ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ Πράξη 89 Αριθμ. Συνεδρ.: 7η/7-5-2018 Περίληψη Η κήρυξη του Δήμου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η διάρκεια της οποίας κατόπιν διαδοχικών παρατάσεων μέχρι τις 24.4.2018 καταλάμβανε το χρόνο λήψης της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής περί απευθείας ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου, επιβεβαιώνει την απρόβλεπτη περίσταση, η οποία επέβαλε την κατεπείγουσα αντιμετώπιση του προβλήματος της αποκατάστασης της αγροτικής οδοποιίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα βατότητας κατά την διάρκεια της επικείμενης χειμερινής περιόδου. Οι βλάβες στους κεντρικούς οδικούς άξονες, για την αποκατάσταση των οποίων και την αντιμετώπιση προβλημάτων βατότητας αυτών κατά τη χειμερινή περίοδο του έτους 2017 ανετέθη το επίμαχο έργο, συνδέονται αιτιωδώς με τα έντονα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν το Δήμο και είχαν ως αποτέλεσμα την κήρυξή του σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και ως εκ τούτου στοιχειοθετείται η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε ευθύνη της αναθέτουσας Aρχής, ώστε να δικαιολογείται η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης με διαπραγμάτευση Δείτε το πλήρες κείμενο :
2 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ Πράξη 89 Αριθμ. Συνεδρ.: 7η/7-5-2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του, Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Παναγιώτη Παππίδα, Πάρεδρο και Δήμητρα Μαλαγάρη, Εισηγήτρια (εισηγήτρια). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 7 Μαΐου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 12, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α - Κ. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Η αρνήθηκε, με την /7.3.2018 πράξη του, τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 36.165,02 ευρώ, που αφορά στην πληρωμή του 1 ου λογαριασμού του έργου «Αποκατάσταση αγροτικής οδοποιίας Α - Β - Λ...». Ως αιτιολογία προέβαλε ότι α) το ανωτέρω έργο, προϋπολογισθείσας δαπάνης 100.325,05 ευρώ, ανατέθηκε απευθείας κατ επίκληση λόγων κατεπείγοντος και συγκεκριμένα καταστροφής προκληθείσας από θεομηνία, αν και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της ανάθεσης και του χρόνου εκδήλωσης των εξαιρετικών καιρικών φαινομένων, που υπερβαίνει τους δεκαπέντε (15) μήνες, επαρκούσε για την ολοκλήρωση ανοιχτής διαγωνιστικής διαδικασίας, με συνέπεια η έκπτωση που δόθηκε από τον ανάδοχο, ποσοστού 10%, να είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με το μέσο όρο εκπτώσεων της δεδομένης περιόδου στις ανοιχτές διαγωνιστικές διαδικασίες, ποσοστού πάνω από 30% και β) δεν προκύπτει ότι οι εργασίες που ανατέθηκαν με
3 την επίμαχη σύμβαση ήταν εξαιρετικά επείγουσες, ώστε να μην είναι δυνατή η διενέργεια διαγωνισμού. Ο Δήμος Α - Κ επανυπέβαλε το ένταλμα για θεώρηση υποστηρίζοντας την νομιμότητα της δαπάνης. Ο Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή του, με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται, με την από 28.3.2018 έκθεσή του, στο Κλιμάκιο. II. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες και )» (ΦΕΚ Α 147) ορίζει, στο άρθρο 32 ότι «1. Στις ειδικές περιπτώσεις και περιστάσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 2 έως 6, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αναθέτουν δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας στη διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση. 2. Η διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση μπορεί να χρησιμοποιείται για δημόσιες συμβάσεις ( ) υπηρεσιών σε οποιαδήποτε από τις κατωτέρω περιπτώσεις: α) ( ) γ) στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη ( )». Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η σύναψη σύμβασης με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης για την κατασκευή δημοσίου έργου αποτελεί εξαιρετική διαδικασία επιλογής αναδόχου και εφαρμόζεται σε ειδικές, ρητώς καθοριζόμενες στο νόμο περιπτώσεις, όπως έργων που εκτελούνται προς αποτροπή σοβαρού επικείμενου κινδύνου. Εφόσον δε η εν λόγω διαδικασία αποτελεί εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, αναγκαίο προαπαιτούμενο για την εφαρμογή της είναι αυτή να ενεργείται σε χρονική εγγύτητα προς τον χρόνο εκδήλωσης των ανωτέρω ειδικών περιστάσεων, δηλαδή του επικείμενου κινδύνου, υπό την έννοια ότι η μεσολαβούσα χρονική περίοδος δεν θα αρκούσε ώστε να
