Η ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ» 2014-2020

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Β: ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑ Η ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ» 2014-2020 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Σύνοψη Στο παρόν υπόμνημα παρέχονται αναλυτικά, εννοιολογικά σχόλια, καθώς και ερμηνευτικά σχόλια πολιτικής, σχετικά με τη συνιστώσα «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη». Λαμβάνονται υπόψη όλα τα διαθέσιμα σχόλια επί του προγράμματος που έχουν διατυπωθεί από επίσημες πηγές, αλλά και από ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιευθέντων αποτελεσμάτων της διαβούλευσης και των επακόλουθων συζητήσεων με βασικούς παράγοντες του τομέα που διοργανώθηκαν από την ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (IMO). Δίδεται έμφαση τόσο στη σκοπιμότητα όσο και στο βάσιμο του σκεπτικού της συνολικής αρχιτεκτονικής της πολιτικής, καθώς και σε καίρια σημεία αναγνωρισμένου προβληματισμού. IP/B/CULT/FWC/2010-001/LOT4/C1/SC2 Σεπτέμβριος 2012 PE 495.825 EL

Το παρόν έγγραφο εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ IMO Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων: Colin Mercer, Nina Obuljen, Jaka Primorac, Aleksandra Uzelac. ΑΡΜΟΔΙΑ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ Ana Maria Nogueira Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Θεματικό Τμήμα Β: Διαρθρωτικές Πολιτικές και Πολιτική Συνοχής B-1047 Βρυξέλλες E-mail: poldep-cohesion@europarl.europa.eu ΒΟΗΘΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Lyna Pärt ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Πρωτότυπο: EN Μετάφραση: DE, FR ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΚΔΟΤΗ Για να επικοινωνήσετε με τον Τομέα Πολιτικής Β ή να εγγραφείτε συνδρομητής στο μηνιαίο ενημερωτικό δελτίο του, στείλτε μήνυμα στο: poldep-cohesion@europarl.europa.eu Το χειρόγραφο ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012. Βρυξέλλες, Ευρωπαϊκή Ένωση, 2012. Το παρόν έγγραφο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο στην ακόλουθη διεύθυνση: http://www.europarl.europa.eu/studies ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΘΥΝΗΣ Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν έγγραφο αποτελούν αποκλειστική ευθύνη του συντάκτη και δεν εκφράζουν κατ ανάγκην την επίσημη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αναπαραγωγή και η μετάφραση για μη εμπορικούς σκοπούς επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι γίνεται μνεία της πηγής και ο εκδότης έχει ενημερωθεί και του έχει αποσταλεί αντίγραφο.

Η συνιστώσα «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» 2014-2020 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ ΠΣΕ Πολιτιστικό σημείο επαφής ΠΔΤ Πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας ΓΔ Γενική Διεύθυνση EACEA Εκτελεστικός Οργανισμός Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών Θεμάτων και Πολιτισμού ΕΕ Ευρωπαϊκή Ένωση ΑΕγχΠ Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν IMO Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, Ζάγκρεμπ, Κροατία ΠΔΠ Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ΚΜ Κράτος μέλος ΑΜΣ Ανοικτή μέθοδος συντονισμού 3

