Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολογίας ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Κώστας Κιτσάκης Μηχανολόγος Μηχανικός ΤΕ MSc Διασφάλιση ποιότητας Επιστημονικός Συνεργάτης
Αρχές Μεθοδικής Πορείας Εργασίας Γενική μεθόδευση της εργασίας Η διαδικασία εύρεσης λύσεων ως διακίνηση πληροφοριών Επιλογή κατάλληλου είδους σκέψης Ανάλυση Αφαίρεση Σύνθεση Καταμερισμός εργασίας - συνεργασία Μέθοδοι που χρησιμοποιούνται 2
Γενική μεθόδευση της εργασίας Προϋποθέσεις: Εξασφάλιση κινήτρων (τονισμός σημασίας, σκοπός) Καθορισμός ορίων (προϋποθέσεις, δεδομένα) 1. Εγκατάλειψη προκαταλήψεων 2. Αναζήτηση παραλλαγών 3. Αξιολόγηση (σκοπός, όροι, προϋποθέσεις) 4. Λήψη αποφάσεων Η γενική μεθόδευση της εργασίας είναι ανεξάρτητη από κλαδικές κατευθύνσεις, μπορεί να εφαρμόζεται χωρίς ειδικές γνώσεις Διανοητικές λειτουργίες: Επιλογή κατάλληλου είδους σκέψης Ανάλυση Αφαίρεση Σύνθεση Καταμερισμός εργασίας - συνεργασία 3
Γενική μεθόδευση της εργασίας Διαισθητική σκέψη: μη συνειδητή Συμπερασματική σκέψη: ενσυνείδητη Σταδιακή επεξεργασία προβλήματος Οι ιδέες και λύσεις Αναλύονται, Παραλλάσσονται, Συνδυάζονται Η διαισθητική σκέψη παροτρύνεται από τη συμπερασματική 4
Γενική μεθόδευση της εργασίας Ανάλυση Απόκτηση πληροφοριών και διαμόρφωση, διάρθρωση και εξέταση ιδιοτήτων και αλληλοσυνδέσεων των επιμέρους στοιχείων Βασικά στάδια ανάλυσης: αναγνώριση, ορισμός, συγκρότηση δομής, ένταξη και επεξεργασία πληροφοριών, μετατροπή πληροφοριών σε γνώση Απαιτείται καθαρή και μονοσήμαντη διατύπωση με ανάλυση του προβλήματος (διαχωρισμός ουσιώδους από επουσιώδες) Πιο σύνθετα προβλήματα: Υποδιαίρεση, αναζήτηση λύσεων Δύσκολη αναζήτηση λύσης: νέα διατύπωση, άλλη προοπτική για λύση Στάδια μεθοδικής εργασίας: 1. Ανάλυση προβλήματος 2. Διατύπωση προβλήματος 5
Γενική μεθόδευση της εργασίας Αφαίρεση Μείωση πολυπλοκότητας προβλήματος μετά την ανάλυση, διατύπωση προβλήματος ώστε να προβληθούν τα ουσιώδη χαρακτηριστικά και να αναδειχθεί ο πυρήνας 6
Γενική μεθόδευση της εργασίας Σύνθεση Επεξεργασία πληροφοριών με σχηματισμό συνδέσεων, σύνδεση στοιχείων με νέες ενέργειες, παρουσίαση μιας συνολικής διάταξης Διαδικασία αναζήτησης και εύρεσης, της συναρμολόγησης και του συνδυασμού Ένωση γνώσεων ή επιμέρους λύσεων σε ένα συνολικό λειτουργικό σύστημα Επεξεργασία των πληροφοριών που προέκυψαν από ανάλυση, αφαίρεση Συνιστάται η συνολική ή συστηματική σκέψη Στα επιμέρους στάδια εξετάζονται τα δεδομένα του συνολικού προβλήματος Κίνδυνος να μην επιτευχθεί ικανοποιητική συνολική λύση 7
Καταμερισμός εργασίας και συνεργασία Εκτεταμένα και σύνθετα προβλήματα, συνεχώς αυξανόμενης εξειδίκευσης, μικρότεροι χρόνοι υλοποίησης Σημαίνει: συνεργασία ατόμων διαφόρων ειδικοτήτων Επιτυχία: οργανωτικές και προσωπικές προϋποθέσεις (ανοιχτή διάθεση) Απαιτεί: δημιουργία σαφών τομέων ευθύνης Μάνατζερ του προϊόντος Product Manager : βρίσκεται πάνω από τα διάφορα τμήματα και φέρει την ευθύνη για την ανάπτυξη του προϊόντος 8
Μέθοδοι που χρησιμοποιούνται γενικά Μέθοδος των ερωτήσεων Μέθοδος της άρνησης Μέθοδος της πορείας προς τα εμπρός Μέθοδος της πορείας προς τα πίσω Μέθοδος της συστηματοποίησης 9
Μέθοδος των ερωτήσεων Eρωτήσεις στον εαυτό του ή στους άλλους Προωθείται η διαδικασία της σκέψης και η έμπνευση, ενισχύεται η συμπερασματική σκέψη Κατάλογοι ερωτήσεων (checklists): διευκολύνεται η εργασία 10
