F O R A H E A LT H I E R W O R L D Newsletter 5 Περιεχόμενα Καλωσρίσατε. Περιβαλλντικά θέματα. Η Remedica Ανά Τ παγκόσμι. Εταιρική Κινωνική Ευθύνη. Οι άνθρωπι μας. Θέματα Υγείας Τα νέα μας. Ματιά στην Κύπρ. Καλωσρίσατε Αγαπητί αναγνώστες, Η Remedica ανά τ παγκόσμι: GoldPlus Universal Pte Ltd., Σιγκαπύρη Καλωσρίσατε στ 5 τεύχς τυ Ενημερωτικύ μας Δελτίυ στ π ί πα ρ υ σ ι ά ζ υ μ ε τ υ ς συνεργάτες μας στη Σιγκαπύρη και τ Λειτυργό Logistics. Στα Περιβαλλντικά Θέματα περιγράφυμε τ πρόβλημα της υπερθέρμανσης τυ πλανήτη και στα Θέματα Υγείας έχυμε ένα αφιέρωμα με τίτλ Η Ασφάλεια των Φαρμάκων στις μέρες μας και ι νέες πρκλήσεις». Στα θέματα Κινωνικής Ευθύνης έχυμε την ικνμική ενίσχυση στ Καραϊσκάκει Ίδρυμα και στ Παττίχει Κέντρ Ενασχόλησης Ενηλίκων, τη συμμετχή μας στν Μαραθώνι Λεμεσύ, την αιμδσία μας και τις Πασχαλινές δωρεές. Η GoldPlus Universal P t e L t d ε ί ν α ι σ υ ν ε ρ γ ά τ η ς τ η ς R e m e d i c a σ τ η Σιγκαπύρη. Η μικρή αυτή χώρα βρίσκεται στη Ντιανατλική Ασία και έχει έκταση περίπυ 714,3km. Η ενδχώρα έχει μάκρς 49km από τα Ανατλικά στα Δυτικά και 5km από Βόρεια πρς Νότια. Μέσω ανάκτησης εδάφυς από τη θάλασσα, η έκταση της Σιγκαπύρης αυξήθηκε από 585.5km τη δεκαετία τυ 1960 στα σημερινά 714.3km, και μπρεί να αυξηθεί ακόμα 100km μέχρι τ 033. από SGD16.3 δισεκατμμύρια (US$13.3 δισεκατμμύρια) τ 01 σε SGD18.0 δισεκατμμύρια (US$14.4 δισεκατμμύρια) τ 013. Η GoldPlus Universal Pte Ltd ιδρύθηκε τν Απρίλι τυ 1998 για να πρσφέρει διανμή φαρμάκων και Καταναλωτικών Πρϊόντων φρντίδας υγείας. Έχει 1 υπαλλήλυς, αρκετύς για να καλύψει πάνω από 1800 κλινικές γενικών ιατρών, ιδιωτικά και αναδιαρθρωμένα νσκμεία και κλινικές στη Σιγκαπύρη. Η φαρμακευτική αγρά της Σιγκαπύρης είναι κυρίως συνταγγραφύμενη. Επμένως η καλή πρόσβαση και σχέσεις με τν ιατρικό κόσμ είναι παράγντες κλειδιά για επιτυχία. Στα Νέα μας κάνυμε αναφρά στην ε π ί σ κ ε ψ η φ ι τ η τ ώ ν α π ό πανεπιστήμι τυ εξωτερικύ, στ αφιέρωμα έγκυρυ Κυπριακύ περιδικύ στν ιδρυτή της Remedica, τη συμμετχή μας σε συνέδρια και τη συμπερίληψη ά ρ θ ρ υ τ υ Υ π ε ύ θ υ ν υ Φ α ρ μ α κεπα γ ρ ύ π ν η σ η ς τ η ς Remedica στ περιδικό της Ένωσης Χημικών. Τέλς «κάνυμε μια βυτιά» για να θαυμάσυμε τν υπβρύχι κόσμ της Κύπρυ. Περιφερειακός χάρτης Ντιανατλικής Ασίας Παρόλ ότι η Σιγκαπύρη είναι μια μικρή νησιώτικη χώρα, είναι πυκνκατικημένη, με πληθυσμό περίπυ 5,3 εκατμμύρια ανθρώπυς. Ο πρϋπλγισμός της για φάρμακα ανέρχεται στα SGD940 εκατμμύρια (US$770 εκατμμύρια) τ 01 και SGD1.0 δισεκατμμύρια (US$800 εκατμμύρια) τ 013. Από πλευράς υγεινμικής περίθαλψης, λόγω αυξημένης εστίασης στην παρχή της από τ κράτς, η πρόβλεψη αυξήθηκε Σφράγιση της συμφωνίας τ 009 1
Η GoldPlus έχει στην μάδα πωλήσεων της, ιατρικύς επισκέπτες με πάνω από 40 χρόνια πείρας στν κλάδ. Έτσι ι σχέσεις της με πελάτες είναι εξαιρετικές. Η Remedica αναγνώρισε αυτή τη δύναμη και διόρισε την GoldPlus ως διανμέα των πρϊόντων της στη Σιγκαπύρη τν Οκτώβρι τυ 009. Καθ' όλη τη διάρκεια των τελευταίων 4 χρόνων, τα πρϊόντα της εταιρείας παρυσίασαν σταθερή αύξηση, τόσ σε αριθμό πρϊόντων (τώρα 6) καθώς και σε αξία πωλήσεων. Η εισαγωγή νέων απαιτήσεων σταθερότητας πυ επέβαλε η Ένωση των Εθνών της η Ντιανατλικής Ασίας (ASEAN) την 1 Ιυλίυ 010 απτέλεσε εμπόδι για την ε γ γ ρ α φ ή π ρ ϊ ό ν τ ω ν. Π α ρ ά τ υ ς αυστηρότερυς καννισμύς όμως, έγιναν πρσπάθειες πυ συνεχίζνται για την εγγραφή περισσότερων πρϊόντων με τις Αρχές Επιστημών Υγείας της Σιγκαπύρης (HSA), καθώς και στην αγρά τυ Μπρυνέι. Η GoldPlus έχει πλήρως κλιματιζόμενες και ασφαλείς απθήκες χωρητικότητας άνω των 800 τετραγωνικών μέτρων με αυστηρή τήρηση των καννισμών καλής πρακτικής για τη φύλαξη και διανμή φαρμακευτικών πρϊόντων. Με μια αφσιωμένη μάδα πωλήσεων και παράδσης εμπρευμάτων, η GoldPlus έχει μια απτελεσματική υπηρεσία διανμής για να εξασφαλίζει παράδση εντός 1 έως εργάσιμων ημερών. Η GoldPlus είναι υπερήφανη πυ έχει τη Remedica ως κύρι πρμηθευτή της και πρσβλέπει σε μια συνεχώς διευρυνόμενη συνεργασία