ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 42/18 ΘΕΜΑ :«Επιχορήγηση Εκπολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών για την οργάνωση και υλοποίηση παιδικής χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης έτους 2017» Περίληψη Είναι επιτρεπτή η επιχορήγηση, εάν ο αποδέκτης αυτής εμπίπτει σε κάποιον από τους περιοριστικά αναφερόμενους (βλ. Ε.Σ. Πράξεις VII Τμ. 140/2010, 413, 368/2006, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 130/2017, 386/2016, 149, 127/2015, 229/2014, Β Κλ. 6/2017) στο άρθρο 202 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ. - Α 114), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 38 του ν. 4257/2014 (Α 93), φορείς, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι σύλλογοι, υπό μορφή σωματείων, εφόσον έχουν χαρακτήρα αθλητικό ή πολιτιστικό. Ο πολιτιστικός ή αθλητικός χαρακτήρας του σωματείου είναι δυνατόν να προκύπτει αφενός από τους οριζόμενους στο οικείο καταστατικό σκοπούς (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 130/ 2017, πρβλ. και Ε.Σ. Πράξεις VII Τμ. 293/2011 και Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 169 και 56/ 2015,303/2014) και τις δραστηριότητες που προβλέπεται ότι μπορεί να αναπτύσσει για την επίτευξη αυτών και αφετέρου από τις πράγματι αναπτυσσόμενες ετήσιες δραστηριότητές του, οι οποίες πρέπει να είναι, προεχόντως, αθλητικές ή πολιτιστικές. Στην έννοια των πολιτιστικών δραστηριοτήτων υπάγονται οι εκδηλώσεις εκείνες που συμβάλλουν στην προαγωγή της πνευματικής και, εν γένει, πολιτιστικής ανάπτυξης των συμμετεχόντων σε αυτές ατόμων (όπως διαλέξεις, παρακολούθηση ή συμμετοχή σε συζητήσεις ή εκδηλώσεις σχετικές με τα γράμματα, τη μουσική και γενικά τις τέχνες, καθώς και τα εν γένει πνευματικά ή υλικά επιτεύγματα του κοινωνικού
2 συνόλου, παρακολούθηση ή συμμετοχή σε θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις ή εκδηλώσεις, επισκέψεις σε χώρους ιστορικού ή θρησκευτικού ενδιαφέροντος κ.λπ.). Ο προς ον η ελεγχόμενη επιχορήγηση σύλλογος «Εκπολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών» Οι Ε» περιλαμβάνεται μεταξύ των δυνάμενων, βάσει του άρθρου 202 Κ.Δ.Κ., να επιχορηγηθούν φορέων. Τούτο, διότι η δράση που αναπτύσσεται από αυτόν, σύμφωνα με το καταστατικό του (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 226, 128/2016, 127/ 2015), κατατείνει αφενός στην κοινωνική και πολιτιστική προσαρμογή και των μελών του και των παλιννοστούντων εν γένει και στην πνευματική ανάπτυξη των μελών του και αφετέρου στη μελέτη και επίλυση γενικώς προβλημάτων της κοινωνίας της Α, στην ενημέρωση για τα δικαιώματα των γυναικών και στην πνευματική σύνδεση των μελών του συλλόγου με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Πρόκειται, επομένως, για σύλλογο πολιτιστικού χαρακτήρα, προορισμένο να συνεργάζεται και με άλλους παρεμφερείς συλλόγους και να οργανώνει εκδηλώσεις σχετικές με θέματα τεχνών και πολιτισμού εν γένει, συναυλίες, αγώνες, εκδρομές κ.λπ. που στοχεύουν και στην επαφή και λοιπών πολιτών με τα πολιτισμικά στοιχεία των παλιννοστούντων (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ.386/2016, 75/2015). Χαρακτήρα, άλλωστε τέτοιας εκδήλωσης είχε και η εν προκειμένω χρηματοδοτηθείσα από τον ανωτέρω Δήμο, στην οποία είχαν προσκληθεί και τα παιδιά που φιλοξενούνται στο Παιδικό Χωριό SOS και επρόκειτο να συμμετάσχουν και μέλη δύο επιπλέον συλλόγων, ενώ δεν προκύπτει ότι επρόκειτο για εκδήλωση που στόχευε στην ικανοποίηση συγκεκριμένων, μη πνευματικού - πολιτιστικού χαρακτήρα, συμφερόντων των μελών του συλλόγου, που θα καθιστούσαν μη νόμιμη την υπό κρίση δαπάνη (πρβλ. Ε.Σ. VII Τμ. Απόφ. 2187/2016, Πράξεις 155/2011, 347, 293, 140/2010, 235/2008, 395, 314, 108/2006, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 127, 75/ 2015,303, 224/2014), αλλά για εορταστικού και πολιτιστικού χαρακτήρα εκδήλωση, σχετική με την ανάπτυξη θρησκευτικού συναισθήματος και τη ενίσχυση
