AITHΣΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΜΕΛΙΑ: Eργαστήριο Μελισσοκομίας Σχολή Γεωπονίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης www.beelab.gr
Πρόταση 2 ου Παγκρήτιου Συνεδρίου
ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΕΥΚΟΘΥΜΑΡΟΜΕΛΟ 1. Ξεχωρίζει από τα άλλα πευκόμελα συην περιεκτικότητά του σε α-πινένιο, δ-3-καρένιο, λεμονένιο, φαινυλοακεταλδεύδη, Βενζυλο-ακετονιτρίλιο. 2. Έχει αγωγιμότητα > 0,6 3. Γυρεόκοκκους θυμαριού >10% 4. Άθροισμα γλυκόζης και φρουκτόζης > 50% 5. Υγρασία έως 18%. 6. Διαστάση >8 DN 7. Σουκρόζη <5% 8. ΗΜF <40 mg/kg 9. Οξύτητα <50 meq/kg 10. Ολικά στερεά <1% 11. Δευτερεύοντες γυρεόκοκκοι: Centaurea sp., ευκάλυπτος, ερείκη, Verbascum, Hypericum, χαρουπιά
Δείγματα παραγωγής 2010 που δόθηκαν για εξέταση στο εργαστήριο Μελισσοκομίας του ΑΠΘ Είδη μελιού ΧΑΝΙΑ ΡΕΘΥΜΝΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ Σύνολο Πευκόμελο 1 4 8 3 16 Θυμάρι 1 6 12 4 23 Πευκοθύμαρο 6 2 45 19 72 Σύνολο 8 12 65 26 111 Διάφορα - 3 1 1 5
1400 Aγωγιμότητα πευκοθυμαρόμελων παραγωγής 2010 1200 1000 Η αγωγιμότητα παραμένει >0,6 800 600 400 200 15 δείγματα (21%) με αγωγιμότητα <0,6 ms/cm 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71
ποσοστά γυρεοκόκκων θυμαριού Ποσοστά γυρεοκόκκων θυμαριού στα κρητικά πευκοθύμαρα 80 70 Μέλια παραγωγής 2009 60 50 40 Γυρεόκοκκοι θυμαριού >10% 30 20 10 0 85% 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67 αριθμός δειγμάτωνβ
Ποσοστά γυρεοκόκκων θυμαριού Πευκομελα παραγωγής 2009 Ποσοστά γυρεκόκκων θυμαριού στα κρητικά πευκόμελα 45 40 35 30 25 20 15 10 Σειρά1 10% 5 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 αριθμός δειγμάτων
% γύρη θυμαριού στα πευκοθυμαρόμελα παραγωγής 2010 50 45 40 35 60 δείγματα (83%) με ποσοστά γυρεοκόκκων θυμαριού <10% 30 25 20 15 Δίλημμα : 10% ή 6% γυρεόκοκκοι θυμαριού? 10 5 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71
20 18 17% 16 17% 14 12 10 8 6 4 Υγρασία στα πευκοθυμαρόμελα 2010 Μέσος όρος: 14.4%, (13.0-18.0) 2 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71
