ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ( Πληροφορίες ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ, γραµµένες µε απλά λόγια )

Ι ΩΑΝΝΗΣ Χ. Π ΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ Γενικός Αρχίατρος Θωρακοχειρουργός, Διευθυντής Θωρακοχ/κού Τµ. 424 ΓΣΝΕ Κ. Αλεξιάδη 7 55132 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ Τηλ./ Fax: 231 0434622 Κινητό: 697 7233088 ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ( Πληροφορίες ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ, γραµµένες µε απλά λόγια ) Είδη Θωρακοχειρ/κών Επεµβάσεων Θωρακοχειρουργικές επεµβάσεις τελούνται όποτε υπάρχει ένδειξη είτε για διαγνωστική διερεύνηση είτε για θεραπευτική αντιµετώπιση συγκεκριµένων Νοσηµάτων, τα οποία προσβάλλουν τα Όργανα του Θώρακα. Όργανα του Θώρακα είναι: ο Πνεύµονας, ο Οισοφάγος, ό,τι συν-αποτελεί το «Θωρακικό Τοίχωµα» (πλευρές, µυς και τοιχωµατικός Υπεζωκότας, δηλ. ένας υµένας που επαλείφει εσωτερικά το θωρακικό τοίχωµα σαν ζωντανή «φόδρα» ή ζωντανή «ταπετσαρία») και ό,τι βρίσκεται στο Μεσοθωράκιο (χώρος στο µέσον µεταξύ του δεξιού και του αριστερού ηµίσεως του θώρακα, όπου εκτός από την καρδιά, βρίσκονται λεµφαδένες, υπολείµµατα του Θύµου αδένα, ο Οισοφάγος κλπ). Συνήθεις θωρακοχειρουργικές επεµβάσεις, που τελούνται συχνά στην κλινική πρακτική, είναι: Βιοψίες πνεύµονα, υπεζωκότα ή µεσοθωρακικών λεµφαδένων ή όγκων Θεραπευτικές Εκτοµές πνευµονικού παρεγχύµατος ( Curative Resections, π.χ. Πνευµονεκτοµή, Λοβεκτοµή, Διλοβεκτοµή, Σφηνοειδής Εκτοµή, Τµηµατεκτοµή κλπ.) για: o πρωτοπαθείς Όγκους του πνεύµονα: καλοήθεις ή Κακοήθεις (Καρκίνο του πνεύµονα µη µικροκυτταρικό ή NSCLC ), o για Δευτεροπαθείς Εντοπίσεις στον πνεύµονα άλλων Όγκων Εκτοµές πνευµονικών Αερωδών Κύστεων και Υπεζωκότα για Πνευµοθώρακα υποτροπιάζοντα ή εµµένοντα κλπ. Εκτοµές Όγκων Θωρακικού Τοιχώµατος ή Όγκων Μεσοθωρακίου (άλλως Μεσαυλίου ή Mediastinum) Ερευνητικές Θωρακοτοµές Επεµβάσεις Κατά της Γαστρο-Οισοφαγικής Παλινδρόµησης, για θεραπεία Διαφραγµατοκήλης (όπως η «θολοπλαστική κατά Belsey Mark IV» κλπ), για Αχαλασία Οισοφάγου και για άλλες Καλοήθεις Παθήσεις του Οισοφάγου (ο οποίος είναι όργανο του Θώρακα! ) Οισοφαγο-γαστρ-εκτοµές (για Καρκίνο Οισοφάγου) και άλλες. Προσπελάσεις ή Τοµές Υπάρχουν δύο γενικών ειδών προσπελάσεις για την τέλεση όλων των θωρακοχειρουργικών επεµβάσεων: Η ανοικτή προσπέλαση, δηλαδή µέσω «τοµής» στο θωρακικό τοίχωµα. Με ανοικτή προσπέλαση είναι τεχνικώς εφικτή η τέλεση κάθε θωρακοχειρουργικής επέµβασης icp@icp-med.gr

