Η Υποδοµή Χωρικών Πληροφοριών του ΙΓΜΕ και η ανάπτυξη Ολοκληρωµένου Γεωπληροφοριακού Συστήµατος Μακρής Αθ. & Σκαρπέλη Στ. Μηχανικός Μεταλλείων Γεωλόγος, Γεωπληροφορικός
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) ιδρύθηκε το 1976, αποτελώντας το διάδοχο των προηγούµενων Γεωλογικών Υπηρεσιών που από το 1952 ήταν υπεύθυνες για τη γεωλογική έρευνα στην Ελληνική επικράτεια και έχει ως αντικείµενο την έρευνα, της γεωλογίας, των φυσικών πόρων (υπόγεια νερά, ενέργεια και ορυκτοί πόροι), τα φυσικά καταστροφικά φαινόµενα και το περιβάλλον, τοµείς για τους οποίους είναι θεσµοθετηµένος τεχνικός σύµβουλος της Πολιτείας
ραστηριότητα του ΙΓΜΕ Σκοπός του ΙΓΜΕ, σύµφωνα µε τον Ιδρυτικό του Νόµο (272/76, 2702/99) είναι η τεκµηρίωση του γεωλογικού περιβάλλοντος, φυσικού τροφοδότη και αποδέκτη της ανθρώπινης δραστηριότητας, για τον καθορισµό του σχεδιασµού των σχετικών δράσεων και του ελέγχου της αποτελεσµατικότητάς τους. Η τεκµηρίωση του γεωλογικού περιβάλλοντος- υπεδάφους της Γής, που αποτελεί την τρίτη διάσταση του περιβάλλοντος, οι Φυσικοί του Πόροι (ύδατα, ενέργεια, ορυκτά), η δυναµικότητά του ως Χώρου ανάπτυξης των υποδοµών (οικισµοί, δίκτυα, κλπ), η δυναµικότητά του ως Πηγής κινδύνων (κατολισθήσεις, σεισµοί, ηφαίστεια, κλπ), είναι ουσιαστική για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Η ορθολογική διαχείριση των εδαφικών - υπεδαφικών φυσικών πόρων αποτελεί κατ' εξοχήν πεδίο εφαρµογής της αειφόρου ανάπτυξης µε τήρηση των περιβαλλοντικών δεσµεύσεων. Οι έρευνες για την τεκµηρίωση του γεωλογικού περιβάλλοντος, των υπόγειων υδατικών, εδαφικών και ορυκτών πόρων, της γεωλογικής επικινδυνότητας και της περιβαλλοντικής τρωτότητας, µε την συλλογή, επεξεργασία, διαχείριση και διάχυση των σχετικών πληροφοριών αποτελούν την αφετηρία για την επιστηµονικά τεκµηριωµένη λήψη αποφάσεων µε στόχο την περιβαλλοντική προστασία και τη βιώσιµη ανάπτυξη.
ΧΩΡΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ Συγκεντρώνει, επεξεργάζεται και διαχειρίζεται δεδοµένα που έχουν χωρική αναφορά. Τα δεδοµένα που διαχειρίζεται το ΙΓΜΕ αφορούν ένα ευρύ φάσµα κλιµάκων τόσο συλλογής όσο και απεικόνισής τους και εναρµονίζονται µε Ευρωπαϊκά αλλά και ιεθνή πρότυπα Από τα δεδοµένα αυτά παράγεται χωρική πληροφορία για µία µεγάλη ποικιλία θεµατικών αντικειµένων.
ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ Χρησιµοποιεί Εξειδικευµένα λογισµικά Tο ο 1989 εισήγαγε στις µεθόδους του τις τεχνολογίες των Συστηµάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών και Επεξεργασίας ορυφορικών εδοµένων, και διαχειρίζεται µε αυτές τα δεδοµένα του, τόσο σε επίπεδο έργων, όσο και σε επίπεδο Υπηρεσιακών Μονάδων. οµές εδοµένων ιανυσµατικές δοµές (vector) Κανονικοποιηµένες δοµές (raster)
Το Ολοκληρωµένο Σύστηµα Γεωπληροφοριών του ΙΓΜΕ????????S???????G?????:???G????? «????? O?????S?????F????S»?????F????S ΕΡΓΟ :????????µ???????????µ??? S?st?µa Ge? p????f??????.g.?.?.?a? a??pt????p?d?µ????a t????e?t?????? d?a?e???s??a? d???es? t??? S????? Η ße?t?? s? t?? d?a?e???s?? t???e? p????f????? se ep?ped????a??sµ??,???a??sµ?? µe t?? a??pt??? e??? e??a??? και d?a?e?t???????? pe??ß?????t???????? s?? t?? ded?µ?????a? t?????s?µ?p????µe??? t e?????????.? Η a?aß??µ?s? t?? d????s?? t?? p????f???a? st??? p???t e??a? t??? e?d?af e??µe???? µe t?? a??pt??? t?? apa?t??µe????p?d?µ????a t???e?t?????? d???es? t??? (??e?t???????e?t??????????,???e?t????????e?t??????? µp????). Η p??µ??e?a t?? apa?a?t?t?? e??p??s µ????a t???e?t?????a t?? S?st?µat??.
