Άγγελος Μιχαλόπουλος Βάλε εσύ τα ζάρια, θα βάλω εγώ την αγάπη (Ζώντας ανάμεσα σε μία αγκαλιά και μία σπρωξιά) ΑΘΗΝΑ 2017
ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ Onelilo, 2006... 978-960-930140-4 Το κουτί με τα χαμόγελα, 2012...978-960-93-3828-8 Είμαι το παιδί της ψυχής μου, 2013...978-960-93-5820-0 Ανοίγοντας, η γροθιά ανακάλυψε ένα χάδι μέσα της, 2014...978-618-81397-1-8 Ο άνθρωπος που έχει μόνο μια αλήθεια μέσα του, 2015...978-618-81397-4-9 Ζώντας μια λύπη μακριά απ την ευτυχία, 2015...978-618-81397-6-3 Απολαμβάνοντας τη λάθος λιακάδα, 2015...978-618-81397-8-7 Το όνειρο που τόλμησε να γίνει άνθρωπος, 2015...978-618-81397-9-4 Αήττητες ψυχές, λυπημένες ευτυχίες, 2015...978-618-82378-2-7 Δύο αλήθειες και ένας τοίχος ανάμεσα, 2015...978-618-82378-2-7 Πρόσκληση για την επανάσταση μιας ψυχής, 2016...978-618-82378-5-8 Μικρότερος απ το μηδέν και μεγαλύτερος απ το άπειρο (Ζώντας κάτω απ τον ουρανό με τα γαλάζια σύννεφα), 2017...978-618-82378-8-9 2
3
Copyright by Angelos Michalopoulos All rights reserved Άγγελος Μιχαλόπουλος, 2017. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του συνόλου ή τμήματος του παρόντος έργου, με οποιοδήποτε μέσο και μορφή, καθώς και η μετάφραση, η διασκευή, η προσαρμογή, η μετατροπή ή η εν γένει εκμετάλλευση αυτού με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης της Βέρνης, χωρίς γραπτή άδεια του συγγραφέα. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας και της σελιδοποίησης, του εξωφύλλου και της εν γένει αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, για σκοπούς εκμετάλλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Ν. 2121/1993. www.angelosm.com email: onelilo@angelosm.com Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία: Nota All About Print, www.notadd.gr ISBN: 978-618-5308-03-2
ΧΑΡΑΚΤΉΡΕΣ: ΝΤΕΝΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΘΩΜΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΙΑΣΟΝΑΣ
Αν δεν μπορείς να μεταφράσεις σε χαμόγελα ό,τι έχεις αποκτήσει μέχρι σήμερα, άνοιξε το καλάθι σκουπιδιών, πέταξέ το μέσα και, πριν το κλείσεις, πέταξε και το κομμάτι της λογικής σου που τα γέννησε.
10
(Ο Ντένης περπατώντας στο πάρκο μόνος του πλησιάζει σ ένα παγκάκι στο οποίο κάθεται ένας άστεγος, ο Γιώργος, παρέα μ ένα καρότσι σουπερμάρκετ μες στο οποίο έχει τα υπάρχοντά του) ΝΤΕΝΗΣ: Μπορώ να κάτσω; ΓΙΩΡΓΟΣ (Γυρίζει και τον κοιτάζει από πάνω ως κάτω): Ευχαρίστως. ΝΤΕΝΗΣ: Ωραία βραδιά. ΓΙΩΡΓΟΣ: Για ποιο πράγμα; ΝΤΕΝΗΣ: Για βόλτα. ΓΙΩΡΓΟΣ: Πού; ΝΤΕΝΗΣ: Να, εδώ γύρω, στους δρόμους, στο πάρκο ΓΙΩΡΓΟΣ: Ίσως και στον κόσμο που ζει μέσα σου; ΝΤΕΝΗΣ (Δεν απαντά αμέσως): Ίσως και εκεί Πώς σε λένε; ΓΙΩΡΓΟΣ: Γιώργο, εσένα; ΝΤΕΝΗΣ: Ντένη (Παύση) Τι κάνεις; 11