2 Η θωρακοσκοπική προσπέλαση, δηλαδή µέσω οπών στο θωρακικό τοίχωµα, συνήθως τριών (αριθµός οπών από 1 έως 4). Χρησιµοποιείται επίσης και ο δόκιµος όρος VATS (υποβοηθούµενη µε βίντεο θωρακοσκοπική χειρουργική, Video-Assisted Thoracoscopic Surgery) καθώς και ο εκλαϊκευµένος αγγλικός όρος «keyhole Surgery» (χειρουργική µέσω κλειδαρότρυπας). Αρκετές έως πολλές επεµβάσεις στον Θώρακα µπορούν να τελεσθούν θωρακοσκοπικά. (βλ. Σχόλια επ αυτής σε ξεχωριστή παράγραφο στο τέλος της παρούσας σελίδας). Ανοικτές προσπελάσεις για επεµβάσεις στον θώρακα Υπάρχουν πολλών ειδών. Επεξηγήσεις για αυτές µαζί µε κατατοπιστικά σχήµατα υπάρχουν σε Link µέσα στην υποσελίδα «Πληροφορίες για Ασθενείς» της Ιστοσελίδας µου www.icp-med.gr. Πάντως το 80% περίπου των ανοικτών θωρακοχειρουργικών επεµβάσεων τελούνται συνήθως µέσω «θωρακοτοµής». Θωρακοτοµή είναι τοµή στο πλάϊ του θωρακικού τοιχώµατος, κάτω από την µασχάλη, παράλληλη µε δύο πλευρές και ανάµεσα σε αυτές. Μία θωρακοτοµή µπορεί να είναι «µίνι», «περιορισµένη», «πλάγια», «οπισθιοπλάγια», «πρόσθια», «προσθιοπλάγια» ή Mini θωρακοτοµή «εκτεταµένη» ανάλογα µε τις τεχνικές απαιτήσεις του διαφορετικού εγχειρητικού Στόχου κάθε συγκεκριµένης επέµβασης. Στην συντριπτική πλειονότητα των ανοικτών διαγνωστικών / ελασσόνων επεµβάσεων, επιχειρώ την τέλεσή τους µέσω «µίνι» θωρακοτοµής, όπως στην άνω-δεξιά φωτογραφία. Η ίδια τοµή αναφέρεται και ως «µασχαλιαία», όταν τελείται ψηλότερα. Την ίδια προσπέλαση χρησιµοποιώ και για χειρουργική θεραπεία του αυτόµατου Πνευµοθώρακα (υποτροπιάζοντα, εµµένοντα κλπ). Το αισθητικό πλεονέκτηµα αυτής είναι ότι φαίνεται ελάχιστα η ουλή, επειδή την καλύπτει το µπράτσο του ασθενούς. Πλάγια θωρακοτοµή Περισσότερο απαιτητικές επεµβάσεις, µείζονες, θεραπευτικού χαρακτήρα, τελούνται συνήθως µέσω «πλάγιας» θωρακοτοµής, όπως στην εικόνα δεξιά. Μόνον σπάνια απαιτείται να επεκταθεί η τοµή προς τα πίσω σε «οπισθιοπλάγια». Σε περιπτώσεις, που έχουµε την τεχνική δυνατότητα και που κρίνουµε ότι είναι ασφαλές, επιχειρούµε θωρακοσκοπική προσπέλαση ή VATS, συνήθως για διαγνωστικού χαρακτήρα επεµβάσεις. H προσπέλαση αυτή έχει καταστεί εκσεσηµασµένα δηµοφιλής, καθώς υπερ προβάλλεται από τον ιατρικό τύπο (και από τα media γενικώς) ως πλεονεκτική προσπέλαση, µε συνήθη επιχειρήµατα ότι αφήνει σηµάδια / ουλές µικρότερα και περισσότερο καλαίσθητα από την ουλή τυπικής θωρακοτοµής, ότι προκαλεί λιγότερο µτχ/κό πόνο και ότι καταλήγει σε ταχύτερη µτχ/κή ανάρρωση. Δυστυχώς η αλήθεια είναι ότι η συγκεκριµένη προσπέλαση έχει δύο σπουδαία Μειονεκτήµατα: α.