Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά

Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά

Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Μυστράς

Η καστροπολιτεία απλώνεται στις πλαγιές του φυσικά οχυρού λόφου του βυζαντινού Μυζηθρά, που έδωσε το όνομα του και στη πολιτεία. Τα τείχη του Μυστρά περιβάλλουν μοναστήρια, όμορφους βυζαντινούς ναούς, αρχοντικές οικίες και παλάτια που τοποθετούνται χρονικά από τα μέσα του 13ου μέχρι τον 18ο αιώνα. Η είσοδος στην καστροπολιτεία γινόταν από δύο μεγάλες πύλες, της Μονεμβασιάς ανατολικά και του «Αναπλίου» (του Ναυπλίου) στα βορειοδυτικά. Στις ημέρες της ακμής η καστροπολιτεία είχε περίπου 0.000 κατοίκους. Ιδρύθηκε το 149 από τον Φράγκο ηγεμόνα της Αχαΐας Γουλιέλμο Β Βιλλεαρδουίνο. Το 159, στη μάχη της Πελαγονίας, ο Βιλλεαρδουίνος συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Βυζαντινούς. Ο αυτοκράτορας απαίτησε ως λύτρα για την απελευθέρωση του Φράγκου ηγεμόνα την παράδοση των κάστρων της Μονεμβασίας, της Μάνης και του Μυστρά, που παραδόθηκαν τρία χρόνια αργότερα, το 1. Η βυζαντινή φάση του Μυστρά έληξε το 140 με την παράδοσή του στους Οθωμανούς. * 4 3 * 10 Οι επισκέψεις των σχολείων στην καστροπολιτεία του Μυστρά είναι προτιμότερο να ξεκινούν αντιστρόφως, από την ακρόπολη (9) προς την κύρια είσοδο του χώρου (1). ΥΠΟΜΝΗΜΑ: 1. Άγιος Δημήτριος. Οικία Λάσκαρη 3. Οικία Φραγκόπουλου 4. Περίβλεπτος 5. Άγιοι Θεόδωροι. Οδηγήτρια. Παντάνασσα 8. Παλάτια 9. Αγία Σοφία 10. Ακρόπολη 1 9 8 5 3

3 1. Διαλέγοντας το μονοπάτι στα αριστερά κατευθύνεσαι στα πιο όμορφα, αρχοντικά σπίτια στους πρόποδες της καστροπολιτείας του Μυστρά. Κάνε μια στάση για να θαυμάσεις το αρχοντικό του Λάσκαρη στους πρόποδες της πλαγιάς. Η οικία έχει μεγάλο ημικυκλικό άνοιγμα στο ισόγειο και εξώστη στον όροφο με θέα προς την κοιλάδα. Ήταν ένα από τα πιο επιβλητικά αρχοντικά της εποχής. Τα δωμάτια του πάνω ορόφου είναι σημαντικά τόσο για την αρχιτεκτονική όσο και για τα ευρήματά τους. 1. Μόλις μπεις στο χώρο του Μυστρά από την κύρια πύλη, βλέπεις στα δεξιά σου τη Μητρόπολη, τον παλαιότερο ναό της καστροπολιτείας, που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο. Ο ναός είναι τρίκλιτη βασιλική στο ισόγειο (13ος αι.) και σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο ναός στον όροφο (15ος αι.). Οι τοιχογραφίες του χαρακτηρίζονται από ποικιλία τεχνοτροπιών και εργαστηρίων. Αφιέρωσε λίγο χρόνο για να τις θαυμάσεις! 4

4 3 5 1 4. Η Περίβλεπτος είναι το καθολικό μονής αφιερωμένης στην Παναγία και κτίστηκε στα μέσα του 14ου αιώνα πιθανότατα από τον πρώτο Δεσπότη του Μυστρά, Μανουήλ Καντακουζηνό. Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του δίστυλου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρεις πενταγωνικές εξωτερικά αψίδες στο Ιερό. Ο εικονογραφικός του διάκοσμος ανήκει στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα. Αποτελεί δείγμα υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητας. 5. 3. Έφτασες στο αρχοντικό του Φραγκόπουλου με την όμορφη βεράντα του, τον ηλιακό, που «κοιτάει» προς την κοιλάδα. Η οικογένεια περνούσε τη ζωή της στο ανώγι, στον πάνω όροφο, ενώ ο κάτω όροφος προοριζόταν για τους στάβλους και τις αποθήκες. Διαλέγοντας το μονοπάτι στα δεξιά από την κύρια πύλη και τη Μητρόπολη του Μυστρά, προχωράς προς την κορυφή του λόφου. Πρώτα συναντάς την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων που κτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα και ανήκει στη μονή Βροντοχίου. Είναι οκταγωνικού τύπου ναός με πλευρικά παρεκκλήσια. 5