ΓΙΩΡΓΟΣ: Τι να κάνω; Εδώ στο πάρκο, κάνω παρέα στα δέντρα, για να μη βαριούνται και σηκωθούν να φύγουν, και στις μοναξιές για να μην ξεχνούν τι σημαίνει να μην είναι μόνες. ΝΤΕΝΗΣ: Πόσο καιρό μένεις εδώ; ΓΙΩΡΓΟΣ: Έχω σταματήσει εδώ και αρκετές λύπες να μετράω το χρόνο μου σε λεπτά και τον μετρώ σε χαμόγελα. ΝΤΕΝΗΣ: Ωραία Ωραία είσαι εδώ. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ναι, ωραία. (Παύση) Ειδικά αν είσαι ένας άνθρωπος που μπορείς να είσαι ευτυχισμένος έχοντας συνειδητοποιήσει ότι, επειδή δεν μπορείς πια ν ανέβεις τα σκαλοπάτια που σου φέρνει η ζωή και σου βάζει μπροστά στα πόδια σου, θα πρέπει να βρεις έναν τρόπο να ζήσεις μαζί με την κατηφόρα που από καιρό σ αγαπά. ΝΤΕΝΗΣ: Την κατηφόρα, ε; ΓΙΩΡΓΟΣ: Ναι. Τη μάγισσα κατηφόρα. ΝΤΕΝΗΣ: Τι σχέση έχεις εσύ με την κατηφόρα; ΓΙΩΡΓΟΣ: Ιδιαίτερα καλή. ΝΤΕΝΗΣ: Δηλαδή; ΓΙΩΡΓΟΣ: Εδώ στο πάρκο ζω μία ζωή στη διάρκεια της οποίας αφήνω την κάθε κατηφόρα που έρχεται μπροστά μου να μου δείχνει πού πρέπει να πάω γιατί δεν υπάρχει πια ανηφόρα που να μ αφήσει να την ψάξω καλά, μέχρι που να καταφέρω να βρω την ευτυχία μου μέσα της. ΝΤΕΝΗΣ: Τι εννοείς; ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν με βλέπεις; Πώς ονομάζεις έναν άνθρωπο που όλοι τού λένε ότι είναι λεπρός αλλά αυτός αισθάνεται 12
υγιέστατος; Δεν ξέρω. Ίσως να είμαι ένας λεπρός ανάμεσα σ ανθρώπους οι οποίοι, μα τον Θεό, φαίνονται εξωτερικά υγιείς, αλλά υπάρχουν φορές που νομίζω ότι είναι πιο λεπροί από εμένα. ΝΤΕΝΗΣ: Υπάρχουν και άνθρωποι που εξωτερικά φαίνονται κανονικοί και μέσα τους είναι εντελώς διαβρωμένοι, είναι λεπροί ΓΙΩΡΓΟΣ: Ξέρεις, κάθε ημέρα βλέπω χιλιάδες ανθρώπους οι οποίοι έρχονται για να μπορέσουν να βγουν για λίγο απ τον κόσμο τους, να ξεγλιστρήσουν, να πάρουν μία ανάσα μακριά απ την πραγματικότητα μες στην οποία ζουν, μία ανάσα μακριά απ τη δημόσια εικόνα που είναι υποχρεωμένοι διαρκώς να συντηρούν, μία ανάσα μακριά απ τον ίδιο τους τον εαυτό. Τους βλέπω να έρχονται εδώ κουβαλώντας σαν τους στρατιώτες μετά από μία μάχη την εικόνα τους, που είναι βαριά τραυματισμένη. Βλέπεις, η εικόνα κάποιου συνήθως τραυματίζεται πιο σοβαρά απ τον ίδιο. Ίσως και να θυσιάζεται για να μην τραυματιστεί σοβαρά ο ίδιος. ΝΤΕΝΗΣ: Η εικόνα, ε; ΓΙΩΡΓΟΣ: Ναι. Η εικόνα Κάνουν τα πάντα για να φροντίσουν τα τραύματά της γιατί ξέρουν ότι, αν χάσει τη λάμψη της, θα χάσουν και αυτοί