ΒΑΣΙΚΑ ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΙΑΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΑ Τεχνολογίες για την κεντρική βάση δεδοµένων και το περιβάλλον ανάπτυξης και λειτουργίας των εφαρµογών του Συστήµατος τεχνολογική πλατφόρµα της ORACLE για την κεντρική αποθήκευση και διαχείρισή των γεωγραφικών δεδοµένων στο RDBMS ORACLE ArcSDE Server ESRI, για την σύνθεση και διάχυσή τους µέσω του internet ArcIMS ESRI, ενώ για την επεξεργασία, ανάλυση και παραγωγή των ψηφιακών γεωγραφικών βάσεων δεδοµένων ArcGIS Desktop ESRI
Θεµατικές ενότητες χωρικών δεδοµένων που περιλαµβάνει η Οδηγία INSPIRE και αφορούν σε τοµείς ευθύνης του ΙΓΜΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι 6. Υδρογραφία-Υδροφόροι ορίζοντες(υπόγειοι). ιαχρονική καταγραφή και µελέτη των ποσοτικών και ποιοτικών παραµέτρων των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων ανά λεκάνη απορροής(~100) Σύνταξη ισοζυγίων και προσοµοιώσεων ανά λεκάνη απορροής(42 κυριότερες) και προσδιορισµός των διαθέσιµων προς αξιοποίηση υπόγειων υδατικών αποθεµάτων Κατηγοριοποίηση και οριοθέτηση της ποιοτικής κατάστασης και των ρυπαντικών επιβαρύνσεων των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων ιαχρονική παρακολούθηση της εξέλιξης της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των κυριότερων υδροφόρων συστηµάτων (~ 250) µέσω του εγκατεστηµένου Εθνικού ικτύου Παρακολούθησης Υπόγειων Νερών. Το ίκτυο παρακολούθησης υπόγειων νερών, που έχει εγκαταστήσει το ΙΓΜΕ, λειτουργεί ήδη από το Β ΚΠΣ. Μετά από αξιολόγηση, η λειτουργία του συνεχίζεται και στο Γ ΚΠΣ. Οι δραστηριότητες του ΙΓΜΕ σχετικά µε τα υπόγεια νερά πρέπει να συνεχισθούν, αφού προβλέπεται ο ορισµός Φορέα Παρακολούθησης Υπόγειων Υδατικών Πόρων και η κατάρτιση του σχετικού προγράµµατος παρακολούθησής τους, σύµφωνα µε την οδηγία πλαίσιο και τον σχετικό Νόµο.
Θεµατικές ενότητες χωρικών δεδοµένων που περιλαµβάνει η Οδηγία INSPIRE και αφορούν σε τοµείς ευθύνης του ΙΓΜΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι 7. Προστατευόµενες τοποθεσίες Γεωλογικά τοπία ιδιαίτερου αισθητικού κάλους, µοναδικότητας, επιστηµονικής και διδακτικής αξίας (ΓΕΩΤΟΠΟΙ), αναδεικνύονται σήµερα σε αναπτυξιακούς πόλους έλξης γενικού ενδιαφέροντος (ΓΕΩΠΑΡΚΑ), συµβάλοντας στην περιφερειακή ανάπτυξη. Η ανάδειξη γεωτόπων-γεωπάρκων σε εθνική κλίµακα και η συµβολή τους στην αειφόρο ανάπτυξη υλοποιείται στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ.
