Η επιβάρυνση του ελληνικού πληθυσμού από τις ιατρικές εφαρμογές ιοντιζουσών ακτινοβολιών

ΑΒΡ ΑΜΙ ΔΗΑ. eκλι ΝΙ ΚΗΕ ΝΔΟΚΡΙ ΝΟΛΟΓ Ι Α onl i nef RE E Όλ ηηκ λ ι ν ι κ ήε ν δοκ ρι ν ολ ογ ί α&θέ ματ απουε ν δι αφέ ρουνόλ ους σεδι αλ έ ξ ε ι ςαπόε κ λ ε κ τ ούςε πι στ ήμον ε ς Ηε πι βάρυν σητ ουε λ λ ην ι κ ούπλ ηθυσμούαπότ ι ςι ατ ρι κ έ ςε φαρμογ έ ς ι ον τ ι ζ ουσώνακ τ ι ν οβολ ι ών ΝΙ ΚΟΛΑΟΥΜάγ δα, ΒΟΓ Ι ΑΤ Ζ ΗΣ., ΚΑΛΑΘΑΚΗΜ., Σ ΗΜΑΝΤ ΗΡ ΑΚΗΣΓ., ΚΟΥΚΟΡ ΑΒΑΧ., ΟΙ ΚΟΝΟΜΙ ΔΗΣ Σ., ΧΟΥΡ ΔΑΚΗΣΚ. Ι., ΚΑΜΕ ΝΟΠΟΥ ΛΟΥΒ., Ε λ λ ην ι κ ήε πι τ ροπήατ ομι κ ήςε ν έ ργ ε ι ας GE N508

Η επιβάρυνση του ελληνικού πληθυσμού από τις ιατρικές εφαρμογές ιοντιζουσών ακτινοβολιών Μ. Νικολάου, Σ. Βογιατζή, Μ. Καλαθάκη, Γ. Σημαντηράκης, Χ. Κουκοράβα, Σ. Οικονομίδης, Κ.Ι. Χουρδάκης, Β. Καμενοπούλου Μάγδα Νικολάου Τμήμα Αδειών & Ελέγχων

Αντικείμενο σκοπός Η συστηματική συλλογή και αξιολόγηση των απαραίτητων στοιχείων για τον προσδιορισμό της ακτινικής επιβάρυνσης του ελληνικού πληθυσμού από τις ιατρικές εφαρμογές ακτινοβολιών, με σκοπό τη διαρκή αξιολόγηση και βελτιστοποίηση του Εθνικού Συστήματος Ακτινοπροστασίας.

Αντικείμενο σκοπός Ακτινική επιβάρυνση: Αριθμός εξετάσεων x Δόση Υπολογισμός του ετήσιου αριθμού των διαγνωστικών εξετάσεων (ακτινολογίας και πυρηνικής ιατρικής) και επεμβατικών ακτινολογικών πρακτικών Υπολογισμός της μέσης δόσης για κάθε τύπο διενεργηθείσας διαγνωστικής εξέτασης και επεμβατικής διαδικασίας

Δομή της παρουσίασης Μεθοδολογία Συλλογή αριθμού εξετάσεων Δοσιμετρία Εκτίμηση συλλογικής δόσης Αποτελέσματα Συμπεράσματα

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων Επιλογή εξετάσεων & Κατηγοριοποίηση (ευρύ φάσμα συχνότητας και δόσεων) Ακτινοδιάγνωση o o o o o Ακτινογραφίες Μαστογραφίες Ακτινοσκοπικές εξετάσεις Εξετάσεις Αξονικής τομογραφίας Πρακτικές Επεμβατικής ακτινολογίας Πυρηνική ιατρική o o Σπινθηρογραφήματα με γ-camera Σπινθηρογραφήματα με PET/CT Ακτινοθεραπεία & Θεραπείες Πυρηνικής Ιατρικής ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων Ερωτηματολόγια Αποστολή στην ΕΕΑΕ του ετήσιου αριθμού διενεργηθεισών διαγνωστικών εξετάσεων και επεμβατικών διαδικασιών από όλα τα εργαστήρια και καταχώρηση στην Εθνική βάση Δεδομένων Ακτινοπροστασίας της ΕΕΑΕ Η ετήσια υποβολή στοιχείων απαιτείται από τη νομοθεσία Υπ αριθ. ΔΥΓ2/Γ.Π.οικ 154949/ 10.12.2010/ (ΦΕΚ/Β/1918) Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τη μελέτη αφορούν στο έτος 2014

