Χαρτογράφηση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα µε τη χρήση δορυφορικών εικόνων

Χαρτογράφηση της πυρκαγιάς της 28 ης Ιουνίου 2007 στο όρος Πάρνηθα µε τη χρήση δορυφορικών Χρονοπούλου Γλυκερία, ασολόγος, Msc ιαχείρισης φυσικών και Ανθρωπογενών Καταστροφών Οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα αποτελούν σοβαρό πρόβληµα δεδοµένου ότι καταστρέφουν ετησίως µεγάλες και πολύτιµες δασικές εκτάσεις. Αυτό δε, έχει ιδιαίτερη σηµασία όταν πρόκειται για εκτάσεις που βρίσκονται κοντά σε αστικές περιοχές και εντάσσονται στο περιαστικό πράσινο όπως συµβαίνει στην περίπτωση της Πάρνηθας, η οποία καλείται να εξυπηρετήσει από πλευράς αναψυχής το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού της πρωτεύουσας. Περιγραφή του όρους Πάρνηθα Όσον αφορά στη βλάστηση που αναπτύσσεται στην Πάρνηθα, θα πρέπει να αναφερθεί, ότι οι χαµηλότερες περιοχές του βουνού κάτω από 1.000 µ. για τις νότιες και τα 500 µ. για τις βόρειες εκθέσεις σκεπάζονται από δάσος χαλεπίου πεύκης και θάµνους της µεσογειακής βλάστησης, όπως το πουρνάρι, το φυλλίκι, η κουµαριά, η αγριελιά, η κοκορεβιθιά, το χρυσόξυλο και µεµονωµένα άτοµα βελανιδιάς στα χαµηλότερα σηµεία ενώ πάνω από τα 800 µ. συναντάται το µοναδικό, στην Αττική, δάσος κεφαλληνιακής ελάτης, που σχηµατίζει πυκνές συστάδες και ανήκει στον πυρήνα του εθνικού δρυµού κατά το µεγαλύτερο µέρος του (Αµοργιανιώτης και άλλοι, 1997). Ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι εντονότερος στα χαµηλά υψόµετρα όπου κυριαρχεί η χαλέπιος πεύκη και τα αείφυλλα σκληρόφυλλα ενώ υψηλότερα όπου κυριαρχεί η ελάτη ο κίνδυνος περιορίζεται αισθητά. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι η ελάτη εµφανίζεται πάνω από τα 800 µ. όπου η διάρκεια της ξηρής θερινής περιόδου και ο αριθµός των βιολογικά ξηρών ηµερών είναι µικρότερα, η µέση θερµοκρασία του αέρα είναι περίπου 6 ο C χαµηλότερη στις κορυφογραµµές της Πάρνηθας από ότι στους πρόποδες, οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι περιορισµένες και η πίεση για οικιστική ανάπτυξη µηδενική. Επιπλέον, στην περιοχή του όρους Πάρνηθα, η µεγάλη συχνότητα εµφάνισης των πυρκαγιών, το έντονο ανάγλυφο, µε βαθιά ρέµατα, χαράδρες και πλήθος απόκρηµνων Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 1

βραχωδών συγκροτηµάτων και η κυριαρχία των σκληρών ασβεστόλιθων µε τα φτωχά και σκελετικά εδάφη, δηµιουργούν δυσµενείς συνθήκες αναγέννησης της βλάστησης µετά από φωτιά. Συνεπώς, η ανάγκη προστασίας αυτών των οικοσυστηµάτων είναι επιτακτική, αφού η επανειληµµένη εµφάνιση πυρκαγιών σε αυτά, οδηγεί στην υποβάθµισή τους και ορισµένες φορές στη βραχοποίηση, που είναι µη αναστρέψιµη κατάσταση (Αµοργιανιώτης και άλλοι, 1997). Παρακάτω παρουσιάζονται ορισµένα στατιστικά στοιχεία που αφορούν στις δασικές πυρκαγιές που συνέβησαν στο όρος Πάρνηθα από το 1913 έως και το 1996 όπως αυτά καταγράφονται στο παράρτηµα του διαχειριστικού σχεδίου της Πάρνηθας, που σχεδιάστηκε από τον επί πολλά έτη ασάρχη της Πάρνηθας, κο Αµοργιανιώτη και άλλους, το 1997 και έχουν επεξεργαστεί στην παρούσα µελέτη. ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) ΑΝΑ ΕΚΑΕΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟ Ο 1913-1996 ΕΤΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) Μ.Ο. ΚΑΕΙΣΑΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΑΝΑ ΠΥΡΚΑΓΙΑ(στρ.) 1913-1922 6 43,274.00 7,212.33 1923-1932 7 13,055.00 1,865.00 1933-1942 31 74,008.00 2,387.35 1943-1952 27 55,015.50 2,037.61 1953-1962 12 1,763.00 146.92 1963-1972 76 3,822.90 50.30 1973-1982 73 29,193.60 399.91 1983-1992 96 22,460.57 233.96 1993-1996 45 989.03 21.98 ΣΥΝΟΛΟ 373 243,581.60 653.03 Αριθµός πυρκαγιών στο όρος Πάρνηθα και καείσα έκταση (στρ.) ανά δεκαετία για τη χρονική περίοδο 1913-1996 Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 2