αμέσως την αυτοπεποίθησή τους. Έχουν οι κακόμοιροι τόσο ανάγκη να κάτσουν λίγα μέτρα μακριά απ τον ίδιο τον εαυτό τους, μήπως και μπορέσουν έστω και για λίγο να καταλάβουν σε ποιο σημείο της ζωής τους πρέπει να κοιτάξουν για να τον ξαναβρούν. Είναι τόσο ενδιαφέρον να βλέπεις ανθρώπους οι οποίοι, ενώ περπατούν μόνοι, συγχρόνως παλεύουν να βρουν έναν τρόπο να τρέξουν πιο γρήγορα απ τον ίδιο τον εαυτό τους, γιατί έχουν τόσο ανάγκη τη στιγμή εκείνη να καταφέρουν να του ξεφύγουν. Έχουν ανάγκη ν αναπνεύσουν έναν αέρα που είναι διαφορετικός, έναν αέρα που να έχει μέσα του όσο γίνεται λιγότερη απ τη δική τους μυρωδιά. ΝΤΕΝΗΣ: Πώς προσπερνάς τον ίδιο τον εαυτό σου; 13
ΓΙΩΡΓΟΣ: Βρίσκοντας τρόπο ν αφαιρέσεις τα βάρη που εσύ ο ίδιος του φόρεσες, πετώντας τα στο χαντάκι που η ζωή σου έχει προσεχτικά τοποθετήσει δίπλα ακριβώς στο δρόμο που διασχίζεις. (Παύση) Βλέπεις, οι άνθρωποι βιάζονται να χώσουν μες στα πνευμόνια τους, όσο πιο γρήγορα μπορούν, έναν αέρα διαφορετικό απ αυτόν που αναπνέουν συνεχώς, έναν αέρα που ν αντέχει να έχει πιο πολλή εντιμότητα από ό,τι εξυπνάδα μέσα του. ΝΤΕΝΗΣ: Ίσως και έναν αέρα που να θέλει να φιλοξενεί μέσα του, για όση ώρα κάνει μία λέξη να πάει από ένα στόμα σ ένα αυτί, προτάσεις που να περιέχουν μέσα τους πιο πολλή εντιμότητα από ό,τι εξυπνάδα. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ναι, ναι Ξέρεις τι κοινό έχουν λοιπόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; ΝΤΕΝΗΣ: Ποιο; ΓΙΩΡΓΟΣ: Είναι ερωτευμένοι με την πλευρά του χαρακτήρα τους που φοβούνται περισσότερο. ΝΤΕΝΗΣ: Σε τι ελπίζουν ερχόμενοι εδώ; ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν μπορείς να κάνεις έναν περίπατο στη φύση χωρίς ταυτόχρονα να κάνεις έναν περίπατο μέσα σου. ΝΤΕΝΗΣ: Φαίνεται ότι ξέρεις πολλά για την ανθρώπινη φύση. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ναι, ίσως γιατί η άτιμη δεν θέλει να ξέρει τίποτα για μένα Δεν ξέρω, υπάρχουν ώρες που πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος που συναναστράφηκα στη ζωή μου άθελά του με δίδαξε ό,τι δεν ήθελε ο ίδιος να ξέρει. ΝΤΕΝΗΣ: Τι εννοείς; 14
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ας μην ξεχνάμε ότι οι νίκες ψάχνουν να βρουν ματαιοδοξίες που δεν έχουν μάθει ακόμα πώς ν απελπίζονται και οι ήττες καρδιές που δεν θυμούνται πια πώς να ελπίζουν. (Ο Ντένης δεν απαντά) Μη σε κουράζω όμως Εδώ, που λες, έρχονται οι άνθρωποι για να βγάλουν βόλτα τη μοναξιά τους, συνήθως μία μοναξιά τυλιγμένη μες σε μία ολοκαίνουρια ήττα που μόλις τους χάρισε η ζωή. Είναι απίστευτο