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων Εξέταση # εργαστηρίων στην Ελλάδα # εργαστηρίων που ανταποκρίθηκαν Συνολική Απόκριση Αξονική τομογραφία 363 342 94 % Ακτινολογικά 1117 830 75 % Επεμβατικά 65 55 85 % Πυρηνική ιατρική 120 119 99 % Αναγωγή (extrapolation) των αποτελεσμάτων στο 100%

Μεθοδολογία : Αριθμός ιατρικών εξετάσεων Αναγωγή (extrapolation) των αποτελεσμάτων στο 100% Κατηγοριοποίηση των εργαστηρίων Δομή - Κατηγορία X1 : π.χ. Ακτινολογικό, Μαστογράφος κλπ X2: π.χ. Ακτινολογικό + Αξονικός Τομογράφος κλπ X3: π.χ. X2 + επεμβατικά ή μεγάλο αρ. λυχνιών Επίπεδο περίθαλψης υγείας ΙΔ Εργαστ.: Αυτοτελή ιδιωτικά εργαστήρια ή Αλυσίδες ιδιωτικών εργαστηρίων (X1 ή X2 ) ΙΔ Κλιν. : Ιδιωτικά Νοσοκομεία ή Κλινικές (Χ1, X2, ή X3) ΔΗΜ. ΝΟΣ. : Μεγάλα Νοσοκομεία, Δημόσια, Πανεπιστημιακά ή μη (X2, ή X3) Κ.Υ. : Κέντρα Υγείας τα οποία λειτουργούν σε μη αστικές περιοχές (X1) Δημόσιοι Ασφαλιστικοί οργανισμοί Γεωγραφική θέση Αττική Μεγάλα αστικά κέντρα Περιφέρεια

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση τι είναι δόση; Ενεργός δόση, Effective dose, msv σχετίζεται με την επικινδυνότητα 5% ανά Sv ή 0.005% ανά msv Δόση οργάνου, mgy Συλλογική δόση, Collective dose, person-sv σχετίζεται με τον πληθυσμού που έχει υποβληθεί σε εξετάσεις Αριθμός εξετάσεων x Ενεργός Δόση Μέση ενεργός δόση ανά άτομο του πληθυσμού, Effective dose per caput, msv σχετίζεται με το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού Συλλογική δόση / 10,960,000

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση Κλασσική ακτινολογία Μαστογραφία Αξονική τομογραφία Επεμβατικά Μετρούμενα δοσιμετρικά μεγέθη Air Kerma (free in air) Air Kerma (free in air) CTDI vol & DLP KAP Πυρηνική Ιατρική Χορηγούμενη ενεργότητα ραδιοφαρμάκου, MBq