96 ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ 45 6 7 31 27 12 76 73 1913-1922 1923-1932 1933-1942 1943-1952 1953-1962 1963-1972 1973-1982 1983-1992 1993-1996 Αριθµός πυρκαγιών στο όρος Πάρνηθα ανά δεκαετία για τη χρονική περίοδο 1913 1996 ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ ( στρ.) 22,460.57 989.03 43,274.00 29,193.60 3,822.90 1,763.00 55,015.50 74,008.00 13,055.00 1913-1922 1923-1932 1933-1942 1943-1952 1953-1962 1963-1972 1973-1982 1983-1992 1993-1996 Καείσα έκταση (στρ.) στο όρος Πάρνηθα ανά δεκαετία για τη χρονική περίοδο 1913-1996 Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 3

ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙ ΟΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΕΙ ΟΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ (%) ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) ΑΝΑ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΧΑΛΕΠΙΟΣ ΠΕΥΚΗ 191 62.62 26,637.08 81.28 139.46 ΑΕΙΦΥΛΛΑ ΠΛΑΤΥΦΥΛΛΑ 111 36.40 6,124.50 18.69 55.18 ΕΛΑΤΗ 3 0.98 9.03 0.03 3.01 ΣΥΝΟΛΟ 305 100.00 32,770.61 100.00 107.44 Πυρκαγιές που συνέβησαν στο όρος Πάρνηθα κατά τη χρονική περίοδο 1959-1996 ανάλογα µε το είδος βλάστησης ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΧΑΛΕΠΙΟΣ ΠΕΥΚΗ ΑΕΙΦΥΛΛΑ ΠΛΑΤΥΦΥΛΛΑ ΕΛΑΤΗ Αριθµός πυρκαγιών που συνέβησαν στο όρος Πάρνηθα κατά τη χρονική περίοδο 1959-1996 ανάλογα µε το είδος βλάστησης Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 4

ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΚΗ ΜΟΡΦΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΚΑΕΙΣΑ ΕΚΤΑΣΗ (στρ.) ΑΝΑ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΗΜΟΣΙΟ 173.00 58.00 22,719.08 26.82 131.32 Ι ΙΩΤΙΚΟ 72.00 24.16 57,344.45 67.68 796.45 ΙΑΚΑΤΕΧΟΜΕΝΟ 52.00 17.50 4,663.22 5.50 89.68 ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΟ 1.00 0.34 2.00 0.00 2.00 ΣΥΝΟΛΟ 298.00 100.00 84,728.75 100.00 284.32 Αριθµός πυρκαγιών και καείσα έκταση (στρ.) στο όρος Πάρνηθα κατά τη χρονική περίοδο 1959-1996 ανάλογα µε το ιδιοκτησιακό καθεστώς ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΚΑΤΕΧΟΜΕΝΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΟ Αριθµός πυρκαγιών στο όρος Πάρνηθα κατά τη χρονική περίοδο 1959-1996 ανάλογα µε το ιδιοκτησιακό καθεστώς Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 5

