ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Δελτίο Τύπου Ομιλία Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων Του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας Κυρίου Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Στο Συνέδριο Επιχειρηματικότητας με θέμα «Δικαίωμα στο Επιχειρείν» Τετάρτη, 22 Οκτωβρίου, Ζάππειο Μέγαρο Κυρίες και Κύριοι, Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος, καθώς μου δίνεται η ευκαιρία να σας καλωσορίσω στο σημερινό Συνέδριο με θέμα «Δικαίωμα στο Επιχειρείν». Τα όσα θα συζητήσουμε σήμερα και αύριο αποτελούν προϊόν σκληρής δουλειάς και συνεργασίας όλων των φορέων και των ανθρώπων που συμμετείχαν στο Εθνικό Θεματικό Δίκτυο «Στοχευμένες Δράσεις της Επιχειρηματικότητας». Χαίρομαι επίσης ιδιαίτερα, καθώς η πρωτοβουλία που αναλάβαμε ως Υπουργείο πριν από 2 περίπου χρόνια σήμερα αποδίδει καρπούς. Οι εμπειρίες και οι προτάσεις του Εθνικού Θεματικού Δικτύου θα αποτελέσουν δημιουργικό εφαλτήριο για τη σύνθεση των στρατηγικών στόχων του Υπουργείου μας όσον αφορά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με ανθρώπινο πρόσωπο και κατά συνέπεια της διευκόλυνσης της κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης των ευπαθών κοινωνικά ομάδων. Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω: της βελτίωσης της προσαρμοστικότητας εργαζομένων και επιχειρήσεων, 1
της ενίσχυσης της πρόσβασης στην απασχόληση και της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, της καταπολέμησης των διακρίσεων, της ενίσχυσης της κοινωνικής ένταξης των μειονεκτούντων ατόμων και, της προώθησης των εταιρικών σχέσεων για μεταρρυθμίσεις. Επιπρόσθετα, στις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών της Ε.Ε, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση της ένταξης μειονεκτούντων ατόμων στην αγορά εργασίας ιδίως με την επέκταση των κοινωνικών υπηρεσιών και της κοινωνικής οικονομίας και την ανάπτυξη νέων πηγών απασχόλησης ως ανταπόκριση σε συλλογικές ανάγκες. Τόσο η Ευρωπαϊκή στρατηγική για την Απασχόληση, αντανακλώντας τη στρατηγική της Λισαβόνας και λαμβάνοντας υπόψη τους κοινούς κοινωνικούς στόχους, όσο και οι εθνικές προτεραιότητες μέσω του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων εστιάζουν στις συγκεκριμένες ομάδες, υιοθετούν συνεκτικές πολιτικές και εντατικοποιούν τις προσπάθειες για την ανάπτυξη και προώθηση της Επιχειρηματικότητας των γυναικών, των νέων και των ευπαθών κοινωνικά ομάδων. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω ότι η ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας αποτελεί προτεραιότητα του συνόλου της αναπτυξιακής στρατηγικής για τη χώρα μας, του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) για τη νέα προγραμματική περίοδο 2007-2013. Χαρακτηριστικό είναι ότι τόσο το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» του Υπουργείου Ανάπτυξης όσο και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ» του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας προωθούν δράσεις με 2
στόχο την ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του διεθνούς ανταγωνισμού και των τεχνολογικών και παραγωγικών εξελίξεων. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και για τη αποφυγή επικαλύψεων και την ενίσχυση της συνέργειας, συμπληρωματικότητας και αποτελεσματικότητας των δράσεων των δύο Επιχειρησιακών Προγραμμάτων έχει ήδη υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στα Υπουργεία Ανάπτυξης και Απασχόλησης. Το Μνημόνιο περιγράφει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη συνεργασία των δύο Υπουργείων προκειμένου να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί μια ενιαία στρατηγική δράσεων ενίσχυσης της Προσαρμοστικότητας του Ανθρώπινου Δυναμικού και των Επιχειρήσεων. Τα πεδία συνεργασίας αφορούν στην ενδο-επιχειρησιακή κατάρτιση (In company training), στη διευκόλυνση της γεωγραφικής και επαγγελματικής κινητικότητας των εργαζομένων, στην ανάπτυξη δράσεων προώθησης στην απασχόληση προσωπικού υψηλού επιπέδου, και δράσεων τόνωσης της επιχειρηματικότητας. Οι επιχειρήσεις και ιδίως οι μικρομεσαίες, αποτελούν βασικούς συντελεστές των προσπαθειών τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη χώρα μας το επιχειρηματικό πνεύμα είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο ενώ το μέσο μέγεθος της ελληνικής επιχείρησης είναι σχετικά μικρό. Οι μικρομεσαίες αυτές μονάδες είναι κατά κανόνα ευέλικτες όσον αφορά π.χ το σύστημα διοίκησής τους, τα παραγόμενα προϊόντα, τον τόπο εγκατάστασής τους και αποτελούν σημαντική πηγή θέσεων απασχόλησης. Ωστόσο η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας παρουσιάζει ορισμένες αδυναμίες όπως το ανελαστικό θεσμικό πλαίσιο που ισχύει για ΜΜΕ, η έλλειψη λειτουργικής και τεχνολογικής στήριξης τους, η υστέρηση συμμετοχής του προσωπικού των ΜΜΕ στην κατάρτιση, η μείωση του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων. 3