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (ακτινοδιάγνωση) Για υπολογισμό ενεργού δόσης από μετρούμενα δοσιμετρικά μεγέθη Κατάλληλο υπολογιστικό πρόγραμμα (Software) Συντελεστές μετατροπής Examination Coliche Mode: Slice scanning using scanner: Philips Model: Tomoscan 1998 Monte Carlo Dose Data derived from: Philips Tomoscan AV Scan plans: Comment: COLICHE 3 IN 5 kv:120 mas:250,00 Slices:60 CTDI (mgy/mas): 0,1678 Slice Width (mm):3,0 Table feed per slice(mm): 5,0 nctdiw (Head) (µgy/mas): 127,7 +/- 1,9 % Scan Start (cm): 35,0 Scan End (cm): 5,2 nctdiw (Body) (µgy/mas): 67,1 +/- 1,9 % Prime Organs Equivalent Dose Error Other Organs Equivalent Dose Error Lungs 0,28 mgy 3% Pelvis 26 mgy 2% Stomach Wall 6,8 mgy 2% Spine 6,2 mgy 2% Urinary Bladder Wall 11 mgy 2% Skull Cranium 0 mgy 0% Breasts 0,10 mgy 6% Skull Facial 1,9 µgy 50% Liver 4,8 mgy 2% Rib Cage 1,5 mgy 2% Esophagus 0,14 mgy 10% Clavicles 23 µgy 40% Thyroid 2,6 µgy 10% Eye Lenses 0 mgy 0% Skin 2,7 mgy 1% Gall Bladder Wall 10 mgy 2% Bone Surface 4,5 mgy 2% Heart 0,30 mgy 5% Red bone marrow 4,0 mgy 2% Testes (Gonads) 0,95 mgy 4% Ovaries (Gonads) 11 mgy 2% LLI Wall (Colon) 8,9 mgy 2% Remainder Organs Equivalent Dose Error Marrow Doses Equivalent Dose Error Muscle 3,7 mgy 1% Pelvis 9,6 mgy 2% Adrenals 1,5 mgy 7% Spine 2,3 mgy 2% Brain 0 mgy 0% Skull Cranium+Facial 0,17 µgy 50% Small Intestine 12 mgy 2% Rib cage 0,48 mgy 2% ULI Wall 12 mgy 2% Clavicles 6,5 µgy 40% Kidneys 11 mgy 2% Scapulae 33 µgy 10% Pancreas 3,4 mgy 3% Upper Part of Legs 0,36 mgy 2% Spleen 4,6 mgy 2% Upper Part of Arms 21 µgy 10% Thymus 92 µgy 30% Uterus 11 mgy 2% DLP (head phantom) 0,57 Gy cm +/- 2% Effective Dose (ICRP 60) 4,9 msv +/- 2% DLP (body phantom) 0,30 Gy cm +/- 2%

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (ακτινολογία) Καθορισμός δείγματος ιατρικών ακτινολογικών εργαστηρίων H εκτίμηση της μέσης ενεργού δόσης ανά ιατρική πράξη περιορίστηκε σε αντιπροσωπευτικό υποσύνολο των ακτινοδιαγνωστικών εργαστηρίων που λειτουργούν στη χώρα. Για ένα καταλλήλως γεωγραφικά κατανεμημένο δείγμα, επιλέχτηκε το 40% του συνόλου των εργαστηρίων για κάθε περιφέρεια και εν συνεχεία το 40% των εργαστήρια κάθε κατηγορία Χ1, Χ2, Χ3 (ανάλογα με το είδος και το πλήθος των ακτινολογικών συστημάτων που διαθέτουν) ανά περιφέρεια.

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (ακτινοδιάγνωση) Ακτινογραφικές εξετάσεις Η εκτίμηση της μέσης ενεργού δόσης προέκυψε από 4335 μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε 388 ακτινοδιαγνωστικά εργαστήρια για 11 διαφορετικά είδη ακτινογραφικών εξετάσεων. Καταγραφή για καθεμία εξέταση, των καθιερωμένων συνθηκών έκθεσης (kv &mas) για έναν μέσο εξεταζόμενο Πραγματοποίηση μέτρησης και υπολογισμός του Air Kerma (free in air) στην επιφάνεια του ασθενή χρησιμοποιώντας τα ίδια στοιχεία έκθεσης Η μέση ενεργός δόση για καθεμία εξέταση εκτιμήθηκε με τη χρήση του υπολογιστικούπρογράμματος PCXMC 2.0 (v 1.4 software STUK).

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (ακτινοδιάγνωση) Μαστογραφία Η εκτίμηση της μέσης ενεργού δόσης για την μαστογραφία προέκυψε από μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε 299 συστήματα μαστογραφίας. Χρήση τυπικού ομοιώματος (Gammex RMI-ACR), προσομοιάζει έναν μέσο μαστό πάχους 42mm και μέσης σύστασης Η μέτρηση πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες έκθεσης (kv & mas) της καθημερινά εφαρμοζόμενης κλινικής πράξης για ένα μέσο μαστό Για την εκτίμηση της δόσης στον αδένα (AGD) χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλοι συντελεστές μετατροπής Η μέση ενεργός δόση για την μαστογραφία υπολογίστηκε από το γινόμενο της μέσης τιμής AGD και του παράγοντα ακτινοευαισθησίας Wt του μαστού που δίνεται από το ICRP 103