Θεματικό Τμήμα Β: Διαρθρωτικές Πολιτικές και Πολιτική Συνοχής ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Πλαίσιο Το παρόν υπόμνημα συντάχθηκε κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (CULT) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για διατύπωση σχολίων εμπειρογνωμόνων σχετικά με τη φύση και τις επιπτώσεις του προτεινόμενου νέου προγράμματος πλαισίου «Δημιουργική Ευρώπη», το οποίο βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο της εξέτασης από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, όσον αφορά τόσο την ήδη θεσπισθείσα όσο και την προτεινόμενη συνιστώσα «Πολιτισμός», καθώς και στο πλαίσιο των επικείμενων συζητήσεων επί της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2014-2020 και τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, των διαβουλεύσεων και των ερευνών, το Κοινοβούλιο είχε προσδιορίσει μια σειρά προβληματισμών, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκονταν η προτεινόμενη συγχώνευση των συνιστωσών «Πολιτισμός» και «MEDIA» και τα επακόλουθα ζητήματα εξισορρόπησης της πολιτικής και της χρηματοδότησης για τους επιδοτούμενους και εμπορικούς πολιτιστικούς φορείς. Με τα θέματα αυτά συνδέονται στενά και οι προβληματισμοί σχετικά με τη φύση του προτεινόμενου χρηματοδοτικού μηχανισμού, η συναφής στροφή από τη χορήγηση επιδοτήσεων σε έναν επενδυτικό προσανατολισμό, με έλλειψη ή απώλεια ισότιμης εκτίμησης και αντιμετώπισης των μικρότερων πολιτιστικών φορέων, οι επιπτώσεις για τα πολιτιστικά σημεία επαφής (ΠΣΕ) και τα γραφεία της συνιστώσας «MEDIA» των προτεινόμενων νέων γραφείων Δημιουργικής Ευρώπης, και, κάτι εξίσου σημαντικό, οι επιπτώσεις για τη διακρατική συνεργασία σε επίπεδο πολιτικής στο πλαίσιο της ανοικτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ). Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας του Κοινοβουλίου ανέθεσε στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (IMO) την παροχή σχολιασμού και ανάλυσης, προκειμένου να ενημερωθεί το Κοινοβούλιο σχετικά με τις επιπτώσεις της πρότασης για τη συνιστώσα «Πολιτισμός» τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, τις δυνατότητες και τους κινδύνους που παρουσιάζει ούτως ώστε οι συζητήσεις στο πλαίσιο του Κοινοβουλίου να πραγματοποιηθούν κατόπιν ενημέρωσης υπό τη μορφή σχολίων, αναλύσεων και συστάσεων. Το παρόν έγγραφο είναι το αποτέλεσμα της εν λόγω ενημέρωσης και περιλαμβάνει κριτική επισκόπηση της πρότασης στην ενότητα 1.0, εις βάθος ανάλυση των επιπτώσεων της πρότασης για τους διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς στην ενότητα 2.0, στοιχεία προβληματισμού σχετικά με το πρόγραμμα στην ενότητα 3.0, καθώς και μια σειρά συστάσεων προς εξέταση και ανάληψη δράσης στην ενότητα 4.0. Στην παρούσα συνοπτική παρουσίαση οι ενότητες της γενικής επισκόπησης, της ανάλυσης και των συστάσεων έχουν συμπτυχθεί και παρουσιάζονται υπό τη μορφή σύνθεσης προς διευκόλυνση της ανάγνωσης. Γενική επισκόπηση του προτεινόμενου προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» Η Δημιουργική Ευρώπη είναι μια πρόταση για τη θέσπιση ενός ενιαίου προγράμματος πλαισίου, το οποίο συνδέει, τόσο σε επίπεδο πολιτικής όσο και σε επίπεδο πόρων, τις έως σήμερα χωριστές, αλλά συσχετιζόμενες συνιστώσες «Πολιτισμός» και «MEDIA» των βασικών δραστηριοτήτων της Επιτροπής στον τομέα του πολιτισμού, και διαμορφώνει μια διατομεακή αρχιτεκτονική πολιτικής και παροχής στήριξης, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού για ολόκληρο τον πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα (ΠΔΤ), όπως προσδιορίζεται πλέον τόσο στο πλαίσιο και στα έγγραφα τεκμηρίωσης όσο και στο 4