στα επόμενα χρόνια. Αρκετές τρπλγίες πρϊόντων επίσης έχυν εγκριθεί με επιτυχία. Αρκετές τρπλγίες αδειών πρϊόντων έχυν επίσης εγκριθεί με επιτυχία. Εντατικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Remedica Επίσκεψη της Remedica στην GoldPlus Επίσκεψη της GoldPlus στην Remedica Οι Άνθρωπι μας Σ' αυτό τ τεύχς σας παρυσιάζυμε τ Λειτυργό Logistics, κ. Λάμπρ Δημητριάδη Ο Λάμπρς απφίτησε από τη Σχλή Διίκησης Επιχειρήσεων τυ Οικνμικύ Πανεπιστημίυ Αθηνών. Απφάσισε ότι τμέας πυ ήθελε να ακλυθήσει ήταν στν τμέα της διίκησης και πργραμματισμύ λειτυργιών Logistics και Supply Chain. Εργάστηκε για ένα χρόν στη θέση Demand Planning Assistant τυ τμήματς Demand Planning της πλυεθνικής εταιρείας Reckitt Benckiser Hellas Chemical Α.Ε. Πρχώρησε με τις μεταπτυχιακές τυ σπυδές στ University of Nottingham και απόκτησε με άριστα μεταπτυχιακό τίτλ στ Supply Chain and Operations Management. Τ 008 πρσλήφθηκε στη Remedica στη θέση τυ Λειτυργύ Logistics με στόχ την ργάνωση των λειτυργιών Logistics αλλά και τη δημιυργία τμήματς Logistics. Σήμερα είναι μέλς της στρατηγικής μάδας της εταιρείας και έχει υπό την ευθύνη τυ τν πργραμματισμό και ανάπτυξη των βασικών λειτυργιών Logistics της εταιρείας όπως α) Inbound Logistics β) Διίκηση λειτυργιών και πρσωπικύ απθήκης από την παραλαβή μέχρι την εξαγωγή γ) Ανάλυση πωλήσεων των πελατών δ) Οργάνωση της αλυσίδας πληρφρίας και υλικών/πρϊόντων για καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών ε) Αναβάθμιση των τπικών και παγκόσμιων outbound Logistics της εταιρείας καθώς και την ευθύνη για τη σωστή εφαρμγή των κανόνων Καλής Διανμής (Good Distribution Practices (GDP)). Μετά την επιτυχή πιστπίηση της εταιρείας ως «γνωστός απστλέας» έχει ριστεί και ως Security Officer της εταιρείας. Είναι μέλς τυ Κυπριακύ Συνδέσμυ Logistics και έχει πιστπιήσεις από σεμινάρια Emotional Intelligence και Good Distribution Practices (GDP).
Τα νέα μας 1) Επίσκεψη φιτητών τυ Bentley University. (ΦΩΤΟ 1) Φιτητές από τ Bentley University της Μασαχυσέτης των ΗΠΑ επισκέφτηκαν τη Remedica και ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις της. Εντυπωσιάστηκαν με τν μεγάλ αριθμό χωρών στις πίες εξάγει η εταιρεία, με τ γεγνός ότι αναπτύσσει καινύρια πρϊόντα και γενικά με τ πετυχημέν επιχειρηματικό της μντέλ. Έκαναν δε ιδιαίτερη αναφρά στην καθαριότητα των χώρων παραγωγής και αλλύ. ) Αφιέρωμα στν Τάκη Παττίχη. (ΦΩΤΟ ) Τ έγκυρ επιχειρηματικό περιδικό IN BUSINESS δημσίευσε πρόσφατα αφιέρωμα στν ιδρυτή και Πρόεδρ τυ Συγκρτήματς Remedica, κ. Τάκη Παττίχη, λόγω της βράβευσης τυ με τ Βραβεί Lifetime Achievement στα IN Business Awards 013 για την πλύτιμη και πλύχρνη πρσφρά τυ στην κυπριακή ικνμία και κινωνία. Τ αφιέρωμα με τίτλ «ΚΑΝΤΕ ΧΩΡΟ ΣΤΟ ΟΡΑΜΑ» αρχίζει αναφέρντας κάπιες συμβυλές τυ κ. Παττίχη πρς νέυς επιχειρηματίες ως «Ο Πατέρας της Κυπριακής Φαρμακβιμηχανίας» όπως «Να ραματίζεστε. Να βλέπετε τα αρνητικά μιας κατάστασης σαν μια ευκαιρία για να δημιυργείτε και να εξελίσσεστε». Συνεχίζει με μια ιστρική αναδρμή στη ζωή τυ κ. Παττίχη, από τη γέννηση τυ στην ίδρυση τυ ργανισμύ πυ εξελίχθηκε στ τι είναι σήμερα η Remedica. Στ τέλς κ. Παττίχης κάνει μια αναφρά στν περσινό χρόν τν πί χαρακτήρισε ως «ένα από τυς χειρότερυς στην ιστρία της Κυπριακής Δημκρατίας», αναφέρθηκε όμως με αισιδξία για τη φετινή χρνιά λέγντας πως «Τ 014 είναι όμως, μπρστά μας» και εφόσν για τν ίδι ξεκίνησε με τη βράβευση αυτή τυ περιδικύ IN Business θεωρεί ότι «Τ έτς αρχίζει με τυς καλύτερυς ιωνύς και με μια επιβράβευση πυ με τιμά ιδιαίτερα και μυ δίνει δύναμη να συνεχίσω για ακόμη μεγαλύτερες επιτυχίες για την εταιρεία και τυς συναδέλφυς μυ». Όσ για την ικνμία της Κύπρυ, δηλώνει ότι «Σημαντικό ρόλ θα διαδραματίσει η εξέλιξη στ Κυπριακό, αλλά και τ θέμα των τραπεζών πυ θα έχει σημαντικές επιπτώσεις είτε θετικές είτε αρνητικές όχι μόν για τις ίδιες, αλλά και για την ικνμία γενικότερα». Η Διίκηση και τ πρσωπικό τν συγχαίρυν για την απνμή αυτή πυ τυ άξιζε πέρα για πέρα και τν ευχαριστύν για την έμπνευση πυ είχε και για την άξια ηγεσία τυ ργανισμύ. 