ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. γ 2. α 3. β 4. δ 5. δ Β. Ερωτήσεις σωστού - λάθους 1. Σωστό 2. Λάθος 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ 2 ο 1. Σελ. 13: Πολλοί από αυτούς αναπαράγονται μονογονικά με απλή διχοτόμηση και ζει πλέον ως αυτοτελής οργανισμός. 2. Σελ. 23: Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μεταδίδονται στον άνθρωπο με την τροφή που έχουν χρησιμοποιηθεί από μολυσμένα άτομα. Προαιρετικά, θα μπορούσε να εξηγηθεί ότι στην άμεση επαφή συμπεριλαμβάνεται η σεξουαλική επαφή, η επαφή μέσω του αίματος (μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή χρήση μολυσμένης σύριγγας) και η μετάδοση της ασθένειας από τη μολυσμένη μητέρα στο έμβρυο. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΔΗΣ 1
3. Σελ. 31: Το αίμα, τόσο με τα έμμορφα συστατικά του (κύτταρα) όσο και με τα συστατικά στον ερυθρό μυελό των οστών, που αποτελεί το κέντρο της αιμοποίησης. 4. Σελ. 48-49: Υπάρχει όμως η πιθανότητα να ενεργοποιηθεί ο ιός και να αρχίσει να και το άτομο οδηγείται τελικά στο θάνατο. 5. Σελ 31-32: Το ένζυμο που ανήκει στους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας και μπορεί να καταπολεμήσει μόνο τα βακτήρια και όχι τους ιούς είναι η λυσοζύμη. Η λυσοζύμη διασπά το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων και αποτελεί μηχανισμό που παρεμποδίζει την είσοδο των μικροοργανισμών τόσο μέσω του δέρματος, αφού υπάρχει στον ιδρώτα, όσο και μέσω των βλεννογόνων του σώματος, αφού υπάρχει στα δάκρυα και στο σάλιο και προστατεύει τον βλεννογόνο του επιπεφυκότα και της στοματικής κοιλότητας αντίστοιχα. ΘΕΜΑ 3 ο 1. Σελ. 37: Η πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ενεργοποιείται κατά την πρώτη επαφή μετά την παρουσίαση του αντιγόνου είναι τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. Επιπλέον, κατά την ενεργοποίηση της ειδικής άμυνας του οργανισμού παράγονται τα αντισώματα και: Σελ. 36: Η σύνδεση αντιγόνου - αντισώματος έχει ως αποτέλεσμα την α- ναγνώριση του μικροοργανισμού από τα μακροφάγα με σκοπό την ολοκληρωτική του καταστροφή. 2. Σελ 26: Επειδή τα αντιβιοτικά, γενικά, δρουν αναστέλλοντας την παραγωγή ουσιών αφού αποτελούν υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα. Επιπλέον, πρέπει να εξηγηθεί ο όρος υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα δηλαδή: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΔΗΣ 2
Σελ. 36: Οι ιοί εξασφαλίζουν από τον ξενιστή τους μηχανισμούς αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης, καθώς και τα περισσότερα ένζυμα και υλικά που τους είναι απαραίτητα για τις λειτουργίες αυτές. Επομένως, τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να καταπολεμήσουν τον ιό της γρίπης. 3. Οι κατηγορίες των νευρικών κυττάρων που υπάρχουν στο δέρμα είναι οι θερμοϋποδοχείς και τα κύτταρα που αντιλαμβάνονται τον πόνο κατά τη φλεγμονή. Σελ. 9-10: Οι θερμοϋποδοχείς του δέρματός μας, δηλαδή τα ειδικά νευρικά σωμάτια που ανιχνεύουν τις μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, «ειδοποιούν» τον εγκέφαλο για την αύξηση της θερμοκρασίας με μηνύματα που αποστέλλουν στο κέντρο των γενικών αισθήσεων του εγκεφάλου. Σελ. 33: Ο πόνος οφείλεται στον τραυματισμό των απολήξεων των νευρικών κυττάρων και στη δράση σ αυτά τοξινών που απελευθερώνονται α- πό τους μικροοργανισμούς. 4. Σελ 33: Οι μηχανισμοί με τους οποίους κατά τη διάρκεια της φλεγμονώδους αντίδρασης μπορεί να καταστραφεί ένα παθογόνο μικρόβιο που έχει εισέλθει στο εσωτερικό του ανθρώπου είναι οι εξής: α) με τις αντιμικροβιακές ουσίες του οιδήματος, οι οποίες καταστρέφουν τους μικροοργανισμούς, β) με τα φαγοκύτταρα, τα οποία ενεργοποιούνται τόσο από ουσίες του οιδήματος, όσο και από ουσίες που εκκρίνουν τα τραυματισμένα κύτταρα και τα ίδια τα μικρόβια και δρουν καταστρέφοντας τους παθογόνους μικροοργανισμούς, γ) με την τοπική αύξηση της θερμοκρασίας. ΘΕΜΑ 4 ο 1. Σελ 37: Η αντίδραση του ανοσοβιολογικού μας συστήματος στην είσοδο κάθε αντιγόνου ενεργοποιείται κατά την πρώτη επαφή του οργανισμού με ένα αντιγόνο. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΔΗΣ 3
Σελ 39: Η δευτερογενής ανοσοβιολογική απόκριση ενεργοποιείται κατά την επαφή του οργανισμού και πιθανότατα δεν αντιλαμβάνεται ότι μολύνθηκε. Με βάση τα παραπάνω, ένα αντιγόνο που εισέρχεται για πρώτη φορά στον οργανισμό αναπτύσσεται πολύ περισσότερο από κάποιο που εισέρχεται κάποια επόμενη φορά, επειδή κατά τη δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση, η αντίδραση του οργανισμού είναι πιο γρήγορη. Επομένως, η καμπύλη Α αντιπροσωπεύει τη δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση, ενώ η καμπύλη Β την πρωτογενή. 2. Το διάγραμμα που παριστάνει τη μεταβολή, σε συνάρτηση με το χρόνο, των αντισωμάτων που δημιούργησε ο οργανισμός Α και ο οργανισμός Β για την καταπολέμηση του παραπάνω βακτηρίου είναι το εξής: 3. Σελ 38-39: Παράλληλα με την ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων, τα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων αποτελεί την κυτταρική ανοσία. Επομένως, επειδή το μικρόβιο που μολύνει τους δύο οργανισμούς είναι βακτήριο, δεν θα ενεργοποιηθούν τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. 4. Σελ 40: Στην παθητική ανοσία χορηγούνται στον οργανισμό έτοιμα αντισώματα που έχουν παραχθεί από άλλο οργανισμό. Σε ένα ενήλικο άτομο παθητική ανοσία αλλά η διάρκειά της είναι παροδική. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΔΗΣ 4
Στην περίπτωση του οργανισμού Α, η χορήγηση του ορού δεν θα έχει καμία επίπτωση αφού το άτομο αυτό κάνει δευτερογενή ανοσοβιολογική α- πόκριση και δεν νοσεί. Στην περίπτωση του οργανισμού Β, η χορήγηση του ορού θα έχει ως αποτέλεσμα την άμεση αντιμετώπιση του βακτηρίου, με αποτέλεσμα ο οργανισμός αυτός να μην νοσήσει. Στην περίπτωση αυτή βέβαια, το άτομο δεν θα κάνει πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκριση. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΔΗΣ 5