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (ακτινοδιάγνωση) Αξονική Τομογραφία Η εκτίμηση της μέσης ενεργού δόσης για την Αξονική Τομογραφία προέκυψε από δεδομένα που συλλέχθηκαν από 103 συστήματα αξονικού τομογράφου. Καταγράφηκαν οι τιμές CDTIvol & DLP που εμφανίζονται στο σύστημα μετά το τέλος των διενεργηθεισών εξετάσεων. Η μέση τιμή του συνολικού DLP της κάθε εξέτασης χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να εξαχθεί η μέση ενεργός δόση (87 συστήματα) Ο υπολογισμός της ενεργού δόσης για την αξονική τομογραφία πραγματοποιήθηκε με κατάλληλους παράγοντες μετατροπής (Huda et al) Για τα συστήματα αξονικής τομογραφίας που δεν είχαν δυνατότητα δοσιμετρικής αναφοράς (dose report), καταγράφηκαν τα στοιχεία έκθεσης και με κατάλληλο πρόγραμμα υπολογισμού δόσης εκτιμήθηκαν τα CDTIvol & DLP καθώς και η μέση ενεργός δόση για κάθε μία εξέταση ξεχωριστά (16 συστήματα)

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (ακτινοδιάγνωση) Επεμβατικές Πρακτικές Η εκτίμηση της μέσης ενεργού δόσης για τις επεμβατικές πρακτικές προέκυψε από δεδομένα που συλλέχθηκαν από 17 εργαστήρια επεμβατικής καρδιολογίας και 16 εργαστήρια επεμβατικής ακτινολογίας. Καταγράφηκαν οι τιμές KAP ανά εξέταση για κάθε εργαστήριο ξεχωριστά και με την εφαρμογή καταλλήλων συντελεστών μετατροπής υπολογίσθηκε η μέση ενεργός δόση ανά εξέταση. (Compagnone, G. et al (2012), Geijer, H. et al (2005), Simantirakis, G. et al (2013), NCRP 160) Για τις εξετάσεις που δεν υπήρχαν παράγοντες μετατροπής, χρησιμοποιήθηκε το υπολογιστικό πρόγραμμα PCXMC 2.0 (v 1.4 software STUK)

Μεθοδολογία : Μέση & Συλλογική δόση (Πυρηνική Ιατρική) Στην πυρηνική ιατρική, το πρωτογενές μετρούμενο μέγεθος που χρησιμοποιείται στον υπολογισμό της μέσης ενεργού δόσης ανά εξέταση είναι: Η χορηγούμενη ενεργότητα ραδιοφαρμάκου (MBq) στον εξεταζόμενο. Μέση ενεργότητα ραδιοφαρμάκου (MBq) συντελεστή ICRP (msv/mbq) = Ενεργός δόση (msv) ανά εξέταση Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε σε ποσοστό 100% των εργαστηρίων πυρηνικής ιατρικής στην Ελλάδα

Αποτελέσματα

Αποτελέσματα : Δείγμα Ακτινολογικά Κατανομή κατηγοριών ακτινολογικών εργαστηρίων απο δείγμα ΠΡΙΣΜΑ Κατανομή κατηγοριών στο σύνολο των ακτινολογικών εργαστηρίων στην Ελλάδα 45% Ποσοστό των εργαστηρίων ΠΡΙΣΜΑ επί των συνολικών εργαστηρίων στην Ελλάδα 40% 28% 11% 61% Χ-1 Χ-2 Χ-3 25% 8% 67% Χ-1 Χ-2 Χ-3 35% 30% 25% 20% 30% 38% 42% Χ-1 Χ-2 Χ-3 15% 10% 5% 0% Χ-1 Χ-2 Χ-3 Πυρηνική ιατρική : Όλα τα εργαστήρια

Αποτελέσματα : Αριθμός εξετάσεων # εξετάσεων Ακτινογραφίες 4.200.000 Αξονική τομογραφία 1.500.000 Μαστογραφίες 740.000 Πυρηνική ιατρική 218.000 Επεμβατικές πρακτικές 72.000 Ακτινοσκοπήσεις 17.500 0 1.000.000 2.000.000 3.000.000 4.000.000 5.000.000

Αποτελέσματα : Ακτινογράφηση Μέση ενεργός δόση ανά εξέταση Εξέταση Μέση Ενεργός Δόση ( msv) ΘΩΡΑΚΟΣ 0, 1 ΟΜΣΣ ΟΠ 1 ΛΕΚΑΝΗΣ - ΙΣΧΙΩΝ 0, 3 ΚΕΦΑΛΗΣ ΟΠ/ΠΟ 0,03 IΓΜΟΡΕΙΩΝ 0,03 ΑΜΣΣ 0,06 ΝΟΚ 0, 5 ΓΟΝΑΤΟΣ < 0,01 ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ 0,3