18,0 16,0 17% 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 Αποτελέσματα ανάλυσης υγρασίας % από το ΜΑΙΧ. Πευκοθυμαρόμελα παραγωγής 2010 4,0 2,0 0,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Μέλια ΠΟΠ Ευρώπης Υγρασία % Miele delle Dolomiti Bellunesi (ΠΟΠ Ιταλία) 15-18 Miele della Lunigiana (ΠΟΠ Ιταλία) <18 Mel de Barroso (ΠΟΠ Πορτογαλία) <18 Mel de Serra da Lousa (ΠΟΠ Πορτογαλία) <20 Mel da Serra de Monchique (ΠΟΠ Πορτογαλία) <20 Mel da Terra Quente (ΠΟΠ Πορτογαλία) <17 Mel das Terras Altas do Minho (ΠΟΠ Πορτογαλία) <18 Mel do Alentejo (ΠΟΠ Πορτογαλία) * Mel do Parque de Montezinho (ΠΟΠ Πορτογαλία) <17,5 Mel do Ribatejo Norte (ΠΟΠ Πορτογαλία) <18 Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια (ΠΟΠ Ελλάδα) 14-15,5 Miel de Corse or Mele di Corsica (ΠΟΠ Γαλλία) <18 Miel d Alsace (ΠΓΕ Γαλλία) * Miel de sapin des Vosges (ΠΟΠ Γαλλία) <18 Miel de Provence (ΠΓΕ Γαλλία) * Miel de Galicia or Mel de Galicia (ΠΓΕ Ισπανία) <18,5 Πρόταση για Π-Θ Κρήτης υγρασία <17%
Άθροισμα φρουκτόζης και γλυκόζης (%) Πευκοθυμαρόμελα 2009. Φ+Γ >50% p = 0,038 Χανιά Ηράκλειο Λασίθι min 52,5 51,9 51,5 max 66,1 64,5 53,2 avg 58,4 57,7 52,6 sd 3,5 4,0 1,0 n 32 23 3
70,0 60,0 Φρουκτόζη + Γλυκόζη % Πευκοθύμαρα 2010 Παραμένει η πρόταση για Φ +Γ>50% 50,0 50% 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Σουκρόζη (%) Πευκοθύμαρα 2009 p = 0,003 Χανιά Ηράκλειο Λασίθι min 0,0 0,0 0,3 max 2,1 0,9 0,5 avg 0,5 0,1 0,4 sd 0,5 0,2 0,1 n 32 22 3
2,5 2,0 Ζαχαρόζη στα πευκοθυμαρόμελα 2010 1,5 1,0 Πρόταση για το Κρητικό Π-Θ <3% 0,5 0,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
Μέλια ΠΟΠ Ευρώπης Ζαχαρόζη % Miele delle Dolomiti Bellunesi (ΠΟΠ Ιταλία) 0,0-10,0 Miele della Lunigiana (ΠΟΠ Ιταλία) * Mel de Barroso (ΠΟΠ Πορτογαλία) <5 Mel de Serra da Lousa (ΠΟΠ Πορτογαλία) <3 Mel da Serra de Monchique (ΠΟΠ Πορτογαλία) <5 Mel da Terra Quente (ΠΟΠ Πορτογαλία) <6 Mel das Terras Altas do Minho (ΠΟΠ Πορτογαλία) <5 Mel do Alentejo (ΠΟΠ Πορτογαλία) * Mel do Parque de Montezinho (ΠΟΠ Πορτογαλία) <4,09 Mel do Ribatejo Norte (ΠΟΠ Πορτογαλία) <4 Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια (ΠΟΠ Ελλάδα) >10 (8-18) Miel de Corse or Mele di Corsica (ΠΟΠ Γαλλία) * Miel d Alsace (ΠΓΕ Γαλλία) <5 Miel de sapin des Vosges (ΠΟΠ Γαλλία) * Miel de Provence (ΠΓΕ Γαλλία) * Miel de Galicia or Mel de Galicia (ΠΓΕ Ισπανία) * Πρόταση για το Κρητικό Π-Θ <3%