Χαρτογράφηση της πυρκαγιάς της 28 η Ιουνίου 2007 Για τη χαρτογράφηση της πυρκαγιάς που κατέστρεψε το µεγαλύτερο µέρος του δρυµού της Πάρνηθας, χρησιµοποιήθηκαν δύο δορυφορικές εικόνες πριν (Landsat) και µετά (Spot) την πυρκαγιά, ενώ έγινε η επεξεργασία τους σε περιβάλλον ΓΣΠ. εδοµένα ύο δορυφορικές εικόνες, πριν και µετά την πυρκαγιά. Η πρώτη πάρθηκε από το δικτυακό τόπο http://glcfapp.umiacs.umd.edu:8080/esdi/index.jsp (Global Land Cover Facility / Earth Science Data Interface). Η εικόνα µετά την πυρκαγιά πάρθηκε από το δικτυακό τόπο http://www.geomet.gr της εταιρίας µελετών GEOMET ενώ ταυτίστηκε µε αυτή που παρείχε στο διαδίκτυο το Ινστιτούτο ιαστηµικών Εφαρµογών και Τηλεπισκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου (http://www.space.noa.gr). Επίσης χρησιµοποιήθηκε το Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους (Ψ.Μ.Ε.) του Νοµού Αττικής το οποίο και δόθηκε από το Τµήµα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία και δεδοµένα που τυχόν χρειάστηκαν για την πραγµατοποίηση της µελέτης (στοιχεία για το υδρογραφικό και το οδικό δίκτυο όπως επίσης και αυτά για τη δασοκάλυψη και την γεωλογία της περιοχής ) δόθηκαν από το ασαρχείο Πάρνηθας. Μεθοδολογία Αρχικά πραγµατοποιήθηκε µια επεξεργασία των δορυφορικών προκειµένου να φτάσουν στην επιθυµητή µορφή. Η πρώτη δορυφορική εικόνα µε ηµεροµηνία 6/8/99 αποτελεί εικόνα του δορυφόρου Landsat 7 (ΕΤΜ+) ενώ για τη χρησιµοποίησή της για τη χαρτογράφηση επιλέχθηκαν τα κανάλια 4, 3 και 2 (RGB) επειδή σε αυτά είναι πιο ευδιάκριτα τα χαρακτηριστικά της βλάστησης, λόγω της µεγαλύτερης ανάκλασης που παρουσιάζει στο κοντινό υπέρυθρο τµήµα (κανάλι 4) του ηλεκτροµαγνητικού φάσµατος (η βλάστηση εµφανίζεται µε κόκκινο χρώµα ενώ οι καµένες εκτάσεις παρουσιάζονται µε µια απόχρωση του γκρι).η δεύτερη εικόνα πάρθηκε από το δικτυακό τόπο http://www.geomet.gr της εταιρίας µελετών GEOMET ενώ ταυτίστηκε (και στις δύο περιπτώσεις πραγµατοποιήθηκε γεωαναφορά τους µε την εικόνα του δορυφόρου Landsat) µε αυτή που παρείχε στο διαδίκτυο το Ινστιτούτο ιαστηµικών Εφαρµογών και Τηλεπισκόπισης του Εθνικού Αστεροσκοπείου και έχει ηµεροµηνία 2/7/2007. Αποτελεί δε, ψευδέχρωµη εικόνα που προέρχεται από το δορυφόρο Spot (http://www.geomet.gr) Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 6

