βασικές λογιστικές ολιτικές ου έχει εφαρµόσει ο Όµιλος κατά τη σύνταξη αυτών των ενδιάµεσων οικονοµικών καταστάσεων εριγράφονται αρακάτω. Οι ολιτικές αυτές έχουν εφαρµοσθεί µε συνέ εια σε όλες τις χρήσεις ου αρουσιάζονται. 3.1 Βάση σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων Η διοίκηση κατά τη σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων της 31/3/2014 αξιολόγησε το βαθµό κατά τον ο οίο η Αρχή της Συνέχισης της δραστηριότητας (Going Concern) α οτελεί κατάλληλη βάση για τη σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων. Για την αξιολόγηση αυτή λήφθηκαν υ όψη οι συνθήκες του εριβάλλοντος αλλά και τα ειδικά χαρακτηριστικά της εταιρείας. Τα δεδοµένα τα ο οία η διοίκηση έλαβε υ όψη της κατά την αξιολόγηση αυτή έχουν ως εξής: Συσσωρευµένες ζηµιές :Η εταιρεία έχει σηµειώσει ε ί σειρά ετών σηµαντικής έκτασης ζηµιές οι ο οίες κατά κύριο λόγο οφείλονται στη µείωση της αξίας των ε ενδύσεων σε µετοχές και ακίνητα ως συνέ εια των δυσµενών εξελίξεων τόσο στις κεφαλαιαγορές και την κτηµαταγορά. Κατά συνέ εια η Εταιρεία και ο Όµιλος κατά την 31η Μαρτίου 2014 αρουσιάζουν αρνητική καθαρή θέση 107 εκ. και 112,1 εκ., αντίστοιχα. Αδυναµία κάλυψης όρων δανειακών συµβάσεων :Οι συµβάσεις ου σχετίζονται µε τις δανειακές υ οχρεώσεις εριλαµβάνουν συγκεκριµένους όρους για τα ελάχιστα ε ί εδα κάλυψης των ιστώσεων µε εριουσιακά στοιχεία. Τα ε ί εδα αυτά λόγω της µείωσης στην αξία των 14
ε ενδύσεων δεν έχουν ε ιτευχθεί. Το γεγονός αυτό µ ορεί να καταστήσει τις υ οχρεώσεις άµεσα α αιτητές και για το λόγο στην Κατάσταση Οικονοµικής Θέσης εµφανίζονται στις βραχυ ρόθεσµες υ οχρεώσεις. Έτσι οι βραχυ ρόθεσµες υ οχρεώσεις της Εταιρείας και του Οµίλου κατά την 31η Μαρτίου 2014 υ ερβαίνουν το κυκλοφορούν ενεργητικό κατά το οσό των 123 εκ. και 135,4 εκ., αντίστοιχα. Αρνητικά ίδια κεφάλαια: Η καθαρή θέση της Εταιρείας είναι αρνητική. Κατά συνέ εια η εταιρεία εµ ί τει στις διατάξεις των άρθρων 47 και 48 του Κ.Ν. 2190/20. Ανε άρκεια ταµειακών ροών για κάλυψη των βραχυ ρόθεσµων υ οχρεώσεων για τους ε όµενους δώδεκα µήνες: Ο ταµειακός ρογραµµατισµός στον ο οίο έχει ροβεί η διοίκηση για τους ε όµενους δώδεκα µήνες καταδεικνύει ότι οι ροβλε όµενες εισροές λέον τις δεσµευµένες καταθέσεις υ ολεί ονται σηµαντικά των υ οχρεώσεων για τόκους. Αυτό και στο βαθµό ου δεν µεσολαβήσει κά οια συµφωνία µε τον ιστωτή, σηµαίνει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε αδυναµία να καλύψει τις άµεσες υ οχρεώσεις της σε τόκους. Περιορισµός της λειτουργίας της εταιρείας: Εξαιτίας κυρίως της έλλειψης ρευστότητας και κεφαλαίων η δραστηριότητα της εταιρείας έχει εριοριστεί σηµαντικά και αφορά κατά κύριο λόγο τις ενέργειες ου α αιτούνται για την ε ίλυση των θεµάτων ου σχετίζονται µε την ικανο οίηση των αναγκών ρευστότητας. Σηµειώνεται ότι η διοίκηση δεν έχει θέσει σε εφαρµογή ούτε έχει εγκρίνει κά οιο σχέδιο για την εθελοντική εκκαθάριση της Εταιρείας ούτε έχει εριέλθει στην αντίληψη της κά οια ενέργεια ιστωτών της ροκειµένου να τεθεί σε καθεστώς υ οχρεωτικής εκκαθάρισης. Σε κάθε ερί τωση η διοίκηση έχει την ρόθεση να ροβεί σε όλες τις α αραίτητες ενέργειες µε στόχο τη διασφάλιση της συνέχισης της δραστηριότητας, µέσω της υλο οίησης ενός σχεδίου συµφωνίας µε τον οµολογιούχο το ο οίο θα κατατείνει αφενός στην εξυγίανση της Εταιρείας και την εξασφάλιση των δραστηριοτήτων της και αφετέρου στην ανάκτηση µέρους της ε ένδυσης του οµολογιούχου. Έτσι ροκειµένου να αρασχεθεί η καλύτερη δυνατή ληροφόρηση στους χρήστες των οικονοµικών καταστάσεων και µε στόχο να ροσεγγίσει κατά το δυνατό την αξία των εριουσιακών στοιχείων σε ερί τωση ου η εταιρεία αύσει τη λειτουργία της, κρίθηκε σκό ιµη αρουσίαση των Οικονοµικών καταστάσεων µε βάση την «Ρευστο οιήσιµη Αξία» Οι οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου έχουν συνταχθεί µε βάση τα ιεθνή Πρότυ α Χρηµατοοικονοµικής Αναφοράς (.Π.Χ.Α.) και τις ερµηνείες τους ό ως έχουν υιοθετηθεί α ό την Ευρω αϊκή Ένωση. 