- στερεί από τον εγχειρητή την Στερεοσκοπική ή Τρισδιάστατη Όραση µε βάθος πεδίου (αφού υπάρχει µόνον θωρακοσκόπιο / camera µέσα στο ηµιθωράκιο κατά την προσπέλαση αυτή) και β.- στερεί από τον εγχειρητή την εξεταστική µέθοδο της Ψηλάφησης (palpation) για λ.χ. ανεύρεση ενδοπνευµονικών β/παθών εντοπίσεων Όγκων, επιτρέποντάς του µόνον την χρήση απλής Επισκόπησης (inspection). Τέλος, το όποιο θέµα Αισθητικής υπεροχής της VATS εναπόκειται σε Yποκειµενικές / προσωπικές θεωρήσεις, καθόσον ο υπογράφων θωρακοχειρουργός δεν έχει πεισθεί ως προς την Υπεροχή του να έχει ένας ασθενής ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) Ουλές, µήκους 1,5 cm εκάστη, σε πολλαπλά µάλιστα σηµεία του ηµιθωρακίου του αντί ΜΙΑΣ(1) µόνης Ουλής mini θωρακοτοµής ~ 5,5 cm! Τέλος, σπανιότερα χρησιµοποιούµενες προσπελάσεις είναι: «προσθία µεσαυλιοτο- µή» κατά Chamberlain, «µέση στερνοτοµή», «θωρακολαπαροτοµία», «τοµή Clamshell»,

3 «προσπέλαση κατά Dartevelle», «προσθία τραχηλο διαστερνική προσπέλαση Ανωτέρου Μεσοθωρακίου κατά Goldstraw» κλπ. Εκτίµηση Αναµενόµενης µετεγχειρητ. Αναπν. Λειτουργίας Πολλοί άνθρωποι συχνά ανησυχούν ότι δεν θα µπορούν να αναπνεύσουν καλά, µετά από οποιαδήποτε χειρουργική επέµβαση στον θώρακα. Δεν είναι έτσι όµως τα πράγµατα! Είναι πολύ πιθανό να αναπνέει κανείς ικανοποιητικά ακόµα και στην ακραία περίπτωση να έχει αποµείνει µόνο µε έναν πνεύµονα, δηλ. µετά από Πνευµονεκτοµή! Εννοείται ότι επεµβάσεις «µικρότερες» ή ελάσσονες αναµένεται να προκαλέσουν ακόµη µικρότερη διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας µετεγχειρητικά, διαταραχή αµελητέα ή µηδαµινή. Συγκεκριµένοι ασθενείς, ωστόσο, που είχαν και προ-εγχειρητικά αναπνευστικά προβλήµατα, αυτοί µπορεί να έχουν σηµαντικότερη δύσπνοια µετ-εγχειρητικά. Γι αυτό ζητώ πάντοτε να γίνουν Uπρο-εγχειρητικάU δοκιµασίες αναπνευστικής λειτουργίας (π.χ. UΣπιροµέτρησηU, Αέρια αρτηριακού αίµατος κλπ): για να µετρήσω ακριβώς πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύµονές σας, ώστε να µπορώ µε αντικειµενικότητα και αιτιολογηµένα να αποφασίσω, ως ο θεράπων θωρακοχειρουργός, ποια ακριβώς από τις επεµβάσεις είναι η πιο κατάλληλη για εσάς, ώστε να σας την προτείνω ως την ενδεικνυό- µενη. Ο ασθενής µετά από πλήρη ανάρρωση Uµετά από ΠνευµονεκτοµήU µπορεί να αναλάβει εκ νέου όλες τις προ-εγχειρητικές του κοινωνικές δραστηριότητες UµόνονU (όπως π.