Αποτελέσματα : Ακτινογράφηση 450 Ακτινογραφίες 400 350 300 Συλλογική δόση (person-sv) person-sv 250 200 150 100 50 0 50% 45% 40% 35% Συνεισφορά δόσης Συχνότητα εξετάσεων 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Αποτελέσματα : Ακτινογράφηση 450 Ακτινογραφίες 400 350 300 Συλλογική δόση (person-sv) person-sv 250 200 150 100 50 0 50% 45% 40% 35% Συνεισφορά δόσης Συχνότητα εξετάσεων 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Αποτελέσματα : Ακτινοσκόπηση Μέση ενεργός δόση ανά εξέταση Εξέταση Μέση ενεργός δόση (msv)* Βαριούχο γεύμα 6,2 Βαριούχος υποκλισμός 8,5 Κυστεογραφία (IVU) 2,9 * (EC RP 180 2014)

Αποτελέσματα : Αξονική τομογραφία Εξέταση Μέση ενεργός δόση (msv) CT κρανίου-εγκεφάλου 2,5 CT ιγμορείων-κόλπων προσώπου 1,5 CT τραχήλου 4,4 CT ακουστ. πόρων 1 CT ΑΜΣΣ 4,5 CT θώρακος 9 CT θώρακος & α/κ κοιλίας 24,4 CT θώρακος & άνω κοιλίας 20 CT πλήρους κοιλίας 18 CT ΟΜΣΣ 10 CT οστών λεκάνης-ισχίων 6,5 CT άνω κοιλίας 13,5 CT κάτω κοιλίας 9 CT ΘΜΣΣ 13 CT άκρων 0,2 CT ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΕΣ CTΑ εγκεφάλου 4 CTΑ στεφανιογραφία 24,5 CTΑ θωρακικής αορτής 14 CTΑ πνευμονικών αρτηριών 14 CTΑ κοιλιακής αορτής 16,5 CTΑ άκρων 2,5 CT (virtual) κολονοσκόπηση 7,5

Αποτελέσματα : Αξονική τομογραφία 9000 Αξονική Τομογραφία 8000 7000 person-sv 6000 5000 4000 3000 Συλλογική δόση (person-sv) 2000 1000 0 35% 30% 25% Συνεισφορά δόσης Συχνότητα εξετάσεων 20% 15% 10% 5% 0%

Αποτελέσματα : Επεμβατικές πρακτικές Εξέταση ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Μέση ενεργός δόση(msv) Αγγειοπλαστική Στεφανιαίων (PTCA) 31 Ablation 16 Εμφύτευση απινιδωτή 22 Εμφύτευση βηματοδότη 4 Στεφανιογραφία (CA) 14 ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ERCP 8,5 Εμβολισμός εγκεφάλου 38 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ DSA εγκεφάλου 12 DSA σπλαχνικών αρτηριών 56 DSA κ. άκρων & κοιλιακής αορτής 16 ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ PTA σπλαχνικών αρτηριών 50 PTA καρωτίδων 21 PTA κ. άκρων 48 Νεφροστομίες 12 Σπονδυλοπλαστικές 21 Χημειοεμβολισμός ήπατος 80 Χολοαγγειογραφίες 16 Stent graft κοιλιακής αορτής (EVAR) 66

