ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ I ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Λέκτορας Ι. Γιαννατσής Καθηγητής Π. Φωτήλας ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Καθώς οι συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργούνται οι επιχειρήσεις, το αντικείμενο με το οποίο ασχολούνται και οι στόχοι τους διαφέρουν προκύπτουν διαφοροποιήσεις που είναι σημαντικές για την επιλογή συγκεκριμένων διοικητικών μεθόδων Κριτήρια Διάκρισης επιχειρήσεων Αντικείμενο Απασχόλησης Κερδοσκοπικός χαρακτήρας Φορέας Ιδιοκτησίας Νομική υπόσταση και Μορφή Μέγεθος 1
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Οι επιχειρήσεις ανάλογα με το αντικείμενο απασχόλησης (κλάδος δραστηριότητας) διακρίνονται σε πρωτογενείς, δευτερογενείς, τριτογενείς και τεταρτογενείς Μια επιχείρηση μπορεί να ανήκει σε περισσότερους από έναν κλάδους Πρωτογενείς: Αποσπούν από την φύση πρώτες ύλες Άντληση φυσικού αερίου, πετρελαίου, νερού κλπ. Ορυχεία, λατομεία Υλοτομία Γεωργία, μελισσοκομία, αλιεία Παραγωγή ηλιακής/αιολικής ενέργειας ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Δευτερογενείς (Μεταποίηση): Επιχειρήσεις που επεξεργάζονται και μεταποιούν τις πρώτες ύλες, προϊόντα της πρωτογενούς παραγωγής για την παραγωγή πιο σύνθετων αγαθών, όπως: Είδη διατροφής, ποτά Είδη ένδυσης Μεταλλικά πλαστικά προϊόντα Χημικά προϊόντα, παράγωγα πετρελαίου Μηχανές, συσκευές Μπορούν να είναι κάθετης ή οριζόντιας οργανωτικής διάθρωσης 2
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Οι δύο βασικοί τύποι επιχειρήσεων του δευτερογενή τομέα: Βιομηχανικές Υψηλό κεφάλαιο, τεχνολογικός εξοπλισμός, τυποποίηση, σταθερή ποιότητα Η παραγωγική εργασία συντελείται κυρίως μέσω του τεχνικού εξοπλισμού Υψηλή παραγωγή, χαμηλό ανά μονάδα κόστος Ο επιχειρηματίας έχει συνήθως διευθυντική θέση Υψηλό % σταθερού κόστους, μικρότερη ευελιξία Βιοτεχνικές Μικρό κεφάλαιο, απλός εξοπλισμός, η παραγωγική εργασία συντελείται κυρίως από τους εργαζόμενους Ο επιχειρηματίας βοηθά και στην παραγωγή Στοχεύει στην τοπική/εγχώρια αγορά Χαμηλότερα σταθερά κόστη, μεγαλύτερη ευελιξία ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Τριτογενείς (Εμπορικές): Έχουν ως αντικείμενο την κυκλοφορία αγαθών και προϊόντων, είναι δηλαδή ο συνδετικός κρίκος παραγωγών και καταναλωτών Λιανικού, χονδρικού εμπορίου Εισαγωγών, εξαγωγών Μεταφορικές (κάποιες φορές) Ο τριτογενής τομέας την δεκαετία του 90 συνεισέφερε το 50% του εθνικού εισοδήματος 3
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Τεταρτογενείς (Υπηρεσίες): Παροχή υπηρεσιών σε άλλες επιχειρήσεις και τους καταναλωτές Τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, χρηματιστηριακά γραφεία Ξενοδοχεία, τουριστικές επιχειρήσεις Υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης Πληροφορικής, ανάπτυξης λογισμικού Νομικές εταιρείες, μεταφορικές Συμβουλευτικές, λογιστικές, ελεγκτικές Ο τεταρτογενής τομέας γνωρίζει αλματώδη ανάπτυξη τις δύο τελευταίες δεκαετίες ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Κερδοσκοπικές(Ποριστικές): Επιδιώκουν την πραγματοποίηση επιχειρηματικού κέρδους Ανήκουν συνήθως στον ιδιωτικό τομέα Το κέρδος κατανέμεται σε τρία συνήθως μέρη: Αποθεματικό/Κεφάλαιο κίνησης (Απόθεμα χρημάτων για λειτουργικά έξοδα) Επένδυση σε εξοπλισμό και πάγια (π.