Η συνιστώσα «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» 2014-2020 άρθρο 2 με τίτλο «Ορισμοί» της πρότασης κανονισμού που υποβλήθηκε στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Η πρόταση έγινε δεκτή από τους ενδιαφερόμενους φορείς, αφενός ως ευπρόσδεκτος εξορθολογισμός των δράσεων και παροχή, σύμφωνα με τον όρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μιας «μονοαπευθυντικής υπηρεσίας» για όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες της Επιτροπής και, αφετέρου, ως κίνηση που δημιουργεί σύγχυση και ενέχει ενδεχομένως κινδύνους, στερούμενη λεπτομερειακών στοιχείων από πλευράς εφαρμογής, διαχείρισης και προϋπολογισμού, εγείροντας συνεπώς ανησυχίες και φόβους σχετικά με τις επιπτώσεις της, ιδίως μεταξύ των μικρότερων φορέων που δραστηριοποιούνται στον ΠΔΤ. Αυτό ισχύει ειδικότερα για τον προτεινόμενο χρηματοδοτικό μηχανισμό και τον προσανατολισμό του περισσότερο προς μια στρατηγική επενδύσεων παρά προς μια στρατηγική επιδοτήσεων. Το στοιχείο αυτό έχει προκαλέσει ανησυχίες ως προς την ισότιμη αντιμετώπιση, εκτίμηση και μεταχείριση σε επίπεδο πολιτικής και πόρων. Οι ανωτέρω ανησυχίες καλύπτονται ενδεικτικά στην πρώτη ενότητα του παρόντος υπομνήματος και εξετάζονται διεξοδικότερα στην ενότητα 2.0. Όσον αφορά την προτεινόμενη αύξηση του προϋπολογισμού, κατά 37%, στο ποσό των 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2014-2020, η ανακοίνωση της οποίας προσέλκυσε ιδιαιτέρως την προσοχή τόσο σε πανευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο, το παρόν υπόμνημα συνιστά επιφυλακτικότητα και σύνεση και τοποθετεί την εν λόγω αύξηση στο πλαίσιο του συνολικού προτεινόμενου προϋπολογισμού για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό το πρίσμα αυτό, το προτεινόμενο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» απορροφά μόλις το 0,002% του συνολικού προτεινόμενου προϋπολογισμού. Η συγκεκριμένη συνεισφορά αξιολογείται επίσης σε σχέση με δημοσιευθέντες δείκτες που αφορούν την έκταση και τη φύση του ΠΔΤ, καθώς και σε σχέση με τη συμβολή του στην απασχόληση και το ΑΕγχΠ, πριν ληφθεί ακόμα υπόψη η συνεισφορά του στους στόχους της συνοχής, στους περιφερειακούς και ψηφιακούς στόχους, αλλά και στον συνολικό στόχο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για «έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη». Στην ανάλυσή μας επί της πρότασης του προγράμματος, εφιστούμε την προσοχή στους κυριότερους παράγοντες και τα βασικά ζητήματα που παρατίθενται κατωτέρω και είναι καθοριστικής σημασίας για την αξιολόγηση του προγράμματος: το ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής στο οποίο πρέπει να τοποθετηθεί, η συνολική αρχιτεκτονική της πολιτικής και η επιχειρησιακή σκοπιμότητα της πρότασης, οι όροι συμμετοχής των ενδιαφερομένων φορέων. Το ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής Το ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής στο οποίο τοποθετείται η πρόταση «Δημιουργική Ευρώπη» χαρακτηρίζεται από μια νέα, πιο στρατηγική και κεντρική τοποθέτηση του πολιτισμού στη χρήση όρων και εννοιών όπως είναι η «δημιουργική οικονομία», το «δημιουργικό οικοσύστημα» κ.λπ., στο πλαίσιο μιας ολοένα αναπτυσσόμενης παγκόσμιας και ψηφιακής οικονομίας που βασίζεται στη γνώση και στο περιεχόμενο. Σε επίπεδο ΕΕ, το εν λόγω πλαίσιο τοποθετεί επίσης τον πολιτισμό και τη δημιουργικότητα εγγύτερα, από πλευράς πολιτικής και σε επιχειρησιακό επίπεδο, σε συναφή μεταξύ τους και σαφώς μεγαλύτερα θεματολόγια σε τομείς όπως η συνοχή και η ενσωμάτωση, η καινοτομία, καθώς και το ψηφιακό και το περιφερειακό θεματολόγιο. 5