χ. να βγαίνει έξω από το σπίτι για περίπατο, για αγορές κ.τ.ό., να ασχολείται µε κολύµβηση Αναψυχής κλπ και να είναι εκ νέου Ικανός για στενές διαπροσωπικές σχέσεις ενήλικου που να συµπεριλαµβάνουν γενετήσιες επαφές κλπ). Δεν µπορεί, συνήθως, να ξαναρχίσει µετ-εγχειρητικά UαθλητικέςU δραστηριότητες (π.χ. τροχάδην), ακόµη κι αν είχε προ-εγχειρητικά τέτοιες. Συνήθως µετά από πλήρη ανάρρωση Uµετά από όλες τις άλλες θωρακοχειρ/κές Εκτοµές πνευµονικού παρεγχύµατοςu, ο ασθενής Uµπορεί να αναλάβει εκ νέου: και όλες τις προ-εγχειρητικές του κοινωνικές δραστηριότητες κανονικά (όπως π.χ. να βγαίνει έξω από το σπίτι για περίπατο, για αγορές κ.τ.ό., να ασχολείται µε κολύµβηση Αναψυχής κλπ και να είναι εκ νέου Ικανός για στενές διαπροσωπικές σχέσεις ενήλικου που να συµπεριλαµβάνουν γενετήσιες επαφές κλπ) και πολλές αθλητικές δραστηριότητες από όσες τυχόν είχε προ-εγχειρητικά (π.χ. κολύµβηση ως άθληµα, τροχάδην κλπ.). Όµως οι αθλητικές UεπιδόσειςU του αναµένονται ελαφρά χειρότερες από ό,τι προ-εγχειρητικά, αν τυχόν τελέσθηκε (Δι-) λοβεκτοµή. Αυτή η Uάριστη λειτουργική αποκατάστασηu µετ-εγχειρητικά συµβαίνει, διότι ο πνευµονικός λοβός ή οι λοβοί που εναποµένουν τελικά µέσα στο χειρουργηµένο ήµισυ του θώρακος υπερ-εκπτύσσονται ή υπερ-διατείνονται µετά από την όποια τελεσθείσα εκτο-

4 µή, µε αποτέλεσµα να χωρούν τελικά την ίδια σχεδόν ποσότητα αναπνεόµενου αέρα µε προ-εγχειρητικά. Κίνδυνοι & Οφέλη Επέµβασης Πριν από οποιαδήποτε χειρουργική επέµβαση είναι πιθανόν να χρειαστείτε περαιτέρω εξετάσεις για να εκτιµήσω την ικανότητά σας να µπορείτε να ανταπεξέλθετε στην σηµαντική για τον οργανισµό σας δοκιµασία, που θα αποτελέσει η επέµβαση. Πριν από οποιαδήποτε εγχείρηση, παρακαλώ σιγουρευτείτε ότι συζητήσατε γι αυτήν διεξοδικά και πλήρως µαζί µου (ή µε όποιον συνάδελφο πρόκειται να είναι ο θεράπων γιατρός σας), ώστε καταλάβατε UακριβώςU τι αναµενόµενα θεραπευτικά ή διαγνωστικά UΟφέληU και τι UΚινδύνουςU συµπεριλαµβάνει. Συνήθως η συζήτηση αυτή γίνεται αµέσως πριν από την υπογραφή του εντύπου της UΣυγκατάθεσηςU. Κινδύνους σοβαρών επιπλοκών έχει σαφώς Κάθε Χειρουργική επέµβαση και κάθε Ιατρική Πράξη γενικότερα, ακόµα και για την ίδια την Ζωή του ασθενούς. Γι αυτό και είναι εξαιρετική η UΕυθύνηU του θεράποντος γιατρού Uνα