χ. κτήρια) Απόδοση στους επιχειρηματίες/ιδιοκτήτες/επενδυτές (μέτοχοι, εταίροι κλπ.) και εργαζόμενους Διακρίνονται για την ευελιξία τους 4
ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Μη κερδοσκοπικές (οργανισμοί): Επιχειρήσεις που δεν αποβλέπουν απαραίτητα σε επιχειρηματικά κέρδη και καλύπτουν συνήθως βασικές ανθρώπινες και κοινωνικές ανάγκες (είναι συνήθως μέτοχος ή ιδιοκτήτης το Δημόσιο) Διακρίνονται τρία είδη: Κτητικές: Επιδιώκουν τα έσοδα να υπερβαίνουν τις δαπάνες έτσι ώστε το πλεόνασμα να επενδυθεί εκ νέου στην επιχείρηση για την βελτίωση των προϊόντων/υπηρεσιών που παράγει Παραδείγματα αποτελούν οι ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΣΕ, ΕΛΤΑ αν και ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας των συγκεκριμένων διαφοροποιείται κατά περίπτωση ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής ιδιωτών επενδυτών ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Εξισωτικές: Επιδιώκουν τα έσοδα να είναι ίσα με τις δαπάνες και στοχεύουν συνήθως στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών Τα έσοδα ή τα έξοδα είναι σταθερά και γίνεται αντίστοιχη προσαρμογή Εκπαιδευτικά ιδρύματα, νοσοκομεία, δημοτικές επιχειρήσεις κλπ. Ελλειμματικές: Τα έσοδα υπολείπονται των δαπανών. Συνήθως τα ελλείμματα προκύπτουν λόγω κακής διαχείρισης/ προγραμματισμού και όχι σκόπιμα Νοσοκομεία, ορφανοτροφεία και άλλα δημόσια ιδρύματα 5
ΒΑΣΕΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Στην νομική επιστήμη ως φυσικό πρόσωπο ορίζεται κάθε άνθρωπος. Ως νομικά πρόσωπα ορίζονται οι ενώσεις φυσικών προσώπων με συγκεκριμένο αντικειμενικό στόχο. Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί θεωρούνται νομικά πρόσωπα Οι δύο βασικές κατηγορίες νομικών προσώπων: Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) Νομικά πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) ΒΑΣΕΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Ν.Π.Ι.Δ. Ίδρυμα: Έχει συνήθως φιλανθρωπικό/κοινωφελή σκοπό Σωματείο: Μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ψυχαγωγικού, εκπαιδευτικού κλπ.) Εταιρεία: Ένωση δύο ή περισσότερων φυσικών προσώπων με στόχο συνήθως την πραγματοποίηση επιχειρηματικών κερδών μέσω διαφόρων οικονομικών δραστηριοτήτων 6
ΒΑΣΕΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ Ν.Π.Δ.Δ. Ιδρύονται από το Δημόσιο/Κράτος Επιτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες Έχουν περιουσιακή αυτοτέλεια αλλά όχι διοικητική (εποπτεύονται από το κράτος) Χωρικά σωματεία (Τοπική αυτοδιοίκηση) Ιδρύματα (Φιλανθρωπικά, νοσοκομεία, Χρηματιστήρια, Ασφαλιστικά Ταμεία, ΑΕΙ, ΤΕΙ, Θρησκευτικά ιδρύματα κλπ.) Ενώσεις προσώπων (Επαγγελματικά σωματεία, επιμελητήρια) ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ (ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ) Δημόσιες Ιδιοκτήτης είναι το Δημόσιο Ν.Π.Δ.Δ. (Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου) Λειτουργούν με βάση το δημόσιο δίκαιο και λογιστικό (κανόνες καταγραφής δαπανών/εσόδων) Χρονοβόρες διαδικασίες, αυστηρός έλεγχος, γραφειοκρατία Αποφεύγουν το επιχειρηματικό ρίσκο, δύσκολα λαμβάνονται πρωτοβουλίες για αλλαγές Ν.Π.Ι.Δ. (Νομικά πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου) Λειτουργούν με βάση το ιδιωτικό δίκαιο Διαθέτουν μεγαλύτερη ευελιξία λόγω απλούστερων διαδικασιών, ελέγχων 7
ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ (ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ) Ιδιωτικές Ο φορέας είναι ιδιώτης ή Ν.Π.Ι.Δ. Είναι συνήθως πιο ευέλικτοι οργανισμοί λόγω του νομικού πλαισίου Έχουν συνήθως κερδοσκοπικό χαρακτήρα Μικτές Μετέχουν στο κεφάλαιο τόσο το δημόσιο όσο και ιδιώτες Λειτουργεί με βάση το ιδιωτικό δίκαιο Εθνική Τράπεζα, ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΛΤΑ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Ν.Π.Ι.Δ. Ατομική επιχείρηση: Ο φορέας είναι ένα φυσικό πρόσωπο Ασκείται λιγότερος κρατικός έλεγχος Δεν απαιτείται μεγάλο κεφάλαιο και χρονοβόρες διαδικασίες για την σύσταση ή την διάλυση Έχουν περιορισμένη πιστοληπτική ικανότητα Ο επιχειρηματίας θέτει σε κίνδυνο την ατομική του περιουσία Αποτελούν μεγάλο ποσοστό του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων (75% τη δεκαετία 1990-2000) 8
ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Ν.Π.Ι.Δ. Εταιρεία: Ο φορέας είναι μία ένωση προσώπων Νομικές μορφές εταιρειών: Προσωπικές Ομόρρυθμη Ετερόρρυθμη Αφανής / συμμετοχική Κεφαλαίου Ανώνυμη «Κατά Μετοχές» Ετερόρρυθμη Ε.Π.Ε. (Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης) Συνεταιρισμός/συνεργατική εταιρεία Συμπλοιοκτησία ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Ομόρρυθμη: Ένωση δύο ή περισσότερων εταίρων που αποφασίζουν να δρουν από κοινού Ιδρύονται γιατί απαιτείται συνεργασία είτε για την συγκέντρωση κεφαλαίου είτε γνώσεων και ικανοτήτων Απλή διαδικασία σύστασης Οι εταίροι ευθύνονται προσωπικά για τα χρέη της εταιρείας Δεν μεταβιβάζεται το μερίδιο ενός εταίρου χωρίς την συγκατάθεση των άλλων Δυσκολότερη η μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση Η αποχώρηση ενός εταίρου επιφέρει την διάλυση της εταιρείας 9
ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Ετερόρρυθμη: Διακρίνεται σε απλή και «κατά μετοχές» Υπάρχουν δύο είδη εταίρων: οι ομόρρυθμοι, οι οποίοι ευθύνονται ατομικά για τις υποχρεώσεις και ασκούν διαχείριση οι ετερόρρυθμοι, οι οποίοι συμβάλλουν μόνο στο κεφάλαιο αλλά δεν ασκούν διαχείριση, συμμετέχουν μόνο στις αποφάσεις συγκρότησης Για τα μερίδια των ομόρρυθμων εταίρων ισχύει ότι και την ομόρρυθμη Οι ετερόρρυθμοι εταίροι ευθύνονται μέχρι του ποσού που κατέθεσαν αρχικά Στην «κατά μετοχές», η