30 ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΠΕΥΚΟΘΥΜΑΡΟΜΕΛΑ 2010 8 δείγματα (11%) <8 DN 25 20 Μέσος όρος διαστάσης 12,7 DN Μέσος όρος HMF 3,8 (0,0-23,1) mg/kg Δίλημμα: Διαστάση <8 ή <12 DN 15 10 5 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71
30 HMF πευκοθυμαρόμελων HMF 2010 25 20 3 δείγματα από τα 73 είχαν ΗΜF >15 mg/kg 15 10 5 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71
Μέλια ΠΟΠ Ευρώπης HMF mg/kg Miele delle Dolomiti Bellunesi (ΠΟΠ Ιταλία) 10 Miele della Lunigiana (ΠΟΠ Ιταλία) 10 Mel de Barroso (ΠΟΠ Πορτογαλία) 40 Mel de Serra da Lousa (ΠΟΠ Πορτογαλία) 35 Mel da Serra de Monchique (ΠΟΠ Πορτογαλία) 40 Mel da Terra Quente (ΠΟΠ Πορτογαλία) 40 Mel das Terras Altas do Minho (ΠΟΠ Πορτογαλία) 40 Mel do Alentejo (ΠΟΠ Πορτογαλία) 10,5 Mel do Parque de Montezinho (ΠΟΠ Πορτογαλία) 40 Mel do Ribatejo Norte (ΠΟΠ Πορτογαλία) 40 Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια (ΠΟΠ Ελλάδα) * Miel de Corse or Mele di Corsica (ΠΟΠ Γαλλία) 10 Miel d Alsace (ΠΓΕ Γαλλία) 10 Miel de sapin des Vosges (ΠΟΠ Γαλλία) 15 Miel de Provence (ΠΓΕ Γαλλία) 10 Miel de Galicia or Mel de Galicia (ΠΓΕ Ισπανία) 28 Πρόταση για το Κρητικό Π-Θ <15 Αμέσως μετά την παραγωγή του
Προδιαγραφές Πευκοθυμαρόμελο Κρήτης ΠΟΠ Φυσικοχημικά χαρ/κά Προτεινόμενα ΠΟΠ Οδηγία 2001/110 & Απόφ. 127/2004 1. Αγωγιμότητα >0,6 ms/cm >0,9 Πεύκο, θυμάρι <0,6 2. Γύρη θυμαριού % >6 ή >10 Θυμαρίσιο >18%, Ανθη με θυμάρι >6% 3. Υγρασία % <17% <20% 4. Γλυκόζη + Φρουκτόζη >50% >45% μελίτωμα >60% ανθόμελα 5. Σουκρόζη % <3% <5% 6. Διαστάση DN >8 ή >12 >8 7. ΗΜF mg/kg <15* <40 8. Eλεύθερα οξέα meq/kg <50 <50 9. Μη υδατοδιαλυτές ουσίες <0,1 g/100 g <0,1 g/100 g 10. Χρώμα?? - 11. Κυριότεροι γυρεόκοκκοι: ΜΑΙΧ 12. Οργανοληπτικά χαρ/κά: ΑΠΘ
ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΜΕΛΙ ΚΡΗΤΗΣ. ΠΕΥΚΟΘΥΜΑΡΟ ή ΜΕΛΙ ΚΡΗΤΗΣ. ΠΕΥΚΟΘΥΜΑΡΟΜΕΛΟ ή ΠΕΥΚΟΘΥΜΑΡΟΜΕΛΟ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΡΟΦΙΜΟΥ α) Στο θυμάρι τα μελίσσια γονεύουν, το θυμαρίσιο μέλι στα στεφάνια γόνου τρυγιέται μαζί με το πευκόμελο. β ) υπάρχουν περιοχές της Κρήτης όπου το όψιμο θυμάρι συνανθεί με τις μελιτώδεις εκκρίσεις του πεύκου με αποτέλεσμα οι μέλισσες να συλλέγουν και να αναμιγνύουν το πεύκο και το θυμάρι.