Προς την ίδια κατεύθυνση συνέβαλλε το Πρόγραμμα της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL. Η διερεύνηση νέων πεδίων και καινοτόμων μηχανισμών υποβοήθησης της εκδήλωσης παραγωγικών πρωτοβουλιών από ομάδες πληθυσμού που βιώνουν διακρίσεις στην αγορά εργασίας και απειλούνται από κοινωνικό αποκλεισμό, αποτέλεσε βασική προτεραιότητα της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL. Ειδικότερα, μέσω του Άξονα Προτεραιότητας «Ανάπτυξη του Επιχειρηματικού Πνεύματος» επιδιώχθηκε η ενθάρρυνση, ενίσχυση και υποστήριξη της επιχειρηματικότητας ειδικών ομάδων πληθυσμού με μειωμένη συμμετοχή στο επιχειρείν επιχειρηματικότητας. και, ταυτόχρονα, η προώθηση νέων μορφών Σκοπό του Προγράμματος αποτέλεσε η προώθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και ειδικότερα, των ατόμων που αντιμετωπίζουν διακρίσεις ή/ και αποκλεισμό από την αγορά εργασίας. Η επίτευξη του σκοπού αυτού πραγματοποιήθηκε, κυρίως, μέσω της βελτίωσης και περαιτέρω ανάπτυξης των δομών και υπηρεσιών στήριξης της επιχειρηματικότητας των ατόμων αυτών και της βελτίωσης των συνθηκών πρόσβασης σε αυτές, καθώς και μέσω της εφαρμογής ειδικών ενεργειών διευκόλυνσης και υποστήριξης της ίδρυσης και λειτουργίας νέων επιχειρήσεων. Επιδιώχθηκε: η διασύνδεση και ενίσχυση των υφιστάμενων δομών συμβουλευτικής και υποστήριξης πολλαπλών κατηγοριών ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, η βελτίωση των εργαλείων υποστήριξης της επιχειρηματικότητάς τους και η δικτύωση και συντονισμός μεταξύ όλων των τοπικών φορέων που εμπλέκονται σε θέματα επιχειρηματικότητας. Επιπρόσθετα, υποστηρίχθηκε: η πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων δημιουργίας και λειτουργίας επιχειρήσεων σε νέους τομείς δραστηριότητας σε τοπικό επίπεδο, καθώς και 4
η εισαγωγή και τυποποίηση καινοτόμων μηχανισμών διαρκούς παρακολούθησης, εμψύχωσης και υποστήριξης των νέων επιχειρηματιών. Η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας Ευάλωτων Κοινωνικά Ομάδων προχώρησε στη δημιουργία και λειτουργία του Εθνικού Θεματικού Δικτύου «ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ», επιδιώκοντας να συλλέξει τις καλύτερες από τις πρακτικές που εφάρμοσαν οι φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα της ΚΠ EQUAL και να τις μετουσιώσει σε πολιτικές. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του δικτύου στη διαμόρφωση των δράσεων που αφορούν την αυτοαπασχόληση ευπαθών ομάδων στο πλαίσιο του νέου επιχειρησιακού προγράμματος. Το Εθνικό Θεματικό Δίκτυο ανταποκρίθηκε στις ανάγκες και στις προκλήσεις του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος και μέσα από τη συστηματική καταγραφή των κενών και των επικαλύψεων του πλαισίου επιχειρηματικότητας στη χώρα και αξιοποιώντας κατάλληλα την μέχρι σήμερα αποκτηθείσα εμπειρία των Αναπτυξιακών του συμπράξεων και των στελεχών τους, κατέληξε σε μια σειρά προτάσεων πολιτικής, τις οποίες και θα ακούσουμε σήμερα. Οι προτάσεις αυτές αφορούν στη λήψη των απαιτούμενων νομοθετικών, θεσμικών και χρηματοδοτικών αποφάσεων, η εφαρμογή των οποίων εκτιμάται ότι θα συμβάλλει προς την κατεύθυνση επίτευξης του επιδιωκόμενου κοινωνικοοικονομικού αποτελέσματος. Όπως ήδη προανέφερα, η ενίσχυση της προσαρμοστικότητας του 5
Ανθρώπινου Δυναμικού και των Επιχειρήσεων καθώς και η στήριξη της Επιχειρηματικότητας αποτελούν τους κύριους στόχους του Επιχειρησιακού μας Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού». Με συνολικό προϋπολογισμό 3 δις 13 εκ, εκ των οποίων 2 δις 260 εκ κοινοτική συνδρομή, ποσό που αντιστοιχεί στο 52% των συνολικών πόρων που θα διατεθούν κατά τη νέα προγραμματική περίοδο στην Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» αποτελεί σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο στη διάθεση των ελληνικών αρχών και αποδεικνύει τη βαρύτητα που αποδίδει τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και η Ε.Ε στην επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Επίκεντρο της στρατηγικής του Επιχειρησιακού μας Προγράμματος αποτελεί η αξιοποίηση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού ως κινητήριας δύναμης για την ανάπτυξη της χώρας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Ενώ ο στόχος της Κοινωνικής Ενσωμάτωσης για τη δημιουργία μιας κοινωνίας ίσων ευκαιριών για όλους αποτέλεσε τον κεντρικό πυρήνα της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας (ΚΠ) EQUAL. Έχοντας εισέλθει στην τελική φάση εξειδίκευσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, πιστεύουμε πως συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής του ΕΘΔ «ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ» μπορούν να ενσωματωθούν σε δράσεις που αφορούν στην επιχειρηματικότητα, ενώ κάποιες άλλες δύνανται να αποτελέσουν βασικό γνώμονα για την περαιτέρω διασαφήνιση και τον τελικό καθορισμό του περιεχομένου των δράσεων. Στην προσπάθεια αυτή χρειαζόμαστε την εμπειρία σας, τη γνώση σας, καθώς και τον ενθουσιασμό σας προκειμένου να εστιάσουμε στις πραγματικές ανάγκες και να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητες και τους πόρους που εξασφαλίσαμε στο Επιχειρησιακό μας Πρόγραμμα. 6
7