1 3) Συμμετχή σε ιατρικά συνέδρια. (ΦΩΤΟ 3, 4) Η μάδα πωλήσεων της Remedica Κύπρυ συμμετείχε σε συνέδρια και ημερίδες όπυ ι συμμετέχντες (ιατρί και άλλι επαγγελματίες υγείας) είχαν την ευκαιρία να ενημερωθύν για νέα αλλά και υφιστάμενα πρϊόντα της εταιρείας. Συγκεκριμένα συμμετείχαν στν Παγκύπρι Οδντιατρικό Συνέδρι, στ 4 Παγκύπρι Συνέδρι Φυσιθεραπείας, στ 9 Ιατρικό Συνέδρι τυ Ιατρικύ Συλλόγυ ΓΑΛΗΝΟΣ, στ 1 Παγκύπρι Διαβητλγικό Συνέδρι, στ 1 Διεθνές Συνέδρι της Δερματλγικής και Αφρδισιλγικής Εταιρείας Κύπρυ και στ 34 Συνέδρι τυ Ιατρικύ Συλλόγυ Λεμεσύ. 3 4) Δημσίευση άρθρυ. Ένα επιστημνικό άρθρ τυ Υπεύθυνυ Φαρμακεπαγρύπνησης της Remedica, Ανδρέα Βασιλείυ, δημσιεύθηκε στην πρόσφατη έκδση τυ επιστημνικύ περιδικύ της Ένωσης Χημικών Κύπρυ. Τo άρθρ με τίτλ «Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ» αναλύει θέματα πυ αφρύν την Φαρμακεπαγρύπνηση και την ασφάλεια των φαρμάκων γενικότερα και δημσιεύεται επίσης στην έκδση αυτή στ μέρς «Θέματα Υγείας». 4 Pattihis Family Scholarship 015-016 for the MSc Management degree in the department of Management Science and Innovation at University College London (UCL). 3
Περιβαλλντικά θέματα. Υπερθέρμανση τυ πλανήτη Η υπερθέρμανση τυ πλανήτη αναφέρεται στην αύξηση της μέσης θερμκρασίας της γης ως απτέλεσμα της συνεχύς συσσώρευσης των αερίων τυ θερμκηπίυ στην ατμόσφαιρα. Η παρυσία υδρατμών και αερίων, όπως διξείδι τυ άνθρακα και μεθανίυ στην ατμόσφαιρα δρυν ως φυσικός σταθερπιητής τυ κλίματς, και αναφέρεται ως τ φαινόμεν τυ θερμκηπίυ. Τ εν λόγω φαινόμεν ευθύνεται για τη διατήρηση της θερμκρασίας τυ πλανήτη σε εύκρατα και κατικήσιμα επίπεδα, αφύ παγιδεύει πσστό της θερμότητας της ηλιακής ακτινβλίας πυ αντικατπτρίζεται από τη γη πίσω στ διάστημα. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η καύση των ρυκτών καυσίμων σε παγκόσμια κλίμακα, έχυν δηγήσει σε μια άνευ πρηγυμένυ απελευθέρωση διξειδίυ τυ άνθρακα και άλλων αερίων τυ θερμκηπίυ στην ατμόσφαιρα. Η συνεχής συσσώρευση των αερίων τυ θερμκηπίυ έχει ενισχύσει την ικανότητα τυ φαινμένυ τυ θερμκηπίυ να συγκρατεί μεγαλύτερ πσστό θερμότητας από την ηλιακή ακτινβλία. 'Ως εκ τύτυ, η συσσώρευση θερμότητας πρκαλεί την αύξηση της θερμκρασίας της γης. Αξίζει να αναφερθεί ότι η μεταβλή μιας κλιματικής παραμέτρυ, όπως η θερμκρασία, δηγεί αναπόφευκτα στην απσταθερπίηση τυ εκλεπτυσμένυ πλην όμως χατικύ παγκόσμιυ κλιματικύ συστήματς. Σύμφωνα με την έκθεση για την αλλαγή τυ κλίματς πυ δημσιεύθηκε τ 013 από τη Διακυβερνητική Επιτρπή για την Κλιματική Αλλαγή, η αύξηση της θερμκρασίας τυ κλιματικύ συστήματς θεωρείται πλέν αδιαμφισβήτητη. Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι από τ 1950, πλλές από τις αλλαγές πυ παρατηρήθηκαν είναι άνευ πρηγυμένυ επί σειρά δεκαετιών μέχρι και χιλιετιών. Λαμβάνντας υπόψη τα πι πάνω στιχεία, η υπερθέρμανση τυ πλανήτη έχει πρκαλέσει μια αλυσίδα γεγνότων συμπεριλαμβανμένων της μετατόπισης των ατμσφαιρικών κατακρημνισμάτων και τ λιώσιμ των παγόβυνων και των μόνιμων παγετώνων. Ως εκ τύτυ πρκαλείται η άνδς της στάθμης της θάλασσας η πία εγκυμνεί κινδύνυς για τις παράκτιες περιχές και τα νησιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλντς αναμένει ότι θα συνεχίζυν να παρατηρύνται αλλαγές σε φυσικά φαινόμενα, πυ αναμένεται να πρκαλέσυν την αύξηση της συχνότητας και έντασης των ακραίων καιρικών φαινμένων. Η εν λόγω επιδείνωση δύναται να δηγήσει στη δημιυργία ακραίων τυφώνων, πλημμύρων ή ξηρασιών, ανάλγα με τις γεωγραφικές παραμέτρυς των πληγέντων περιχών. Επιπλέν, αναμένεται ότι πλλά είδη χλωρίδας και πανίδας δεν θα έχυν τν απαραίτητ χρόν για να πρσαρμστύν στις ταχέως μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες. Ως εκ τύτυ, ένα σημαντικό πσστό της βιπικιλότητας δύναται να έρθει αντιμέτωπ με αυξημέν κίνδυν εξαφάνισης. Λαμβάνντας υπόψη τις αλληλεπιδράσεις των περιβαλλντικών και κινωνικικνμικών επιπτώσεων της ανεξέλεγκτης κλιματικής