Μέθοδος της άρνησης Συνειδητή άρνηση 1. Ξεκινά από γνωστή λύση 2. Την αναλύει και την περιγράφει με επιμέρους έννοιες 3. Αντιστρέφει τις έννοιες αυτές μεμονωμένα ή σε ομάδες Προκύπτουν νέες δυνατότητες λύσεων π.χ. Σε κατασκευή με περιστρεφόμενο στοιχείο, εξετάζεται και η λύση ενός σταθερού στοιχείου Η κατάργηση ενός στοιχείου μπορεί να σημαίνει άρνηση Ονομάζεται επίσης "μεθοδική αμφισβήτηση" 11
Μέθοδος της πορείας προς τα εμπρός Από μία πρώτη λύση όλοι οι δυνατοί ή πολλοί δρόμοι που δίνουν πρόσθετες λύσεις Συνειδητή απελευθέρωση της σκέψης προς όλες τις κατευθύνσεις ("αποκλίνουσα σκέψη") Δεν ακολουθείται πάντοτε συστηματική δημιουργία παραλλαγών Ίσως πρόκειται για ελεύθερες και χωρίς σύστημα σκέψεις (κυρίως στο αρχικό στάδιο) Παράδειγμα μεθόδου της πορείας προς τα εμπρός Ανάπτυξη διαφόρων συνδέσεων μεταξύ ατράκτου και πλήμνης 12
Μέθοδος της πορείας προς τα πίσω Ξεκινά από την τελική κατάσταση του προβλήματος, εξετάζεται ο αντικειμενικός σκοπός και βαδίζοντας προς τα πίσω, αναπτύσσονται όλοι οι δυνατοί ή πολλοί δρόμοι που καταλήγουν στο σκοπό Συνειδητός περιορισμός της σκέψης ("συγκλίνουσα σκέψη"), ακολουθούνται μόνο οι σκέψεις που οδηγούν στο σκοπό Εφαρμόζεται χαρακτηριστικά κατά τη δημιουργία σχεδίων εργασίας και συστημάτων για την επεξεργασία ενός συγκεκριμένου τεμαχίου που αποτελεί την τελική κατάσταση 13
Μέθοδος της συστηματοποίησης Όταν υπάρχουν χαρακτηριστικά γνωρίσματα με συστηματική παραλλαγή, γίνεται επεξεργασία ενός πλήρους πεδίου λύσεων Καθορισμός ενός γενικού πίνακα (μήτρα ταξινόμησης), για μία πλήρης εποπτεία λύσεων. Ενισχύεται από σχηματική παράσταση χαρακτηριστικών και λύσεων Είναι από τα πιο σημαντικά μεθοδικά βοηθήματα: ο άνθρωπος βρίσκει ευκολότερα λύσεις σχεδιάζοντας και συμπληρώνοντας μία διάταξη 14
Η διαδικασία εύρεσης λύσεων Διαδικασία εύρεσης λύσεων = συνεχής ανάγκη για πληροφόρηση Οι πληροφορίες λαμβάνονται, επεξεργάζονται, αποδίδονται γενικά διακινούνται Λήψη: έρευνα της αγοράς μελέτη αγοραστικών τάσεων ευρεσιτεχνίες ειδική βιβλιογραφία κάθε είδους συναφείς προηγούμενες κατασκευές ίδια ή ξένα αποτελέσματα ερευνητικών εργασιών άδειες κατασκευής ξένων προϊόντων (licenses) πελάτες με πολύ συγκεκριμένες απόψεις για το πρόβλημα καταλόγους λύσεων αναλύσεις φυσικών και τεχνιτών συστημάτων υπολογισμούς πειράματα αναλογίες, διεθνείς ή εσωτερικές τυποποιήσεις και κανονισμούς καταλόγους αποθεμάτων κανονισμούς προμηθειών υπολογισμούς κόστους εκθέσεις ελέγχων στατιστικές βλαβών ακόμα και από ερωτήσεις 15
Η διαδικασία εύρεσης λύσεων Επεξεργασία: ανάλυση των πληροφοριών σύνδεση μέσω συλλογισμών και συνδυασμών επεξεργασία λύσεων υπολογισμούς διεξαγωγή πειραμάτων επεξεργασία / διόρθωση σκίτσων, σχεδιομελετών & σχεδίων αξιολόγηση των λύσεων Απόδοση: σκίτσα σχέδια πίνακες εκθέσεις δοκιμών οδηγίες συναρμολόγησης και λειτουργίας παραγγελίες σχέδια εργασίας Απαραίτητη αποθήκευση πληροφοριών 16
Η διαδικασία εύρεσης λύσεων Διακίνηση πληροφοριών Είναι πολύπλοκη: απαιτείται λήψη, επεξεργασία και απόδοση πληροφοριών πολύ διαφορετικού είδους, περιεχομένου και όγκου Απαιτεί συστηματοποιημένη και ταχεία ροή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων τμημάτων και ειδικοτήτων Πρέπει να επαναληφθεί πολλές φορές ο κύκλος για την αναβάθμιση του επιπέδου πληροφοριών Κριτήρια χαρακτηρισμού: Αξιοπιστία, Ακεραιότητα, Διαθεσιμότητα Όγκος, Αξία Επικαιρότητα, Μορφή Πρωτοτυπία, Πολυπλοκότητα Βαθμός λεπτομέρειας 17