3 των σχέσεων των μελών του συλλόγου με τα λοιπά μέλη της κοινωνίας. Συνεπώς, ο Δήμος Α είχε τη δυνατότητα να προβεί νομίμως στην ελεγχόμενη επιχορήγηση. Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 42/18 Αποτελούμενο από την Πρόεδρο του Κλιμακίου, Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τα μέλη Ιωάννα Ευθυμιάδου, Πάρεδρο, και, κωλυομένων των λοιπών Παρέδρων, Ευάγγελο Φλωράτο (εισηγητή), Εισηγητή. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, Γραμματέας του VII Τμήματος. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 6 Μαρτίου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 283, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α. Σκέφθηκε κατά το νόμο 1. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Έ αρνήθηκε, με την 53/13.9.2017 πράξη της, τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, που αφορά στην καταβολή ποσού 500 ευρώ ως οικονομική επιχορήγηση στο σωματείο «Οι Ε». Ως αιτιολογία προέβαλε ότι αφενός το εν λόγω σωματείο δεν υπάγεται στο ρυθμιστικό πεδίο του άρθρου 202 παρ. 1 του ν. 3463/2006 και αφετέρου η εκδήλωση για τη χρηματοδότηση της οποίας ζητείται η επιχορήγηση δεν προκύπτει ότι απευθύνθηκε ανοικτά στην τοπική κοινωνία. Ο Δήμος Α επανυπέβαλε το ανωτέρω ένταλμα προς θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης. Η Επίτροπος όμως ενέμεινε στην άρνηση θεώρησης, με αποτέλεσμα να ανακύψει
4 διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται, με την 79260/13.12.2017 έκθεσή της, στο Κλιμάκιο. 2.1 Στο άρθρο 202 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ. - Α 114), όπως ισχύει μετά την αντικα-τάστασή του από το άρθρο 38 του ν. 4257/2014 (Α 93), ορίζεται ότι «1Α. Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου είναι δυνατή η παροχή χρηματικών επιχορη-γήσεων: i. [ ] σε αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, που έχουν την έδρα τους εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου, ii. [ ]». 2.2 Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι για να είναι επιτρεπτή η επιχορήγηση, πρέπει ο αποδέκτης αυτής να εμπίπτει σε κάποιον από τους περιοριστικά αναφερόμενους (βλ. Ε.Σ. Πράξεις VII Τμ. 140/2010, 413, 368/2006, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 130/2017, 386/2016, 149, 127/2015, 229/2014, Β Κλ. 6/2017) στο ανωτέρω άρθρο φορείς, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι σύλλογοι, υπό μορφή σωματείων, εφόσον έχουν χαρακτήρα αθλητικό ή πολιτιστικό. Ο πολιτιστικός ή αθλητικός χαρακτήρας του σωματείου είναι δυνατόν να προκύπτει αφενός από τους οριζόμενους στο οικείο καταστατικό σκοπούς (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 130/ 2017, πρβλ. και Ε.Σ. Πράξεις VII Τμ. 293/2011 και Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 169 και 56/ 2015,303/2014) και τις δραστηριότητες που προβλέπεται ότι μπορεί να αναπτύσσει για την επίτευξη αυτών και αφετέρου από τις πράγματι αναπτυσσόμενες ετήσιες δραστηριότητές του, οι οποίες πρέπει να είναι, προεχόντως, αθλητικές ή πολιτιστικές. Στην έννοια των πολιτιστικών δραστηριοτήτων υπάγονται οι εκδηλώσεις εκείνες που συμβάλλουν στην προαγωγή της πνευματικής και, εν γένει, πολιτιστικής ανάπτυξης των συμμετεχόντων σε αυτές ατόμων (όπως διαλέξεις, παρακολούθηση ή συμμετοχή σε συζητήσεις ή εκδηλώσεις σχετικές με τα γράμματα, τη μουσική και γενικά τις τέχνες, καθώς και τα εν γένει πνευματικά ή υλικά επιτεύγματα του κοινωνικού συνόλου, παρακολούθηση ή συμμετοχή σε θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις ή εκδηλώσεις, επισκέψεις σε χώρους ιστορικού ή θρησκευτικού ενδιαφέροντος κ.λπ.).