% γυρεοκόκκων θυμαριού στα πευκοθυμαρόμελα παραγωγής 2010 50 45 40 35 30 25 Πευκοθυμαρόμελο Κρήτης ΠΟΠ 20 15 Πευκόμελο Κρητης ΠΟΠ 10 5 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71
ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΕΥΚΟΜΕΛΟ ΚΡΗΤΗΣ ΠΟΠ 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΡΟΦΙΜΟΥ Οι μελισσοκόμοι μετά τον τρύγο του θυμαριού μεταφέρουν τα μελίσσια τους στα πεύκα. Οι αρωματικές ουσίες του θυμαριού οι οποίες παραμένουν στις κηρήθρες μεταφέρονται στο πευκόμελο προσδίνοντας του ξεχωριστή γεύση και άρωμα
200 150 Πεύκο Ρόδου Πεύκο Κρήτης Πεύκο Εύβοι ας Πεύκο Χαλκι δι κής Πεύκο Θάσου 100 50 0 α-πινένιο καμφένιο β-πινένιο δ-3-καρένιο π-κυμένιο λεμονένιο γ-τερπινένιο α-τερπινολένιο καρυοφυλλένιο
Πτητικές ουσίες στα ελληνικά πευκόμελα Πτητικά συστατικά Ρόδου Κρήτης Εύβοιας Χαλ/κής Θάσου α-πινένιο 107 206 38 29 72 καμφένιο 3 6 1 1 2 β-πινένιο 15 23 3 8 12 δ-3-καρένιο 22 134 26 0 32 λεμονένιο 5 153 4 3 13 Γ-τερπινένιο 3 15 3 2 2 καρυοφυλλένιο 2 3 0,8 0,6 0,4 φαινυλοακεταλδεύδη 57 448 15 21 16 Βενζυλο-ακετονιτρίλιο 6 11 2 1 1
Άξονας 2 Διάκριση πευκόμελου 5 ελληνικών περιοχών Κανονοικοποιημένοι άξονες διακριτότητας 5,0 2,5 0,0 Χαλκιδική Θάσος 5 4 3 Εύβοια 2 Κρήτη 1 2 3 4 5 area κεντροειδή των περιοχών -2,5-5,0 1 Ρόδος Πιθανότητα ορθής Ταξινόμησης άγνωστου Δείγματος 97,9% -7,5-5 0 5 10 15 Άξονας 1 Διδακτορική Διατριβή Τανανάκη Χρ, 2006, Α.Π.Θ.
18 16 Yγρασία % Πευκόμελα 2010 17% 14 12 10 8 6 Πρόταση: Υγρασία <17% 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
1800 AΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ (μs/cm) πευκόμελων 2010 1600 2 δείγματα (12%) με αγωγιμότητα <0,8 1400 1200 1000 800 600 400 Πρόταση: Αγωγιμότητα >0,8 200 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
14 ΗΜF (mg/kg) Κρητικού Πευκόμελου 2010 12 10 10 mg/kg 8 6 Πρόταση: HMF <15 mg/kg Αμέσως μετά την παραγωγή τους 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Πευκόμελα παραγωγής 2010 HMF ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΘΥΜΑΡΙ% 0 16,6 15,0 0 9,8 0,2 1,0 11,3 15,6 11,8 10,5 2,6 8,5 5,6 0,8 0,5 7,9 1,3 0,6 10,1 4,2 1,3 9,3 4,1 8,5 6,7 1,1 0 5,0-5,9 6,5 12,2 7,9 4,9 2,6 0 2,5 7,1 0 9,6 8,3 0 9,0 1,6 0 5,9 3,6
7 Διαστάση σε ανοιξιάτικο πευκόμελο Ρόδου 2008 6 Όλα τα δείγματα με διαστάση <8 DN 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Διαστάση Κρητικών πευκόμελων Έτος Αριθμός δειγμάτων Μέσος όρος Εύρος 1994 29 10,42 6,53-14,42 1995 19 12,57 7,65-16,01 1997 16 16,01 7,56-19,91 1998 12 11,95 6,89-14,36 1999 12 12,95 7,78-15,58 2000 3 22,48 20,51-25,85 2001 27 7,61 5,56-10,13 2002 40 12,84 7,60-16,23 2003 25 11,41 6,59-17,73 2004 6 10,2 8,80-12,32 2005 4 10,31 7,01-11,32