8 5 1. Καλώς ήρθες στο Μοναστήρι της Παντάνασσας! Ο επιβλητικός ναός εγκαινιάστηκε ως καθολικό της μονής το 148. Ακολουθεί το αρχιτεκτονικό σχέδιο της εκκλησίας της Οδηγήτριας, που μόλις είδες. Είναι κτισμένος με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα με διακοσμητικά στοιχεία επηρεασμένα από τη Δύση. Υψηλής καλλιτεχνικής αξίας τοιχογραφίες (1430 περίπου) διατηρούνται στο υπερώο, ενώ στους τοίχους του ισογείου σώζονται τοιχογραφίες της μεταβυζαντινής περιόδου.. Έφθασες στο ναό της Παναγίας της Οδηγήτριας που κτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα ως καθολικό της μονής Βροντοχίου. Ο ναός συνδυάζει τη βασιλική στο ισόγειο και τον σταυροειδή εγγεγραμένο με πέντε τρούλους ναό στον όροφο, όπως ο Άγιος Δημήτριος που επισκέφθηκες ήδη. Μπορείς να θαυμάσεις τις αξιόλογες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

9. Κοντά στη συνοικία των παλατιών η εκκλησία της Αγίας Σοφίας ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα. Έχει ταυτιστεί με το καθολικό της πατριαρχικής μονής του Ζωοδότη Χριστού. Ο ναός έχει κτιστεί σύμφωνα με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα και φέρει πλούσιο κεραμοπλαστικό διάκοσμο. 8. 10 9 10. Συγχαρητήρια! Έφθασες στην κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται η ακρόπολη προστατευμένη από οχυρωματικό περίβολο. Από εδώ μπορείς να θαυμάσεις την υπέροχη θέα! 8 Έφθασες στην καρδιά της καστροπολιτείας, στο συγκρότημα των Παλατιών που ήταν η έδρα και η κατοικία του Δεσπότη του Μυστρά και της οικογένειάς του. Το συγκρότημα των πολυτελών κτισμάτων κτίστηκε ταυτόχρονα με την ίδρυση της καστροπολιτείας και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα. Τα σημαντικότερα κτίσματα είναι η πτέρυγα των Καντακουζηνών και εκείνη των Παλαιολόγων. Στα σπίτια γύρω από τα Παλάτια κατοικούσαν τα μέλη της αριστοκρατίας του Μυστρά.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Συντονισμός έργου: Μαρία Λαγογιάννη, Δρ Αρχαιολόγος Σουζάνα Χούλια - Καπελώνη, Αρχαιολόγος Γενική επιμέλεια: Τόνια Κουτσουράκη, Αρχαιολόγος Αλεξάνδρα Σέλελη, Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος Κριτική ανάγνωση Μαρία Μπορμπουδάκη, Δρ Αρχαιολόγος Γραφιστική επιμέλεια: Σπήλιος Πίστας, Γραφίστας Κείμενα: Ηρώ Μαθιουδάκη, Δρ Αρχαιολόγος Διορθώσεις κειμένων: Βιολέττα Ζεύκη, Αρχαιολόγος - Μεταφράστρια Ηλεκτρονική - σχεδιαστική και καλλιτεχνική Επιμέλεια: Πασχαλιά Τσαγκαριάν, Γραφίστρια http://odysseus.culture.gr, Μυστράς, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας για την παραχώρηση των φωτογραφίων του εντύπου Copyright Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. 015 ISN 98-90-38-13-0 Το έντυπο «Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά» της θεματικής ενότητας «Εικόνες Βυζαντίου» δημιουργήθηκε και ψηφιοποιήθηκε το 015 για την Πράξη με κωδικό MIS 339815 «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.