5 3. Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: 3.1 Δυνάμει της /2002 απόφασης του Πρωτοδικείου Α, καταχωρήθηκε στο βιβλίο αναγνωρισμένων σωματείων του Πρωτοδικείου ο «Εκπολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών» Οι Ε» με έδρα την Α (βλ. τη 1749/19.6.2017 βεβαίωση του Γραμματέα του Πρωτοδικείου). Βάσει του καταστατικού αυτού, σκοπός του εν λόγω συλλόγου είναι «να συμβάλλει με την δράση των μελών του: α- στην κοινωνική και πολιτιστική προσαρμογή των μελών του αλλά και όλων των παλιννοστούντων στις συνθήκες ζωής της σύγχρονης Ελλάδας. β- [ ] δ- στην ενημέρωση πάνω στα ευρύτερα ενδιαφέροντα για τα δικαιώματα των γυναικών. ε- [ ] στ- στην δημιουργία μεταξύ των μελών του πνεύματος κοινωνικής υπευθυνότητας, με βάση την ιδεολογία, την ελευθερία και τον αλληλοσεβασμό. ζ- στην πνευματική ανάπτυξη των μελών του στην στενή επαφή με την ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία.» (άρθρο 2). Ορίζεται, επίσης, ότι «Ο σκοπός του Συλλόγου θα επιδιωχθεί να πραγματοποιηθεί με κάθε νόμιμο μέσο. Ενδεικτικά αναφέρονται: α) συζητήσεις, ενημερωτικές καμπάνιες, δημοσιεύεις, [ ] θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, [ ] συμμετοχή στις εκδηλώσεις άλλων πολιτιστικών φορέων της περιοχής, του κράτους και διεθνείς, ισότιμη συνεργασία με άλλους συλλόγους και σωματεία που επιδιώκουν παρεμφερείς σκοπούς κ.λ.π.» (άρθρο 3) και ότι «Πόροι του Συλλόγου είναι [ ] επιχορηγήσεις, ενισχύσεις από φυσικά πρόσωπα ή το Κράτος, τον Δήμο, άλλα νομικά πρόσωπα και γενικά τρίτους, έσοδα από εκδηλώσεις ή εράνους [ ]» (άρθρο 9). Περαιτέρω, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του συλλόγου, αναφέρεται (βλ. σχετικό υποβληθέν ενώπιον του Κλιμακίου έγγραφο του Προέδρου και του Γενικού Γραμματέα του Συλλόγου) ότι περιλαμβάνονται, και διαλέξεις για διάφορα θέματα πολιτισμού - ιστορίας, μουσικής, κοινωνιολογίας, φιλολογίας, οργανώνονται παρουσιάσεις, συναυλίες κλασικής μουσικής, καρναβάλια, αγώνες - επιτραπέζια παιχνίδια, εκδρομές, συναντήσεις με γιατρούς, εκθέσεις κ.λπ.
6 3.2 Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Α, με τη /2017 απόφαση της από 22.5.2017 συνεδρίασής του, ενέκρινε, κατ επίκληση του άρθρου 202 παρ. 1 του ν. 3463/2006, την παροχή επιχορηγήσεων σε αθλητικούς συλλόγους και στον προαναφερθέντα πολιτιστικό σύλλογο με το σύνολο του αιτηθέντος από αυτόν ποσού, ανερχόμενου σε 500 ευρώ, σε βάρος του Κ.Α. των εξόδων του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2017, καθώς και την έκδοση σχετικών χρηματικών ενταλμάτων, μετά την προσκόμιση των νόμιμων δικαιολογητικών. Ακολούθησε το /7.6.2017 σχετικό έγγραφο αίτημα και η 12.6.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ίδιου συλλόγου (βλ. και αυθημερόν εκδοθέντα προϋπολογισμό της επιχορήγησης) περί αποδοχής οικονομικής ενίσχυσης από το Δήμο Α με το προαναφερθέν ποσό, για την οργάνωση και υλοποίηση παιδικής χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης έτους 2017, μεταξύ των εξόδων της οποίας περιλαμβάνονταν τυπογραφικά έξοδα, αφίσες, προσκλητήρια, έξοδα ηχολήπτη, δώρα και βραβεία για παιδιά. Η εν λόγω εκδήλωση, σύμφωνα με έγγραφο της Προέδρου του Συλλόγου, επρόκειτο να είναι «ανοικτή, με ελεύθερη δωρεάν είσοδο για όλους τους συμπολίτες μας, κυρίως