ιαδικασία Χαρτογράφησης Αρχικά έγινε εισαγωγή των στο πρόγραµµα Arcview 3.2 της εταιρίας ESRI και πραγµατοποιήθηκε η χαρτογράφηση της πυρκαγιάς µέσω της επέκτασης Image Analysis. Η χαρτογράφηση έλαβε χώρα βάση της εντολής seed tool. Το seed tool έχει την ιδιότητα να αναγνωρίζει τις περιοχές µε τα ίδια χαρακτηριστικά. Ουσιαστικά, δηλαδή αναγνωρίζει περιοχές µε το ίδιο εύρος φάσµατος και δηµιουργεί πολύγωνα. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί µε δύο τρόπους: 1. Με την επιλογή ενός µόνο σηµείου όπου περιορίζεται ο αριθµός των φατνίων (pixels) που επιλέγονται κατά τη διαδικασία του seed radius. Επιλέγεται δηλαδή µια ακτίνα µε συγκεκριµένο αριθµό φατνίων γύρω από το φατνίο στόχο, η οποία εξ ορισµού έχει τον αριθµό 5. Με βάση τα χαρακτηριστικά αυτού του αριθµού των φατνίων επιλέγονται και όλα εκείνα που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά και δηµιουργούν το πολύγωνο. 2. Με τη δεύτερη επιλογή, η οποία και ακολουθήθηκε στην παρούσα µελέτη, γίνεται επιλογή δηµιουργίας παραλληλεπίπεδου. Έτσι, δεν επιλέγεται καµία ακτίνα (seed radius) αλλά ως αριθµός φατνίων µε τα ίδια χαρακτηριστικά επιλέγεται ο αριθµός των φατνίων που βρίσκονται µέσα στο παραλληλεπίπεδο, οπότε και µε βάση αυτών τα χαρακτηριστικά δηµιουργείται το πολύγωνο. Η επιλογή του παραλληλεπιπέδου γίνεται ουσιαστικά µε φωτοερµηνεία. Επιλέγεται δηλαδή ένα παραλληλεπίπεδο µικρού µεγέθους για πιο ακριβή αποτελέσµατα-που σύµφωνα µε τον αρµόδιο για τη χαρτογράφηση έχει τα ίδια χαρακτηριστικά σε ολόκληρη την επιφάνειά του. Να σηµειωθεί πως µεγάλο seed radius παράγει µεγάλο πολύγωνο ενώ µικρό seed radius της τάξης του 0,5 περιορίζει το µέγεθος του πολυγώνου. Τέλος, ανεξάρτητα από τη µέθοδο που ακολουθείται κατά την εφαρµογή του seed tool ζητείται η ένταξη ή µη πολυγώνων (Include Islands Polygons). Αυτά τα πολύγωνα αντιπροσωπεύουν περιοχές που έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά του µεγάλου πολυγώνου και σε περίπτωση µη ενεργοποίησής τους το seed tool δηµιουργεί ένα και µοναδικό πολύγωνο στο οποίο όµως µπορεί να συµπεριληφθούν και περιοχές µε διαφορετικά χαρακτηριστικά. Για αυτό και στις περισσότερες των περιπτώσεων όπως και στην παρούσα µελέτη αφήνεται η εξ ορισµού ενεργοποίησή τους Ακολούθησε η διαδικασία εύρεσης της καµένης έκτασης η οποία βρέθηκε να είναι περίπου 55 χιλιάδες στρέµµατα. Πρόκειται ουσιαστικά για την εφαρµογή της εντολής εύρεσης εµβαδού του συγκεκριµένου πολυγώνου. Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 7

Έχει ιδιαίτερη σηµασία να αναφερθεί πως στην προαναφερθείσα µέθοδο παίζει σηµαντικό ρόλο η εµπειρία του χρήστη καθώς το στοιχείο της υποκειµενικότητας δεν µπορεί να αποφευχθεί. Αυτό συµβαίνει κυρίως κατά την επιλογή του παραλληλεπιπέδου µε τα ίδια χαρακτηριστικά όπου ο χρήστης του προγράµµατος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα έµπειρος και να έχει γνώσεις φωτοερµηνείας. Για αυτό και η µέθοδος µπορεί να χαρακτηριστεί µεν αξιόπιστη αλλά χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόµενο εµφάνισης λάθους και ιδιαίτερα στα όρια της καµένης βλάστησης µε την υγιή όπου το παραλληλεπίπεδο πρέπει να επιλεγεί µε µεγάλη προσοχή για να µην περιληφθούν µη καµένες εκτάσεις. Στα σηµεία δε αυτά το µέγεθος του παραλληλογράµµου πρέπει να είναι εξαιρετικά µικρό για αυτόν ακριβώς το λόγο. Προς αποφυγή λοιπόν ενδεχόµενου σφάλµατος, γίνονται αρκετές δοκιµές σε οθόνη εστιασµένη στο σηµείο που πρέπει να χαρτογραφηθεί (µεγάλο zoom). Με αυτόν τον τρόπο το ποσοστό του σφάλµατος ελαχιστοποιείται χωρίς, όµως να εξαλείφεται. Υπολογισµός δείκτη βλάστησης Οι δείκτες βλάστησης (vegetation index) είναι ποσοτικές εκφράσεις οι οποίες υπολογίζονται από τις τιµές λαµπρότητας των φατνίων (pixel) και σχετίζονται κυρίως µε τη βιοµάζα ή την κατάσταση της βλάστησης (Μάκρας και Καρτέρης, 2002). Με τους δείκτες βλάστησης υπολογίζονται οι τιµές λαµπρότητας των pixel της βλάστησης και χρησιµοποιούνται ως µέσο παρακολούθησης της παραγωγής και διάκρισης της βλάστησης καθώς και για διαχρονικές συγκρίσεις (Μάκρας και Καρτέρης, 2002). Οι περισσότεροι δείκτες βλάστησης βασίζονται στο γεγονός ότι η υγιής βλάστηση παρουσιάζει µεγάλη ανάκλαση στο κοντινό υπέρυθρο τµήµα του ηλεκτροµαγνητικού φάσµατος (NIR) και µικρή στο κόκκινο (R), αντίθετα µε το γυµνό έδαφος που εµφανίζει κάποια σταθερότητα. Εποµένως δηµιουργώντας την αναλογία NIR/R η βλάστηση θα εµφανίσει µεγάλες τιµές ενώ το γυµνό έδαφος µικρότερες (Μάκρας και Καρτέρης, 2002) Ο κανονικοποιηµένος δείκτης βλάστησης (NDVI) είναι ο πιο ευρέως χρησιµοποιούµενος δείκτης βλάστησης. Η δηµιουργία του αποδίδεται στον Rouse at al. (1973) αν και η σύλληψη της ιδέας δηµιουργίας ενός τέτοιου δείκτη ανήκει στον Krigler et al(1969). Οι τιµές που λαµβάνει µεταβάλλονται από 1 έως +1 και η σχέση Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 8