αλλαγής, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαδραματίσει ηγετικό ρόλ για την αντιμετώπιση τυ ζητήματς σε παγκόσμια κλίμακα. Σύμφωνα με τ Ινστιτύτ Περιβαλλντικής Διαχείρισης και Αξιλόγησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται ως ηγετική δύναμη στην παγκόσμια πρωτβυλία για τη διαχείριση τυ περιβάλλντς, κυρίως λόγω τυ γεγνότς ότι, αν και είναι υπεύθυνη για την παραγωγή τυ 14% των παγκόσμιων εκπμπών αερίων τυ θερμκηπίυ, έχει συμφωνήσει να μειώσει τις εκπμπές της κατά 8%. Πρκειμένυ να διατηρήσει τν παγκόσμι ηγετικό ρόλ δια τυ παραδείγματς, η ΕΕ έχει θέσει πακέτ τ 009 πακέτ για τ κλίμα και την ενέργεια πυ περιλαμβάνει νμθετικά μέτρα για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων έως τ 00. Σύμφωνα με τν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλντς, ι στόχι περιλαμβάνυν τη μείωση των εκπμπών αερίων τυ θερμκηπίυ κατά 0% από τα επίπεδα τυ 1990, παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πυ θα καλύπτει τ 0% της συνλικής παραγωγής ενέργειας, και μείωση κατά 0% στη χρήση πρωτγενύς ενέργειας σε σύγκριση με τις εκτιμημένες πρβλέψεις για τ 00. Επιπλέν, η ΕΕ έχει θεσπίσει νμθετικά μέτρα για τν έλεγχ της χρήσης και των εκπμπών φθριύχων αερίων θερμκηπίυ πυ πρκαλύν σημαντικές επιπτώσεις στην υπερθέρμανση τυ πλανήτη. Παρά τ γεγνός ότι η ΕΕ έχει θέσει τ παράδειγμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι απαραίτητη μια πι απφασιστική δράση σε παγκόσμι επίπεδ για τη διασφάλιση της σταθερότητας των κλιματικών συνθηκών, μέσα στις πίες υπάρχει η ζωή όπως την ξέρυμε. 4
Εταιρική Κινωνική Ευθύνη. Η Remedica νιάζεται 1) Οικνμική ενίσχυση Remedica στ Καραϊσκάκει Ίδρυμα. (ΦΩΤΟ 1) Στ πλαίσι της κινωνικής της ευθύνης, η Remedica ενίσχυσε ικνμικά τ Καραϊσκάκει Ίδρυμα με δωρεά.000. Στη διάρκεια τυ ετήσιυ φιλανθρωπικύ δείπνυ πυ έγινε στ Πρεδρικό Μέγαρ, υπό την αιγίδα τυ Πρέδρυ της Δημκρατίας Νίκυ Αναστασιάδη, διευθύνων σύμβυλς της Remedica Αιμίλις Σαββίδης, παρέδωσε τη δωρεά στην πρόεδρ τυ Δ.Σ. τυ Ιδρύματς Δρ. Πόπη Κανάρη. Τ Καραϊσκάκει Ίδρυμα είναι ένας φιλανθρωπικός ργανισμός πυ συστάθηκε με σκπό την ργάνωση μιας τράπεζας δτών μυελύ των στών για να πρσφέρει ελπίδα ζωής σε συνανθρώπυς μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετί από τυς εργαζόμενυς της Remedica είναι εθελντές δότες μυελύ των στών. 1 ) Στήριξη στην τρίτη ηλικία. (ΦΩΤΟ ) Για ακόμη μια χρνιά η Remedica στήριξε χρηματικά τ έργ τυ Παττίχειυ Κέντρυ Ενασχόλησης Ενηλίκων, τ πί είναι μναδικό στ είδς τυ στην Κύπρ με 13χρνη πλύτιμη πρσφρά στυς πλίτες της τρίτης ηλικίας της Λεμεσύ. Ο κύρις σκπός τυ κέντρυ είναι η ψυχαγωγία, απασχόληση, και πρσφρά διαφόρων υπηρεσιών πρς τα μέλη τυ, ώστε να συνεχίσυν να είναι ενεργί πλίτες. Ο Διευθυντής Μάρκετινγκ της Remedica κ. Ανδρέας Χατζηπαναγής παρέδωσε στν ταμεία τυ Διικητικύ Συμβυλίυ τυ Κέντρυ Κ. Ντίν Καυκαλιά χρηματικό πσό,000. 3) Συμμετχή στ Μαραθώνι Λεμεσύ. (ΦΩΤΟ 3) Η Remedica έλαβε μέρς στν 8 Διεθνή Μαραθώνι Λεμεσύ ΓΣΟ πυ έγινε στις 16 Μαρτίυ με εταιρική συμμετχή απτελύμενη από 0 συναδέλφυς, συνεισφέρντας έτσι στη συλλγή 3 F O R A H E A LT H I E R W O R L D 4 σημαντικύ χρηματικύ πσύ για φιλανθρωπικύς σκπύς. Συνλικά έλαβαν μέρς 7000 δρμείς και χιλιάδες άλλι στν Μαθητικό Δρόμ, την Φιλανθρωπική Πρεία ή ω ς θ ε α τ έ ς. Ε κ τ ό ς α π ό τ υ ς φ ι λ α ν θ ρ ω π ι κ ύ ς σ τ όχ υ ς τ υ, Μαραθώνις στχεύει στη μετάδση τυ πνεύματς τυ αθλητισμύ, της συμμετχής και τυ εθελντισμύ. 4) Εθελντική αιμδσία από τυς εργαζόμενυς. (ΦΩΤΟ 4, 5) Με τ σύνθημα «Εκατμμύρια άνθρωπι φείλυν την ζωή τυς σε άτμα πυ δεν θα γνωρίσυν πτέ. ΕΣΥ ΤΟΥΣ ΕΣΩΣΕΣ, ΜΠΡΑΒΟ» η Remedica διργάνωσε εθελντική αιμδσία με τη συμμετχή πέρα των 80 εργαζμένων. Σκπός της αιμδσίας ήταν η ενίσχυση της τράπεζας αίματς τυ Γενικύ Νσκμείυ Λεμεσύ. Μέσα στ πλαίσι της πρσφράς στ συνάνθρωπ, η Remedica ργανώνει δύ φρές τν χρόν αιμδσία. 5) Πασχαλινές δωρεές. (ΦΩΤΟ 6) Όπως κάθε Πάσχα, στα Πλαίσια στήριξης μηκερδσκπικών ργανισμών η Remedica αγόρασε πασχαλινές λαμπάδες από 3 συνδέσμυς για όλ τ πρσωπικό της. Οι τρεις ργανισμί είναι τ Κέντρ Ημέρας Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες ΠΡΟΣΒΑΣΗ, τ Ίδρυμα «Θετόκς» και o Παγκύπρις Σύνδεσμς Καρκινπαθών και Φίλων. Ίδρυμα Θετόκς 5 6 5