3.2 Πλαίσιο Κατάρτισης Οικονοµικών Καταστάσεων Εξ αιτίας της ροαναφερθείσας αλλαγής στη βάση αρουσίασης, στις ενδιάµεσες οικονοµικές καταστάσεις της εριόδου 1/1-31/3/2014 καθώς και στις ετήσιες οικονοµικές καταστάσεις της χρήσης 2013 τα στοιχεία του ενεργητικού α εικονίζονται στη χαµηλότερη αξία µεταξύ της καθαρής ανακτήσιµης αξίας (εκτιµώµενη τιµή ώλησης µείον εκτιµώµενα έξοδα ρευστο οίησης) και της λογιστικής αξίας. Οι υ οχρεώσεις α εικονίζονται στο ανα όσβεστο κόστος. Για τη συγκρισιµότητα των οικονοµικών καταστάσεων ρέ ει να ληφθούν υ όψη οι αλλαγές ου αφορούν την υιοθέτηση νέων και αναθεωρηµένων ροτύ ων οι ο οίες όµως για τις αρούσες οικονοµικές καταστάσεις δεν ε ιφέρουν σηµαντικές αλλαγές στην ληροφόρηση ου αρέχεται. Η σύνταξη των οικονοµικών καταστάσεων σύµφωνα µε τα.π.χ.α. α αιτεί τη χρήση ορισµένων σηµαντικών λογιστικών εκτιµήσεων και την άσκηση κρίσης α ό τη ιοίκηση στη διαδικασία εφαρµογής των λογιστικών αρχών. Ε ίσης α αιτείται η χρήση υ ολογισµών και υ οθέσεων ου ε ηρεάζουν τα αναφερθέντα οσά των εριουσιακών στοιχείων και υ οχρεώσεων, τη γνωστο οίηση ενδεχόµενων α αιτήσεων και υ οχρεώσεων κατά την ηµεροµηνία των οικονοµικών καταστάσεων και τα αναφερθέντα οσά εισοδηµάτων και εξόδων κατά τη διάρκεια της υ ό αναφορά χρήσης. Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι υ ολογισµοί βασίζονται στην καλύτερη δυνατή γνώση της ιοίκησης σε σχέση µε τις τρέχουσες συνθήκες και ενέργειες, τα ραγµατικά α οτελέσµατα µ ορεί τελικά να διαφέρουν α ό αυτούς τους υ ολογισµούς. 15
Τα οσά ου εµ εριέχονται στις αρούσες οικονοµικές καταστάσεις έχουν στρογγυλο οιηθεί σε χιλιάδες ευρώ. Λόγω του γεγονότος αυτού, διαφορές ου ενδέχεται να υ άρχουν οφείλονται σε αυτές τις στρογγυλο οιήσεις. Η Εταιρεία τηρεί τα λογιστικά της βιβλία µε βάση τον Ελληνικό Εµ ορικό Νόµο 2190/1920 και την ισχύουσα φορολογική νοµοθεσία. Οι ξένες θυγατρικές της Εταιρείας τηρούν τα λογιστικά τους στοιχεία και ετοιµάζουν τις οικονοµικές καταστάσεις µε βάση τους ισχύοντες νόµους και κανονισµούς των χωρών στα ο οία λειτουργούν. Α ό την 1 Ιανουαρίου 2005 και εφεξής, η µητρική Εταιρεία και οι θυγατρικές της υ οχρεούνται βάσει των διατάξεων της κείµενης νοµοθεσίας, να συντάσσουν τις καταστατικές οικονοµικές τους καταστάσεις σύµφωνα µε τα.π.χ.π. ου έχουν υιοθετηθεί α ό την Ευρω αϊκή Ένωση. 3.3 Αλλαγή στις λογιστικές πολιτικές Οι ενδιάµεσες συνο τικές Οικονοµικές Καταστάσεις για την τριµηνιαία ερίοδο ου έληξε την 31/03/2014 εριλαµβάνουν εριορισµένη ληροφόρηση σε σχέση µε αυτές των ετήσιων Οικονοµικών Καταστάσεων. Οι λογιστικές ολιτικές βάσει των ο οίων συντάχθηκαν οι Οικονοµικές Καταστάσεις, είναι συνε είς µε αυτές ου χρησιµο οιήθηκαν για τη σύνταξη των Οικονοµικών Καταστάσεων της χρήσης ου έληξε την 31/12/2013. Ως εκ τούτου, οι συνηµµένες ενδιάµεσες τριµηνιαίες Οικονοµικές Καταστάσεις θα ρέ ει να διαβάζονται σε συνδυασµό µε τις τελευταίες δηµοσιευµένες ετήσιες Οικονοµικές Καταστάσεις της 31/12/2013, οι ο οίες και εριλαµβάνουν λήρη ανάλυση των λογιστικών ολιτικών και µεθόδων α οτίµησης ου χρησιµο οιήθηκαν. 3.3.1 Νέα Πρότυπα, ιερµηνείες, αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις υφιστάµενων Προτύπων τα οποία έχουν τεθεί σε ισχύ και έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση Οι ακόλουθες τρο ο οιήσεις και ιερµηνείες των ΠΧΑ εκδόθηκαν α ό το Συµβούλιο ιεθνών Λογιστικών Προτύ ων (IASB) και η εφαρµογή τους είναι υ οχρεωτική α ό την 01/01/2014 ή µεταγενέστερα. Τα σηµαντικότερα Πρότυ α και ιερµηνείες αναφέρονται ακολούθως: ΠΧΑ 10 «Ενο οιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις», ΠΧΑ 11 «Σχήµατα Υ ό Κοινό Έλεγχο» (Joint Arrangements), ΠΧΑ 12 «Γνωστο οιήσεις Συµµετοχών σε άλλες Οντότητες», ΛΠ 27 «Ατοµικές Οικονοµικές Καταστάσεις» και ΛΠ 28 «Ε ενδύσεις σε Συγγενείς και Κοινο ραξίες» Τον Μάιο του 2011 το IASB εξέδωσε τρία νέα Πρότυ α και συγκεκριµένα τα ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 11 και ΠΧΑ 12. Το ΠΧΑ 10 «Ενο οιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις» αναφέρει ένα µοντέλο ενο οίησης ου καθορίζει τον έλεγχο ως τη βάση για την ενο οίηση όλων των τύ ων ε ιχειρήσεων. Το ΠΧΑ 10 αντικαθιστά το ΛΠ 27 «Ενο οιηµένες και Ατοµικές Οικονοµικές Καταστάσεις» και την ΜΕ 12 «Ενο οίηση Οικονοµικές Μονάδες Ειδικού Σκο ού». Το ΠΧΑ 11 «Σχήµατα Υ ό Κοινό Έλεγχο» καθορίζει τις αρχές αναφορικά την χρηµατοοικονοµική ληροφόρηση των µελών ου συµµετέχουν