Θεµατικές ενότητες χωρικών δεδοµένων που περιλαµβάνει η Οδηγία INSPIRE και αφορούν σε τοµείς ευθύνης του ΙΓΜΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙII 4. Γεωλογία Ψηφιακοί Γεωλογικοί Χάρτες σε κλίµακα 1:50.000, που καλύπτουν όλο τον Ελληνικό χερσαίο χώρο..(325 Φ.Χ., Νεοτεκτονικοί 1:100.000-4Ψηφ., Γεωλογικός 1:500.000, Σεισµοτεκτονικός 1:500.000, Υποθαλάσσια Χαρτογράφηση 1:200.000-5 Φ.Χ. ).
Θεµατικές ενότητες χωρικών δεδοµένων που περιλαµβάνει η Οδηγία INSPIRE και των οποίων οι απαιτήσεις καλύπτονται από έργα υποδοµής που πραγµατοποιεί το ΙΓΜΕ στα πλαίσια των αρµοδιοτήτων του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ (3. έδαφος, 5. χρήσεις γής, 6. ανθρώπινη υγεία και ασφάλεια, 11. διαχείριση εκτάσεων/περιορισµοί/ζώνες που υπόκεινται σε ρυθµίσεις-ζώνες ακτινοβολίας, 12. ζώνες φυσικών κινδύνωνκατολισθήσεις, σεισµοί, εκρήξεις ηφαιστείων) καταγραφή σε διάφορες κλίµακες των γεωτεχνικών, σεισµοτεκτονικών, γεωλογικών, υδρογεωλογικών, γεωχηµικών-περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών του υπεδάφους και η προσοµείωσή του σε ψηφιακή µορφή. Το ψηφιακό προϊόν περιέχει πληροφορίες γιά την ποιοτική κατάσταση του υπεδάφους των περιοχών τόσο από την πλευρά της ασφαλούς ανάπτυξης υποδοµών - θεµελίωσης έργων, όσο και από την πλευρά του επιπέδου της υφιστάµενης ρύπανσής του.
Θεµατικές ενότητες χωρικών δεδοµένων που περιλαµβάνει η Οδηγία INSPIRE και των οποίων οι απαιτήσεις καλύπτονται από έργα υποδοµής που πραγµατοποιεί το ΙΓΜΕ στα πλαίσια των αρµοδιοτήτων του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ (5. χρήσεις γής, 11. διαχείριση εκτάσεων/περιορισµοί/ζώνες που υπόκεινται σε ρυθµίσεις-αδειοδοτηµένες περιοχές µεταλλευτικής έρευνας και εξόρυξης) Καταγραφή της διαθεσιµότητας αποθεµατικού δυναµικού ορυκτών και ενεργειακών πρώτων υλών προς αξιοποίηση, λαµβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες νέων τεχνολογιών που απαντούν στα προβλήµατα της οικονοµικότητας, των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων (ευθυγράµιση µε επικρατούσες οδηγίες και την αποδεκτή επιστηµονική γνώση, βασική συνεισφορά στον χωροταξικό σχεδιασµό της εξορυκτικής βιοµηχανίας).
Θεµατικές ενότητες χωρικών δεδοµένων που περιλαµβάνει η Οδηγία INSPIRE και των οποίων οι απαιτήσεις καλύπτονται από έργα υποδοµής που πραγµατοποιεί το ΙΓΜΕ στα πλαίσια των αρµοδιοτήτων του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ Οι δραστηριότητες του ΙΓΜΕ σχετικά µε τα υπόγεια νερά που αναφέρθηκαν ανωτέρω καλύπτουν και την θεµατική ενότητα 11. διαχείριση εκτάσεων/περιορισµοί/ζώνες που υπόκεινται σε ρυθµίσεις-προστατευόµενες περιοχές γύρω από πηγές πόσιµου νερού, ζώνες ευάλωτες στη νιτρορύπανση.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΑΘΕΣΗΣ Όσον αφορά στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής πρόσβασης στα δεδοµένα, όπως προαναφέρθηκε, η σχετική υποδοµή είναι υπό ανάπτυξη και ως εκ τούτου η τελική πολιτική διάθεσης δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόµη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Σύµφωνα µε όσα προαναφέρθηκαν, θεωρούµε ότι το ΙΓΜΕ θα έχει την τεχνική δυνατότητα να εναρµονισθεί µε µία Εθνική Υποδοµή Χωρικών Πληροφοριών, όπως την προβλέπει το INSPIRE, για τις θεµατικές ενότητες που το αφορούν.