ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ & ΝΕΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Αρφανάκου Αναστασία Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων
Νομική βάση / Legal basis Νόμος 4042/2012 (Ενσωμάτωση Οδηγίας 2008/98/ΕΚ) Ορισμοί: πρόληψη - επαναχρησιμοποίηση Ιεράρχηση δράσεων και εργασιών διαχείρισης αποβλήτων Προγράμματα για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων (Περιγραφή και αξιολόγηση υφιστάμενων μέτρων πρόληψης, Καθορισμός στόχων, Προσδιορισμός μέτρων, Παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου)
Άρθρο 23 (ν. 4042/2012) Το ΥΠΕΚΑ εκπονεί Προγράμματα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και επεξεργάζεται κατευθύνσεις ώστε τα προγράμματα αυτά να ενσωματωθούν στα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων Στα Προγράμματα τίθενται στόχοι για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, περιγράφονται τα υφιστάμενα μέτρα πρόληψης και γίνεται αξιολόγηση των παραδειγμάτων των μέτρων του παραρτήματος IV ή άλλων ενδεδειγμένων μέτρων Τα μέτρα αποσκοπούν στην αποσύνδεση της σχέσης μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με την παραγωγή αποβλήτων
Υπογραφή σύμβασης : 28/5/2013 Προγραμματισμός Ολοκλήρωσης Ολοκληρωμένα Παραδοτέο 1. Μεθοδολογία εκπόνησης του έργου Παραδοτέο 2. Ανάλυση υφιστάμενης κατάστασης Παραδοτέο 3. Ορισμός προτεραιοτήτων και στόχων Παραδοτέο 4. Διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής Παραδοτέο 5. Υλοποίηση της στρατηγικής και παρακολούθηση της εφαρμογής Προς ολοκλήρωση μέχρι Νοέμβριο 2014 Παραδοτέο 6. Σχέδιο νομικού κειμένου Αναμενόμενη θεσμοθέτηση μέχρι Δεκέμβριο 2014
Ρεύματα προτεραιότητας και στόχοι Τρόφιμα: Προώθηση της μείωσης παραγωγής αποβλήτων τροφίμων Συσκευασίες: Προώθηση της μείωσης παραγωγής αποβλήτων συσκευασιών Χαρτί: Προώθηση της μείωσης κατανάλωσης χαρτιού Ηλεκτρικός Ηλεκτρονικός Εξοπλισμός (ΗΗΕ): Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης
Προτεινόμενες Οριζόντιες Δράσεις Επικοινωνία και Δημοσιότητα Εθνικού Σχεδίου Διαδικτυακός τόπος ΥΠΕΚΑ για εθνικό σχέδιο πρόληψης Δράσεις προερχόμενες από το γραφείο τύπου του ΥΠΕΚΑ: Δελτία τύπου, αξιοποίηση των ΜΜΕ και των κοινωνικών δικτύων Εκδηλώσεις Ενημέρωσης, Εκπαίδευσης, Ευαισθητοποίησης (Ημερίδες/ Σεμινάρια/ Συμμετοχή σε Εκδηλώσεις Άλλων Φορέων) Συνεργασία ΥΠΕΚΑ με Γενική Γραμματεία Καταναλωτή: π.χ. διεξαγωγή ερευνών κοινού, υλοποίηση από κοινού δράσεων ευαισθητοποίησης των καταναλωτών Δράσεις Προώθησης Εξέταση ενδεχόμενης πιλοτικής εκπόνησης σχεδίων πρόληψης σε επιλεγμένους ΟΤΑ. Εξέταση κατάρτισης τομεακών σχεδίων πρόληψης για τους κλάδους: λιανικό εμπόριο, εστίαση, τουρισμός στη βάση σύναψης εθελοντικών συμφωνιών με τους εκπροσώπους των αντίστοιχων κλάδων. Δράσεις Κανονιστικού Πλαισίου Τροποποιήσεις στην νομοθεσία σε σχέση με τις προδιαγραφές των τουριστικών καταλυμάτων (π.χ. εισαγωγή κριτηρίων πρόληψης στην κατάταξη των ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε κατηγορίες με σύστημα αστέρων, εισαγωγή προδιαγραφών για εφαρμογή της πρόληψης σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ψυχαγωγικά θεματικά πάρκα κλπ)