πόσο καλύτερη γίνεται με το πέρασμα του χρόνου η ίδια η ζωή μας στο να μοιράζει νίκες που φαίνονται στην αρχή ότι είναι δωρεάν, ενώ τελικά είναι πανάκριβες, και ήττες που φαίνονται στην αρχή ότι είναι πανάκριβες, ενώ στο τέλος αποδεικνύονται ότι είναι εντελώς δωρεάν! ΝΤΕΝΗΣ: Ίσως ΓΙΩΡΓΟΣ: Όχι ίσως, σίγουρα Πίστεψέ με. Το βλέπω κάθε ημέρα στο πάρκο. Εδώ μπορείς να βρεις χιλιάδες ήττες, χιλιάδες Αρκετοί απ τους ανθρώπους έρχονται εδώ παρέα με μια από δαύτες. Να σου πω την αλήθεια, βαρέθηκα να τις βλέπω τόσα χρόνια να έχουν πιάσει τον άνθρωπο στον οποίο ανήκουν και να σαλιαρίζουν, κρατώντας τον σφιχτά απ τη μέση, προσποιούμενες ότι είναι ερωτευμένες μαζί του. Σιχαμένο πράγμα, σιχαμένο Και ξέρεις, ύστερα από λίγο ξαφνικά οι ίδιοι τις παρατούν για να επιστρέψουν στον κόσμο τους, και αυτές καταλήγουν να ζουν εδώ μόνες τους, κυκλοφορώντας στο πάρκο σαν στοιχειωμένα φαντάσματα ΝΤΕΝΗΣ: Ίσως αυτός να είναι ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος πείθει την πιο φιλότιμη ομίχλη που έχει μέσα του να κρύψει τη μία λιακάδα, απ αυτές που έχει, την οποία σιχαίνεται πιο πολύ απ όλες. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που η περίληψη της ζωής μου δεν μου μιλάει πια. ΝΤΕΝΗΣ: Τι περίεργο Εγώ πάντα νόμιζα ότι σ ένα πάρκο είναι καταδικασμένες να κυκλοφορούν για πάντα, σαν στοι- 15
χειωμένα φαντάσματα, τα εκατομμύρια σκέψεων των ανθρώπων που μέχρι σήμερα το επισκέφθηκαν, σκέψεις που δεν έγιναν ποτέ πράξεις. (Παίρνει βαθιά ανάσα) Να σου πω κάτι; Έχω γίνει πια τόσο καλός στο να κατασκευάζω σύννεφα, που υπάρχουν φορές που δεν μπορώ ακόμα και εγώ ο ίδιος να καταλάβω γιατί πρέπει να περιγράφω διαρκώς στον εαυτό μου τι χρώμα έχει ο γαλάζιος ουρανός. Συχνά, όταν δεν έχω άλλο τρόπο για να βάλω τρικλοποδιές στους ανθρώπους γύρω μου, χώνω το χέρι μου, όσο πιο βαθιά μέσα μου μπορώ, και αρχίζω να τραβάω έξω το ένα σύννεφο μετά το άλλο και τ αφήνω όλα γύρω μου στο πάτωμα, καταλήγοντας ύστερα από λίγο να μη βλέπω καν πού πατάω, βάζοντας έτσι άθελά μου τρικλοποδιά στον ίδιο μου τον εαυτό. Τα βγάζω έξω για να δω από τι υλικό τα έχω φτιάξει, γιατί υπάρχουν ημέρες που ακόμα και εγώ ο ίδιος δεν θυμάμαι πια. Έτσι πριν από μερικές ώρες, με το που έδωσα το χέρι στην αλαζονεία μου για να με τραβήξει, να με σύρει για άλλη μία φορά προς το μέλλον μου, άρχισα, χωρίς να το περιμένω, να βλέπω εκείνα τα πανέμορφα, τ αμόλυντα όνειρα, που με τόση ευκολία ονειρευόμουν στα είκοσι, να ξανάρχονται μπροστά μου και να καθρεφτίζονται ένα ένα πάνω στο πρόσωπο της ήττας εκείνης που εδώ και καιρό