Θεματικό Τμήμα Β: Διαρθρωτικές Πολιτικές και Πολιτική Συνοχής Σε αυτό το πλαίσιο και υπό τον παρόντα τίτλο, οι βασικές συστάσεις για την ανάληψη δράσης περιλαμβάνουν τα εξής: αποδοχή, αλλά επισταμένη παρακολούθηση της προτεινόμενης συγχώνευσης των τριών υφιστάμενων προγραμμάτων διασφάλιση ισότιμης εκτίμησης, αντιμετώπισης και μεταχείρισης των φορέων μη κερδοσκοπικού και εμπορικού χαρακτήρα που δραστηριοποιούνται στον ΠΔΤ συνεχής διερεύνηση της φύσης, της έκτασης και του αντικτύπου του ΠΔΤ υπό τις επικρατούσες συνθήκες μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007/2008 στήριξη της προτεινόμενης αύξησης του προϋπολογισμού και τοποθέτησή της στο κατάλληλο συνολικό δημοσιονομικό και οικονομικό πλαίσιο, με τη χρήση συμπληρωματικών πληροφοριών που ζητήθηκαν από την Επιτροπή σχετικά με τους ακριβείς δημοσιονομικούς πόρους που προβλέπονται για τις τρεις προτεινόμενες συνιστώσες και τα καθήκοντά τους, ιδιαίτερα για τις πρωτοβουλίες που αφορούν τα γραφεία Δημιουργικής Ευρώπης και τη διακρατική πολιτιστική συνεργασία. Η αρχιτεκτονική της πολιτικής και η σκοπιμότητα της πρότασης Το Κοινοβούλιο καλείται να αναγνωρίσει την ευρεία στήριξη που έχει λάβει, από όλους τους κύκλους των ενδιαφερομένων φορέων, η προτεινόμενη θέσπιση προγράμματος πλαισίου για έναν τόσο στρατηγικό και συνδετικό τομέα όπως ο πολιτισμός, στο πλαίσιο των στόχων και των επιδιώξεων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» γενικότερα και του βασικού της στόχου για «έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» ειδικότερα. Στο πλαίσιο αυτό, και επικροτώντας τον δεδηλωμένο σκοπό για καθορισμό «νέων αναπροσανατολισμένων στόχων και προτεραιοτήτων που ανταποκρίνονται καλύτερα στις πραγματικές συνθήκες του πολιτιστικού τομέα, αλλά και απλουστεύουν τα υφιστάμενα μέσα», αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τις βελτιώσεις που έχουν επέλθει στην πρόταση κανονισμού κατά τη θητεία της δανικής Προεδρίας, διατυπώνονται οι ακόλουθες βασικές συστάσεις προς εξέταση και ανάληψη δράσης: διασφάλιση κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των πεδίων αρμοδιοτήτων, συνεκτιμώντας τις οικονομικές και εγγενείς αξίες του πολιτισμού, και αναγνώριση των νέων εννοιολογικών, αναλυτικών πλαισίων και πλαισίων πολιτικής που είναι διαθέσιμα για την υλοποίηση του σκοπού αυτού εξασφάλιση συνεχούς και σταθερούς χρηματοδότησης και στήριξης για τους αιτούντες, μεταξύ άλλων μέσω της συνδυασμένης χρηματοδότησης και του ρόλου των κρατών μελών (ΚΜ) στην ανοικτή μέθοδο συντονισμού (ΑΜΣ) άμεση αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με την προτεινόμενη συγχώνευση των συνιστωσών «Πολιτισμός» και «MEDIA», καθώς και των ΠΣΕ και των γραφείων «MEDIA», μέσω της παροχής αναλυτικότερων πληροφοριών όσον αφορά τα σχέδια και τους δημοσιονομικούς πόρους περισσότερα λεπτομερή στοιχεία και σχέδια επιχειρησιακού και οικονομικού περιεχομένου για τον προτεινόμενο χρηματοδοτικό μηχανισμό, ιδίως όσον αφορά τη σχέση του τόσο με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων όσο και με τους τραπεζικούς οργανισμούς και περαιτέρω αναλυτική κατάρτιση σχεδίων για το διακρατικό στοιχείο της διατομεακής συνιστώσας, συμπεριλαμβανομένων των στόχων, της διαχείρισης του προγράμματος και του προϋπολογισμού. 6

Η συνιστώσα «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» 2014-2020 Οι όροι συμμετοχής των ενδιαφερομένων φορέων Η άποψη ότι «είμαστε όλοι ενδιαφερόμενοι φορείς στον τομέα του πολιτισμού» διατρανώνεται συχνά και καθίσταται σαφέστερη από ποτέ στο τρέχον οικονομικό και πολιτικό κλίμα που επικρατεί στην ΕΕ. Υπό αυτές τις συνθήκες, επιβάλλεται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, στο πλαίσιο της πρότασης «Δημιουργική Ευρώπη» και του οικείου επικεφαλής οργανισμού της Επιτροπής, του Εκτελεστικού Οργανισμού Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών Θεμάτων