που τον περιγράφει είναι NIR-R/NIR+R. Η τιµή 1 σηµαίνει πλήρη απουσία βλάστησης, ενώ η τιµή +1 πλήρη παρουσία υγιούς βλάστησης (Μάκρας και Καρτέρης, 2002) Στην παρούσα εργασία υπολογίστηκε ο δείκτης βλάστησης στις δύο δορυφορικές εικόνες (πριν και µετά την πυρκαγιά) µέσω της επέκτασης Image Analysis του προγράµµατος Arcview της εταιρίας ESRI. Για να βρεθούν οι περιοχές βλάστησης µιας εικόνας το Image Analysis χρησιµοποιεί το Normalized Difference Vegetation Index (NDVI). O NDVI ανάλογα µε τα δεδοµένα που χρησιµοποιεί επιλέγει εξ ορισµού το εγγύς υπέρυθρο, όπου για παράδειγµα για τα δεδοµένα του AVHHR είναι το κανάλι 2 και το ορατό κόκκινο όπου για τα ιδίου τύπου δεδοµένα είναι το κανάλι 1. Κατά αυτόν τον τρόπο στο εγγύς υπέρυθρο δίνεται η αντίθεση µεταξύ βλάστησης και νερού και στο ορατό κόκκινο εµφανίζεται η βλάστηση σκουρότερη από τις ανθρώπινες κατασκευές. Στην παρούσα µελέτη χρησιµοποιήθηκαν δεδοµένα των δορυφόρων Landsat και Spot, όπου για το εγγύς υπέρυθρο επιλέχθηκε το κανάλι 1 και για το ορατό κόκκινο το κανάλι 2.Τα αποτελέσµατα φαίνονται στον παρακάτω πίνακα 7.4 Κανονικοποιηµένος είκτης Βλάστησης ( DVI) Περιπτώσεις Πριν την πυρκαγιά της 28 ης Ιουνίου 2007 Μετά την πυρκαγιά της 28 ης Ιουνίου 2007 1 +0,17-0,73 2 +0,39-1 3 +0,37 +0,37 DVI πριν και µετά την πυρκαγιά Όπως φαίνεται και από τον παραπάνω πίνακα, είναι προφανές το πόσο έχει µειωθεί το ποσοστό βλάστησης στην περιοχή της Πάρνηθας. Αναλυτικότερα στην περίπτωση 1 φαίνεται ο δείκτης βλάστησης ότι είχε την τιµή +0,17 πριν την πυρκαγιά ενώ πήρε την τιµή 0.73 µετά την πυρκαγιά. Στην περίπτωση 2 φαίνεται η πλήρης απουσία της βλάστησης αφού ο δείκτης παίρνει την τιµή 1 (ελάχιστη) ενώ στο ίδιο σηµείο πριν την πυρκαγιά είχε την τιµή +0,39 και στην περίπτωση 3 φαίνεται ο δείκτης σε Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 9

