30ο Συνέδριο ΕΕΚΠΠΥ, Τήνος 20-23 Σεπτεμβρίου 2018, Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού Αντιμετώπιση του πόνου στα παιδιά: η εμπειρία της αναισθησιολόγου Ελεάνα Γαρίνη Επιμ. Α Αναισθησιολόγος Ν. Παίδων «Αγία Σοφία»
Υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο ; χρόνιος πόνος στα παιδιά
IASP Global Day Against Pain in Children on October 17, 2005 Καθημερινά άλγη Οξύς πόνος διαλλείπων ή υποτροπιάζων πόνος (κεφαλαλγίες, κοιλιακά άλγη, άλγη ανάπτυξης) Σχετιζόμενος με πάθηση ή χρόνιος πόνος (καρκινικός, δρεπανοκυτταρική α., ΡΑ, Crohn, ημικρανίες, CRPS, περιφερικόςκεντρικός νευροπαθητικός πόνος) Children s pain matters for the child, for the family, and for society.
Χρόνιος πόνος Ο χρόνιος πόνος είναι ο συνεχής ή υποτροπιάζων πόνος που επιμένει πέραν του αναμενόμενου φυσιολογικού χρόνου επούλωσης Aλγαισθητικός πόνος Οφείλεται σε βλάβη των περιφερικών σωματικών και σπλαχνικών ιστών χωρίς να θίγεται η νευρική οδός ή το νευρικό σύστημα Νευροπαθητικός Πόνος Ο νευροπαθητικός πόνος προέρχεται από οργανική βλάβη ή δυσλειτουργία του νευρικού ιστού
Βιο-ψυχο-κοινωνικό μοντέλο πόνου Ο πόνος είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο αισθητηριακές γνωσιακές συναισθηματικές συμπεριφορικές θρησκευτικές διαστάσεις Pain. 2017 Apr; 158(Suppl 1): S11 S18.
Bιο-ψυχο-κοινωνικό μοντέλο
Ο επιπολασμός του χρόνιου «λειτουργικού» πόνου ανάλογα με αίτιο
Επιδημιολογικά στοιχεία 561 Καταλωνία παιδιά 8-16 ετών Ποσοστό παιδιών που πάσχουν από επίμονο σοβαρό πόνο και μείωση της λειτουργικότητας: 3-5%. Huguet & Miró The Journal of Pain, Vol 9, No 3 2008: pp 226-236
Επιδημιολογικά στοιχεία -Ολλανδία Ποσοστό παιδιών που πάσχουν από επίμονο σοβαρό πόνο και μείωση της λειτουργικότητας: 15%. Ρόττερνταμ 5336 παιδιά 4-18 χρονών Perquin CW, et al 2000 Pain in children and adolescents: a common experience. Pain 87(1) pp:51-58
Επιδημιολογικά στοιχεία Συχνά Αίτια κεφαλγία άτυπο κοιλιακό άλγος πόνος κάποιου μέλους οσφυαλγία νεανικός τύπος ινομυαλγίας μυοσκελετικοί πόνοι στα πλαίσια του καρκινικού πόνου ή του AIDS κλπ. Σπανιότερα Αίτια: CRPS II, μεταβολικές (νόσος Fabry) γενετικές νόσοι (ερυθρομελαλγία, παροξυσμική οξεία επώδυνη διαταραχή) τραύμα, μετεγχειρητικά, πόνος μέλους φαντάσματος, Guillain Barré, Huguet A & Miró J 2008 The Severity of Chronic Pediatric Pain: An Epidemiological Study The Journal of Pain, 9(3)pp: 226-236
Δομές χρόνιου μη καρκινικού πόνου στον κόσμο
Αντιμετώπιση του πόνου στα πλαίσια του διεπιστημονικού ιατρείου πόνου Η δομή συνήθως αποτελείται από ιατρoύς εξειδικευμένους στην αντιμετώπιση του παιδιατρικού πόνου (συνήθως αναισθησιολόγους), νοσηλευτές εξειδικευμένους στον πόνο και κλινικούς παιδοψυχολόγους/παιδοψυχιάτρους, φυσιοθεραπευτές Κάθε ειδικότητα συνεισφέρει τις προτάσεις της λειτουργώντας σαν ομάδα. Szabova A., Goldschneider K. 2009 Chronic Pain. In: Cote CJ, Lerman J & Todres D, A Practice of Anesthesia for Infants and Children 4 th ed. Sunders Elsevier pp: 979-992
Φάρμακα Παρακεταμόλη Ιβουπροφαίνη Οπιοειδή (Μορφίνη,φαιντανύλη-εναλλαγή οπιοειδών-pca) Συμπληρωματικά φάρμακα στο νευροπαθητικό πόνο: Γκαπαπεντίνη; Πρεγκαμπαλίνη Τρικυκλικά Αντικαταθλιπτικά; SSNRIs Καρβαμαζεπίνη; Τοπικά Αναισθητικά; Κεταμίνη; Βακλοφαίνη /βενζοδιαζεπίνες; Guidelines Review Committee. 2012 WHO Guidelines on the Pharmacological Treatment of Persisting Pain in Children with Medical Illnesses.