σε έναν Κοινό ιακανονισµό (Joint Arrangement). Το ΠΧΑ 11 αντικαθιστά το ΛΠ 31 «Συµµετοχές σε Κοινο ραξίες» και τη ΜΕ 13 «Α ό Κοινού Ελεγχόµενες Οικονοµικές Μονάδες Μη Νοµισµατικές Συνεισφορές α ό Μέλη µίας Κοινο ραξίας». Το ΠΧΑ 12 «Γνωστο οιήσεις Συµµετοχών σε άλλες Οντότητες» συνενώνει, εµ λουτίζει και αντικαθιστά τις α αιτήσεις γνωστο οιήσεων για τις θυγατρικές, τις α ό κοινού ελεγχόµενες ε ιχειρήσεις, τις συγγενείς ε ιχειρήσεις και τις µη ενο οιούµενες ε ιχειρήσεις. Ως συνέ εια των ανωτέρω νέων Προτύ ων, το IASB εξέδωσε ε ίσης το τρο ο οιηµένο ΛΠ 27 µε τίτλο ΛΠ 27 «Ατοµικές Οικονοµικές Καταστάσεις» και το τρο ο οιηµένο ΛΠ 28 µε τίτλο ΛΠ 28 «Ε ενδύσεις σε Συγγενείς και Κοινο ραξίες». Οι τρο ο οιήσεις δεν έχουν σηµαντική ε ίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου και της Εταιρείας. 16
Οδηγός Μετάβασης: Ενο οιηµένες Οικονοµικές Καταστάσεις, Σχήµατα Υ ό Κοινό Έλεγχο, Γνωστο οιήσεις Συµµετοχών σε άλλες Οντότητες (Τρο ο οιήσεις στα ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 11 και ΠΧΑ 12) Τον Ιούνιο του 2012, το IASB ροέβη στην εν λόγω έκδοση η ο οία αρέχει διευκρινίσεις αναφορικά µε τις µεταβατικές διατάξεις του ΠΧΑ 10. Οι τρο ο οιήσεις αρέχουν ε ι λέον ρόσθετες διευκολύνσεις κατά την µετάβαση στα ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 11 και ΠΧΑ 12 µειώνοντας τις α αιτήσεις αροχής ροσαρµοσµένων συγκριτικών ληροφοριών µόνο κατά την ροηγούµενη συγκριτική ερίοδο. Ε ι λέον, αναφορικά µε τις γνωστο οιήσεις για µη ενο οιούµενες ε ιχειρήσεις, οι τρο ο οιήσεις αφαιρούν την α αίτηση αρουσίασης συγκριτικής ληροφόρησης. Οι τρο ο οιήσεις δεν έχουν σηµαντική ε ίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου και της Εταιρείας. Ε ενδυτικές Οντότητες (Τρο ο οιήσεις στα ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 12 ΚΑΙ ΛΠ 27) Τον Οκτώβριο του 2012, το IASB ροέβη στην έκδοση τρο ο οιήσεων στα ΠΧΑ 10, ΠΧΑ 12 και ΛΠ 27. Οι τρο ο οιήσεις έχουν εφαρµογή στην κατηγορία «Ε ενδυτικές Οντότητες». Το IASB χρησιµο οιεί τον όρο «Ε ενδυτικές Οντότητες» για να αναφερθεί σε όσες δραστηριο οιούνται α οκλειστικά στην ε ένδυση κεφαλαίων για τις α οδόσεις α ό την υ εραξία του κεφαλαίου, για εισόδηµα α ό ε ενδύσεις ή και τα δύο. Οι ε ενδυτικές οντότητες θα ρέ ει να αξιολογούν την α όδοση των ε ενδύσεών τους µε βάση την εύλογη αξία. Στην εν λόγω κατηγορία µ ορούν να συµ εριληφθούν εταιρίες ιδιωτικών ε ενδυτικών κεφαλαίων, οργανισµοί διαχείρισης ε ενδυτικών κεφαλαίων, ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταµεία, κρατικά ε ενδυτικά κεφάλαια και λοι ά ε ενδυτικά κεφάλαια. Ορίζεται, ως εξαίρεση στις α αιτήσεις του ΠΧΑ 10 σχετικά µε την ενο οίηση, ότι οι ε ενδυτικές οντότητες θα ε ιµετρούν συγκεκριµένες θυγατρικές στην εύλογη αξία µέσω α οτελεσµάτων και δεν θα τις ενο οιούν, αραθέτοντας τις α αραίτητες γνωστο οιήσεις. Οι τρο ο οιήσεις δεν έχουν σηµαντική ε ίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου και της Εταιρείας. Τρο ο οιήσεις στο ΛΠ 32 «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Παρουσίαση» - Συµψηφισµός χρηµατοοικονοµικών στοιχείων του ενεργητικού και χρηµατοοικονοµικών υ οχρεώσεων Τον εκέµβριο του 2011, το IASB ροέβη στην έκδοση τρο ο οιήσεων του ΛΠ 32 «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Παρουσίαση» ροκειµένου να αράσχει διευκρινήσεις σχετικά µε τις α αιτήσεις του Προτύ ου για τις ερι τώσεις συµψηφισµού χρηµατοοικονοµικών στοιχείων του ενεργητικού και χρηµατοοικονοµικών υ οχρεώσεων στην Κατάσταση Οικονοµικής Θέσης Οι τρο ο οιήσεις δεν έχουν σηµαντική ε ίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου και της Εταιρείας. Τρο ο οίηση στο ΛΠ 36 «Μείωση της Αξίας Στοιχείων του Ενεργητικού» - Γνωστο οιήσεις για το Ανακτήσιµο Ποσό Μη-Χρηµατοοικονοµικών Στοιχείων του Ενεργητικού Τον Μάιο του 2013, το IASB ροέβη στην έκδοση τρο ο οίησης εριορισµένου σκο ού στο ΛΠ 36 «Μείωση της Αξίας Στοιχείων του Ενεργητικού». Η αρούσα τρο ο οίηση ορίζει τις γνωστο οιήσεις ου θα ρέ ει να ραγµατο οιούνται αναφορικά µε το ανακτήσιµο οσό ενός στοιχείου του ενεργητικού ου έχει υ οστεί µείωση της αξίας του, εάν αυτό το οσό βασίζεται στην εύλογη αξία µείον τα κόστη ώλησης. Οι τρο ο οιήσεις δεν έχουν σηµαντική ε ίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου και της Εταιρείας. Τρο ο οιήσεις στο ΛΠ 39 «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Α οτίµηση» - Αντικατάσταση αραγώγων και αναστολή της λογιστικής αντιστάθµισης Τον Ιούνιο του 2013, το IASB ροέβη στην έκδοση τρο ο οιήσεων εριορισµένου σκο ού στο ΛΠ 39 «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα: Αναγνώριση και Α οτίµηση». Ο στόχος των ροτεινόµενων τρο ο οιήσεων είναι η εισαγωγή µίας εξαίρεσης εριορισµένου σκο ού, αναφορικά µε την αναστολή της λογιστικής 17