Προδιαγραφές προϊόντος: Πευκόμελο Κρήτης ΠΟΠ Φυσικοχημικά χαρ/κά Προτεινόμενα ΠΟΠ Οδηγία 2001/110 & Απόφ. 127/2004 Αγωγιμότητα >0,8 ms/cm >0,9 Πεύκο, θυμάρι <0,6 Γύρη θυμαριού % * - Υγρασία % <17% <20% Γλυκόζη + Φρουκτόζη >45% >45% μελίτωμα Σουκρόζη % <3% <5% Διαστάση DN >8 >8 ΗΜF mg/kg <15* <40 Eλεύθερα οξέα meq/kg <50 <50 Μη υδατοδιαλυτές ουσίες <0,1 g/100 g <0,1 g/100 g Χρώμα Κυριότεροι γυρεόκοκκοι ΑΠΘ ΜΑΙΧ Οργανοληπτικά χαρ/κά ΑΠΘ -
ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ Προδιαγραφές προϊόντος: Οργανοληπτικά χαρ/κά Θυμάρι Πεύκο Πευκοθύμαρο Λουλούδι Βανίλια Μέντα Κύμινο Παραφίνη Ελαιώδες 50 40 30 20 10 0 Αμύγδαλο Θυμάρι Λεμόνι Κερί Όξινο Μεταλλικό Καραμέλα Ρητίνη Ρίγανη Σταφίδα?? Αξιολόγηση οργανοληπτικών χαρακτηριστικών: Οπτικά (χρώμα, ρευστότητα) Γευστικά (γλυκύτατα, αλατότητα, οξύτητα, πικράδα) Οσμητικά (ένταση και είδος οσμής
ΕΝΙΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΜΕΛΙ ΚΡΗΤΗΣ. ΠΕΥΚΟΜΕΛΟ ή ΜΕΛΙ ΚΡΗΤΗΣ. ΠΕΥΚΟ ή ΠΕΥΚΟΜΕΛΟ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΡΟΦΙΜΟΥ Οι μελισσοκόμοι μετά τον τρύγο του θυμαριού μεταφέρουν τα μελίσσια τους στα πεύκα. Οι αρωματικές ουσίες του θυμαριού οι οποίες παραμένουν στις κηρήθρες μεταφέρονται στο πευκόμελο προσδίνοντας του ξεχωριστή γεύση και άρωμα
Τι περιέχει ο φάκελος Αίτηση (Σύλλογοι και Συνεταιρισμοί Κρήτης). Ενιαίο Έγγραφο (ΑΠΘ) Προδιαγραφές (ΑΠΘ) Τα μικροσκοπικά χαρακτηριστικά (ΜΑΙΧ). Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (ΑΠΘ) Περιγραφή της μελισσοκομικής χλωρίδας (Βαλσαμιδάκη). Ιστορικά στοιχεία για την μελισσοκομία της Κρήτης (Λίπα Β., Σαββάκης Κ., Μαυρουπλάκης Μ., Μπιρλιράκης Ν. κ.ά) Περιγραφές για τις μεθόδους εκμετάλλευσης των μελισσιών (Σύνεδροι Γ Παγκρήτιου Συνεδρίου). Στατιστικές για τη μελισσοκομία της Κρήτης (Ισαακίδης) Αποφάσεις Μελισσοκομικών Συνεταιρισμών και Συλλόγων
ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗΣ ΠΟΠ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΜΟΔΙΟΥ Ο φάκελος θα υπογραφεί από τους προέδρους των Μελισσοκομικών Συλλόγων και Συνεταιρισμών ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΥΠΟΒΑΛΕΙ ΤΟΝ ΦΑΚΕΛΟ Μελισσοκομικός Σύλλογος Ηρακλείου Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Ηρακλείου Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Ρεθύμνης Μελισσοκομικός Σύλλογος Χανίων Μελισσοκομικός Σύλλογος Λασιθίου Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Ζαρού Φαιστός