ιαχείριση συστημάτων Gentoo

ιαχείριση συστημάτων Gentoo Π. Χριστόπουλος Developer, Gentoo Linux <pchrist@gentoo.org> Sysadmin sessions, Bl@ck duck, Πανεπιστήμιο Πειραιά, 4-12-2013 Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 1 / 25

Συνοπτικά 1 Ιστορία 2 Γιατί Gentoo; 3 Gentoo features 4 Το Gentoo σαν μεταδιανομή Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 2 / 25

/"dzentu:/ Pygoscelis papua Ο γρηγορότερος πιγκουίνος στο κολύμπι Source: Wikimedia Commons License: CC-BY-SA-2.5, Attribution: Stan Shebs Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 3 / 25

Λίγα λόγια για μένα και το Gentoo UNIX χρήστης από το σχολείο (Xenix) Linux χρήστης από το 2004 (ξεκίνησα με Suse και μετά Slackware Ανακάλυψα το Gentoo το 2006 (πρώτη εγκατάσταση σε έναν Pentium MMX (200Mhz) w. 128Mb RAM Developer (generic package maintainer) από το 2008 Συμμετοχή σε διάφορα projects όπως Lisp, Bug wranglers, Cluster devaway για αρκετό χρονικό διάστημα όμως λόγω στρατού και real life :( Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 4 / 25

Συνοπτικά περι Gentoo(1) Συνήθως τρέχει πάνω από τον πυρήνα του Linux, FreeBSD, κλπ. Source-based metadistribution Μπορεί να παραμετροποιηθεί σαν διανομή σε απίστευτα μεγάλο βαθμό ώστε να καλυψει σχεδόν κάθε ανάγκη Είναι portable, λόγω της ιδιοσυγκρασίας του μπορείς να φτιάξεις userland για οποιαδήποτε συσκευή τρέχει πύρήνα Linux πχ. Υπάρχει πολύ μεγάλη ενεργή κοινότητα χρηστών (αρκετοί από αυτούς είναι upstream developers) Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 5 / 25

Συνοπτικά περι Gentoo(2) Υπάρχει Social contract GPL, LGPL, και άλλες OSI-approved licenses ε θα εξαρτάται ποτέ από κλειστό λογισμικό Θα είναι πάντα ελεύθερο λογισμικό είναι έτσι «στημένη» σαν διανομή ώστε να δίνει De facto πίσω στην κοινότητα ελεύθερου λογισμικού. Μαζί με το Debian είναι από τις κυριότερες διανομές που στέλνουν patches upstream. Όλα είναι ανοιχτά. Η ανάπτυξή του γίνεται ανοιχτά, οι συζητήσεις γίνονται όλες ανοιχτά κυρίως μέσα από λίστες ηλεκτρονικων μηνυμάτων. Εχουμε ανοιχτό bugzilla για υποβολή/διαχείριση bugs. Υπάρχει εξαιρετική online τεκμηρίωση τόσο officially όσο και από χρήστες που γράφουν άρθρα σε ανεξάρτητα wikis, blogs κλπ. Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 6 / 25

Ιστορία Ξεκίνησε το 1999 από τον Daniel Robbins με αρχικό όνομα Enoch Ανεκδοτικά: τον Σεπτέμβριο του 99 ο Robbins έχει προβλήματα με κάποια διανομή Linux που είχε εγκαταστήσει στον καινούριο διπύρηνο υπολογιστή του (τυχαίο γεγονός τελικά) Τέλη 1999: γράφει το Portage, παίρνοντας σχεδιαστικά, κάποια στοιχεία από τα FreeBSD Ports Το όνομα αλλάζει σε Gentoo επειδή τα πρώτα userland binaries που έτρεχαν ήταν εξαιρετικά γρήγορα (εκείνη την περίοδο ο Robbins μαζί με κάποιους αρχικούς υποστηρικτές του νεόυ εγχειρήματος πειραματίζονταν με ένα fork του GCC (EGCS)). 31 Μαρτίου 2002: γίνεται release η έκδοση 1.0 του Gentoo Linux. Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 7 / 25

Ιστορία (συνέχεια) 2004: στήνεται το Gentoo Foundation (Ο Robbins φεύγει από το project) Φροντίζει να λήξει κάποια οικονομικά θέματα και κάποια θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας (τα αφήνει όλα στο Foundation) Τέλη 2005: Αλλάζουν δομικά χαρακτηριστικά του όλου Project με κύριο όργανο που παίρνει αποφάσεις το Gentoo Council 2005 2007: Παρουσιάζονται ψιλοπροβλήματα που σχετίζονται με το roadmap του Project και τσακωμόυς μεταξύ developers. Κάποιοι φεύγουν. εκέμβριος 2008: σταματά το εξάμηνο release. Πλεόν installation media, stages κλπ. ανανεώνονται κάθε βδομάδα εκτός απροόπτου Γενάρης 2010: Gentoo Prefix support μέσα στον package manager(κάτι που επιτρέπει την εγκατάσταση Gentoo πάνω από ξένο λειτουργικό πχ. Mac OS X, Solaris) Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 8 / 25