Προτεινόμενες Δράσεις ανά ρεύμα προτεραιότητας (1) Τρόφιμα Ειδικές δράσεις επικοινωνίας προς Επιχειρήσεις, Καταναλωτές, Εκπαίδευση Οδηγός «Καλών Πρακτικών» Πρόληψης Τροφίμων για: Καταναλωτές, Επιχειρήσεις, Εκπαίδευση Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων (εστίαση, τουρισμός, λιανικό εμπόριο) Προώθηση δωρεών τροφίμων (π.χ. μέσω ΟΤΑ σε συνεργασία με ΜΚΟ) Χαρτί Εκδηλώσεις για επαναχρησιμοποίηση βιβλίων (π.χ. Bazaar βιβλίων) Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών (π.χ. καλές πρακτικές πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων χαρτιού) Οδηγός «Καλών Πρακτικών» Πρόληψης Χαρτιού για το Γραφείο Διαμεσολαβητικός ρόλος ΥΠΕΚΑ μεταξύ ιδιοκτητών εντύπων μέσων και εκδοτών με ΟΤΑ, ΜΚΟ, προκειμένου για τη διάθεση των ενθέτων εκδόσεων που δεν έχουν πωληθεί σε παλαιότερα τεύχη εφημερίδων σε bazaar βιβλίων Εκτύπωση και επιλεκτική διανομή αυτοκολλήτου για την αποτροπή διανομής διαφημιστικών φυλλαδίων Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης βιβλίων στην εκπαίδευση με δράσεις από το Υπουργείο Παιδείας (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια)
Προτεινόμενες Δράσεις ανά ρεύμα προτεραιότητας (2) Συσκευασίες Επιλεκτική διανομή επαναχρησιμοποιήσιμων τσαντών από ΟΤΑ και Σύστημα / Συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών Βραβεία Περιβαλλοντικών & Αειφόρων Δράσεων για την Ανάδειξη και Επιβράβευση των Επιχειρήσεων που Επιχειρούν με Γνώμονα την Πρόληψη Συσκευασιών Έρευνες Κοινού-Δημοσκοπήσεις για την καταγραφή και αξιολόγηση της αλλαγής της συμπεριφοράς των καταναλωτών αναφορικά με τη χρήση της πλαστικής σακούλας Προώθηση εθελοντικών συμφωνιών για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων συσκευασιών (εστίαση, τουρισμός, λιανικό εμπόριο) Εξέταση δράσεων κανονιστικού πλαισίου, μετά την έκδοση της σχετικής Οδηγίας της ΕΕ για τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς και κατά την ενσωμάτωση αυτής στην ελληνική έννομη τάξη.
Προτεινόμενες Δράσεις ανά ρεύμα προτεραιότητας (3) Ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης ΗΗΕ και επιδιόρθωσης μέσω κέντρων επαναχρησιμοποίησης και επιδιόρθωσης Δημιουργία οδηγών για τις ενέργειες επαναχρησιμοποίησης και επισκευής και υιοθέτηση προτύπου για την επαναχρησιμοποίηση ΗΗΕ Δράση «δεν το πετάω το χαρίζω». Η δράση θα υλοποιηθεί μέσω διαδικτυακής εφαρμογής/ ιστοσελίδας. Η πλατφόρμα θα επιτρέπει στους χρήστες μετά από εγγραφή και πιστοποίηση των στοιχείων τους, να διαθέτουν δωρεάν σε τρίτους, ανεπιθύμητα πλέον για αυτούς αντικείμενα, που διαφορετικά θα κατέληγαν ως απόβλητα. Η υπηρεσία πρέπει να είναι δωρεάν στη χρήση της και χωρίς καμία οικονομική συναλλαγή μεταξύ των συμβαλλόμενων της.
Υλοποίηση της στρατηγικής και παρακολούθηση της εφαρμογής (1) Η υλοποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων ξεκινά από την ημερομηνία δημοσίευσης του σχετικού νομικού κειμένου και διαρκεί έως την 31-12-2020. Κατά τη διάρκεια υλοποίησης κάθε δράσης πραγματοποιείται παρακολούθηση από τον αντίστοιχο φορέα υλοποίησης της δράσης, μέσω της καταγραφής και μέτρησης συγκεκριμένων ποσοτικών δεικτών υλοποίησης και αποτελέσματος. Το ΥΠΕΚΑ εκπονεί εκθέσεις αξιολόγησης της προόδου υλοποίησης των δράσεων. Εκπονείται μία ενδιάμεση έκθεση αξιολόγησης τον Δεκέμβριο του έτους 2017 και μία τελική έκθεση αξιολόγησης το Δεκέμβριο του έτους 2020.
Υλοποίηση της στρατηγικής και παρακολούθηση της εφαρμογής (2) Ενδεικτικοί δείκτες υλοποίησης Αριθμός εκδηλώσεων/ημερίδων/σεμιναρίων που οργανώθηκαν Αριθμός δελτίων τύπου Κόστος υλοποίησης ορισμένων δράσεων Αριθμός προσκεκλημένων (π.χ. για ημερίδες) / αποδεκτών (π.χ. για αποστολή οδηγών/εντύπων κλπ.) Αριθμός απασχολούμενων ατόμων (σε φορείς που αναλαμβάνουν την υλοποίηση δράσεων πρόληψης π.χ. σε ΟΤΑ) Ενδεικτικοί δείκτες αποτελέσματος Αριθμός συμμετεχόντων σε εκδηλώσεις/ημερίδες/σεμινάρια, επισκεπτών σε ιστοσελίδες Αριθμός εθελοντικών συμφωνιών (και αριθμός εταιρειών που συμμετέχουν σε αυτές) Αριθμός κέντρων επαναχρησιμοποίησης Ποσότητα τροφίμων που μοιράζονται στο πλαίσιο δωρεών Μετρήσιμα στοιχεία σχετικά με τις επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες
Ευχαριστώ για την προσοχή σας