Θέματα Υγείας: Η Ασφάλεια των Φαρμάκων στις μέρες μας και ι νέες πρκλήσεις Ανδρέας Βασιλείυ, Υπεύθυνς Τμήματς Ασφάλειας Φαρμάκων και Φαρμακεπαγρύπνησης, Remedica Ltd. Δημσιεύθηκε στ επιστημνικό περιδικό της Ένωσης Χημικών Κύπρυ (Εκδση 13, Μάρτις 014). Περίληψη Σκπός: Να διαπιστωθεί κατά πόσν ι υπάρχυσες νμθεσίες στν χώρ των φαρμάκων διασφαλίζυν την ασφαλή χρήση και χρήγηση των φαρμάκων. Επίσης πιες επιπλέν ενέργειες θα πρέπει να γίνυν από όλυς τυς εμπλεκόμενυς φρείς ώστε να γίνυν ακόμα ασφαλέστερα τα φάρμακα. Μεθδλγία: Βιβλιγραφική ανασκόπηση. Απτελέσματα: Υπάρχυν αυστηρότατες νμθετικές ρυθμίσεις όσ αφρά τα φάρμακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μερικές από αυτές είναι τα πρωτόκλλα διεξαγωγής των κλινικών δκιμών, η φαρμακεπαγρύπνηση καθώς και διάφρες εκστρατείες πυ διενεργύνται, όπως αυτές κατά των πλαστών φαρμάκων. Συμπεράσματα: Στν ραγδαία αναπτυσσόμεν χώρ των φαρμάκων, νέες πρκλήσεις θα εμφανίζνται συνεχώς. Για αντιμετώπιση των όπιων πρβλημάτων πρκύψυν, χρειάζεται η συνεργασία μεταξύ όλων των ενδιαφερμένων μερών όπως των κρατικών αρχών, των φαρμακευτικών εταιρειών, των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών. Εισαγωγή Ένα από τα πρώτα ζητήματα πυ πρκύπτυν όταν κάπις αναφέρεται στα φάρμακα είναι κατά πόσ είναι ασφαλείς. Ο πρβληματισμός αυτός όμως δεν είναι πρϊόν των ημερών μας. Στην σύγχρνη ιστρία υπάρχυν πλλά παραδείγματα, όπυ γιατρί και κρατικές αρχές πρβληματίστηκαν με την ασφάλεια κάπιων φαρμάκων. Τ 191, Αμερικάνικς Ιατρικός Σύλλγς συναντήθηκε για να εξετάσει θανάτυς πυ συνδένταν με την χρήση τυ χλωρφόρμιυ ως [1] αναισθητικό σε χειρυργικές επεμβάσεις. Επίσης κατά τα τέλη της δεκαετίας τυ 1950' και αρχές της δεκαετίας τυ 1960', όπυ η θαλιδμίδη κυκλφρύσε σε πέραν των 46 χωρών, υπήρχαν ερευνητές πυ έκρυαν τν κώδωνα τυ κινδύνυ σχετικά με τη ασφάλεια της. Όταν πάρθηκε η απόφαση για απόσυρση [] της από τις αγρές των περισστέρων χωρών τ 1961, περίπυ 10000 παιδιά είχαν γεννηθεί με φωκμέλια (μικρά ή μη ανεπτυγμένα άκρα). Θα έλεγε κανείς ότι η θαλιδμίδη ήταν τ έναυσμα για δημιυργία ενός ισχυρύ πλαισίυ για διακρίβωση της ασφάλειας των φαρμάκων. Ενέργειες πυ έγιναν διαχρνικά για τη διακρίβωση της ασφάλειας των φαρμάκων 1. Αυστηρότερα πρωτόκλλα κλινικών μελετών Όλ και αυστηρότερα πρωτόκλλα κλινικών μελετών ζητύνται από τις κρατικές αρχές, ώστε να αδειδτήσυν ένα νέ φάρμακ. Μερικές από τις αρχές πυ έχυν εισαχθεί στα πρωτόκλλα (πέραν αυτών πυ αναφέρνται στην διακήρυξη τυ Ελσίνκι από τ 1964) είναι: - Ο μεγάλς αριθμός συμμετεχόντων στις κλινικές μελέτες από διάφρες φυλετικές μάδες - Η λεπτμερής καταγραφή από τυς ερευνητές πυ διεξάγυν τις κλινικές μελέτες, όλων των στιχείων πυ αφρύν την ασφάλεια έστω και αν παρυσιαστύν μεμνωμένα σε ένα μόν συμμετέχντα ή έστω και αν ερευνητής θεωρεί ότι δεν σχετίζνται με τ φάρμακ - Τα εξελιγμένα μαθηματικά και τα στατιστικά μ ν τ έ λ α γ ι α τ η ν α ν ά λ υ σ η τ ω ν απτελεσμάτων αυτών. Επίσης για να διεξαχθεί μια κλινική μελέτη σε ένα ερευνητικό κέντρ, θα πρέπει αυτό τ κέντρ να είναι πιστπιημέν με τυς Κανόνες Καλής Εργαστηριακής Πρακτικής και Καλής Κλινικής Πρακτικής πυ εκδίδνται από τις αντίστιχες κρατικές αρχές, ενώ πριν αρχίσει η κλινική μελέτη, τ πρωτόκλλ της θα πρέπει να εγκριθεί από μια επιτρπή ηθικής και δεντλγίας τυ αντίστιχυ κράτυς όπυ θα διεξαχθεί. Οι κρατικές αρχές έχυν τ δικαίωμα, κατά τη διάρκεια κλινικών μελετών να επιθεωρήσυν και να ελέγξυν τ ερευνητικό κέντρ αν πληρί τυς όρυς πυ αναφέρνται στ πρωτόκλλ της συγκεκριμένη κλινικής μελέτης. Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πρχωρήσει με την δημιυργία και εφαρμγή της δηγίας 001/0/EC στην πία δίδνται κατευθυντήριες δηγίες για τ πώς πρέπει να διεξάγεται μια κλινική έρευνα απδεκτή από τις Ευρωπαϊκές αρχές. Όλα τα παραπάνω έχυν σαν απτέλεσμα πλέν για να βγει ένα νέ φάρμακ στην αγρά να χρειάζνται περίπυ 1 χρόνια πρ-κλινικών [3] (μελέτες σε ζώα) και κλινικών μελετών, ενώ τ [4] κόστς υπλγίζεται γύρω στ 1.3 δις δλάρια. Όσ αφρά τα γενόσημα φαρμακευτικά πρϊόντα (generic products), θα πρέπει να απδεικνύεται μέσω μελετών βιισδυναμίας, ότι είναι ισάξια με τα πρότυπα πρϊόντα για να μπρύν να αδειδτύνται. Οι μελέτες βιισδυναμίας είναι κλινικές μελέτες πυ γίννται σε συγκεκριμέν αριθμό ασθενών ή υγειών εθελντών και αν απδειχθεί μέσω μαθηματικής και στατιστικής ανάλυσης των αιματλγικών απτελεσμάτων, ότι ι ασθενείς ή ι υγιείς εθελντές είχαν τις ίδιες συγκεντρώσεις φαρμάκυ στ αίμα στ ίδι χρνικό διάστημα, είτε όταν λάμβαναν τ γενόσημ είτε τ πρότυπ, τ ό τ ε τ α σ κ ε υ ά σ μ α τ α θ ε ω ρ ύ ν τ α ι βιισδύναμα.. Φαρμακεπαγρύπνηση Οι παραπάνω ενέργειες αν και βήθησαν στην μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών αλλά και στην αύξηση της απτελεσματικότητας των φαρμάκων, εντύτις δεν έδωσαν την ριστική λύση πυ θα περίμενε κανείς. Φάρμακα εξακλυθύσαν να βγαίνυν στην αγρά, ενώ απδεικνύετ μετά από πλλά χρόνια ότι δεν είχαν την απαιτύμενη απτελεσματικότητα ή είχαν σβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Έτσι η ανάγκη εππτείας και καταγραφής των σ τ ι χ ε ί ω ν α π τ ε λ ε σ μ α τ ι κ ό τ η τ α ς κ α ι ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων τόσ κατά τη διάρκεια των κλινικών μελετών όσ και μετά την αδειδότηση τυς ήταν επιβεβλημένη. Τεύχς 13 Μάρτις, 014 6
Τ 001, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε και επίσημα τν όρ φαρμακεπαγρύπνηση (επιστήμη και ι ενέργειες πυ σχετίζνται με την ανίχνευση, αξιλόγηση, κατανόηση και πρόληψη ανεπιθύμητων καταστάσεων ή πινδήπτε άλλων ιατρικά σχετιζόμενων πρβλημάτων), μέσω της δηγίας 001/83/EC, και υπχρέωσε τις φαρμακευτικές εταιρείες, τις Ευρωπαϊκές κρατικές αρχές υγείας, αλλά και τν ίδι τν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων να δημιυργήσυν και να συντηρύν σύστημα φαρμακεπαγρύπνησης με απώτερ σκπό την πρστασία των ασθενών και της δημόσιας υγείας. Σήμερα, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων συνδεόμενς ηλεκτρνικά μέσω μίας ηλεκτρνική βάσης δεδμένων (EudraVigilance), τόσ με τις κρατικές αρχές όσ και με τις φαρμακευτικές εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συλλέγει κεντρικά όλες αυτές τις πληρφρίες ασφάλειας και αφύ τις μελετήσει και αξιλγήσει, λαμβάνντας υπόψη τα φέλη και τυς κινδύνυς τυ κάθε φαρμάκυ, πρβαίνει στις απαιτύμενες ενέργειες για τη διασφάλιση της υγείας των ασθενών μέσα στ συντμότερ χρνικό διάστημα. Η χρήση τυ αντεστραμμένυ μαύρυ τριγώνυ στις δηγίες χρήσης ρισμένων φαρμάκων, με την ένδειξη ότι αυτό τ πρϊόν τελεί υπό συμπληρωματική παρακλύθηση, είναι ένα από τα πι πρόσφατα μέτρα φαρμακεπαγρύπνησης πυ πάρθηκαν, ώστε να ενημερώνεται ασθενής ότι η ασφάλεια τυ φάρμακυ πυ χρησιμπιεί δεν έχει διαλευκανθεί πλήρως. 3. Εκστρατείες κατά των πλαστών φαρμάκων Τα τελευταία χρόνια η αγρά φαρμάκων μέσω διαδικτύυ αυξάνεται είτε λόγω των μειωμένων τιμών, είτε λόγω τυ φόβυ για κινωνικό στιγματισμό (π.χ. σεξυαλική δυσλειτυργία). Όμως μόν τ % των διαδικτυακών 'φαρμακείων' είναι νόμιμα, ενώ πέραν τυ 50% των φαρμάκων πυ αγράζνται [6] από τ διαδίκτυ είναι πλαστά (σε σκευάσματα πυ αγράστηκαν από διαδικτυακά 'φαρμακεία' βρέθηκαν υσίες πυ περιέχνται σε πντικφάρμακα και δήγησαν ασθενείς μέχρι και στν θάνατ). Στις 0-7/9/011, η Interpol, με τη συνδρμή των αστυνμικών αρχών και των [7] ταχυδρμείων 81 κρατών, κατάσχε,4 εκατμμύρια πλαστά φάρμακα!!! Η δηγία 011/6/EC πρσπαθεί να βάλει φρέν στην ξέφρενη αγρά φαρμάκων μέσω διαδικτύυ με τη χρήση ενός πανευρωπαϊκύ λγότυπυ, τ πί μόλις τ δει ασθενής θα γνωρίζει ότι τ διαδικτυακό φαρμακεί είναι αδειδτημέν. Επίσης μέσω αυτής της δηγίας γίνεται πρσπάθεια για έλεγχ όλης της αλυσίδας της φαρμακευτικής αγράς, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα εισαγωγής στην Ευρωπαϊκή αγρά πλαστών φαρμάκων. Πλέν όλι ι παρασκευαστές