έχω δώσει στη λάμψη μου να κουβαλάει για λογαριασμό μου. ΓΙΩΡΓΟΣ: Τι ωραία λοιπόν! Να δύο άνθρωποι που κάθονται στη μία το πρωί και κουβεντιάζουν ταυτόχρονα για δύο θέματα που είναι ειδικοί. Εγώ στις ήττες και εσύ, απ ό,τι βλέπω, στις νίκες. Πόσο πολύ τελικά αυτό το κυνήγι της νίκης ξέρει να βρίσκει καινούριους τρόπους κάθε φορά για να μας βάλει παρωπίδες, κάνοντάς μας να κυνηγάμε μόνο τον επόμενο θρίαμβο, την επόμενη επιβεβαίωση ότι είμαστε ακόμα νικητές! Γιατί ο άνθρωπος, όσο μεγαλώνει και μαθαίνει να χρησιμοποιεί τις νίκες που ο ίδιος καταφέρνει στη ζωή του για να ξεφύγει απ τις εφηβικές του ανασφάλειες, τόσο περισσότερο παγιδεύεται από μόνος του σε ολοκαίνουριες ανασφάλειες που μέχρι χθες δεν είχε; Γιατί όσο περισσότερο χρησιμοποιεί τις παλιές του νίκες για ν απο- 16
κτήσει καινούριες, τόσο γίνονται καλύτερες οι ίδιες στο να τον εκμεταλλεύονται; Γιατί όσο πιο πολύ απελευθερώνεται απ τα διανοητικά δεσμά του, τόσο πιο πολύ συνειδητοποιεί ότι αισθάνεται πιο άνετα όταν είναι συναισθηματικά δεμένος; Γιατί όσο πιο πολύ ξεφεύγει απ το άγχος της νεανικής αποτυχίας, όσο πιο πολύ μπαίνει μες στο πετσί του ανθρώπου που πρόκειται τελικά να γίνει πετυχαίνοντας, καταλήγει να σκλαβώνεται μες στους κανόνες που η ίδια η επιτυχία του καθημερινά τού βάζει; Γιατί νιώθω ότι η επιτυχία έχει πιο πολλή σκλαβιά μέσα της απ οποιοδήποτε άλλο αποτέλεσμα; ΝΤΕΝΗΣ: Το κάνεις για να δικαιολογήσεις τις αποτυχίες σου. ΓΙΩΡΓΟΣ (Χαμογελώντας): Ναι. Ναι Εγώ ζω ωραία εδώ και χρόνια αγκαλιά με τις διάφορες αποτυχίες μου (Γελώντας δυνατά) Μη σου πω ότι διατηρώ και κρυφές σχέσεις με την καθεμιά τους ΝΤΕΝΗΣ: Εγώ δεν έχω αυτή την πολυτέλεια. ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν είναι περίεργο ότι εγώ που είμαι πάμφτωχος έχω την πολυτέλεια της αλήθειας στη ζωή μου και εσύ που είσαι ζάπλουτος δεν την έχεις πια; Γιατί, τότε, είσαι πλούσιος; Πες μου κάτι, γιατί να θες να γίνεις πλούσιος αν έτσι δεν γίνεις και πιο ευτυχισμένος; Γιατί προσφέροντας τόσα χρόνια τώρα στον εαυτό σου απλόχερα τόσο πολλή επιτυχία τού στέρησες ο ίδιος τη μεγαλύτερη πολυτέλεια που μπορείς να έχεις, την αλήθεια σου; Nαι, φίλε μου. Η μεγαλύτερη πολυτέλεια στον κόσμο είναι η αλήθεια. Μήπως έγινες πλούσιος για τους λάθος λόγους; ΝΤΕΝΗΣ: Σήμερα το βράδυ δεν ξέρω πού πρέπει να ψάξω για να βρω τους λόγους που πέτυχα στη ζωή μου. Μερικές ώρες πριν θα μπορούσα να σου απαντήσω μες σ ένα δευτερόλεπτο. Τώρα ΓΙΩΡΓΟΣ: Πες μου. Έχεις στη δουλειά κανέναν άλλο πάνω απ το κεφάλι σου; 17