αντιστάθµισης, σύµφωνα µε τις αρχές του ΛΠ 39. Συγκεκριµένα, εφόσον ληρούνται συγκεκριµένες ροϋ οθέσεις, ροτείνεται µία εξαίρεση όταν ο αντισυµβαλλόµενος ενός αραγώγου ου έχει ροσδιοριστεί ως µέσο αντιστάθµισης, αντικαθίσταται α ό έναν κύριο αντισυµβαλλόµενο, ως α οτέλεσµα αλλαγών σε νόµους ή κανονισµούς. Σχετική εξαίρεση θα εριλαµβάνεται και στο ΠΧΑ 9 «Χρηµατοοικονοµικά Μέσα». Οι τρο ο οιήσεις δεν έχουν σηµαντική ε ίδραση στις οικονοµικές καταστάσεις του Οµίλου και της Εταιρείας. 3.4 Σηµαντικές Λογιστικές Εκτιµήσεις και Κρίσεις της ιοίκησης Ο Όµιλος ροβαίνει σε εκτιµήσεις, αραδοχές και αξιολογικές κρίσεις ροκειµένου, να ε ιλέξει τις καταλληλότερες λογιστικές αρχές σε σχέση µε την µελλοντική εξέλιξη γεγονότων και συναλλαγών. Οι εν λόγω εκτιµήσεις, αραδοχές και κρίσεις ε ανεξετάζονται εριοδικά ροκειµένου να αντα οκρίνονται στα τρέχοντα δεδοµένα και να αντανακλούν τους εκάστοτε τρέχοντες κινδύνους και βασίζονται στην ρογενέστερη εµ ειρία της ιοίκησης του Οµίλου σε σχέση µε το ε ί εδο/όγκο των συναφών συναλλαγών ή γεγονότων. Οι βασικές εκτιµήσεις και αξιολογικές κρίσεις οι ο οίες αναφέρονται σε δεδοµένα η εξέλιξη των ο οίων θα µ ορούσε να ε ηρεάσει τα κονδύλια των οικονοµικών καταστάσεων, τους ε όµενους 12 µήνες έχουν ως κάτωθι: 3.4.1 Καθορισµός ρευστοποιήσιµης αξίας στοιχείων ενεργητικού Τα στοιχεία του ενεργητικού της Εταιρείας α οτιµώνται στην ρευστο οιήσιµη αξία τους. Ως ρευστο οιήσιµη αξία ορίζεται η αξία ώλησης του στοιχείου του ενεργητικού µειωµένο µε τα άµεσα έξοδα ώλησης του. Η αξία ώλησης είναι η τιµή στην ο οία θα µ ορούσε να εκ οιηθεί το εριουσιακό στοιχείο µε µετρητά εντός εύλογου χρονικού διαστήµατος. Η αξία ώλησης έχει εκτιµηθεί διενεργώντας την υ όθεση ότι η Εταιρεία ροβαίνει σε σταδιακή εθελοντική εκκαθάριση του Ενεργητικού. Σηµειώνεται ότι λόγω των δυσµενών συνθηκών ου αναφέρονται ανωτέρω, διαµορφώνονται ειδικοί όροι στη διαδικασία δια ραγµάτευσης και το τίµηµα ου θα συµφωνηθεί µεταξύ των δύο αντισυµβαλλόµενων µερών. Ο Όµιλος ριν την εκτίµηση της ρευστο οιήσιµης αξίας εξέτασε την δυνατότητα ώλησης ορισµένων εριουσιακών στοιχείων ως σύνολο µαζί µε τις αντίστοιχες υ οχρεώσεις τους (οµάδα διάθεσης). Στις ερι τώσεις ου αυτό κρίθηκε εφικτό, ό ως για αράδειγµα στην ερί τωση ου τα στοιχεία αυτά ανήκουν σε µια θυγατρική η ο οία εκτιµάται ότι µ ορεί να συνεχίσει τις δραστηριότητες της, τότε τα στοιχεία αυτά α οτιµήθηκαν στην χαµηλότερη τιµή µεταξύ της αξίας ώλησης της οµάδας και της συνολικής καθαρής λογιστικής τους αξίας. Για τα στοιχεία ου υ άρχει διαθέσιµη τιµή α ό µια ενεργό αγορά η τιµή ώλησης καθορίζεται µε βάση τη τιµή δια ραγµάτευσης τους κατά την ηµεροµηνία αναφοράς. Η τιµή ώλησης των υ όλοι ων στοιχείων διαµορφώνεται µε βάση µοντέλα α οτίµησης ως εξής: Ακίνητα Με βάση µελέτη εκτίµησης α ό ε αγγελµατίες Εκτιµητές Χρηµατοοικονοµικά µέσα Ο υ ολογισµός της εύλογης αξίας των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων του ενεργητικού και αθητικού για τα ο οία δεν υ άρχουν δηµοσιευµένες τιµές αγοράς, α αιτεί τη χρησιµο οίηση συγκεκριµένων τεχνικών εκτίµησης. Ο υ ολογισµός της εύλογης αξίας τους α αιτεί διαφόρων ειδών εκτιµήσεις. Οι σηµαντικότερες αφορούν στην εκτίµηση των διαφόρων κινδύνων στους ο οίους υ όκειται το µέσο, ό ως ε ιχειρηµατικός κίνδυνος, κίνδυνος ρευστότητας κτλ., και στην εκτίµηση των µελλοντικών ροο τικών κερδοφορίας ε ιχειρήσεων σε ερί τωση α οτίµησης συµµετοχικών τίτλων. Για την εκτίµηση της ρευστο οιήσιµης αξίας των χρηµατοοικονοµικών µέσων χρησιµο οιήθηκαν τα µοντέλα εκτίµησης της εύλογης αξίας ου κατά άγια τακτική χρησιµο οιεί ο Όµιλος. Ωστόσο, διενεργήθηκε ροσαρµογή σε ορισµένες αραδοχές ό ως το ροεξοφλητικό ε ιτόκιο και έγιναν ροσαρµογές για την ε ί τωση α ό την έλλειψη ε αρκούς ρευστότητας και εµ ορευσιµότητας στην αγορά. 3.4.2 Πρόβλεψη για φόρο εισοδήµατος Η ρόβλεψη για φόρο εισοδήµατος υ ολογίζεται µε εκτίµηση των φόρων ου θα καταβληθούν στις φορολογικές αρχές και εριλαµβάνει τον τρέχοντα φόρο εισοδήµατος για κάθε χρήση και ρόβλεψη για τους ρόσθετους φόρους ου ιθανόν να ροκύψουν σε φορολογικούς ελέγχους. 18