Αποτελέσματα : Επεμβατικές πρακτικές 500 Επεμβατικές πρακτικές 450 400 person-sv 350 300 250 200 Συλλογική δόση (person-sv) 150 100 50-50% 45% 40% 35% 30% Συνεισφορά δόσης Συχνότητα εξετάσεων 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Αποτελέσματα : Πυρηνική Ιατρική Εξέταση Ισότοπο Ραδιοφάρμακο Μέση ενεργός δόση (msv) Μυοκαρδίου Tl-201 14,7 Θυρεοειδούς αδένα (25% πρόσληψη) I-131 147,4 Οστών Tc-99m 3,8 Μυοκαρδίου ηρεμίας Tc-99m MIBI 5,9 Μυοκαρδίου ηρεμίας Tc-99m tetrofosmin 4,3 Μυοκαρδίου κόπωσης Tc-99m MIBI 2,4 Μυοκαρδίου κόπωσης Tc-99m tetrofosmin 2,0 Ολόσωμο (θυρεοειδεκτομή - 0% πρόσληψη) I-131 12,2 Όγκων (PET) F-18 FDG 6,6 Θυρεοειδούς αδένα Tc-99m 2,0 Φλεγμονών Ga-67 16,7 Δυναμικό νεφρών Tc-99m DTPA 1,7 Αερισμού πνευμόνων Tc-99m 2,0 Στατικό νεφρών Tc-99m DMSA 1,4 Κοιλιογραφία Tc-99m 4,7 Νευρικού συστήματος I-123 4,7 Νευροενδοκρινών όγκων In-111 7,8 Δυναμικό νεφρών Tc-99m MAG3 1,4 Νευρικού συστήματοs/εγκεφάλου Ελληνική Επιτροπή Tc-99m Ατομικής HMPAO Ενέργειας 6,2

Αποτελέσματα : Πυρηνική Ιατρική 250 Tl-201 Σπινθηρογραφήματα Πυρηνικής Ιατρικής person-sv 200 150 100 50 I-131 Tc-99m Tc-99m MIBI Tc-99m Tc-99m tetrofos tetrofos min Tc-99m min MIBI I-131 F-18 FDG Tc-99m Tc-99m I-123 Tc-99m DTPA DMSA DATSCAN Ga-67 Tc-99m Tc-99m Συλλογική δόση (person Sv) In-111 Tc-99m MAG3 Tc-99m HMPAO 0 60% 50% I-131 Συνεισφορά δόσης Συχνότητα εξετάσεων 40% 30% 20% 10% 0% Tl-201 Tc-99m Tc-99m MIBI Tc-99m tetrofos min Tc-99m MIBI Tc-99m tetrofos min Tc-99m I-131 Ga-67 F-18 Tc-99m FDG DTPA Tc-99m Tc-99m DMSA Tc-99m I-123 DATSCAN In-111 Tc-99m HMPAO Tc-99m MAG3

Αποτελέσματα : Συλλογική δόση ανά πρακτική 20.000 15.000 Συλλογική δόση (person-sv) person-sv 10.000 5.000 0 100% 80% 60% Συνεισφορά δόσης ανά άτομο πληθυσμού Συχνότητα εξετάσεων 40% 20% 0%

Αποτελέσματα : Ετήσια ενεργός δόση ανά άτομο πληθυσμού (msv) Αξονική τομογραφία: 1,47 Επεμβατικές πρακτικές: 0,13 Πυρηνική ιατρική: 0,11 Ακτινοσκοπήσεις: 0,01 Μαστογραφίες: 0,02 Ακτινογραφίες: 0,08

Αβεβαιότητες Η αβεβαιότητα στον υπολογισμό των τιμών συλλογικής δόσης και της μέσης ενεργού δόσης ανά άτομο του πληθυσμού εκτιμάται από 20 % έως και 80 % (k=1, c.l. 67%), ανάλογα με την εξέταση, διαδικασία, πλήθος δεδομένων, σενάριο, κλπ. (*) Η διαδικασία υπολογισμού των αβεβαιοτήτων βασίζεται στο GUM.

Συμπεράσματα - Σχόλια

Συμπεράσματα : Αριθμός εξετάσεων Ακτινογραφίες και μαστογραφίες : 447 εξετάσεις ανά 1000 κατοίκους. Χαμηλότερες από τις αντίστοιχες τιμές στην υπόλοιπη Ευρώπη (EC RP180 2014 ) Ακτινοσκοπήσεις : 2 εξετάσεις ανά 1000 κατοίκους. Σε αντιστοιχία με τις ευρωπαϊκές χώρες (EC RP 180 2014) Αξονικές τομογραφίες : 135 εξετάσεις ανά 1000 κατοίκους. Επεμβατικές πρακτικές : 7 επεμβατικές διαδικασίες ανά 1000 κατοίκους, συγκρίσιμες με τις αντίστοιχες τιμές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών (EC RP 180 2014) Σπινθηρογραφήματα : 20 εξετάσεις ανά 1000 κατοίκους. Υψηλότερα από αντίστοιχες τιμές, σε ευρωπαϊκό & διεθνές επίπεδο (EU & EFTA Member States, EC RP 180, 2014, (15 εξ./1000 κατ), HCL1 countries, UNSCEAR Report, 2008 (19 εξ./1000 κατοίκους )