Περιοχική αναισθησία Οι επεμβατικές τεχνικές (περιοχικοί αποκλεισμοί με υπέρηχο) είναι τεκμηριωμένοι σε ενήλικες με νευροπαθητικό πόνο και παιδιά με CRPS Χρησιμοποιούνται διαγνωστικά ή για να διευκολύνουν τη φυσιοθεραπεία Οι αποκλεισμοί γίνονται υπό καταστολή/αναισθησία Kachko L, Ben Ami S, Lieberman A, Shor R, Tzeitlin E, Efrat R.2014. Paediatr Anaesth.24(6),pp:608-13.
Ψυχοθεραπεία τεκμηρίωση αποτελεσματικότητά στις μετα-αναλύσεις γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία ύπνωση ψυχολογικές θεραπείες που περιλαμβάνουν τους γονείς των παιδιών με επώδυνες καταστάσεις μπορούν να επιδράσουν στη μείωση του παιδικού πόνου. Eccleston C, Palermo TM, Fisher E, Law E. 2012, Psychological interventions for parents of children and adolescents with chronic illness. Cochrane Database of Systematic Reviews Issue 8. Eccleston C, Palermo TM, Williams ACDC, Lewandowski A, Morley S, Fisher E, Law E. 2012, Psychological therapies for the management of chronic and recurrent pain in children and adolescents. Cochrane Database of Systematic Reviews Issue 12.
Μη φαρμακολογικές τεχνικές Ασκήσεις χαλάρωσης Μουσικοθεραπεία παιχνιοθεραπεία βελονισμός βιοανάδραση μασάζ guided imagery (καθοδηγούμενη εικονοπλασία) ζώα θεραπευτές
Κινησιοθεραπεία/ Φυσιοθεραπεία Η επώδυνη κατάσταση περιορίζει την κίνηση δημιουργεί απώλεια μυικής μάζας, αποδυνάμωση μεταβολή της βιο-μηχανικής ισορροπίας μείωση και της καθημερινής λειτουργικότητας. Ayling Campos, Amaria K, Campbell F, McGrath PA.2011 Clinical impact and evidence base for physiotherapy in treating childhood chronic pain. Physiother Can. 63(1):21-33.
Εκπαίδευση Η γνωσιακή αντιμετώπιση του πόνου με παλαιότερα (έντυπα/ pain schools) και νέα (ηλεκτρονικά) μέσα
Ιατρείο Πόνου Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» Οι μικρές μας νίκες 5 χρόνια λειτουργίας/ 45 καταγεγραμμένα περιστατικά Σκεπτικισμό- τακτική συνεργασία Μη εκτέλεση οδηγιών- Μάθημα για την αναλγησία Μόνοι μας- φυσιοθεραπευτή/ ψυχολόγοι-κοινωνικοί λειτουργοί διασυνδετική ψυχιατρική Χώρος Συμμετοχή σε πολυκεντρική μελέτη Οι μεγάλες μας ήττες Φαρμακολογικοί περιορισμοί Ομάδα με ξεχωριστά ραντεβού Ωράριο έξτρα Τηλέφωνο κινητό 24/7 Ιατροκεντρικό μοντέλο Mη υποστήριξη από διοίκηση Χώρος μη κατάλληλος για μεγάλη ομάδα
Αυτοσχεδιάζοντας
Ευχαριστώ Ιατρείο πόνου και παρηγορικής φροντίδας Ν.ΠαίδωνΑγία Σοφία 213 20 13 213-14-15-16 xalyma@gmail.com