Οι εταιρείες του Οµίλου υ όκεινται σε διαφορετικές νοµοθεσίες φορολογίας εισοδήµατος. Για τον συνολικό ροσδιορισµό της ρόβλεψης για φόρο εισοδήµατος ό ως αρουσιάζεται στην Κατάσταση Οικονοµικής Θέσης α αιτούνται σηµαντικές εκτιµήσεις. Για συγκεκριµένες συναλλαγές και υ ολογισµούς, ο ροσδιορισµός της τελικής φορολογίας είναι αβέβαιος. Ο Όµιλος αναγνωρίζει υ οχρεώσεις για ροβλε όµενα φορολογικά ζητήµατα µε βάση υ ολογισµούς για το κατά όσο θα ροκύψει ε ι ρόσθετη φορολογία.. 3.4.3 Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις Οι ε ισφαλούς είσ ραξης λογαριασµοί α εικονίζονται µε τα οσά τα ο οία είναι ιθανόν να ανακτηθούν. Οι εκτιµήσεις για τα οσά ου αναµένεται να ανακτηθούν ροκύ τουν κατό ιν ανάλυσης καθώς και α ό την εµ ειρία του Οµίλου σχετικά µε την ιθανότητα ε ισφαλειών των ελατών. Μόλις γίνει γνωστό ότι ένας συγκεκριµένος λογαριασµός υ όκειται σε µεγαλύτερο κίνδυνο του συνήθους ιστωτικού κινδύνου (.χ., χαµηλή ιστολη τική ικανότητα του ελάτη, διαφωνία σχετικά µε την ύ αρξη ή το οσό της α αίτησης, κτλ.), ο λογαριασµός αναλύεται και κατό ιν καταγράφεται ως ε ισφάλεια εάν οι συνθήκες υ οδηλώνουν ότι η α αίτηση είναι ανείσ ρακτη. 3.4.4 Εκτίµηση της αξίας των ακινήτων που αποτιµώνται στην εύλογη αξία τους Η α οτίµηση των ακινήτων είναι εγγενώς υ οκειµενική και αβέβαιη λόγω της ιδιαίτερης φύσης κάθε ακινήτου και της ανάγκης να γίνουν εκτιµήσεις και αραδοχές σχετικά, µεταξύ άλλων, µε την α όδοση και το οσοστό ληρότητας του ακινήτου. Ο όµιλος αναθέτει ετησίως σε ειδικό ανεξάρτητο εκτιµητή την αναθεώρηση των εύλογων αξιών των ακινήτων ιδιοκτησίας του οµίλου. 3.4.5 Εκτίµηση Εύλογης Αξίας Χρηµατοοικονοµικών Μέσων Ο υ ολογισµός της εύλογης αξίας των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων του ενεργητικού και αθητικού για τα ο οία δεν υ άρχουν δηµοσιευµένες τιµές αγοράς, α αιτεί τη χρησιµο οίηση συγκεκριµένων τεχνικών εκτίµησης. Ο υ ολογισµός της εύλογης αξίας τους α αιτεί διαφόρων ειδών εκτιµήσεις. Οι σηµαντικότερες αφορούν στην εκτίµηση των διαφόρων κινδύνων στους ο οίους υ όκειται το µέσο, ό ως ε ιχειρηµατικός κίνδυνος, κίνδυνος ρευστότητας κτλ., και στην εκτίµηση των µελλοντικών ροο τικών κερδοφορίας ε ιχειρήσεων σε ερί τωση α οτίµησης συµµετοχικών τίτλων. 3.4.6 Πρόβλεψη για Αποζηµίωση Προσωπικού Το ύψος της ρόβλεψης για α οζηµίωση ροσω ικού βασίζεται σε αναλογιστική µελέτη. Η αναλογιστική µελέτη εριλαµβάνει την στοιχειοθέτηση αραδοχών σχετικών µε το ροεξοφλητικό ε ιτόκιο, το οσοστό αύξησης των αµοιβών των εργαζοµένων, την αύξηση του δείκτη τιµών καταναλωτή και την αναµενόµενη ενα οµένουσα εργασιακή ζωή. Οι αραδοχές ου χρησιµο οιούνται εµ εριέχουν σηµαντική αβεβαιότητα και η ιοίκηση του Οµίλου ροβαίνει σε συνεχή ε ανεκτίµησή τους 3.5 Θυγατρικές Εταιρείες Θυγατρικές είναι οι ε ιχειρήσεις άνω στις ο οίες ασκείται έλεγχος α ό τον όµιλο. Η ύ αρξη τυχόν δυνητικών δικαιωµάτων ψήφου τα ο οία είναι ασκήσιµα κατά τον χρόνο σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων, λαµβάνεται υ όψη ροκειµένου να στοιχειοθετηθεί αν η µητρική ασκεί τον έλεγχο ε ί των θυγατρικών. Οι θυγατρικές ενο οιούνται λήρως (ολική ενο οίηση) α ό την ηµεροµηνία ου α οκτάται ο έλεγχος ε αυτών και αύουν να ενο οιούνται α ό την ηµεροµηνία ου τέτοιος έλεγχος αύει να υφίσταται. Η εξαγορά θυγατρικής α ό τον Όµιλο λογιστικο οιείται βάσει της µεθόδου α όκτησης. Το κόστος κτήσης µιας θυγατρικής είναι η εύλογη αξία των εριουσιακών στοιχείων ου δόθηκαν, των µετοχών ου εκδόθηκαν και των υ οχρεώσεων ου αναλήφθηκαν κατά την ηµεροµηνία της ανταλλαγής, λέον τυχόν κόστους άµεσα συνδεδεµένου µε την συναλλαγή. Τα ε ιµέρους εριουσιακά στοιχεία, υ οχρεώσεις και ενδεχόµενες υ οχρεώσεις ου α οκτώνται σε µία ε ιχειρηµατική συνένωση ε ιµετρώνται κατά την εξαγορά στις εύλογες αξίες τους ανεξαρτήτως του οσοστού συµµετοχής. Το κόστος εξαγοράς έραν της εύλογης αξίας των ε ί µέρους στοιχείων ου α οκτήθηκαν, καταχωρείται ως υ εραξία. Αν το συνολικό κόστος της εξαγοράς είναι µικρότερο α ό την εύλογη αξία των ε ί µέρους στοιχείων ου α οκτήθηκαν, η διαφορά καταχωρείται άµεσα στα α οτελέσµατα. ιεταιρικές συναλλαγές, υ όλοι α και µη ραγµατο οιηµένα κέρδη α ό συναλλαγές µεταξύ των εταιρειών του Οµίλου α αλείφονται. Οι µη ραγµατο οιηµένες ζηµιές, ε ίσης α αλείφονται, αλλά 19