ζυγίσειu τα Αναµενόµενα θεραπευτικά (ή διαγνωστικά) Οφέλη και τους αναµενόµενους Κινδύνους σε κάθε µία συγκεκριµένη περίπτωση ασθενούς προκειµένου να λάβει αιτιολογηµένα την Απόφαση:U είτε να συστήσει ανεπιφύλακτα Χειρουργική διερεύνηση ή Χειρουργική θεραπεία είτε να επιφυλαχθεί. Τις Πρώτες Ηµέρες Μετά από την εγχείρηση Μπορεί να σας πάρει µερικές ηµέρες (3 6) έως µερικές εβδοµάδες (1 6 συνήθως) µέχρι να αναρρώσετε UπλήρωςU µετά από µια εγχείρηση στον Θώρακα, αν και µερικοί ασθενείς αναρρώνουν ταχύτερα από άλλους. Γι αυτό και κανένας δεν µπορεί µε βεβαιότητα να προφητέψει πόσο χρόνο θα χρειαστεί κάποιος συγκεκριµένος ασθενής για πλήρη ανάρρωση. Υπάρχουν κάποια πράγµατα που µπορείτε να κάνετε για να επιταχύνετε την ανάρρωσή σας. Μετά από την εγχείρησή σας θα σας ενθαρρύνω να αρχίσετε Uνα κινείστε και να περπατάτεu το νωρίτερο δυνατόν (συνήθως αυθηµερόν, δηλαδή το βράδυ της ίδιας της ηµέρας που χειρουργηθήκατε). Αυτό είναι βασικό στοιχείο για την ανάρρωσή σας και δόκιµα λέγεται «Κινητοποίηση». Ακόµη και αν χρειαστεί να παραµένετε κλινήρης, είναι σηµαντικό να κινείτε συχνά - πυκνά τα πόδια σας ώστε να υποβοηθείται η κυκλοφορία του αίµατος και να προλαµβάνεται η δηµιουργία θρόµβων. Το ιατρικό, νοσηλευτικό και φυσιοθεραπευτικό προσωπικό θα σας βοηθάει να σηκώνεστε από το κρεββάτι καθώς και µε τις Uαναπνευστικές ασκήσειςu, ώστε να προληφθούν Ατελεκτασίες από κατακράτηση πτυέλων, αναπνευστικές λοιµώξεις και άλλες πιθανές επιπλοκές, όπως π.χ. θροµβο-εµβολικά επεισόδια. Με τον όρο αναπνευστικές ασκήσεις εννοούµε UΌλα τα παρακάτω: και χρήση του «Εξασκητή Αναπνοής» ή Triflow. Πρόκειται για µια απλούστατη πλαστική συσκευή (φωτογραφίες δεξιά), που σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και εφαρµόζεται για να ενδυναµώσει την εισπνευστική ισχύ των θωρακοχειρ/κών ασθενών. Ισχύουν οι εξής Uοδηγίες:

5 o µία «καλή», δυνατή, βαθύτατη Εισπνοή κάθε 15 20 λεπτά, ώστε να σηκώσουµε όλα τα µπαλάκια επάνω (και τα 3, αν είναι δυνατόν). o Αφού πρώτα έχουµε επιτύχει τον προηγούµενο στόχο, στην συνέχεια επιδιώκουµε να παρατείνουµε την χρονική διάρκεια Εισπνοής όσο περισσότερο χρόνο αντέχουµε. o Εισπνέουµε δυνατά, δηλαδή «ρουφάµε αέρα» o Ποτέ δεν πρέπει να «εκπνέουµε µε δύναµη» σε αυτόν. Είναι Λάθος να φυσάµε µε δύναµη σε αυτόν, διότι: θα µπορούσαν τέτοιες «UισχυρέςU Εκπνοές» να προκαλέσουν σύµπτυξη κυψελίδων και επακόλουθη UΑτελεκτασία,U αν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες (όπως συχνά συνυπάρχουν σε φρεσκοχειρουργηµένους ασθενείς) το ζητούµενο είναι να «ενδυναµωθούν» οι αναπνευστικοί µυς, ώστε να εκτελούν αποδοτικότερα την µόνη Ενεργητική φάση του Φυσιολογικού Αναπνευστικού Κύκλου = την Εισπνοή (η εκπνοή φυσιολογικά είναι παθητική φάση του Αναπν. Κύκλου). και βαθειές αναπνοές τακτικά καθ όλη την διάρκεια της ηµέρας και θαρραλέα απόχρεµψη, δηλαδή αποβολή των πτυέλων («φλεγµάτων») µε ισχυρό βήχα Θα γίνονται τακτικά ακτινογραφίες µετ-εγχειρητικά, ώστε να είµαι σίγουρος ότι οι πνεύµονές σας λειτουργούν κανονικά. Οροί και Παροχετεύσεις Θα χρησιµοποιείται ορός (ενδοφλέβιας έγχυσης) για να σας χορηγώ υγρά τις πρώτες 1 2 ηµέρες, µέχρι να είστε και πάλι πλήρως σε θέση να τρώτε και να πίνετε κανονικά. Σταµατώ πρώιµα την χορήγηση ορών για πολλούς λόγους, ένας µεταξύ των οποίων είναι για να διευκολύνω το να κινείστε, να σηκώνεστε από το κρεββάτι και ΝΑ ΠΕΡΠΑΤΑΤΕ µετεγχειρητικά όσο περισσότερο γίνεται, για να επιταχύνετε την ανάρρωσή σας. Όµως έτσι πρέπει να θυµάστε να πίνετε αρκετά υγρά, όσα νοιώθετε ότι χρειάζεστε, αν διψάτε (επιτρέπονται µετεγχειρητικά όλων των ειδών τα υγρά εκτός από τα αεριούχα- ανθρακούχα και εκτός από τα αλκοολούχα). Θα έχετε επίσης και έναν παροχετευτικό σωλήνα (ή, σπάνια, 2 σωλήνες), που ονοµάζεται «θωρακική παροχέτευση». Αυτή θα αφαιρεθεί συνήθως 3 7 ηµέρες µετά από την εγχείρηση, ανάλογα µε την ταχύτητα της ανάρρωσής σας (σπανιότατα µπορεί να παραταθεί η παραµονή της µέχρι 15 ηµέρες κατ ανώτατο όριο). Το χειρουργικό τραύµα συνήθως είναι αρχικά καλυµµένο για 5 7 ηµέρες περίπου µε επιδεσµικό υλικό. Μετεγχειρητικός Πόνος Είναι αναµενόµενο να νιώσετε ήπιας έντασης πόνο ή ελαφρά δυσφορία µετά από την εγχείρηση. Ο µετεγχειρητικός πόνος ούτως ή άλλως είναι γενικά UήπιοςU λόγω µιας τεχνικής που εφαρµόζω στο τέλος κάθε θωρακοχειρ/κής επέµβασης, που τελώ. Η τεχνική αυτή ονοµάζεται «UΑποκλεισµός Μεσοπλευρίων ΝεύρωνU» και διαρκεί συνήθως τις πρώτες 5 µέρες περίπου µετά την εγχείρηση (από 3 έως 7 ηµέρες). Δεν µπορώ να εξαφανίσω τον πόνο εντελώς / πλήρως, ωστόσο τον ελέγχω µε χορήγηση φαρµάκων («αναλγητικών», δηλ. παυσίπονων και επιπρόσθετα και «µη-στεροειδών αντιφλεγµονωδών» µαζί µε γαστροπροστασία), ώστε αυτός να γίνεται υποφερτός, ήπιος και γλυκός. Μερικά από τα φάρµακα δίνονται UσυστηµατικάU, σε προκαθορισµένες ώρες (ακόµα και αν τύχει να µην πονάτε εκείνη τη στιγµή), ως «βασική αναλγησία».