Συμπεράσματα : Ενεργός Δόση, Ε, ανά εξέταση Ακτινογραφίες και μαστογραφίες : σε αντιστοιχία με τη μέση τιμή των ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν στο DDM2 (EC RP 180 2014) Αξονικές τομογραφίες : Γενικά υψηλότερες από τη μέση τιμή των ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν στο DDM2 (EC RP 180 2014) Επεμβατικές πρακτικές : Για την στεφανιογραφία (14mSv) και για την αγγειοπλαστική PTCA (31mSv) μεγαλύτερες σε σχέση με τις Ευρωπαϊκές χώρες (EC RP 180 2014 ) Πυρηνική ιατρική : Οι τυπικές Χορηγούμενες Δόσεις Ραδιοφαρμάκων (MBq) και η ενεργός δόση είναι σε συμφωνία με τις αντίστοιχες τιμές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εκτός των σπινθ/των νεφρών, πνευμόνων & θυρεοειδούς αδένα (πρόσληψη 0%) - EC RP 180, 2014

Συμπεράσματα : Συλλογική Δόση Μέση Ε/άτομο Η συλλογική δόση από τις ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις και επεμβατικές πρακτικές υπολογίζεται σε 18610 person-sv, με το μεγαλύτερο ποσοστό συνεισφοράς να προέρχεται από τις εξετάσεις αξονικής τομογραφίας. Η συλλογική δόση στον ελληνικό πληθυσμό από τις διαγνωστικές εξετάσεις πυρηνικής ιατρικής υπολογίζεται σε 1160 person-sv με το μεγαλύτερο ποσοστό συνεισφοράς να προέρχεται από το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου με Tl-201. Η συλλογική δόση από τo σύνολο των ιατρικών εξετάσεων είναι 19770 person-sv.

Συμπεράσματα : Μέση ενεργός δόση / άτομο πληθυσμού Ακτινολογία : 1,7 msv/άτομο. Η αντίστοιχη τιμή σε ευρωπαϊκό είναι 1,05 msv (EC RP 180, 2014) Πυρηνική Ιατρική : 0,1 msv/άτομο. Οι αντίστοιχες τιμές σε ευρωπαϊκό & διεθνές επίπεδο είναι 0,06 msv/άτομο (ΕU & EFTA Member States, EC RP 180, 2014) και 0,12 msv/άτομο (HCL 1 countries, UNSCEAR Report, 2008) Σύνολο ιατρικών εξετάσεων Η μέση ετήσια ενεργός δόση ανά άτομο του πληθυσμού από το σύνολο των ιατρικών εξετάσεων εκτιμάται1,8 msv/άτομο Η δόση αυτή εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε πιθανότητα για εμφάνιση νεοπλασιών κατά 0,01% ανά έτος 0,01% x 50έτη = 0,5% εφόρου ζωής, από τις ιατρικές εκθέσεις. Το ποσοστό καρκινογένεσης στις μέρες μας είναι 25% από όλους τους παράγοντες κινδύνου.

Σχόλια Η εκτίμηση της συλλογικής δόσης είναι μια δυναμική διεργασία. Η συλλογή και αξιολόγηση των απαραίτητων στοιχείων θα συνεχιστούν και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ΠΡΙΣΜΑ. Υπήρξαν δυσκολίες τόσο στη συλλογή του ετήσιου αριθμού εξετάσεων όσο και στη συλλογή των απαραίτητων δοσιμετρικών στοιχείων προκειμένου να υπολογιστεί η συλλογική δόση από τις ιατρικές εφαρμογές. Ευελπιστούμε στην αντιμετώπιση και εξάλειψη αυτών των δυσκολιών με τη χρήση των νέων ψηφιακών εφαρμογών οπoυ εύκολα μπορείτε να βρείτε και να χρησιμοποιήσετε στην ανανεωμένη ιστοσελίδα μας.

EEAE info@eeae.gr facebook.com/eeaegr twitter.com/eeaegr