λαµβάνονται υ όψη ως ένδειξη α οµείωσης του µεταβιβασθέντος εριουσιακού στοιχείου. Οι λογιστικές αρχές των θυγατρικών έχουν τρο ο οιηθεί, ό ου κρίθηκε α αραίτητο, ώστε να είναι οµοιόµορφες µε αυτές ου έχουν υιοθετηθεί α ό τον Όµιλο. Εξ αίτιας της αλλαγής στη βάση αρουσίασης των οικονοµικών καταστάσεων µε ισχύ α ό 31.12.2012, η α οτίµηση των εν λόγω εριουσιακών στοιχείων γίνεται στη χαµηλότερη αξία µεταξύ της λογιστικής αξίας και της αξίας ρευστο οίησης. Ειδικά για τις οικονοµικές καταστάσεις του οµίλου τα εριουσιακά στοιχεία και οι υ οχρεώσεις α οτιµώνται ως µια οµάδα εριουσιακών στοιχείων των ο οίων η λογιστική αξία συγκρίνεται µε την εκτιµώµενη αξία ρευστο οίησης της ε ένδυσης. 3.6 Συγγενείς Επιχειρήσεις Συγγενείς είναι οι ε ιχειρήσεις, στις ο οίες ο Όµιλος έχει ουσιώδη ε ιρροή, αλλά όχι έλεγχο, το ο οίο γενικά ισχύει όταν το οσοστό συµµετοχής κυµαίνεται µεταξύ 20% και 50% των δικαιωµάτων ψήφου. Οι ε ενδύσεις σε συνδεδεµένες ε ιχειρήσεις λογιστικο οιούνται µε τη µέθοδο της καθαρής θέσης και αρχικά αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσεως. Ο λογαριασµός των ε ενδύσεων σε συνδεδεµένες ε ιχειρήσεις εριλαµβάνει και την υ εραξία ου ροέκυψε κατά την εξαγορά (µειωµένη µε τυχόν ζηµίες α οµείωσης). Το µερίδιο του Οµίλου στα κέρδη ή τις ζηµιές των συνδεδεµένων ε ιχειρήσεων µετά την εξαγορά αναγνωρίζεται στα α οτελέσµατα, ενώ το µερίδιο των α ευθείας µεταβολών των α οθεµατικών µετά την εξαγορά, αναγνωρίζεται στα α οθεµατικά. Οι συσσωρευµένες µεταβολές ε ηρεάζουν τη λογιστική αξία των ε ενδύσεων σε συνδεδεµένες ε ιχειρήσεις. Στην ερί τωση ου το µερίδιο του Οµίλου ε ί των ζηµιών µιας συνδεδεµένης υ ερβεί την αξία της ε ένδυσης στη συνδεδεµένη, δεν αναγνωρίζονται ε ι λέον ζηµιές, εκτός εάν έχουν γίνει ληρωµές ή έχουν αναληφθεί εραιτέρω δεσµεύσεις για λογαριασµό της συνδεδεµένης. Μη ραγµατο οιηµένα κέρδη α ό συναλλαγές µεταξύ του Οµίλου και των συνδεδεµένων ε ιχειρήσεων α αλείφονται κατά το οσοστό συµµετοχής του Οµίλου στις συνδεδεµένες ε ιχειρήσεις. Μη ραγµατο οιηµένες ζηµιές α αλείφονται, αλλά λαµβάνονται υ όψη ως ένδειξη α οµείωσης του µεταβιβασθέντος εριουσιακού στοιχείου. Οι λογιστικές αρχές των συνδεδεµένων ε ιχειρήσεων έχουν τρο ο οιηθεί, ό ου αυτό κρίθηκε α αραίτητο, ώστε να είναι οµοιόµορφες µε αυτές ου έχουν υιοθετηθεί α ό τον Όµιλο. Η εταιρεία καταχωρεί τις ε ενδύσεις της σε συγγενείς εταιρείες στο κόστος κτήσης µείον την α οµείωση. 3.7 Λειτουργικοί Τοµείς Η ιοίκηση ορίζει ως λειτουργικό τοµέα µία οµάδα εριουσιακών στοιχείων και δραστηριοτήτων ου αρέχουν ροϊόντα και υ ηρεσίες, τα ο οία υ όκεινται σε διαφορετικούς κινδύνους και α οδόσεις α ό εκείνα άλλων λειτουργικών τοµέων. Ως γεωγραφικός τοµέας, ορίζεται µία γεωγραφική εριοχή, στην ο οία αρέχονται ροϊόντα και υ ηρεσίες και η ο οία υ όκειται σε διαφορετικούς κινδύνους και α οδόσεις α ό άλλες εριοχές.. Οι λειτουργικοί τοµείς αναγνωρίζονταν και αρουσιάζονταν µε βάση την εσωτερική κατηγοριο οίηση η ο οία αρουσιάζεται στον Ε ικεφαλής Λήψης Ε ιχειρηµατικών Α οφάσεων (Chief Operating Decision Maker). O Chief Operating Decision Maker είναι ένας άνθρω ος ή µια οµάδα ανθρώ ων ου κατανέµει τις ηγές και assets την α οδοτικότητα των λειτουργικών τοµέων της οικονοµικής οντότητας. Ο Όµιλος έχει ορίσει τα εκτελεστικά µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου ως Chief Operating Decision Maker. Για τον εντο ισµό των λειτουργικών τοµέων στον Όµιλο τα εκτελεστικά µέλη του.σ. έχουν ορίσει τους τοµείς σύµφωνα µε τις κυριότερες δραστηριότητες σύµφωνα µε την φύση των δραστηριοτήτων. Τοµείς λοι όν έχουν οριστεί οι εξής: Ε ενδυτικές ραστηριότητες Ακίνητα Μεσιτεία Ασφαλιστικών Υ ηρεσιών. 3.8 Λειτουργικό Νόµισµα και Νόµισµα Παρουσίασης Τα στοιχεία των οικονοµικών καταστάσεων των εταιρειών του Οµίλου καταχωρούνται στο νόµισµα του ρωτεύοντος οικονοµικού εριβάλλοντος, στο ο οίο κάθε εταιρεία λειτουργεί («λειτουργικό νόµισµα»). 20
