ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 151-2018 Περίληψη «Εργασίες στο δίκτυο ύδρευσης και άρδευσης στην ίδια Δημοτική Ενότητα - -Τεχνητή κατάτμηση ομοειδών εργασιών» Αναλυτικά : Είναι μη νόμιμος ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών υπηρεσιών σε περισσότερες κατηγορίες και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεσή τους με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την τεχνητή αυτή κατάτμηση, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η αποφυγή της τήρησης της διαδικασίας του διαγωνισμού (πρβλ. Ε.Σ. Πράξ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 45/2018, 166/2017, 305/2016, 115/ 2016, 234/2014). Tο αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων ( εργασίες συντήρησης και επισκευής του δικτύου ύδρευσης και του δικτύου άρδευσης ) είναι ομοειδές, δεδομένου ότι συνίσταται σε εργασίες κατ εξοχήν υδραυλικές, ήτοι συντήρησης και επισκευής δικτύων και αγωγών, που εκτελέστηκαν από αναδόχους της ίδιας ειδικότητας (υδραυλικούς), κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και εντός της ίδιας Δημοτικής Ενότητας. Και τούτο ανεξαρτήτως ότι η μία σύμβαση αφορά εργασίες στο δίκτυο ύδρευσης και η άλλη στο δίκτυο άρδευσης, διότι η εν λόγω διάκριση δεν καθιστά τις συμβάσεις διαφορετικές, ούτε απαιτεί κάποια περαιτέρω εξειδίκευση, δεδομένου ότι πρόκειται για εργασίες που αποσκοπούν στο ίδιο αποτέλεσμα που συνίσταται στην αντιμετώπιση των βλαβών των δικτύων και στη σωστή
2 λειτουργία αυτών. Κατά συνέπεια, οι επίμαχες συμβάσεις αποτελούν προϊόν μη νόμιμης κατάτμησης, καθόσον η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, και ως εκ τούτου έπρεπε να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός. Δείτε το πλήρες κείμενο : ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 151-2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τους Ιωάννη Νταλαχάνη Πάρεδρο και Δήμητρα Μαλαγάρη (εισηγήτρια), Εισηγήτρια. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, την 27 Ιουνίου 2018, για να αποφανθεί, αν πρέπει να θεωρηθούν τα 89 και 90, οικονομικού έτους 2018, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου Λ. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Λ αρνήθηκε, με την /18.5.2018 πράξη του, τη θεώρηση των ανωτέρω χρηματικών ενταλμάτων, ποσού 1.860,00 ευρώ έκαστο, που αφορoύν στην καταβολή μέρους αμοιβής για την εκτέλεση εργασιών επισκευής και συντήρησης δικτύου ύδρευσης και δικτύου άρδευσης, αντίστοιχα. Ως αιτιολογία της άρνησής του προέβαλε ότι πρόκειται για ομοειδείς συμβάσεις που εκτελέστηκαν εντός της ίδιας δημοτικής
3 ενότητας και οι οποίες μη νομίμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, καταστρατηγώντας τις διατάξεις περί πρόχειρου διαγωνισμού. Ο Δήμος Λ επανυπέβαλε για θεώρηση τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης, ο Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή του με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας παραδεκτώς απευθύνεται, με την από 25.5.2018 έκθεσή του, στο Κλιμάκιο. II. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες και )» (Α 147) ορίζει στο άρθρο 6 ότι «1. Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, χωρίς Φ.Π.Α., όπως εκτιμάται από την αναθέτουσα αρχή ( )», στο άρθρο 117 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, χωρίς να συμπερι-λαμβάνεται ο Φ.Π.Α..( )» και στο άρθρο118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς Φ.Π.Α., είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ.( )». Σύμφωνα με τα ανωτέρω οι δήμοι μπορούν να αναθέτουν απευθείας συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών που η κατ είδος ετήσια συνολική δαπάνη τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού όταν η κατ είδος ετήσια συνολική δαπάνη δεν υπερβαίνει το ποσό των 60.000,00 ευρώ. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη παροχής είδους υπηρεσιών και συνακόλουθα η δυνατότητα απευθείας ανάθεσής τους λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται
4 για να καλυφθούν οι ανάγκες του Δήμου εντός ενός οικονομικού έτους για συγκεκριμένες υπηρεσίες (εργασίες), οι οποίες, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοιες ή ομοειδείς ή που λόγω της φύσης, του αντικειμένου ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες. Στο πλαίσιο αυτό είναι μη νόμιμος ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών υπηρεσιών σε περισσότερες κατηγορίες και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεσή τους με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την τεχνητή αυτή κατάτμηση, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η αποφυγή της τήρησης της διαδικασίας του διαγωνισμού (πρβλ. Ε.Σ. Πράξ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 45/2018, 166/2017, 305/2016, 115/ 2016, 234/2014). ΙΙΙ. Στην προκειμένη υπόθεση προκύπτουν τα ακόλουθα: Με τις και /5.4.2018 αποφάσεις του Δημάρχου Λ ανατέθηκαν απευθείας οι εργασίες συντήρησης και επισκευής του δικτύου ύδρευσης και του δικτύου άρδευσης της Δημοτικής Ενότητας Α, προϋπολογισμού 14.637,00 ευρώ και 14.637,10 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. αντίστοιχα, και υπεγράφησαν αυθημερόν ισόποσες συμβάσεις. Σύμφωνα δε με την /2018 μελέτη, το αντικείμενο της σύμβασης για την επισκευή του δικτύου ύδρευσης συνίσταται στον καθαρισμό φρεατίων δικλείδας (βαννοφρεατίων) και φρεατίου μονού ανοίγματος, στην τοπο-θέτηση - αντικατάσταση πλήρους φρεατίου παροχής, στην αντικατάσταση χαλκοσωλήνα - διακόπτη - σωλήνα και επισκευής αγωγών και τέλος στην χλωρίωση του πόσιμου νερού δεξαμενών. Περαιτέρω, σύμφωνα με την /2018 μελέτη, το αντικείμενο της σύμβασης που αφορά το δίκτυο άρδευσης συνίσταται
5 στην επισκευή αγωγών επιφανειακών και αγωγών εντός ορυγμάτων. Για την καταβολή μέρους της αμοιβής των αναδόχων εξεδόθησαν τα 89 και 90, οικονομικού έτους 2018, χρηματικά εντάλματα πληρωμής. IV. Με τα δεδομένα αυτά, το αντικείμενο των ελεγχόμενων συμβάσεων είναι ομοειδές, δεδομένου ότι συνίσταται σε εργασίες κατ εξοχήν υδραυλικές, ήτοι συντήρησης και επισκευής δικτύων και αγωγών, που εκτελέστηκαν από αναδόχους της ίδιας ειδικότητας (υδραυλικούς), κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και εντός της ίδιας Δημοτικής Ενότητας. Και τούτο ανεξαρτήτως ότι η μία σύμβαση αφορά εργασίες στο δίκτυο ύδρευσης και η άλλη στο δίκτυο άρδευσης, διότι η εν λόγω διάκριση δεν καθιστά τις συμβάσεις διαφορετικές, ούτε απαιτεί κάποια περαιτέρω εξειδίκευση, δεδομένου ότι πρόκειται για εργασίες που απο-σκοπούν στο ίδιο αποτέλεσμα που συνίσταται στην αντιμετώπιση των βλαβών των δικτύων και στη σωστή λειτουργία αυτών. Κατά συνέπεια, οι επίμαχες συμβάσεις αποτελούν προϊόν μη νόμιμης κατάτμησης, καθόσον η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, και ως εκ τούτου έπρεπε να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου Λ δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά ενόψει του ότι οι επίμαχες εργασίες είναι μεν ομοειδείς, αφορούν όμως η μεν στη συντήρηση δικτύου ύδρευσης, η δε στη συντήρηση δικτύου άρδευσης, αποβλέποντας σε διαφορετικούς σκοπούς, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να ανατεθούν ξεχωριστά.
6 V. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, πλην τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων του Δήμου Λ. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι τα 89 και 90 οικονομικού έτους 2018, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου Λ, ποσού 1.860,00 ευρώ, έκαστο, πρέπει να θεωρηθούν. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΛΑΓΑΡΗ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