περιοχή που δεν κάηκε από την πυρκαγιά (λίγο έξω από τα όρια) όπου και δεν υπάρχει µεταβολή στην τιµή του. Αποτελέσµατα Συζήτηση Από τα παραπάνω φαίνεται πως η χαρτογράφηση µιας πυρκαγιάς µε τη χρήση δορυφορικών και τη συµβολή των γεωγραφικών συστηµάτων πληροφοριών αποτελεί µια αρκετά εύκολη, αξιόπιστη και γρήγορη λύση για τους χρήστες των προγραµµάτων αυτών και τους γνώστες των σύγχρονων τεχνολογιών. Τα συµπεράσµατα που προκύπτουν άλλωστε, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ειδικά για τους άµεσα εµπλεκόµενους φορείς, την επιστηµονική κοινότητα εν γένει καθώς και κάθε ευαισθητοποιηµένο πολίτη. υστυχώς όµως είναι πολύ δύσκολο να γενικευτεί µια τέτοια προσπάθεια καθώς η πλειονότητα των εµπλεκοµένων φορέων δεν έχει τις εξειδικευµένες γνώσεις που απαιτούνται. Στην παρούσα εργασία διαπιστώνεται πως η πυρκαγιά της 28 ης Ιουνίου του 2007 στον Εθνικό ρυµό της Πάρνηθας θεωρείται πράγµατι καταστροφική αν αναλογιστεί κανείς πως έκαψε 55,000 (περίπου) στρέµµατα. Από αυτά τα 17,620 ήταν αµιγές δάσος κεφαλληνιακής ελάτης (Abies cephalonica) και τα 2,200 αµιγές δάσος χαλεπίου πεύκης (Pinus halepemsis). Μάλιστα το µεγαλύτερο τµήµα της καµένης έκτασης (16,946 στρέµµατα) αποτελούσε τµήµα του πυρήνα του εθνικού δρυµού, ο οποίος και έχει συνολική έκταση 37,318 στρέµµατα, δηλαδή καταστράφηκε σχεδόν το ½ αυτού. Από την ανάλυση των δεικτών βλάστησης δε, διαπιστώνεται πως υπάρχουν σηµεία µε παντελή έλλειψη βλάστησης, τα οποία όµως πριν την πυρκαγιά αποτελούσαν περιοχές µε έντονη την παρουσία της. Φυσικά δεν πρέπει να παραληφθεί το γεγονός πως µετά από µια τέτοια καταστροφική πυρκαγιά εκτός από τις άµεσες συνέπειες που επιφέρει (καταστροφή χλωρίδας και πανίδας καθώς και του οικοσυστήµατος, µε αποτέλεσµα τα ελάφια (Cervus elaphus) τα οποία και αποτελούν είδη υπό προστασία- για παράδειγµα, να κατεβαίνουν προς τις κατοικηµένες περιοχές προς αναζήτηση τροφής και όλα εκείνα που αναφέρθησαν σε προηγούµενο κεφάλαιο), ακολουθούν και οι έµµεσες επιπτώσεις, οι οποίες και πολλές φορές αποδεικνύονται εξίσου σηµαντικές και επικίνδυνες. Παράδειγµα αποτελούν η αλλαγή µικροκλίµατος και της θερµοκρασίας του περιβάλλοντος καθώς και οι αναµενόµενες πληµµύρες τον χειµώνα που ακολουθεί τις πυρκαγιές. Για αυτό Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 10

το λόγο στην περιοχή της Πάρνηθας έχουν ήδη ξεκινήσει τα αντιπληµµυρικά έργα µε τη δηµιουργία κλαδοδεµάτων και κορµοπλεγµάτων στις περιοχές των καµένων εκτάσεων και φραγµάτων βάρους στα ρέµατα Όλα αυτά αποτελούν δυστυχώς µηνύµατα που µόνο αισιόδοξα δεν µπορούν να χαρακτηριστούν για αυτό τόσο η αποκατάσταση όσο αυτή είναι δυνατή της πληγείσας περιοχής όσο και οι προσπάθειες αντιµετώπισης και όσο το δυνατόν εξάλειψης αυτών των καταστροφικών φαινοµένων πρέπει να εντατικοποιηθούν. Χρονοπούλου Γλυκερία. ασολόγος, Msc ιαχείρισης Φυσικών Και Ανθρωπογενών Καταστροφών 11