Οι ενο οιηµένες οικονοµικές καταστάσεις αρουσιάζονται σε Ευρώ, ου είναι το λειτουργικό νόµισµα α οτίµησης και το νόµισµα αρουσίασης της µητρικής Εταιρείας. 3.9 Συναλλαγές και Υπόλοιπα σε ξένο νόµισµα Οι συναλλαγές σε ξένα νοµίσµατα µετατρέ ονται στο λειτουργικό νόµισµα µε ισοτιµίες ου ισχύουν κατά την ηµεροµηνία των συναλλαγών. Κέρδη και ζηµιές α ό συναλλαγµατικές διαφορές οι ο οίες ροκύ τουν α ό την τακτο οίηση τέτοιων συναλλαγών κατά τη διάρκεια της εριόδου και α ό τη µετατρο ή των νοµισµατικών στοιχείων ου εκφράζονται σε ξένο νόµισµα µε τις ισχύουσες ισοτιµίες κατά την ηµεροµηνία αναφοράς, καταχωρούνται στα α οτελέσµατα. 3.10 Μετατροπή Εκµεταλλεύσεων Εξωτερικού Η µετατρο ή των οικονοµικών καταστάσεων των εταιρειών του Οµίλου οι ο οίες έχουν διαφορετικό λειτουργικό νόµισµα α ό το νόµισµα αρουσίασης του Οµίλου γίνεται ως εξής: Τα εριουσιακά στοιχεία και υ οχρεώσεις µετατρέ ονται µε τις ισοτιµίες ου ισχύουν κατά την ηµεροµηνία αναφοράς. Τα έσοδα και τα έξοδα µετατρέ ονται µε τις µέσες ισοτιµίες της χρήσης και οι ροκύ τουσες συναλλαγµατικές διαφορές αναγνωρίζονται στα λοι ά συνολικά έσοδα και µεταφέρονται στα α οτελέσµατα µε την ώληση των ε ιχειρήσεων αυτών ως µέρος του κέρδους ή ζηµίας α ό τη ώληση. Η υ εραξία και οι ροσαρµογές των εύλογων αξιών ου ροκύ τουν α ό την εξαγορά ε ιχειρήσεων στο εξωτερικό, αντιµετω ίζονται ως στοιχεία ενεργητικού και αθητικού της ε ιχείρησης εξωτερικού και µετατρέ ονται µε τις ισοτιµίες της ηµεροµηνίας αναφοράς.. 3.11 Ενσώµατα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Τα ενσώµατα άγια εριουσιακά στοιχεία του Οµίλου α οτιµώνται ανά κατηγορία ως ακολούθως: Τα ακίνητα (οικό εδα και κτίρια) και τα έ ι λα (κατά την ηµεροµηνία µετάβασης) α οτιµώνται στην εύλογη αξία τους, µειωµένη κατά τις µεταγενέστερες α οσβέσεις και ζηµίες α οµείωσης. Οι άλλες κατηγορίες αγίων α οτιµώνται στο κόστος κτήσης µείον τις σωρευµένες α οσβέσεις και τις τυχόν ζηµίες α οµείωσης. Στο κόστος κτήσης εριλαµβάνονται όλες οι άµεσες ε ιρι τέες δα άνες για την α όκτηση των στοιχείων. Σηµαντικές µεταγενέστερες ροσθήκες και βελτιώσεις κεφαλαιο οιούνται στο κόστος κτήσης των σχετικών εριουσιακών στοιχείων εφόσον ροσαυξάνουν την ωφέλιµη ζωή ή και την αραγωγική δυναµικότητα. Οι δα άνες ε ισκευής και συντήρησης καταχωρούνται στα α οτελέσµατα της εριόδου στην ο οία ραγµατο οιούνται. Η εκτίµηση της εύλογης αξίας των οικο έδων και κτιρίων ροσδιορίζεται α ό ανεξάρτητους εκτιµητές. Τα ακίνητα ανα ροσαρµόζονται σε τακτά χρονικά διαστήµατα ούτως ώστε οι ανα όσβεστες αξίες να µη διαφέρουν α ό τις εύλογες αξίες κατά την ηµεροµηνία των οικονοµικών καταστάσεων. Αυξήσεις στην λογιστική αξία των αραγωγικών ακινήτων ου ροκύ τουν α ό ανα ροσαρµογές στην εύλογη αξία καταχωρούνται σε α οθεµατικό των ιδίων κεφαλαίων, εκτός εάν αφορά σε αναστροφή µειωτικής ανα ροσαρµογής (υ οτίµησης) συγκεκριµένου ακινήτου ου είχε καταχωρηθεί στα έξοδα. Σε αυτήν την ερί τωση ισό οσο µέρος της ανα ροσαρµογής καταχωρείται στα έσοδα. Μειώσεις στη λογιστική αξία, ου ροκύ τουν α ό την ανα ροσαρµογή, καταχωρούνται στα έξοδα αφού ρώτα διαγραφεί το τυχόν σχηµατισµένο α οθεµατικό ανα ροσαρµογής για το συγκεκριµένο στοιχείο. Κατά την ώληση των ενσώµατων αγίων, οι διαφορές µεταξύ του τιµήµατος ου λαµβάνεται και της λογιστικής τους αξίας, καταχωρούνται ως κέρδη ή ζηµίες στα α οτελέσµατα. Για τα αραγωγικά ακίνητα ου α οτιµώνται στις εύλογες αξίες τους, το τυχόν α οθεµατικό ανα ροσαρµογής ου υ άρχει στα ίδια κεφάλαια κατά την ώληση, µεταφέρεται στα κέρδη εις νέον. Ο Όµιλος ακολουθεί στην σταθερή µέθοδο α οσβέσεων για τα άγια καθ όλη τη διάρκεια της ωφέλιµης ζωής τους, δηλαδή οι ετήσιες α οσβέσεις κάθε αγίου ροσδιορίζονται α ό την εφαρµογή ενός συντελεστή α όσβεσης ε ί της αξίας κτήσης του και ε ιβαρύνουν τα α οτελέσµατα της χρήσης. Η ωφέλιµη ζωή ε ανεξετάζεται σε ετήσια βάση. Η ωφέλιµη ζωή των αγίων εριουσιακών στοιχείων του Οµίλου, εκτός των οικο έδων τα ο οία δεν α οσβένονται, έχει καθορισθεί ως εξής: - Κτίρια 45 Έτη - Αυτοκίνητα 5-7 Έτη - Λοι ός εξο λισµός 3-5 Έτη 21