Γιατί Gentoo; Gentoo is all about choices Όλες οι διανομές έχουν εργαλεία για να τις διαχειρίζεσαι, δουλεύουν αυτά για σένα ή δουλεύεις εσύ για αυτά; Τέτοια εργαλεία (όπως package managers) πρέπει να σχεδιάζονται με focus να επιτρέπουν στον χρήστη να δουλέψει όσο το δυνατόν πιο αποδοτικά Μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν ανταποκρίνονται στην θέληση του χρήστη με έυκολο για αυτόν τρόπο Αν το εργαλείο αναγκάζει το χρήστη να δουλέψει με συγκεκριμένο τρόπο ή είναι ελλιπές τότε μάλλον δουλέυει ενάντια στό χρήστη και όχι για τον χρήστη Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 9 / 25

Larry the Cow was a bit frustrated with Linux. The latest distros seemed to be just a bunch of the same old stuff. Nothing new nothing innovative. Then Larry tried Gentoo Linux. He was impressed. He found a BSD-style ports system with a bunch of advanced features. He discovered lots of up-to-date packages that could be auto-build using the optimization settings and build-time functionality that he wanted, rather than what some distro creator thought would be best for him. All of the sudden, Larry the Cow was in control. And he liked it. Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 10 / 25

Gentoo features Fully automated software installation Automatic dependency solving and fulfillment Automatic source fetching, patching, compiling, installing Extremely easy maintenance system και world σύνολα πακέτων Μπορείς να κρατάς ενημερωμένο το σύνολο των πακέτων που έχεις εγκαταστήσει τρέχοντας απλά μια εντολή emerge εν υπάρχουν εκδόσεις(versionless), rolling release διαθέσιμο για τις περισσότερες αρχιτεκτονικές και unix-alike πυρήνες amd64 (x86_64), alpha, hppa, ia64, mips, ppc, ppc64, s390, sh4, sparc64, x86 Άλλες GNU/Linux distros(prefix mode), Mac OS X, Solaris, FreeBSD, AIX, Interix Configuration file protection Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 11 / 25

Gentoo features (συνέχεια) Advantages of compiling from source βελτιστοποίηση για την καθε CPU Μεταγλωττίζεις πανεύκολα με τρόπο αυτόματο ένα νέο πακέτο μόλις βγεί νέα έκδοση Υπάρχουν τα «μαγικά» live ebuilds (cvs/svn/git...) Χειρισμός πολλαπλών εκδόσεων και υλοποιήσεων πακέτου/λογισμικού πχ. πολλαπλές εκδόσεις GCC, Python στο ίδιο σύστημα ταυτόχρονα εναλλαγή μεταξύ ενεργών εκδόσεων on-the-fly Μηχανισμοί όπως software slots, virtual packages Tools eselect, gcc-config, binutils-config, java-config Binary package support Native binary package format, i.e. tar.gz Binary package repository Alien binary package format support, e.g. rpm, deb Upstream binary packages: libreoffice-bin, firefox-bin Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 12 / 25

Portage features Παραμετροποίηση των διακοπτών CFLAGS, LDFLAGS USE flags ιάφορα optional features μέσω της μεταβλητής FEATURES του make.conf Προστασία του live συστήματος μέσω: FEATURES sandbox, collision-protect, protect-owned Compilation speed-up FEATURES ccache, distcc System trimming FEATURES nodoc, noman, noinfo INSTALL_MASK Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 13 / 25

Portage features (συνέχεια) Multiprocessing support emerge --jobs=jobs --load-average=load MAKEOPTS "-jn", όπου Ν είναι συνήθως ο αριθμός των επεξεργαστών + 1 FEATURES parallel-fetch Auto resuming μετά από αποτυχία όπου αυτό είναι δυνατό emerge --keep-going Αυτόματη επίλυση των blockers com_err and ss vs e2fsprogs-libs Debugging support Προσθηκη των "-g -ggdb" διακοπτών στις CFLAGS FEATURES keepwork, nostrip, splitdebug, installsources Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 14 / 25

Portage features (συνέχεια) Embedded system support crossdev εξαιρετικό εργαλείο για να φτιάχνει κάποιος cross toolchains Ρυθμίζεις τις CBUILD, PORTAGE_CONFIGROOT και ROOT μεταβλητές, πρώτα μετά απλά τρέχεις emerge! Features του portage 2.2 License filtering Γενικά σύνολα πακέτων @live-rebuild όλα τα live ebuilds που είναι εγκατεστημένα σε ένα σύστημα @module-rebuild όλα τα εξωτερικά πακέτα με kernel modules FEATURES preserve-libs Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 15 / 25