συνεισφορά των ετερόρρυθμων γίνεται με την αγορά μετοχών οι οποίες μπορούν να μεταβιβαστούν σε τρίτους χωρίς να προκύψει διάλυση ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Συμμετοχική ή αφανής: Εμφανίζεται ως ατομική αλλά στην πραγματικότητα συνεργάζονται δύο ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα Συγκροτείται άτυπα (δεν έχει τη εταιρική νομική υπόσταση) όταν υπάρχουν νομικά ή άλλα εμπόδια που δεν επιτρέπουν σε κάποιους εταίρους να συμμετέχουν φανερά Στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη Η κατανομή των κερδών γίνεται με βάση ανεπίσημη εσωτερική εταιρική συμφωνία 10
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ιδρύονται για να παρακαμφθούν τα βασικά μειονεκτήματα των προσωπικών εταιρειών που είναι: Η περιορισμένη διάρκεια Η απεριόριστη ευθύνη των εταίρων Τα νομικά εμπόδια συμμετοχής Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Το κεφάλαιο που απαιτείται κατανέμεται σε μετοχές (ίσα μερίδια κεφαλαίου), που μεταβιβάζονται εύκολα Οι μέτοχοι ευθύνονται μόνο μέχρι της κατάθεσης του ποσού για την αγορά των μετοχών Τα χρέη εξοφλούνται από την εταιρική περιουσία Ελάχιστο ποσό αρχικού κεφαλαίου: 60.000 Επιτρέπεται αύξηση και μείωση του μετοχικού κεφαλαίου ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Διοικητικά Όργανα Α.Ε. 1. Γενική Συνέλευση μετόχων 2. Διοικητικό συμβούλιο 3. Ελεγκτές Ιδρυτικά στοιχεία Σύμβαση τουλάχιστον δύο προσώπων Καταστατικό Έδρα και διάρκεια λειτουργίας, Μετοχικό κεφάλαιο, δικαιώματα μετόχων Τρόπος λειτουργίας οργάνων διοίκησης Όροι διάλυσης, χρόνος ισολογισμών Έγκριση από το αρμόδιο Υπουργείο 11
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Πλεονεκτήματα Α.Ε. Η περιορισμένη ευθύνη των μετόχων Η εύκολη μεταβίβαση των μετοχών Η πρακτικά αόριστη διάρκεια ζωής Η ευκολία εισόδου νέων μετόχων/κεφαλαίων Η υψηλή δανειοληπτική ικανότητα Καλύτερη οργάνωση και εκμετάλλευση των παραγωγικών συντελεστών ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Μειονεκτήματα Α.Ε. Πολλές διατυπώσεις κατά την ίδρυση και λειτουργία Μικρότερη ευελιξία στις αλλαγές της αγοράς και του περιβάλλοντος Μπορεί να εκλείπει το κίνητρο του επιχειρηματία για ενεργό συμμετοχή Τα δάνεια απαιτούν εμπράγματη ασφάλεια (εγγύηση) Διπλή φορολόγηση των μετόχων Αυστηρότερος κρατικός και δημόσιος έλεγχος Βραδυκίνητη διαδικασία λήψης αποφάσεων 12
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ε.Π.Ε. (Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης) Ενδιάμεσο τύπο μεταξύ προσωπικής εταιρείας και εταιρείας κεφαλαίου αλλά προσομοιάζει περισσότερο στις δεύτερες Το κεφάλαιο διαιρείται σε ίσα μερίδια που δεν είναι όμως μετοχές και δεν μεταβιβάζονται εύκολα Η αύξηση ή μείωση του εταιρικού κεφαλαίου γίνεται με τροποποίηση του καταστατικού Η ευθύνη των εταίρων είναι μέχρι το ποσό της εισφοράς τους Η διοίκηση ασκείται από τους συνέταιρους Συνδυάζει σε ένα βαθμό τα πλεονεκτήματα των δύο κατηγοριών και ενδείκνυται για εταιρείες μικρού σχετικά κεφαλαίου και μεγέθους ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Απαιτούμενα στοιχεία ίδρυσης Ε.Π.Ε. Καταστατικό Στοιχεία εταίρων Επωνυμία, έδρα, διάρκεια λειτουργίας Το κεφάλαιο, η κατανομή του και ο τρόπος εισφοράς των εταίρων Επιμέρους συμφωνίες μεταξύ των εταίρων Κατάθεση καταστατικού στο Πρωτοδικείο Δημοσίευσή του στο Δελτίο Α.Ε. & Ε.Π.Ε. Όργανα διαχείρισης Ε.Π.Ε. Γενική Συνέλευση Διαχειριστής-ές 13