6 Άλλα φάρµακα χορηγούνται UεπιπρόσθεταU των προηγούµενων, µόνο αν τύχει να παραπονεθείτε για πόνο. Ενηµερώστε τον εφηµερεύοντα γιατρό ή τον / την νοσηλευτή / νοσηλεύτρια αν πονάτε, ώστε να αντιµετωπίσουν τον πόνο το ταχύτερο δυνατόν. Ηπια δυσφορία ή και πόνος στον θώρακα µπορεί να παραµείνει για αρκετές µέρες µετά από το εξιτήριο και για αυτόν θα σας δοθούν ηπιότερα παυσίπονα φάρµακα κατά το εξιτήριο. Τέλος, σε πολλές περιπτώσεις µετά από UοποιοδήποτεU τραύµα (χειρουργικό, πολεµικό κλπ) οι ασθενείς αποκτούν κάποια ευαισθησία στην περιοχή του τραύµατος, µε αίσθηση «νυγµών», όποτε ο καιρός είναι υγρός ή πρόκειται να βρέξει. Αυτό είναι κάτι τόσο ήπιο, που ούτε απαιτεί χορήγηση φαρµάκων ούτε προκαλεί ανησυχία στον ασθενή. Σε σπάνιες περιπτώσεις έχει αναφερθεί χρόνιος πόνος µετά από θωρακοτοµή, ο οποίος αρχίζει µετά από µήνες µετά από την εγχείρηση και είναι συνήθως νευραλγικής αιτιολογίας (µεσοπλεύριας νευραλγίας): σε τέτοιες σπάνιες περιπτώσεις µπορεί να βοηθήσουν φάρµακα ειδικά για νευραλγίες (λ.χ. Gabapentin, Pregabalin κτό) ή αντιµετώπιση του πόνου από ειδικό ιατρό ( Ιατρεία Πόνου ). UΕξιτήριο Είναι πιθανό να είστε έτοιµοι για εξιτήριο περίπου 5 11 ηµέρες µετά από την εγχείρησή σας. Αν νοµίζετε ότι µπορεί να έχετε πρόβληµα επιστροφής στο σπίτι σας (π.χ. αν µένετε µόνος / µόνη, αν έχετε να ανεβείτε πολυ-όροφες σκάλες κλπ), ενηµερώστε µε έγκαιρα για να φροντίσω για Κοινωνική Λειτουργό. Όταν φτάσετε στο σπίτι θα είναι Επιτακτική ανάγκη να ασκείστε ήπια µε αεροβικό τρόπο, ώστε να ανακτήσετε την δύναµη και την ευρωστία σας και για να πετύχετε υπερ-έκπτυξη του εναποµείναντος πνευµονικού παρεγχύµατος µετά από τυχόν µείζονα Εκτοµή. Θα συζητήσετε λεπτοµερώς µαζί µου ποιο είδος άσκησης είναι κατάλληλο για σας συγκεκριµένα. Συνήθως οι περίπατοι, η κολύµβηση ή το Uελαφρό τροχάδηνu (jogging) είναι κατάλληλες ασκήσεις για τους περισσότερους ανθρώπους µετά από θωρακοχειρουργικές επεµβάσεις. Ειδικά λέγοντας «περίπατοι» εννοούµε διαρκείας τουλάχιστον 1 ώρας, µε Ζωηρό ρυθµό βάδισης και µάλιστα σε ανηφορικό και κατηφορικό έδαφος. Συγκεκριµένες διαφορετικές λεπτοµέρειες αναγράφονται στην αναλυτική «Έκθεση Νοσηλείας», που χορηγώ σε κάθε χειρουργηµένο ασθενή µου, στην τελευταία της παράγραφο: «Αγωγή Οδηγίες κατά την έξοδο». Κάποιες πάγιες οδηγίες, µεταξύ άλλων, αποτελούν οι ακόλουθες: Αποφυγή έκθεσης του χειρουργικού τραύµατος (της ουλής της τοµής) στον ήλιο ή σε υπεριώδη (UV) ακτινοβολία (π.χ. solarium, ηλιοθεραπεία κλπ) για 1 έτος µετεγχειρητικά για αισθητικούς / κοσµητικούς λόγους.