φαρμακευτικών πρϊόντων, πέραν τυ ότι θα πρέπει να κατέχυν τ πιστπιητικό Καλής Παρασκευαστικής Πρακτικής, θα πρέπει να διασφαλίζυν ότι και ι παρασκευαστές των πρώτων υλών έχυν τ αντίστιχ πιστπιητικό, αναγνωρισμέν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ θα διανέμυν τα φάρμακα τυς μόν σε Τ φάρμακ αυτό τελεί υπό συμπληρωματική παρακλύθηση. Αυτό θα επιτρέψει τν γρήγρ πρσδιρισμό νέων πληρφριών ασφάλειας. Μπρείτε να βηθήσετε μέσω της αναφράς πιθανών ανεπιθύμητων ε ν ε ρ γ ε ι ώ ν π υ ε ν δ ε χ μ έ ν ω ς π α ρ υ σ ι ά ζ ε τ ε. Β λ. τ έ λ ς τ η ς παραγράφυ 4 για τν τρόπ αναφράς ανεπιθύμητων ενεργειών. Τ αντεστραμμέν μαύρ τρίγων μαζί με την επεξήγηση τυ, όπως θα πρστεθεί στ φύλλ [5] δηγιών χρήσης ρισμένων φαρμάκων. medicines over the internet COUNTERFEIT αδειδτημένυς χνδρέμπρυς. Τέλς, μέτρα πυ αφρύν την εξωτερική συσκευασία ξεκίνησαν να εφαρμόζνται ή αναμένεται να χρησιμπιηθύν, όπως η εισαγωγή ειδικής κλλητικής ταινίας πυ αν ανιχτεί δεν θα μπρεί να επανακλληθεί, με απτέλεσμα ασθενής να ξέρει, αν τ φάρμακ πυ πρμηθεύτηκε έχει πειραχτεί ή όχι. Παράδειγμα κλλητικής ταινίας στην εξωτερική συσκευασία φαρμάκυ. Συμπεράσματα - Νέες πρκλήσεις Έχυν γίνει αρκετές ενέργειες μέχρι σήμερα ώστε να διασφαλιστεί η ασφαλής χρήση και χρήγηση των φαρμάκων. Όμως σε ένα ραγδαία αναπτυσσόμεν περιβάλλν όπως αυτό των φαρμάκων, είναι σχεδόν σίγυρ ότι νέα θέματα ασφάλειας θα αναδύνται συνεχώς. Ένα από τα θέματα πυ ξεκίνησαν να απασχλύν την επιστημνική κινότητα και αναμένεται να την απασχλήσει ακόμα περισσότερ στ μέλλν είναι η κατάχρηση των αντιβιτικών. Υπλγίζεται ότι στην Ευρώπη κάθε χρόν, 400 χιλιάδες πλίτες ν σ η λ ε ύ ν τ α ι λ ό γ ω α ν θ ε κ τ ι κ ώ ν μικρργανισμών πυ πρήλθαν από την κατάχρηση των αντιβιτικών, ενώ πάνω από 5000 χάνυν την ζωή τυς από ανθεκτικύς [8]. μικρργανισμύς Ήδη η Συηδία έχει δημιυργήσει γραπτές δηγίες για τη χρήση των αντιβιτικών, ενώ αυτό αναμένεται να ακλυθηθεί και από τις υπόλιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Τέλς η πι μεγάλη πρόκληση πυ έχει να αντιμετωπίσει φαρμακευτικός κλάδς, έχει να κάνει με τυς ίδιυς τυς ασθενείς και τυς ε π α γ γ ε λ μ α τ ί ε ς υ γ ε ί α ς ( ι α τ ρ ύ ς, φαρμακπιύς, νσκόμυς κ.τ.λ.). Καταβάλλνται πρσπάθειες, και στ μέλλν αναμένεται να εντατικπιηθύν, τόσ από τις κρατικές αρχές όσ και από τις φαρμακευτικές εταιρείες, να πειστύν ι ασθενείς και ι επαγγελματίες υγείας να αναφέρυν τις ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων πυ παθαίνυν ή έρχνται εις γνώσιν τυς. Θα πρέπει να γίνει κατανητό ότι αναφέρντας μια ανεπιθύμητη ενέργεια δεν καταδεικνύυν σαν ένχ την φαρμακευτική εταιρεία πυ τ παρασκευάζει, αλλά την βηθύν τόσ αυτή, όσ και όλη την επιστημνική κινότητα να κατανήσει ακόμα καλύτερα τ φάρμακ, με απώτερ σκπό να πρστατευτεί τ σύνλ των ασθενών, με πρληπτικά μέτρα πυ τυχόν να παρθύν. Θα πρέπει να θεωρηθεί σαν συνεισφρά τυ ασθενή και τυ επαγγελματία υγείας στη δημόσια υγεία. [1] Thorpe C.M., Spence A.A. Clinical evidence for delayed chloroform poisoning, British journal of Anaesthesia 1997; 79: 40-409 [] Kim J.H., Scialli A.R.. Thalidomide: The tragedy of birth defects and the effective treatment of disease. Toxicological sciences 1(1), 1-6(011) [3] Σιβλαπένκ Γ.Β. Πρ-κλινική και κλινική Φαρμακευτική έρευνα-κανόνες Ορθής Κλινικής Πρακτικής. Πανεπιστήμι Πατρών. 009 [4] Καφατάκης Γ. Εξελίξεις και Ανατρπές στη διεθνή φαρμακευτική αγρά στη νέα δεκαετία. Διαλέξεις φαρμακευτικύ Μάρκετινγκ - Πανεπιστήμιων Πατρών. Πάτρα. 010. [5] Φαρμακευτικές Υπηρεσίες Υπυργείυ Υγείας Κύπρυ. Αλλαγές στις πληρφρίες για τα φαρμακευτικά πρϊόντα, συνέπεια της νέας νμθεσίας για την φαρμακεπαγρύπνηση, Λευκωσία, 013. [6] Συμβύλι Φαρμάκων και Φαρμακευτικές Υπηρεσίες Υπυργείυ Υγείας. Πόσ αξίζει η υγεία συ; Πόσ αξίζει η ζωή συ; Κύπρς. 011. [7] Interpol. Global operation strikes at online supply of illegal and counterfeit medicines worldwide. Lyon. 9/11/011. [8] World Health Organisation, Regional office for Europe. Antimicrobial resistance. Europe. 7