και Πολιτισμού (EACEA), στους όρους της εν εξελίξει διαδικασίας δήλωσης συμμετοχής των ενδιαφερομένων φορέων στην πρόταση άρα και στο πρόγραμμα μέσω: της παροχής σαφέστερων διευκρινίσεων, ορισμών και σκεπτικών για τα σημαντικότερα στοιχεία των προτάσεων που επισημαίνονται στο παρόν υπόμνημα ως άμεσου και επείγοντος προβληματισμού εκ μέρους των ενδιαφερομένων φορέων του καθορισμού διαδικασιών ευρείας διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους φορείς (όχι μόνο με τους πολιτιστικούς φορείς) στο πλαίσιο της συνεχούς παρακολούθησης και αξιολόγησης, καθώς και του καθορισμού από κοινού συμφωνηθέντων δεικτών χρονικών οροσήμων και επιδόσεων της θέσπισης ή ενοποίησης μηχανισμών και διαδικασιών για την «εναρμόνιση» πολιτικών και προγραμμάτων που συνδέονται με τον ΠΔΤ σε ολόκληρη την ΕΕ και εντός του πλαισίου της ΑΜΣ της δρομολόγησης συνεχούς ποσοτικής και ποιοτικής χαρτογράφησης των ΠΣΕ με οντότητες και οργανισμούς ερευνητικών αρμοδιοτήτων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών της συνέχισης των εργασιών για την τελειοποίηση τόσο ποσοτικών όσο και ποιοτικών δεικτών επιδόσεων, συνεισφοράς, αντικτύπου κ.ο.κ. σε συνεργασία με αρμόδιους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συμπερασματικά σχόλια Συνολικά, οι στόχοι και οι φιλοδοξίες της πρότασης «Δημιουργική Ευρώπη» εναρμονίζονται με τους στόχους και τις επιδιώξεις της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και ανταποκρίνονται, υπό την ευρύτερη έννοια, στις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στην παγκόσμια πλέον και ολοένα αναπτυσσόμενη ψηφιακή δημιουργική οικονομία. Ωστόσο, επισημαίνεται εν προκειμένω ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020» αναφέρεται μόνο μία φορά στην παρουσίαση της Δημιουργικής Ευρώπης. Από την άλλη πλευρά, η λέξη «πολιτιστικός» αναφέρεται μόνο μία φορά στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», ενώ η λέξη «δημιουργικός» δεν αναφέρεται καθόλου. Η προσέγγιση αυτή δεν ενδείκνυται ούτε για τη δημιουργία ευφυών και βιώσιμων συνεργειών ούτε για τη σύνδεση και εναρμόνιση των πλαισίων πολιτικής στα εν λόγω έγγραφα υψηλού επιπέδου, και πρέπει να καταβληθούν ακόμα σημαντικές προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση. Θα απαιτηθεί περαιτέρω ενημέρωση και επεξεργασία, ιδίως στους δύο βασικούς τομείς (i) της «φιλοσοφίας προσέγγισης» σε καίρια πεδία όπως η ισότιμη αντιμετώπιση, εκτίμηση και μεταχείριση των διαφόρων ενδιαφερομένων φορέων και (ii) του εκάστοτε σκεπτικού, των επιχειρησιακών λεπτομερειών και των δημοσιονομικών πόρων για τις σημαντικότερες προτεινόμενες δράσεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενδέχεται να επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τις υποβληθείσες συστάσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της πρότασης και την υπόδειξη τρόπων εξάλειψής τους. Είναι επίσης πιθανόν να επιθυμεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για την έναρξη ενός πιο ουσιαστικού διαλόγου σχετικά με τον χαρακτήρα της δημιουργικής 7

Θεματικό Τμήμα Β: Διαρθρωτικές Πολιτικές και Πολιτική Συνοχής οικονομίας/του δημιουργικού οικοσυστήματος και των συναφών επιπτώσεων για τη μελλοντική έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ένωση και στα κράτη μέλη, καθώς και για τη διαμόρφωση διακεκριμένης και ανταγωνιστικής θέσης της ΕΕ στο διεθνές προσκήνιο της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιοποίησης, που μπορεί μεν να ενέχει πολλούς κινδύνους για τις ευρωπαϊκές ταυτότητες και τις ευρωπαϊκές αγορές, αλλά τους προσφέρει παράλληλα πολλές νέες ευκαιρίες. 8