7 Πλήρη, ισορροπηµένη Σίτιση και οπωσδήποτε ενισχυµένη σε πρωτεΐνες για τους πρώτους 2 µήνες µετεγχειρητικά. Δίαιτες αδυνατίσµατος απαγορεύονται τους πρώτους 2 µήνες µετεγχειρητικά. Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας είναι: το κρέας (όχι µόνο κρέας ζώων, αλλά και κρέας κοτόπουλου, γαλοπούλας, στρουθοκαµήλου κλπ πτηνών και ψαριών), το λεύκω- µα αυγού (ασπράδι), η σόγια, το τυρί, το γάλα κλπ. Η έλλειψη πρωτεϊνών δυσχεραίνει, καθυστερεί και διαταράσσει την Επούλωση των χειρ/κών τραυµάτων και επιπλέον δρα και ως παράγοντας επιβαρυντικός για πρόκληση θανατηφόρου Πνευµονικού Οιδήµατος σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε Μείζονες εκτοµές πνευµονικού παρεγχύµατος (υποπρωτεϊναιµία χαµηλή κολλοειδωσµωτική πίεση στην πνευµονική κυκλοφορία µε αυξηµένη έως διπλασιασµένη αιµατική ροή στο εναποµείναν in situ πνευµονικό παρέγχυµα, άρα και µε αυξηµένη πίεση πνευµονικής κυκλοφορίας) Αερόβια άσκηση τους πρώτους 2 µήνες: διαρκείας τουλάχιστον 1 ώρας ζωηροί περίπατοι σε ανηφορικό και κατηφορικό έδαφος, τροχάδην, κολύµβηση κλπ UΜετεγχειρητική Επαν-εξέταση Καλό είναι να επαν-εξετάζεται κάθε ασθενής που υποβλήθηκε σε θωρακοχειρουργική επέµβαση τουλάχιστον µία φορά από τον ίδιο τον θεράποντα χειρουργό του ή έστω από συνάδελφο του ίδιου Νοσοκοµειακού Τµήµατος ή της ίδιας Νοσοκοµειακής Κλινικής, ώστε να είναι Uάµεσα διαθέσιµεςu όλες οι ακριβείς τεχνικές πληροφορίες σχετικά µε την τελεσθείσα εγχείρηση κλπ. Αυτή η επαν-εξέταση ζητώ να γίνεται συνήθως 2 εβδο- µάδες µετά από το εξιτήριο. Κατά την διάρκεια της επανεξέτασης µπορούν να λάβουν χώρα τα ακόλουθα: Να αφαιρεθούν ράµµατα της θωρακοστοµίας (της οπής δια µέσου της οποίας περνούσε η θωρακική παροχέτευση) οπωσδήποτε και ενδεχοµένως να αφαιρεθούν και τα ράµµατα της θωρακοτοµής (αν είναι µη-απορροφήσιµα). Να γνωστοποιηθεί το Ιστοπαθολογικό Πόρισµα (της βιοψίας), αν τυχόν εκκρεµούσε µέχρι και την ηµέρα του εξιτηρίου. Με βάση τα παθολογοανατοµικά δεδοµένα µπορεί να ληφθούν αποφάσεις για περαιτέρω θεραπεία, ως «συµπληρωµατική» της χειρουργικής θεραπείας, ή άλλες. Να εξετασθεί ο ασθενής κλινικά και ακτινολογικά. Να τεθούν ερωτήµατα, απορίες και σκοτεινά σηµεία του ασθενούς ή των οικείων του προς τον θεράποντα χειρουργό. Να δοθεί συγκεκριµένο πρόγραµµα χρονοδιάγραµµα τακτικής Παρακολούθησης, αν χρειάζεται, όπως π.χ. για µία πενταετία ανά 3µηνο ή ανά 4µηνο (π.χ. για Καρκίνο του Πνεύµονα) ή ετησίως (Καλοήθεις Όγκοι) κλπ. ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΝΑΘΕΩΩΡΗΣΗ: Μάϊ 2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΕΠΟΜΕΝΗ ΑΝΑΘΕΩΩΡΗΣΗ: Νοέ 2015