ΝΤΕΝΗΣ: Όχι, δουλεύω για τον εαυτό μου. ΓΙΩΡΓΟΣ: Λάθος. Δουλεύεις για τα μειονεκτήματά σου. Υπάλληλός τους είσαι, και μάλιστα ο καλύτερος. Τελικά, έχω την εντύπωση ότι εσείς οι πλούσιοι δουλεύετε για τα μειονεκτήματά σας πιο πολύ από εμάς τους φτωχούς! Πες μου κάτι, πιστεύεις ότι ο άνθρωπος που χάνει τη γνησιότητά του θα χάσει λίγο αργότερα και την ελευθερία του; ΝΤΕΝΗΣ: Δεν έχω χάσει ΓΙΩΡΓΟΣ (Διακόπτοντάς τον): Λοιπόν, γιατί το κάνεις αυτό; Μήπως γιατί η επόμενη νίκη στη ζωή σου έχει γίνει πιο σημαντική απ την επόμενη ευτυχία σου; Τι σημασία πια έχει άλλη μια νίκη όταν, κάθε φορά που νικάς για να ικανοποιήσεις αυτά που σου ζητάει η λογική σου να της δώσεις, συγχρόνως σπέρνεις μες στην ψυχή σου τους σπόρους μιας ήττας η οποία αυτή τη στιγμή είναι αόρατη αλλά, κάθε ώρα που περνά, βγάζει από μέσα της και σου φανερώνει ακόμα ένα κομμάτι της ασχήμιας της; Είναι η ήττα που, όταν τελικά έρθει, θα κάνει τα πάντα για να σε δει να λυγίζεις, να υποφέρεις. Τι σημασία έχει να προηγείσαι πολύ στο σκορ σ όλη τη διάρκεια ενός αγώνα αφού, όταν τελικά σφυρίξει ο διαιτητής, θα έχεις τελικά χάσει; ΝΤΕΝΗΣ: Πρώτη φορά ακούω να αποκαλούν το θάνατο διαιτητή! ΓΙΩΡΓΟΣ: Ναι, ο θάνατος είναι ο πιο ξακουστός αλλά και ο πιο άδικος διαιτητής, ο πιο ξακουστός και ο πιο άδικος ΝΤΕΝΗΣ: Για μένα η νίκη δεν είναι πια τρόπος ζωής, είναι λόγος ύπαρξης. Ο άνθρωπος απ τη φύση του είναι ον επιθετικό, ένα ον το οποίο είναι μόνιμα ερωτευμένο με την επόμενη νίκη του, με τη διαρκή επίθεση, με την κατάκτηση. Στα αρχαία χρόνια έριχνε παντού γύρω στη σπηλιά στην οποία ζούσε τα κόκαλα απ τα θηράματα που ο ίδιος σκότωνε για να υπενθυμίζουν διαρκώς στον εγωισμό του, αλλά 18
και στους ανθρώπους γύρω του, πόσο ικανός είναι να επιτίθεται, να νικά, να σκοτώνει. Έτσι εθίστηκε σιγά σιγά στη νίκη, στην κατάκτηση, μέχρι που η νίκη σταμάτησε να είναι τρόπος ζωής και έγινε ο λόγος ύπαρξης. Δεν του πήρε πολύ καιρό να συνειδητοποιήσει ότι, κάθε φορά που πήγαινε κυνήγι και έφερνε θηράματα πίσω στους δικούς του, εισέπραττε το θαυμασμό των άλλων, τον οποίο γρήγορα κατέθετε μες στην ψυχή του ανακυκλώνοντάς τον, όσο πιο γρήγορα μπορούσε, σε χαμόγελα με τα οποία αμέσως γέμιζε απ άκρη σ άκρη το στόμα του. Έτσι τα κόκαλα αυτά που απέμεναν ύστερα από κάθε νίκη, ύστερα από το κάθε φαγοπότι του, έγιναν τα τρόπαιά του. Αυτά τα κόκαλα λοιπόν έγιναν σήμερα κοινωνική θέση, αυτοκίνητα, σπίτια, σκάφη. Αυτά σήμερα είναι τα μοντέρνα κόκαλα, τα τρόπαια, οι αποδείξεις ότι κερδίσαμε, ότι κατακτήσαμε. Και κάθε στιγμή που δεν νικάμε, αυτά τα κόκαλα-τρόπαια χρησιμοποιούμε για να υπενθυμίζουμε σ όλους γύρω μας ποιοι ήμασταν, και άρα ποιοι ακόμα είμαστε. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ξεχνάμε όμως ότι, όπως είπαμε και πριν, όσο πιο πολύ χρησιμοποιούμε τα τρόπαια τα οποία στο παρελθόν οι ίδιοι κερδίσαμε, τόσο πιο πολύ μ έναν τρομερά ύπουλο τρόπο αρχίζουν σιγά σιγά, χωρίς εμείς να το συνειδητοποιούμε, να μας χρησιμοποιούν αυτά. Έτσι, με τον καιρό γίναμε από ιδιοκτήτες των νικών μας απλοί εργαζόμενοι σ αυτές. Έτσι γίναμε οι εθελοντές υπηρέτες των θριάμβων μας. Σε λίγα πράγματα στη ζωή του σκλαβώνεται τόσο εύκολα ο άνθρωπος όσο στις ίδιες τις νίκες του. ΝΤΕΝΗΣ: Πόσα ξέρεις για κάτι που μόλις μου είπες ότι δεν ξέρεις τίποτα! ΓΙΩΡΓΟΣ: Μ αυτός δεν είναι ο ορισμός μιας ευτυχισμένης ζωής, όταν ένας άνθρωπος μπορεί να εξηγήσει σ έναν άλλο ποιος πραγματικά είναι χωρίς ν αναγκαστεί να πει ούτε ένα ψέμα; Όταν μπορεί να κοιτάξει στα μάτια κάθε ήττα του περιγράφοντάς τη αγόγγυστα, χωρίς να πιέζει αφόρητα τον εαυτό του να ξεχάσει ό,τι δεν βολεύει τον εγωισμό 19
του εκείνη τη στιγμή να θυμάται; Όταν μπορεί να είναι ο απόλυτος ιδιοκτήτης κάθε στιγμής που ο ίδιος ταπείνωσε τον συνάνθρωπό του, σπρώχνοντάς τον πιο χαμηλά, για να φανεί ο ίδιος ότι είναι πιο ψηλός; Ο ευτυχισμένος άνθρωπος φαίνεται απ τον τρόπο που περιγράφει τις ήττες του. Ο δυστυχισμένος απ το πώς περιγράφει τους θριάμβους του. ΝΤΕΝΗΣ: Εγώ, λοιπόν, μόλις σου περιέγραψα όλη τη ζωή μου. (Παύση) Έμαθα καλά τον εαυτό μου επειδή ο τρόπος που έζησα μ ανάγκαζε διαρκώς να σκοντάφτω πάνω στα πιο μεγάλα μου μειονεκτήματα. Τι απίθανοι δάσκαλοι που είναι! Έτσι κι αλλιώς, κάθε φορά που άφηνα το μυαλό μου ελεύθερο να γράφει τις σκέψεις του πάνω στις λέξεις μου, το έκανε πάντα απ τη μία μεριά. ΓΙΩΡΓΟΣ: Γιατί; ΝΤΕΝΗΣ: Για να μπορέσει εύκολα να τις γυρίσει ανάποδα και να μη μαρτυρήσουν στον συνομιλητή μου κάτι που δεν θ άντεχα εγώ να του πω. ΓΙΩΡΓΟΣ: Τι λες δηλαδή, ότι στην πίσω πλευρά της κάθε λέξης που ξεστομίζουμε έχουμε οι ίδιοι κρύψει το κομμάτι της σιωπής μας εκείνο που την πιστεύει πιο πολύ; ΝΤΕΝΗΣ: Πάντα πίστευα ότι η μπροστινή μεριά της κάθε λέξης που βγαίνει απ το στόμα μας περιέχει αυτά που θέλουμε να πούμε στον συνομιλητή μας και η πίσω μεριά της όλα αυτά που δεν μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας. ΓΙΩΡΓΟΣ: Πόσο μ ενοχλεί όταν συνειδητοποιώ ότι οι άτιμες οι λέξεις μου έχουν γίνει οι κατά λάθος μεσίτες της αλήθειας μου. ΝΤΕΝΗΣ: Μάλλον οι μαστροποί του ψέματός σου. ΓΙΩΡΓΟΣ: Εγώ, πάλι, δεν έμαθα ποτέ στη ζωή μου πώς να φυλάγομαι απ αυτό που θέλω να πω, ίσως και αυτό που 20