Ματιά στην Κύπρ: Θέα από τ βυθό: Ένας Μναδικός Υπβρύχις Κόσμς Συναρπαστικές θαλάσσιες σπηλιές, σιωπηλά ναυάγια, μαγευτικά ερείπια μιας άλλτε ακμάζυσας πόλης-βασίλει, και μια πανέμρφη, πλύσια θαλάσσια ζωή δημιυργύν τν υπβρύχι κόσμ της Κύπρυ έναν κόσμ τόσ μυστηριώδη όσ και θεαματικό. Φυσικά θαύματα και βυθισμένες ανθρώπινες δημιυργίες συνυπάρχυν σε πλλά και διάφρα σημεία γύρω από τ νησί, δημιυργώντας ένα εκπληκτικό και συνάμα σπάνι έργ τέχνης. Αρκετά δημφιλείς μεταξύ δυτών από όλ τν κ ό σ μ, ι π ί ι ξ δ ε ύ υ ν ώ ρ ε ς εξερευνώντας τις σήραγγες και τα μναδικά χαρακτηριστικά τυς, ι πλλές θαλάσσιες σπηλιές της Κύπρυ πρσφέρυν ένα πραγματικά συναρπαστικό θέαμα. Θαλάσσιες σπηλιές υπάρχυν στην Αλαμινό, στην Πέγεια, στν Ακάμα και στην Αγία Νάπα. Ωστόσ, ίσως τ πι αξισημείωτ παράδειγμα απτελύν ι μαγευτικές Σπηλιές Αμφρέων στα ανικτά της Πάφυ. Σύμφωνα με μια μάδα Αμερικανών αρχαιλόγων, ι σπηλιές δημιυργήθηκαν από τις κινήσεις τυ βυθύ της θάλασσας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δυ χιλιάδων χρόνων, ενώ φείλυν τ όνμά τυς σε ένα μναδικό σπήλαι τυ πίυ η ρφή καλύπτεται από αμφρείς. Στ βυθό γύρω από τ νησί υπάρχει επίσης ένας μεγάλς αριθμός ναυαγίων, τα πία κείτνται σιωπηλά εδώ και δεκαετίες καθώς τα ψάρια κλυμπύν ανάμεσα στυς σκτεινύς διαδρόμυς τυς. Ίσως τ πι διάσημ από όλα απτελεί τ ναυάγι τυ MS Ζηνβία ένα πλί κατασκευασμέν τ 1979, τ πί ανατράπηκε και βυθίστηκε στ παρθενικό τυ ταξίδι τν Ιύνι τυ 1980. Τώρα, τ ναυάγι, τ πί φτάνει περίπυ τα 180 μέτρα σε μήκς, βρίσκεται σε απόσταση ναυτικών μιλίων από την ακτή Λάρνακας και 4 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας όπυ πρσφέρει μια από τις πι καλές τπθεσίες ναυαγίων παγκόσμια. Ευτυχώς δεν χάθηκαν ζωές όταν βυθίστηκε, κάτι πυ πρκλήθηκε από λάθς σε λγισμικό. Ο υπβρύχις κόσμς της Κύπρυ περιλαμβάνει επίσης τα ερείπια αρκετών αρχαίων πόλεων, μερικές από τις πίες μπρεί κανείς να δει εύκλα από την ακτή. Κντά στην πόλη της Αμμχώστυ βρίσκνται τα μαγευτικά ερείπια της αρχαίας Ρωμαϊκής πόλης της Σαλαμίνας, ενώ ακριβώς δίπλα από τις ακτές της Λεμεσύ τ λιμάνι της αρχαίας Αμαθύντας απτελεί πόλ έλξης επισκεπτών καθημερινά. Η Αμαθύντα, η πία χρνλγείται από τ 1100 π.χ., ήταν μία από τις πι σημαντικές αρχαίες πόλεις-βασίλεια της Κύπρυ, ενώ πιστεύεται ότι απτελεί την πρώτη κατικημένη πόλη της επαρχίας Λεμεσύ. Τ λιμάνι της βρίσκεται τώρα βυθισμέν δίπλα σε διάφρα άλλα κτήρια της αρχαίας πόλης, τα πία περιλαμβάνυν την Ακρόπλη και την Αγρά, τις στές, τα λυτρά, τις βασιλικές, καθώς κι ένα ιερό αφιερωμέν στη θεά Αφρδίτη. Εξ' αιτίας της γεωγραφικής της θέσης, η Κύπρς υπερηφανεύεται επίσης την πλύσια θαλάσσια ζωή της Μεσγείυ. Αν και διάφρα σημεία γύρω από τ νησί χαρακτηρίζνται από μια πλύσια πικιλία ψαριών και σπάνιων φυτών, υπβρύχις κόσμς της χερσνήσυ τυ Ακάμα πρσφέρει μια ιδιαίτερα μναδική ματιά σε ένα περιβάλλν πυ σφύζει από ζωή. Τ εθνικό πάρκ τυ Ακάμα, τ πί σύμφωνα με τν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλντς απτελεί μία από τις μόλις περιχές ενδημισμύ στην Ευρώπη, απεικνίζει την όμρφη και πλύσια θαλάσσια ζωή της Κύπρυ σε όλ της τ μεγαλεί. Εδώ, ι εντυπωσιακί ύφαλι κατικύνται από μια μεγάλη πικιλία πλύχρωμων ψαριών, όπως και από χταπόδια, μύδια, χέλια και αχινύς, σφυγγάρια, κράλλια, και θαλάσσιες ανεμώνες. Ωστόσ, δυ από τα πι εξαίρετα δείγματα της θαλάσσιας ζωής είναι η πράσινη θαλάσσια χελώνα και η χελώνα καρέτα-καρέτα, ι πίες απειλύνται με εξαφάνιση και αναπαράγνται κατά μήκς της περιχής. Πηγές: http://en.wikipedia.org/wiki/amathus http://en.wikipedia.org/wiki/ms_zenobia www.cyprusscuba.com www.cyprus.com www.visitcyprus.com www.cydive.com Φωτγραφίες από Γιώργ Αλεξάνδρυ, Ηλεκτρλόγς - Remedica Η εκτύπωση έγινε σε ανακυκλωμέν χαρτί 8 F O R A H E A LT H I E R W O R L D Remedica Ltd - Manufacturers of Pharmaceuticals, Βιµηχ. Περιχή Λεµεσύ, Ταχ. Κιβ. 51706, CY - 3508 Λεµεσός, Κύπρς, EU Tηλ. + 357 5553000, Φαξ.+357 539019 e-mail: info@remedica.com.cy http://www.remedica.eu