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Συνεταιρισμός/Συνεργατική/Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Μη κερδοσκοπική συνήθως, αλλά όχι πάντα, εταιρεία(π.χ. Mondragon Corp./Ισπανία, Kantega/Νορβηγία)με μεταβλητό αριθμό εταίρων Σκοπός είναι η οικονομικότερη εξυπηρέτηση των μελών Οι εταίροι έχουν συνήθως περιορισμένη ευθύνη Απαιτούνται για την ίδρυση: καταστατικό, έγκριση από το αρμόδιο υπουργείο, καταχώρηση στο μητρώο συνεταιρισμών Διακρίνονται σε: Αστικούς & γεωργικούς Καταναλωτικούς, παραγωγικούς, πιστωτικούς κλπ αναγκαστικούς ή ελεύθερους Απεριόριστης ή περιορισμένης ευθύνης ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Συνεταιρισμός/Συνεργατική εταιρεία (συνέχεια) Οι συνεταιρισμοί διοικούνται από το Διοικητικό Συμβούλιο που εκλέγεται από την Γενική Συνέλευση (μία ψήφος για κάθε συνέταιρο) Συμπλοιοκτησία ή Ναυτιλιακή εταιρεία Ιδιόμορφος τύπος εταιρείας, στην οποία κάθε πλοίο που ανήκει στην ιδιοκτησία της αποτελεί μία ανώνυμη εταιρεία και υπόκειται στην νομοθεσία περί Α.Ε. της χώρας όπου έχει δηλωθεί 14
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΒΑΣΕΙ ΜΕΓΕΘΟΥΣ Το μέγεθος μιας επιχείρησης είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς επηρεάζει την οργάνωσή/διοίκησή της αλλά και τη σχετική νομοθεσία Οι τρεις βασικές τάξεις μεγέθους είναι: μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις Συνηθέστερα κριτήρια για τον καθορισμό του μεγέθους: Αριθμός εργαζόμενων Επενδυμένο κεφάλαιο Κύκλος εργασιών Εγκατεστημένη ισχύς ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΒΑΣΕΙ ΜΕΓΕΘΟΥΣ Αριθμός εργαζόμενων (Ε.Ε.) Μικρή: < 50 εργαζόμενοι Μεσαία : < 250 εργαζόμενοι Μεγάλη: 250 εργαζόμενοι Πολύ μικρή (micro): < 10 εργαζόμενοι Το κριτήριο του αριθμού εργαζομένων από μόνο του δεν αρκεί συνήθως για να κατατάξει μία επιχείρηση σε μία κατηγορία 15
ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΒΑΣΕΙ ΜΕΓΕΘΟΥΣ Εγκατεστημένη ισχύς (συνήθως σε HP ή kw): Δείκτης της επένδυσης σε μηχανολογικό εξοπλισμό Επενδυμένο κεφάλαιο: Δείκτης επένδυσης σε πάγια περιουσιακά στοιχεία (κτήρια, εγκαταστάσεις, μεταφορικά μέσα) Κύκλος εργασιών (τζίρος): Το σύνολο των πωλήσεων /εσόδων (ακαθάριστα) μιας επιχείρησης Για την κατάταξη των επιχειρήσεων χρειάζονται συνήθως πάνω από ένα κριτήρια (συνήθως αρ. εργαζομένων και κύκλος εργασιών/κέρδη) Τα όρια στα διάφορα κράτη διαφέρουν ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Μικρές απαιτούμενες διατυπώσεις και κεφάλαια για σύσταση Απλή διοίκηση/οργάνωση Άμεση επικοινωνία επιχειρηματία/προσωπικού Άμεση επικοινωνία επιχείρησης/τοπικής κοινωνίας Καλύτερη προσαρμογή βραχυχρόνια Πιο επιεικής φορολογική νομοθεσία (συνήθως) 16