4 ενεργοποιηθεί και να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία (Ε.Σ. Μείζονος - Επταμ. Σύνθ. / 2012, ΚΠΕΔ VII Τμ.,, /2017, /2016, /2015). IΙΙ. Στην υπό κρίση υπόθεση προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την / 8.12.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Α - Κ εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση στην εταιρεία «Α & Θ Ν Ν Α.Β.Ε.Τ.Ε.» της εκτέλεσης του έργου «Αποκατάσταση αγροτικής οδοποιίας Δ.Ε. Α, Β, Λ», προϋπολογισμού 100.325,05 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. εργολαβικού οφέλους και απροβλέπτων), λόγω του κατεπείγοντος του έργου. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην ως άνω απόφαση, στις 8 και 9.9.2016 ακραία καιρικά φαινό-μενα, όπως έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και ανεμοστρόβιλος, έπληξαν τον Δήμο, δημιουργώντας προβλήματα και επιτακτική την ανάγκη εκτέλεσης του έργου προς αποφυγή εκδήλωσης πλημμυρικών φαινομένων και προς προστασία των κατοίκων της περιοχής. Ήδη, με τη /22.10.2015 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, ο Δήμος είχε κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία στη συνέχεια με διαδοχικές αποφάσεις ( /14.1.2016, / 19.7.2016, /20.1.2017, /24.7.2017 και /24.10.2017), ύστερα και από τις προκληθείσες καταστροφές από τα ακραία καιρικά φαινόμενα της 8.9.2016, παρατάθηκε έως και 24.4.2018. Ακολούθως και σε εκτέλεση των ανωτέρω, υπεγράφη η /11.1.2018 σύμβαση με την ανωτέρω εταιρεία, η οποία είχε προσφέρει έκπτωση 10% επί του αρχικού προϋπολογισμού, ποσού 72.81,57 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) και διάρκειας 4 μηνών. Μετά την έκδοση του από 14.2.2018 1 ου Λογαριασμού και Πιστοποίησης Πληρωμής εκτελεσθεισών εργασιών συνολικής αξίας 36.165,02 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής. ΙV. Με τα δεδομένα αυτά, η κήρυξη του Δήμου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η διάρκεια της οποίας κατόπιν διαδοχικών παρατάσεων μέχρι τις 24.4.2018 καταλάμβανε το χρόνο λήψης της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής περί απευθείας ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου, επιβεβαιώνει
5 την απρόβλεπτη περίσταση, η οποία επέβαλε την κατεπείγουσα αντιμετώπιση του προβλήματος της αποκατάστασης της αγροτικής οδοποιίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα βατότητας κατά την διάρκεια της επικείμενης χειμερινής περιόδου. Όπως δε υποστηρίζει ο Δήμος, το γεγονός ότι διέδραμε χρονικό διάστημα από τα τελευταία ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την περιοχή μέχρι την απευθείας ανάθεση του έργου οφείλεται στο γεγονός ότι η Τεχνική Υπηρεσία του έπρεπε να συντάξει μελέτες για έργα αποκατάστασης για τις 22 Δημοτικές και Τοπικές Ενότητές του που είχαν πληγεί. Εξάλλου, από την έκδοση της από /21.11.2017 μελέτης για το εν λόγω έργο μεσολάβησαν μόλις 12 ημέρες μέχρι την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, δυνάμει της οποίας αυτό ανατέθηκε απευθείας. Περαιτέρω, από τα έγγραφα που προηγούνται της σύναψης της σύμβασης και ειδικότερα από την από /2017 μελέτη, το / 22.11.2017 έγγραφο του Τμήματος Μελέτης και Επίβλεψης Έργων προς την Οικονομική Υπηρεσία σχετικά με την υποβολή αιτήματος για την εκτέλεση του επίμαχου έργου, αλλά κυρίως από την από /8.12.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, προκύπτει ότι οι βλάβες στους κεντρικούς οδικούς άξονες, για την αποκατάσταση των οποίων και την αντιμετώπιση προβλημάτων βατότητας αυτών κατά τη χειμερινή περίοδο του έτους 2017 ανετέθη το επίμαχο έργο, συνδέονται αιτιωδώς με τα έντονα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν το Δήμο και είχαν ως αποτέλεσμα την κήρυξή του σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και ως εκ τούτου στοιχειοθετείται η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε ευθύνη της αναθέτουσας Aρχής, ώστε να δικαιολογείται η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης με διαπραγμάτευση. Τέλος, και ενόψει του ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για λόγους κατεπείγοντος κρίνεται νόμιμη, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι δεν επετεύχθη υψηλό ποσοστό έκπτωσης.
6 V. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, ως ερειδόμενη σε νομίμως συναφθείσα σύμβαση, είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 12 οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α - Κ, ποσού 36.165,02 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΛΑΓΑΡΗ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