τα παιδιά, αφού πραγμα-τοποιείται στο Δημοτικό Θέατρο, χωρίς ιδιαίτερη πρόσκληση μόνο για τα παιδιά των μελών του Συλλόγου [ ]», συμμετείχαν σε αυτήν με τα μέλη τους δύο επιπλέον σύλλογοι (οι «Α Κ» και «R D A»), ενώ είχαν προσκληθεί να την παρακολουθήσουν και τα παιδιά που φιλοξενούνται στο Παιδικό Χωριό SOS. Τέλος, σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο, οι σκοποί του Συλλόγου είναι κυρίως πολιτιστικοί, δεδομένου ότι οι εκδηλώσεις και οι δράσεις στις οποίες αυτός προβαίνει αφορούν στην «κουλτούρα, τα ήθη και τα έθιμα μιας μεγάλης ομάδας συμπολιτών, έτσι όπως γαλουχήθηκαν και τα βίωσαν στις χώρες από όπου παλιννόστησαν ή εκπατρίστηκαν λόγω εμπόλεμης κατάστασης». «Επίσης γίνεται προσπάθεια να γνωρίσουν όλοι οι συμπολίτες μας, να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους γύρω από τα θέματα πολιτισμού, εθίμων και κουλτούρας των μελών του συλλόγου μας και γενικά των παλιννοστούντων Ελλήνων Ποντίων».
7 4. Με τα δεδομένα αυτά, ο προς ον η ελεγχόμενη επιχορήγηση σύλλογος περιλαμβάνεται μεταξύ των δυνάμενων, βάσει του άρθρου 202 Κ.Δ.Κ., να επιχορηγηθούν φορέων. Τούτο, διότι η δράση που αναπτύσσεται από αυτόν, σύμφωνα με το καταστατικό του (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ.226, 128/2016, 127/ 2015), κατατείνει αφενός στην κοινωνική και πολιτιστική προσαρμογή και των μελών του και των παλιννοστούντων εν γένει και στην πνευματική ανάπτυξη των μελών του και αφετέρου στη μελέτη και επίλυση γενικώς προβλημάτων της κοινωνίας της Α, στην ενημέρωση για τα δικαιώματα των γυναικών και στην πνευματική σύνδεση των μελών του συλλόγου με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Πρόκειται, επομένως, για σύλλογο πολιτιστικού χαρακτήρα, προορισμένο να συνεργάζεται και με άλλους παρεμφερείς συλλόγους και να οργανώνει εκδηλώσεις σχετικές με θέματα τεχνών και πολιτισμού εν γένει, συναυλίες, αγώνες, εκδρομές κ.λπ. που στοχεύουν και στην επαφή και λοιπών πολιτών με τα πολιτισμικά στοιχεία των παλιννοστούντων (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 386/2016, 75/2015). Χαρακτήρα, άλλωστε τέτοιας εκδήλωσης είχε και η εν προκειμένω χρηματοδοτηθείσα από τον ανωτέρω Δήμο, στην οποία είχαν προσκληθεί και τα παιδιά που φιλοξενούνται στο Παιδικό Χωριό SOS και επρόκειτο να συμμετάσχουν και μέλη δύο επιπλέον συλλόγων, ενώ δεν προκύπτει ότι επρόκειτο για εκδήλωση που στόχευε στην ικανοποίηση συγκεκριμένων, μη πνευματικού - πολιτιστικού χαρακτήρα, συμφερόντων των μελών του συλλόγου, που θα καθιστούσαν μη νόμιμη την υπό κρίση δαπάνη (πρβλ. Ε.Σ. VII Τμ. Απόφ. 2187/2016, Πράξεις 155/2011, 347, 293, 140/2010,235/2008, 395, 314, 108/2006, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 127, 75/ 2015, 303, 224/2014), αλλά για εορταστικού και πολιτιστικού χαρακτήρα εκδήλωση, σχετική με την ανάπτυξη θρησκευτικού συναισθήματος και τη ενίσχυση των σχέσεων των μελών του συλλόγου με τα λοιπά μέλη της κοινωνίας. Συνεπώς, ο Δήμος Α είχε τη δυνατότητα να προβεί νομίμως στην ελεγχόμενη επιχορήγηση.
8 5. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 283, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α, ποσού 500 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΩΡΑΤΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