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Σχετικά περιορισμένη πιστοληπτική ικανότητα Έλλειψη αξιόλογης υλικοτεχνικής υποδομής Χαμηλή εξειδίκευση/ τεχνική μόρφωση προσωπικού Μη εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διοίκησης Μέτριος/ανύπαρκτος προγραμματισμός και έλεγχος Αδυναμία προμήθειας υλικών με καλούς όρους Δεν επενδύουν σε καινοτομία/ έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων Μέτρια ή κακή συνήθως ποιότητα ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ευκολότερη η δανειοδότηση και η προμήθεια υλικών με ευνοϊκούς όρους Υψηλή τεχνολογική υποδομή Εξειδικευμένο προσωπικό Εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διοίκησης/ οργάνωσης Δυνατότητα επένδυσης σε νέα προϊόντα και καινοτομία Δυνατότητα επένδυσης σε προώθηση προϊόντων Δυνατότητα διεύρυνσης δραστηριοτήτων Δυνατότητα άσκησης επιρροής στη αγορά (ιδίως μέσω συνασπισμών) και στην κυβερνητική πολιτική 17
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Πολύπλοκη Διοίκηση και οργάνωση Δεν υπάρχει (συνήθως) άμεση επικοινωνία μεταξύ επιχειρηματία ή διοίκησης και προσωπικού Μικρή ευελιξία και δυνατότητα προσαρμογής σε μεταβολές της αγοράς Μεγαλύτερη φορολογική επιβάρυνση και έντονος κρατικός έλεγχος Υψηλό σταθερό κόστος και κόστος διακίνησης/διανομής Έντονος έλεγχος μετόχων και κοινής γνώμης Πιθανές συγκρούσεις με κοινωνικούς εταίρους (συνδικάτα, επιμελητήρια) σε τοπικό / εθνικό επίπεδο ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με τον ΕΟΜΜΕΧ (http://observatory.eommex.gr/eommex/) στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανήκουν οι εξής: Κατηγορία Αρ. εργ. Κύκλος εργασιών Συν. Ισολογισμός Μεσαίες < 250 < 50 εκατ. < 43 εκατ. Μικρές < 50 < 10 εκατ. < 10 εκατ. Πολύ μικρές < 10 < 2 εκατ. < 2 εκατ. Αντιμετωπίζουν συνήθως τα ίδια προβλήματα και έχουν τα μειονεκτήματα των μικρών επιχειρήσεων Ενισχύονται σημαντικά από προγράμματα της Ε.Ε. (SME funds) για την εξάλειψη των μειονεκτημάτων. Αποτελούν το 99% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, προσφέρουν 2/3 των θέσεων εργασίας και συνεισφέρουν πάνω από 50% στην παραγωγική αξία της Ευρώπης 18
ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤ/ΣΤΩΝ ΠΑΡ/ΓΗΣ Τρεις βασικές κατηγορίες Εντάσεως εργασίας Εντάσεως Κεφαλαίου Εντάσεως υλικών Η κατάταξη αυτή παίζει σημαντικό ρόλο για την επιλογή τόπου εγκατάστασης 19
ΒΕΛΤΙΣΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Το μέγεθος που εξασφαλίζει: Το χαμηλότερο κόστος ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος (μέσο κόστος) Επιτυγχάνει την υψηλότερη αποδοτικότητα ανάλογα με τον κλάδο και τους στρατηγικούς (μακροπρόθεσμους) στόχους της επιχείρησης όπως: Βελτιστοποίηση ποιότητας Βέλτιστα έσοδα/πωλήσεις Βέλτιστα μακροπρόθεσμα κέρδη Ελαχιστοποίηση κόστους δανεισμού κ.ο.κ. 20