Με ισχύ α ό 31/12/2012, εξαιτίας της αλλαγής στη βάση αρουσίασης των οικονοµικών καταστάσεων, τα ενσώµατα εριουσιακά στοιχεία του Οµίλου α εικονίζονται στη χαµηλότερη µεταξύ της εκτιµώµενης τιµής ώλησης και της λογιστικής τους αξίας. 3.12 Επενδύσεις σε Ακίνητα Ακίνητα τα ο οία κατέχονται ή για µακροχρόνιες εκµισθώσεις ή για κεφαλαιουχικά κέρδη ή και για τα δύο, και τα ο οία δε χρησιµο οιούνται α ό τον Όµιλο, κατηγοριο οιούνται ως ε ενδύσεις σε ακίνητα. Οι ε ενδύσεις σε ακίνητα εριλαµβάνουν ιδιόκτητα οικό εδα, ιδιόκτητα κτίρια και κτίρια α ό χρηµατοδοτικές µισθώσεις. Α ό την 1 Ιανουάριου 2009 σύµφωνα µε την τρο ο οίηση του ΛΠ 40 «Ε ενδυτικά Ακίνητα» (και ε ακόλουθες τρο ο οιήσεις στο ΛΠ 16 «Ενσώµατες Ακινητο οιήσεις»), ο όµιλος συµ εριλαµβάνει ακίνητα υ ό κατασκευή στις ε ενδύσεις σε ακίνητα. Υ ό κατασκευή ε ενδύσεις αναταξινοµούνται α ό τις ενσώµατες ακινητο οιήσεις στα ε ενδυτικά ακίνητα σε κόστος και α οτιµώνται µεταγενέστερα σε εύλογη αξία εφόσον η εύλογη αξία µ ορεί να ε ιµετρηθεί µε αξιο ιστία. Οι ε ενδύσεις σε ακίνητα αναγνωρίζονται αρχικά στο κόστος, συµ εριλαµβανοµένων των σχετικών άµεσων εξόδων κτήσης. Το κόστος δανεισµού κεφαλαιο οιείται όσο διαρκεί η α όκτηση ή η κατασκευή και αύει όταν το άγιο ολοκληρωθεί ή σταµατήσει η κατασκευή του. Μετά την αρχική αναγνώριση, οι ε ενδύσεις σε ακίνητα αναγνωρίζονται σε εύλογη αξία. Η εύλογη αξία βασίζεται σε τιµές ου ισχύουν σε µία ενεργή αγορά, αναµορφωµένες, ό ου κρίνεται α αραίτητο, λόγω διαφορών στη φυσική κατάσταση, την το οθεσία ή την κατάσταση του εκάστοτε ακινήτου. Αν η ληροφόρηση αυτή δεν είναι διαθέσιµη, ο Όµιλος εφαρµόζει εναλλακτικές µεθόδους α οτίµησης ό ως ρόσφατες τιµές σε λιγότερο ενεργής αγορές ή ροεξόφληση ταµειακών ροών. Οι α οτιµήσεις αυτές διεξάγονται κάθε έτος α ό ανεξάρτητους εκτιµητές και συνάδουν µε τις οδηγίες ου εκδίδονται α ό την Ε ιτρο ή των ιεθνών Προτύ ων Α οτίµησης (International Valuation Standards Committee). Η µέθοδος της εύλογης αξίας στα υ ό κατασκευή ακίνητα εφαρµόζεται µονάχα όταν αυτή µ ορεί να ε ιµετρηθεί µε αξιο ιστία. Μεταγενέστερες δα άνες ροστίθενται στη λογιστική αξία του ακινήτου µόνο όταν είναι ιθανόν ότι µελλοντικά οικονοµικά οφέλη, ου σχετίζονται µε το εν λόγω ακίνητο, θα εισρεύσουν στον Όµιλο και ότι τα σχετικά κόστη µ ορούν να µετρηθούν αξιό ιστα. Τα έξοδα ε ιδιορθώσεων και συντηρήσεων ε ιβαρύνουν τα α οτελέσµατα της χρήσης κατά την ο οία ραγµατο οιούνται. Μεταβολές στις εύλογες αξίες καταχωρούνται στα α οτελέσµατα χρήσης. Οι ε ενδύσεις σε ακίνητα αύουν να αναγνωρίζονται όταν ωλούνται ή όταν αύει οριστικά η χρήση ενός ε ενδυτικού ακινήτου και δεν αναµένεται οικονοµικό όφελος α ό την ώληση του. Αν η χρήση κά οιου ακινήτου το ο οίο έχει ταξινοµηθεί στις ε ενδύσεις σε ακίνητα µεταβληθεί σε ιδιόχρηση, τότε το ακίνητο ταξινοµείται στα ενσώµατα άγια εριουσιακά στοιχεία και η εύλογη αξία του κατά την ηµεροµηνία της ε αναταξινόµησης θεωρείται το τεκµαρτό κόστος του ακινήτου για λογιστικούς σκο ούς. Αν η χρήση ενός άγιου εριουσιακού στοιχείου µεταβληθεί και το ακίνητο χαρακτηριστεί ως ε ενδυτικό ακίνητο, ο οιαδή οτε διαφορά ου ροκύ τει µεταξύ της λογιστικής και της εύλογης του αξίας κατά την ηµεροµηνία της µεταφοράς του, αναγνωρίζεται στα ίδια κεφάλαια ως ε ανεκτίµηση της αξίας των άγιων εριουσιακών στοιχείων, βάσει του ΛΠ 16. Ωστόσο, εάν το κέρδος α ό α οτίµηση σε εύλογη αξία αντιστρέφει ρογενέστερες ζηµιές α οµείωσης, τότε το κέρδος αυτό αναγνωρίζεται στα α οτελέσµατα χρήσης. Με ισχύ α ό 31/12/2012, εξαιτίας της αλλαγής στη βάση αρουσίασης των οικονοµικών καταστάσεων, τα ε ενδυτικά ακίνητα του Οµίλου α εικονίζονται στη χαµηλότερη µεταξύ της εκτιµώµενης τιµής ώλησης και της λογιστικής τους αξίας. 3.13 Άυλα Περιουσιακά Στοιχεία - Λογισµικό Οι άδειες λογισµικού α οτιµώνται στο κόστος κτήσεως µείον συσσωρευµένες α οσβέσεις, µείον ο οιαδή οτε συσσωρευµένη α οµείωση. Οι α οσβέσεις διενεργούνται µε βάση τη σταθερή µέθοδο στο διάστηµα της ωφέλιµης ζωής τους, η ο οία είναι 3 έως 5 χρόνια. 22