Περισσότερα για το preserve-libs feature ακόμα και μετά από update ενός πακέτου/βιβλιοθήκης, αν υπάρχουν εκτελέσιμα συνδεδεμένα με την παλιά βιβλιοθήκη που έχει αντικατασταθεί από νεότερη, και οι δύο βιβλιοθήκες παραμένουν στο σύστημα λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο για να μην σπάσουν τα εκτελέσιμα, κάτι που σίγουρα θα συνέβαινε αν ένα εκτελέσιμο ήταν συνδεδεμένο με την libsomething.so.5 και μετά από update διαγραφόταν και την θέση της έπαιρνε η libsomething.so.6 emerge @preserved-rebuild για να ξαναμεταγλωτίσσεις τα αντίστοιχα πακέτα και να διαγράψεις τις παλιές βιβλιοθήκες Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 16 / 25

Το Portage tree Gentoo s software repository Ενα από τα μεγαλύτερα σε όγκο πακέτων όχι package splits, δηλ. όχι πχ. πακέτα της μορφής foo-devel τυχόν κλειστό λογισμικό λογισμικό με περίεργη άδεια όπως πχ. ο Adobe flash player μπορεί να φιλτραριστεί μεσω της ACCEPT_LICENSE μεταβλητής Πολλές overlays Bleeding edge πακέτα Branches stable, testing Ορίζεις global επιλογές μέσα στο αρχείο /etc/portage/make.conf Μπορείς να ρυθμίσεις ξεχωριστά για κάθε πακέτο μέσα στο /etc/portage/package.keywords Overlays υποσύνολο του portage tree με υψηλότερη προτεραιότητα διαχειρισιμες είτε μέσω layman είτε φτιάχοντας δικές σου Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 17 / 25

Το Portage tree (συνέχεια) Φιλική σημέιωση: ΜΗΝ ΜΠΛΕΚΕΤΕ stable συστημα με unstable πακέτα, τουλάχιστον μέχρι να εξοικειωθείτε καλά με το Gentoo. είναι η κύρια αιτία των προβλημάτων που έχουν οι αρχάριοι χρήστες. Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 18 / 25

USE flags Είναι ο μηχανισμός που έχει εφεύρει το Gentoo για την παραμετροποίηση λογισμικού κατά την εγκατάσταση συνήθως αντιστοιχούν σε./configure options στα πακέτα που έχουν autotools based build system Υπάρχουν κάποια Defaults που ορίζονται από το προφιλ /etc/portage/make.profile αλλά φυσικά μπορείς να ενεργοποιήσεις και δικές σου Global flags μέσα στο /etc/portage/make.conf Package specific flags μέσα στο /etc/portage/package.use Εγκαθιστάς ότι θέλεις: Παράδειγμα: USE "-gnome kde qt -arts -nls" Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 19 / 25

Init system OpenRC, γραμμένο σε C και POSIX-compliant shell Συμβατό με FreeBSD και embedded systems Named (not numbered) run levels Smart dependencies Scripts can use or need others Scripts can start before or after others Parallel startup επιλογή Hotplug/coldplug services Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 20 / 25

Το Gentoo σαν μεταδιανομή Multi-platform Overlays Παραμετροποίηση πλήρης έλεγχος του λειτουργικού που πας να φτιάξεις Μπορείς να φτιάξεις τις δικές σου stages και τα δικά σου μέσα εγκατάστασης catalyst Binary packages Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βάση για ανάπτυξη άλλων διανομών Gentoo derivatives (και διανομές που χρησιμοποιούν το portage) Funtoo Sabayon Ututo Chrome OS / Chromium OS Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 21 / 25

Documentation Gentoo Handbook Desktop documentation Upgrade Guide System administration Developer documentation Project documentation Επίσης τώρα πια και το wiki Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 22 / 25

Η Κοινότητα του Gentoo Υπάρχει επαφή με τους χρήστες μέσω διαφόρων καναλιών επικοινωνίας Πολλά ebuilds ανεβαίνουν στις διάφορες overlays από απλούς χρήστες IRC Web-based forums (on forums.gentoo.org), περίπου 5.000.000 topics μέχρι σήμερα, 1800+ posts καθημερινά Ανοιχτό bug tracking <http://bugs.gentoo.org/> Οι Developers συμμετέχουν σε Opensource events ανά τον κόσμο Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 23 / 25

Stay informed Main page <http://www.gentoo.org/> Gentoo planet <http://planet.gentoo.org/> Gentoo forums <http://forums.gentoo.org/> Gentoo IRC channels <http://www.gentoo.org/main/en/irc.xml> Gentoo mailing lists <http://www.gentoo.org/main/en/lists.xml> Gentoo packages <http://packages.gentoo.org/> Gentoo Linux Security Announcements (GLSA) Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 24 / 25

License Copyright 2006 2013 Rajiv Aaron Manglani, Zhang Le, Ulrich Müller, Panagiotis Christopoulos. Some rights reserved. This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial- ShareAlike License. To view a copy of this license, visit <http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0> or send a letter to Creative Commons, 559 Nathan Abbott Way, Stanford, California 94305, USA. Please contact Panagiotis Christopoulos <pchrist@gentoo.org> for commercial uses of this work. Gentoo Name and Logo Usage Guidelines: <http://www.gentoo.org/main/en/name-logo.xml> Π. Χριστόπουλος (Gentoo Linux) ιαχείριση συστημάτων Gentoo Πειραιάς, 2013 25 / 25