Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 26 Ιουλίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0231 (COD) 11483/16 ADD 3 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: CLIMA 92 ENV 511 ENER 293 TRANS 315 AGRI 432 COMPET 432 ECOFIN 730 CODEC 1098 IA 55 Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 22 Ιουλίου 2016 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης SWD(2016) 248 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση και για τήρηση των δεσμεύσεων δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για μηχανισμό παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και άλλων πληροφοριών που αφορούν την κλιματική αλλαγή Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - SWD(2016) 248 final. συνημμ.: SWD(2016) 248 final 11483/16 ADD 3 sa DG E 1B
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.7.2016 SWD(2016) 248 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση και για τήρηση των δεσμεύσεων δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για μηχανισμό παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και άλλων πληροφοριών που αφορούν την κλιματική αλλαγή {COM(2016) 482 final} {SWD(2016) 247 final}
Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης Εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με την πρόταση κανονισμού για τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση και για τήρηση των δεσμεύσεων δυνάμει της συμφωνίας του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για μηχανισμό παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και άλλων πληροφοριών που αφορούν την κλιματική αλλαγή Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα; Η ΕΕ δεσμεύτηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού ως προς τον στόχο της μείωσης κατά τουλάχιστον 40 % των εγχώριων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Για τους τομείς εκτός του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (εκτός ΣΕΔΕ), η Επιτροπή πρότεινε τον στόχο του -30 % έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2005. Οι στόχοι αυτοί δεν είναι δυνατό να επιτευχθούν μόνο με τις τρέχουσες πολιτικές. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του τον Οκτώβριο του 2014, ανέθεσε στην Επιτροπή να μετουσιώσει τον στόχο της ΕΕ σε εθνικούς στόχους. Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία; Στόχος είναι να επιτευχθεί 30 % μείωση των αερίων θερμοκηπίου στον τομέα εκτός ΣΕΔΕ σε σχέση με το 2005, κατά τρόπο αντικειμενικό και δίκαιο για τα κράτη μέλη, δεδομένων των διαφορετικών τους δυνατοτήτων, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικονομική αποδοτικότητα και την περιβαλλοντική ακεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; Η ΕΕ και τα κράτη μέλη συμμετέχουν από κοινού στην εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού. Η κοινή δράση επιτρέπει στην ΕΕ την αντιμετώπιση των αναδυόμενων ζητημάτων δίκαια και αποτελεσματικά, ενώ παράλληλα επιτυγχάνει έναν φιλόδοξο περιβαλλοντικό στόχο. Τα άρθρα 191 έως 193 της ΣΛΕΕ επιβεβαιώνουν τις αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της κλιματικής αλλαγής. Β. Λύσεις Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; Από το 2013 οι εθνικοί στόχοι για τους τομείς εκτός ΣΕΔΕ καθορίζονται στις αποκαλούμενες αποφάσεις περί επιμερισμού των προσπαθειών (ESD). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τη συνέχιση αυτού του μέσου για τη ρύθμιση των μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου εντός της ΕΕ και για την περίοδο 2021-2030. Ακολουθώντας τις κατευθυντήριες οδηγίες, η παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο (i) θα πρέπει να τεθούν οι στόχοι σε επίπεδο κράτους μέλους κατά τρόπο δίκαιο, σε αντιστοιχία με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και λαμβανομένης υπόψη της οικονομικής αποδοτικότητας και (ii) θα βελτιωθούν οι υφιστάμενες και θα προσφερθούν νέες δυνατότητες ευελιξίας που εξασφαλίζουν την οικονομικά αποδοτική επίτευξη των στόχων, ενώ παράλληλα μειώνεται ο διοικητικός φόρτος. Οι νέες διατάξεις ευελιξίας περιλαμβάνουν περιορισμένη σχέση με τον τομέα χρήσης γης, καθώς και περιορισμένη εφάπαξ ευελιξία από τους τομείς ΣΕΔΕ στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ. Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει παράσχει λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με τις επιλογές πολιτικής προς ανάλυση. Πολλά ενδιαφερόμενα μέρη υπογράμμισαν την περιβαλλοντική ακεραιότητα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα επιτύχει αποτελεσματικά τον στόχο της για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2030. 2
Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχουν, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Ο καθορισμός εθνικών στόχων εκτός ΣΕΔΕ κυρίως με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ ικανοποιεί το πρωταρχικό μέλημα των κρατών μελών για αντικειμενικότητα. Οι προβλεπόμενες περαιτέρω προσαρμογές στόχων για τα κράτη μέλη υψηλών εσόδων, όπως επίσης και η βελτίωση των υφιστάμενων και νέων δυνατοτήτων ευελιξίας, επιτρέπουν μια οικονομικά αποδοτική υλοποίηση του στόχου. Προκειμένου να διασφαλίζεται η συνολική περιβαλλοντική ακεραιότητα, οι νέες δυνατότητες ευελιξίας πρέπει να είναι περιορισμένες, ώστε να αποφευχθεί τυχόν ανεπαρκής εκπλήρωση της διεθνούς δέσμευσης της ΕΕ για τουλάχιστον 40 % μείωση των εγχώριων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε σύγκριση με το 1990, έως το 2030. Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Οι δαπάνες που συνδέονται με την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 30 % στους τομείς εκτός ΣΕΔΕ, αξιολογήθηκε διεξοδικά στην προηγούμενη εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση για «ένα πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο από 2020 έως 2030» 1. Εκτιμήθηκε ότι μια εγχώρια μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 40 % θα είχε ως αποτέλεσμα πρόσθετο κόστος του ενεργειακού συστήματος της τάξεως του 0,15-0,54 % σε σύγκριση με το ΑΕΠ με ορίζοντα το 2030. Η παρούσα εκτίμηση επιπτώσεων εξετάζει τις επιπτώσεις σε επίπεδο διανομής και, ιδίως, ως προς τον βαθμό στον οποίο οι στόχοι των κρατών μελών εκτός ΣΕΔΕ που καθορίζονται με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αποκλίνουν από το οικονομικά αποδοτικό δυναμικό μείωσης των εκπομπών στους τομείς που καλύπτονται από την ESD και τον βαθμό στον οποίο οι δυνατότητες ευελιξίας ή προσαρμογής των στόχων δύνανται να συμβάλουν στην ελαχιστοποίηση τέτοιων αποκλίσεων. Πώς θα επηρεαστούν οι επιχειρήσεις, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις; Δεν υπάρχουν άμεσες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων ή άλλες διοικητικές συνέπειες για τις επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ ή τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Ανάλογα με τη φύση και το πεδίο εφαρμογής των εθνικών και ευρωπαϊκών μέτρων για τη μείωση των εκπομπών, οι επιχειρήσεις θα επηρεαστούν εμμέσως. Τυχόν τέτοιες επιπτώσεις θα πρέπει να αξιολογηθούν στο πλαίσιο αυτών των ειδικών προτάσεων πολιτικής. Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικήσεις; Η πρόταση για τον καθορισμό των εθνικών τους στόχων θα μειώσει το κόστος για τα κράτη μέλη με χαμηλό εισόδημα, σε σύγκριση με μια πρόταση που θα έθετε στόχους με αποκλειστικό γνώμονα την οικονομική αποδοτικότητα. Η πρόταση προβλέπει μεγαλύτερη ευελιξία, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι δαπάνες για τα κράτη μέλη υψηλού εισοδήματος επίσης θα παραμείνουν περιορισμένες. Συνιστώνται έλεγχοι συμμόρφωσης πολύ μικρότερης συχνότητας, ήτοι ανά πενταετία και όχι σε ετήσια βάση, γεγονός που θα μειώσει σημαντικά τον διοικητικό φόρτο τόσο των κρατών μελών όσο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; Τυχόν περαιτέρω επιπτώσεις θα εξαρτηθούν από τις εθνικές πολιτικές και τα μέτρα που επιλέγονται σε κάθε συγκεκριμένη χώρα. 1 SWD 2014 (15) final 3
Δ. Παρακολούθηση Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Σε ευθυγράμμιση με τη συμφωνία του Παρισιού, συνιστάται πενταετής επανεξέταση, αρχής γενομένης από το 2024. 4